ηµοσκόπηση του ΕΚ Έκθεση ειγµατοληψία: Νοέµβριος εκέµβριος 2010 ηµοσίευση: Απρίλιος 2011 Ειδικό Ευρωβαρόµετρο / Κύµα 74.3 TNS Opinion & Social

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ηµοσκόπηση του ΕΚ Έκθεση Eurobaromètre Spécial / Vague 74.3 TNS Opinion & Social ειγµατοληψία: Νοέµβριος εκέµβριος 2010 ηµοσίευση: Απρίλιος 2011 Ειδικό Ευρωβαρόµετρο / Κύµα 74.3 TNS Opinion & Social 1

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ...3 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ενηµέρωση και γνώση για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα µέσα ενηµέρωσης Επίπεδα ενηµέρωσης σχετικά µε τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Η εκλογή των βουλευτών του ΕΚ Η εικόνα και ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Η εικόνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ο ρόλος του ΕΚ Οι προτεραιότητες και οι αξίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αξίες η υπεράσπιση των οποίων πρέπει να προωθηθεί κατά προτεραιότητα...59 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αυτή η νέα έρευνα του Ευρωβαροµέτρου για λογαριασµό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου («Parlemètre») διεξήχθη σχεδόν ένα έτος µετά την προηγούµενη αντίστοιχη έρευνα, η οποία διεξήχθη την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου Για τη µέτρηση των αποτελεσµάτων και των αλλαγών που καταγράφονται στην πιο πρόσφατη σφυγµοµέτρηση της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης όσον αφορά τις δραστηριότητες και τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η έρευνα διεξήχθη ανάµεσα στα τέλη Νοεµβρίου και τα µέσα εκεµβρίου του 2010, περίπου 18 µήνες µετά τις τελευταίες ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου του Ένας από τους στόχους αυτής της έρευνας ήταν, συνεπώς, να διερευνηθεί το κατά πόσον οι εκλογές αυτές θα µπορούσαν να επηρεάζουν ακόµη τις αντιλήψεις των Ευρωπαίων για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Όπως και µε τις προηγούµενες δηµοσκοπήσεις για λογαριασµό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, µε αυτή τη νέα έρευνα του Ευρωβαροµέτρου δεν επιδιώκεται µόνον να µετρηθούν τα επίπεδα ενηµέρωσης και γνώσης για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διερευνάται επίσης το πώς αντιλαµβάνονται οι πολίτες την εικόνα και τον ρόλο που εκτιµούν ότι πρέπει να διαδραµατίζει. Επιπλέον, διερευνώνται οι αξίες τις οποίες πιστεύουν οι Ευρωπαίοι ότι πρέπει να υπερασπίζεται κατά προτεραιότητα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τώρα έχει προστεθεί µία ακόµη πτυχή, το ζήτηµα της ενέργειας (ιδίως όσον αφορά το πρόβληµα του ενεργειακού εφοδιασµού), ενόψει των προτάσεων τις οποίες κατέθεσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την άνοιξη του 2010 υπέρ µιας Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Κοινότητας. Για το θέµα αυτό έχει συνταχθεί ειδική έκθεση. Η παρούσα έρευνα του Ευρωβαροµέτρου πραγµατοποιήθηκε µε πρωτοβουλία της Γενικής ιεύθυνσης Επικοινωνίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. ιενεργήθηκε από την κοινοπραξία «TNS Opinion & Social» από το τέλος Νοεµβρίου έως τα µέσα εκεµβρίου Οι ερευνητές του δικτύου της «TNS Opinion & Social» πραγµατοποίησαν προσωπικές συνεντεύξεις µε περίπου Ευρωπαίους ηλικίας 15 και άνω (οι ερευνητές ανέγνωσαν το ερωτηµατολόγιο στους ερωτηθέντες στον χώρο της κατοικίας τους). Η µεθοδολογία που χρησιµοποιήθηκε είναι αυτή των ερευνών του τακτικού Ευρωβαροµέτρου, όπως εκπονούνται από τη Γενική ιεύθυνση Επικοινωνίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Μονάδα Παρακολούθησης της Κοινής Γνώµης). Στην παρούσα έκθεση προσαρτάται τεχνικό σηµείωµα σχετικά µε τις συνεντεύξεις που διενεργήθηκαν από τα ινστιτούτα του δικτύου της «TNS Opinion & Social». Στο εν λόγω σηµείωµα περιγράφονται η µέθοδος που χρησιµοποιήθηκε σε αυτές τις συνεντεύξεις καθώς και τα όρια αξιοπιστίας. Η έρευνα καλύπτει τα 27 κράτη µέλη και είναι µέρος του κύµατος ΕΒ Αποτελείται από βαροµετρικές ερωτήσεις, µε άλλα λόγια από ερωτήσεις που 3

4 τέθηκαν σε προηγούµενα κύµατα, οι οποίες µας επιτρέπουν να µετρήσουµε τις τυχόν µεταβολές. 4

5 Σηµείωµα Στην παρούσα έκθεση, οι χώρες αναφέρονται µε την επίσηµη συντοµογραφία τους, ήτοι: ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ EE 27 Γ Ευρωπαϊκή Ένωση -27 κράτη µέλη εν γνωρίζω BE CZ BG DK DE EE EL ES FR IE IT CY LT LV LU HU MT NL AT PL PT RO SI SK FI SE UK Βέλγιο Τσεχική ηµοκρατία Βουλγαρία ανία Γερµανία Εσθονία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία Ιρλανδία Ιταλία Κυπριακή ηµοκρατία Λιθουανία Λεττονία Λουξεµβούργο Ουγγαρία Μάλτα Κάτω Χώρες Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουµανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωµένο Βασίλειο ***** 5

6 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Τα αποτελέσµατα της παρούσας δηµοσκόπησης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου παρέχουν πολύτιµα στοιχεία σχετικά µε τα επίπεδα ενηµέρωσης και γνώσης των Ευρωπαίων σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σχετικά µε την εικόνα του και τον ρόλο που θεωρούν ότι οφείλει να διαδραµατίζει, καθώς και σχετικά µε τις αξίες τις οποίες οφείλει να προωθεί κατά προτεραιότητα. Κατά την αξιολόγηση της σηµασίας των αποτελεσµάτων, δεν πρέπει να λησµονείται ότι η έρευνα αυτή διεξήχθη 18 µήνες µετά τις ευρωπαϊκές εκλογές, περίοδο κατά την οποία η προβολή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ήταν ιδιαίτερα αυξηµένη. - Η πλειονότητα των Ευρωπαίων (59%) θυµάται να έχει προσφάτως δει ή ακούσει στα µέσα ενηµέρωσης κάτι σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ωστόσο, το ποσοστό αυτό είναι µειωµένο κατά τρεις εκατοστιαίες µονάδες σε σύγκριση µε τις αρχές του Αυτή η µείωση στα ποσοστά ανάµνησης αναφορών στα µέσα ενηµέρωσης µπορεί να ερµηνευθεί κυρίως ως αποτέλεσµα της εκτεταµένης κάλυψης που παρείχαν τα µέσα ενηµέρωσης στις ακροάσεις της νέας Επιτροπής Barroso II στις αρχές του Παρόλ αυτά, πάνω από τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων Ευρωπαίων (69%, µία επιπλέον εκατοστιαία µονάδα σε σύγκριση µε την έρευνα της περιόδου Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2010) εξακολουθούν να θεωρούν ότι δεν είναι καλά πληροφορηµένοι για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. - Ωστόσο, ως προς το θέµα της κατανόησης του τρόπου λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πάνω από τέσσερις στους δέκα Ευρωπαίους (42%) γνωρίζουν ότι οι βουλευτές του ΕΚ κάθονται στα έδρανα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανάλογα µε τις πολιτικές τους συγγένειες (αν και το ποσοστό αυτό έχει µειωθεί κατά µία εκατοστιαία µονάδα), ενώ 38% (-1) πιστεύουν ότι οι βουλευτές κάθονται ανάλογα µε την εθνικότητά τους. Η εικόνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εξακολουθεί να διχάζει τους ερωτηθέντες. Παρόλ αυτά, αν και έχει καταγραφεί ελαφρά µείωση του αριθµού των θετικών χαρακτηρισµών («δυναµικό», «δηµοκρατικό» και «ακούει τους ευρωπαίους πολίτες»), τα ποσοστά στη συγκεκριµένη κατηγορία έχουν πλέον σταθεροποιηθεί. Το προηγούµενο διάστηµα, οι χαρακτηρισµοί όσον αφορά την εικόνα του ΕΚ ακολουθούσαν τάση µείωσης από το φθινόπωρο του 2007, οπότε τέθηκε για πρώτη φορά το συγκεκριµένο ερώτηµα. - Η πλειονότητα των Ευρωπαίων (52%) θεωρεί ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να διαδραµατίζει ρόλο σηµαντικότερο από αυτόν που διαδραµατίζει επί του παρόντος, αν και το ποσοστό αυτό έχει µειωθεί κατά 6

7 τρεις εκατοστιαίες µονάδες σε σύγκριση µε την έρευνα της περιόδου Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου

8 - Όπως επισηµάνθηκε στην έρευνα που διεξήχθη στις αρχές του 2010, οι αξίες τις οποίες οι ερωτηθέντες επιθυµούν να υπερασπίζεται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά προτεραιότητα αφορούν τις δηµόσιες ελευθερίες και την καταπολέµηση των διακρίσεων: o Το ζήτηµα που ανέφεραν συχνότερα οι ερωτηθέντες ήταν η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων: έξι στους δέκα θεωρούν ότι πρέπει να προωθείται κατά προτεραιότητα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, παρότι το αντίστοιχο ποσοστό µειώθηκε κατά δύο µονάδες σε σύγκριση µε την αρχή του έτους. o Η ισότητα των φύλων και η ελευθερία του λόγου ισοψηφούν στη δεύτερη θέση µε ποσοστό 36% (24 µονάδες κάτω από την αξία στην οποία δίνεται ύψιστη προτεραιότητα). Τα ποσοστά για τις δύο αυτές αξίες παραµένουν αµετάβλητα σε σύγκριση µε την τελευταία έρευνα. 8

9 1. Ενηµέρωση και γνώση για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Προκειµένου να αξιολογηθεί το επίπεδο γνώσεων των Ευρωπαίων σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ρωτήσαµε τους συµµετέχοντες στην έρευνα πολίτες των 27 κρατών µελών αν είχαν συναντήσει πληροφορίες σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στα µέσα ενηµέρωσης και αν θεωρούσαν ότι είναι καλά ενηµερωµένοι σχετικά µε το εν λόγω θεσµικό όργανο. 1.1 Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα µέσα ενηµέρωσης [QA1] 1 - Η πλειονότητα των Ευρωπαίων θυµάται να έχει προσφάτως δει ή ακούσει στα µέσα ενηµέρωσης κάτι σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Οι απαντήσεις στην ερώτηση QA1 µας επιτρέπουν να διερευνήσουµε το επίπεδο ενηµέρωσης των Ευρωπαίων σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, συγκρίνοντας συγχρόνως τα αποτελέσµατα της παρούσας έρευνας µε τα αποτελέσµατα της αντίστοιχης έρευνας που πραγµατοποιήθηκε σχεδόν ένα έτος νωρίτερα, την περίοδο διεξαγωγής του Ευρωβαροµέτρου 73.1 (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2010). Η απόλυτη πλειονότητα (59%) των Ευρωπαίων έχει προσφάτως διαβάσει στον Τύπο, δει στο ιαδίκτυο ή ακούσει στο ραδιόφωνο ή την τηλεόραση κάτι σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σχεδόν τέσσερις στους δέκα (39%, +2 µονάδες) δεν είχαν δει ή ακούσει τίποτε σχετικό στα µέσα ενηµέρωσης, ενώ 2% δεν εξέφρασε γνώµη. Παρόλ αυτά, η «ανάµνηση αναφορών στα µέσα ενηµέρωσης» σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει µειωθεί ελαφρώς (-3 µονάδες) σε σύγκριση µε την έρευνα που διεξήχθη στις αρχές του 2010, η οποία πραγµατοποιήθηκε λίγους µήνες µετά τις εκλογές για την ανάδειξη των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο του Την εν λόγω περίοδο, όπως είναι λογικό, είχε καταγραφεί αύξηση 26 µονάδων στις θετικές απαντήσεις στη συγκεκριµένη ερώτηση κατά τη διάρκεια του έτους, µεταξύ Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2009 και Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου Στην παρούσα έρευνα, η αύξηση που είχαν καταγράψει τα ποσοστά ανάµνησης αναφορών στα µέσα ενηµέρωσης χάρη στις τελευταίες ευρωπαϊκές εκλογές άρχισε να εξασθενεί. 1 QA1 Έχετε πρόσφατα διαβάσει στον Τύπο, δει στο Ίντερνετ ή ακούσει στο ραδιόφωνο ή στην τηλεόραση κάτι σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο; 9

