ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ

Transcript

1 ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΜΗΜΑ ΜΗΥΑΝΙΚΩΝ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΠΔΣΡΔΛΑΙΟΤ ΚΑΙ ΦΤΙΚΟΤ ΑΔΡΙΟΤ ΚΑΙ ΜΗΥΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΥΑΝΙΚΩΝ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΔΝΔΡΓΔΙΑΚΗ ΔΠΙΘΔΧΡΗΗ ΤΦΙΣΑΜΔΝΟΤ ΚΣΗΡΙΟΤ ΟΝΟΜΑΣΔΠΧΝΤΜΟ ΠΟΤΓΑΣΗ ΛΔΡΗ ΒΑΙΛΗ-ΑΠΟΣΟΛO ΔΠΙΒΛΔΠΧΝ ΚΑΘΗΓΗΣΗ ΓΗΜΗΣΡΙΟ ΜΑΡΜΑΝΗ ΚΑΒΑΛΑ 2014

2 ΔΓΚΡΙΝΔΣΑΙ Ο ΔΠΙΒΛΔΠΧΝ ΜΑΡΜΑΝΗ ΓΗΜΗΣΡΙΟ

3 ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΜΗΜΑ ΜΗΥΑΝΙΚΩΝ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΠΔΣΡΔΛΑΙΟΤ ΚΑΙ ΦΤΙΚΟΤ ΑΔΡΙΟΤ ΚΑΙ ΜΗΥΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΥΑΝΙΚΩΝ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΔΝΔΡΓΔΙΑΚΗ ΔΠΙΘΔΧΡΗΗ ΤΦΙΣΑΜΔΝΟΤ ΚΣΗΡΙΟΤ ΟΝΟΜΑΣΔΠΧΝΤΜΟ ΠΟΤΓΑΣΗ ΛΔΡΗ ΒΑΙΛΗ-ΑΠΟΣΟΛO ΔΠΙΒΛΔΠΧΝ ΚΑΘΗΓΗΣΗ ΓΗΜΗΣΡΙΟ ΜΑΡΜΑΝΗ ΚΑΒΑΛΑ 2014

4

5 Σ.Δ.Ι. ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΜΗΜΑ ΜΗΥΑΝΙΚΧΝ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΠΔΣΡΔΛΑΙΟΤ ΚΑΙ ΦΤΙΚΟΤ ΑΔΡΙΟΤ ΚΑΙ ΜΗΥΑΝΟΛΟΓΧΝ ΜΗΥΑΝΙΚΧΝ 2014 Η παξνύζα Πηπρηαθή Δξγαζία θαη ηα ζπκπεξάζκαηά ηεο ζε νπνηαδήπνηε κνξθή απνηεινύλ ζπληδηνθηεζία ηνπ Σκήκαηνο Σερλνινγίαο Πεηξειαίνπ θαη Φπζηθνύ Αεξίνπ ηνπ ΣΔΙ Καβάιαο θαη ηνπ θνηηεηή. Οη πξναλαθεξόκελνη δηαηεξνύλ ην δηθαίσκα αλεμάξηεηεο ρξήζεο θαη αλαπαξαγσγήο (ηκεκαηηθά ή ζπλνιηθά) γηα δηδαθηηθνύο θαη εξεπλεηηθνύο ζθνπνύο. ε θάζε πεξίπησζε πξέπεη λα αλαθέξεηαη ν ηίηινο, ν ζπγγξαθέαο, ν επηβιέπσλ θαη ην ελ ιόγσ ηκήκα ηνπ ΣΔΙ Καβάιαο. Η έγθξηζε ηεο παξνύζαο Πηπρηαθήο Δξγαζίαο από ην Σκήκα Μεραληθώλ Σερλνινγίαο Πεηξειαίνπ θαη Φπζηθνύ Αεξίνπ θαη Μεραλνιόγσλ Μεραληθώλ δελ ππνδειώλεη απαξαηηήησο θαη απνδνρή ησλ απόςεσλ ηνπ ζπγγξαθέα εθ κέξνπο ηνπ Σκήκαηνο Ο ππνθαηλόκελνο δειώλσ ππεύζπλα όηη ε παξνύζα Πηπρηαθή Δξγαζία είλαη εμ νινθιήξνπ δηθό κνπ έξγν θαη ζπγγξάθεθε εηδηθά γηα ηηο απαηηήζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπνπδώλ ηνπ Σκήκαηνο Σερλνινγίαο Πεηξειαίνπ θαη Φπζηθνύ Αεξίνπ. Γειώλσ ππεύζπλα όηη θαηά ηε ζπγγξαθή αθνινύζεζα ηελ πξέπνπζα αθαδεκατθή δενληνινγία απνθπγήο ινγνθινπήο. Έρσ επίζεο απνθύγεη νπνηαδήπνηε ελέξγεηα πνπ ζπληζηά παξάπησκα ινγνθινπήο. Γλσξίδσ όηη ε ινγνθινπή κπνξεί λα επηζύξεη πνηλή αλάθιεζεο ηνπ πηπρίνπ κνπ. Τπνγξαθή Λέξεο Βαζίιεο-Απνζηόιεο

6 ΠΔΡΙΛΗΦΗ Η παξνύζα πηπρηαθή εξγαζία πξαγκαηνπνηήζεθε ώζηε λα δηαηππσζεί ε ελεξγεηαθή αλαβάζκηζε ζε παιαηά θηίξηα άιια θαη αλαβάζκηζε θηηξίσλ ιόγσ ελεξγεηαθώλ αλαγθαίσλ. ην πξώην θεθάιαην αλαθέξεηε ε θαηαλάισζε ελέξγεηαο θαη ιεηηνπξγηάο ηνπ θηεξίνπ. ην δεύηεξν θεθάιαην αλαθέξνληαη νη ηερληθέο εμνηθνλόκεζεο ελεξγείο πνπ ζα εθαξκνζηνύλ ώζηε λα αλαβαζκηζηεί έλα θηήξην. ην ηξίην θεθάιαην θαηαγξάθνληαη νη πξνδηαγξαθέο ηνπ θηεξηαθνύ θειύθνπο, πεξηγξαθή, γεσκεηξηθά ζηνηρεηά, ειάρηζηεο απαηηήζεηο θαη ζπληειεζηέο ζεξκόηεηαο. ην ηέηαξην θεθάιαην αλαθέξνληαη νη πξνδηαγξαθέο ησλ εγθαηαζηάζεσλ ςύμεο ζέξκαλζεο, θιηκαηηζκνύ θαη δεζηνύ λεξνύ ρξήζεο. ην πέκπην θεθάιαην είλαη νη πίλαθεο ησλ ειηαθώλ ηξνρηώλ γηα ηελ Διιάδα. ΘΔΜΑΣΙΚΗ ΠΔΡΙΟΥΗ: Δλεξγεηαθή αλαβάζκηζε ΛΔΞΔΙ ΚΛΔΙΓΙΑ: αηκνζθαηξηθή ξύπαλζε, αλαβάζκηζε θηεξίνπ, βειηίσζε εγθαηαζηάζεσλ ρώξσλ, εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο.

7 ABSTRACT The present study was performed to formulate the energy upgrade in old buildings and furthermore the upgrade of other buildings because of energy necessary. In the first chapter is referred the consumption of energy and operation of the building. The second chapter presents the energy-saving techniques that will be used to upgrade the building. The third chapter lists the specifications of the building shell, description, geometric elements, minimum requirements and heat rates. The fourth chapter presents the specifications of the refrigeration and heating facilities, air conditioning and hot water. In the fifth chapter are the tables of solar orbits for Greece. SUBJECT AREA: energy upgrade KEYWORDS: atmospheric pollution, upgrade building, improve plant sites, saving energy.

