ΓΗΠΛΩΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΘΔΜΑ: Ζ ΔΠΗΓΡΑΖ ΣΖ ΒΑΛΒΗΓΑ ΟΤΓΟΤ ΔΜΠΔΓΖΖ ΣΖΝ ΚΑΡΓΗΟΑΝΑΠΝΔΤΣΗΚΖ ΑΝΑΕΩΟΓΟΝΖΖ ΣΩΝ ΔΝΖΛΗΚΩΝ

Transcript

1 ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΤΓΩΝ «ΓΗΔΘΝΖ ΗΑΣΡΗΚΖ - ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΚΡΗΔΩΝ ΤΓΔΗΑ» ΔΘΝΗΚΟ ΚΑΗ ΚΑΠΟΓΗΣΡΗΑΚΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΑΘΖΝΩΝ ΗΑΣΡΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΗΠΛΩΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΘΔΜΑ: Ζ ΔΠΗΓΡΑΖ ΣΖ ΒΑΛΒΗΓΑ ΟΤΓΟΤ ΔΜΠΔΓΖΖ ΣΖΝ ΚΑΡΓΗΟΑΝΑΠΝΔΤΣΗΚΖ ΑΝΑΕΩΟΓΟΝΖΖ ΣΩΝ ΔΝΖΛΗΚΩΝ ΜΔΣΑΠΣ. ΦΟΗΣΖΣΖ: ΥΑΡΑΛΑΜΠΟ ΝΗΚ. ΠΑΝΣΑΕΟΠΟΤΛΟ ΗΑΣΡΟ ΑΝΑΗΘΖΗΟΛΟΓΗΚΟ ΣΜΖΜΑ ΓΔΝΗΚΟ ΝΟΟΚΟΜΔΗΟ ΑΘΖΝΩΝ «ΛΑΪΚΟ» ΑΘΖΝΑ ΗΟΤΝΗΟ 2011

2 ΠΡΑΚΣΗΚΟ ΚΡΗΔΩ ΣΖ ΤΝΔΓΡΗΑΖ ΣΖ ΣΡΗΜΔΛΟΤ ΔΞΔΣΑΣΗΚΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ΓΗΑ ΣΖΝ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΣΖ ΓΗΠΛΩΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Σνπ Μεηαπηπρηαθνύ Φνηηεηή ΠΑΝΣΑΕΟΠΟΤΛΟΤ ΥΑΡΑΛΑΜΠΟΤ Εξεηαζηική Επιηποπή....., Δπηβιέπσλ....., Μέινο....., Μέινο H Σξηκειήο Δμεηαζηηθή Δπηηξνπή ε νπνία νξίζζεθε απφ ηελ ΓΔ ηεο Ηαηξηθήο ρνιήο ηνπ Παλ. Αζελψλ πλεδξίαζε ηεο... εο γηα ηελ αμηνιφγεζε θαη εμέηαζε ηνπ ππνςεθίνπ θ. ΠΑΝΣΑΕΟΠΟΤΛΟΤ ΥΑΡΑΛΑΜΠΟΤ, ζπλεδξίαζε ζήκεξα.../.../... H Δπηηξνπή δηαπίζησζε φηη ε Γηπισκαηηθή Δξγαζία ηνπ θ. ΠΑΝΣΑΕΟΠΟΤΛΟΤ ΥΑΡΑΛΑΜΠΟΤ κε ηίηιν «Ζ ΔΠΗΓΡΑΖ ΣΖ ΒΑΛΒΗΓΑ ΟΤΓΟΤ ΔΜΠΔΓΖΖ ΣΖΝ ΚΑΡΓΗΟΑΝΑΠΝΔΤΣΗΚΖ ΑΝΑΕΧΟΓΟΝΖΖ ΣΧΝ ΔΝΖΛΗΚΧΝ», είλαη πξσηφηππε, επηζηεκνληθά θαη ηερληθά άξηηα θαη ε βηβιηνγξαθηθή πιεξνθνξία νινθιεξσκέλε θαη εκπεξηζηαησκέλε. Ζ εμεηαζηηθή επηηξνπή αθνχ έιαβε ππ φςηλ ην πεξηερφκελν ηεο εξγαζίαο θαη ηε ζπκβνιή ηεο ζηελ επηζηήκε, κε ςήθνπο... πξνηείλεη ηελ απνλνκή ζηνλ παξαπάλσ Μεηαπηπρηαθφ Φνηηεηή ηνπ Μεηαπηπρηαθνχ Γηπιψκαηνο Δηδίθεπζεο (Μaster's). ηελ ςεθνθνξία γηα ηελ βαζκνινγία ν ππνςήθηνο έιαβε γηα ηνλ βαζκφ «ΑΡΗΣΑ» ςήθνπο..., γηα ηνλ βαζκφ «ΛΗΑΝ ΚΑΛΧ» ςήθνπο..., θαη γηα ηνλ βαζκφ «ΚΑΛΧ» ςήθνπο... Καηά ζπλέπεηα, απνλέκεηαη ν βαζκφο «(Άξηζηα/Λίαλ Καιψο/Καιψο)& (Βαζκφο)...». Tα Μέιε ηεο Δμεηαζηηθήο Δπηηξνπήο......, Δπηβιέπσλ (Τπνγξαθή)......, Μέινο (Τπνγξαθή)......, Μέινο (Τπνγξαθή) Ηνχληνο

3 ΑΦΙΕΡΩΗ ηελ Οηθνγέλεηά κνπ... 3

4 ΕΤΥΑΡΙΣΙΕ Ζ παξνχζα κεηαπηπρηαθή εξγαζία πξαγκαηνπνηήζεθε ππφ ηελ επίβιεςε ηνπ θ. Ρόδελκπεξγθ Θεόθηινπ, Αλαπιεξσηή Καζεγεηή ηεο Α Υεηξνπξγηθήο Κιηληθήο ηεο Ηαηξηθήο ρνιήο ηνπ Δζληθνχ θαη Καπνδηζηξηαθνχ Παλεπηζηεκίνπ Αζελψλ, κε έδξα ην Γεληθφ Ννζνθνκείν Αζελψλ «ΛΑΨΚΟ» θαη Γηεπζπληή ηνπ Μεηαπηπρηαθνχ Πξνγξάκκαηνο πνπδψλ ηεο Ηαηξηθήο ρνιήο ηνπ Δζληθνχ θαη Καπνδηζηξηαθνχ Παλεπηζηεκίνπ Αζελψλ «Γηεζλήο Ηαηξηθή - Γηαρείξηζε Κξίζεσλ Τγείαο», ηνλ νπνίν επραξηζηψ ζεξκά γηα ηελ ππφδεημε ηνπ ζέκαηνο, θαζψο θαη γηα ηελ πνιχηηκε θαζνδήγεζή ηνπ θαηά ηε δηάξθεηα εθπφλεζεο ηεο εξγαζίαο, πνπ νδήγεζε ζηελ επηηπρή νινθιήξσζή ηεο. Θα ήζεια επίζεο λα επραξηζηήζσ ηνλ θ. Σεξδίδε Άγε, Δπηζηεκνληθφ πλεξγάηε ηνπ Μεηαπηπρηαθνχ Πξνγξάκκαηνο πνπδψλ ηεο Ηαηξηθήο ρνιήο ηνπ Δζληθνχ θαη Καπνδηζηξηαθνχ Παλεπηζηεκίνπ Αζελψλ «Γηεζλήο Ηαηξηθή - Γηαρείξηζε Κξίζεσλ Τγείαο», γηα ηηο ζπκβνπιέο θαη ηελ θαζνδήγεζή ηνπ. Θα ήζεια αθφκα λα επραξηζηήζσ ηελ θα. Γθεκπηάνπ Βαξβάξα, γξακκαηέα ηνπ Μεηαπηπρηαθνχ Πξνγξάκκαηνο πνπδψλ ηεο Ηαηξηθήο ρνιήο ηνπ Δζληθνχ θαη Καπνδηζηξηαθνχ Παλεπηζηεκίνπ Αζελψλ «Γηεζλήο Ηαηξηθή - Γηαρείξηζε Κξίζεσλ Τγείαο», γηα ηε γξακκαηεηαθή ππνζηήξημή ηεο ζε ζέκαηα πνπ αθνξνχζαλ ηελ παξνχζα κεηαπηπρηαθή εξγαζία. 4

5 ΠΙΝΑΚΑ ΠΕΡΙΕΥΟΜΕΝΩΝ Αθηέξσζε...3 Δπραξηζηίεο...4 Πίλαθαο Πεξηερνκέλσλ...5 Κεθάιαηα: 1. Δηζαγσγή Ηζηνξηθή αλαδξνκή ηεο Καξδηναλαπλεπζηηθήο Αλαδσνγόλεζεο Σν Καξδηαγγεηαθό ύζηεκα Μεραληζκνί δξάζεο ηεο Καξδηναλαπλεπζηηθήο Αλαδσνγόλεζεο Βαιβίδα Οπδνύ Δκπέδεζεο (ΒΟΔ) 5.1 Πεξηγξαθή θαη κεραληζκόο ιεηηνπξγίαο Μειέηεο ζε δώα Κιηληθέο κειέηεο Μειέηεο πνπ ακθηζβεηνύλ ηε ρξήζε ηεο πδήηεζε απνηειεζκάησλ πκπεξάζκαηα Πεξίιεςε Abstract Πίλαθαο πληκήζεσλ Βηβιηνγξαθία

6 Ζ παξνχζα Μεηαπηπρηαθή Δξγαζία εθπνλήζεθε ζηα πιαίζηα ησλ ζπνπδψλ γηα ηελ απφθηεζε ηνπ Μεηαπηςσιακού Διπλώμαηορ Ειδίκεςζηρ (ΜΔΕ) ζηε ΔΙΕΘΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ - ΔΙΑΦΕΙΡΙΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ ΥΓΕΙΑΣ πνπ απνλέκεη ην Σκήκα Ηαηξηθήο, ηεο ρνιήο Δπηζηεκώλ Τγείαο, ηνπ Δζληθνύ θαη Καπνδηζηξηαθνύ Παλεπηζηεκίνπ Αζελώλ 6

7 The present Master s Thesis was produced as part of the studies to obtain the Master of Science Degree (M.Sc.) in INTERNATIONAL MEDICINE - HEALTH CRISIS MANAGEMENT conferred by the National and Kapodistrian University of Athens, School of Health Sciences, Department of Medicine 7

8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΔΗΑΓΩΓΖ 8

9 ΔΗΑΓΧΓΖ Μ ία απφ ηεο πξψηεο αηηίεο ζαλάηνπ ζην δπηηθφ θφζκν είλαη νη θαξδηαγγεηαθέο λφζνη. Ζ αηθλίδηα Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαθνπή (ΚΑ) είλαη ππεχζπλε γηα 1000 ζαλάηνπο πεξίπνπ ηελ εκέξα ζε Δπξψπε θαη ΖΠΑ. Παξά ηελ πξφνδν ηεο επηζηήκεο θαη ηεο ηερλνινγίαο, ε ΚΑ παξακέλεη κηα θιηληθή θαηάζηαζε κε πνιχ θαθή πξφγλσζε. [1] Πξσηφθνιια αληηκεηψπηζεο ηεο ΚΑ ππάξρνπλ εδψ θαη πνιιέο δεθαεηίεο. Παξφια απηά, ε αληηκεηψπηζή ηεο πνιιέο θνξέο είλαη αλαπνηειεζκαηηθή. Αθφκα θαη αλ επηβηψζεη έλα ζχκα κεηά απφ ΚΑ, εάλ δελ έρεη εθαξκνζηεί έγθαηξα Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαδσνγφλεζε (ΚΑΡΠΑ), ην ζχκα είλαη πηζαλφ λα ππνζηεί κε αλαζηξέςηκεο εγθεθαιηθέο βιάβεο θαη εγθεθαιηθφ ζάλαην. Δάλ έρεη εθαξκνζηεί άκεζα ΚΑΡΠΑ θαη ην ζχκα παξνπζηάζεη λεπξνινγηθέο βιάβεο, ζεκαίλεη φηη νη πξνζπάζεηεο ΚΑΡΠΑ ήηαλ αλεπηηπρείο. [2] πρλά, ε ΚΑΡΠΑ απεηθνλίδεηαη ζηε ηειεφξαζε θαη ην θηλεκαηνγξάθν, σο ηδηαίηεξα απνηειεζκαηηθή ζηελ αλαδσνγφλεζε ελφο αζζελνχο πνπ δελ έρεη ζεκεία θπθινθνξίαο. ε κηα κειέηε ησλ Diem et al. ην 1996 ζην πεξηνδηθφ New England Journal of Medicine, βξέζεθε φηη ην πνζνζηφ επηηπρεκέλεο ΚΑΡΠΑ ζε ηειενπηηθέο ζεηξέο ήηαλ 75%, ελψ ην πνζνζηφ ησλ αζζελψλ πνπ πήξαλ εμηηήξην απφ ην λνζνθνκείν αλεξρφηαλ ζε 67%. [3] Σα πξαγκαηηθά πνζνζηά επηηπρεκέλεο ΚΑΡΠΑ είλαη πνιχ κηθξφηεξα. Μεηά απφ ελδνλνζνθνκεηαθή αλαθνπή, κφιηο ην 9

