ΧΩΡΙΚΕΣΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣΕΓΝΑΤΙΑΣΟΔΟΥ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ, ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ. Αθηνά Γιαννακού (Αν. Καθηγ. ΑΠΘ):: Βασίλης Φούρκας (Τμ.

Transcript

1 ΧΩΡΙΚΕΣΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣΕΓΝΑΤΙΑΣΟΔΟΥ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ, ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ Αθηνά Γιαννακού (Αν. Καθηγ. ΑΠΘ):: Βασίλης Φούρκας (Τμ. Παρατηρητηρίου)

2 Συνθετική ανάλυση και παρουσίαση των χωρικών επιδράσεων του συστήματος Εγνατία Οδός και Κάθετοι Άξονες _2 η έκθεση χωρικών επιδράσεων, 2012 _3 η έκθεση χωρικών επιδράσεων, 2015 [Μελέτη Επιδράσεων της Εγνατίας Οδού στην ΝΑ Ευρώπη: διατροπικότητα των μεταφορών, πολυκεντρική χωρική ανάπτυξη και διασυνοριακή εδαφική συνεργασία, 2014] Παράμετροι Αξιολόγησης Χωρικών Επιδράσεων Κινητικότητα και προσβασιμότητα Συνοχή και ανάπτυξη Ισορροπία Δικτύωση Περιβάλλον Περιφερειακή ανθεκτικότητα Λειτουργικές επιδράσεις (δείκτες ροών/δικτύων) Προγραμματικές επιδράσεις (σχεδιασμός/πολιτικές) Μορφολογικές επιδράσεις (δείκτες δραστηριοτήτων/συγκεντρώσεων)

3

4 προσβασιμότητα & κινητικότητα Δραστική βελτίωση της προσβασιμότητας των απομακρυσμένων περιοχών, των σημαντικών αστικών κέντρων, των σημαντικών αναπτυξιακών υποδομών, των λιμανιών ιδιαίτερα των δύο άκρων της Ζώνης IV και μιας ποικιλίας τουριστικών περιοχών. Αύξηση της πυκνότητας του εθνικού οδικού δικτύου και ειδικότερα των αυτοκινητοδρόμων Αύξηση της κινητικότητας και της χωρικής δικτύωσης Συνεπώς διαμόρφωση συνθηκών χωρικής ολοκλήρωσης μιας μεγάλης ζώνης ανθρώπινου δυναμικού και αγοράς.

5 προσβασιμότητα & κινητικότητα Project Spatial Impacts of Multimodal Corridor Development in Gateway Areas: Italy Greece -Turkey Programme: Archimed Theme: ACCESSIBILITY

6 Δείκτης Δυνητικής Προσπελασιμότητας (προσαρμογή του μοντέλο του SASI) a Ar = W s exp ( βc rs ) s W: συνάρτηση δραστηριότητας (αστικός πληθυσμός, ΑΕΠ), c: συνάρτηση αντίστασης (χρονοαπόσταση) r, s: σημεία προέλευσης προορισμού Shürmann C., Spiekermann K. and Wegener M. (1997) Accessibility Indicators, Berichte aus dem Institute für Raumplanung 39, Universität Dortmund.

7 προσβασιμότητα & κινητικότητα Αθηνά Γιαννακού (Αν. Καθηγ. ΑΠΘ):: Βασίλης Φούρκας (Τμ. Παρατηρητηρίου)

10 προσβασιμότητα & κινητικότητα ΔΙΑΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΤΗΣΙΕΣ ΜΕΣΕΣ ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ, 1993 και 2006 Μεταβολή απόλυτου ΖΕΥΓΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ αριθμού μετακινήσεων Κεντρικής Μακεδονίας - Αν. Μακεδονίας και Θράκης Κεντρικής Μακεδονίας - Δυτικής Μακεδονίας 148,50% 176,70% Κεντρικής Μακεδονίας - Ηπείρου 134,50% Σύνολο 160,50%

