ΟΜΙΛΙΑ του ΠΡΟΕΔΡΟΥ Του ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ κ. ΔΗΜ. ΓΚΟΥΝΤΟΠΟΥΛΟΥ στην ΕΚΔΗΛΩΣΗ των ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ

Transcript

1 13/11/2008 ΟΜΙΛΙΑ του ΠΡΟΕΔΡΟΥ Του ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ κ. ΔΗΜ. ΓΚΟΥΝΤΟΠΟΥΛΟΥ στην ΕΚΔΗΛΩΣΗ των ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ Λάρισα 12/11/2008

2 Κυρίες και κύριοι. Θέλω καταρχήν να ευχαριστήσω την οργανωτική επιτροπή για την πρόσκληση της στην ημερίδα αυτή. Και κατά δεύτερο θέλω να σας συγχαρώ για την πρωτοβουλία σας να διοργανώσετε αυτή με ένα επίκαιρο θέμα αυτή την χρονική συγκυρία. Μια συγκυρία που καθορίζεται από την μεγαλύτερη κρίση της σύγχρονης ανθρωπότητας. Γιατί κυρίες και κύριοι σήμερα, δεν βιώνουμε μονo την οικονομική κρίση που για πολλούς προήλθε από την κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ταυτόχρονα υπάρχει και μια ενεργειακή κρίση στον πλανήτη μας λόγω της τεράστιας αύξησης της ενεργειακής κατανάλωσης αλλά βιώνουμε και μια μεγάλη διατροφική και περιβαλλοντική κρίση που οφείλεται στην αύξηση του βιοτικού επιπέδου αναπτυσσόμενων χωρών και στην αλόγιστη σπατάλη των φυσικών μας πόρων. Σε τοπικό επίπεδο για πρώτη φορά ίσως τα τελευταία χρόνια τα αγροτικά προϊόντα της περιφέρειας μας μένουν στις αποθήκες απούλητα, δημιουργώντας σημαντικά προβλήματα στον αγροτικό κόσμο, αλλά και στην τοπική αγορά. Για τους λόγους αυτούς η ημερίδα σας έχει όπως είπα και πριν ιδιαίτερη σημασία. Το θέμα της παρέμβασης μου αφορά τις δυνατότητες εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων της περιφέρειας μας. Για να προσδιορίσουμε τις δυνατότητες αυτές πρέπει να εξετάσουμε ορισμένους παραμέτρους. Η πρώτη παράμετρος αφορά την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων αυτών. Τα παραγόμενα προϊόντα του πρωτογενή τομέα στον νομό και την περιφέρεια Θεσσαλίας είναι κατά βάση προϊόντα χαμηλής ανταγωνιστικότητας. Είναι δηλαδή προϊόντα που παράγονται σε εξίσου σε μεγάλες ποσότητες από πολλές χώρες του κόσμου και εκ τούτου οι τιμές και η απορρόφηση των επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες σε διεθνές επίπεδο. Η δεύτερη παράμετρος αφορά το κόστος παραγωγής των προϊόντων αυτών ώστε να είναι ανταγωνιστικά τουλάχιστον σε επίπεδο τιμής. Το κόστος παραγωγής των αγροτικών προϊόντων μας σας είναι καλύτερα γνωστό σε εσάς από εμένα, ότι είναι ιδιαίτερα υψηλό. Αν σήμερα κοπούν οι κοινοτικές επιδοτήσεις είναι ζήτημα αν κανείς θα καλλιεργεί τα προϊόντα αυτά. Η τρίτη παράμετρος αφορά τα υπόλοιπα προϊόντα που παράγουμε. Τα προϊόντα μας αυτά στερούνται κατά βάση σήμανσης, τυποποίησης και πιστοποίησης. Όσα από αυτά που διαθέτουν όπως το ελαιόλαδο και ορισμένα αλλά τυποποίηση και πιστοποίηση μπαίνουν πιο εύκολα διεθνείς αγορές και στα δίκτυα.. Τα χαρακτηριστικά των κλασικών προϊόντων, σε συνδυασμό με τις πολιτικές που σήμερα ασκούνται δημιουργούν αρνητικές συνθήκες απορρόφησης και έχουν πολύ μικρές εξαγωγικές δυνατότητες όχι μόνο σήμερα αλλά και στο μέλλον. Το ερώτημα είναι τι πρέπει να γίνει ώστε να υπάρξει μέλλον τόσο στα προϊόντα αυτά αλλά κυρίως στην ελληνική ύπαιθρο και στον αγροτικό κόσμο. Πρέπει πρώτα από όλα να αλλάξουμε πολιτική προσέγγισης των διεθνών αγορών και αυτό για να γίνει πρέπει να αλλάξουμε τις πολιτικές μας για την παραγωγή προϊόντων.. Πρέπει να αλλάξουμε φιλοσοφία συνολική.