10 20% ησλ ζπκάησλ ζα επηβηψζεη, ελψ ζε εμσλνζνθνκεηαθή αλαθνπή ην πνζνζηφ επηβίσζεο κεηψλεηαη δξακαηηθά ζε 10%. [4-7] Πνιιέο πξνζπάζεηεο έρνπλ γίλεη θαη πνιινί αιγφξηζκνη έρνπλ βειηησζεί πξνθεηκέλνπ λα απμεζνχλ ηα πνζνζηά επηβίσζεο κεηά απφ ΚΑ. ε απηφ έρεη ζπληειέζεη θαη ε ζπλερήο εθπαίδεπζε ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο (ηαηξψλ, λνζειεπηψλ, δηαζσζηψλ) ζηελ εμεηδηθεπκέλε ππνζηήξημε ηεο δσήο, αιιά θαη ηνπ επξχηεξνπ πιεζπζκνχ ζηε βαζηθή ππνζηήξημε ηεο δσήο. [8] Ζ πξφνδνο ηεο ηερλνινγίαο κε ηε δεκηνπξγία ησλ απηληδηζηψλ, έθεξε επαλάζηαζε ζηελ ΚΑΡΠΑ κε ηελ έγθαηξε εθαξκνγή απηλίδσζεο. Ζ θαιχηεξε δπλαηή πξνζπάζεηα Καξδηναλαπλεπζηηθήο Αλαδσνγφλεζεο ζήκεξα βαζίδεηαη ζε ηέζζεξηο ππιψλεο: ζηελ έγθαηξε παξέκβαζε, ζηελ εθαξκνγή απζηεξψλ πξσηνθφιισλ αληηκεηψπηζεο, ζηε ζπλερή εθπαίδεπζε, θαζψο θαη ζηε βειηίσζε ηεο Πίεζεο Άξδεπζεο ησλ ηεθαληαίσλ (ΠΑ). [8] Σηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο, κηα πιεζψξα κεραληθψλ ζπζθεπψλ έρεη πξνηαζεί πξνθεηκέλνπ λα αληηθαηαζηήζνπλ ηε ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ ή λα ηελ ππνβνεζήζνπλ. ηφρνο φισλ απηψλ ησλ ζπζθεπψλ, είλαη λα βειηησζεί ε πίεζε άξδεπζεο ησλ δσηηθψλ νξγάλσλ θαηά ηε δηάξθεηα ΚΑΡΠΑ, κε ηειηθφ απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ησλ πνζνζηψλ επηβίσζεο αιιά θαη ησλ πνζνζηψλ λεπξνινγηθήο επαλφδνπ κεηά ηελ αλαδσνγφλεζε. [9-11] Σν 2005, ε Ακεξηθαληθή Καξδηνινγηθή Δηαηξεία (ΑΚΔ) ραξαθηήξηζε ηελ Βαιβίδα Οπδνχ Δκπέδεζεο (ΒΟΔ) σο βνήζεκα ηεο ΚΑΡΠΑ, ην νπνίν φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη απφ εθπαηδεπκέλν πξνζσπηθφ ζε ελήιηθεο δηαζσιελσκέλνπο αζζελείο κε ΚΑ, κπνξεί λα βειηηψζεη ηηο αηκνδπλακηθέο παξακέηξνπο θαη λα απμήζεη ηελ πηζαλφηεηα επαλάθηεζεο ηεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο (Καηεγνξία 2a). [12] 10

11 Σν 2010 ζηνπο αιγφξηζκνπο γηα ηελ ΚΑΡΠΑ, ε Ακεξηθαληθή Καξδηνινγηθή Δηαηξεία ππνβάζκηζε ηε Βαιβίδα Οπδνχ Δκπέδεζεο ζηελ Καηεγνξία 2b, ζεσξψληαο φηη ε ζπζθεπή πηζαλφλ λα βνεζήζεη ζηελ ΚΑΡΠΑ φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη απφ εθπαηδεπκέλν πξνζσπηθφ. [13] θνπφο ηεο παξνχζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο, είλαη ε αλαζθφπεζε ηεο δηεζλνχο βηβιηνγξαθίαο ζρεηηθά κε ηε ρξήζε ηεο Βαιβίδαο Οπδνχ Δκπέδεζεο (ΒΟΔ) Impedance Threshold Valve (ITV) ζηελ Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαδσνγφλεζε, απφ κειέηεο ηφζν ζε δψα, φζν θαη ζε αλζξψπνπο. ην Κεθάιαην 2, γίλεηαη κηα ηζηνξηθή αλαδξνκή ζηελ εμέιημε ηεο ΚΑΡΠΑ. ην Κεθάιαην 3, πεξηγξάθεηαη ε αλαηνκία θαη θπζηνινγία ηνπ Καξδηαγγεηαθνχ πζηήκαηνο. ην Κεθάιαην 4, αλαπηχζζνληαη νη κεραληζκνί δξάζεο ηεο ΚΑΡΠΑ, πξνθεηκέλνπ λα πεξηγξαθεί ηί ζπκβαίλεη θαηά ηελ εθαξκνγή ηεο. ην Κεθάιαην 5.1, γίλεηαη παξνπζίαζε ηεο ΒΟΔ, πεξηγξάθεηαη ε ρξήζε ηεο ζηελ ΚΑΡΠΑ θαη αλαθέξεηαη ν κεραληζκφο δξάζεο ηεο. ην Κεθάιαην 5.2, αλαθέξνληαη κειέηεο πνπ έρνπλ γίλεη ζε πεηξακαηηθά κνληέια δψσλ πνπ βξίζθνληαη ζε ΚΑ θαη έγηλε ρξήζε ηεο ΒΟΔ. ην Κεθάιαην 5.3, γίλεηαη αλαθνξά κειεηψλ πνπ έρνπλ γίλεη ζε αλζξψπνπο κε ΚΑ θαη ζηνπο νπνίνπο εθαξκφζηεθε ε ΒΟΔ ζηα πιαίζηα ηεο ΚΑΡΠΑ. ην Κεθάιαην 5.4, παξνπζηάδνληαη θάπνηεο κειέηεο πνπ ακθηζβεηνχλ ηε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζηελ ΚΑΡΠΑ. ην Κεθάιαην 6, ζπλνςίδνληαη ηα απνηειέζκαηα ησλ εξεπλψλ πνπ έρνπλ γίλεη κέρξη ηψξα. ην Κεθάιαην 7, παξνπζηάδνληαη ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ απηήλ ηε βηβιηνγξαθηθή αλαζθφπεζε. ην Κεθάιαην 8, ππάξρεη κηα πεξίιεςε ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο, ελψ ζην Κεθάιαην 9, ππάξρεη πεξίιεςε ηεο εξγαζίαο ζηελ αγγιηθή γιψζζα. 11

12 ην ηέινο, ππάξρεη ν πίλαθαο ζπληκήζεσλ, θαζψο επίζεο ε βηβιηνγξαθία ηεο παξνχζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο. 12

13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΗΣΟΡΗΚΖ ΑΝΑΓΡΟΜΖ ΣΖ ΚΑΡΓΗΟΑΝΑΠΝΔΤΣΗΚΖ ΑΝΑΕΧΟΓΟΝΖΖ 13

14 ΗΣΟΡΗΘΖ ΑΛΑΓΡΟΚΖ ΣΖ ΘΑΡΓΗΟΑΛΑΠΛΔΤΣΗΘΖ ΑΛΑΕΧΟΓΟΛΖΖ Ο η ξίδεο ηεο Καξδηναλαπλεπζηηθήο Αλαδσνγφλεζεο (ΚΑΡΠΑ) εθηείλνληαη βαζεηά ζηελ ηζηνξία ηεο αλζξσπφηεηαο. Όηαλ έγηλε αληηιεπηφ, φηη έλαο άλζξσπνο δελ είλαη λεθξφο φηαλ ε θαξδηά ηνπ έρεη κφιηο ζηακαηήζεη, μεθίλεζαλ θαη νη πξνζπάζεηεο πξνθεηκέλνπ λα αλαδσνγνλεζεί ην ζχκα. [14] Σν 3000 π.υ., νη Μάγηαο θαη νη Ίλθαο πεξηγξάθνπλ ηελ πξψηε ΚΑΡΠΑ κε ηελ ηνπνζέηεζε θαπλνχ ζην νξζφ. [14] Ζ πξψηε πεξηγξαθή επηηπρεκέλεο ΚΑΡΠΑ, αλαθέξεηαη ην 896 π.υ., φηαλ ν πξνθήηεο Διηζαίνο έζθπςε πάλσ απφ έλα παηδί πνπ είρε πεζάλεη βάδνληαο ην ζηφκα ηνπ ζην ζηφκα ηνπ παηδηνχ, ηα κάηηα ηνπ ζηα κάηηα ηνπ παηδηνχ θαη ηα ρέξηα ηνπ ζηα ρέξηα ηνπ παηδηνχ. Σν ζψκα ηνπ παηδηνχ δεζηάζεθε θαη ην παηδί άλνημε ηα κάηηα ηνπ. [14] Ζ πξψηε πεηξακαηηθή ελδνηξαρεηαθή δηαζσιήλσζε έγηλε ην 1000 π.υ απφ ηνλ Avicenna. Σν 1500 κ.υ. θαη γηα 300 ρξφληα, ζπλεζηδφηαλ λα γίλεηαη εκθχζεζε αέξα ζηα ζχκαηα Καξδηναλαπλεπζηηθήο Αλαθνπήο (ΚΑ) κε θπζεξφ απφ ηδάθη. Σν 1827 κ.υ., ν Leroy d'etiolles απέδεημε φηη ε ππεξδηάηαζε ησλ πλεπκφλσλ απφ ην θπζεξφ κπνξεί λα πξνθαιέζεη ζαλαηεθφξν βαξφηξαπκα θαη πλεπκνζψξαθα. [15-17] Σν 1650 κ.υ., ζπλεζίδνληαλ ηα ιεθηηθά θαη απηηθά εξεζίζκαηα ζηα ζχκαηα ΚΑ. Ζ ηερληθή θξεκάζκαηνο ηνπ ζχκαηνο απφ ηα πφδηα (αλαζηξνθή), κε ηαπηφρξνλε άζθεζε πίεζεο ζην ζηήζνο ηνπ θαηά ηελ 14

15 εθπλνή θαη δηαθνπή ηεο θαηά ηελ εηζπλνή, ήηαλ πνιχ δεκνθηιήο ην 1770 ζηελ Δπξψπε. [17] Σν 1773, επηθξάηεζε ε ηερληθή ηνπ βαξειηνχ, ζηελ νπνία ην ζχκα ηνπνζεηνχληαλ ζε έλα βαξέιη θαη κεηαθηλνχληαλ εκπξφο-πίζσ, πξνθεηκέλνπ λα βγεη θαη λα κπεη αέξαο κέζα ζηνπο πλεχκνλεο. Ζ πξψηε ζχζηαζε απηλίδσζεο έγηλε ην 1778 απφ ηνλ Kite. Σν 1803, νη Ρψζνη πξνθεηκέλνπ λα κεηψζνπλ ηηο κεηαβνιηθέο αλάγθεο ηνπ νξγαληζκνχ, εληαθίαδαλ ηνπο αζζελείο ζηα ρηφληα απφ ηε κέζε θαη θάησ, ξίρλνληαο λεξφ ζην ζψξαθα θαη ην θεθάιη. Σν 1856, ν Hall αληηιήθζεθε φηη, φηαλ ν αζζελήο είλαη ζε χπηηα ζέζε, πέθηεη ε γιψζζα ζην νπίζζην ηκήκα ηνπ θάξπγγα, κε απνηέιεζκα λα θιείλεη ν αεξαγσγφο. [18-22] Σν 1880, ν Kite δεκνζίεπζε κηα εξγαζία κε ηίηιν «Πξνζέγγηζε ζηελ αλάλεςε απφ αηθλίδην ζάλαην», ζηελ νπνία αλαθνηλψζεθαλ 125 επηηπρεκέλεο θαη 317 αλεπηηπρείο αλαδσνγνλήζεηο, θπξίσο κεηά απφ πληγκφ. [19] Σελ ίδηα πεξίνδν, νη Niehans θαη Langenbuch, εθάξκνδαλ θαξδηαθέο καιάμεηο κε αλνηρηφ ζψξαθα ζε αζζελείο κε ζπγθνπή κεηά απφ ρνξήγεζε ρισξνθνξκίνπ. [23] Ο Hans Draeger ην 1901, θαηαζθεχαζε ηνλ αλαπλεπζηήξα Pulmotor. Σν 1929, ν Forssman πεξηέγξαςε ηνλ θαζεηεξηαζκφ ηεο δεμηάο θαξδηάο. Σν 1947 έγηλε ε πξψηε επηηπρεκέλε απηλίδσζε. Σν 1954, ν James Elam θαη ην 1958 ν Peter Safar, εηζήγαγαλ ηελ ηερληθή αλαδσνγφλεζεο ζηφκα-κε-ζηφκα, ζχκθσλα κε ηελ νπνία ν εθπλεφκελνο αέξαο ηνπ δηαζψζηε, κπνξεί λα επηηχρεη ηθαλνπνηεηηθφ αεξηζκφ θαη νμπγφλσζε ζε άηνκα πνπ βξίζθνληαη ζε άπλνηα. [23-27] Σν 1960, ν Kouwenhoven εηζήγαγε ην θαξδηαθφ καζάδ κε θιεηζηφ ζψξαθα. Πάλσ ζε απηή ηελ ηερληθή έρεη ζηεξηρηεί ε ΚΑΡΠΑ έσο θαη ζήκεξα. [28] Ο Leonard Cobb ην 1972, νξγάλσζε ζηηο Ζ.Π.Α. ην πξψην ζεκηλάξην Καξδηναλαπλεπζηηθήο Αλαδσνγφλεζεο, πνπ αθνξνχζε ηνλ 15