10 QA1 Have you recently read in the press, seen ont the Internet or heard on the radio or television something about the European Parliament? - %EU Yes No DK 54% 53% 60% 62% 59% 42% 44% 36% 37% 39% 4% 3% 4% 1% 2% EB68.1 Aut EB70.1 Aut EB71.1 Jan-Feb EB73.1 Jan-Feb2010 EB74.3 Nov.-Dec ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Οι απαντήσεις σε αυτή την ερώτηση αποκαλύπτουν διαφορά 10 µονάδων µεταξύ των απαντήσεων που δόθηκαν στις χώρες που ήταν µέλη της ΕΕ πριν από το 2004 και των απαντήσεων στις χώρες που εντάχθηκαν µετά τις διευρύνσεις του 2004/2007. Οι ερωτηθέντες στη δεύτερη κατηγορία χωρών είναι πιθανότερο από τους πρώτους να δηλώσουν ότι ενηµερώθηκαν προσφάτως σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (67% και 57% αντιστοίχως). Από τη λεπτοµερή ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι: - Οι ερωτηθέντες στη Λιθουανία και τη Σλοβενία (78% και στις δύο χώρες), καθώς και στην Ιρλανδία, τη Φινλανδία και τη Ρουµανία (76% και στις τρεις χώρες) παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες ανάµνησης τέτοιου είδους πληροφόρησης. - Απεναντίας, όπως διαπιστώθηκε σχεδόν ένα έτος νωρίτερα, οι ερωτηθέντες στη Γαλλία (42%), το Ηνωµένο Βασίλειο (49%) και την Ιταλία (51%) υπενθυµίζεται ότι η Γαλλία και η Ιταλία συγκαταλέγονται µεταξύ των ιδρυτικών µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσιάζουν τις µικρότερες πιθανότητες ανάµνησης τέτοιου είδους πληροφόρησης. 10

11 Σε σύγκριση µε τα αποτελέσµατα που καταγράφηκαν πριν από ένα σχεδόν έτος, ο αριθµός των θετικών απαντήσεων έχει µειωθεί σε 19 από τα 27 κράτη µέλη, ενώ έχει αυξηθεί σε έξι χώρες. Τα αποτελέσµατα είναι σταθερά σε δύο χώρες. Η ανάµνηση αναφορών στα µέσα ενηµέρωσης παρουσιάζει πιο δραστική µείωση στη Βουλγαρία (61%, -24 µονάδες) και τη Σουηδία (69%, -13 µονάδες), ενώ αυξήθηκε πιο αισθητά στην Ιρλανδία (76%, +17 µονάδες), κατά πάσα πιθανότητα λόγω των προσφάτων συζητήσεων σχετικά µε τον αντίκτυπο της οικονοµικής κρίσης στην Ιρλανδία. Η αξιοσηµείωτη µείωση της ανάµνησης αναφορών στα µέσα ενηµέρωσης που καταγράφεται στη Βουλγαρία µπορεί να ερµηνευθεί εύκολα βάσει της κάλυψης των δραστηριοτήτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τα µέσα ενηµέρωσης όταν εκδηλώθηκε η δηµόσια αντιπαράθεση σχετικά µε την ακρόαση, τον Ιανουάριο του 2010, του πρώτου υποψηφίου µέλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τη Βουλγαρία. 11

12 QA1 Have you recently read in the press, seen on the Internet or heard on the radio or television something about the European Parliament? - Yes - EB73.1 Jan.- Feb EB74.3 Nov.- Dec Diff. EB74.3-EB73.1 EU27 62% 59% -3 IE 59% 76% +17 CZ 67% 57% +10 UK 44% 49% +5 LU 77% 66% -11 SE 82% 69% -13 BG 85% 61% -24 Κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση Αυτή η νέα δηµοσκόπηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επιβεβαιώνει πολλές κοινωνικοδηµογραφικές διαφορές που είχαν επισηµανθεί στο παρελθόν σε προηγούµενες έρευνες: - Όπως διαπιστώθηκε στις δύο προηγούµενες δηµοσκοπήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (στις αρχές του 2010 και τις αρχές του 2009), η ανάµνηση αναφορών στα µέσα ενηµέρωσης είναι ελαφρώς πιο αυξηµένη µεταξύ των ανδρών παρά µεταξύ των γυναικών: το 64% των ανδρών δήλωσαν ότι είχαν διαβάσει, δει ή ακούσει στα µέσα ενηµέρωσης κάτι σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τις γυναίκες ανέρχεται µόλις στο 55%, διαφορά εννέα µονάδων. - Η ηλικία των ερωτηθέντων φαίνεται να επηρεάζει επίσης τις απαντήσεις τους, δεδοµένου ότι οι µεγαλύτερης ηλικίας ερωτηθέντες είναι πιθανότερο να απαντήσουν καταφατικά (61% των ατόµων ηλικίας 55 ετών και άνω, έναντι 50% των ατόµων ηλικίας µεταξύ 15 και 24 ετών). Τα άτοµα µεγαλύτερης ηλικίας είναι κατά κανόνα η κατηγορία που αφιερώνει τον περισσότερο χρόνο στην ενηµέρωση σχετικά µε τις τρέχουσες υποθέσεις, εν µέρει επειδή διαθέτουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο. 12

13 1313 Ωστόσο, ανεξάρτητα από αυτές τις διαφορές µε βάση το φύλο και την ηλικία, οι πιο «ευνοηµένες» κοινωνικά κατηγορίες φαίνεται να είναι περισσότερο εκτεθειµένες σε τέτοιες πληροφορίες σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: - Το 70% των ερωτηθέντων που συνέχισαν τις σπουδές τους µετά την ηλικία των 19 ετών έχει δει, διαβάσει ή ακούσει στα µέσα ενηµέρωσης κάτι σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (έναντι 52% µεταξύ των ατόµων που εγκατέλειψαν το σχολείο στην ηλικία των 15 ετών ή νωρίτερα). - Το ίδιο ισχύει για τα διευθυντικά στελέχη (73%) και τους αυτοαπασχολούµενους (69%), σε σύγκριση µε τους ανέργους (55%). - Τα άτοµα που δεν δυσκολεύονται σχεδόν ποτέ να εξοφλήσουν τους λογαριασµούς τους (62%, έναντι ποσοστού 49% µεταξύ των ατόµων που δυσκολεύονται να τους εξοφλήσουν τις περισσότερες φορές) και τα άτοµα που τοποθετούνται στην κορυφή της κοινωνικής κλίµακας (65%, έναντι ποσοστού 52% για τα άτοµα που τοποθετούνται στις κατώτερες θέσεις της κοινωνικής κλίµακας) είναι επίσης πιθανότερο να θυµούνται αναφορές στα µέσα ενηµέρωσης. - Τέλος, το ίδιο δηλώνει και το 63% των ατόµων που χρησιµοποιούν το ιαδίκτυο καθηµερινά, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό µεταξύ των ατόµων που δεν χρησιµοποιούν ποτέ το ιαδίκτυο είναι 55%. 13

14 QA1 Have you recently read in the press, seen on the Internet or heard on the radio or television something about the European Parliament? Yes No Don't know EU27 59% 39% 2% Gender Male 64% 34% 2% Female 55% 43% 2% Age % 48% 2% % 40% 1% % 34% 2% % 37% 2% Education (End of) 15-52% 46% 2% % 39% 2% % 29% 1% Still studying 53% 45% 2% Respondent occupation scale Self- employed 69% 30% 1% Managers 73% 26% 1% Other white collars 59% 40% 1% Manual workers 57% 41% 2% House persons 50% 49% 1% Unemployed 55% 44% 1% Retired 61% 37% 2% Students 53% 45% 2% Use of the Internet Everyday 63% 36% 1% Often/ Sometimes 62% 36% 2% Never 55% 43% 2% Difficulties paying bills Most of the time 49% 49% 2% From time to time 59% 39% 2% Almost never 62% 36% 2% 14

15 1.2 Επίπεδα ενηµέρωσης σχετικά µε τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου [QA2] 2 - Πάνω από τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων θεωρούν ότι δεν είναι καλά πληροφορηµένοι για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου - Όπως έχουµε διαπιστώσει µέχρι στιγµής, οι Ευρωπαίοι σε γενικές γραµµές παραµένουν θετικοί όσον αφορά την κάλυψη των δραστηριοτήτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τα µέσα ενηµέρωσης. Παρόλ αυτά, το 69% των Ευρωπαίων θεωρεί ότι δεν είναι καλά πληροφορηµένο, ποσοστό αυξηµένο κατά µία µονάδα σε σύγκριση µε το προηγούµενο έτος. Μόνον το 28% (-2 µονάδες) των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι είναι καλά πληροφορηµένοι, ενώ ποσοστό 3% δεν εξέφρασε γνώµη. Αυτή η αρνητική τάση πρέπει να ερµηνευθεί σε συνδυασµό µε το γεγονός ότι η προηγούµενη δηµοσκόπηση του Ευρωβαροµέτρου για λογαριασµό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διεξήχθη λίγους µόνον µήνες µετά τις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου του 2009, σε µια περίοδο κατά την οποία είναι φυσικό οι Ευρωπαίοι ως σύνολο να αισθάνονταν καλύτερα ενηµερωµένοι για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ένα έτος µετά, καθώς εξασθένησε ο αντίκτυπος των εκλογών, η αίσθηση αυτή φαίνεται να έχει αµβλυνθεί. Πρέπει εξάλλου να ληφθεί υπόψη ότι τα επίπεδα ανάµνησης αναφορών σχετικά µε το ΕΚ στα µέσα ενηµέρωσης δεν είναι απαραίτητο να συνδέονται άµεσα µε την αντίληψη ότι κάποιος είναι επαρκώς ή ανεπαρκώς ενηµερωµένος σχετικά µε τις δραστηριότητες του εν λόγω θεσµικού οργάνου. Εγείρεται λοιπόν το ερώτηµα αν αυτό το µειωµένο επίπεδο ανάµνησης αναφορών οφείλεται στο είδος και το περιεχόµενο των πληροφοριών που παρουσιάζονται στα µέσα ενηµέρωσης. 2 QA2 Γενικά, θεωρείτε ότι είστε πολύ καλά, αρκετά καλά, όχι τόσο καλά ή καθόλου καλά πληροφορηµένοι για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου; 15

16 ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Καταγράφεται µικρή διαφορά ανάλογα µε την ηµεροµηνία ένταξης στην ΕΕ: το 32% των ερωτηθέντων στις χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ µετά τις διευρύνσεις του 2004/2007 θεωρούν ότι είναι καλά πληροφορηµένοι, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό µεταξύ των ερωτηθέντων στις χώρες που ήταν µέλη της ΕΕ πριν από το 2004 είναι 27%. Ειδικότερα: - Οι ερωτηθέντες στη Σλοβακία (45%), τη Μάλτα και την Ιρλανδία (43% και στις δύο χώρες), το Λουξεµβούργο (42%) και τη Λιθουανία (41%) παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες να θεωρούν ότι είναι καλά πληροφορηµένοι. - Απεναντίας, οι ερωτηθέντες στην Ισπανία (19%), τη Γαλλία (21%), τη Σουηδία, τη Ρουµανία (23% και στις δύο χώρες) και τη Λιθουανία (24%) παρουσιάζουν τις µικρότερες πιθανότητες να θεωρούν ότι είναι καλά πληροφορηµένοι. 16

17 Από τον Ιανουάριο του 2010, οι σηµαντικότερες αυξήσεις στον αριθµό των ερωτηθέντων που θεωρούν ότι είναι καλά πληροφορηµένοι καταγράφονται στην Αυστρία (37%, +10 µονάδες) και τη ανία (30%, +4 µονάδες). Εντούτοις, οι ερωτηθέντες στην Ισπανία (19%, -9 µονάδες), το Λουξεµβούργο (42%, -8) και τη Βουλγαρία (29%, -8) είναι λιγότερο πιθανό να θεωρούν ότι είναι καλά πληροφορηµένοι σε σύγκριση µε τον Ιανουάριο του

18 QA2 In general, do you consider that you are very well, fairly well, fairly badly or very badly informed about the European Parliament s activities? - Total 'Well informed' - EB73.1 Jan.- Feb EB74.3 Nov.- Dec Diff. EB74.3- EB73.1 EU27 30% 28% -2 AT 27% 37% +10 DK 26% 30% +4 MT 40% 43% +3 BG 37% 29% -8 LU 50% 42% -8 ES 28% 19% -9 Κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση Η κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση των στοιχείων µας επιτρέπει να εντοπίσουµε τις κατηγορίες του πληθυσµού που θεωρούν ότι είναι καλά πληροφορηµένες σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. - Οι άνδρες είναι πιθανότερο από τις γυναίκες να θεωρούν ότι είναι καλά πληροφορηµένοι σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (33% και 24% αντιστοίχως). - Η πεποίθηση αυτή φαίνεται να επικρατεί επίσης µεταξύ των ερωτηθέντων ηλικίας µεταξύ 40 και 54 ετών παρά µεταξύ των νεότερων ερωτηθέντων (το ποσοστό για την πρώτη οµάδα είναι 30%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα άτοµα ηλικίας ετών είναι 24%). Όπως σηµειώνεται σε σχέση µε την προηγούµενη ερώτηση σχετικά µε την κάλυψη στα µέσα ενηµέρωσης (QA1), οι πιο ευνοηµένες κατηγορίες του πληθυσµού είναι επίσης όσοι θεωρούν ότι είναι οι καλύτερα πληροφορηµένοι για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. - Αυτό ισχύει κυρίως για τους ερωτηθέντες που συνέχισαν τις σπουδές τους µετά την ηλικία των 20 ετών (36%, έναντι 20% µεταξύ των ερωτηθέντων που εγκατέλειψαν το σχολείο πριν από την ηλικία των 16 ετών). - Ισχύει επίσης για τα διευθυντικά στελέχη (41%, έναντι 18% µεταξύ των ατόµων που ασχολούνται µε τα οικιακά και 20% µεταξύ των ανέργων). 18