3 Εμείς σήμερα παράγουμε και μετά προσπαθούμε να εξάγουμε η να διαθέσουμε τα προϊόντα αυτά ψάχνοντας. Αυτή η λογική είναι η λογική της λαϊκής αγοράς, παράγω προϊόντα και τα πάω στην αγορά και αν απορροφηθούν έχει καλώς αν όχι τότε ξεκινώ ένα αγώνα πώλησης σε οποιοδήποτε κόστος. Η παγκόσμια λογική και κάθε σοβαρή εξαγωγική πολιτική είναι εντελώς διαφορετική. Στηρίζεται στην λογική των πραγματικών αναγκών και του προσδιορισμού της παραγωγικής διαδικασίας στις ανάγκες αυτές. Η λογική αυτή στηρίζεται πρώτον στην επιστημονική ανίχνευση και πρόβλεψη των αναγκών, την εξεύρεση των πελατών που θα αγοράσουν τα προϊόντα αυτά και μετά στον προγραμματισμό παρaγωγης των προϊόντων αυτών και όχι αντίθετα. Η πολιτική αυτή με απλά λόγια την έχετε ονομάσει εσείς συμβολαιακη γεωργία. Αυτή δεν εφαρμόζεται κατά ανάγκη μόνο σε μικρές και τοπικές κλίμακες, μπορεί να εφαρμοστεί και σε ευρύτερα επίπεδα προϊόντων και αγορών. Θα σας φέρω ένα απλό παράδειγμα. Πρόπερσι η Ένωση γεωργικών συνεταιρισμών της Λάρισας βρήκε ξένους οίκους για την απορρόφηση των σιτηρών. Δεν εξέτασε όμως και από ότι φαίνεται δεν συζήτησε την προοπτική μιας μακροχρόνιας συμβολαιακής συνεργασίας μαζί τους, προσδοκώντας προφανώς καλύτερες τιμές στην ελεύθερη αγορά. Πέρυσι το έτυχε αυτό λόγο πολλών παραγόντων. Σήμερα όμως η συγκύρια δεν ευνόησε την πολιτική της ένωσης μιας και κατρακύλησαν οι τιμές, ενώ ταυτόχρονα δεν υπάρχει απορροφητικότητα. Άρα εδώ επικράτησε η λογική βλέποντας και κάνοντας. Στην αντίθετη περίπτωση θα υπήρχε μια σταθερή διαπραγματεύσιμη τιμή μεταξύ διεθνών οίκων και ένωσης αλλά και απορρόφησης της παραγωγής, έγκαιρες πληρωμές κλπ. Τα ίδια ισχύουν και σε μικρότερη κλίμακα μεταξύ αγροτών και εμπόρων, μεταξύ μεταποιητών και δικτύων διανομής. Τα πλεονεκτήματα της πολιτικής αυτής είναι πολλά. 1- Προγραμματισμός παραγωγής με βάση την ζήτηση και την απορρόφηση της παράγωγης. 2- Ασφάλεια στην απορρόφηση με διαπραγματεύσιμες τιμές. 3- Έγκαιρη ρευστότητα και πληρωμή των παραγωγών. 4- Μείωση του κόστους παραγωγής λόγω οικονομιών κλίμακας. 5- Στήριξη των παραγωγών σε επιστημονικό επίπεδο από τους αγοραστές. 6- Διαδικασίες τυποποίησης και πιστοποίησης των προϊόντων με την συμμέτοχη των αγοραστών κλπ. Και πολλά αλλά πλεονεκτήματα. Ένα καλό και θετικό παράδειγμα είναι η συμφωνία μεταξύ συνεταιρισμού μήλων Ζαγοράς και ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΥ όπου όλη η παραγωγή αποροφιεται από τα σούπερ μάρκετ και υπάρχει παράλληλα επιστημονική στήριξη των. Το βασικότερο πλεονέκτημα κυρίες και κύριοι της λογικής αυτής είναι ότι προγραμματίζουμε το τι παράγουμε και πως το παράγουμε. Εμείς σήμερα παραμένουμε μανιωδώς λάτρεις των κλασικών προϊόντων.