16 επξχηεξν πιεζπζκφ. Σν 1973, ε Ακεξηθαληθή Καξδηνινγηθή Δηαηξεία ζέζπηζε γηα πξψηε θνξά πξσηφθνιια αληηκεηψπηζεο ηεο ΚΑ. Ζ ιαξπγγηθή κάζθα πεξηγξάθεθε ην 1983 απφ ηνλ Brain. ηελ Δπξψπε ην 1989, ηδξχζεθε ην Δπξσπατθφ πκβνχιην Αλαδσνγφλεζεο (ERC). [29] Ο F. Ahnefeld πξηλ απφ 40 ρξφληα πεξίπνπ, πξφηεηλε ηελ αιπζίδα επηβίσζεο. Ζ αιπζίδα επηβίσζεο απνηειείηαη απφ 4 θξίθνπο. Ο πξψηνο θξίθνο, αλαθέξεηαη ζηελ έγθαηξε θιήζε γηα βνήζεηα απφ εμεηδηθεπκέλε νκάδα αλαδσνγφλεζεο. Οη επφκελνη δχν θξίθνη, αλαθέξνληαη ζηελ έγθαηξε εθαξκνγή ΚΑΡΠΑ θαη απηληδηζκνχ. Ο ηέηαξηνο θξίθνο αλαθέξεηαη ζηελ έγθαηξε έλαξμε εμεηδηθεπκέλεο θξνληίδαο κεηά ηελ ΚΑΡΠΑ. Απφ ηφηε, θαζηεξψζεθε δηεζλψο σο ην ζχκβνιν γηα ηελ πξνηεξαηφηεηα ζηελ αιιεινπρία ησλ ελεξγεηψλ γηα ηελ Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαδσνγφλεζε. [30] 16

17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΣΟ ΚΑΡΓΗΑΓΓΔΗΑΚΟ ΤΣΖΜΑ 17

18 ΣΟ ΘΑΡΓΗΑΓΓΔΗΑΘΟ ΤΣΖΚΑ Σ ν θαξδηαγγεηαθφ ή θπθινθνξηθφ ζχζηεκα (Δηθφλα 1) πεξηιακβάλεη ηελ θαξδηά, ηα αγγεία (αξηεξίεο, θιέβεο, ηξηρνεηδή) θαη ην αίκα. θνπφο ηεο θαξδηάο είλαη ε άληιεζε ηνπ αίκαηνο, ελψ ησλ αγγείσλ ε κεηαθνξά ηνπ αίκαηνο ζηνπο ηζηνχο. [31] Ζ θαξδηά είλαη έλαο κπο πνπ δπγίδεη γξακ. θαη βξίζθεηαη ζηε ζσξαθηθή θνηιφηεηα, πίζσ θαη αξηζηεξά απφ ην ζηέξλν, αλάκεζα ζηνπο δχν πλεχκνλεο. Απνηειείηαη απφ ην ελδνθάξδην εζσηεξηθά, απφ ην κπνθάξδην, πνπ ζπληζηά ηνλ θαξδηαθφ κπ θαη απφ ην επηθάξδην εμσηεξηθά. Πεξηβάιιεηαη απφ κηα κεκβξάλε πνπ νλνκάδεηαη πεξηθάξδην, ε νπνία έρεη πξνζηαηεπηηθφ ξφιν. [31] Υσξίδεηαη εζσηεξηθά ζε 4 θνηιφηεηεο. Σελ αξηζηεξή θνηιία θαη ηνλ αξηζηεξφ θφιπν, θαζψο θαη ηε δεμηά θνηιία θαη ηνλ δεμηφ θφιπν. Μεηαμχ ηνπ αξηζηεξνχ θφιπνπ θαη ηεο αξηζηεξήο θνηιίαο είλαη ε κηηξνεηδήο βαιβίδα, ελψ κεηαμχ ηνπ δεμηνχ θφιπνπ θαη ηεο δεμηάο θνηιίαο είλαη ε ηξηγιψρηλα βαιβίδα. Απηέο νλνκάδνληαη Κνιπνθνηιηαθέο Βαιβίδεο. [31,32] Μεηαμχ ηεο αξηζηεξήο θνηιίαο θαη ηεο ανξηήο ππάξρεη ε ανξηηθή βαιβίδα, ελψ κεηαμχ ηεο δεμηάο θνηιίαο θαη ηεο πλεπκνληθήο αξηεξίαο είλαη ε πλεπκνληθή βαιβίδα. Οη βαιβίδεο απηέο νλνκάδνληαη Μελνεηδείο Βαιβίδεο. Οη δχν θφιπνη δηαρσξίδνληαη απφ ην κεζνθνιπηθφ δηάθξαγκα, ελψ νη δχν θνηιίεο απφ ην κεζνθνηιηαθφ δηάθξαγκα. [32] 18

19 Δηθόλα 1. Σν Καξδηαγγεηαθφ χζηεκα (Απφ: Anatomy of the Cardiovascular System - Texas Heart Institute - Γχν ζηεθαληαίεο αξηεξίεο αηκαηψλνπλ ηελ θαξδηά. Απηέο είλαη ε αξηζηεξή θαη ε δεμηά ζηεθαληαία αξηεξία. Οη αξηεξίεο απηέο εθθχνληαη απφ ηελ ανξηή. Ζ αξηζηεξή ζηεθαληαία αξηεξία πεξηιακβάλεη ην ζηέιερνο, απφ ην νπνίν δηαθιαδίδνληαη ν πξφζζηνο θαηηφληαο θιάδνο θαη ε πεξηζπσκέλε. Οη αξηεξίεο απηέο αηκαηψλνπλ ην αξηζηεξφ πξφζζην ηκήκα ηεο θαξδηάο. Ζ δεμηά ζηεθαληαία αξηεξία αηκαηψλεη θαηά θχξην ιφγν ην δεμηφ θαηψηεξν ηκήκα ηεο θαξδηάο. [32] Κάζε θαξδηαθφο παικφο έρεη δχν θάζεηο. Σε θάζε ηεο ζπζηνιήο (ζχζπαζεο) θαη ηε θάζε ηεο δηαζηνιήο (ραιάξσζεο). ηε θάζε ηεο ζπζηνιήο, νη Κνιπνθνηιηαθέο Βαιβίδεο θιείλνπλ, νη Μελνεηδείο Βαιβίδεο είλαη αλνηρηέο θαη νη θνηιίεο ζπζπψληαη. ηε θάζε ηεο 19

20 δηαζηνιήο, νη θνηιίεο ραιαξψλνπλ, νη Κνιπνθνηιηαθέο Βαιβίδεο αλνίγνπλ θαη νη Μελνεηδείο Βαιβίδεο θιείλνπλ. [33] Ζ θαξδηά δηαζέηεη έλα εξεζηζκαηαγσγφ ζχζηεκα, ην νπνίν είλαη ππεχζπλν γηα ηε ξπζκηθή ζχζπαζε ηνπ κπνθαξδίνπ, θαζψο θαη γηα ηε κεηάδνζε απηψλ ησλ εξεζηζκάησλ ζε νιφθιεξν ην κπνθάξδην. Απνηειείηαη απφ ην θιεβφθνκβν, ν νπνίνο βξίζθεηαη ζην δεμηφ θφιπν, ηνλ θνιπνθνηιηαθφ θφκβν, ν νπνίνο βξίζθεηαη ζην κεζνθνιπηθφ δηάθξαγκα, ην δεκάηην ηνπ His, ην νπνίν μεθηλάεη απφ ηνλ θνιπνθνηιηαθφ θφκβν θαη δηαηξείηαη ζε αξηζηεξφ θαη δεμηφ ζθέινο θαη ηέινο απφ ηηο ίλεο ηνπ Purkinje, νη νπνίεο απνηεινχλ ζπλερεία ηνπ αξηζηεξνχ θαη δεμηνχ ζθέινπο ηνπ δεκαηίνπ ηνπ His θαη επεθηείλνληαη ζε νιφθιεξν ην θνηιηαθφ κπνθάξδην. [34] Σν 1628, ν Dr.William Harvey αλαθνίλσζε φηη ην αίκα θπθινθνξεί θπθιηθά κέζα ζε αγγεία κηαο θαηεχζπλζεο. Οη αξηεξίεο κεηαθέξνπλ νμπγνλσκέλν αίκα θαη ζξεπηηθέο νπζίεο απφ ηελ θαξδηά πξνο ηνπο ηζηνχο. Γηαθιαδίδνληαη ηειηθά ζηα αξηεξηφιηα. Σα αξηεξηφιηα κεηαθέξνπλ ην νμπγνλσκέλν αίκα ζηα ηξηρνεηδή. Δθεί γίλεηαη κεηαθνξά ηνπ νμπγφλνπ θαη ησλ ζξεπηηθψλ νπζηψλ πξνο ηνπο ηζηνχο θαη απνμπγνλσκέλνπ αίκαηνο κε απφβιεηα ηνπ νξγαληζκνχ απφ ηνπο ηζηνχο πίζσ ζηα ηξηρνεηδή. [35] Σν απνμπγνλσκέλν αίκα απφ ηα ηξηρνεηδή, κεηαθέξεηαη κέζσ ησλ θιεβηδίσλ ηειηθά ζηηο θιέβεο. Μέζσ ηεο άλσ θαη θάησ θνίιεο θιέβαο, ην απνμπγνλσκέλν αίκα κεηαθέξεηαη πίζσ ζηελ θαξδηά, ζην δεμηφ θφιπν. Ζ ρσξεηηθφηεηα ηνπ θιεβηθνχ δηθηχνπ ζε αίκα είλαη πνιχ κεγαιχηεξε απφ ην αξηεξηαθφ. [36] Απφ ην δεμηφ θφιπν, ην αίκα κεηαθέξεηαη κέζσ ηεο ηξηγιψρηλαο βαιβίδαο ζηε δεμηά θνηιία θαη απφ εθεί κέζσ ηεο πλεπκνληθήο βαιβίδαο ζηε πλεπκνληθή αξηεξία, κε ζθνπφ ην απνμπγνλσκέλν αίκα λα θηάζεη ζηνπο πλεχκνλεο. Απφ εθεί, ην νμπγνλσκέλν αίκα πιένλ, επηζηξέθεη ζηνλ 20

21 αξηζηεξφ θφιπν θαη απφ εθεί κέζσ ηεο κηηξνεηδνχο βαιβίδαο πεξλά ζηελ αξηζηεξή θνηιία. Απφ ηελ αξηζηεξή θνηιία, ην αίκα κέζσ ηεο ανξηηθήο βαιβίδαο εμσζείηαη ζηελ ανξηή, πξνθεηκέλνπ λα αξδεχζεη ηνπο ηζηνχο. [36] 21

22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΚΖΥΑΛΗΚΟΗ ΓΡΑΖ ΣΖ ΘΑΡΓΗΟΑΛΑΠΛΔΤΣΗΘΖ ΑΛΑΕΩΟΓΟΛΖΖ 22

23 ΚΖΥΑΛΗΚΟΗ ΓΡΑΖ ΣΖ ΘΑΡΓΗΟΑΛΑΠΛΔΤΣΗΘΖ ΑΛΑΕΧΟΓΟΛΖΖ Ο η ζηφρνη ηεο Καξδηναλαπλεπζηηθήο Αλαδσνγφλεζεο (ΚΑΡΠΑ) είλαη δπν. Ο πξψηνο ζηφρνο είλαη ε παξνρή αίκαηνο κε ηηο ζσξαθηθέο ζπκπηέζεηο, θπξίσο ζηνλ εγθέθαιν πξνθεηκέλνπ λα πεξηνξηζηεί ε εγθεθαιηθή βιάβε, αιιά θαη ζηελ θαξδηά, πξνθεηκέλνπ λα απνθεπρζνχλ κεγάιεο ηζραηκηθέο αιινηψζεηο, έηζη ψζηε λα είλαη ηθαλή λα απνθηήζεη μαλά απηφκαηε δξαζηεξηφηεηα. [37] Ο δεχηεξνο ζηφρνο ηεο θαξδηναλαπλεπζηηθήο αλαδσνγφλεζεο, είλαη ε θιεβηθή επηζηξνθή ηνπ αίκαηνο ζηελ θαξδηά κε ηελ επαλαθνξά ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο, κεηά απφ θάζε ζσξαθηθή ζπκπίεζε. [37] Σν 1960, πεξηγξάθεθε γηα πξψηε θνξά ε ηερληθή ηνπ θαξδηαθνχ «καζάδ» κε θιεηζηφ ζψξαθα. Μεηά απφ ηφζεο δεθαεηίεο, εμαθνινπζεί λα παξακέλεη ν αθξνγσληαίνο ιίζνο ηεο θαξδηναλαπλεπζηηθήο αλαδσνγφλεζεο. [38] Καηά ηελ εθαξκνγή ηθαλνπνηεηηθψλ ζσξαθηθψλ ζπκπηέζεσλ, επηηπγράλεηαη έλα πνζνζηφ 20-30% ηεο θπζηνινγηθήο θαξδηαθήο παξνρήο, κε απνηέιεζκα ν εγθέθαινο θαη ε θαξδηά λα έρνπλ κεησκέλε αηκάησζε. [39-41] Σν 1993, ζε κηα έξεπλα ησλ Duggal et al. πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζε αξνπξαίνπο, βξέζεθε φηη αθφκα θαη κε ηδαληθέο ζπλζήθεο ζπκβαηηθήο ΚΑΡΠΑ, ε ξνή αίκαηνο ζηα δσηηθά φξγαλα ήηαλ πνιχ κηθξή ζε 23