19 - Το 32% των ερωτηθέντων που δεν δυσκολεύονται σχεδόν ποτέ να εξοφλήσουν τους λογαριασµούς τους δηλώνουν ότι είναι καλά πληροφορηµένοι, έναντι ποσοστού 19% µεταξύ των ατόµων που δυσκολεύονται να τους εξοφλήσουν τις περισσότερες φορές το ίδιο ισχύει για το 37% των ατόµων που τοποθετούνται στην κορυφή της κοινωνικής κλίµακας (έναντι ποσοστού 21% για τα άτοµα που τοποθετούνται στις κατώτερες θέσεις της κοινωνικής κλίµακας). 19

20 QA2 In general, do you consider that you are very well, fairly well, fairly badly or very badly informed about the European Parliament s activities? Total 'Well informed' Total 'Not well informed' Don't know EU27 28% 69% 3% Gender Male 33% 65% 2% Female 24% 73% 3% Age % 73% 3% % 70% 2% % 68% 2% % 68% 3% Education (End of) 15-20% 77% 3% % 69% 3% % 62% 2% Still studying 27% 70% 3% Respondent occupation scale Self- employed 36% 62% 2% Managers 41% 57% 2% Other white collars 31% 66% 3% Manual workers 25% 72% 3% House persons 18% 77% 5% Unemployed 20% 77% 3% Retired 29% 68% 3% Students 27% 70% 3% Left-Right scale (1-4) Left 30% 68% 2% (5-6) Centre 29% 69% 2% (7-10) Right 36% 62% 2% Difficulties paying bills Most of the time 19% 78% 3% From time to time 27% 70% 3% Almost never 32% 66% 2% 20

21 Η εκλογή των βουλευτών του ΕΚ [QA4] 3 -Μια οριακή πλειονότητα των Ευρωπαίων γνωρίζει ότι οι βουλευτές του ΕΚ κάθονται στα έδρανα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανάλογα µε τις πολιτικές τους συγγένειες - Το ποσοστό των ερωτηθέντων που γνωρίζουν ότι οι βουλευτές του ΕΚ κάθονται στα έδρανα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανάλογα µε τις πολιτικές τους συγγένειες (42%, -1 µονάδα) παραµένει ελαφρώς υψηλότερο από το ποσοστό των ερωτηθέντων που εσφαλµένα πιστεύουν ότι η εθνικότητα είναι ο αποφασιστικός παράγοντας (38%, -1). Το ποσοστό των ορθών απαντήσεων αυξήθηκε κατά επτά µονάδες µεταξύ της δηµοσκόπησης του ΕΚ στις αρχές του 2009 και της δηµοσκόπησης που διεξήχθη στις αρχές του 2010: αναµφίβολα, οι ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου του 2009 βελτίωσαν τις γνώσεις των Ευρωπαίων. Το ποσοστό των απαντήσεων «Γ» έχει αυξηθεί κατά δύο µονάδες, και τώρα αφορά έναν στους πέντε ερωτηθέντες (20% ακριβώς). 3 QA4 Και κατά τη γνώµη σας οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κάθονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανάλογα µε... 21

22 2222 ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Παρουσιάζονται πολύ έντονες διαφορές µεταξύ των κρατών µελών, τόσο ως προς τις απαντήσεις (το κατά πόσον είναι ορθές ή εσφαλµένες) όσο και ως προς τα ποσοστά των απαντήσεων «Γ». - Οι ερωτηθέντες στις Κάτω Χώρες (61%), το Βέλγιο (60%), την Εσθονία, τη Σουηδία (59% και στις δύο χώρες) και τη Σλοβενία (58%) παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες να δώσουν την ορθή απάντηση. - Απεναντίας, οι ερωτηθέντες στην Τσεχική ηµοκρατία (64%), τη Σλοβακία (56%), την Ελλάδα (54%) και την Ιταλία (53%) παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες να πιστεύουν εσφαλµένα ότι οι βουλευτές του ΕΚ κάθονται στα έδρανα του Κοινοβουλίου ανάλογα µε την εθνικότητά τους. Και στις τέσσερις αυτές χώρες ο αριθµός των εσφαλµένων απαντήσεων σηµείωσε αύξηση κατά το παρελθόν έτος. - Τα υψηλότερα ποσοστά απαντήσεων «Γ» καταγράφονται στη Βουλγαρία (32%), τη Γερµανία (29%), το Ηνωµένο Βασίλειο (28%), την Κύπρο και τη Μάλτα (26% και στις δύο χώρες). 22

23 Ο αριθµός των ορθών απαντήσεων κατέγραψε τη µεγαλύτερη αύξηση στην Πορτογαλία (53%, +12 µονάδες), τη Γαλλία (48%, +7) και τη Λεττονία (46%, +7). Ο αριθµός των ορθών απαντήσεων («ανάλογα µε τις πολιτικές τους συγγένειες») κατέγραψε τη µεγαλύτερη µείωση εντός του έτους στη Φινλανδία (56%, -10 µονάδες), την Ουγγαρία (42%, -9) και την Κύπρο (52%, -9). 23

24 QA4 And, in your opinion, do members of the European Parliament sit in the European Parliament according to? Their political affinities Diff. EB EB73.1 Their nationality Diff. EB EB73.1 Don't know Diff. EB EB73.1 EU27 42% -1 38% -1 20% +2 PT 53% % % -2 FR 48% +7 33% % +3 LV 46% +7 41% % +3 LT 51% +5 27% -4 22% -1 ES 47% +3 33% -6 20% +3 PL 40% +3 40% -7 20% +4 BE 60% +1 35% +2 5% -3 RO 52% +1 29% +1 19% -2 EE 59% = 30% = 11% = NL 61% -2 33% = 6% +2 MT 46% -2 28% -1 26% +3 AT 44% -2 43% +1 13% +1 IT 32% -2 53% +7 15% -5 SE 59% -3 33% +6 8% -3 DE 37% -3 34% -3 29% +6 SK 34% -3 56% +1 10% +2 BG 33% -3 35% +7 32% -4 UK 38% -4 34% -1 28% +5 CZ 26% -4 64% +6 10% -2 EL 32% -5 54% +2 14% +3 DK 52% -6 36% +4 12% +2 LU 50% -6 37% = 13% +6 IE 41% -6 35% +4 24% +2 SI 58% -8 27% +3 15% +5 CY 52% -9 22% +6 26% +3 HU 42% -9 49% +10 9% -1 FI 56% % +7 12% +3 24

25 Κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση - Μεταξύ των Ευρωπαίων που παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες να απαντήσουν σωστά σε αυτή την ερώτηση, καταγράφεται σηµαντική διαφορά πέντε εκατοστιαίων µονάδων (η ίδια όπως και πριν από ένα έτος) µεταξύ ανδρών και γυναικών (45% έναντι 40%). Παρόλ αυτά, οι άνδρες είναι επίσης πιθανότερο να δώσουν εσφαλµένη απάντηση, σε σύγκριση µε τις γυναίκες (39% και 37% αντιστοίχως). Από την άλλη πλευρά, οι γυναίκες είναι πιθανότερο να µην εκφράσουν γνώµη: 23%, έναντι ποσοστού 16% για τους άνδρες. - Η ηλικία κατά την οποία ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους οι ερωτηθέντες είναι επίσης καθοριστικός παράγοντας, δεδοµένου ότι ορθές απαντήσεις έδωσε το 48% των ατόµων που συνέχισαν τις σπουδές τους έως την ηλικία των 20 και πάνω, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό µεταξύ των ατόµων που εγκατέλειψαν το σχολείο στην ηλικία των 15 ετών ή και νωρίτερα ανέρχεται µόλις στο 39%. Ωστόσο, το αποτέλεσµα αυτό πρέπει να συνδυαστεί µε το γεγονός ότι οι πιο µορφωµένοι ερωτηθέντες είναι επίσης πιθανότερο να δώσουν εσφαλµένη απάντηση (40%, έναντι 33% µεταξύ των ατόµων που εγκατέλειψαν το σχολείο στην ηλικία των 15 ετών ή νωρίτερα). Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι λιγότερο µορφωµένοι ερωτηθέντες ήταν πολύ πιο πιθανό να µην εκφράσουν γνώµη: 28% έναντι µόνον 12% µεταξύ των ατόµων που σπούδασαν για µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα. - Η ένταξη σε «ευνοηµένη» κοινωνική κατηγορία φαίνεται να επηρεάζει εξίσου τις απαντήσεις, καθόσον το 48% των διευθυντικών στελεχών δήλωσε ότι οι βουλευτές του ΕΚ κάθονται ανάλογα µε τις πολιτικές τους συγγένειες (έναντι ποσοστού 38% µεταξύ των ατόµων που ασχολούνται µε τα οικιακά, λόγου χάρη). Παρόλ αυτά, την ορθή απάντηση έδωσε ο ίδιος αριθµός ατόµων που δυσκολεύονται να εξοφλήσουν τους λογαριασµούς τους τις περισσότερες φορές και ατόµων που σχεδόν ποτέ δεν αντιµετωπίζουν παρόµοιες δυσκολίες (43% και στις δύο περιπτώσεις). - Όπως ήταν λογικό, το 50% των ερωτηθέντων που θεωρούν ότι είναι καλά πληροφορηµένοι για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έδωσε την ορθή απάντηση (έναντι ποσοστού 40% µεταξύ των ερωτηθέντων που δεν είναι καλά πληροφορηµένοι). Οµοίως, το 23% των ατόµων που «δεν είναι καλά πληροφορηµένοι για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου» (έναντι ποσοστού µόλις 9% µεταξύ των καλά πληροφορηµένων ερωτηθέντων) δεν µπόρεσε να απαντήσει µε οποιονδήποτε τρόπο στην ερώτηση. 25

26 QA4 And, in your opinion, do members of the European Parliament sit in the European Parliament according to? Their political affinities Their nationality Don't know EU27 42% 38% 20% Gender Male 45% 39% 16% Female 40% 37% 23% Education (End of) 15-33% 39% 28% % 42% 19% % 48% 12% Still studying 42% 38% 20% Respondent occupation scale Self- employed 41% 44% 15% Managers 48% 40% 12% Other white collars 40% 45% 15% Manual workers 43% 37% 20% House persons 38% 40% 22% Unemployed 44% 35% 21% Retired 43% 33% 24% Students 38% 42% 20% Difficulties paying bills Most of the time 43% 35% 22% From time to time 40% 40% 20% Almost never 43% 38% 19% Information on EP's activities Informed 50% 41% 9% Notinformed 40% 37% 23% 26

27 2. Η εικόνα και ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Έχουµε δει µέχρι στιγµής πόσο καλά πληροφορηµένοι θεωρούν ότι είναι οι Ευρωπαίοι σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και πόσο καλά γνωρίζουν τον τρόπο λειτουργίας του. Στη συνέχεια, θα εξετάσουµε λεπτοµερώς ποιες είναι οι αντιλήψεις τους όσον αφορά την εικόνα του καθώς και τον ρόλο που θεωρούν ότι πρέπει να διαδραµατίζει. 2.1 Η εικόνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου [QA3] 4 - Μια εικόνα µε περιθώρια βελτίωσης - Προκειµένου να µετρηθεί το πώς αντιλαµβάνονται οι Ευρωπαίοι την εικόνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δόθηκε στους ερωτηθέντες ένας κατάλογος πέντε χαρακτηρισµών και τους ζητήθηκε να αναφέρουν, για τον καθένα από αυτούς τους χαρακτηρισµός, σε ποιον βαθµό χαρακτηρίζει την αντίληψή τους για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι θετικοί χαρακτηρισµοί έχουν υποχωρήσει σε πολύ περιορισµένο βαθµό σε σύγκριση µε τις αρχές του Οι χαρακτηρισµοί «δυναµικό» (39%) και «δηµοκρατικό» (63%) υποχώρησαν κατά µία µονάδα, ενώ η άποψη «ακούει τους ευρωπαίους πολίτες» έχει υποχωρήσει κατά τρεις µονάδες (35%). 4 QA3 Παρακαλώ πείτε µου για καθεµία από τις ακόλουθες λέξεις/ εκφράσεις εάν χαρακτηρίζει πολύ καλά, αρκετά καλά, όχι τόσο καλά ή καθόλου καλά την αντίληψή σας για το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο: δυναµικό δηµοκρατικό ακούει τους ευρωπαίους πολίτες δεν είναι ευρέως γνωστό αναποτελεσµατικό. 27