11 προσβασιμότητα & κινητικότητα 300% Ποσοστιαία αύξηση των καθημερινών μετακινήσεων μεταξύ των επαρχιών διέλευσης του άξονα που διαθέτουν αστικά κέντρα και της Θεσσαλονίκης % 251% 200% 207% 185% 150% 152% 130% 145% 100% 92% 50% 41% 66% 0% Ηγουμενίτσας Ιωαννίνων Γρεβενών Κοζάνης Ημαθίας Καβάλας Ξάνθης Κομοτηνής Αλεξανδρούπολης Πηγές πρωτογενών δεδομένων: ΥΠΕΧΩΔΕ, 1993 και Εγνατία Οδός Α.Ε. - Τομέας Λειτουργίας και Συντήρησης Τμήμα κυκλοφορίας 2006

13 προσβασιμότητα & κινητικότητα Οδική Ασφάλεια πριν & μετά την Εγνατία Οδό

14 προσβασιμότητα & κινητικότητα Οδική Ασφάλεια Εγνατίας Οδού, Έτη Δείκτης "Aτυχήματα ανά 10^9 οχηματοχιλιόμετρα" ,4 13,1 Κυκλοφοριακό Έργο Οχηματοχιλιόμετρα (10^9) Δείκτης "θανατηφόρα ατυχήματα ανά 10^9 (1δισ.) οχ*χλμ" 16,7 10,2 8,9 6,3 10,3 7,5 8,7 8,9 5,8 8,4 4,7 5,5 4, ,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 Οχηματοχιλιόμετρα (x10^9) 0,0 Αθηνά Γιαννακού (Αν. Καθηγ. ΑΠΘ):: Βασίλης Φούρκας (Τμ. Παρατηρητηρίου)

18 προσβασιμότητα & κινητικότητα Destination - Origin / Weekends OD / Weekday Percentage of the total average daily movements % of the total average daily movements Average distance in km Thessaloniki - Skopje 7,7% 233 Thessaloniki - Strumica 5,4% 128 Serres - Petrich 4,6% 61 Thessaloniki - Sofiya 3,6% 296 Serres - Sandanski 3,5% 66 Evros - Slivengrad 2,6% 171 Kilkis - Strumica 2,6% 95 Ioannina - Gjirokaster 2,2% 75 Athens - Sofiya 2,2% 795 Drama - Gotse Delchev 2,1% 75 Total 36,5% - distance (km) Thessaloniki - Skopje 9,9% 233 Thessaloniki - Strumica 3,9% 128 Serres - Sandanski 3,7% 66 Serres - Petrich 3,7% 61 Evros (Alexandroupoli) - Edirne 3,3% 183 Thessaloniki - Sofiya 3,1% 296 Kilkis - Strumica 3,1% 95 Evros (Alexandroupoli) - Slivengrad 2,8% 171 Kilkis-Skopje 2,7% 201 Drama - Gotse Delchev 2,2% 75

21

22 προσβασιμότητα & κινητικότητα Αύξηση του ωφελούμενου πληθυσμού στη ζώνη εξυπηρέτησης των 3 ωρών (η ζώνη εξυπηρέτησης της Θεσσαλονίκης καλύπτει και περιοχές της Βουλγαρίας και της ΠΓΔΜ). Αύξηση της ελκτικότητας (δυνητικής έλξης) των αστικών συγκεντρώσεων στη διεύθυνση βορρά-νότου. Αύξηση της ευκολίας διασύνδεσης (χρονοαπόσταση) για τα αστικά κέντρα της Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης και Δυτικής Μακεδονίας. Υψηλότερες τιμές δυνητικής προσπελασιμότητας (προς τους διεθνείς αερολιμένες και τους επιβατικούς θαλάσσιους λιμένες) στη Θεσσαλονίκη, ενώ και οι πόλεις σε εγγύτητα με τη Θεσσαλονίκη που επηρεάζονται από το αεροδρόμιο και το λιμάνι της Θεσσαλονίκης παρουσιάζουν υψηλές τιμές. Θεσσαλονίκη: μικρότερη χρονοαπόσταση (4,47 ώρες) σε σχέση με τους τερματικούς σταθμούς. Στα ίδια επίπεδα και οι πόλεις Κατερίνη, Λάρισα, Βέροια, Σέρρες, Βόλος και Καβάλα.