24 ζχγθξηζε κε ηε ξνή πξηλ ηελ εκθάληζε ΚΑ. ηνλ εγθέθαιν, ε ξνή αίκαηνο ήηαλ 27+/-16,6 % ηεο ηηκήο πξηλ ηελ εκθάληζε ΚΑ, ζηελ θαξδηά 17,5+/-7,8 % θαη ζηνπο λεθξνχο ε ξνή αίκαηνο θαηά ηελ δηάξθεηα ζπκβαηηθήο ΚΑΡΠΑ ήηαλ κφιηο 4,3+/-3,5 % ηεο ηηκήο πξηλ ηελ εκθάληζε ΚΑ. [39] Οη απφςεηο ζρεηηθά κε ην κεραληζκφ κε ηνλ νπνίν θάζε ζσξαθηθή ζπκπίεζε πξνθαιεί ξνή αίκαηνο θαηά ηελ εθαξκνγή ΚΑΡΠΑ (Δηθφλα 2) είλαη δηθνξνχκελεο. Ζ κηα πιεπξά, ππνζηεξίδεη φηη ε θαξδηά ιεηηνπξγεί ζαλ αληιία αίκαηνο, ελψ ε άιιε άπνςε πνπ επηθξαηεί, είλαη φηη ν ζψξαθαο παίδεη ην ξφιν ηεο άληιεζεο ηνπ αίκαηνο. [42,43] χκθσλα κε ηελ πξψηε ζεσξία, ε θαξδηά ζπκπηέδεηαη κεηαμχ ζηέξλνπ θαη ζσξαθηθήο κνίξαο ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο. Απηφ νδεγεί ζηελ απφηνκε αχμεζε ηεο πίεζεο ζηελ αξηζηεξή θνηιία, κε απνηέιεζκα ηελ εμψζεζε αίκαηνο απφ ηελ ανξηή κέζσ ηεο ανξηηθήο βαιβίδαο. [42] Ζ δεχηεξε ζεσξία ζηεξίδεηαη ζηελ αξρή, φηη ε ζσξαθηθή ζπκπίεζε πξνθαιεί νμεία αχμεζε ηεο ελδνζσξαθηθήο πίεζεο (5-25 mmhg), ρσξίο ε θαξδηά λα ζπκπηέδεηαη, κε απνηέιεζκα ηελ εμψζεζε ηνπ αίκαηνο πνπ βξίζθεηαη ζηα αγγεία ηνπ ζψξαθα. [43] Ζ θαξδηαθή παξνρή εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηε θιεβηθή επαλαθνξά αίκαηνο ζην δεμηφ θφιπν. Καηά ηε δηάξθεηα ΚΑΡΠΑ, απηφ ζπκβαίλεη ζηε θάζε ηεο απνζπκπίεζεο (παζεηηθήο ραιάξσζεο). Απηή ε θάζε επαλαθνξάο ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο ζηελ αξρηθή ηνπ ζέζε, πξνθαιεί κείσζε ηεο ελδνζσξαθηθήο πίεζεο ζε επίπεδα κηθξφηεξα ηεο αηκνζθαηξηθήο (-5 mmhg). Καηά απηφλ ηνλ ηξφπν, πξνθαιείηαη έλα θελφ ζηε ζσξαθηθή θνηιφηεηα, ζπκβάιινληαο έηζη ζηε θιεβηθή επαλαθνξά. Παξφιν πνπ απηή ε κείσζε ηεο ελδνζσξαθηθήο πίεζεο θαίλεηαη πνιχ κηθξή, είλαη ηθαλή λα πξνθαιέζεη ξνή αίκαηνο πξνο ηελ θαξδηά. [44-48] Σν ελδνζσξαθηθφ θελφ φκσο πνπ πξνθαιείηαη απφ ηε θπζηθή επαλαθνξά ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο, πξνθαιεί παζεηηθή εηζξνή αέξα 24

25 κέζα ζηνπο πλεχκνλεο, κε απνηέιεζκα λα πεξηνξίδεηαη ε θιεβηθή επηζηξνθή ζηελ θαξδηά. Παξάγνληεο φπσο ε ειηθία θαη ηα θαηάγκαηα ζηέξλνπ θαη πιεπξψλ, κεηψλνπλ ηελ ειαζηηθφηεηα ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο. Απηφ ζα νδεγήζεη ζε κηθξφηεξε θιεβηθή επηζηξνθή αίκαηνο ζην δεμηφ θφιπν θαη ηειηθά κηθξφηεξε θαξδηαθή παξνρή ζηελ επφκελε ζσξαθηθή ζπκπίεζε. [49-51] ε κηα κειέηε ησλ Aufderheide et al. ην 2005 ζε δηαζψζηεο, βξέζεθε φηη ζην 50% ησλ πεξηπηψζεσλ ζπκβαηηθήο ΚΑΡΠΑ, γηλφηαλ εκηηειήο απνζπκπίεζε (παζεηηθή ραιάξσζε) ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο. [52] ηα δηεζλή πξσηφθνιια ηεο θαξδηναλαπλεπζηηθήο αλαδσνγφλεζεο, δίλεηαη ηδηαίηεξε έκθαζε ζηελ πιήξε επαλαθνξά ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο κεηά απφ θάζε ζσξαθηθή ζπκπίεζε, πξνθεηκέλνπ λα επηζηξέςεη ην αίκα ζηελ θαξδηά. [53,54] Ζ ηθαλνπνηεηηθή Πίεζε Άξδεπζεο ησλ ηεθαληαίσλ (ΠΑ), είλαη δσηηθήο ζεκαζίαο ζηελ ΚΑΡΠΑ. Ζ ΠΑ, είλαη ε θιίζε (δηαθνξά) πίεζεο κεηαμχ δηαζηνιηθήο πίεζεο ηεο ανξηήο θαη δηαζηνιηθήο πίεζεο ηνπ δεμηνχ θφιπνπ θαη ζρεηίδεηαη άκεζα κε ηε ξνή αίκαηνο ζην κπνθάξδην. [55,56] Οη ζηεθαληαίεο αξηεξίεο αηκαηψλνληαη θπζηνινγηθά θαηά ηε θάζε ηεο δηαζηνιήο, ε νπνία θαηά ηε δηάξθεηα ΚΑΡΠΑ αληηζηνηρεί ζηε θάζε ηεο επαλαθνξάο (παζεηηθήο ραιάξσζεο) ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο. Πνηθίιεο κειέηεο έρνπλ απνδείμεη, φηη ε επίηεπμε ηθαλνπνηεηηθήο πίεζεο άξδεπζεο ησλ ζηεθαληαίσλ, νδεγεί ζε αχμεζε ησλ πνζνζηψλ επαλάθηεζεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο, αιιά θαη ζε θαιχηεξε πξφγλσζε. [57,59] Καηά ηε δηάξθεηα ΚΑΡΠΑ, ε παξνρή αίκαηνο ζηνπο πλεχκνλεο είλαη κηθξή. Απηφ ζεκαίλεη φηη ν απαηηνχκελνο Καηά Λεπηφ Όγθνο Αεξηζκνχ (ΚΛΟΑ) πνπ απαηηείηαη είλαη κηθξφηεξνο. ε κεγάιεο κειέηεο πνπ έρνπλ γίλεη, έρεη βξεζεί φηη θαηά ηε δηάξθεηα ΚΑΡΠΑ γίλεηαη κεγάινο 25

26 ππεξαεξηζκφο ησλ ζπκάησλ, πνπ νθείιεηαη ηφζν ζε πνιχ απμεκέλε ζπρλφηεηα αλαπλνψλ, φζν θαη ζε πνιχ κεγάινπο φγθνπο αλαπλνήο. Γπζηπρψο, απηφ παξαηεξείηαη λα γίλεηαη θαη απφ εηδηθνχο ζηελ θαξδηναλαπλεπζηηθή αλαδσνγφλεζε. [60] Δηθόλα 2. Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαδσνγφλεζε (Απφ: Texas Onsite CPR- To 2004, ζε κηα κειέηε ησλ Aufderheide και Lurie ζε ρνίξνπο, βξέζεθε φηη ε αχμεζε ησλ αλαπλνψλ, απφ 12/ min ζε 30/ min, νδεγεί ζε αχμεζε ηεο κέζεο ελδνηξαρεηαθήο πίεζεο θαηά 4 mmhg/min (7,1+/-0,7 έλαληη 11,6+/-0,7 mmhg/min, P<0,0001) θαη κείσζε ηεο πίεζεο άξδεπζεο ησλ ζηεθαληαίσλ θαηά 4 mmhg (23,4+/-1 έλαληη 19,5+/-1,8 mmhg, P=0,03). [60] ε κηα άιιε κειέηε ησλ Yannopoulos et al. πνπ δεκνζηεχηεθε ην 2006, βξέζεθε φηη ε αχμεζε ησλ ζσξαθηθψλ ζπκπηέζεσλ ζε ζρέζε κε ηηο εκθπζήζεηο απφ 15:2 ζε 30:2, νδήγεζε ζε βειηίσζε ηεο πίεζεο άξδεπζεο ησλ ζηεθαληαίσλ (απφ 18+/-1 ζε 25+/-2 mmhg, P=0,04), βειηίσζε ηεο δηαζηνιηθήο πίεζεο (απφ 20+/-1 ζε 26+/-1 mmhg, P<0,01), βειηίσζε ηεο αηκαηηθήο ξνήο ζηηο θαξσηίδεο (απφ 48+/-5 ζε 82+/-5 ml/min P<0,001), βειηίσζε ηεο πίεζεο άξδεπζεο ηνπ εγθεθάινπ (απφ 16+/-3 ζε 18+/-3 26

27 mmhg, P=0,07), βειηίσζε ηνπ ηεινεθπλεπζηηθνχ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα (απφ 7,7+/-0,9 ζε 15,7+/-2,4 mmhg, P<0001) θαη βειηίσζε ηνπ κεηθηνχ θιεβηθνχ νμπγφλνπ (απφ 26+/-5 ζε 36+/-5 %, P<0,05). [61] Ζ ππεξδηάηαζε θαη ε απμεκέλε ελδνζσξαθηθή πίεζε πνπ πξνθαιείηαη ιφγσ ηνπ ππεξαεξηζκνχ, πξνθαιεί κεησκέλε θιεβηθή επηζηξνθή, κεησκέλε ανξηηθή πίεζε θαη ΠΑ, θαζψο θαη απμεκέλε ελδνθξάληα πίεζε ιφγσ κεησκέλεο ξνήο αίκαηνο ζηνλ εγθέθαιν. ε πνιιέο κειέηεο έρεη βξεζεί φηη ν ππεξαεξηζκφο ζπκβάιιεη ζηα κεησκέλα πνζνζηά επηβίσζεο κεηά απφ ΚΑ. [60-62] πκπεξαίλνπκε ινηπφλ, φηη φζν κηθξφηεξε είλαη ε ζπρλφηεηα ησλ αλαπλνψλ, ηφζν κεγαιχηεξν είλαη ην πξνθνξηίν ζηε θάζε ηεο απνζπκπίεζεο ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο θαηά ηε δηάξθεηα ΚΑΡΠΑ. 27

28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5.1 ΒΑΙΒΗΓΑ ΟΤΓΟΤ ΔΚΠΔΓΖΖ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΘΑΗ ΚΖΥΑΛΗΚΟ ΙΔΗΣΟΤΡΓΗΑ 28

29 ΒΑΙΒΗΓΑ ΟΤΓΟΤ ΔΚΠΔΓΖΖ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΘΑΗ ΚΖΥΑΛΗΚΟ ΙΔΗΣΟΤΡΓΗΑ Ζ Βαιβίδα Οπδνχ Δκπέδεζεο (ΒΟΔ), γλσζηή θαη σο ResQPOD (Advanced Circulatory Systems, Inc.), είλαη κηα ζπζθεπή πνπ έρεη ζαλ ζηφρν, λα απμήζεη ηε θιεβηθή επηζηξνθή ζηελ θαξδηά θαηά ηε δηάξθεηα Καξδηναλαπλεπζηηθήο Αλαδσνγφλεζεο (ΚΑΡΠΑ), κε απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ηεο αηκαηηθήο ξνήο ζηα δσηηθά φξγαλα. [63] Ζ θηινζνθία ηεο ζπζθεπήο ζηεξίδεηαη ζηε παξαηήξεζε ηνπ Mueller, ζχκθσλα κε ηελ νπνία, φηαλ ε εηζξνή αέξα ζε μχπληνπο αζζελείο κε απηφκαηε αλαπλνή εκπνδίδεηαη απφ ην θιείζηκν ηεο επηγισηηίδαο, κεηψλεηαη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ ε ελδνζσξαθηθή πίεζε θαη απμάλεηαη ε θιεβηθή επηζηξνθή ζηε θαξδηά. Ο ρεηξηζκφο απηφο εθαξκφδεηαη απφ ηνπο θαξδηνιφγνπο, πξνθεηκέλνπ λα εθηηκήζνπλ θαξδηαθά θπζήκαηα. [63,64] Δπεηδή ν ρεηξηζκφο απηφο δελ κπνξεί λα εθαξκνζηεί θαηά ηε δηάξθεηα ΚΑ, ε ΒΟΔ παίδεη ην ξφιν ηεο θιεηζηήο γισηηίδαο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο απνζπκπίεζεο ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο. [63,64] Ζ ζπζθεπή απνηειείηαη απφ κηα βαιβίδα επαίζζεηε ζηηο ελαιιαγέο ησλ πηέζεσλ. Πεξηέρεη έλα δηάθξαγκα απφ ζηιηθφλε, ην νπνίν θιείλεη φηαλ ε ελδνζσξαθηθή πίεζε είλαη κηθξφηεξε απφ ηελ αηκνζθαηξηθή πίεζε θαη έηζη εκπνδίδεη εθιεθηηθά ηελ εηζξνή αέξα ζηνπο πλεχκνλεο θαηά ηελ 29