28 Απεναντίας, η άποψη «δεν είναι ευρέως γνωστό» (51%) σηµειώνει αύξηση δύο µονάδων και «αναποτελεσµατικό» (38%) µίας µονάδας. Αναµφίβολα, οι διαφοροποιήσεις αυτές µπορούν, και πάλι, να ερµηνευθούν λόγω της µειωµένης κάλυψης των δραστηριοτήτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τα µέσα ενηµέρωσης σε σύγκριση µε την περίοδο αµέσως µετά τις ευρωπαϊκές εκλογές: όπως επισηµάνθηκε ανωτέρω, η τελευταία έρευνα (ΕΒ 73.1, Ιανουάριος- Φεβρουάριος 2010) διενεργήθηκε λίγο µετά τις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου του Ο αντίκτυπος της κάλυψης της οποίας έτυχε αυτή την περίοδο το ΕΚ είναι φυσικό να έχει ατονήσει µε την πάροδο του χρόνου. Παρά ταύτα, τα αποτελέσµατα εξακολουθούν να είναι πιο θετικά από ό,τι την προεκλογική περίοδο. Η λεπτοµερής ανάλυση των αποτελεσµάτων για καθέναν από τους χαρακτηρισµούς, ξεκινώντας από τους θετικούς χαρακτηρισµούς, αποκαλύπτει τα ακόλουθα: Οι γνώµες όσον αφορά τον δυναµισµό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εµφανίζονται έντονα διχασµένες. Τα αποτελέσµατα ως προς το συγκεκριµένο χαρακτηριστικό είναι σε µεγάλο βαθµό ανάµικτα: 39% των Ευρωπαίων πιστεύει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο µπορεί να χαρακτηριστεί «δυναµικό», ενώ 42% έχει αντίθετη άποψη. Τα αποτελέσµατα αυτά παραµένουν εν πολλοίς αµετάβλητα από τις αρχές του 2010 (µείωση µίας µόνον µονάδας για καθεµία από τις δύο θέσεις). Ωστόσο, ο αριθµός των απαντήσεων «Γ» σε σχέση µε το θέµα αυτό έχει αυξηθεί ελαφρώς, κατά δύο µονάδες, και τώρα αφορά σχεδόν έναν στους πέντε ερωτηθέντες (19%). Στη συνέχεια θα διαπιστώσουµε ότι το ποσοστό των 28

29 απαντήσεων «Γ» αυξήθηκε κατά τη διάρκεια του έτους για καθέναν από τους τέσσερις υπόλοιπους χαρακτηρισµούς, σαν να δυσκολεύονται µε την πάροδο του χρόνου οι ερωτηθέντες να κατασταλάξουν όσον αφορά το πώς αντιλαµβάνονται την εικόνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Μετά το ζενίθ της προβολής που συνέπεσε µε την περίοδο των ευρωπαϊκών εκλογών, η παρουσία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα µέσα ενηµέρωσης έχει µειωθεί και, κατά συνέπεια, οι Ευρωπαίοι είναι ελαφρώς λιγότερο κατηγορηµατικοί επί του θέµατος. ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Το πρώτο στοιχείο που αξίζει να σηµειωθεί είναι η σηµαντική διαφορά 15 µονάδων µεταξύ των χωρών που ανήκαν στην ΕΕ πριν από το 2004 και των χωρών που εντάχθηκαν µετά τις διευρύνσεις του 2004/2007. Ενώ µόνον το 36% των ερωτηθέντων της πρώτης οµάδας πιστεύει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι δυναµικό, την ίδια άποψη υποστηρίζει η πλειονότητα (51%) των ερωτηθέντων της δεύτερης οµάδας. - Ως εκ τούτου, σε σύγκριση µε τον µέσο όρο της ΕΕ, που ανέρχεται στο 39%, οι ερωτηθέντες στη Σλοβακία (69%), την Ουγγαρία (62%), τη Βουλγαρία (58%) και τη Σλοβενία (57%) παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες να θεωρούν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι δυναµικό θεσµικό όργανο. - Απεναντίας, οι χώρες στις οποίες θεωρείται ότι η εικόνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει τα µεγαλύτερα περιθώρια βελτιώσεων (όπου δεν θεωρείται δυναµικό θεσµικό όργανο) συγκαταλέγονται µεταξύ των παλαιότερων κρατών µελών της ΕΕ: οι Κάτω Χώρες (61%), το Ηνωµένο Βασίλειο (58%), η Γερµανία και η ανία (53% και στις δύο χώρες). Η πιο αρνητική εξέλιξη ως προς το θέµα αυτό καταγράφηκε στην Ελλάδα (ποσοστό 52% συµφωνεί µε τη θέση ότι η λέξη «δυναµικό» χαρακτηρίζει επακριβώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, -16 µονάδες). Η Ελλάδα έχει εισέλθει σε µια άνευ προηγουµένου χρηµατοπιστωτική κρίση από τα τέλη του 2009 και εµφανίζεται αρκετά επικριτική έναντι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. 29

30 QA3.1 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. - Dynamic - Total 'Describes well' Diff. EB EB73.1 Total 'Describes badly' Diff. EB EB73.1 Don't know Diff. EB EB73.1 EU27 39% -1 42% -1 19% +2 SK 69% +2 24% -2 7% = HU 62% +3 27% -3 11% = BG 58% -2 20% +1 22% +1 SI 57% = 31% -1 12% +1 IT 56% +3 30% -5 14% +2 RO 54% -2 13% -4 33% +6 EL 52% % +14 5% +2 LT 52% +3 20% -1 28% -2 MT 51% -1 13% +1 36% = CY 50% -8 19% +3 31% +5 PT 50% = 28% -3 22% +3 CZ 49% = 41% = 10% = FI 48% +3 45% -4 7% +1 LU 46% % % +2 BE 45% = 48% -1 7% +1 EE 45% +1 28% +1 27% -2 IE 45% +2 28% +1 27% -3 PL 45% -5 29% -1 26% +6 AT 41% +5 49% -5 10% = ES 37% -1 35% -3 28% +4 LV 37% +2 36% -7 27% +5 DK 36% +3 53% -2 11% -1 SE 35% -1 52% +3 13% -2 FR 33% = 49% +3 18% -3 DE 32% +2 53% -2 15% = NL 31% +5 61% -6 8% +1 UK 17% -3 58% = 25% +3 30

31 Κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση Η κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση αποκαλύπτει τις πιο επικριτικές κατηγορίες του ευρωπαϊκού πληθυσµού όσον αφορά τον δυναµισµό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. - Καταγράφεται σηµαντική διαφοροποίηση επτά µονάδων µεταξύ ανδρών και γυναικών ως προς το θέµα αυτό το 45% των ανδρών πιστεύει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν είναι δυναµικό, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τις γυναίκες είναι 38%. Με βάση την ηλικία, οι ερωτηθέντες ηλικίας 40 έως 54 ετών παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες να συµµερίζονται αυτή την αντίληψη (46%, έναντι 35% µεταξύ των ατόµων ηλικίας 15 έως 24 ετών). - Εντούτοις, η αντίληψη περί έλλειψης δυναµισµού είναι πιο έντονη µεταξύ των πιο «ευνοηµένων» ερωτηθέντων, η πλειονότητα των οποίων συµφωνεί ως προς το θέµα αυτό: το 49% των πιο µορφωµένων ερωτηθέντων θεωρεί ότι δεν είναι δυναµικό (έναντι ποσοστού 38% µεταξύ των ατόµων που εγκατέλειψαν το σχολείο πριν από την ηλικία των 16 ετών), όπως άλλωστε και το 51% των διευθυντικών στελεχών (έναντι 37% µεταξύ των ατόµων που ασχολούνται µε τα οικιακά), το 45% των ατόµων που δεν δυσκολεύονται σχεδόν ποτέ να εξοφλήσουν τους λογαριασµούς τους (έναντι 41% µεταξύ των ατόµων που δυσκολεύονται τις περισσότερες φορές) και το 44% των ατόµων που τοποθετούνται στην κορυφή της κοινωνικής κλίµακας (έναντι 39% µεταξύ των ατόµων που τοποθετούνται στις χαµηλότερες θέσεις). Στην πραγµατικότητα, η απάντηση που παρουσιάζει τις µεγαλύτερες διαφοροποιήσεις µεταξύ των επιµέρους κοινωνικών κατηγοριών είναι η απάντηση «Γ»: ως προς το συγκεκριµένο ερώτηµα, την απάντηση αυτή επιλέγει το 25% των ανέργων, έναντι ποσοστού 9% µεταξύ των διευθυντικών στελεχών, παραδείγµατος χάριν. Φαίνεται ότι, όσο περισσότερο ανήκουν οι ερωτηθέντες σε κοινωνικά ευνοηµένη κατηγορία, τόσο µεγαλύτερες είναι οι προσδοκίες τους για την επίδειξη δυναµισµού από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεδοµένου ιδίως ότι είναι περισσότερο εξοικειωµένοι µε τον τρόπο λειτουργίας και τις δυνατότητές του. - Τέλος, αξίζει να σηµειωθεί ότι οι ερωτηθέντες που θεωρούν ότι δεν είναι «καθόλου καλά πληροφορηµένοι» για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι και οι πιο επικριτικοί απέναντί του (ποσοστό 46% θεωρεί ότι η λέξη «δυναµικό» δεν συνιστά ικανοποιητικό χαρακτηρισµό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα άτοµα που δηλώνουν καλά πληροφορηµένοι είναι 34%) Το ίδιο ισχύει για τα άτοµα που θεωρούν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να 31

32 διαδραµατίζει λιγότερο σηµαντικό ρόλο (64%, έναντι ποσοστού µόλις 38% µεταξύ των ατόµων που πιστεύουν ότι πρέπει να διαδραµατίζει σηµαντικότερο ρόλο). 32

33 QA3.1 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. Dynamic Total 'Describes well' Total 'Describes badly' DK EU27 39% 42% 19% Sex Male 40% 45% 15% Female 39% 38% 23% Age % 35% 22% % 42% 17% % 46% 17% % 42% 21% Education (End of) 15-34% 38% 28% % 41% 18% % 49% 11% Still studying 45% 34% 21% Respondent occupation scale Self-employed 43% 44% 13% Managers 40% 51% 9% Other white collars 44% 43% 13% Manual workers 40% 41% 19% House persons 36% 37% 27% Unemployed 33% 42% 25% Retired 36% 42% 22% Students 45% 34% 21% Difficulties paying bills Most of the time 33% 41% 26% From time to time 44% 37% 19% Almost never 38% 45% 17% Self-positioning on the social staircase Low (1-4) 35% 39% 26% Medium (5-6) 40% 42% 18% High (7-10) 45% 44% 11% Information on EP's activities Informed 62% 34% 4% Not informed 30% 46% 24% Preference for the EP's role More important 48% 38% 14% The same 43% 35% 22% Less important 26% 64% 10% 33

34 Έξι στους δέκα Ευρωπαίους χαρακτηρίζουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «δηµοκρατικό». Σχεδόν τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων (63%) θεωρούν ότι η λέξη «δηµοκρατικό» χαρακτηρίζει ικανοποιητικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (που είναι το µόνο ευρωπαϊκό θεσµικό όργανο τα µέλη του οποίου εκλέγονται µε άµεση και καθολική ψηφοφορία). Το ποσοστό αυτό είναι, ωστόσο, ανεπαίσθητα µειωµένο (-1 µονάδα) σε σύγκριση µε το αποτέλεσµα που καταγράφηκε στο Ευρωβαρόµετρο 73.1 που διενεργήθηκε στις αρχές του 2010 (το οποίο είχε ήδη καταγράψει µείωση δύο µονάδων σε σύγκριση µε τις αρχές του 2009). Λιγότερο από το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων (24%, αµετάβλητο) θεωρεί ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν είναι δηµοκρατικό, ενώ το 13% (+1 µονάδα) δεν εξέφρασε γνώµη. ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Μια ενδιαφέρουσα διαπίστωση συνίσταται στο ότι η πεποίθηση ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι δηµοκρατικό είναι πιο διαδεδοµένη στις χώρες της ζώνης του ευρώ (66%, έναντι 58% εκτός της ευρωζώνης), αλλά και στις χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ µετά τις διευρύνσεις του 2004/2007 (70%, έναντι 61% στις χώρες που ήταν µέλη της ΕΕ πριν από το 2004). - Οι ερωτηθέντες στη Σλοβακία (82%), την Ουγγαρία (76%), το Λουξεµβούργο (74%) και τη Βουλγαρία (71%) παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες να πιστεύουν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο µπορεί να χαρακτηριστεί «δηµοκρατικό». - Απεναντίας, οι ερωτηθέντες στο Ηνωµένο Βασίλειο (39%) και την Ελλάδα (49%, πολύ σηµαντική µείωση 20 µονάδων εντός ενός έτους) εκφράζουν τον εντονότερο σκεπτικισµό (ήτοι, παρουσιάζουν τις µικρότερες πιθανότητες να πιστεύουν ότι είναι δηµοκρατικό όργανο). Όσον αφορά την εξέλιξη της στάσης της κοινής γνώµης, ο αριθµός των ερωτηθέντων που θεωρούν δηµοκρατικό όργανο το ΕΚ έχει αυξηθεί στην Αυστρία (65%, +10 µονάδες) και έχει µειωθεί κατά το ίδιο ποσοστό στην Κύπρο (54%, -10 µονάδες). 34