24 προσβασιμότητα & κινητικότητα ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΕΥΛΕΥΣΗΣ - ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ, Α εξαμ % 45% 43% 40% 35% 28% 30% 25% 21% 20% 15% 8% 10% 5% 0% Ενδοπεριφερειακές Διαπεριφερειακές (Εντός Ελλάδος) Αθηνά Γιαννακού (Αν. Καθηγ. ΑΠΘ):: Βασίλης Φούρκας (Τμ. Παρατηρητηρίου) Διακρατικές Transit

25 προσβασιμότητα & κινητικότητα Εποχική αιχμή Ο κυκλοφοριακός φόρτος στην Εγνατία Οδό είναι σημαντικά υψηλότερος κατά τη θερινή περίοδο. Τον Αύγουστο, τον μήνα με τα υψηλότερα επίπεδα κυκλοφορίας, η μέση ημερήσια κυκλοφορία είναι αυξημένη κατά 65-70% (κατά μέσο όρο) από την ετήσια μέση ημερήσια κυκλοφορία ( ΕΜΗΚ). Το αντίστοιχο νούμερο για τον Ιούλιο είναι 40% περίπου.

26 προσβασιμότητα & κινητικότητα ΔΙΑΝΥΘΕΝΤΑ ΟΧΗΜΑΤΟ-ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΑ ΣΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΙΕΛΕΥΣΗΣ, 2014 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ ΗΠΕΙΡΟΣ 12% 25% ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 12% βαρέα οχήματα: κατά μέσο όρο, το 15% περίπου της συνολικής κυκλοφορίας. Τα μεγαλύτερα ποσοστά παρατηρούνται α) στο ανατολικότερο τμήμα της Εγνατίας Οδού (Α/Κ Αρδανίου Συνοριακός Σταθμός Κήπων), όπου το 2014 έφτασε το 28% και β) στα οδικά τμήματα από Ιωάννινα έως τον Α/Κ Καστοριάς (Δυτ. Σιάτιστας), όπου το ποσοστό τους κυμαίνεται μεταξύ 18-25%. ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 51%

27 Περιβάλλον - Κλιματική αλλαγή Ελεγχόμενεςεπιδράσειςωςπροςτοθόρυβοκαιτηναποκοπήφυσικώνπεριοχών. Θετικέςεπιδράσειςσεσχέσημετοβαθμόαποκοπήςοικισμών. Μειωμένεςοιεπιπτώσειςωςπροςτημετατροπήτηςφυσικήςγηςσετεχνητή. Δεν καταγράφεται αρνητική συμβολή στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Υπερβάσεις παρατηρούνται στα αιωρούμενα σωματίδια σε αστικές περιοχές υψηλών φόρτων.