30 επαλαθνξά ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο, κεηά απφ θάζε ζσξαθηθή ζπκπίεζε. [63,65,66] Δηθόλα 3. Ζ πζθεπή Οπδνχ Δκπέδεζεο πξνζαξκνζκέλε κεηαμχ κηάο κάζθαο πξνζψπνπ θαη ελφο απηνδηαηεηλφκελνπ αζθνχ. (Απφ: Advanced Circulatory Systems, Πξνθαιείηαη θαηά απηφλ ηνλ ηξφπν, έλα ελδνζσξαθηθφ θελφ (αξλεηηθή ελδνζσξαθηθή πίεζε), κε απμεκέλν εχξνο θαη δηάξθεηα, κε απνηέιεζκα λα βειηηψλεηαη ε θιεβηθή επηζηξνθή αίκαηνο ζην δεμηφ θφιπν θαη επνκέλσο ε θαξδηαθή παξνρή ζηελ επφκελε ζσξαθηθή ζπκπίεζε. Απηή ε επηπιένλ αξλεηηθή ελδνζσξαθηθή πίεζε πνπ δεκηνπξγείηαη απφ ηε ΒΟΔ, απμάλεη πεξαηηέξσ ηελ αξλεηηθή ελδνζσξαθηθή πίεζε, πνπ έρεη ήδε αλαπηπρζεί απφ ηε θπζηθή επαλαθνξά ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο. [63,65,66] Ζ εηζπλεπζηηθή πίεζε ε νπνία ρξεηάδεηαη γηα λα αλνίμεη ε βαιβίδα, θπκαίλεηαη απφ -7 έσο -16 cmh 2 O. Γελ εκπνδίδεη ηνλ αεξηζκφ κε ζεηηθή πίεζε, νχηε ηελ παζεηηθή εθπλνή. Μεηά απφ επηηπρεκέλε αλαδσνγφλεζε 30

31 ηνπ ζχκαηνο, ε ΒΟΔ πξέπεη λα απνκαθξχλεηαη, θαζψο ν αζζελήο ζα ζπλαληήζεη πνιχ κεγάιεο αληηζηάζεηο θαηά ηελ εηζπλνή. [67,68] Δηθόλα 4. Ζ πζθεπή Οπδνχ Δκπέδεζεο πξνζαξκνζκέλε κεηαμχ ελφο ελδνηξαρεηαθνχ ζσιήλα θαη ελφο απηνδηαηεηλφκελνπ αζθνχ. (Απφ: Advanced Circulatory Systems, Inc.- Πξφθεηηαη γηα κηα κηθξή (35ml), ειαθξηά, πιαζηηθή ζπζθεπή, κηαο ρξήζεο. Καηαζθεπάδεηαη ζηηο Ζ.Π.Α θαη έρεη έγθξηζε απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε (CE). Ζ ηηκή ηεο αλέξρεηαη ζηα 100 Δπξψ πεξίπνπ θαη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί κέρξη θαη 4 ρξφληα απφ ηελ εκεξνκελία θαηαζθεπήο ηεο. [69] Υξεζηκνπνηείηαη είηε ζηε Βαζηθή, είηε ζηελ Δμεηδηθεπκέλε ΚΑΡΠΑ. Δλζσκαηψλεηαη κεηαμχ ηνπ αζζελνχο θαη ελφο ζπζηήκαηνο αεξηζκνχ. Σνπνζεηείηαη κεηαμχ ελφο αλαπλεπζηήξα ή ελφο απηνδηαηεηλφκελνπ αζθνχ (AMBU) θαη κηαο κάζθαο πξνζψπνπ (Δηθφλα 3), ή ελφο ηξαρεηνζσιήλα (Δηθφλα 4), ή κηαο ιαξπγγηθήο κάζθαο(lma), 31

32 ή ελφο νηζνθαγνηξαρεηαθνχ ζσιήλα (Combitube) ή κηαο νπνηαζδήπνηε ππεξγισηηηδηθήο ζπζθεπήο αεξηζκνχ. Ο αεξηζκφο κε κάζθα πξνζψπνπ, πξνυπνζέηεη θαιή εθαξκνγή ηεο κάζθαο γηα λα κελ ππάξρνπλ δηαθπγέο αέξα. Απηφ κπνξεί λα επηηεπρζεί πην εχθνια κε ηε ηερληθή ησλ δπν αηφκσλ, φπνπ ην έλα άηνκν θξαηάεη ηε κάζθα θαη ην άιιν άηνκν πηέδεη ηνλ απηνδηαηεηλφκελν αζθφ. [69] Ζ εθαξκνγή ηεο ΒΟΔ ResQPOD έρεη ζέζε απφ ηελ πξψηε ζηηγκή ακέζσο κεηά απφ ηελ εθδήισζε ΚΑ. Καηά ηελ εκθάληζε gasping (αγσληψδεο πξνζπάζεηα γηα αλαπλνή), ε ρξήζε ηεο ΒΟΔ έρεη δξάζε αλάινγε κε ηνλ ρεηξηζκφ Mueller. Καηά απηφ ην ηξφπν, απμάλεηαη ε αξλεηηθή ελδνζσξαθηθή πίεζε θαη βειηηψλεηαη ε θιεβηθή επηζηξνθή αίκαηνο κεηά απφ θάζε gasp. [70-73] Ζ ζπζθεπή ResQPOD, έρεη δχν ιακπάθηα πνπ αλαβνζβήλνπλ κε ξπζκφ 12/ιεπηφ, ππνδεηθλχνληαο ην ζσζηφ ξπζκφ εκθπζήζεσλ ζε ζχκαηα πνπ έρεη εμαζθαιηζηεί ν αεξαγσγφο, πξνθεηκέλνπ λα απνθεχγεηαη ν ππεξαεξηζκφο ν νπνίνο κεηψλεη ην πξνθνξηίν. [74] 32

33 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5.2 ΒΑΙΒΗΓΑ ΟΤΓΟΤ ΔΚΠΔΓΖΖ ΚΔΙΔΣΔ Δ ΕΩΑ 33

34 ΒΑΙΒΗΓΑ ΟΤΓΟΤ ΔΚΠΔΓΖΖ ΚΔΙΔΣΔ Δ ΕΧΑ Ζ Βαιβίδα Οπδνχ Δκπέδεζεο (ΒΟΔ) έρεη γίλεη αληηθείκελν κειέηεο ηα ηειεπηαία ρξφληα. Οη πξψηεο κειέηεο έγηλαλ ζε δψα θαη ζπγθεθξηκέλα ζε ρνίξεηα κνληέια Καξδηναλαπλεπζηηθήο Αλαθνπήο (ΚΑ), πξνθεηκέλνπ λα εθηηκεζνχλ ηα αηκνδπλακηθά απνηειέζκαηα απφ ηε ρξήζε ηεο ζπζθεπήο ζε θνηιηαθή καξκαξπγή. Οη κειέηεο πνπ έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί γηα ηε ΒΟΔ έρνπλ γίλεη ζε ζπλδπαζκφ, είηε κε ζπκβαηηθή Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαδσνγφλεζε (ΚΑΡΠΑ), είηε κε ηε πζθεπή Δλεξγνχο πκπίεζεο Απνζπκπίεζεο (ΔΑ-ΚΑΡΠΑ, Active Compression Decompression CPR). Ζ ζπζθεπή (ΔΑ-ΚΑΡΠΑ) είλαη κηα απηφκαηε ζπζθεπή, ε νπνία ρξεζηκνπνηεί έλα ζχζηεκα αλαξξφθεζεο, ην νπνίν πξψηα ζπκπηέδεη θαη κεηά απνζπκπηέδεη ην ζσξαθηθφ ηνίρσκα θαηά ηελ εθαξκνγή ηεο ζηελ ΚΑΡΠΑ. [75,76] ε πνιιέο κειέηεο, ε ΒΟΔ ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζπζθεπή ΔΑ- ΚΑΡΠΑ, απμάλεη πνιχ πεξηζζφηεξν ηελ αξλεηηθή ελδνζσξαθηθή πίεζε ζηε θάζε ηεο απνζπκπίεζεο ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο, ζε ζρέζε κε ηελ απιή εθαξκνγή ηεο ζπζθεπήο ΔΑ-ΚΑΡΠΑ, νδεγψληαο ζε αχμεζε ηεο θιεβηθήο επηζηξνθήο θαη ηειηθά ηεο θαξδηαθήο παξνρήο. [77-86] To 1995, νη Lurie et al. ζε κηα κειέηε ζε ρνίξνπο κε ΚΑ, ρξεζηκνπνίεζαλ ηε ζπζθεπή ΔΑ-ΚΑΡΠΑ είηε κφλε ηεο, είηε ζε 34

35 ζπλδπαζκφ κε ηε ΒΟΔ γηα ηελ αλαδσνγφλεζε ησλ δψσλ. Απφ ηε κειέηε πξφεθπςε φηη, ζηα δψα πνπ είρε ρξεζηκνπνηεζεί ε ζπζθεπή ΔΑ- ΚΑΡΠΑ ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ΒΟΔ, ρξεηαδφηαλ ιηγφηεξε ελέξγεηα (Joule) γηα επηηπρεκέλε απηλίδσζε, ζε ζχγθξηζε κε ηελ εθαξκνγή κφλν ηεο ζπζθεπήο ΔΑ-ΚΑΡΠΑ. [63] ε κηα κειέηε ην 1998, νη Lurie et al., πξφζζεηαλ θαη αθαηξνχζαλ ηε ΒΟΔ δηαδνρηθά ζην ίδην δψν πνπ βξηζθφηαλ ζε ΚΑ. Ζ πξφζζεζε ηεο Γξάθεκα 1: Ρνε αίκαηνο ζην κπνθάξδην θαη ηνλ εγθέθαιν. (Απφ Lurie et al. Chest 1998;113(4):1,084 1,090 ΚΑΡΠΑ = Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαδσνγφλεζε, ΒΟΔ = Βαιβίδα Οπδνχ Δκπέδεζεο, ΔΑ-ΚΑΡΠΑ = πζθεπή Δλεξγνχο πκπίεζεο-απνζπκπίεζεο ΒΟΔ, είηε ζε ζπλδπαζκφ κε ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ, είηε ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζπζθεπή ΔΑ-ΚΑΡΠΑ, πξνθαινχζε αχμεζε ησλ πηέζεσλ άξδεπζεο ησλ δσηηθψλ νξγάλσλ (Γξάθεκα 1). Ζ ξνή αίκαηνο ζηελ αξηζηεξή θνηιία απμήζεθε θαηά 75% θαη ε εγθεθαιηθή άξδεπζε θαηά 35% κε ρξήζε ηεο 35

36 ΒΟΔ ζε ζπλδπαζκφ κε ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ, ζε ζχγθξηζε κε ηελ εθαξκνγή κφλν ζπκβαηηθήο ΚΑΡΠΑ. Με ηελ αθαίξεζε ηεο βαιβίδαο, νη πηέζεηο άξδεπζεο ζηα δσηηθά φξγαλα κεηψλνληαλ θαηά 50%. [44] ε κηα άιιε έξεπλα πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε απφ ηνπο Bahlmann et al. ην 2003, κειεηήζεθε ε επίδξαζε ηεο ΒΟΔ ζε ζπλδπαζκφ κε ΔΑ- ΚΑΡΠΑ, ζε ππνζεξκηθφ ρνίξεην κνληέιν ΚΑ, ζε ζχγθξηζε κε ηε ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ. Σα απνηειέζκαηα έδεημαλ πςειφηεξεο ξνέο ζηηο θαξσηίδεο (67+/-13 έλαληη 26+/-5 ml/min, P<0,025). Με ηε ηερληθή ηεο κηθξνδηάιπζεο, εξεπλήζεθαλ νη βηνρεκηθέο αιιαγέο ζηνλ εγθέθαιν. Μεηά απφ ρξήζε ηεο ΒΟΔ, βξέζεθαλ ρακειφηεξεο ηηκέο γιπθφδεο ζε εγθεθαιηθφ επίπεδν θαη κηθξφηεξε αλαινγία ππξνζηαθπιηθνχ / γαιαθηηθφ νμχ, ζε ζρέζε κε ηελ εθαξκνγή κφλν ζπκβαηηθήο ΚΑΡΠΑ. πκπεξαζκαηηθά, επηηπγράλεηαη έλαο βειηησκέλνο εγθεθαιηθφο κεηαβνιηζκφο κε ηε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζηελ ΚΑΡΠΑ. [87] Απφ κειέηεο ησλ Raedler et al.(2002) θαη Srinivasan et al.(2006), πξνθχπηεη φηη ε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζπζθεπή ΔΑ- ΚΑΡΠΑ, νδεγεί ζε θαιχηεξε αληαπφθξηζε ζηε βαδνπξεζζίλε θαηά ηε ρνξήγεζή ηεο ζε ππνζεξκηθά δψα κε ΚΑ ζηε δηάξθεηα ΚΑΡΠΑ, ζε ζχγθξηζε κε ηε ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ. [88,89] Σα απνηειέζκαηα κηαο άιιεο κειέηεο ησλ Lurie et al. ην 1995 ζε δψα, έδεημαλ φηη ε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζπζθεπή ΔΑ- ΚΑΡΠΑ, νδήγεζε ζε πςειφηεξεο ηηκέο ξνήο αίκαηνο ζην κπνθάξδην θαηά 400% θαη ζηνλ εγθέθαιν θαηά 300%, ζε ζρέζε κε ηελ εθαξκνγή κφλν ηεο ζπζθεπήο ΔΑ-ΚΑΡΠΑ. [63] Οη Lurie et al. ζε κηα πξννπηηθή ηπθιή κειέηε πνπ δεκνζηεχηεθε ην 2002, βξήθαλ φηη ε ρξήζε ηεο ΒΟΔ βειηηψλεη ηα επίπεδα ηεο ζπζηνιηθήο αξηεξηαθήο πίεζεο, θαζψο θαη ηνπ ηεινεθπλεπζηηθνχ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα (EtCO2) θαηά ηε δηάξθεηα ΚΑΡΠΑ ζε δψα. [90] 36