35 QA3.2 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. - Democratic - Total 'Describes well' Diff. EB EB73.1 Total 'Describes badly' Diff. EB EB73.1 Don't know Diff. EB EB73.1 EU27 63% -1 24% = 13% +1 SK 82% +2 14% -2 4% = HU 76% +3 17% -3 7% = LU 74% +1 17% -1 9% = BG 71% = 13% +1 16% -1 DE 70% -2 21% = 9% +2 PL 70% = 11% -3 19% +3 SE 70% = 24% +1 6% -1 CZ 69% -1 24% = 7% +1 DK 69% -1 25% +3 6% -2 ES 69% +1 18% -3 13% +2 IT 69% +3 22% -4 9% +1 BE 68% -2 28% +3 4% -1 RO 68% -3 11% = 21% +3 EE 67% -3 18% +2 15% +1 LT 66% -1 15% +1 19% = NL 66% -5 28% +4 6% +1 MT 65% +2 12% +1 23% -3 AT 65% % -9 5% -1 IE 61% +2 16% +2 23% -4 PT 59% = 22% -5 19% +5 SI 59% -6 34% +5 7% +1 FR 57% -4 27% +6 16% -2 CY 54% % +5 28% +5 FI 54% -1 39% = 7% +1 LV 51% +1 28% -5 21% +4 EL 49% % +17 5% +3 UK 39% -3 41% +4 20% -1 35

36 Κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση - Όπως σηµειώνεται σε σχέση µε τις προηγούµενες ερωτήσεις σχετικά µε τον βαθµό ενηµέρωσης των Ευρωπαίων (QA1, QA2 και QA4), οι πιο ευνοηµένες κατηγορίες ερωτηθέντων είναι επίσης όσοι φαίνεται να είναι καλύτερα πληροφορηµένοι για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ως εκ τούτου, λογικά, είναι και τα άτοµα µε τις µεγαλύτερες πιθανότητες να γνωρίζουν ότι πρόκειται για θεσµικό όργανο το οποίο κατά τεκµήριο λειτουργεί µε «δηµοκρατικό» τρόπο. - Και πάλι, τα διευθυντικά στελέχη (72%, έναντι 56% µεταξύ των ανέργων), οι πιο µορφωµένοι ερωτηθέντες (70%, έναντι 53% µεταξύ των ατόµων που εγκατέλειψαν το σχολείο πριν από την ηλικία των 16 ετών) και τα άτοµα που σχεδόν ποτέ δεν δυσκολεύονται να εξοφλήσουν τους λογαριασµούς τους (65%, έναντι 51% µεταξύ των ατόµων που δυσκολεύονται τις περισσότερες φορές) παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες να πιστεύουν ότι πρόκειται για δηµοκρατικό θεσµικό όργανο. - Αυτή είναι εξάλλου και η άποψη των νεότερης ηλικίας ερωτηθέντων (66% των ατόµων ηλικίας 15 έως 24 ετών, έναντι 59% µεταξύ των ατόµων ηλικίας 55 ετών και άνω). - Επιπλέον, µάλλον εύλογα, την άποψη αυτή συµµερίζεται και το 79% των ερωτηθέντων που είναι καλά πληροφορηµένοι για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (έναντι ποσοστού 57% µεταξύ των ερωτηθέντων που θεωρούν ότι δεν είναι αρκετά καλά πληροφορηµένοι). - Τέλος, την άποψη αυτή συµµερίζεται το 73% των ατόµων που τάσσονται υπέρ της άσκησης ενισχυµένου ρόλου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (έναντι ποσοστού µόνον 48% µεταξύ των ατόµων που επιθυµούν να ασκεί περιορισµένο ρόλο). 36

37 QA3.2 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. Democratic Total 'Describes well' Total 'Describes badly' DK EU27 63% 24% 13% Age % 18% 16% % 23% 12% % 25% 11% % 27% 14% Education (End of) 15-53% 28% 19% % 24% 13% % 23% 7% Still studying 71% 16% 13% Respondent occupation scale Self-employed 68% 24% 8% Managers 72% 22% 6% Other white collars 69% 22% 9% Manual workers 61% 26% 13% House persons 59% 22% 19% Unemployed 56% 27% 17% Retired 58% 27% 15% Students 71% 16% 13% Difficulties paying bills Most of the time 51% 30% 19% From time to time 63% 24% 13% Almost never 65% 24% 11% Information on EP's activities Informed 79% 19% 2% Not informed 57% 27% 16% Preference for the EP's role More important 73% 19% 8% The same 68% 18% 14% Less important 48% 44% 8% 37

38 Οι µισοί Ευρωπαίοι θεωρούν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν «ακούει τους πολίτες». Λίγο παραπάνω από το ένα τρίτο των Ευρωπαίων (35%) θεωρεί ότι η φράση «ακούει τους ευρωπαίους πολίτες» περιγράφει ικανοποιητικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (και µόνον 4% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι περιγράφει «πολύ καλά» το ΕΚ). Το αποτέλεσµα αυτό συνιστά ουσιαστικά µείωση τριών µονάδων σε σύγκριση µε το Ευρωβαρόµετρο 73.1, το οποίο διεξήχθη στις αρχές του 2010, και πέντε µονάδων σε σύγκριση µε το ΕΒ 71.1, το οποίο διεξήχθη στις αρχές του Απεναντίας, το 50% (+1 µονάδα, αλλά +7 µονάδες σε σύγκριση µε τη δηµοσκόπηση του ΕΚ που διενεργήθηκε στις αρχές του 2009) θεωρεί ότι η συγκεκριµένη περιγραφή δεν είναι ακριβής. Αυτή η πτυχή της εικόνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει, εποµένως, επιδεινωθεί σε σύγκριση µε τις αρχές του Το ποσοστό των απαντήσεων «Γ» για τον χαρακτηρισµό αυτόν ανέρχεται τώρα στο 15% (+2 µονάδες). ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Πρώτη παρατήρηση: καταγράφεται σηµαντική διαφορά 23 µονάδων µεταξύ των ερωτηθέντων από χώρες που ήταν µέλη της ΕΕ πριν από το 2004 και των ερωτηθέντων από χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ µετά τις διευρύνσεις των ετών 2004/2007. Το 55% των πρώτων (έναντι µόλις 32% των δεύτερων) τηρεί επικριτική στάση έναντι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (θεωρεί δηλαδή ότι δεν ακούει τους ευρωπαίους πολίτες). Το ίδιο ισχύει, αν και σε µικρότερο βαθµό, για τους ερωτηθέντες πολίτες χωρών της ευρωζώνης: σε ποσοστό 55% εκφράζονται επικριτικά ως προς την ικανότητα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να ακούει τους πολίτες, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στις χώρες εκτός της ευρωζώνης είναι 42%. - Όπως επισηµάνθηκε ανωτέρω, οι ερωτηθέντες από χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ µετά τις διευρύνσεις του 2004/2007 παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες να θεωρούν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ακούει τους ευρωπαίους πολίτες: αυτό ισχύει ιδίως στην Ουγγαρία (64%), τη Σλοβακία (63%), τη Μάλτα (57%), την Εσθονία (51%) και τη Λιθουανία (50%). - Απεναντίας, εντονότερα επικριτικοί είναι οι ερωτηθέντες από χώρες που ανήκαν στην ΕΕ πριν από το 2004: από την Ελλάδα (68%), τη Γερµανία (64%), τις Κάτω Χώρες (63%), τη Γαλλία (61%) και την Αυστρία (61%). 38

39 Και ως προς αυτό το θέµα, η Ελλάδα είναι η χώρα στην οποία καταγράφηκε η µεγαλύτερη µεταστροφή των ερωτηθέντων κατά τη διάρκεια του έτους: το ποσοστό των ερωτηθέντων που θεωρούν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ακούει τους πολίτες έχει µειωθεί κατά 21 µονάδες. QA3.3 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. - Listening to European citizens - Total 'Describes well' Diff. EB EB73.1 Total 'Describes badly' Diff. EB EB73.1 Don't know Diff. EB EB73.1 EU27 35% -3 50% +1 15% +2 HU 64% +4 31% -4 5% = SK 63% -1 32% = 5% +1 MT 57% -3 22% +1 21% +2 EE 51% -2 32% = 17% +2 LT 50% +2 31% -2 19% = BG 48% +2 29% = 23% -2 IT 48% = 39% -4 13% +4 PL 46% -1 29% -3 25% +4 RO 45% % +9 26% +3 IE 44% +2 33% +1 23% -3 CY 43% -7 29% +5 28% +2 LV 43% -3 39% -1 18% +4 CZ 42% -4 51% +4 7% = DK 40% -1 53% +3 7% -2 SE 40% -1 52% +1 8% = BE 39% +4 58% -3 3% -1 LU 38% -7 51% +6 11% +1 FI 37% +2 57% -4 6% +2 PT 36% +3 43% -8 21% +5 SI 36% -4 54% +1 10% +3 ES 35% -2 49% -1 16% +3 AT 31% +5 61% -7 8% +2 NL 30% -1 63% = 7% +1 EL 26% % +17 6% +4 FR 25% -8 61% % -2 DE 24% -7 64% +5 12% +2 UK 24% -3 56% +1 20% +2 39

40 Κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση - Ενώ άνδρες και γυναίκες δίνουν στα ίδια σχεδόν ποσοστά την απάντηση «περιγράφει καλά» (36% και 34% αντιστοίχως), οι άνδρες είναι εξαιρετικά πιο πιθανό από τις γυναίκες (53% και 48%) να θεωρούν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν ακούει τους ευρωπαίους πολίτες. Σε σχέση µε το θέµα αυτό, όπως και σε σχέση µε άλλα, οι γυναίκες είναι λιγότερο πιθανό να εκφράσουν γνώµη (το ποσοστό των απαντήσεων «Γ» ανέρχεται στο 18%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους άνδρες είναι 11%). - Οι νεότερης ηλικίας ερωτηθέντες (41% µεταξύ των ατόµων ηλικίας 15 έως 24 ετών, έναντι 31% µεταξύ των ατόµων ηλικίας 55 ετών και άνω) παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες να δηλώσουν ότι η φράση «ακούει τους ευρωπαίους πολίτες» περιγράφει ικανοποιητικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. - Το ίδιο ισχύει για τα άτοµα που συνέχισαν για µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα τις σπουδές τους (37% µεταξύ των ατόµων που συνέχισαν τις σπουδές τους µετά την ηλικία των 19 ετών, έναντι 29% µεταξύ των ατόµων που εγκατέλειψαν το σχολείο πριν από την ηλικία των 16 ετών) και για τα άτοµα που τοποθετούνται στην κορυφή της κοινωνικής κλίµακας (42%, έναντι 30% µεταξύ των ατόµων που τοποθετούνται στις κατώτερες θέσεις της κοινωνικής κλίµακας). - Επιπλέον, η άποψη αυτή είναι περισσότερο διαδεδοµένη µεταξύ των ατόµων που τοποθετούνται στα δεξιά του πολιτικού φάσµατος: 42%, έναντι 35% για τα άτοµα που εντάσσονται στην αριστερά. - Ωστόσο, οι ερωτηθέντες που είναι πιθανότερο να θεωρούν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «ακούει τους πολίτες» είναι τα άτοµα που δηλώνουν ότι είναι καλύτερα ενηµερωµένοι για τις δραστηριότητες του θεσµικού οργάνου: 51%, έναντι 28% µεταξύ των ατόµων που δηλώνουν ότι είναι ανεπαρκώς ενηµερωµένοι. - Οµοίως, καταγράφεται σηµαντική διαφορά 20 µονάδων µεταξύ των ερωτηθέντων οι οποίοι επιθυµούν να διαδραµατίζει σηµαντικότερο ρόλο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και όσων επιθυµούν τον περιορισµό του ρόλου του: 43% και 23% αντιστοίχως. 40

41 QA3.3 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. Listening to European citizens Total 'Describes well' Total 'Describes badly' DK EU27 35% 50% 15% Sex Male 36% 53% 11% Female 34% 48% 18% Age % 43% 16% % 49% 13% % 53% 12% % 52% 17% Education (End of) 15-29% 50% 21% % 50% 14% % 53% 10% Still studying 44% 41% 15% Left-Right scale (1-4) Left 35% 54% 11% (5-6) Centre 34% 53% 13% (7-10) Right 42% 48% 10% Self-positioning on the social staircase Low (1-4) 30% 52% 18% Medium (5-6) 35% 50% 15% High (7-10) 42% 49% 9% Information on EP's activities Informed 51% 44% 5% Not informed 28% 54% 18% Preference for the EP's role More important 43% 47% 10% The same 38% 45% 17% Less important 23% 70% 7% 41