4 Βαμβάκι και σιτηρά και προσαρμόζουμε όλες τις υποδομές μας στην παραγωγή των προϊόντων αυτών χωρίς καμία παρέκκλιση. Δεν διαφωνώ με την καλλιέργεια των προϊόντων αυτών άλλωστε αυτά έθρεψαν γενιές και γενιές στην Θεσσαλία και την Ελλάδα.. Όμως και στα προϊόντα αυτά υπάρχει εξέλιξη. Εξετάσαμε το θέμα παραγωγής σιτηρών και προϊόντων με χαμηλή γλουτένη που σήμερα διατροφικά ταλαιπωρεί τον σύγχρονο κόσμο. Εξετάσαμε ποικιλίες και εξελίξεις στο βαμβάκι κλπ. Δυστυχώς παραμείναμε πολύ πίσω, παραμείναμε πίσω σε επίπεδο έρευνας και καινοτομίας. Ένα άλλο βασικό στοιχείο στην προώθηση των προϊόντων μας είναι το αγρομαρκετινγκ. Δυστυχώς σήμερα δεν έχουμε μια τέτοια πολιτική, δεν υπάρχει ένας φορέας που έχει ως στόχο την προβολή και προώθηση των αγροτικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές. Δεν είναι αναγκαίο να υπάρχει μια κεντρική δομή, ακόμη και σε τοπικό επίπεδο μια ένωση γεωργικών συνεταιρισμών θα μπορούσε με 2 γεωτεχνικούς και 1 οικονομολόγο να στήσει μια τέτοια δομή που θα προωθεί τα δικά της τοπικά προϊόντα στις τοπικές αγορές. Ενώ αντίστοιχα στην μεταποίηση και τις υπηρεσίες υπάρχουν κρατικοί και μη θεσμοί στην κατεύθυνση αυτή. Υπάρχει ο ΟΠΕ, τα ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑ και ένα δίκτυο άλλων θεσμών στήριξης των προϊόντων. Κυρίες και κύριοι. Εν κατακλείδι απαιτείται ένας συνολικός αναπροσανατολισμός της παραγωγικής μας βάσης του πρωτογενή τομέα παραγωγής και όχι μόνο. Απαιτείται ένα σχέδιο, ένα πρόγραμμα που θα υπακούει σε νέες αντιλήψεις και πολιτικές, παραγωγής και διάθεσης των προϊόντων. Απαιτεί όμως πρώτα από όλα την αλλαγή των αντιλήψεων τόσο της πολιτείας όσο και των παραγωγών. Και αυτό είναι το δυσκολότερο. Στον αγροτικό χώρο ισχύει ότι ίσχυε επί πολλά χρόνια στον δευτερογενή τομέα. Ο αγρότης τα γνωρίζει όλα. Αντικαθιστά τον γεωτεχνικό, τον οικονομικό σύμβουλο και οποίον άλλο επιστήμονα εμπιστεύεται τι θα ακούσει από τον κάθε άσχετο στο καφενείο, τον συνδικαλιστή του και θεωρεί ότι ο γεωτεχνικός ξέρει μόνο από φάρμακα και αυτό πολλές φορές το θέτει υπό αμφισβήτηση. Από την άλλη πλευρά η πολιτεία ενώ θεωρεί τουλάχιστον λεκτικά τον θεσμικό σας ρόλο ως σύμβουλο της, υλοποιεί προγράμματα έξω και πέρα από εσάς, διοργανώνει συνέδρια και εκδηλώσεις χωρίς εσάς, χαράσσει και εφαρμόζει πολιτικές μη αποδεχόμενη ουσιαστικά τον ρόλο σας. Μόλις σήμερα ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα μιας μελέτης του υπουργείου για τις καλλιέργειες στην Θεσσαλία έξω και περά από εσάς, χωρίς να εκφράσετε καν τις απόψεις σας σαν επιστήμονες του χώρου. Κυρίες και κύριοι.