8 ΔΤΥΑΡΙΣΙΔ Γηα ηε δηεθπεξαίσζε ηεο παξνύζαο πηπρηαθήο εξγαζίαο, ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ πξώηα από όινπο ηνλ θ. Μαξκάλε Γεκήηξην γηα ηελ θαζνδήγεζή ηνπ θαη ηελ πνιύηηκε βνήζεηά ηνπ θαζ όιε ηε δηάξθεηα ηεο δηεθπεξαίσζεο ηεο παξνύζαο πηπρηαθήο εξγαζίαο. Δπίζεο ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνπο γνλείο κνπ, πνπ ήηαλ πάληα δίπια κνπ όια απηά ηα ρξόληα, γηα ηελ εζηθή, ςπρνινγηθή αιιά θαη ηελ νηθνλνκηθή βνήζεηα όπνηε ηελ είρα αλάγθε από ηα πξώηα βήκαηα ηεο θνηηεηηθήο κνπ δσήο. Σέινο λα επραξηζηήζσ ηνπο θίινπο κνπ, γηα όια απηά ηα ππέξνρα θνηηεηηθά ρξόληα πνπ δήζακε.

9 1 1

10 2 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ Δηζαγσγή 5 Κεθάιαην 1 Καηαλάισζε Δλέξγεηαο θαη Λεηηνπξγία Κηηξίνπ 1.1 Καηαλάισζε ελεξγείαο θαη πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο πλζήθεο ιεηηνπξγίαο θηεξίνπ αλαθνξάο Καζνξηζκφο ζεξκηθψλ δσλψλ θηηξίνπ Δπηζπκεηέο ζπλζήθεο εζσηεξηθψλ ρσξψλ Θεξκνθξαζία εζσηεξηθψλ ρψξσλ ρεηηθή πγξαζία εζσηεξηθψλ ρψξσλ Απαηηνχκελνο λσπφο αέξαο εζσηεξηθψλ ρψξσλ ηάζκε θσηηζκνχ Καηαλάισζε δεζηνχ λεξνχ Δμνπιηζκφο θηηξίνπ ή ζεξκηθήο δψλεο 26 Κεθάιαην 2 Σερληθέο Δμνηθνλφκεζεο Δλέξγεηαο Ζ δηακφξθσζε ηνπ κηθξνθιίκαηνο Ζ επίδξαζε ησλ πιηθψλ ζηε δηακφξθσζε ηνπ κηθξνθιίκαηνο Ζ επίδξαζε ηεο βιάζηεζεο ζηε δηακφξθσζε ηνπ κηθξνθιίκαηνο Δλεξγεηαθφο ζρεδηαζκφο θηηξίσλ Θέζε ηνπ θηηξίνπ ζην νηθφπεδν θαη πξνζαλαηνιηζκφο Γεσκεηξηθέο αλαινγίεο θαη ρξψκα θηηξίσλ Γηάηαμε εζσηεξηθψλ ρψξσλ Έιεγρνο ησλ ζεξκηθψλ απσιεηψλ Σα αδηαθαλή ζηνηρεία ηνπ θειχθνπο Σα δηαθαλή ζηνηρεία ηνπ θειχθνπο Φπζηθφο αεξηζκφο 40 2

11 3 2.5 Ζιηνπξνζηαηεπηηθέο δηαηάμεηο Δθαξκνγή παζεηηθψλ ζπζηεκάησλ γηα ηε ζέξκαλζε θαη ηελ ςχμε ησλ θηηξίσλ Δθκεηάιιεπζε άκεζσλ ειηαθψλ θεξδψλ Πξνζάξηεζε ζεξκνθεπίσλ Φπηεκέλν δψκα Οξνθέο κε επηθάιπςε πςειήο αλαθιαζηηθφηεηαο Γηαηάμεηο εθκεηάιιεπζεο ηνπ θπζηθνχ θσηηζκνχ Γηαηάμεηο ελζσκαησκέλεο ζηνλ ππξήλα ηνπ θηηξίνπ Αχμεζε ηεο απφδνζεο ησλ ειεθηξνκεραλνινγηθψλ εγθαηαζηάζεσλ ηάδηα επηζεψξεζεο ιεβήησλ Ννκνζεζία 51 Κεθάιαην 3 Πξνδηαγξαθέο Κηηξηαθνχ Κειχθνπο Πεξηγξαθή ηεο γεσκεηξίαο ηνπ θηηξίνπ Γεσκεηξηθά ζηνηρεηά ησλ επηθαλεηψλ ησλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ Θεξκηθά ραξαθηεξηζηηθά δνκηθψλ ζηνηρείσλ θηηξίνπ Διάρηζηεο απαηηήζεηο & πξνδηαγξαθέο θηηξίνπ αλαθνξάο πληειεζηήο ζεξκνπεξαηφηεηαο αδηαθαλνχο δνκηθψλ ζηνηρείσλ...58 Κεθάιαην 4 Πξνδηαγξαθέο Δγθαηαζηάζεσλ Θέξκαλζεο, Φχμεο, Κιηκαηηζκνχ θαη Εεζηνχ Νεξνχ Υξήζεο πζηήκαηα ζέξκαλζεο ρψξσλ Διάρηζηεο απαηηήζεηο & πξνδηαγξαθέο θηηξίνπ αλαθνξάο Απφδνζε κνλάδαο παξαγσγήο ζεξκφηεηαο Βαζκφο απφδνζεο κνλάδσλ ιέβεηα θαπζηήξα Βαζκφο απφδνζεο αληιηψλ ζεξκφηεηαο Βαζκφο απφδνζεο ειεθηξηθψλ κνλάδσλ.68 3

12 Βαζκφο απφδνζεο κνλάδσλ ηειεζέξκαλζεο Βαζκφο απφδνζεο ηνπηθψλ κνλάδσλ αεξίσλ ή πγξψλ θαχζηκσλ Βαζκφο απφδνζεο αλνηθηψλ εζηηψλ θαχζεο Πνζνζηφ θάιπςεο ζεξκηθνχ θνξηίνπ δψλεο χζηεκα παξαγσγήο γηα ηελ ςχμε ρψξσλ Διάρηζηεο απαηηήζεηο & πξνδηαγξαθέο αλαθνξάο Απφδνζε κνλάδαο ςχμεο Βαζκφο απφδνζεο αληιηψλ ζεξκφηεηαο θαη ςεθηψλ Βαζκφο απφδνζεο ςεθηψλ κνλάδσλ απνξξφθεζεο πξνζξφθεζεο Πνζνζηφ θάιπςεο ςπθηηθνχ θνξηίνπ δψλεο Αλεκηζηήξεο νξνθήο χζηεκα δηαλνκήο γηα ηελ ζέξκαλζε, ςχμε, θιηκαηηζκφ ρψξσλ Γίθηπα δηαλνκήο θαη αεξαγσγψλ θηηξίνπ αλαθνξάο Γξακκηθή ζεξκηθή κεηάδνζε δηθηχσλ δηαλνκήο Δθηίκεζε κήθνπο δηθηχσλ δηαλνκήο Απψιεηεο δηθηχσλ δηαλνκήο.80 Κεθάιαην 5 Πίλαθεο Ζιηαθψλ Σξνρηψλ γηα ηελ Πεξηνρή ηεο Διιάδνο Βηβιηνγξαθία 87 4

