ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑ. Διάλεξη 2 η. Βασίλειος Σπ. Τράνακας MSc. Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Καθ. Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑ. Διάλεξη 2 η. Βασίλειος Σπ. Τράνακας MSc. Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Καθ. Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού"

Ἑκάβη Γαλάνη
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 1 ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑ Διάλεξη 2 η Βασίλειος Σπ. Τράνακας MSc Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Καθ. Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού

2 Καρδιακός ρυθμός 2 Ορίζεται ως: οι παλμοί της καρδιάς στη μονάδα του χρόνου και συνήθως εκφράζεται ανά λεπτό (bpm) Η μεταβλητότητα του οφείλεται σε πολλές αιτίες όπως, οι ανάγκες των ιστών του σώματος για Ο 2, το στρες, ασθένειες κλπ.

3 Καρδιακός ρυθμός - έλεγχος 3 Νευρικός ΚΝΣ Αυτόνομο νευρικό σύστημα Ορμονικός Αδρεναλίνη (β- αδρενεργικοί υποδοχείς) Νοραδρεναλίνη

4 Έργο μυοκαρδίου 4 Διπλό γινόμενο = Καρδιακή Συχν. x Συστολική Πίεση Γινόμενο μέγιστης συστολικής πίεσης και καρδιακής συχνότητας. Δείκτης αιμάτωσης της καρδιάς και της καρδιακής λειτουργίας μονάδες για υγιείς, σε κατάσταση ηρεμίας μονάδες σε μέγιστο έργο

5 Αρτηριακή πίεση 5 Η δύναμη που ασκείται από το αίμα στο τοίχωμα (ενδοθήλιο) των αρτηριών Η μέγιστη πίεση στην αορτή καταγράφεται στο χρονικό μέσο της κοιλιακής εξώθησης και ονομάζεται συστολική πίεση. ΣΠ ( mmhg) Η ελάχιστη πίεση καταγράφεται δέκατα του δευτερόλεπτου πριν ξεκινήσει η φάση της κοιλιακής εξώθησης και λέγεται διαστολική πίεση. ΔΠ(60-90mmHg)

6 Αρτηριακή πίεση 6 Η διαφορά ανάμεσα στην συστολική και διαστολική πίεση ονομάζεται πίεση σφυγμού. Η μέση αρτηριακή πίεση η οποία καθορίζει το μέγεθος της ροής αίματος στο αγγειακό σύστημα είναι η μέση τιμή του γινομένου του χρόνου, επί την πίεση που καταγράφεται στην διατομή ενός αγγείου σε έναν καρδιακό κύκλο. Πρακτικά ισούται με την ΔΠ συν το ένα τρίτο της διαφοράς ΣΠ- ΔΠ. ΜΑΠ = ΔΠ + (ΣΠ- ΔΠ)/3 π.χ 85 + (130-85) / 3 = 100mmHg

7 Μέτρηση Α.Π. - Μέθοδοι 7 Άμεσες απαιτούν καθετηριασμό και είναι οι πιο ακριβείς Έμμεσες είναι αναίμακτες αλλά λιγότερο ακριβείς Ακροαστική μέθοδος Φωτοπληθυσμογραφική μέθοδος (ppg)

8 Ακροαστική μέθοδος 8 Α. Απαιτούνται: 1) Bραχιόνιο σφυγμομανόμετρο (ελαστικός αεροθάλαμος, χειροκίνητη αντλία, χειροκίνητη βαλβίδα, μανόμετρο), 2) Στηθοσκόπιο Βαθμονόμηση σφυγμομέτρου Μειονεκτήματα: Υποκειμενικότητα, ανακρίβεια Δ.Π.

9 9 Ακροαστική μέθοδος

10 Φωτοπληθυσμογραφική μέθοδος (ppg) 10 Μη επεμβατική τεχνική ελέγχου της ροής του αίματος σε επιλεγμένα σημεία (αγγεία) του σώματος. Κλινικές εφαρμογές πίεση αίματος καρδιακή συχνότητα οξείδωση αίματος εντοπισμός περιφερικών αγγειακών παθήσεων

11 Φωτοπληθυσμογραφική μέθοδος (ppg) 11 Η τεχνική περιγράφεται απλά ως εξής: Ένα μη ορατό υπέρυθρο φως εκπέμπεται σε επιλεγμένη περιοχή (που λειτουργεί ως φίλτρο φωτός) και ανιχνεύεται με φωτοανιχνευτή που βρίσκεται απέναντι από την πηγή φωτός. Οι ιδιότητες απορρόφησης του φωτός από τους ιστούς και το αίμα χρησιμοποιούνται για την εξήγηση της ανιχνευόμενης κυματομορφής. Πολλά σύγχρονα smart phones διαθέτουν κάμερα με δυνατότητα λήψης ppg