28 Ισορροπία - Δικτύωση Θετικότερες τάσεις εξέλιξης του πληθυσμού τη δεκαετία σε σχέσημετηχώρα(ο πληθυσμός παρέμεινεστάσιμοςσεπερίοδο μείωσης στο σύνολο Χώρας). Τρεις από τις πέντε Περιφέρειες (οι δύο στα άκρα της Ζώνης IV + η Κεντρική Μακεδονία), δεν παρουσίασαν μείωση του πληθυσμού τη δεκαετία «Ανθεκτικότητα» των ΟΤΑ > κατοίκων όλων των μεγεθών. Περιοχές με έντονες τάσεις μείωσης πληθυσμού οι πολύ μικρές Κοινότητες <2.000 κατοίκων. Πληθυσμιακή μεταβολή, Απεικόνιση τάσεων Σύνολο Ζώνης IV Ανατ. Μακεδονία & Θράκη Κεντρική Μακεδονία Δυτική Μακεδονία Ήπειρος Θεσσαλία Αστικά κέντρα Ζώνης IV Αστικά κέντρα Ανατ. Μακεδονίας & Θράκης Αστικά κέντρα Κεντρικής Μακεδονίας Αστικά κέντρα Δυτικής Μακεδονίας Αστικά κέντρα Ηπείρου Αστικά κέντρα Θεσσαλίας Σύνολο Χώρας ΕΕ 27 Μεταβολή θετικότερη της Χώρας Μεταβολή αρνητικότερη της Χώρας Μεταβολή στα ίδια επίπεδα με τη Χώρα Αύξηση Μείωση Σταθερότητα (+/-1)

29

30 ανάπτυξη - συνοχή ΠΙΝΑΚΑΣ 2: Συγκεντρωτικά Αποτελέσματα Γραμμικής Δόμησης Α/Α κόμβο υ Όνομα κόμβου Συνολική έκταση περιοχής μελέτης (στρέμματα) Εκταση Γραμμικής Δόμησης 1998 (στρέμματα) Εκταση Γραμμικής Δόμησης 2007 (στρέμματα) Μεταβολή Γραμμικής Αστικής Δόμησης (στρέμματα) Ποσοστό μεταβολής Γραμμικής Αστικής Δόμησης 1 Ηγουμενίτσας ,16 195,57 45,41 30,24% 9 Ανατ. Γρεβενών ,11 142,10 38,99 37,81% 11 Καλαμιάς ,53 34,98 2,45 7,52% 12 Κοζάνης ,45 634,36 209,91 49,46% 14 Βέροιας ,29 496,79 191,50 62,73% 21 Καλοχωρίου Κ ,43 993, ,43 244,66 24,62% 22 Ιωνίας Διαβατών Κ , , ,43 115,99 7,11% Ευκαρπίας Κ4Γηροκομείου , , ,08 530,66 22,04% 23-23Α 24 Λαγκαδά Σερρών 6822,40 210,90 334,84 123,94 58,77% 31 Αγ. Σύλλα 4172,90 158,68 225,04 66,37 41,83% 32 Λευκής Αμμου ,05 386,62 460,61 73,99 19,14% 34 Βανιάνου (Δυτ. Ξάνθης) 4.000,04 32,03 61,08 29,06 90,73% 35 Βαφαίικα (Ανατ. Ξάνθης) ,58 245,31 17,73 7,79% 37 Δυτ. Κομοτηνής ,69 584,14 78,45 15,51% 41 Αλεξανδρούπολ ης ,69 120,11 26,42 28,20% , , ,53 23,43% Συγκεντρωτικά Αποτελέσματα: Αθηνά Γιαννακού (Αν. Καθηγ. ΑΠΘ):: Βασίλης Φούρκας (Τμ. Παρατηρητηρίου)

31 ανάπτυξη - συνοχή ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET 17 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΓΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΓΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΓΗ ΓΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΜΑΖΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΤΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΓΗ ΚΤΙΡΙΩΝ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Κ.Λ.Π. ΓΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΓΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΕΩΝ ΓΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ / ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΕΙΔΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ (ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ - ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ) 1.598, , , , ,89 943,75 ΠΟΣΟΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΧΡΗΣΗΣ ΓΗΣ 99,09% 14,66% 439,24 772,96 333,72 75,98% 545,12 710,86 165,74 30,40% 122,24 434,19 211,84 751,22 89,60 317,03 73,30% 73,02% 336,98 365,83 28,85 8,56% 288,47 67,52 328,37 479,32 39,90 411,80 13,83% 609,89% 812,51 826,20 13,69 1,68% ΕΚΤΑΣΗ ΓΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΒΑΣΗΣ 1998 (στρ.) ΕΚΤΑΣΗ ΓΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ 2009 (στρ.) ΑΠΟΛΥΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ (στρ.) Αθηνά Γιαννακού (Αν. Καθηγ. ΑΠΘ):: Βασίλης Φούρκας (Τμ. Παρατηρητηρίου)