13 5 Διζαγυγή Σν ελεξγεηαθφ πξφβιεκα ζήκεξα είλαη έλα απφ ηα πιένλ ζεκαληηθά ζέκαηα ηεο παγθφζκηαο θνηλφηεηαο. Ζ ελεξγεία είλαη έλα αγαζφ πνπ εμππεξεηεί θνηλφηεηεο θαη αλαπηπμηαθέο αλάγθεο, παξνπζηάδεη ζπλερψο απμεκέλε δήηεζε ελψ νη επηπηψζεηο απφ ηε ρξήζε ηεο ζην πεξηβάιινλ είλαη θαζνξηζηηθέο. χκθσλα κε ηηο ηειεπηαίεο εθηηκήζεηο, ηα παγθφζκηα απνζέκαηα πεηξειαίνπ, θπζηθνχ αεξίνπ θαη ιηζάλζξαθα επαξθνχλ γηα ηελ θάιπςε αλαγθψλ πεξίπνπ 40 εηψλ, 70 εηψλ θαη 200 εηψλ αληίζηνηρα. Οη επηπηψζεηο ηεο ππνβάζκηζεο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο εμάληιεζεο ησλ θπζηθψλ πφξσλ, θαζψο θαη ε πνιππινθφηεηα ησλ δεηεκάησλ πνπ ζπλδένληαη κε ην πεξηβάιινλ θαη ηελ αλάπηπμε δελ είλαη λέα ζέκαηα. Ζ παξάγσγε, κεηαθνξά θαη δηαλνκή ελεξγεηαθψλ πξντφλησλ είλαη έλαο απφ ηνπο πην ζεκαληηθνχο ηνκείο ηεο νηθνλνκίαο θάζε ρψξαο θαη ηαπηφρξνλα ίζσο ν πην παγθνζκηνπνηεκέλνο ηνκέαο. ε παγθφζκηα θιίκαθα, ε εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηηο ελεξγεηαθέο επηινγέο, ε ρξεκαηνδφηεζε έξγσλ ππνδνκήο ζηνλ ηνκέα ηεο ελέξγεηαο θαη νη ζπλέπεηεο ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο, είλαη ηα ζεκαληηθφηεξα ζεκεία πνπ θαζνξίδνπλ ηηο ελεξγεηαθέο εμειίμεηο. Απηφ πνπ ραξαθηεξίδεη ηελ πνιηηηθή ζηνλ ελεξγεηαθφ ηνκέα ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο είλαη ε ηάζε γηα κεγέζπλζε θαη παξάιιεια απεμάξηεζε απφ εζληθέο πνιηηηθέο. Έηζη, παξαηεξείηαη ε κεηάβαζε ζε αγνξέο ελέξγεηαο πνπ είλαη ελνπνηεκέλεο πεξηθεξεηαθά, απειεπζεξσκέλεο, αληαγσληζηηθέο θαη επξχηεξα παγθνζκηνπνηεκέλεο. ε απηά ηα πιαίζηα δηακνξθψλεηαη θαη ε Δπξσπατθή Δλεξγεηαθή Πνιηηηθή, πνπ έρεη σο βαζηθνχο άμνλεο ηελ αζθάιεηα ηνπ ελεξγεηαθνχ εθνδηαζκνχ, ηε κείσζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο θαη ηελ εμαζθάιηζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο. Σν έηνο 1999 νινθιεξψζεθαλ νη πξψηεο δηεζλείο ζπκθσλίεο κε ηελ ππνγξαθή ηνπ πξσηνθφιινπ ηνπ Κηφην, πνπ ζηφρεπαλ ζηνλ πεξηνξηζκφ ησλ εθιπφκελσλ ξχπσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ κέρξη ην έηνο Ζ Διιάδα δεζκεχηεθε ψζηε ε αχμεζε ησλ εθιπφκελσλ ξχπσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ κέρξη ην 2012 λα κελ ππεξβαίλεη ην 25% ζε ζρέζε κε ην έηνο αλαθνξάο. Ζ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ απηνχ γηα ηελ ρψξα καο δε θαίλεηαη λα είλαη εθηθηή, αθνχ κέρξη ζήκεξα δελ έρνπλ ιεθζεί ηα απαξαίηεηα θξαηηθά κέηξα. Σαπηφρξνλα ε δηεζλήο θνηλφηεηα ζπλερίδεη ηηο δηαπξαγκαηεχζεηο γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ εθιπφκελσλ ξχπσλ θαη κεηά ην Σν Γεθέκβξην ηνπ 2009 ζηελ Κνπεγράγε, νινθιεξψζεθε αθφκα κία δηεζλήο ζπλάληεζε κε ζηφρν ηελ νπζηαζηηθή ζπκθσλία κεηαμχ θξαηψλ γηα ηελ κείσζε ησλ εθιπφκελσλ ξχπσλ παγθνζκίσο. κσο, ε ζπκθσλία δελ είρε ην αλακελφκελν απνηέιεζκα πνπ ζα ζπλέβαιε νπζηαζηηθά ζηελ κείσζε ησλ εθιπφκελσλ ξχπσλ, αθνχ νη κεγάινη «ξππαληέο» γηα αθφκα κηα θνξά δελ αλέιαβαλ ηηο επζχλεο ηνπο. 5