37 Απφ κηα άιιε κειέηε ησλ Langhelle et al. ην 2002, πξνθχπηεη φηη ε ρξήζε ηεο ΒΟΔ δηπιαζηάδεη ηελ αηκαηηθή ξνή ζην κπνθάξδην, ζε ζχγθξηζε κε ηελ εθαξκνγή κφλν ζπκβαηηθήο ΚΑΡΠΑ. [91] To 2006, oη Sigurdsson et al. ζε έλα ρνίξεην κνληέιν αηκνξξαγηθήο θαηαπιεμίαο, απέδεημαλ φηη ε εθαξκνγή ηεο ΒΟΔ, νδήγεζε ζε ζεκαληηθή αχμεζε ηεο αξλεηηθήο ελδνζσξαθηθήο πίεζεο, κε απνηέιεζκα ηε βειηησκέλε αξηεξηαθή πίεζε θαη βειηίσζε ηεο ηζηηθήο άξδεπζεο. Σα πνζνζηά επηβίσζεο ήηαλ πςειφηεξα ζε ζρέζε κε ηε κε εθαξκνγή ηεο ΒΟΔ θαηά ηε δηάξθεηα ΚΑΡΠΑ. [92] ε κηα άιιε κειέηε ησλ Yannopoulos et al. ην 2006 ζε ρνίξεην κνληέιν θνηιηαθήο καξκαξπγήο, βξέζεθε φηη ε ρξήζε ηεο ΒΟΔ πξνθαιεί ζεκαληηθή κείσζε ηεο ελδνθξάληαο πίεζεο, ζε ζχγθξηζε κε ηε ηηκή ηεο ελδνθξάληαο πίεζεο ζε απηφκαηε αλαπλνή. [93] ε κηα άιιε κειέηε πνπ δεκνζηεχηεθε ην 2002 ζε ρνίξεην κνληέιν ΚΑ, νη Lurie et al. βξήθαλ φηη ηα δψα ζηα νπνία έγηλε ρξήζε ηεο ΒΟΔ, είραλ θαιχηεξε ξνή αίκαηνο ζηελ θαξδηά θαη ηνλ εγθέθαιν, πςειφηεξα πνζνζηά 24σξεο επηβίσζεο θαη ηέινο πςειφηεξα πνζνζηά ζεηηθήο λεπξνινγηθήο έθβαζεο, ζε ζχγθξηζε κε ηα δψα πνπ είρε εθαξκνζηεί κφλν ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ. Σν πνζνζηφ θπζηνινγηθήο λεπξνινγηθήο θαηάζηαζεο ζηα δψα πνπ είρε εθαξκνζηεί κφλν ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ ήηαλ κφιηο 9%. Αληίζεηα, ην πνζνζηφ θπζηνινγηθήο λεπξνινγηθήο θαηάζηαζεο ζηα δψα πνπ είρε γίλεη ρξήζε ηεο ΒΟΔ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ΚΑΡΠΑ ήηαλ 70%. P<0,05 [90] Απφ ηηο παξαπάλσ κειέηεο, γίλεηαη αληηιεπηή ε ζεκαζία ηεο αχμεζεο ηεο θιεβηθήο επηζηξνθήο ζηελ θαξδηά, πνπ πξνθαιείηαη απφ ηελ αχμεζε ηεο αξλεηηθήο ελδνζσξαθηθήο πίεζεο θαηά ηε θάζε ηεο απνζπκπίεζεο ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο. Ζ ρξήζε ηεο ΒΟΔ νδήγεζε ζε ζεκαληηθή αχμεζε ηεο θαξδηαθήο παξνρήο θαη ησλ πνζνζηψλ ζεηηθήο λεπξνινγηθήο έθβαζεο. 37

38 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5.3 ΒΑΙΒΗΓΑ ΟΤΓΟΤ ΔΚΠΔΓΖΖ ΘΙΗΛΗΘΔ ΚΔΙΔΣΔ 38

39 ΒΑΙΒΗΓΑ ΟΤΓΟΤ ΔΚΠΔΓΖΖ ΘΙΗΛΗΘΔ ΚΔΙΔΣΔ Μ εηά ηα ελζαξξπληηθά απνηειέζκαηα πνπ πξφεθπςαλ απφ κειέηεο πνπ έγηλαλ ζε δψα, ηα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί αξθεηέο κειέηεο θαη ζε αλζξψπνπο. Σα απνηειέζκαηα ησλ θιηληθψλ κειεηψλ, θαίλεηαη λα επηβεβαηψλνπλ ηα απνηειέζκαηα απφ ηηο κειέηεο ζε δψα. Σ0 2000, ζε κηα ηπραηνπνηεκέλε, ηπθιή κειέηε 21 αζζελψλ κε Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαθνπή (ΚΑ), νη Plaisance et al. βξήθαλ φηη ε πίεζε άξδεπζεο ησλ ζηεθαληαίσλ, ε δηαζηνιηθή πίεζε θαη ην ηεινεθπλεπζηηθφ δηνμείδην ηνπ άλζξαθα (EtCO2), ήηαλ ζεκαληηθά απμεκέλα ζηνπο αζζελείο πνπ έγηλε ρξήζε ηεο Βαιβίδαο Οπδνχ Δκπέδεζεο (ΒΟΔ) ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζπζθεπή Δλεξγνχο πκπίεζεο - Απνζπκπίεζεο (ΔΑ-ΚΑΡΠΑ), ζε ζχγθξηζε κε ηνπο αζζελείο ζηνπο νπνίνπο εθαξκφζηεθε κφλν ε ζπζθεπή ΔΑ-ΚΑΡΠΑ γηα ηελ αλαδσνγφλεζε ηνπο (πζθεπή ΔΑ-ΚΑΡΠΑ: 25+/-1,4, 36,5+/-1,5, 13,1+/-0,9 mmhg αληίζηνηρα) - (πζθεπή ΔΑ-ΚΑΡΠΑ+ΒΟΔ: 43,3+/- 1,6, 56,4+/-1,7, 9,1+/-1 mmhg αληίζηνηρα) P=0,001 κεηαμχ ησλ δχν νκάδσλ. [94] ε κηα πξννπηηθή, πνιπθεληξηθή, ηπραηνπνηεκέλε, ηπθιή κειέηε απφ ηνπο Plaisance et al. ην 2004 πνπ ζπκπεξηιάκβαλε 400 αζζελείο κε ΚΑ, βξέζεθε φηη ην πνζνζηφ αλάθηεζεο ηεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο ζηνπο αζζελείο πνπ έγηλε ζπλδπαζκφο ηεο ΒΟΔ θαη ηεο ζπζθεπήο ΔΑ- 39

40 ΚΑΡΠΑ ήηαλ 48% (P=0,05), ην πνζνζηφ εηζαγσγήο ζηε Μνλάδα Δληαηηθήο Θεξαπείαο (ΜΔΘ) ήηαλ 40% (P=0,02), θαη έλα πνζνζηφ 5% (P=0,6) πήξε εμηηήξην. Αληίζεηα, ζηελ νκάδα ησλ αζζελψλ πνπ έγηλε ρξήζε κφλν ηεο ζπζθεπήο ΔΑ-ΚΑΡΠΑ, ηα πνζνζηά ήηαλ 39%, 29% θαη 4% αληίζηνηρα. ηελ ίδηα κειέηε, ην πνζνζηφ 24σξεο επηβίσζεο ζηελ νκάδα ησλ αζζελψλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ε ΒΟΔ ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζπζθεπή ΔΑ-ΚΑΡΠΑ ήηαλ 32%. Αληίζεηα, ζηελ νκάδα ησλ αζζελψλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε κφλν ε ζπζθεπή ΔΑ-ΚΑΡΠΑ, ην πνζνζηφ 24σξεο επηβίσζεο ήηαλ 22%. (P=0,02) [95] ε κηα άιιε πξννπηηθή ηπραηνπνηεκέλε κειέηε ησλ Wolcke et al. ην 2003 ζε αζζελείο κε εμσλνζνθνκεηαθή ΚΑ, έγηλε ζχγθξηζε ησλ πνζνζηψλ αλάθηεζεο ηεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο θαη επηβίσζεο ηελ 1 Ζ ψξα θαη ζηηο 24 ψξεο, αζζελψλ πνπ αλαδσνγνλήζεθαλ κε ην ζπλδπαζκφ ΒΟΔ θαη ζπζθεπήο ΔΑ-ΚΑΡΠΑ θαη άιισλ αζζελψλ πνπ αλαδσνγνλήζεθαλ κφλν κε ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ. Σα απνηειέζκαηα ήηαλ πνιχ ελζαξξπληηθά γηα ηελ νκάδα ησλ αζζελψλ πνπ αλαδσνγνλήζεθαλ κε ην ζπλδπαζκφ ηεο ΒΟΔ θαη ηεο ζπζθεπήο ΔΑ-ΚΑΡΠΑ, θαζψο ην 55% αλέθηεζε απηφκαηε θπθινθνξία, ην 51% επηβίσζε ηελ 1 Ζ ψξα θαη ην 37% παξνπζίαζε 24σξε επηβίσζε. Αληίζεηα, ζηελ νκάδα ησλ αζζελψλ πνπ αλαδσνγνλήζεθαλ κφλν κε ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ, κφλν ην 37% αλέθηεζε απηφκαηε θπθινθνξία, ην 32% επηβίσζε ηελ 1 Ζ ψξα θαη έλα πνζνζηφ 22% παξνπζίαζε 24σξε επηβίσζε. (P=0,016, P=0,006, P=0,033 αληίζηνηρα). [96] ε κηα άιιε ηπραηνπνηεκέλε, ηπθιή κειέηε αζζελψλ πνπ είραλ ππνζηεί KA πνπ δεκνζηεχηεθε απφ ηνπο Aufderheide et al. ην 2005, έγηλε ζχγθξηζε ησλ πνζνζηψλ επηβίσζεο θαηά ηελ εηζαγσγή ζηε Μνλάδα Δληαηηθήο ζεξαπείαο (ΜΔΘ) θαη ηεο 24σξεο επηβίσζεο, κεηαμχ ζπκάησλ πνπ αλαδσνγνλήζεθαλ κε εθαξκνγή ελεξγνχο ΒΟΔ θαη ζπκάησλ πνπ έγηλε ρξήζε αλελεξγνχο ΒΟΔ (Γξάθεκα 2). 40

41 Γξάθεκα 2: Δπηβίσζε ζε αζζελείο κε Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαθνπή κε ηε ρξήζε Με-Λεηηνπξγηθήο θαη Λεηηνπξγηθήο ΒΟΔ (Απφ Aufderheide et al. Crit Care Med 2005;33: ) ΜΔΘ = Δπηβίσζε θαηά ηελ εηζαγσγή ζηε Μνλάδα Δληαηηθήο Θεξαπείαο, ΔΠ 24h = Δπηβίσζε ζηηο 24 Ώξεο, ΒΟΔ = Βαιβίδα Οπδνχ Δκπέδεζεο Απφ ηε κειέηε απηή πξνέθπςε φηη, ην πνζνζηφ επηβίσζεο θαηά ηελ εηζαγσγή ζηε ΜΔΘ ήηαλ 20% γηα ηελ νκάδα ησλ αζζελψλ πνπ αλαδσνγνλήζεθαλ κε αλελεξγή ΒΟΔ, ελψ ην πνζνζηφ ζηελ νκάδα ησλ αζζελψλ πνπ έγηλε ρξήζε ελεξγνχο ΒΟΔ ήηαλ 41%. Δπίζεο, ην πνζνζηφ ηεο 24σξεο επηβίσζεο ήηαλ 11% γηα ηελ νκάδα ησλ αζζελψλ πνπ αλαδσνγνλήζεθαλ κε αλελεξγή ΒΟΔ θαη 27% γηα απηνχο πνπ αλαδσνγνλήζεθαλ κε ρξήζε ελεξγνχο ΒΟΔ. (P=0,018 θαη P=0,036 αληίζηνηρα). [97] To 2005, ζε κηα παξφκνηα κειέηε ησλ Pirrallo et al. ζε αζζελείο κε ΚΑ, βξέζεθε φηη ζηελ νκάδα αζζελψλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ε ΒΟΔ ζε ζπλδπαζκφ κε ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ, επεηεχρζε δηπιάζηα ζπζηνιηθή αξηεξηαθή πίεζε [85mmHg], ζε ζχγθξηζε κε ηελ νκάδα αζζελψλ πνπ 41