32 ανάπτυξη - συνοχή ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΛΑΧΙΣΤΩΝ, ΜΕΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΑΞΙΩΝ 1998 ΚΑΙ 2009 ΑΝΑ ΚΟΜΒΟ Α/Α κόμβου Όνομα κόμβου Ελάχιστη μεταβολή αξιών Μέγιστη μεταβολή αξιών Μέση μεταβολή αξιών1 201% 1704% 618% 60% 381% 179% 01 Ηγουμενίτσας 09 Ανατ. Γρεβενών 11 Καλαμιάς 141% 141% 141% 12 Κοζάνης -36% 141% 66% 14 Βέροιας 28% 434% 326% 21 Καλοχωρίου Κ1-40% 157% 16% 22 Ιωνίας Διαβατών Κ2 15% 221% 116% 23-23Α Ευκαρπίας Κ4Γηροκομείου -20% 381% 67% 24 Λαγκαδά Σερρών 11% 862% 98% 31 Αγ. Σύλλα 116% 321% 231% 141% 1103% 327% 189% 1824% 798% -44% 702% 93% -36% 1183% 240% 20% 742% 392% Λευκής Άμμου (Καβάλας) Βανιάνου (Δυτ. Ξάνθης) Βαφαίικων (Ανατ. Ξάνθης) 37 Δυτ. Κομοτηνής 41 Αλεξανδρούπολης Αθηνά Γιαννακού (Αν. Καθηγ. ΑΠΘ):: Βασίλης Φούρκας (Τμ. Παρατηρητηρίου)

33 ανάπτυξη - συνοχή Αθηνά Γιαννακού (Αν. Καθηγ. ΑΠΘ):: Βασίλης Φούρκας (Τμ. Παρατηρητηρίου)

34 Ανασκόπηση επιδράσεων 2010 ανάπτυξη - συνοχή Συνολικά, και βάσει των δεικτών που παρακολουθεί το Παρατηρητήριο της Εγνατίας Οδού, για την Περιφέρεια Ηπείρου η ολοκλήρωση Διανυκτερεύσεις της Εγνατίας ΔιανυκτερεύσειςΟδού Διανυκτερεύσεις εκτιμάται Αριθμόςπως Αριθμός σηματοδοτεί: Αριθμός στα τουριστικά καταλύματα στα τουριστικά καταλύματα στα τουριστικά καταλύματα τουριστικών καταλυμάτων τουριστικών καταλυμάτων τουριστικών καταλυμάτων Αναβάθμιση ( ) της υφιστάμενης ( ) ( ) δικτύωσης ( ) και σχέσης ( ) με τις πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας αλλά και την αγορά της Σύνολο Ζώνης Θεσσαλονίκης. IV Ανατ. ( ) Μακεδονία & Δυναμική προοπτική της, ελλιπούς πριν την Εγνατία Οδό, Θράκη δικτύωσης Κεντρική και συνεργασίας με την Δυτική Μακεδονία, αλλά και Μακεδονία τις υπόλοιπες Περιφέρειας της Βόρειας Ελλάδας. Δυτική Μακεδονία Βελτίωση Ήπειρος των συγκριτικών πλεονεκτημάτων για την προσέλκυση επενδύσεων Θεσσαλία και δραστηριοτήτων βιομηχανίας-βιοτεχνίας, διαμετακομιστικών Σύνολο υπηρεσιών και τουρισμού, που δύναται να Χώρας συγκρατήσουν αλλά και να προσελκύσουν πληθυσμό. Αύξηση Μείωση Σταθερότητα (+/-1) Προοπτική βελτίωσης της διασύνδεσης με τις αγορές των Μεταβολή θετικότερη της Χώρας πόλεων στις γειτονικές χώρες. Μεταβολή αρνητικότερη της Χώρας Μεταβολή στα ίδια επίπεδα με τη Χώρα