42 Θα εστιάσουµε τώρα την προσοχή µας στα αρνητικά χαρακτηριστικά: Πάνω από το ήµισυ των Ευρωπαίων θεωρεί ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν είναι «πολύ γνωστό». Πάνω από το ήµισυ των Ευρωπαίων (51%) θεωρεί ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν είναι «πολύ γνωστό». Αυτό αντιστοιχεί σε αύξηση δύο µονάδων έναντι του Ευρωβαροµέτρου 73.1, το οποίο διεξήχθη στις αρχές του Απεναντίας, κατά µέσο όρο τέσσερις στους δέκα Ευρωπαίους (41%, -3 µονάδες) θεωρούν ότι η διατύπωση αυτή δεν περιγράφει ικανοποιητικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (και, ως εκ τούτου, ότι είναι «πολύ γνωστό»). Το ποσοστό των απαντήσεων «Γ» έχει αυξηθεί κατά µία µονάδα: το 8% των Ευρωπαίων δεν εξέφρασε γνώµη επί του θέµατος. ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Εντονότερα επικριτικοί έναντι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι οι ερωτηθέντες από χώρες που ανήκαν στην ΕΕ πριν από το 2004: το 54% δηλώνει ότι το Κοινοβούλιο µπορεί να θεωρηθεί ότι «δεν είναι ευρέως γνωστό» (έναντι 42% µεταξύ των ερωτηθέντων στις χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ µετά τις διευρύνσεις του 2004/2007). Οι ερωτηθέντες από χώρες µέλη της ευρωζώνης (53%) είναι επίσης πιθανότερο να υποστηρίζουν αυτή την άποψη από ό,τι οι ερωτηθέντες που δεν ανήκουν σε χώρες της ευρωζώνης (47%). - Οι ερωτηθέντες στις Κάτω Χώρες και τη Φινλανδία (64% και στις δύο χώρες) καθώς και στη Γαλλία (60%) παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες να θεωρούν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «δεν είναι ευρέως γνωστό». - Οι ερωτηθέντες στη Λιθουανία (71%), την Ελλάδα (70%), την Πορτογαλία (66%), τη Μάλτα (63%) και τη Σλοβακία (62%) παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες να δηλώσουν ότι η φράση «δεν είναι ευρέως γνωστό» δεν ισχύει για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Όσον αφορά την εξέλιξη της στάσης της κοινής γνώµης, οι αρνητικές γνώµες σηµείωσαν τη µεγαλύτερη αύξηση στη Βουλγαρία (47%, +6 µονάδες) και την Ουγγαρία (56%, +6 µονάδες). Απεναντίας, τα ποσοστά των απαντήσεων «δεν είναι ευρέως γνωστό» µειώθηκαν στον µεγαλύτερο βαθµό στη Μάλτα (19%, -7 µονάδες) και τη Σλοβενία (40%, -6 µονάδες). 42

43 QA3.4 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. - Not well known - Total 'Describes well' Diff. EB EB73.1 Total 'Describes badly' Diff. EB EB73.1 Don't know Diff. EB EB73.1 EU27 51% +2 8% +1 41% -3 FI 64% +4 4% +1 32% -5 NL 64% +4 1% = 35% -4 FR 60% +5 9% = 31% -5 LV 58% +5 10% = 32% -5 IT 57% +4 6% = 37% -4 DK 57% -2 4% = 39% +2 BE 57% +1 2% -1 41% = HU 56% +6 3% = 41% -6 DE 55% +1 5% +1 40% -2 UK 54% +2 9% = 37% -2 ES 52% +5 10% +3 38% -8 CZ 49% +4 3% = 48% -4 BG 47% +6 13% = 40% -6 LU 46% +3 5% -5 49% +2 RO 45% +5 25% +4 30% -9 SE 45% +5 3% = 52% -5 SI 40% -6 5% = 55% +6 AT 38% -3 3% = 59% +3 EE 37% = 13% +4 50% -4 PL 37% = 13% +4 50% -4 SK 36% -4 2% -1 62% +5 EL 28% -2 2% +1 70% +1 IE 27% -5 15% -6 58% +11 PT 20% -3 14% +4 66% -1 MT 19% -7 18% +2 63% +5 CY 16% -4 26% +5 58% -1 LT 15% -2 14% +2 71% = 43

44 Κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η ερώτηση αυτή αφορά τον τρόπο µε τον οποίο προσλαµβάνεται η εικόνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι ερωτηθέντες που θεωρούν ότι αυτό το θεσµικό όργανο «δεν είναι ευρέως γνωστό» µπορεί να εκφράζουν ιδιαίτερες προσδοκίες όσον αφορά τη δράση και την προβολή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπως διαπιστώνεται όντως µε βάση τις απαντήσεις που δόθηκαν στην ερώτηση QA5, από τις οποίες προκύπτει ότι η πλειονότητα των ερωτηθέντων επιθυµεί την ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ο ευρωπαϊκός µέσος όρος του 51%, όσον αφορά τα άτοµα που θεωρούν ότι η φράση «δεν είναι ευρέως γνωστό» περιγράφει ικανοποιητικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αποκρύπτει ορισµένες κοινωνικοδηµογραφικές διαφοροποιήσεις: - Οι πιο «ευνοηµένοι» κοινωνικά ερωτηθέντες εµφανίζονται πιο επικριτικοί ως προς το θέµα αυτό. Τη γνώµη τους συµµερίζεται το 55% των πιο µορφωµένων ερωτηθέντων (έναντι ποσοστού 48% µεταξύ των ατόµων που εγκατέλειψαν το σχολείο πριν από την ηλικία των 16 ετών) και το 57% των διευθυντικών στελεχών (έναντι ποσοστού 50% µεταξύ των χειρωνάκτων). - Όσοι τοποθετούνται στα αριστερά του πολιτικού φάσµατος είναι επίσης πιθανότερο να συµφωνούν µε τη δήλωση αυτή σε σύγκριση µε όσους τοποθετούνται στα δεξιά (56% και 50% αντιστοίχως). - Ωστόσο, αρκετά εύλογα, οι απαντήσεις φαίνεται να συσχετίζονται πάνω από όλα µε το επίπεδο πληροφόρησης των ερωτηθέντων. Μόνον το 41% των ατόµων που δηλώνουν καλά πληροφορηµένοι για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πιστεύει ότι το εν λόγω θεσµικό όργανο δεν είναι ευρέως γνωστό, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό µεταξύ των ερωτηθέντων που θεωρούν ότι δεν είναι καθόλου καλά πληροφορηµένοι είναι 56%. 44

45 QA3.4 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. Not well known Total 'Describes well' Total 'Describes badly' DK EU27 51% 41% 8% Education (End of) 15-48% 40% 12% % 41% 8% % 41% 4% Still studying 48% 43% 9% Respondent occupation scale Self-employed 49% 46% 5% Managers 57% 40% 3% Other white collars 49% 45% 6% Manual workers 50% 42% 8% House persons 51% 37% 12% Unemployed 54% 38% 8% Retired 51% 39% 10% Students 48% 43% 9% Left-Right scale (1-4) Left 56% 39% 5% (5-6) Centre 52% 41% 7% (7-10) Right 50% 45% 5% Information on EP's activities Informed 41% 56% 3% Not informed 56% 35% 9% Preference for the EP's role More important 51% 44% 5% The same 47% 44% 9% Less important 55% 41% 4% 45

46 Οι γνώµες εµφανίζονται έντονα διχασµένες ως προς τον χαρακτηρισµό «αναποτελεσµατικό» Η αποτελεσµατικότητα είναι κρίσιµο στοιχείο της εικόνας ενός πολιτικού οργάνου όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι Ευρωπαίοι ερωτήθηκαν αν πιστεύουν ότι η λέξη «αναποτελεσµατικό» χαρακτηρίζει ικανοποιητικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι ερωτηθέντες εµφανίζονται έντονα διχασµένοι ως προς αυτό το ζήτηµα, καθώς σε ποσοστό 40% εκτιµούν ότι η λέξη «αναποτελεσµατικό» χαρακτηρίζει ικανοποιητικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ σε ποσοστό 38% υποστηρίζουν την αντίθετη άποψη. Η εικόνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από την άποψη αυτή έχει επιδεινωθεί ελαφρώς σε σύγκριση µε την τελευταία έρευνα του Ευρωβαροµέτρου, η οποία διεξήχθη στις αρχές του 2010: το ποσοστό των ερωτηθέντων που εκτιµούν ότι το εν λόγω θεσµικό όργανο είναι αποτελεσµατικό έχει µειωθεί κατά δύο εκατοστιαίες µονάδες, ενώ το ποσοστό των ερωτηθέντων που υποστηρίζουν την αντίθετη άποψη αυξήθηκε κατά µία µονάδα. Πάνω από ένας στους πέντε ερωτηθέντες δεν εξέφρασε γνώµη (22%, +1 µονάδα), καταδεικνύοντας έναν βαθµό δυσκολίας όσον αφορά την απάντηση σε αυτό το ερώτηµα. Εµµέσως, αυτό ενισχύει την αίσθηση, η οποία επισηµάνθηκε νωρίτερα, ορισµένου επιπέδου άγνοιας σχετικά µε τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. 46

47 ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Πρώτη παρατήρηση: καταγράφεται σηµαντική διαφορά µεταξύ των ερωτηθέντων από χώρες που ήταν µέλη της ΕΕ πριν από το 2004 και των ερωτηθέντων από χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ µετά τις διευρύνσεις των ετών 2004/2007. Το 42% των ερωτηθέντων της πρώτης οµάδας θεωρεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναποτελεσµατικό, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό µεταξύ των ερωτηθέντων της δεύτερης οµάδας είναι µόλις 25%. Οι ερωτηθέντες σε κράτη µέλη που εντάχθηκαν στην ΕΕ µετά τις διευρύνσεις του 2004/2007 είναι πιθανότερο να θεωρούν ότι είναι αποτελεσµατικό (49% έναντι 38%), αλλά είναι επίσης πιθανότερο να µην εκφράσουν γνώµη επί του θέµατος (26% έναντι 20%). Ειδικότερα: - Οι ερωτηθέντες στη Σλοβακία (65%), τη Λιθουανία (63%), την Ουγγαρία (58%), την Ιταλία (57%), το Λουξεµβούργο (56%) και τη Βουλγαρία (55%) παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες να θεωρούν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεσµατικό θεσµικό όργανο. - Απεναντίας, οι ερωτηθέντες στη Σουηδία (59%), το Ηνωµένο Βασίλειο (53%), τις Κάτω Χώρες (52%), τη ανία (51%), την Ελλάδα και τη Φινλανδία (50% και στις δύο χώρες) παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες να δηλώσουν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι αναποτελεσµατικό. Επιπλέον, όπως επισηµαίνεται σε σχέση µε τους υπόλοιπους χαρακτηρισµούς του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (µε εξαίρεση τη δήλωση «δεν είναι ευρέως γνωστό»), η Ελλάδα είναι και πάλι η χώρα στην οποία οι απόψεις της κοινής γνώµης σχετικά µε τον ρόλο αυτού του θεσµικού οργάνου έχουν εξελιχθεί σε µεγαλύτερο βαθµό σε αρνητική κατεύθυνση. Έτσι, το ποσοστό των ερωτηθέντων που πιστεύουν ότι το ΕΚ είναι «αναποτελεσµατικό» έχει αυξηθεί κατά 11 µονάδες (50%). 47

48 QA3.5 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. - Inefficient - Total 'Describes well' Diff. EB EB73.1 Total 'Describes badly' Diff. EB EB73.1 Don't know Diff. EB EB73.1 EU27 38% +1 40% -2 22% +1 SE 59% +4 30% -2 11% -2 UK 53% +3 23% = 24% -3 NL 52% -2 35% +2 13% = DK 51% +6 38% +1 11% -7 EL 50% % -15 9% +4 FI 50% +2 41% -3 9% +1 AT 48% = 39% = 13% = DE 47% +5 32% -5 21% = BE 45% +2 49% = 6% -2 SI 43% -2 44% +1 13% +1 ES 39% = 36% -5 25% +5 FR 38% +3 41% -1 21% -2 LV 38% -2 39% -2 23% +4 CZ 36% +3 51% -4 13% +1 PT 34% +5 37% % +6 LU 33% -7 56% +7 11% = EE 31% = 48% = 21% = HU 29% -3 58% +1 13% +2 SK 28% = 65% -1 7% +1 PL 25% = 45% -1 30% +1 IT 24% -2 57% = 19% +2 IE 23% -3 45% +7 32% -4 CY 23% +3 42% -6 35% +3 RO 22% +6 41% % +4 LT 18% -3 63% +4 19% -1 MT 17% -5 53% +4 30% +1 BG 15% -1 55% = 30% +1 48