14 6 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 Καηανάλυζη Δνέπγειαρ και Λειηοςπγία Κηιπίος 1.1 Καηανάλυζη Δνεπγείαρ και Πεπιβαλλονηικέρ Δπιπηώζειρ Ήδε απφ ηηο αξρέο ηνπ 1970, νη πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο ηεο παξαγσγήο θαη ρξήζεο ηεο ελέξγεηαο απαζρνινχλ ζε κεγάιν βαζκφ ηελ αλζξσπφηεηα. Σα θχξηα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ παξαγσγή θαη θαηαλάισζε ελέξγεηαο, είλαη ε ζεξκηθή ξχπαλζε απφ ηνπο ζεξκηθνχο ζηαζκνχο ειεθηξνπαξαγσγήο, ε ξχπαλζε ηνπ αέξα απφ ηελ θαχζε νξπθηψλ θαπζίκσλ, ε αιιαγή κηθξνθιίκαηνο απφ ηελ εγθαηάζηαζε κεγάισλ πδξνειεθηξηθψλ έξγσλ, ηα ξαδηελεξγά απφβιεηα θαη ε ξχπαλζε ηνπ λεξνχ. Οη δηάθνξνη ρεκηθνί, θπζηθνί θαη βηνινγηθνί παξάγνληεο πνπ πξνθαινχλ ππνβάζκηζε ηνπ πεξηβάιινληνο είλαη: Ζ αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο αιιαγήο κηθξνθιίκαηνο απφ ηε ζεξκηθή ξχπαλζε Ζ ξχπαλζε ηνπ λεξνχ Ζ ππνβάζκηζε ηνπ εδάθνπο απφ ηα ζηεξεά απφβιεηα Ο ζφξπβνο Ζ νπηηθή ξχπαλζε Ζ αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε νθείιεηαη ζε ζηεξεέο, πγξέο ή αέξηεο νπζίεο, νη νπνίεο κεηαβάιινπλ ηε ζχζηαζε ηνπ αέξα. Ζ ξχπαλζε ηνπ αέξα δεκηνπξγείηαη απφ πνιιέο αηηίεο, φπσο ε θαχζε ελεξγεηαθψλ πξντφλησλ πνπ έρνπλ σο βάζε ηνλ άλζξαθα, κε απνηέιεζκα ηε δεκηνπξγία ζηεξψλ ζσκαηηδίσλ (ζηάρηε, ζσκαηίδηα - aerosols) θαη αέξησλ ξχπσλ (δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, δηνμείδην ηνπ ζείνπ, νμείδηα ηνπ αδψηνπ). ηηο αηηίεο πνπ πξνθαινχλ αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε ζπκπεξηιακβάλεηαη θαη ν αηκφο πνπ εθιχεηαη απφ ηνπο πχξγνπο ςχμεο ησλ ζεξκηθψλ εγθαηαζηάζεσλ ειεθηξνπαξαγσγήο. Σα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα πνπ δεκηνπξγνχληαη απφ ηε ξχπαλζε ηνπ αέξα είλαη ηα εμήο: μηλε βξνρή: Ζ φμηλε βξνρή νθείιεηαη ζηα πξντφληα ηεο θαχζεο νξπθηψλ θαπζίκσλ. ηαλ βξεζνχλ ζηελ αηκφζθαηξα ηα νμείδηα ηνπ ζείνπ, ηνπ αδψηνπ θαη νη πδξνγνλάλζξαθεο δεκηνπξγνχλ νμέα (ζεητθφ θαη ληηξηθφ νμχ) ή δεκηνπξγνχλ φδνλ κε ηελ επίδξαζε ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο. ηε ζπλέρεηα ηα νμέα ελαπνηίζεληαη ζην έδαθνο κε «μεξή» ή κε «πγξή» κεηαθνξά κέζσ ηεο βξνρήο, ηνπ ρηνληνχ ή θαη ηεο νκίριεο. Σα νμείδηα ηνπ ζείνπ πξνέξρνληαη θπξίσο απφ ηελ θαχζε ζηεξεψλ θαπζίκσλ θαη κάιηζηα ην 64% ησλ ζπλνιηθψλ εθπνκπψλ νθείινληαη ζε κνλάδεο παξαγσγήο ελέξγεηαο (θπξίσο ειεθηξνπαξαγσγήο). Σν κεγαιχηεξν πνζνζηφ ησλ νμεηδίσλ ηνπ αδψηνπ πξνέξρνληαη απφ ηνπο θηλεηήξεο εζσηεξηθήο θαχζεο ησλ απηνθηλήησλ. Δπνκέλσο, ε άκεζε ιχζε είλαη ε ρξήζε θαπζίκσλ κε πνιχ ρακειφηεξε πεξηεθηηθφηεηα ζε ζείν, φπσο γηα παξάδεηγκα ε αληηθαηάζηαζε ηνπ άλζξαθα (πνπ ζπλήζσο έρεη πςειή πεξηεθηηθφηεηα ζε ζείν) κε θπζηθφ αέξην, γηα ειεθηξνπαξαγσγή. ήκεξα, νη πεξηζζφηεξεο εγθαηαζηάζεηο ειεθηξνπαξαγσγήο είλαη εμνπιηζκέλεο κε ζπζηήκαηα πνπ κεηψλνπλ ηελ πεξηεθηηθφηεηα ησλ θαπζαεξίσλ ζε δηνμείδην ηνπ ζείνπ ελψ ηα θαηαιπηηθά θίιηξα κεηψλνπλ ηελ πεξηεθηηθφηεηά ηνπο ζε νμείδηα ηνπ αδψηνπ. Σν θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ: Ζ αχμεζε ηεο ζπγθέληξσζεο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, (CO 2 ), ηνπ κεζαλίνπ (CH 4 ), ησλ ρισξνθζνξαλζξάθσλ (CFC) θαη ησλ νμεηδίσλ ηνπ αδψηνπ ζηελ αηκφζθαηξα ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο έρεη σο απνηέιεζκα ηελ κεγαιχηεξε απνξξφθεζε ηεο ππέξπζξεο αθηηλνβνιίαο πνπ εθπέκπεηαη απφ ην 6

15 7 έδαθνο ηεο γεο ζηελ αηκφζθαηξα. Έηζη, ε ζεξκνθξαζία ηεο αηκφζθαηξαο απμάλεηαη δεκηνπξγψληαο ην θαηλφκελν, ην νπνίν είλαη γλσζηφ σο «θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ» ή «παγθφζκηα ζέξκαλζε» ή «θιηκαηηθή αιιαγή». Σν δηνμείδην ηνπ άλζξαθα παξάγεηαη απφ ηελ θαχζε ησλ νξπθηψλ θαπζίκσλ θαη ζπλεηζθέξεη ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαηά 56%. Σν ππνμείδην ηνπ αδψηνπ (N 2 Ο) (κε ζπλεηζθνξά 7%) παξάγεηαη επίζεο απφ ηελ θαχζε ησλ νξπθηψλ θαπζίκσλ. Σν κεζάλην (ζπλεηζθνξά 14%), παξάγεηαη θαηά ηελ απνζχλζεζε ησλ νξγαληθψλ πιψλ (θπηά θαη δσηθά απφβιεηα, νξγαληθά απνξξίκκαηα ζε ΥΤΣΑ). Σέινο, ηα CFC ζπλεηζθέξνπλ θαηά 23% ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ. 7

16 8 Γηαρσξηζκφο ηεο ειιεληθήο επηθξάηεηαο ζε θιηκαηηθέο δψλεο θαηά λνκνχο Κιηκαηηθή δψλε Εψλε α Εψλε β Εψλε γ Εψλε δ Ννκνί Ζξάθιεηνπ, Υαλίσλ, Ρεζχκλνπ, Κπθιάδσλ, Γσδεθαλήζνπ, άκνπ, Μεζζελίαο, Λαθσλίαο, Αξγνιίδαο, Εαθχλζνπ, Κεθαιιελίαο & Ηζάθεο, Κχζεξα & λεζηά αξσληθνχ (Αηηηθήο), Αξθαδίαο (πεδηλή) Αηηηθήο (εθηφο Κπζήξσλ & λήζσλ αξσληθνχ), Κνξίλζνπ, Ζιείαο, Αραΐαο, Αηησιναθαξλαλίαο, Φζηψηηδνο, Φσθίδαο, Βνησηίαο, Δπβνίαο, Μαγλεζίαο, Λέζβνπ, Υίνπ, Κεξθχξαο, Λεπθάδαο, Θεζπξσηίαο, Πξέβεδαο, Άξηαο. Αξθαδίαο (νξεηλή), Δπξπηαλίαο, Ησαλλίλσλ, Λάξηζαο, Καξδίηζαο, Σξηθάισλ, Πηεξίαο, Ζκαζίαο, Πέιιαο, Θεζζαινλίθεο, Κηιθίο, Υαιθηδηθήο, εξξψλ (εθηφο ΒΑ ηκήκαηνο), Καβάιαο, Ξάλζεο, Ρνδφπεο, Έβξνπ. Γξεβελψλ, Κνδάλεο, Καζηνξηάο, Φιψξηλαο, εξξψλ (ΒΑ ηκήκα), Γξάκαο. 8