35 Ανασκόπηση επιδράσεων 2010 ανάπτυξη - συνοχή Συνολικά, και βάσει των δεικτών που παρακολουθεί το Παρατηρητήριο της Διανυκτερεύσεις στα ρεύσεις στα ρεύσεις στα Εγνατίας Διανυκτε- Διανυκτε- Οδού, για την Περιφέρεια Ηπείρου η ολοκλήρωση της τουριστικά Εγνατίας τουριστικά Οδού τουριστικά εκτιμάται πως σηματοδοτεί: καταλύματα καταλύματα καταλύματα (2009- (2012- (2007- Αναβάθμιση της2012) υφιστάμενης 2013) 2013) δικτύωσης και σχέσης με τις πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας αλλά και την αγορά της Σύνολο Ζώνης IV Θεσσαλονίκης. Ανατ. Μακεδονία & Θράκη Κεντρική Μακεδονία Δυναμική προοπτική της, ελλιπούς πριν την Εγνατία Οδό, Δυτική Μακεδονία δικτύωσης και συνεργασίας με την Δυτική Μακεδονία, αλλά και Ήπειρος τις Θεσσαλία υπόλοιπες Περιφέρειας της Βόρειας Ελλάδας. Σύνολο Χώρας Βελτίωση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων για την προσέλκυση Μεταβολή θετικότερη της Χώρας επενδύσεων Μεταβολή αρνητικότερη και της Χώρας δραστηριοτήτων βιομηχανίας-βιοτεχνίας, Μεταβολή στα ίδια επίπεδα τη Χώρα διαμετακομιστικών υπηρεσιών και τουρισμού, που δύναται να συγκρατήσουν αλλά και να προσελκύσουν πληθυσμό. Αύξηση Μείωση Σταθερότητα (+/-1) Προοπτική βελτίωσης της διασύνδεσης με τις αγορές των πόλεων στις γειτονικές χώρες.

36 Ανασκόπηση επιδράσεων 2010 ανάπτυξη - συνοχή Συνολικά, και βάσει των δεικτών που παρακολουθεί το Αριθμός Αριθμός Αριθμός Παρατηρητήριο τουριστικών της Εγνατίας τουριστικών Οδού, τουριστικών για την Περιφέρεια Ηπείρου καταλυμάτων καταλυμάτων καταλυμάτων η ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού εκτιμάται πως σηματοδοτεί: ( ) ( ) ( ) Αναβάθμιση της υφιστάμενης δικτύωσης και σχέσης με τις πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας αλλά και την αγορά της Θεσσαλονίκης. Σύνολο Ζώνης IV Ανατ. Μακεδονία & Θράκη Κεντρική Μακεδονία Δυτική Μακεδονία Ήπειρος Θεσσαλία Σύνολο Χώρας Δυναμική προοπτική της, ελλιπούς πριν την Εγνατία Οδό, δικτύωσης και συνεργασίας με την Δυτική Μακεδονία, αλλά και τις υπόλοιπες Περιφέρειας της Βόρειας Ελλάδας. Αύξηση Μείωση Σταθερότητα (+/-1) Μεταβολή θετικότερη της Χώρας Μεταβολή αρνητικότερη της Χώρας Βελτίωση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων για την προσέλκυση Μεταβολή στα ίδια επίπεδα με τη Χώρα επενδύσεων και δραστηριοτήτων βιομηχανίας-βιοτεχνίας, διαμετακομιστικών υπηρεσιών και τουρισμού, που δύναται να συγκρατήσουν αλλά και να προσελκύσουν πληθυσμό. Προοπτική βελτίωσης της διασύνδεσης με τις αγορές των πόλεων στις γειτονικές χώρες.