49 Κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση Από την κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση των αποτελεσµάτων προκύπτουν ορισµένες σηµαντικές αποκλίσεις. - Οι άνδρες είναι πιθανότερο από τις γυναίκες να χαρακτηρίσουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «αναποτελεσµατικό» (42% έναντι 35%). - Η ηλικία είναι επίσης κριτήριο διαφοροποίησης: καταγράφεται διαφορά 10 µονάδων µεταξύ των νεότερων και των πιο ηλικιωµένων ερωτηθέντων, καθώς το 46% των ατόµων ηλικίας 15 έως 25 ετών δηλώνει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι αποτελεσµατικό (αυτή εξακολουθεί να είναι η άποψη της πλειονότητας στη συγκεκριµένη κατηγορία), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα άτοµα ηλικίας 55 ετών και άνω είναι 36%. - Ωστόσο, η ανάλυση του µορφωτικού επιπέδου των ερωτηθέντων κατατείνει στο ότι οι πιο µορφωµένοι ερωτηθέντες δεν είναι µόνον πιθανότερο να θεωρούν το Κοινοβούλιο αποτελεσµατικό όργανο (42%, έναντι 33% µεταξύ των ατόµων που εγκατέλειψαν το σχολείο πριν από την ηλικία των 16 ετών), αλλά έχουν επίσης τις µεγαλύτερες πιθανότητες να το θεωρούν αναποτελεσµατικό (44%, έναντι 36% µεταξύ των ατόµων που εγκατέλειψαν το σχολείο στην ηλικία των 15 ετών ή νωρίτερα). Και στις δύο κατηγορίες, η πλειονότητα αν και µε µικρή διαφορά πιστεύει ότι το ΕΚ είναι αναποτελεσµατικό, όµως οι απόψεις των πιο µορφωµένων ερωτηθέντων εµφανίζονται περισσότερο πολωµένες: είναι πιο πιθανό να εκφράσουν γνώµη, είτε θετική είτε αρνητική. - Οµοίως, οι απόψεις των διευθυντικών στελεχών είναι έντονα διχασµένες: παρουσιάζουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες (45%, έναντι 33% µεταξύ των ατόµων που ασχολούνται µε τα οικιακά) να θεωρούν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι αναποτελεσµατικό, συγχρόνως όµως το 41% δηλώνει ότι πρόκειται για αποτελεσµατικό όργανο (έναντι ποσοστού 37% µεταξύ των ατόµων που ασχολούνται µε τα οικιακά). Όπως διαπιστώθηκε στην περίπτωση της εκπαίδευσης, οι γνώµες των διευθυντικών στελεχών είναι πιο πολωµένες σε σύγκριση µε αυτές των ατόµων που ασχολούνται µε τα οικιακά: το ποσοστό των απαντήσεων «Γ» µεταξύ των ατόµων που ασχολούνται µε τα οικιακά είναι πολύ υψηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό µεταξύ των διευθυντικών στελεχών (30% έναντι 14%). Ωστόσο, η πλειονότητα των διευθυντικών στελεχών θεωρεί ότι το ΕΚ είναι αναποτελεσµατικό, ενώ η αντίθετη άποψη κυριαρχεί µεταξύ των ατόµων που ασχολούνται µε τα οικιακά. - Η ίδια τάση διαπιστώνεται µεταξύ των ερωτηθέντων που τοποθετούνται στην κορυφή της κοινωνικής κλίµακας: δεν έχουν µόνον τις µεγαλύτερες πιθανότητες να εκφράζονται επικριτικά για το Ευρωπαϊκό 49

50 Κοινοβούλιο (41%, έναντι ποσοστού 36% µεταξύ των ατόµων που τοποθετούνται στο κατώτατο σηµείο της κοινωνικής κλίµακας), αλλά έχουν επίσης τις µεγαλύτερες πιθανότητες να υποστηρίζουν το εν λόγω θεσµικό όργανο (44% έναντι 37%). 50

51 - Εντούτοις, οι σηµαντικότεροι καθοριστικοί παράγοντες είναι οι ακόλουθες δύο µεταβλητές: o o Πρώτον, το 52% των ερωτηθέντων που δηλώνουν καλά πληροφορηµένοι για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πιστεύει ότι το εν λόγω θεσµικό όργανο είναι αποτελεσµατικό (έναντι ποσοστού 36% µεταξύ των ερωτηθέντων που θεωρούν ότι δεν είναι καθόλου καλά πληροφορηµένοι). εύτερον, οι ερωτηθέντες που επιθυµούν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να διαδραµατίζει λιγότερο σηµαντικό ρόλο έχουν τις µεγαλύτερες πιθανότητες (58%) να το επικρίνουν ως αναποτελεσµατικό (έναντι ποσοστού 37% µεταξύ όσων επιθυµούν να διαδραµατίζει σηµαντικότερο ρόλο). 51

52 QA3.5 Please tell me for each of the following words/ expressions whether it describes very well, fairly well, fairly badly or very badly your perception of the European Parliament. Inefficient Total 'Describes well' Total 'Describes badly' DK EU27 38% 40% 22% Sex Male 42% 42% 16% Female 35% 39% 26% Age % 46% 23% % 43% 20% % 39% 19% % 36% 24% Education (End of) 15-36% 33% 31% % 41% 21% % 42% 14% Still studying 31% 47% 22% Respondent occupation scale Self-employed 38% 45% 17% Managers 45% 41% 14% Other white collars 39% 45% 16% Manual workers 39% 40% 21% House persons 33% 37% 30% Unemployed 38% 39% 23% Retired 40% 35% 25% Students 31% 47% 22% Self-positioning on the social staircase Low (1-4) 36% 37% 27% Medium (5-6) 38% 41% 21% High (7-10) 41% 44% 15% Information on EP's activities Informed 41% 52% 7% Not informed 38% 36% 26% Preference for the EP's role More important 37% 47% 16% The same 29% 45% 26% Less important 58% 31% 11% 52

53 2.2 Ο ρόλος του ΕΚ [QA5] 5 - Περισσότεροι από τους µισούς Ευρωπαίους υποστηρίζουν την άσκηση ενισχυµένου ρόλου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Παρότι οι απόψεις όσον αφορά την εικόνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι σε µεγάλο βαθµό ανάµικτες, η πλειονότητα των πολιτών της ΕΕ συνεχίζει να επιθυµεί να διαδραµατίζει σηµαντικότερο ρόλο. Το 52% των ερωτηθέντων (-3 µονάδων) τάσσεται υπέρ της ενίσχυσης του ρόλου του, ενώ την αντίθετη άποψη υποστηρίζουν λίγο περισσότεροι από ένας στους πέντε Ευρωπαίους (22%, +3). Το 16% (-1) των ερωτηθέντων θεωρεί ότι ο ρόλος του πρέπει να παραµείνει ο ίδιος, ενώ το 10% (+1) δεν εξέφρασε γνώµη. Ωστόσο, το ποσοστό των ερωτηθέντων που επιθυµούν να διαδραµατίζει πιο περιορισµένο ρόλο ακολουθεί σταθερά ανοδική πορεία, έστω και µε βραδείς ρυθµούς, από το Ευρωβαρόµετρο 68.1, το οποίο διεξήχθη το φθινόπωρο του 2007 (από 12% το φθινόπωρο του 2007 σε 22% στα τέλη του 2010). Μοιάζει σαν, τώρα που οι ευρωπαϊκές εκλογές αποτελούν παρελθόν, οι ερωτηθέντες να συναισθάνονται σε µικρότερο βαθµό τη σπουδαιότητα του ρόλου αυτού του θεσµικού οργάνου. QA5 Would you personally like to see the European Parliament play a more important or less important role than it currently does? - EU% More important The same (SPONTANEOUS) Less important DK 55% 52% 48% 44% 48% 22% 18% 12% 24% 22% 18% 16% 14% 14% 19% 22% 17% 16% 9% 10% EB68.1 Aut EB70.1 Aut EB71.1 Jan-Feb EB73.1 Jan-Feb EB74.3 Nov-Dec QA5 Εσείς προσωπικά θα θέλατε να δείτε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να παίζει πιο σηµαντικό ρόλο ή λιγότερο σηµαντικό ρόλο από ό,τι τώρα; 53

54 ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Ο ευρωπαϊκός µέσος όρος του 52% των ερωτηθέντων που τάσσονται υπέρ της άσκησης ενισχυµένου ρόλου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποκρύπτει ορισµένες σηµαντικές διαφοροποιήσεις µεταξύ των κρατών µελών. Παραδείγµατος χάριν, καταγράφεται σηµαντική διαφορά εννέα µονάδων µεταξύ των ερωτηθέντων στις χώρες της ευρωζώνης (55%) και των ερωτηθέντων που ζουν εκτός της ζώνης του ευρώ (46%). Καταγράφεται επίσης διαφορά επτά µονάδων µεταξύ των ερωτηθέντων από χώρες που ήταν µέλη της ΕΕ πριν από το 2004 και των ερωτηθέντων από χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ µετά τις διευρύνσεις των ετών 2004/2007: το 50% των πρώτων επιθυµούν να διαδραµατίζει «σηµαντικότερο» ρόλο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τη δεύτερη κατηγορία ερωτηθέντων είναι 57%. Η ανάλυση των αποτελεσµάτων ανά χώρα αποκαλύπτει ότι: - Οι Ευρωπαίοι που υποστηρίζουν σε µεγαλύτερο βαθµό την ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν την τάση να εντοπίζονται σε τρεις χώρες της λεκάνης της Μεσογείου, παρά το γεγονός ότι και στις τρεις αυτές χώρες έχει µειωθεί η υποστήριξη του συγκεκριµένου ρόλου: Κύπρος (79%, -3 µονάδες), Ελλάδα (72%, -8) και Ισπανία (72%, -1). - Απεναντίας, η υποστήριξη του περιορισµένου ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου παρουσιάζει τη µεγαλύτερη διάδοση σε πιο βόρεια κράτη µέλη: στο Ηνωµένο Βασίλειο (49%), τη Σουηδία (39%), τις Κάτω Χώρες (37%) και τη ανία (36%). 54

55 Οι πιο έντονες αλλαγές από τις αρχές του 2010 αφορούν κυρίως την Ιρλανδία, όπου η υποστήριξη της άσκησης «σηµαντικότερου ρόλου» µειώθηκε κατά 11 µονάδες (33%), και στη Γερµανία (38%, -10). Η αλλαγή που έχει καταγραφεί στη Γερµανία συµβάλλει σε µεγάλο βαθµό στην κατά 3 µονάδες µείωση του ευρωπαϊκού µέσου όρου: λόγω του πληθυσµού της χώρας (πάνω από 80 εκατοµµύρια), τα γερµανικά αποτελέσµατα επηρεάζουν σηµαντικά τα αποτελέσµατα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Όµως, η υποστήριξη της άσκησης «σηµαντικότερου ρόλου» έχει επίσης µειωθεί κατακόρυφα (-8 µονάδες) στα ακόλουθα έξι κράτη µέλη: το Ηνωµένο Βασίλειο (32%), την Τσεχική ηµοκρατία (45%), τη Λεττονία (52%), τη Βουλγαρία (54%), τη Σλοβακία (66%) και την Ελλάδα (72%). 55

56 QA5 Would you personally like to see the European Parliament play a more important or less important role than it currently does? More important EB73.1 Jan-Feb EB74.3 Nov-Dec Diff. EB EB73.1 EU27 55% 52% -3 HU 55% 61% +6 DK 34% 39% +5 BE 62% 65% +3 RO 63% 66% +3 BG 62% 54% -8 CZ 53% 45% -8 EL 80% 72% -8 LV 60% 52% -8 SK 74% 66% -8 UK 40% 32% -8 DE 48% 38% -10 IE 44% 33% -11 Κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση - Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι, κατά τον χρόνο διεξαγωγής της τελευταίας δηµοσκόπησης του Ευρωβαροµέτρου για λογαριασµό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2010, οι πιο ευνοηµένες κατηγορίες (διευθυντικά στελέχη, αυτοαπασχολούµενοι και υπάλληλοι γραφείου) εµφανίζονταν πιο πρόθυµες να υποστηρίξουν τον ενισχυµένο ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ωστόσο, τα αποτελέσµατα της παρούσας έρευνας είναι ελαφρώς διαφορετικά: οι άνεργοι (55%) και οι αυτοαπασχολούµενοι (54%) έχουν τώρα τις µεγαλύτερες πιθανότητες να τάσσονται υπέρ του ενισχυµένου ρόλου, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα διευθυντικά στελέχη είναι 52%. - Η ηλικία και το µορφωτικό επίπεδο είναι επίσης δύο µεταβλητές οι οποίες επηρεάζουν σε µεγάλο βαθµό τις επιλογές των ερωτηθέντων. Έτσι, όσο πιο νέοι είναι οι ερωτηθέντες τόσο πιθανότερο είναι να επιθυµούν να 56

57 διαδραµατίζει σηµαντικότερο ρόλο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: το 58% των ατόµων ηλικίας 15 έως 24 ετών, έναντι ποσοστού 48% µεταξύ των ατόµων ηλικίας 55 ετών και άνω. Οµοίως, όσο πιο πολλά χρόνια έχουν σπουδάσει οι ερωτηθέντες, τόσο πιθανότερο είναι να συµµερίζονται αυτή την άποψη: το 57% των ερωτηθέντων που σπούδασαν πάνω από την ηλικία των 19 ετών επιθυµούν να διαδραµατίζει σηµαντικότερο ρόλο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό µεταξύ των ατόµων που εγκατέλειψαν το σχολείο πριν από την ηλικία των 16 ετών είναι 47%. - Τέλος, το 60% των ατόµων που δηλώνουν «καλά πληροφορηµένοι για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου» τάσσεται υπέρ της ενίσχυσης του ρόλου του, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό µεταξύ των ερωτηθέντων που θεωρούν ότι δεν είναι καθόλου καλά πληροφορηµένοι είναι 49%. 57