17 9 Δθηφο απφ ηηο ζπλζήθεο ζρεδηαζκνχ, ζεκαληηθή παξάκεηξνο είλαη ε ζπρλφηεηα κε ηελ νπνία εκθαλίδνληαη θαηά ηε ρεηκεξηλή θαη ζεξηλή πεξίνδν νη ζεξκνθξαζίεο ζε θάζε πεξηνρή. Ζ παξάκεηξνο απηή είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ εθηίκεζε ηνπ κέζνπ επνρηθνχ βαζκνχ απφδνζεο ιεηηνπξγίαο ελφο ζπζηήκαηνο παξαγσγήο ζεξκφηεηαο/ ςχμεο ζηα θηίξηα. Ο επνρηθφο βαζκφο απφδνζεο ελφο ζπζηήκαηνο παξαγσγήο, εθηηκάηαη πάληα βάζεη ησλ πξνδηαγξαθψλ ηνπ θαηαζθεπαζηή θαη αθνξά ηελ απφδνζε ιεηηνπξγίαο ηνπ ζε ζπλζήθεο πιήξνπο θαη κεξηθνχ θνξηίνπ θάησ απφ ζπγθεθξηκέλεο ζπλζήθεο πεξηβάιινληνο. ηα δηαγξάκκαηα πνπ αθνινπζνχλ 2.1, 2.2, 2.3 θαη 2.4, δίλνληαη γηα ηηο 4 θιηκαηηθέο δψλεο νη ελδεηθηηθέο θακπχιεο ησλ αζξνηζηηθψλ θαηαλνκψλ ζπρλνηήησλ εκθάληζεο ησλ δηαθφξσλ ζεξκνθξαζηψλ ζε κηα πεξηνρή θαηά ηε ζεξηλή (Μάηνο έσο επηέκβξηνο) θαη θαηά ηελ ρεηκεξηλή (Οθηψβξην έσο Απξίιην) πεξίνδν. Οη θαηαλνκέο απηέο είλαη ελδεηθηηθέο γηα πεξηνρέο κε ρακειφ πςφκεηξν. 9

18 ςνθήκερ Λειηοςπγίαρ Κηιπίος Αναθοπάρ Σν θηήξην αλαθνξάο ζχκθσλα κε ηνλ νξηζκφ ηνπ είλαη έλα θηίξην κε ην ίδην πξνθίι θαη κε ίδηεο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο κε ην ππφ κειέηε θηίξην. Καηά ζπλέπεηα νη ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο πνπ αλαθέξνληαη ζηηο αθφινπζεο ελφηεηεο ηζρχνπλ ηφζν γηα ην θηίξην αλαθνξάο, φζν θαη γηα ην πξνο κειέηε ή πξνο επηζεψξεζε θηίξην, εθηφο αλ γηα ην ππφ κειέηε θηίξην θαζνξίδεηαη δηαθνξεηηθή ηηκή γηα θάπνηα απφ ηηο παξακέηξνπο ησλ ππνελνηήησλ ησλ ζπλζεθψλ ιεηηνπξγίαο. Γηα παξάδεηγκα, ηα επίπεδα θσηηζκνχ θαζνξίδνληαη αλά θαηεγνξία θαη ρξήζε θηηξίνπ ζε ζπγθεθξηκέλα φξηα, αιιά ην ππφ κειέηε ή πξνο επηζεψξεζε θηίξην κπνξεί λα δηαζέηεη θσηηζηηθά κε πςειφηεξα επίπεδα θσηηζκνχ απφ ηα απαηηνχκελα γηα ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ ηνπ. ε απηή ηελ πεξίπησζε γηα ην ππφ κειέηε ή γηα ην πξνο επηζεψξεζε θηίξην ηα επίπεδα θσηηζκνχ ζα δηακνξθσζνχλ αλάινγα ηα ζπζηήκαηα πνπ δηαζέηεη, ελψ γηα ην θηίξην αλαθνξάο ηα επίπεδα θσηηζκνχ ιακβάλνληαη φπσο νξίδνληαη ζηηο εζληθέο πξνδηαγξαθέο ζηηο αθφινπζεο παξαγξάθνπο. 1.2 Καθοπιζμόρ Θεπμικών Ευνών Κηιπίος Γηα ηελ εθηίκεζε ηεο ελεξγεηαθήο ηνπ απφδνζεο ην θηίξην ρσξίδεηαη ζε «ζεξκηθέο δψλεο», δειαδή ζε ρψξνπο κε παξφκνηα ρξήζε, ίδην πξνθίι ιεηηνπξγίαο ή/ θαη θνηλά ειεθηξνκεραλνινγηθά ζπζηήκαηα. Γηα ην δηαρσξηζκφ ηνπ θηηξίνπ ζε ζεξκηθέο δψλεο ζπληζηάηαη λα αθνινπζνχληαη νη παξαθάησ γεληθνί θαλφλεο: 10

19 11 1. Ο δηαρσξηζκφο ηνπ θηηξίνπ λα γίλεηαη ζην κηθξφηεξν δπλαηφ αξηζκφ δσλψλ, πξνθεηκέλνπ λα επηηπγράλεηαη νηθνλνκία ζην πιήζνο ησλ δεδνκέλσλ εηζφδνπ θαη ζηνλ ππνινγηζηηθφ ρξφλν. 2. Καηά ηε κειέηε ή ηελ επηζεψξεζε ν πξνζδηνξηζκφο ησλ ζεξκηθψλ δσλψλ λα γίλεηαη θαηαγξάθνληαο ηελ πξαγκαηηθή εηθφλα ιεηηνπξγίαο ηνπ θηηξίνπ. 3. Σκήκαηα ηνπ θηηξίνπ κε φγθν κηθξφηεξν απφ ην 10% ηνπ ζπλνιηθνχ ηνπ φγθνπ λα εμεηάδνληαη εληαγκέλα ζε άιιεο ζεξκηθέο δψλεο, θαηά ην δπλαηφλ παξφκνηεο, αθφκε θαη αλ νη ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο ηνπο δηθαηνινγνχλ ηε ζεψξεζή ηνπο σο αλεμάξηεησλ δσλψλ. Γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ησλ απαηηνχκελσλ θνξηίσλ ζέξκαλζεο θαη ςχμεο, ην θηίξην ζα πξέπεη λα κειεηάηαη σο κηα εληαία ζεξκηθή δψλε ή λα δηαθξηηνπνηείηαη (λα δηαρσξίδεηαη) θαηά πεξίπησζε ζε πεξηζζφηεξεο ζεξκηθέο δψλεο. Δθφζνλ δηαθξηηνπνηεζεί έλα θηίξην ζε πεξηζζφηεξεο απφ κία ζεξκηθέο δψλεο, ππάξρεη ε δπλαηφηεηα βάζεη ησλ επξσπατθψλ πξνηχπσλ λα εθπνλεζεί ε κειέηε ελεξγεηαθήο απφδνζεο κε ή ρσξίο ζπλππνινγηζκφ ηεο ζεξκηθήο ζχδεπμεο κεηαμχ ησλ ζεξκηθψλ δσλψλ. Γεδνκέλνπ φηη ε ζεξκηθή ζχδεπμε ησλ δσλψλ πνιιαπιαζηάδεη ζεκαληηθά ηφζν ηελ είζνδν ησλ δεδνκέλσλ ζην κνληέιν ηνπ θηηξίνπ, φζν θαη ηνλ ππνινγηζηηθφ ρξφλν, ρσξίο σζηφζν αληίζηνηρα λα επηηπγράλεη ζεκαληηθή βειηίσζε ηεο αθξίβεηαο ησλ απνηειεζκάησλ, γηα ηελ κειέηε ελεξγεηαθήο απφδνζεο είλαη ζθφπηκν λα αθνινπζείηαη ν ππνινγηζκφο ρσξίο ζχδεπμε ησλ ζεξκηθψλ δσλψλ. Ο θαζνξηζκφο αλεμάξηεησλ δηαθνξεηηθψλ ζεξκηθψλ δσλψλ ζχκθσλα κε ηνλ Κ.Δλ.Α.Κ. (Φ.Δ.Κ.407/ ) θαη ην πξφηππν ΔΛΟΣ ΔΝ ISO 13790:2009 επηβάιιεηαη ζηηο πεξηπηψζεηο θαηά ηηο νπνίεο: 1. Ζ επηζπκεηή ζεξκνθξαζία ησλ εζσηεξηθψλ ρψξσλ δηαθέξεη πεξηζζφηεξν απφ 4 K (4 ºC) ζε ζρέζε κε ηα άιια ηκήκαηα ηνπ θηηξίνπ θαηά ηε ρεηκεξηλή ή/ θαη ηε ζεξηλή πεξίνδν. 2. Τπάξρνπλ ρψξνη κε δηαθνξεηηθή ρξήζε/ ιεηηνπξγία. Γηα παξάδεηγκα, ζε έλα λνζνθνκείν ππάξρνπλ αίζνπζεο λνζειείαο, γξαθείσλ, ρεηξνπξγείσλ, εηδηθψλ ηαηξηθψλ κεραλεκάησλ, εξγαζηήξηα θ.ά. Οη ρψξνη δηαθνξεηηθψλ ρξήζεσλ έρνπλ ζπλήζσο θαη δηαθνξεηηθέο εζσηεξηθέο ζπλζήθεο ζρεδηαζκνχ (ζεξκνθξαζία, ζρεηηθή πγξαζία, λσπφ αέξα θ.ά.). 3. Τπάξρνπλ ρψξνη, ζηνπο νπνίνπο ην ζχζηεκα ηνπ κεραληθνχ αεξηζκνχ (παξνρήο λσπνχ αέξα ή θιηκαηηζκνχ) θαιχπηεη ιηγφηεξν απφ ην 80% ηεο επηθάλεηαο θάηνςεο ηνπ ρψξνπ. Υψξνη πνπ θαηαιακβάλνπλ φγθν κηθξφηεξν ηνπ 10% ηνπ φγθνπ ηνπ θηηξίνπ ή/ θαη έρνπλ ρακειή ελεξγεηαθή θαηαλάισζε ζπγθξηηηθά κε ηελ θαηαλάισζε ζην ππφινηπν θηίξην, δελ κπνξνχλ λα ραξαθηεξηζηνχλ σο απηφλνκεο ζεξκηθέο δψλεο. Δπίζεο, δεπηεξεχνληεο βνεζεηηθνί ρψξνη πνπ δε ζεξκαίλνληαη θαη πνπ ζπλδένληαη ιεηηνπξγηθά κε κηα ζεξκηθή δψλε (π.ρ. απνζεθεπηηθφο ρψξνο εληφο δηακεξίζκαηνο, 11