37 ανάπτυξη - συνοχή Η αποτίμηση της παραμέτρου συνοχής και ανάπτυξης είναι πολύ πιο σύνθετη. Επίπεδο ευημερίας : θετικός ρυθμός μεταβολής του κκαεπ (χαμηλότερος της Χώρας). Μεγαλύτερες αυξήσεις στη Δυτική Μακεδονία και την Ανατολική Μακεδονία & Θράκη. Επίπεδο ανεργίας : αύξηση του ποσοστού (δυσμενέστερη της Χώρας). Διάρθρωση της παραγωγής : μείωση του πρωτογενούς, μικρήαύξησητου δευτερογενούς και αύξηση (χαμηλότερη της Χώρας) του τριτογενούς τομέα Εξωτερικό εμπόριο: μείωση εμπορικού ισοζυγίου (όπως και στο σύνολο Χώρας). Το εμπόριο στη Ζώνη IV, ωστόσο, έχει περισσότερο εξαγωγικό προφίλ σε σύγκριση με τη Χώρα. Εγκατάσταση επιχειρήσεων: Άμεσες οι επιδράσεις της Εγνατίας Οδού στην αύξηση των επιχειρήσεων που εγκατασταθήκαν στον περιαστικό χώρο των μεγάλων αστικών κέντρων και σε σχετική εγγύτητα με αυτήν.

38

39 ανάπτυξη - συνοχή Επίπεδο ευημερίας : μείωση του κκαεπ στα ίδια επίπεδα με τη Χώρα. Μεγαλύτερες μειώσεις στη Δυτική και την Κεντρική Μακεδονία. Επίπεδο ανεργίας : υπερδιπλασιασμός του ποσοστού ανεργίας, ωστόσο θετικότερη εικόνα σε σχέση με τη Χώρα. Επίπεδο μακροχρόνιας ανεργίας , κατακόρυφη αύξηση, ωστόσο θετικότερη εικόνα σε σχέση με τη Χώρα. Ποσοστό νέων (15-24 ετών) που δεν εργάζονται και δε συμμετέχουν σε περαιτέρω εκπαίδευση ή κατάρτιση : Σημαντική αύξηση με σχετικά μικρότερους ρυθμούς όμως σε σύγκριση με τη Χώρα. Μεγαλύτερη η αύξηση στην Ήπειρο. Διάρθρωση της παραγωγής : αρνητικοί ρυθμοί στους τρεις τομείς παραγωγής. Εξωτερικό εμπόριο : Διατήρηση του περισσότερο εξαγωγικού προφίλ του εμπορίου σε σύγκριση με τη Χώρα. Θετικό εμπορικό ισοζύγιο στις Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης και Θεσσαλίας το έτος 2013.

40

41 ΑΕΠ/κάτοικο 2006 σε Ευρώ (στ. τιμές 2000) Eurostat 02/2009 Eurostat, 02/2010 Eurostat, 3/2012 Eurostat 07/2013 Eurostat 03/2014 Ανατολική Μακεδονία, Θράκη , , , , ,52 Κεντρική Μακεδονία , , , , ,10 Δυτική Μακεδονία , , , , ,75 Θεσσαλία , , , , ,93 Ήπειρος , , , , ,52 Ζώνη Επιρροής IV , , , , ,07

42 ανάπτυξη - συνοχή Combined analysis of the 14 Lisbon indicators Indicators: Gross Domestic Product Labour Productivity Employment Rate Employment rate of older workers Gross Domestic Expenditure on Research and Development as Share of GDP Youth Education Attainment Level Comparative Price Levels Business Investment At Risk of Poverty Rate Dispersion of Regional Unemployment Rates Long-term Unemployment Rate Total Greenhouse Gas Emissions Energy Intensity of the Economy Volume of freight transport