42 εθαξκφζηεθε κφλν ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ [43mmHg] (P<0,05) Γξάθεκα 3. [98] Γξάθεκα 3: πζηνιηθή Αξηεξηαθή Πίεζε θαηά ηε δηάξθεηα ΚΑ κε εθαξκνγή ζπκβαηηθήο ΚΑΡΠΑ ζε ζπλδπαζκφ κε κηα κε-ιεηηνπξγηθή ΒΟΔ θαη κε κηα ιεηηνπξγηθή ΒΟΔ (Απφ Pirrallo et al. Resuscitation 2005;66(1):13-20) T=0: Υξήζε ηεο ΒΟΔ γηα 12 ι πξηλ ηε πξψηε κέηξεζε αξηεξηαθήο πίεζεο ΒΟΔ = Βαιβίδα Οπδνχ Δκπέδεζεο ε έξεπλα πνπ δηεμήρζε ζε δχν λνζνθνκεία απφ ηνπο Davis et al. ην 2008, βξέζεθε φηη απφ ηε ρξνληθή πεξίνδν πνπ μεθίλεζε ε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζηελ ΚΑΡΠΑ, ην πνζνζηφ ησλ αζζελψλ πνπ πήξε εμηηήξην απμήζεθε θαηά 70%. [99] ε κηα άιιε κειέηε πνπ έγηλε ζε έλα πξναζηηαθφ Κέληξν Πξψησλ Βνεζεηψλ απφ ηνπο Vartanian et al. ην 2006, βξέζεθε φηη κε ηε ρξήζε ηεο ΒΟΔ, ηα πνζνζηά αλάθηεζεο ηεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο κεηά απφ ΚΑ απμήζεθαλ θαηά 29% θαη ηα πνζνζηά ζεηηθήο λεπξνινγηθήο έθβαζεο θαηά 50%. [100] 42

43 Σν 2007, ζε κία πνιπθεληξηθή κειέηε πνπ έγηλε κε ηε ζπκκεηνρή 7 Κέληξσλ Πξψησλ Βνεζεηψλ απφ ηνπο Aufderheide et al., βξέζεθε φηη ε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζε ζπλδπαζκφ κε ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ ζε 893 αζζελείο κε ΚΑ, νδήγεζε ζε αχμεζε ηνπ πνζνζηνχ αλάθηεζεο ηεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο θαηά 10%, ελψ ζπγρξφλσο δηπιαζηάζηεθε ην πνζνζηφ ησλ αζζελψλ πνπ πήξαλ εμηηήξην απφ ην λνζνθνκείν (απφ 7,9% ζε 15,7%), ζε ζχγθξηζε κε ηνπο αζζελείο πνπ εθαξκφζηεθε κφλν ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ (P<0,001). [101] ε κηα άιιε έξεπλα ησλ Plaisance et al. ην 2005, απνδείρηεθε φηη ε ΒΟΔ πξνθαιεί παξφκνηα αχμεζε ηεο αξλεηηθήο ελδνζσξαθηθήο πίεζεο είηε ρξεζηκνπνηείηαη κε κάζθα πξνζψπνπ, είηε κε ελδνηξαρεηαθφ ζσιήλα, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ζα ππάξρεη θαιή εθαξκνγή ηεο κάζθαο πξνζψπνπ. Απηφ είλαη πνιχ ζεκαληηθφ, θαζψο ε ΒΟΔ ζα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε πξνλνζνθνκεηαθφ επίπεδν αθφκα θαη απφ δηαζψζηεο ζηα πιαίζηα ηεο Βαζηθήο Τπνζηήξημεο ηεο Εσήο. [66] Όιεο απηέο νη θιηληθέο κειέηεο ζρεηηθά κε ηε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζηελ θαξδηναλαπλεπζηηθή αλαδσνγφλεζε, είλαη πνιχ ελζαξξπληηθέο, θαζψο θαίλεηαη φηη ε ΒΟΔ απμάλεη ηα πνζνζηά αλάθηεζεο ηεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο, απμάλεη ηα πνζνζηά 24σξεο επηβίσζεο, βειηηψλεη ηα πνζνζηά ζεηηθήο λεπξνινγηθήο έθβαζεο θαη ηέινο απμάλεη ηα πνζνζηά ησλ αζζελψλ πνπ παίξλνπλ εμηηήξην απφ ην λνζνθνκείν. 43

44 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5.4 ΒΑΙΒΗΓΑ ΟΤΓΟΤ ΔΚΠΔΓΖΖ ΚΔΙΔΣΔ ΠΟΤ ΑΚΦΗΒΖΣΟΤΛ ΣΖ ΥΡΖΖ ΣΖ 44

45 ΒΑΙΒΗΓΑ ΟΤΓΟΤ ΔΚΠΔΓΖΖ ΚΔΙΔΣΔ ΠΟΤ ΑΚΦΗΒΖΣΟΤΛ ΣΖ ΥΡΖΖ ΣΖ Π αξάιιεια κε πνιιέο κειέηεο πνπ δίλνπλ πνιχ ελζαξξπληηθά ζηνηρεία απφ ηε ρξήζε ηεο Βαιβίδαο Οπδνχ Δκπέδεζεο (ΒΟΔ), έρνπλ δεκνζηεπηεί θαη θάπνηεο κειέηεο, ηφζν ζε αλζξψπνπο, φζν θαη ζε δψα, πνπ ηα απνηειέζκαηά ηνπο δελ είλαη αηζηφδνμα. ε κηα ηπραηνπνηεκέλε κειέηε ησλ Plaisance et al. ην 2000, έγηλε ζχγθξηζε αλάκεζα ζε δχν νκάδεο αζζελψλ κε Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαθνπή (ΚΑ). ηελ πξψηε νκάδα, έγηλε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζπζθεπή Δλεξγνχο πκπίεζεο Απνζπκπίεζεο (ΔΑ-ΚΑΡΠΑ), ελψ ζηε δεχηεξε νκάδα ρξεζηκνπνηήζεθε κφλν ε ζπζθεπή ΔΑ- ΚΑΡΠΑ. Ζ κειέηε απηή έδεημε φηη, ην πνζνζηφ επηβίσζεο ήηαλ παξφκνην θαη ζηηο δπν νκάδεο. [94] Οη Cabrini et al. ην 2008, δεκνζίεπζαλ κηα κεηά-αλάιπζε κε ζηνηρεία απφ ηπραηνπνηεκέλεο κειέηεο ζε ελήιηθεο κε εμσλνζνθνκεηαθή ΚΑ, κε ηελ εθαξκνγή ηφζν ζπκβαηηθήο ΚΑΡΠΑ, φζν θαη ηεο ζπζθεπήο ΔΑ-ΚΑΡΠΑ. Απφ ηε κειέηε απηή πξφεθπςε φηη, ηα πνζνζηά αλάθηεζεο ηεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο θαη ηεο βξαρπρξφληαο επηβίσζεο ήηαλ βειηησκέλα κεηά απφ ρξήζε ηεο ΒΟΔ, αιιά δελ ππήξμε ηδηαίηεξε βειηίσζε ζηα πνζνζηά ζεηηθήο λεπξνινγηθήο έθβαζεο θαη ζηα πνζνζηά εμηηεξίσλ απφ ην λνζνθνκείν. [102] 45

46 ε κηα κειέηε απφ ηνπο Menegazzi et al. ην 2007 ζε ρνίξεην κνληέιν θνηιηαθήο καξκαξπγήο, βξέζεθε φηη ε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζε ζπλδπαζκφ κε ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ, δελ βειηίσζε ηελ Πίεζε Άξδεπζεο ησλ ηεθαληαίσλ (ΠΑ) ζε ζχγθξηζε κε ηα δψα πνπ είρε εθαξκνζηεί κφλν ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ. ηελ ίδηα κειέηε κάιηζηα, θαίλεηαη φηη ηα πνζνζηά αλάθηεζεο ηεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο θαη βξαρπρξφληαο επηβίσζεο, ήηαλ κηθξφηεξα ζηα δψα πνπ είρε γίλεη ρξήζε ηεο ΒΟΔ, ζε ζχγθξηζε κε ηα δψα πνπ είρε εθαξκνζηεί κφλν ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ. [103] Απφ κηα ηπραηνπνηεκέλε, ηπθιή κειέηε ζε δψα κε ΚΑ πνπ δεκνζηεχηεθε ην 2008, νη Mader et al. βξήθαλ φηη ε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζηα πιαίζηα ζπκβαηηθήο ΚΑΡΠΑ, δελ απμάλεη ηελ ΠΑ θαη δελ βειηηψλεη ηα πνζνζηά αλάθηεζεο ηεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο θαη βξαρπρξφληαο επηβίσζεο, ζε ζχγθξηζε κε ηελ εθαξκνγή κφλν ζπκβαηηθήο ΚΑΡΠΑ. [104] Απφ ηηο παξαπάλσ κειέηεο πξνθχπηεη κηα δπζπηζηία ζρεηηθά κε ηε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζηε Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαδσνγφλεζε. Ζ Ακεξηθαληθή Καξδηνινγηθή Δηαηξεία, ζηα θαηλνχξηα πξσηφθνιια γηα ηελ ΚΑΡΠΑ ην 2010, θαηέηαμε ηε Βαιβίδα Οπδνχ Δκπέδεζεο απφ ηελ θαηεγνξία 2a ην 2005, κία θαηεγνξία ρακειφηεξα, ζηε θαηεγνξία 2b, ζεσξψληαο φηη ε ζπζθεπή πηζαλφλ λα βνεζήζεη ζηελ ΚΑΡΠΑ φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη απφ εθπαηδεπκέλν πξνζσπηθφ. 46

47 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΤΕΖΣΖΖ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΧΝ 47

48 ΤΕΖΣΖΖ ΑΠΟΣΔΙΔΚΑΣΧΛ Σ α απνηειέζκαηα ηεο πιεηνςεθίαο ησλ εξεπλψλ ζρεηηθά κε ηε ρξεζηκφηεηα ηεο Βαιβίδαο Οπδνχ Δκπέδεζεο (ΒΟΔ) ζπλεγνξνχλ ππέξ ηεο αλαγθαηφηεηαο ηεο εθαξκνγήο ηεο ζηελ Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαθνπή (ΚΑ), θαζψο θαίλεηαη φηη απμάλεη ηελ αηκάησζε ησλ δσηηθψλ νξγάλσλ, κε απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ησλ πνζνζηψλ αλάθηεζεο ηεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο θαη ηελ κείσζε εκθάληζεο κφληκσλ βιαβψλ ζηα δσηηθά φξγαλα κεηά απφ ΚΑ. Ζ ΒΟΔ ζηε θάζε ηεο απνζπκπίεζεο (θπζηθήο επαλαθνξάο) ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο, πξνθαιεί αχμεζε ηεο αξλεηηθήο ελδνζσξαθηθήο πίεζεο, νδεγψληαο θαηά απηφ ηνλ ηξφπν ζηελ αχμεζε ηεο ξνήο αίκαηνο ζηελ θαξδηά. Παξά ην γεγνλφο φηη ε ΒΟΔ ελζσκαηψλεηαη ζην αλαπλεπζηηθφ ζχζηεκα, δξα σο εληζρπηήο ηνπ θπθινθνξηθνχ ζπζηήκαηνο. Ο ζπλδπαζκφο ηεο ΒΟΔ κε ηε ζπζθεπή Δλεξγνχο πκπίεζεο- Απνζπκπίεζεο (ΔΑ-ΚΑΡΠΑ), θαίλεηαη φηη παξέρεη θαιπηέξα απνηειέζκαηα ζε ζρέζε κε ηε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζε ζπλδπαζκφ κε ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ. Οη κειέηεο δείρλνπλ φηη επηηπγράλεηαη κεγαιχηεξε αξλεηηθή ελδνζσξαθηθή πίεζε (ελδνζσξαθηθφ θελφ), κε απνηέιεζκα ηελ επίηεπμε θαιχηεξσλ πηέζεσλ άξδεπζεο ησλ δσηηθψλ νξγάλσλ. ε κηα κειέηε 21 αζζελψλ κε Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαθνπή (ΚΑ), βξέζεθε φηη ε πίεζε άξδεπζεο ησλ ζηεθαληαίσλ, ε δηαζηνιηθή πίεζε θαη 48

49 ην ηεινεθπλεπζηηθφ δηνμείδην ηνπ άλζξαθα (EtCO2), ήηαλ ζεκαληηθά απμεκέλα ζηνπο αζζελείο πνπ έγηλε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζπζθεπή ΔΑ-ΚΑΡΠΑ, ζε ζχγθξηζε κε ηνπο αζζελείο ζηνπο νπνίνπο εθαξκφζηεθε κφλν ε ζπζθεπή ΔΑ-ΚΑΡΠΑ γηα ηελ αλαδσνγφλεζε ηνπο. [94] Απφ δηάθνξεο κειέηεο, απνδείρηεθε φηη ε πιήξεο επαλαθνξά ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο ζηελ αξρηθή ηνπ ζέζε, είλαη πξναπαηηνχκελν γηα ηελ επίηεπμε βέιηηζησλ απνηειεζκάησλ απφ ηε ρξήζε ηεο ΒΟΔ. ε κηα κειέηε ζε ππνζεξκηθφ ρνίξεην κνληέιν, εξεπλήζεθαλ νη βηνρεκηθέο αιιαγέο ζηνλ εγθέθαιν κε ηε ηερληθή ηεο κηθξνδηάιπζεο. χκθσλα κε ηα απνηειέζκαηα, ε ΒΟΔ ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζπζθεπή ΔΑ-ΚΑΡΠΑ, πξνθαινχλ ρακειφηεξεο ηηκέο γιπθφδεο ζε εγθεθαιηθφ επίπεδν θαη κηθξφηεξε αλαινγία ππξνζηαθπιηθνχ / γαιαθηηθφ νμχ, ζε ζχγθξηζε κε ηε ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ. πκπεξαζκαηηθά, επηηπγράλεηαη έλαο βειηησκέλνο εγθεθαιηθφο κεηαβνιηζκφο κε ηε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζηελ ΚΑΡΠΑ. [87] Δπίζεο, απφ θάπνηα άιιε κειέηε ζε ρνίξνπο κε ΚΑ, θάλεθε φηη κε ηε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζπζθεπή ΔΑ-ΚΑΡΠΑ, ρξεηάζηεθε κηθξφηεξε ελέξγεηα (Joule) θαηά ηελ απηλίδσζε, ζε ζχγθξηζε κε ηε ρξήζε κφλν ηεο ζπζθεπήο ΔΑ-ΚΑΡΠΑ. ηελ ίδηα κειέηε, βξέζεθε φηη ε εγθεθαιηθή άξδεπζε θαη ε άξδεπζε ηνπ κπνθαξδίνπ θαηά ηελ εθαξκνγή ηεο ΔΑ-ΚΑΡΠΑ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ΒΟΔ, ήηαλ ζεκαληηθά πςειφηεξεο ζε ζχγθξηζε κε ηε ρξήζε κφλν ηεο ζπζθεπήο ΔΑ-ΚΑΡΠΑ. [63] Έλα άιιν απνηέιεζκα πνπ πξφεθπςε απφ ηηο κειέηεο, είλαη φηη ν ππεξαεξηζκφο ελφο ζχκαηνο κε ΚΑ δπζρεξαίλεη ζε κεγάιν βαζκφ ηελ πξφγλσζε. Ο ιφγνο είλαη φηη απμάλεηαη ε ελδνζσξαθηθή πίεζε, κεηψλεηαη ε θιεβηθή επηζηξνθή ζην δεμηφ θφιπν ηεο θαξδηάο, κε απνηέιεζκα λα 49