20 12 ςεπδνξνθή πνπ δηαρσξίδεηαη απφ ην ζεξκαηλφκελν ρψξν κε δνκηθφ ζηνηρείν πνπ δελ είλαη ζεξκνκνλσκέλν) ιακβάλνληαη σο ηκήκα ηεο ζεξκηθήο δψλεο. Ο δηαρσξηζκφο ηνπ θηηξίνπ ζε ζεξκηθέο δψλεο ελαπφθεηηαη ζηελ επρέξεηα ηνπ κειεηεηή ή ηνπ επηζεσξεηή θαη κπνξεί λα βαζηζηεί ζηνπο εζληθνχο θαλνληζκνχο θαη ηηο ζρεηηθέο ηερληθέο νδεγίεο. Χζηφζν, γηα ηηο αλάγθεο ηεο ελεξγεηαθήο κειέηεο θαη ηεο ελεξγεηαθήο επηζεψξεζεο ε αθξίβεηα ησλ ππνινγηζκψλ δελ επεξεάδεηαη ζεκαληηθά απφ ην δηαρσξηζκφ ηνπ θηηξίνπ ζε πεξηζζφηεξεο ζεξκηθέο δψλεο απφ απηέο πνπ ζπζηήλεηαη λα επηιέγνληαη βάζεη ησλ παξαπάλσ θαλφλσλ. Γη απηφ ην ιφγν θαιφ είλαη ν δηαρσξηζκφο ηνπ θηηξίνπ ζε δψλεο λα είλαη θαηά ην δπλαηφλ κηθξφηεξνο. Αλ ην θηίξην δελ παξνπζηάδεη ηδηαίηεξεο δηαθνξέο κεηαμχ ησλ ηκεκάησλ ηνπ, ε βέιηηζηε πξνζέγγηζε είλαη λα αληηκεησπηζηεί σο κία εληαία ζεξκηθή δψλε. ην πιαίζην ηεο κειέηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ελφο θηηξίνπ θαζνξίδνληαη θαη νη ζεξκαηλφκελνη ρψξνη (ή ζεξκηθέο δψλεο) θαη νη κε ζεξκαηλφκελνη ρψξνη (Μ.Θ.Υ.) θαζψο θαη νη ειηαθνί ρψξνη (π.ρ. αίζξηα), πνπ γεηηληάδνπλ θαη έρνπλ ζεξκηθή ζχδεπμε κε ηνπο ζεξκαηλφκελνπο ρψξνπο. Οη κε ζεξκαηλφκελνη θαη νη ειηαθνί ρψξνη ηνπ θηηξίνπ είλαη ελεξγεηαθά αδξαλείο ρψξνη, ρσξίο απαηηήζεηο γηα ζέξκαλζε, ςχμε θαη αεξηζκφ. Καηά ηνπο ππνινγηζκνχο, ηα εζσηεξηθά ζεξκηθά θέξδε θαη ν θσηηζκφο ησλ κε ζεξκαηλφκελσλ θαη ησλ ειηαθψλ ρψξσλ ζεσξνχληαη κεδεληθά. Χζηφζν, ζπκκεηέρνπλ δπλακηθά ζηνλ ππνινγηζκφ ησλ απαηηνχκελσλ θνξηίσλ γηα ζέξκαλζε θαη ςχμε ησλ ζεξκαηλφκελσλ ρψξσλ (ζεξκηθέο δψλεο) θαη γηα ην ιφγν απηφ πεξηγξάθνληαη θαη θαζνξίδνληαη κε ηελ ίδηα αθξίβεηα φπσο θαη νη ζεξκηθέο δψλεο. Δπηζεκαίλεηαη φηη εηδηθά θαηά ηελ δηαδηθαζία ελεξγεηαθήο επηζεψξεζεο ηκήκαηνο θηηξίνπ θαη κφλν (π.ρ. δηακεξίζκαηνο), ην νπνίν εθάπηεηαη κε κε ζεξκαηλφκελνπο ρψξνπο (π.ρ. θιηκαθνζηάζην), γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ θηηξίνπ, ζεσξείηαη θαηά παξαδνρή φηη εθάπηεηαη κε ηνλ εμσηεξηθφ αέξα. απηή ηελ πεξίπησζε, φια ηα δνκηθά ζηνηρεία ηνπ ηκήκαηνο θηηξίνπ πνπ εθάπηνληαη κε ην κε ζεξκαηλφκελν ρψξν (ηνηρνπνηίεο, αλνίγκαηα θ.ά.), πεξηγξάθνληαη σο εθαπηφκελα κε ηνλ εμσηεξηθφ αέξα αιιά κε ζπληειεζηή ζεξκνπεξαηφηεηαο (U) κεησκέλν θαηά ην ήκηζπ ηνπ ππνινγηδφκελνπ (δειαδή πνιιαπιαζηαδφκελν επί κεησηηθφ ζπληειεζηή b=0,5) θαη κε πιήξε ζθίαζε (κεδεληθφ ζπληειεζηή ζθίαζεο) ρεηκψλα θαη θαινθαίξη. Ο ππνινγηζκφο ηνπ ζπληειεζηή ζεξκνπεξαηφηεηαο U γίλεηαη βάζεη ηεο πξαγκαηηθήο ζέζεο ηνπ δνκηθνχ ζηνηρείνπ, δειαδή ζε επαθή κε κε ζεξκαηλφκελν ρψξν. 12