43 Μεταβολή ποσοστού μακροχρόνιας ανεργίας Απεικόνιση τάσεων Σύνολο Ζώνης IV Ανατ. Μακεδονία & Θράκη Κεντρική Μακεδονία Δυτική Μακεδονία Θεσσαλία Ήπειρος Σύνολο Χώρας ΕΕ28 Μεταβολή ποσοστού νέων (15-24 ετών) που δεν εργάζονται και δε συμμετέχουν σε περαιτέρω εκπαίδευση ή κατάρτιση Απεικόνιση τάσεων Αύξηση Μείωση Σταθερότητα (+/-1) Μεταβολή θετικότερη της Χώρας Μεταβολή αρνητικότερη της Χώρας Μεταβολή στα ίδια επίπεδα με τη Χώρα Σύνολο Ζώνης IV Ανατ. Μακεδονία & Θράκη Κεντρική Μακεδονία Δυτική Μακεδονία Θεσσαλία Ήπειρος Σύνολο Χώρας ΕΕ28

44 Περιφερειακή ανθεκτικότητα Αρνητικές τάσεις σε κρίσιμα μεγέθη όπως ΑΕΠ, κκαεπ και ποσοστό ανεργίας, με ρυθμούς όμως θετικότερους της Χώρας. Στις περισσότερες Περιφέρειες αρνητικότερη εικόνα σε σχέση με τη Χώρα σε δείκτες μεταβολής πληθυσμού και ποσοστού ενεργού πληθυσμού. Αρνητικές τάσεις και δυσμενέστερη εικόνα σε σχέση με τη Χώρα στους κλάδους τουρισμός και εμπόριο-μεταφορές-αποθήκευση. Θετικές τάσεις (με ρυθμούς δυσμενέστερους της Χώρας) στη μεταβολή του λόγου εξαγωγών/εισαγωγών.

45 2007 Λόγος εξαγωγών προς εισαγωγές ως προς το μέσο της Ζώνης IV

46 επισήμανση Η χωρική ανάπτυξη αναφέρεται στην εξέλιξη του χώρου σε όλες τους τις διαστάσεις (οικονομική, κοινωνική, περιβαλλοντική, φυσική). Η χωρική ανάπτυξη έχει επομένως μια εξαιρετικά ποιοτική διάσταση η οποία προϋποθέτει σημαντικό βαθμό συνοχής στην εκπόνηση και την υλοποίηση των δημόσιων πολιτικών. CEMAT (2006): Spatial development glossary Η «Χωρική Ανάπτυξη», καλείται να συμπληρώσει την εφαρμογή των προγραμμάτων περιφερειακής ανάπτυξης, και να μεγιστοποιήσει τα οφέλη από την άσκηση των τομεακών πολιτικών και την υλοποίηση των σχετικών έργων. Η «χωρική διάσταση» θα πρέπει να συνοδεύει την «ανάλυσηστοχοθεσία» τους με τη χρήση δεικτών ποσοτικής και ποιοτικής εκτίμησης, παρακολούθησης και αποτίμησης αποτελεσμάτων και επιδράσεων. Ανάδειξη της «μελέτης χωρικών επιπτώσεων» (Territorial Impact Assessment) για την τεκμηρίωση των περιεχομένων και έργων, καθώς και για την παρακολούθηση-αξιολόγηση τους. Αθηνά Γιαννακού (Αν. Καθηγ. ΑΠΘ):: Βασίλης Φούρκας (Τμ. Παρατηρητηρίου)

47 Ευχαριστούμε για την προσοχή σας! Αθηνά Γιαννακού (Αν. Καθηγ. ΑΠΘ):: Βασίλης Φούρκας (Τμ. Παρατηρητηρίου)