12 12 Σημαντικότερες παθήσεις του κυκλοφοριακού συστήματος Στεφανιαία νόσος ή Ισχαιμική καρδιοπάθεια απόφραξη των μεγάλων στεφανιαίων αρτηριών λόγω αθηροσκλήρυνσης, που έχει ως αποτέλεσμα, την ελαττωμένη αιμάτωση και ανεπαρκή προσφορά οξυγονωμένου αίματος στο μυοκάρδιο. Ρήξη των πλακών ή σχηματισμός θρόμβου μπορεί να προκαλέσει έμφραγμα.

13 13 Σημαντικότερες παθήσεις του κυκλοφοριακού συστήματος Αρρυθμίες = κάθε αλλαγή στη συχνότητα, το ρυθμό ή τη θέση παραγωγής του ερεθίσματος Βαλβιδοπάθειες = διαταραχές της φυσιολογικής λειτουργίας των βαλβίδων. Mπορεί να παρουσιαστεί στένωση του στομίου ή ανεπαρκή σύγκλιση της βαλβίδας με αποτέλεσμα, την παλινδρόμηση αίματος δια μέσου αυτής. Συχνότερα οι βαλβιδοπάθειες εντοπίζονται στην αριστερή καρδιά. Venous test ή muscular pump test Δοκιμασία άσκησης για τον εντοπισμό ανεπάρκειας των φλεβικών βαλβίδων κάτω άκρων

14 14 Σημαντικότερες παθήσεις του κυκλοφοριακού συστήματος Καρδιακή ανεπάρκεια = η αδυναμία της καρδιάς να συντηρήσει επαρκή κυκλοφορία και να ανταποκριθεί στις μεταβολικές απαιτήσεις των ιστών. Διακρίνεται σε οξεία καρδιακή ανεπάρκεια, η οποία μπορεί να εμφανιστεί μετά από κάμψη του μυοκαρδίου και σε χρόνια, με κυριότερες αιτίες τη στεφανιαία νόσο, τις βαλβιδοπάθειες, την υπερτασική καρδιοπάθεια και τις διαταραχές του καρδιακού ρυθμού. Καρδιομυοπάθειες = οφείλονται σε εκφυλιστικές αλλοιώσεις του μυοκαρδίου με κυριότερα φλεγμονώδη, μεταβολικά, τοξικά, αιματολογικά και κληρονομικά αίτια. Πιο συχνές είναι η υπερτροφική και συμφορητική καρδιομυοπάθεια.

15 Υπέρταση και άσκηση 15 Η συστηματική αερόβια άσκηση μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση και να συμβάλλει στη μείωση της φαρμακευτικής αγωγής Ένταση: 40-70% VΟ 2 Διάρκεια:30-60 min Συχνότητα: 5-6 φορές την εβδομάδα Άσκηση υψηλής έντασης καθώς και ισομετρικές πρέπει να αποφεύγονται. Ασκήσεις μικρών μυϊκών ομάδων αυξάνουν την αρτηριακή πίεση από ότι η άσκηση σε μεγάλες μυϊκές ομάδες. Άσκηση με βάρη στο 40-60% του 1RM μαζί με αερόβια άσκηση επιφέρει καλύτερα αποτελέσματα. Κατηγορία Συστολική Διαστολική Άριστη <120 <80 Φυσιολογική Οριακή αρτηριακή πίεση Υπέρταση Ι Υπέρταση ΙΙ Υπέρταση ΙΙΙ >- 180 >- 110

16 Γενικές οδηγίες 16 Καταγραφή της αρτηριακής πίεσης και της καρδιακής συχνότητας πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και στο τέλος της άσκησης - δοκιμασίας Διακοπή της άσκησης όταν εμφανιστούν εξωτερικά σημάδια κόπωσης, ωχρότητας, δύσπνοιας κτλ.