21 Δπιθςμηηέρ Δζυηεπικέρ ςνθήκερ Υώπυν Ο ζθνπφο θάζε ζπζηήκαηνο ζέξκαλζεο ή θιηκαηηζκνχ είλαη ε επίηεπμε ζεξκηθήο άλεζεο ζηνπο ρψξνπο δηακνλήο θαη δξαζηεξηφηεηαο ησλ ρξεζηψλ θάζε θηηξίνπ. Ζ ζεξκηθή άλεζε είλαη κηα ζρεηηθά ππνθεηκεληθή θαηάζηαζε, πνπ επεξεάδεηαη απφ ζεηξά παξακέηξσλ θαη ζπλζεθψλ, νη ζεκαληηθφηεξεο ησλ νπνίσλ είλαη νη αθφινπζεο: 1. ε ζεξκνθξαζία (μεξνχ ζεξκνκέηξνπ) ηνπ αέξα 2. ε κέζε ζεξκνθξαζία «αθηηλνβνιίαο» ησλ πεξηβαιινπζψλ επηθαλεηψλ ελφο ρψξνπ, φπσο απηή δηακνξθψλεηαη απφ ηε ζεξκνθξαζία ησλ επηθαλεηψλ, ηα πιηθά ηνπο (ζπγθεθξηκέλα ηνπο ζπληειεζηέο εθπνκπήο ηνπο ζην κεγάιν κήθνο θχκαηνο), ηελ εγθαηεζηεκέλε ελεξγή ειεθηξηθή ηζρχ εμνπιηζκνχ θαη ηνλ πιεζπζκφ 3. ε ζρεηηθή πγξαζία ηνπ αέξα 4. ε έλδπζε ησλ ρξεζηψλ 5. ε δξαζηεξηφηεηα ησλ ρξεζηψλ 6. ε ηαρχηεηα εζσηεξηθψλ ξεπκάησλ αέξα Πξνθεηκέλνπ λα θαζνξηζηνχλ νη ηππηθέο ζπλζήθεο ζρεδηαζκνχ ζπζηεκάησλ ζέξκαλζεο θαη θιηκαηηζκνχ, ζεσξνχληαη, αλάινγα κε ηε ρξήζε θάζε θηηξίνπ, ζρεδφλ ζηαζεξέο νη παξάκεηξνη έλδπζεο θαη δξαζηεξηφηεηαο ησλ ρξεζηψλ, θαζψο θαη νη ηαρχηεηεο εζσηεξηθψλ ξεπκάησλ αέξα (πνπ νχησο ή άιισο πξέπεη λα δηαηεξνχληαη ζηα επηβαιιφκελα φξηα, πξνθεηκέλνπ λα κελ ππάξρεη δπζθνξία εθ κέξνπο ησλ ρξεζηψλ). Έηζη, νη απνκέλνπζεο παξάκεηξνη, πνπ ζα δηακνξθψζνπλ ηε ζεξκηθή άλεζε ζε έλα ρψξν, είλαη ε ζεξκνθξαζία θαη ε ζρεηηθή πγξαζία ηνπ αέξα θαη ε ζεξκνθξαζία ησλ πεξηβαιινπζψλ επηθαλεηψλ. Αλάινγα κε ηε ρξήζε ηνπ θηηξίνπ θαη ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη ε θαηαζθεπή ηεξεί ηα ζχγρξνλα επηβαιιφκελα πξφηππα (ζεξκνκνλσηηθή πξνζηαζία ζηα δνκηθά ζηνηρεία, ζεξκνκνλσηηθνί θαη αεξνζηεγείο παινπίλαθεο θ.ά.), ε ζεξκνθξαζία επηθαλεηψλ έρεη ηηκέο ζπλήζσο παξαπιήζηεο ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ αέξα. Απνκέλεη ηειηθά λα ειεγρζνχλ νη δχν βαζηθφηεξεο παξάκεηξνη, ε ζεξκνθξαζία θαη ε ζρεηηθή πγξαζία ηνπ εζσηεξηθνχ αέξα, θαη λα πξνζαξκνζζνχλ αληίζηνηρα απφ ην ζχζηεκα ζέξκαλζεο (κφλνλ ε ζεξκνθξαζία ηνπ αέξα) ή θιηκαηηζκνχ (ζεξκνθξαζία θαη ζρεηηθή πγξαζία ηνπ αέξα), πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί ε επηζπκεηή ζεξκηθή άλεζε. ε απηή ηε βάζε, γηα θάζε θαηεγνξία θηηξίνπ θαη γηα θάζε ηδηαίηεξε ρξήζε κέζα ζε απηφ, θαζνξίδνληαη νη ζπλζήθεο ζρεδηαζκνχ, πξνθεηκέλνπ λα επηηπγράλεηαη ζεξκηθή άλεζε ρσξίο ζπαηάιε ελέξγεηαο. Χζηφζν, ν κειεηεηήο ελφο ζπζηήκαηνο, ζα πξέπεη, αμηνινγψληαο ηα ζπγθεθξηκέλα ραξαθηεξηζηηθά θαη ηηο ηδηαηηεξφηεηεο θάζε πεξίπησζεο, λα πξνβεί ζε κηθξνπξνζαξκνγέο ησλ ζπληζηψκελσλ ζπλζεθψλ ζρεδηαζκνχ, φηαλ νη ππφινηπεο παξάκεηξνη επηξξνήο ηεο ζεξκηθήο άλεζεο απνθιίλνπλ ζεκαληηθά απφ ηηο ηηκέο αλαθνξάο, ζηηο νπνίεο βαζίδεηαη ν πίλαθαο. Χο παξάδεηγκα αλαθέξεηαη ε πεξίπησζε ελφο ρψξνπ κε πνιχ κεγάιεο επηθάλεηεο παινπηλάθσλ. ε απηή ηελ πεξίπησζε, ζε ιεηηνπξγία ζέξκαλζεο ε ζεξκνθξαζία επηθαλεηψλ είλαη πνιχ κηθξφηεξε ηεο ζεξκνθξαζίαο αέξα (θαη είλαη ηφζν κεγαιχηεξε ε απφθιηζε φζν ρακειφηεξε είλαη ε ζεξκνθξαζία ηνπ εμσηεξηθνχ αέξα). Καηά ζπλέπεηα, ν κειεηεηήο ζα πξέπεη λα 13