50 κεηψλεηαη πνιχ ε πίεζε άξδεπζεο ησλ ζηεθαληαίσλ θαη ηνπ εγθεθάινπ. [60,61] Ζ ρξήζε ηεο ΒΟΔ θαη ζε απηφ ηνλ ηνκέα έρεη ζεηηθά απνηειέζκαηα, θαζψο ε ζπζθεπή (ResQPOD) δηαζέηεη δχν ιακπάθηα πνπ αλαβνζβήλνπλ κε ξπζκφ 12/ιεπηφ, ππνδεηθλχνληαο ην ζσζηφ ξπζκφ εκθπζήζεσλ, ζε ζχκαηα πνπ έρεη εμαζθαιηζηεί ν αεξαγσγφο, πξνθεηκέλνπ λα απνθεχγεηαη ν ππεξαεξηζκφο. ε κηα κειέηε απνδείρηεθε φηη, ε ΒΟΔ έρεη παξφκνηα απνηειέζκαηα είηε ρξεζηκνπνηείηαη κε κάζθα πξνζψπνπ, είηε κε ελδνηξαρεηαθφ ζσιήλα. [66] Απηφ έρεη κεγάιε πξαθηηθή αμία, θαζψο ηα νθέιε απφ ηε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζα κπνξνχλ λα επηηεπρζνχλ πξηλ θηάζεη ν αζζελήο ζην λνζνθνκείν. Απφ ηηο πεξηζζφηεξεο κειέηεο ηφζν ζε δψα, φζν θαη ζε αλζξψπνπο, πξνθχπηεη φηη ε ρξήζε ηεο ΒΟΔ είηε κφλε ηεο, είηε ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζπζθεπή ΔΑ-ΚΑΡΠΑ, ζπλεηζθέξεη ζηελ επίηεπμε πςειφηεξσλ πνζνζηψλ αλάθηεζεο ηεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο, βξαρπρξφληαο επηβίσζεο θαη ζεηηθήο λεπξνινγηθήο έθβαζεο ζε ζρέζε κε ηελ εθαξκνγή κφλν ΚΑΡΠΑ. Απφ ηα παξαπάλσ θαίλεηαη, πσο ε ΒΟΔ είλαη πνιχ ρξήζηκε θαη απνηειεζκαηηθή ηφζν ζηελ επείγνπζα πξνλνζνθνκεηαθή ηαηξηθή ζηα ρέξηα δηαζσζηψλ θαη ηαηξψλ, φζν θαη ελδνλνζνθνκεηαθά ζηελ αλαηζζεζία, ηελ εληαηηθή ηαηξηθή (ΜΔΘ), ην ηκήκα επεηγφλησλ πεξηζηαηηθψλ (ΣΔΠ) αιιά θαη ζε φιεο ηηο θιηληθέο. Σα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ δεκνζηεπηεί θάπνηεο εξγαζίεο, νη νπνίεο ακθηζβεηνχλ ηα νθέιε απφ ηε ρξήζε ηεο Βαιβίδαο Οπδνχ Δκπέδεζεο, ζεσξψληαο φηη δελ έρεη θακία ζεηηθή δξάζε ζηηο αηκνδπλακηθέο παξακέηξνπο θαη δελ πξνθαιεί βειηίσζε ησλ πνζνζηψλ αλάθηεζεο ηεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο, βξαρπρξφληαο επηβίσζεο θαη ζεηηθήο λεπξνινγηθήο έθβαζεο. Αθφκα ρεηξφηεξα απνηειέζκαηα πξνθχπηνπλ απφ 50

51 κηα κειέηε ζηελ νπνία θαίλεηαη φηη, ηα πνζνζηά αλάθηεζεο ηεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο θαη βξαρπρξφληαο επηβίσζεο, ήηαλ κηθξφηεξα ζηα δψα πνπ είρε γίλεη ρξήζε ηεο ΒΟΔ, ζε ζχγθξηζε κε ηα δψα πνπ είρε εθαξκνζηεί κφλν ζπκβαηηθή ΚΑΡΠΑ. ηηο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο ηεο Ακεξηθήο ε ΒΟΔ έρεη πάξεη έγθξηζε γηα θιηληθή ρξήζε. Πεξαηηέξσ κειέηεο είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ δηαπίζησζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηεο πνιιά ππνζρφκελεο Βαιβίδαο Οπδνχ Δκπέδεζεο ζηελ Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαδσνγφλεζε. Ζ αμηνιφγεζε ηεο φκσο ζε έλα πεξηβάιινλ δχζθνιν, απαηηεηηθφ θαη ζηξεζζνγφλν, φπσο είλαη ηεο επείγνπζαο ηαηξηθήο, αιιά θαη ιφγσ ησλ δηαθνξψλ πνπ ππάξρνπλ ζηηο νκάδεο ησλ αζζελψλ, είλαη πνιιέο θφξεο δχζθνιε θαη γηα απηφ πξέπεη λα ζπλερηζηεί. 51

52 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ 52

53 ΤΚΠΔΡΑΚΑΣΑ Π νιιέο ζπζθεπέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαδσνγφλεζε (ΚΑΡΠΑ) θαίλεηαη φηη κπνξνχλ λα βειηηψζνπλ ηα πνζνζηά επηβίσζεο κεηά απφ Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαθνπή (ΚΑ). Γηα ηελ επίηεπμε ηνπ βέιηηζηνπ απνηειέζκαηνο πξέπεη λα γίλεηαη ρξήζε απφ θαιά εθπαηδεπκέλν πξνζσπηθφ. Απφ πνιιέο εξγαζίεο ηφζν ζε δψα, φζν θαη ζε αλζξψπνπο, θαίλεηαη φηη ε Βαιβίδα Οπδνχ Δκπέδεζεο (ΒΟΔ) πξνζθέξεη κηα ειπίδα ζε αζζελείο κε ΚΑ. Ζ επίηεπμε απμεκέλεο πίεζεο άξδεπζεο ζηα δσηηθά φξγαλα, απμάλνληαο ηελ αξλεηηθή ελδνζσξαθηθή πίεζε, είλαη ζεκειηψδνπο αμίαο. Ζ ΒΟΔ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί κε νπνηαδήπνηε κέζνδν ΚΑΡΠΑ. Έρεη κηθξφ ρξφλν εθκάζεζεο θαη απνδεηθλχεηαη ηδηαίηεξα αζθαιήο. Μπνξεί λα ελζσκαησζεί κεηαμχ κηαο κάζθαο πξνζψπνπ ή ελφο ελδνηξαρεηαθνχ ζσιήλα ή κηαο νπνηαζδήπνηε ππεξγισηηηδηθήο ζπζθεπήο αεξηζκνχ θαη ελφο απηνδηαηεηλφκελνπ αζθνχ ή ελφο αλαπλεπζηήξα. Απηφ θάλεη ηε ρξήζε ηεο εχθνιε ηφζν ζε πξνλνζνθνκεηαθφ ρψξν, φζν θαη ελδνλνζνθνκεηαθά. Σα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ δεκνζηεπηεί έξεπλεο πνπ δελ πηζηνπνηνχλ ηα ζεηηθά απνηειέζκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ κηα πιεζψξα άιισλ θιηληθψλ κειεηψλ. Αληηζέησο, έρεη αλαθεξζεί δπζκελέζηεξε 53

54 πξφγλσζε κε ηε ρξήζε ηεο ΒΟΔ ζηελ ΚΑΡΠΑ ζε ζρέζε κε ηε κε ρξήζε ηεο. Παξφιν πνπ ε ΒΟΔ έρεη απνδείμεη ζε πνιιέο θιηληθέο κειέηεο ηελ επίδξαζή ηεο ζηηο αηκνδπλακηθέο παξακέηξνπο θαη ηα πνζνζηά επηβίσζεο, πξέπεη ζε θάζε εθαξκνγή ηεο λα εμεηάδεηαη εάλ ππάξρεη φθεινο απφ ηε ρξήζε ηεο. Ζ εθηίκεζε ηεο λεπξνινγηθήο έθβαζεο κεηά απφ ΚΑ ζε αζζελείο πνπ έγηλε ρξήζε ηεο ΒΟΔ θαηά ηελ αλαδσνγφλεζή ηνπο είλαη απαξαίηεηε. Ζ ΒΟΔ απφ κφλε ηεο δελ είλαη παλάθεηα. Ζ εθαξκνγή απζηεξψλ πξσηνθφιισλ ΚΑΡΠΑ θαη ε ζπλερηδφκελε εθπαίδεπζε είλαη δσηηθήο ζεκαζίαο. Δπίζεο, ηδηαίηεξε ζεκαζία έρεη ε θξνληίδα ηνπ αζζελνχο κεηά ηελ ΚΑΡΠΑ, θαζψο φζν θαη αλ απμεζνχλ ηα πνζνζηά αλάθηεζεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο θαη 24σξεο επηβίσζεο απφ ηε ζπλεηζθνξά ηεο ΒΟΔ, πνιινί απφ ηνπο αζζελείο απηνχο ηειηθά ζα θαηαιήμνπλ αλ δελ γίλεη ζσζηή θξνληίδα κεηά ηελ αλαδσνγφλεζε. Ζ ζπλερηδφκελε έξεπλα ζηελ ΚΑΡΠΑ είλαη απαξαίηεηε. Μφλν κέζα απφ λέεο, επηζηεκνληθά ηεθκεξησκέλεο πξαθηηθέο ζηελ ΚΑΡΠΑ θαη ηερλνινγηθέο θαηλνηνκίεο, ζα κεησζνχλ ηα πνζνζηά ζλεηφηεηαο κεηά απφ αηθλίδηα Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαθνπή, ε νπνία παξακέλεη κέρξη θαη ζήκεξα κηα απφ ηηο θπξηφηεξεο αηηίεο ζαλάηνπ παγθνζκίσο. 54

55 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΠΔΡΗΛΖΦΖ 55

56 ΠΔΡΗΙΖΦΖ Ζ αηθλίδηα Καξδηoαλαπλεπζηηθή Αλαθνπή (ΚΑ) είλαη ππεχζπλε γηα 1000 ζαλάηνπο πεξίπνπ ηελ εκέξα ζε Δπξψπε θαη ΖΠΑ. Παξά ηελ πξφνδν ηεο επηζηήκεο θαη ηεο ηερλνινγίαο, θαζψο θαη ησλ πξνζπαζεηψλ πξνθεηκέλνπ λα βειηησζνχλ ηα πνζνζηά επηβίσζεο, ε ΚΑ παξακέλεη κηα θιηληθή θαηάζηαζε κε πνιχ θαθή πξφγλσζε. Σηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο, κηα πιεζψξα κεραληθψλ ζπζθεπψλ έρεη πξνηαζεί πξνθεηκέλνπ λα ππνβνεζήζνπλ ηε ζπκβαηηθή Καξδηναλαπλεπζηηθή Αλαδσνγφλεζε (ΚΑΡΠΑ), ή λα ηελ αληηθαηαζηήζνπλ. Σν 2005, ε Ακεξηθαληθή Καξδηνινγηθή Δηαηξεία (ΑΚΔ) ραξαθηήξηζε ηε Βαιβίδα Οπδνχ Δκπέδεζεο (ΒΟΔ) σο βνήζεκα ηεο ΚΑΡΠΑ, ην νπνίν φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη απφ εθπαηδεπκέλν πξνζσπηθφ ζε ελήιηθεο δηαζσιελσκέλνπο αζζελείο κε ΚΑ, κπνξεί λα βειηηψζεη ηηο αηκνδπλακηθέο παξακέηξνπο θαη λα απμήζεη ηελ πηζαλφηεηα επαλάθηεζεο ηεο απηφκαηεο θπθινθνξίαο (Καηεγνξία 2a). Ζ θαξδηαθή παξνρή εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηε θιεβηθή επαλαθνξά αίκαηνο ζηελ θαξδηά. Καηά ηε δηάξθεηα ΚΑΡΠΑ, απηφ ζπκβαίλεη ζηε θάζε ηεο απνζπκπίεζεο ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο. Απηή ε θάζε επαλαθνξάο ηνπ ζσξαθηθνχ ηνηρψκαηνο ζηελ αξρηθή ηνπ ζέζε, πξνθαιεί κείσζε ηεο ελδνζσξαθηθήο πίεζεο, κε απνηέιεζκα λα πξνθαιείηαη έλα θελφ ζηε ζσξαθηθή θνηιφηεηα ην νπνίν ζπκβάιιεη ζηε 56