5 Μέσα από την μακρά μου εμπειρία στον επιμελητηριακό χώρο είτε ως πρόεδρος του επιμελητηρίου Λάρισας, είτε από άλλες θεσμικές και μη θέσεις, είτε ως επιχειρηματίας έχω διαπιστώσει ότι καμία ουσιαστική πολιτική εκσυγχρονισμού της παραγωγικής μας βάσης δεν μπορεί να γίνει έξω και πέρα από την αξιοποίηση ανθρωπίνων πόρων υψηλής επιστημονικής γνώσης και κατάρτισης.. Καμία αλλαγή νοοτροπίας δεν μπορεί να έλθει αν δεν παρέμβετε ουσιαστικά και αν δεν αξιοποιηθείτε σαν αρμόδιοι επιστήμονες. Από την άλλη πλευρά ο δρόμος της απαξίας που προβάλλει συνειδητά η πολιτεία και η αυτοδιοίκηση αρνούμενοι ουσιαστικά να δεχθούν τον ρόλο σας, οδηγεί στα σημερινά φαινόμενα και αδιέξοδα. Στον δευτερογενή και τριτογενή τομέα υπάρχουν συγκείμενες δομές υπουργειοεπιμελητηρια-επιχειρησεις. Σήμερα δεν διεκδικούμε τα αυτονόητα, αλλά σήμερα ζητάμε να μην μπαίνουν στην βουλή οικονομικοί και αναπτυξιακοί νόμοι χωρίς την γνωμοδότηση μας. Αντίστοιχοι πρέπει να είναι και οι δικοί σας ρόλοι. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζεται σε συνδικαλιστικό επίπεδο είναι πολλά και σημαντικά. Η λύση τους είναι αναγκαία και επιτακτική. Είναι κυρίαρχο όμως σήμερα η αναφορά σας να έχει στοιχεία κοινωνίας, δηλαδή να απευθυνθείτε στους αγρότες, να επαναπροσδιορίσετε τον ρόλο σας στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας μας. Μόνο έτσι θα γίνει αποδεκτός ο ρόλος σας. Σε διαφορετική περίπτωση στο μέλλον δεν θα συζητάμε για την προοπτική των εξαγωγών αλλά για την ουσιαστική εγκατάλειψη της υπαίθρου. Οι πολιτικές του κλείνουμε την βιομηχανία ζάχαρης και εισάγουμε ζάχαρη η μετατρέπουμε την βιομηχανία και τους παραγωγούς σε REAL ESTATE ; Οι πολιτικές του να φτιάχνουμε εμπορικά κέντρα και παγοδρόμια την στιγμή που υπάρχουν αδιέξοδα στον κυρίαρχο για την χώρα και την Θεσσαλία αγροτικό χώρο ; Οι πολιτικές που δίνουν κατεύθυνση καλλιεργείστε καρπούζια η ενεργειακά φυτά χωρίς μελέτες, έρευνες αγοράς και εξασφάλιση των εισοδημάτων; Είναι πολιτικές λίαν επιεικώς αδιέξοδες και επικίνδυνες.. Δεν οδηγούν παρά μόνο στον μαρασμό της ελληνικής υπαίθρου. Το μέλλον όλων μας απαιτεί συναινέσεις, συνεργασίες και αξιοποίηση όλου του επιστημονικού κόσμου της χώρας μας. Σας ευχαριστώ.