22 14 ζρεδηάζεη γηα ειαθξψο κεγαιχηεξεο ζεξκνθξαζίεο αέξα απφ ηηο ζπληζηψκελεο ζηνλ πίλαθα, πξνθεηκέλνπ λα αληηζηαζκίζεη ηε δηαθνξά ηεο ζεξκνθξαζίαο επηθαλεηψλ. Αληίζηνηρα, ζε πεξίπησζε ζέξκαλζεο κε ζχζηεκα (πιήξνπο) θιηκαηηζκνχ ζα πξέπεη λα ζρεδηάζεη θαη γηα ιίγν κεησκέλε ζρεηηθή πγξαζία, πξνθεηκέλνπ λα απνθχγεη ζπκππθλψζεηο ζηα εθηεηακέλα παινζηάζηα. Δπίζεο, ζε έλα ζχζηεκα κε εθηεηακέλε αθηηλνβνιία (π.ρ. ζχζηεκα ελδνδαπέδηαο ζέξκαλζεο κε πιηθά επηθάλεηαο πςειήο εθπνκπήο), κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ειαθξψο κεησκέλεο ζεξκνθξαζίεο ζρεδηαζκνχ, δεδνκέλνπ φηη ιφγσ ηεο θχζεο ηνπ ζπζηήκαηνο ζέξκαλζεο ε ζεξκνθξαζία επηθαλεηψλ είλαη ζεκαληηθά κεγαιχηεξε ηεο ζεξκνθξαζίαο αέξα. 1.4 Θεπμοκπαζία Δζυηεπικών Υώπυν Ζ εζσηεξηθή ζεξκνθξαζία είλαη ε βαζηθφηεξε παξάκεηξνο δηακφξθσζεο ηεο ζεξκηθήο άλεζεο ζε έλα ρψξν. Δίλαη ζαθέο φηη, δεδνκέλεο ηεο ππνθεηκεληθφηεηαο ηνπ επηπέδνπ ζεξκηθήο άλεζεο θαη ησλ επηινγψλ ηνπ εθάζηνηε ρξήζηε, ε επηζπκεηή ζεξκνθξαζία εζσηεξηθψλ ρψξσλ κπνξεί λα πνηθίιιεη. Χζηφζν, γηα ηηο αλάγθεο ηεο εθηίκεζεο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ελφο θηηξίνπ πξέπεη λα θαζνξηζηνχλ ζε εζληθφ επίπεδν ηα επηζπκεηά φξηα εζσηεξηθήο ζεξκνθξαζίαο αλά ρξήζε. Απηφ πξέπεη λα γίλεη ζηε βάζε ηεο επίηεπμεο ηεο ζεξκηθήο άλεζεο κε ηε κηθξφηεξε δπλαηή θαηαλάισζε ελέξγεηαο. Με βάζε ηηο ζπληζηψκελεο ηηκέο ζην πξφηππν ΔΛΟΣ EN 15251:2007 θαζνξίδνληαη θαη δίλνληαη ζηνλ πίλαθα 1 γηα φιεο ηηο θαηεγνξίεο ησλ θηηξίσλ νη ηηκέο ζεξκνθξαζίαο εζσηεξηθψλ ρψξσλ γηα ηε ρεηκεξηλή θαη ηε ζεξηλή πεξίνδν, πνπ ζα ιακβάλνληαη γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ησλ θηηξίσλ. Οη ηηκέο εζσηεξηθήο ζεξκνθξαζίαο πνπ δίλνληαη ζηνλ Πίλαθα 1, ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο θηηξίσλ ή ρψξσλ θηηξίσλ, δηαθνξνπνηνχληαη ιφγσ εηδηθψλ απαηηήζεσλ, φπσο ζηηο αίζνπζεο ρεηξνπξγείσλ αλάινγα κε ην είδνο επεκβάζεσλ, ζηηο αίζνπζεο κνπζείσλ αλάινγα ην είδνο εθζεκάησλ θ.ά. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο ε εζσηεξηθή ζεξκνθξαζία ζρεδηαζκνχ (δηαζηαζηνιφγεζεο) ησλ ζπζηεκάησλ ζέξκαλζεο/ ςχμεο κπνξεί λα απνθιίλεη απφ ηηο ηηκέο ηνπ Πίλαθα 1 θαη ζα πξέπεη λα αηηηνινγείηαη κε ζαθήλεηα ζηελ αληίζηνηρε κειέηε. Χζηφζν, φπσο αλαθέξζεθε πξνεγνπκέλσο, γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ησλ θηηξίσλ νη ηηκέο εζσηεξηθψλ ζεξκνθξαζηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη ζε θάζε πεξίπησζε θαη γηα θάζε ρξήζε απηέο πνπ δίλνληαη ζηνλ Πίλαθα 1. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ησλ θηηξίσλ κε δηαθνπηφκελε ιεηηνπξγία, ζηηο πεξηφδνπο εθηφο ηππηθνχ σξαξίνπ ιεηηνπξγίαο ηνπ θηηξίνπ, ε ζεξκνθξαζία εζσηεξηθψλ ρψξσλ ιακβάλεηαη ίζε κε ηελ κέζε εμσηεξηθή κεληαία ζεξκνθξαζία γηα θάζε κήλα. 14

23 σεηική Τγπαζία Δζυηεπικών Υώπυν Γηα ην βέιηηζην έιεγρν ησλ εζσηεξηθψλ ζπλζεθψλ ζηα θηίξηα, εγθαζίζηαληαη ζπζηήκαηα θιηκαηηζκνχ, ζηα νπνία εθηφο ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ αέξα, ειέγρεηαη θαη ξπζκίδεηαη θαη ε ζρεηηθή ηνπ πγξαζία. Δμαίξεζε απνηεινχλ ηα ηνπηθά θαη εκηθεληξηθά ζπζηήκαηα θιηκαηηζκνχ (αληιίεο ζεξκφηεηαο άκεζεο εμάηκηζεο, δηαηξνχκελνπ ή εληαίνπ ηχπνπ, ηνπηθέο θαη εκηθεληξηθέο), πνπ ζπλήζσο ρξεζηκνπνηνχληαη ζε θαηνηθίεο θαη ζε κηθξήο ζρεηηθά θιίκαθαο εθαξκνγέο. ε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο ν έιεγρνο ησλ ηηκψλ ηεο ζρεηηθήο πγξαζίαο είλαη δπλαηφο κφλν ζε ιεηηνπξγία ςχμεο. Γηα θάζε θαηεγνξία θαη ππνθαηεγνξία θιηκαηηδφκελσλ θηηξίσλ ή ηκεκάησλ θηηξίσλ, νη ηηκέο ζρεηηθήο πγξαζίαο γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ησλ θηηξίσλ θαζνξίδνληαη απφ ηνλ Πίλαθα 1. ε πεξηπηψζεηο θηηξίσλ ή ρψξσλ θηηξίσλ φπνπ ε επηζπκεηή ηηκή ηεο ζρεηηθήο πγξαζίαο δηαθνξνπνηείηαη απφ ηηο ηηκέο ηνπ Πίλαθα 1 θαηά ηνλ ζρεδηαζκφ (δηαζηαζηνιφγεζε) ησλ ζπζηεκάησλ ζέξκαλζεο/ ςχμεο ιφγσ εηδηθψλ απαηηήζεσλ, ζα πξέπεη λα αηηηνινγείηαη κε ζαθήλεηα ζηελ αληίζηνηρε κειέηε. Πίνακαρ 1. Καζνξηζκέλεο ηηκέο ζεξκνθξαζίαο θαη ζρεηηθήο πγξαζίαο εζσηεξηθψλ ρψξσλ γηα ην ππνινγηζκφ ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ησλ θηηξίσλ. Υξήζεηο θηηξίσλ ή ζεξκηθψλ δσλψλ Θεξκνθξαζία ρεηηθή πγξαζία % Υεηκεξηλή πεξίνδνο Θεξηλή πεξίνδνο Υεηκεξηλή πεξίνδνο Θεξηλή πεξίνδνο Μνλνθαηνηθία πνιπθαηνηθία (πεξηζζφηεξα ηνπ ελφο δηακεξίζκαηνο) