ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΗ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΗ"

Βλάσιος Μητσοτάκης
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΗ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΘΛΗΤΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ.

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΗΚΓ Αθλητές 12-35 ετών Χωρίς καρδιακά συμπτώματα

2 ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΗΚΓ Αθλητές ετών Χωρίς καρδιακά συμπτώματα Χωρίς οικογενειακό ιστορικό κληρονομήσιμης καρδιαγγειακής νόσου αιφνίδιου θανάτου σε νεαρή ηλικία

3 ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΗΚΓ 1) Ευαισθησία Αδυναμία ανίχνευσης: Συγγενών ανωμαλιών των στεφανιαίων αρτηριών Διάτασης της αορτής Πρώιμης Στεφανιαίας Νόσου Σε μερικές περιπτώσεις μυοκαρδιοπάθειών (κυρίως ARVC): φυσιολογικό ΗΚΓ 2) Ειδικότητα Ψευδώς θετικά ευρήματα από ερμηνευτές μη εξοικειωμένους με την αθλητική καρδιολογία 3) Interobserver variability Απόκλιση στην ερμηνεία του ΗΚΓ μεταξύ διαφορετικών ιατρών

4 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΗΚΓΙΚΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ 1) Φυσιολογικά ευρήματα Φυσιολογικές καρδιακές προσαρμογές ως αποτέλεσμα της συστηματικής άσκησης 2) Οριακά ευρήματα Χαρακτηρίζονταν ως παθολογικά με βάση τις προηγούμενες οδηγίες της ESC (2010) Πρόσφατα δεδομένα πιθανώς να αποτελούν φυσιολογικές καρδιακές προσαρμογές 3) Παθολογικά ευρήματα Δεν θεωρούνται φυσιολογικές προσαρμογές της άσκησης

5 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΗΚΓΙΚΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ 1) Φυσιολογικά ευρήματα Όχι περαιτέρω διερεύνηση 2) Οριακά ευρήματα 1 Όχι περαιτέρω έλεγχος 2 Περαιτέρω έλεγχος 3) Παθολογικά ευρήματα Περαιτέρω έλεγχος Προσωρινή αποχή από την αθλητική δραστηριότητα μέχρι την ολοκλήρωση των περαιτέρω εξετάσεων

6 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ δυναμικό QRS για LVH ή RVH Ατελής RBBB Διαταραχές QRS Πρώιμη επαναπόλωση «Νεανικό» ΗΚΓικό πρότυπο Διαταραχές ST-T Φλεβοκομβική βραδυκαρδία (> 30 bpm)/φλεβοκομβική αρρυθμία Έκτοπος κολπικός ή κομβικός ρυθμός Πρώτου βαθμού κολποκοιλιακός αποκλεισμός (PR: ms) Αρρυθμίες Δευτέρου βαθμού κολποκοιλιακός αποκλεισμός (Mobitz I)

7 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Αυξημένο δυναμικό QRS για LVH ή RVH Μεμονωμένα κριτήρια δυναμικού QRS: Χωρίς αρνητικάt, κατασπάσεις ST ή παθολογικά Q LVH: SV1 + RV5 ή RV6 > 3,5 mv RVH: RV1 + SV5 ή SV6 > 1,1 mv

8 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Αυξημένο δυναμικό QRS για LVH ή RVH Υγιής μαραθωνοδρόμος με LVH

9 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Aνάσπαση σημείου J 0,1 mv Πρώιμη επαναπόλωση Ανάσπαση ST με το κοίλο προς τα πάνω + οξυκόρυφα T: Το πιο σύνηθες πρότυπο 45% καυκάσιων αθλητών 63-91% μαύρων αθλητών Υγιής αθλητής

10 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Πρώιμη επαναπόλωση Ανάσπαση ST με το κυρτό προς τα πάνω + αρνητικά T σε V1-V4: Mαύροι αθλητές Υγιής μαύρος αθλητής

11 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Πρώιμη επαναπόλωση Υγιής μαύρος αθλητής

12 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ «Νεανικό» ΗΚΓικό πρότυπο V1-V3: Αρνητικά ή διφασικά T σε αθλητές < 16 ετών Υγιής αθλητής 12 ετών

13 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Καρδιακή συχνότητα: > 30 bpm Φλεβοκομβική βραδυκαρδία Χρονότροπη επάρκεια Υγιής μαραθωνοδρόμος ΚΣ = 46/min

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ PR = 200-400 ms Άσκηση PR

14 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ PR = ms Άσκηση PR Πρώτου βαθμού κολποκοιλιακός αποκλεισμός Υγιής μαραθωνοδρόμος σε ηρεμία (ΚΣ = 43/min) PR = 256 ms Υγιής μαραθωνοδρόμος κατά την ήπια άσκηση (ΚΣ = 108/min) PR = 160 ms

15 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Δευτέρου βαθμού κολποκοιλιακός αποκλεισμός (Mobitz I) Υγιής κωπηλάτης 20 ετών

16 ΟΡΙΑΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΑΘΛΗΤΕΣ Αριστερή απόκλιση άξονα QRS -30 έως -90 Δεξιά απόκλιση άξονα QRS > 120 Διάταση αριστερού κόλπου I, II: Εύρος P > 120 ms V1: Αρνητικό τμήμα του P με βάθος 1 mm και εύρος 40 ms Διάταση δεξιού κόλπου Ύψος P > 2,5 mm σε II, III, avf Πλήρης RBBB Οφείλεται σε διάταση δεξιάς κοιλίας

17 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Παθολογικά αρνητικά T Κατάσπαση ST Παθολογικά Q LBBB Μη ειδική ενδοκοιλιακή καθυστέρηση της αγωγής Κύμα e Κοιλιακή προδιέγερση Παράταση QT Bruganda τύπου I

18 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Φλεβοκομβική βραδυκαρδία ( 30 bpm) Πρώτου βαθμού κολποκοιλιακός αποκλεισμός (PR 400 ms) Δευτέρου βαθμού κολποκοιλιακός αποκλεισμός (Mobitz II) Πλήρης κολποκοιλιακός αποκλεισμός Αρρυθμίες Υπερκοιλιακές ταχυαρρυθμίες Πολλαπλές PVC Ζεύγη PVC, VT

19 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Παθολογικά αρνητικά T Αρνητικά T με βάθος 1 mm σε 2 τουλάχιστον γειτονικές απαγωγές εκτός avr, III, V1 Εξαιρέσεις Mαύροι αθλητές: Ανάσπαση ST με το κυρτό προς τα πάνω + αρνητικά T σε V1-V4 Αθλητές < 16 ετών: Αρνητικά ή διφασικά T σε V1-V3

20 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Παθολογικά αρνητικά T σε πρόσθιες απαγωγές Ποδοσφαιριστής με αρρυθμιογόνο δυσπλασία δεξιάς κοιλίας

21 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Παθολογικά αρνητικά T σε πλάγιες/κατωτεροπλάγιες απαγωγές

22 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Παθολογικά Q Ορισμός Βάθος Q/ύψος ακολουθούντος R 0,25 ή σε 2 τουλάχιστον γειτονικές απαγωγές, εκτός III, avr Εύρος Q 40 ms Παθολογικά Q περιορισμένα μόνο σε V1,V2 (ενδέχεται να οφείλονται σε λανθασμένη υψηλή τοποθέτηση των ηλεκτροδίων) Επανάληψη ΗΚΓ με ορθή τοποθέτηση των V1, V2

23 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Κοιλιακή προδιέγερση (ασυμπτωματικός αθλητής) PR < 120 ms χωρίς κύμα Δ Όχι περαιτέρω διερεύνηση Wolff Parkinson White: 1) PR < 120 ms, 2) κύμα Δ, 3) εύρος QRS > 120 ms Αξιολόγηση της ανερέθιστης περιόδου του παραπληρωματικού δεματίου Μη επεμβατική εκτίμηση Διαλείπουσα προδιέγερση σε ΗΚΓ ηρεμίας Χαμηλού κινδύνου δεμάτιο Δοκιμασία κόπωσης: Αιφνίδια πλήρης εξαφάνιση προδιέγερσης σε υψηλότερες καρδιακές συχνότητες Χαμηλού κινδύνου δεμάτιο Echo καρδιάς: Αποκλεισμός ανωμαλίας Ebstein Αδυναμία αποκλεισμού υψηλού κινδύνου δεματίου με μη επεμβατική εκτίμηση Ηλεκτροφυσιολογική μελέτη Βραχύτερο προδιεγερμένο RR κατά τη διάρκεια προκλητής AF 250 ms Καυτηρίαση δεματίου

24 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Παράταση QT Παράταση QT που χρήζει περαιτέρω διερεύνησης Άνδρες: QTc 470 ms Γυναίκες: QTc 480 ms QT: Αποκλεισμός ηλεκτρολυτικών διαταραχών ( K, Ca), φαρμάκων που QT

25 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Παράταση QT Επιβεβαίωση της ακρίβειας του αυτόματου υπολογισμού του QTc με τη δια χειρός μέτρηση Χρησιμοποίηση τύπου Bazzet II, V5 Μέθοδος «αποφυγής της ουράς»

26 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Παράταση QT QTc 500 ms Παραπομπή σε ηλεκτροφυσιολόγο QTc < 500 ms Αξιολόγηση ατομικού και οικογενειακού ιστορικού (συγκοπή στην άσκηση, σπασμοί, ανεξήγητο αυτοκινητιστικό ατύχημα, ανεξήγητος πνιγμός, ανεξήγητη καρδιακή ανακοπή < 50 ετών) (+) ιστορικό Παραπομπή σε ηλεκτροφυσιολόγο (-) ιστορικό Επανάληψη ΗΚΓ μια άλλη ημέρα Επαναληπτικό ΗΚΓ: Όχι QT Καθησυχασμός αθλητή Επαναληπτικό ΗΚΓ: QT Παραπομπή σε ηλεκτροφυσιολόγο + ΗΚΓ σε πρώτου βαθμού συγγενείς

27 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Διάγνωση Brugada V1-V3 rsr Κυρτή προς τα πάνω ανάσπαση ST 2 mm Αρνητικά T Brugada τύπου I

28 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Brugada τύπου I Ανάσπαση ST σε V1-V3: Brugada vs Πρώιμη επαναπόλωση Δείκτης Corrado (STJ/ST80) > 1 Brugada STJ/ST8 < 1 Πρώιμη επαναπόλωση Brugada τύπου I Πρώιμη επαναπόλωση Ασαφές ΗΚΓικό πρότυπο Brugada Επανάληψη ΗΚΓ με υψηλή τοποθέτηση V1, V2

29 ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΠΟ BRUGADA Πρώιμη επαναπόλωση Υγιής μαραθωνοδρόμος 39 ετών

30 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΗΚΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Πολλαπλές έκτακτες κοιλιακές συστολές 2 PVC/ 10 s (συνήθως είναι καλοήθεις) Αρχική διερεύνηση Echo καρδιάς Holter ρυθμού Δοκιμασία κόπωσης Στοιχεία που επιβάλλουν περαιτέρω διερεύνηση Παθολογικό Echo καρδιάς Holter ρυθμού: 2000 PVC/24ωρο ή VT Δοκιμασία κόπωσης: Προδευτική άσκηση συχνότητα PVC ή VT Περαιτέρω διερεύνηση Μαγνητική καρδιάς Ηλεκτροφυσιολογική μελέτη

31 ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΟΥ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ ΣΕΙΡΙΑΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Αρχόμενο στάδιο μυοκαρδιοπάθειας Παθολογικό ΗΚΓ Χωρίς παθολογικά ευρήματα σε Echo καρδιάς, MRI καρδιάς Μελέτη αθλητών χωρίς καρδιακή νόσο κατά την αρχική εκτίμηση - 9 έτη παρακολούθησης 1) 81 αθλητές με παθολογικό ΗΚΓ (αρνητικά T) 5 (6%) εμφάνισαν μυοκαρδιοπάθεια 1 ARVC (SCD) 3 HCM (1 SCD) 1 DCM 2) 229 αθλητές με φυσιολογικό ΗΚΓ παρόμοιου φύλου και ηλικίας Κανένας δεν εμφάνισε μυοκαρδιοπάθεια Pelliccia et al. N Engl J Med. 2008;358(2):

32 ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΟΥ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ ΣΕΙΡΙΑΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Αθλητές με παθολογικό ΗΚΓ + Φυσιολογικός περαιτέρω καρδιολογικός έλεγχος Σειριακή παρακολούθηση Όχι μόνο κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά το τέλος της αθλητικής καριέρας Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης: Επιτρέπονται ανταγωνιστικές αθλητικές δραστηριότητες

33 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 3 κατηγορίες ΗΚΓικών ευρημάτων στους αθλητές 1) Φυσιολογικά ευρήματα Όχι περαιτέρω διερεύνηση 2) Οριακά ευρήματα 1 Όχι περαιτέρω έλεγχος 2 Περαιτέρω έλεγχος 3) Παθολογικά ευρήματα Περαιτέρω διερεύνηση Παθολογικά ΗΚΓικά ευρήματα + Φυσιολογικός πλήρης καρδιολογικός έλεγχος Σειριακή παρακολούθηση

Σχετικά έγγραφα

Επιμέλεια: Γ Χρήστου. Δρ καρδιολόγος, Πρέβεζα ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟΥΣ ΑΘΛΗΤΕΣ

Επιμέλεια: Γ Χρήστου. Δρ καρδιολόγος, Πρέβεζα (Μαραθωνοδρόμος) ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟΥΣ ΑΘΛΗΤΕΣ Sharma et al. J Am Coll Cardiol. 2017:69(8);1057-1075 ΕΙΣΑΓΩΓΗ