17 Μέτρηση ΚΣ άσκησης 17 ΚΣ άσκησης = (220 - ηλικία ΚΣ ηρεμίας) x ένταση άσκησης (%) + ΚΣ ηρεμίας π.χ. γυναίκα ηλικίας 30 ετών, ένταση άσκησης 60% και ΚΣ ηρεμίας 78 (μετράται 3 λεπτά καθιστός στο κρεβάτι μετά από τον πρωινό ύπνο) ( ) Χ =145,2 Σύμφωνα με τον άλλο τύπο (220- ηλικία) (220-30) x 0.6 =114

18 18 Ηλεκτροκαρδιογράφημα Το φυσιολογικό ηλεκτροκαρδιογράφημα αποτελείται από: ένα έπαρμα (κύμα) Ρ (προκαλείται από ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία παράγονται κατά την εκπόλωση (συστολή) των κόλπων) ένα «σύμπλεγμα» QRS (προκαλείται από ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία παράγονται κατά την εκπόλωση (συστολή) των κοιλιών) ένα έπαρμα (κύμα) Τ (προκαλείται από ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία παράγονται κατά την ανάνηψη των κοιλιών από την κατάσταση της εκπόλωσης) Το ηλεκτροκαρδιογράφημα αποτελείται τόσο από επάρματα εκπόλωσης, όσο και από επάρματα επαναπόλωσης.

19 19 Ηλεκτροκαρδιογράφημα

20 20 Ηλεκτροκαρδιογράφημα

21 Ηλεκτροκαρδιογράφημα 21 Το ηλεκτροκαρδιογράφημα γίνεται με ειδική συσκευή που ονομάζεται ηλεκτροκαρδιογράφος. Ο ηλεκτροκαρδιογράφος είναι ένα ευαίσθητο βολτόμετρο, που καταγράφει μέσω ηλεκτροδίων, τις διαφορές δυναμικού στην επιφάνεια του σώματος οι οποίοι προκύπτουν κατά την λειτουργία τηςκαρδιάς.

22 Ηλεκτροκαρδιογράφημα 22 Αποτελείται από μια κεντρική μονάδα και ένα καλώδιο με 10 ηλεκτρόδια τα οποία συνδέονται στο σώμα του εξεταζόμενου. Τα 4 πρώτα συνδέονται από ένα στα χέρια και στα πόδια και τα υπόλοιπα 6 μπροστά στο θώρακα

23 Ηλεκτροκαρδιογράφημα 23 Το ηλεκτροκαρδιογράφημα καταγράφεται από την ακίδα του ηλεκτροκαρδιογράφου πάνω σε ένα μιλιμετρέ χαρτί με ταχύτητα καταγραφής συνήθως 25mm/sec. Μερικές φορές η καταγραφή μπορεί να γίνει με μεγαλύτερες ή μικρότερες ταχύτητες.

24 Χρησιμότητα του ηλεκτροκαρδιογραφήματος 24 Κύρια χρησιμοποιείται στη: Διάγνωση αρρυθμιών Διάγνωση ισχαιμίας και εμφράγματος καρδιάς Διάγνωση υπερτροφίας των κοιλοτήτων της καρδιάς Διάγνωση μεταβολικών διαταραχών

25 Βιβλιογραφία 25 American College of Sports Medicine: ACSM`s Guidelines for Exercise TesŠng and PrescripŠon. Wolters Kluwer/ Lippinco Williams & Wilkins, 9th EdiŠon, American College of Sports Medicine: ACSM`s Resource Manual for Guidelines for Exercise TesŠng and PrescripŠon. Wolters Kluwer/ Lippinco Williams & Wilkins, 7th EdiŠon, American Heart AssociaŠon. Exercise tesšng and training of apparently healthy individuals. New York: AHA, Astrand PO, Rodahl K, Dahl HA, Stromme SB. Textbook of Work Physiology. Physiological basis of Exercise. Champagne, IL: Human KineŠcs, 2003; pp Astrand PO, Rodahl K. Textbook of Work Physiology. McGraw Hill Book Co, 1986; pp Κλεισούρας Β., Γελαδάς Ν., Κοσκολού Μ. Εργομετρία, Broken Hill Publishers, Ιατρικές Εκδόσεις Π. Χ. Πασχαλίδη, Αθήνα, McArdle, Katch Ι., Katch L. (επιμέλεια Κλεισούρας) «Φυσιολογία της Άσκησης», τόμοι Ι και ΙΙ, Ιατρικές Εκδόσεις Π. Χ. Πασχαλίδης, Αθήνα, 2001.

Σχετικά έγγραφα

ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑ. Διάλεξη 11 η. Βασίλειος Σπ. Τράνακας MSc Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Καθ. Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού

ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑ. Διάλεξη 11 η. Βασίλειος Σπ. Τράνακας MSc Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Καθ. Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού 1 ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑ Διάλεξη 11 η Βασίλειος Σπ. Τράνακας MSc Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Καθ. Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού Σωματομετρία 2 Η σωματική διάσταση, η σωματικές αναλογίες και η σωματική σύσταση, καθορίζουν