58 QA5 Would you personally like to see the European Parliament play a more important or less important role than it currently does? More important The same (SPONTANEOUS) Less important DK EU27 52% 16% 22% 10% Sex Male 53% 16% 24% 7% Female 51% 17% 19% 13% Age % 15% 15% 12% % 17% 20% 9% % 17% 24% 8% % 17% 24% 11% Education (End of) 15-47% 18% 21% 14% % 16% 23% 10% % 14% 23% 6% Still studying 59% 16% 14% 11% Respondent occupation scale Self-employed 54% 16% 21% 9% Managers 52% 15% 27% 6% Other white collars 52% 18% 22% 8% Manual workers 51% 17% 23% 9% House persons 53% 17% 17% 13% Unemployed 55% 15% 19% 11% Retired 48% 17% 23% 12% Students 59% 16% 14% 11% Information on EP's activities Informed 60% 15% 22% 3% Not informed 49% 17% 22% 12% 58

59 3. Οι προτεραιότητες και οι αξίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 3.1 Αξίες η υπεράσπιση των οποίων πρέπει να προωθηθεί κατά προτεραιότητα [QA6] 6 - Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων εξακολουθεί να αντιµετωπίζεται ως θεµελιώδης αξία από έξι στους δέκα Ευρωπαίους - Ως το µόνο ευρωπαϊκό θεσµικό όργανο τα µέλη του οποίου εκλέγονται µε άµεση και καθολική ψηφοφορία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί σύµβολο δηµοκρατίας και διαλόγου χάρη στη δυνητική επιρροή του. Ως εκ τούτου, θεωρήθηκε επιβεβληµένο να εξεταστεί το ζήτηµα των θεµελιωδών αξιών τις οποίες πιστεύουν οι Ευρωπαίοι ότι πρέπει να υπερασπίζεται. Οι ερωτηθέντες κλήθηκαν να επιλέξουν, κατά µέγιστο όριο, τρεις αξίες από έναν κατάλογο οκτώ αξιών στις οποίες θεωρούν ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα. Ο τρόπος ιεράρχησης των αξιών αυτών από τους ερωτηθέντες είναι σχεδόν πανοµοιότυπος µε την αντίστοιχη ιεράρχηση που είχε καταγραφεί στις αρχές του 2010, αν και έχουν διαφοροποιηθεί ελαφρώς οι βαθµολογίες καθεµίας από τις εν λόγω αξίες. Έτσι, υπογραµµίστηκαν τοµείς οι οποίοι αφορούν τις δηµόσιες ελευθερίες και την καταπολέµηση των διακρίσεων. - Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων υπήρξε για µία ακόµη φορά η αξία που αναφέρθηκε µε τη µεγαλύτερη συχνότητα: το 60% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η υπεράσπιση της αξίας αυτής πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, παρότι το ποσοστό των ερωτηθέντων που ανέφερε αυτή την αξία έχει µειωθεί κατά δύο µονάδες από το τελευταίο Ευρωβαρόµετρο για το ίδιο θέµα. - Τη δεύτερη θέση κατέλαβαν από κοινού, αν και µε αρκετή διαφορά, η ισότητα µεταξύ ανδρών και γυναικών και η ελευθερία του λόγου (και οι δύο συγκέντρωσαν 36%, ποσοστό που δεν παρουσίασε µεταβολή κατά τη διάρκεια του έτους). - Με µικρή διαφορά ακολουθεί η αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ, την οποία ανέφερε το 35% των Ευρωπαίων. Αυτό αντιστοιχεί σε αύξηση πέντε µονάδων σε σύγκριση µε τις αρχές του 2010, και αποτελεί τη σηµαντικότερη εξέλιξη σε αυτόν τον τοµέα: η αλληλεγγύη την οποία επέδειξε η Ευρωπαϊκή Ένωση την άνοιξη του 2010, όταν χορήγησε 6 QA6 Κατά τη γνώµη σας ποιες από τις ακόλουθες αξίες πρέπει να υπερασπιστεί κατά προτεραιότητα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο; 1. Την ισότητα µεταξύ ανδρών και γυναικών 2. Την προστασία των µειονοτήτων 3. Τον διάλογο µεταξύ πολιτισµών και θρησκειών 4. Την αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ 5. Την αλληλεγγύη µεταξύ της ΕΕ και των φτωχών χωρών στον κόσµο 6. Την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων 7. Την ελευθερία του λόγου 8. Την κατάργηση της ποινής του θανάτου σε ολόκληρο τον κόσµο. 59

60 βοήθεια στην Ελλάδα όταν αυτή βρέθηκε αντιµέτωπη µε σοβαρή κρίση δηµοσίου χρέους, αναµφίβολα συνέβαλε στην αύξηση της υποστήριξης γι αυτή την αξία. - Έπεται η αλληλεγγύη µεταξύ της ΕΕ και των φτωχών χωρών του κόσµου, την οποία ανέφερε το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων (25%, ελαφρά µείωση 2 µονάδων). - Στη συνέχεια αναφέρθηκαν δύο ακόµη θέµατα, καθένα εκ των οποίων συγκέντρωσε ποσοστό 22%: η προστασία των µειονοτήτων (+1 µονάδα) και ο διάλογος µεταξύ πολιτισµών και θρησκειών (-1 µονάδα). - Η κατάργηση της ποινής του θανάτου σε όλο τον κόσµο κατέλαβε την τελευταία θέση, µε ποσοστό 16% (+1 µονάδα). ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Όπως σηµειώνεται στις δύο τελευταίες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου που διεξήχθησαν για λογαριασµό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στις αρχές του 2009 και στις αρχές του 2010, η ανάλυση των αποτελεσµάτων ανά χώρα αποκαλύπτει ορισµένες ενδιαφέρουσες διαφορές, ιδίως σε σχέση µε την ηµεροµηνία ένταξης στην ΕΕ. - Έτσι, οι χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ µετά τα έτη 2004/2007 επιθυµούν σε µεγαλύτερα ποσοστά από ό,τι τα παλαιότερα κράτη µέλη την υπεράσπιση των ακόλουθων αξιών από το ΕΚ: o Την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων (60%): 65% στις χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ µετά το 2004/2007, έναντι 58% στις χώρες που ήταν µέλη της ΕΕ πριν από το

61 o Την αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ (35%): 42%, έναντι 33%. 61

62 - Ωστόσο, η υποστήριξη έξι άλλων αξιών είναι εντονότερη στα κράτη που ήταν µέλη της Ένωσης πριν από το 2004: o Η ισότητα µεταξύ ανδρών και γυναικών (36%) είναι πιθανότερο να αντιµετωπίζεται ως προτεραιότητα σε αυτά τα κράτη µέλη: 37%, έναντι 29%. o Η ελευθερία του λόγου (36%): 37%, έναντι 31%. o Η προστασία των µειονοτήτων (22%): 24% και 16%. o Ο διάλογος µεταξύ πολιτισµών και θρησκειών (22%): 22% και 18%. o Η κατάργηση της ποινής του θανάτου σε ολόκληρο τον κόσµο (16%): 17% και 10%. - Τα ποσοστά υπέρ της αλληλεγγύης µεταξύ της ΕΕ και των φτωχών χωρών του κόσµου (25%) είναι τα ίδια και στις δύο οµάδες χωρών: 25% στις χώρες µέλη της ΕΕ πριν από το 2004 και 25% στις χώρες που εντάχθηκαν στην Ένωση µετά το 2004/2007. Αν εστιάσουµε περισσότερο την προσοχή µας στα εθνικά αποτελέσµατα, διαπιστώνουµε µια σειρά αρκετά ουσιαστικών διαφοροποιήσεων: - Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων (60%) συγκεντρώνει ιδιαίτερα έντονη στήριξη στην Κύπρο (85%), τη Λιθουανία (74%), τη Σλοβενία (73%) και την Ουγγαρία (72%). Ήταν το θέµα που αναφέρθηκε µε τη µεγαλύτερη συχνότητα σε 26 από τα 27 κράτη µέλη. Η υποστήριξη αυτής της αξίας σηµείωσε τη µεγαλύτερη αύξηση στη Σλοβενία (+9 µονάδες). Απεναντίας, η µεγαλύτερη υποχώρηση καταγράφηκε στη Γαλλία (55%, -8 µονάδες). - Η ισότητα µεταξύ ανδρών και γυναικών (36%) είναι πιθανότερο να αντιµετωπίζεται ως προτεραιότητα στη Γαλλία (54%), τη Σουηδία (47%), την Ιρλανδία (45%) και το Βέλγιο και την Ισπανία (43% και στις δύο χώρες). Στο Λουξεµβούργο καταγράφηκε η µεγαλύτερη µεταστροφή (39%, -11 µονάδες). - Η ελευθερία του λόγου (36%) αναφέρθηκε µε τη µεγαλύτερη συχνότητα στις Κάτω Χώρες (55%), το Ηνωµένο Βασίλειο (54%) όπου ήταν επίσης η αξία που αναφέρθηκε µε τη µεγαλύτερη συχνότητα, τη Σουηδία (51%), και τη Φινλανδία και τη ανία (49% και στις δύο χώρες). Η υποστήριξη αυτής της αξίας σηµείωσε τη µεγαλύτερη αύξηση στη ανία (49%, -9 µονάδες). 62

63 QA6 In your opinion, which of the following values should the European Parliament defend as a matter of priority? The protection of human rights Freedom of speech Equality between men and women Solidarity between EU Member States Solidarity between the EU and poor countries in the world The protection of minorities The dialogue between cultures and religions The abolition of the death penalty throughout the world EU27 60% 36% 36% 35% 25% 22% 22% 16% BE 54% 40% 43% 37% 25% 27% 19% 17% BG 68% 22% 20% 59% 32% 16% 27% 4% CZ 68% 36% 30% 47% 25% 12% 13% 8% DK 61% 49% 34% 28% 31% 18% 44% 19% DE 69% 22% 33% 43% 25% 25% 28% 22% EE 66% 43% 25% 38% 21% 25% 26% 5% IE 63% 39% 45% 31% 22% 33% 16% 15% EL 62% 38% 21% 56% 35% 19% 15% 16% ES 62% 33% 43% 30% 27% 19% 14% 14% FR 55% 45% 54% 30% 29% 21% 21% 19% IT 50% 30% 27% 36% 28% 28% 23% 20% CY 85% 35% 35% 44% 42% 20% 15% 12% LV 63% 36% 15% 35% 22% 17% 17% 5% LT 74% 37% 23% 37% 22% 11% 13% 5% LU 47% 36% 39% 34% 33% 31% 26% 16% HU 72% 27% 30% 43% 28% 22% 20% 7% MT 53% 26% 37% 30% 31% 38% 21% 9% NL 62% 55% 39% 37% 18% 25% 26% 12% AT 62% 29% 42% 35% 24% 24% 17% 34% PL 64% 31% 29% 37% 23% 13% 17% 11% PT 47% 22% 32% 33% 38% 30% 20% 19% RO 59% 30% 34% 42% 25% 22% 18% 12% SI 73% 37% 37% 38% 23% 13% 22% 16% SK 66% 34% 27% 49% 26% 15% 19% 12% FI 68% 49% 34% 29% 24% 30% 20% 18% SE 68% 51% 47% 26% 32% 20% 27% 19% UK 51% 54% 33% 17% 17% 21% 24% 9% Highest percentage per country Highest percentage by item Lowest percentage per country Lowest percentage by item 63

64 Η αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ (35%) φαίνεται να απασχολεί περισσότερο τη Βουλγαρία (59%), την Ελλάδα (56%), τη Σλοβακία (49%) και την Τσεχική ηµοκρατία (47%). Η υποστήριξη αυτής της αξίας κατέγραψε έντονη αύξηση σε ορισµένα κράτη µέλη, κυρίως στις Κάτω Χώρες (37%) και τη Γερµανία (43%), όπου αυξήθηκε κατά 12 µονάδες, καθώς και στη ανία (28%, +10 µονάδες). - Η αλληλεγγύη µεταξύ της ΕΕ και των φτωχών χωρών του κόσµου (25%) αναφέρεται ως προτεραιότητα κυρίως στην Κύπρο (42%), την Πορτογαλία (38%) και την Ελλάδα (35%). - Η προστασία των µειονοτήτων (22%) συγκέντρωσε τη µεγαλύτερη υποστήριξη στη Μάλτα (38%), την Ιρλανδία (33%), το Λουξεµβούργο (31%), τη Φινλανδία και την Πορτογαλία (30% και στις δύο χώρες). - Ο διάλογος µεταξύ πολιτισµών και θρησκειών (22%) αντιµετωπίζεται σε µεγαλύτερο βαθµό ως προτεραιότητα από τους ερωτηθέντες στη ανία (44%), τη Γερµανία (28%), τη Βουλγαρία και τη Σουηδία (27% και στις δύο χώρες). 64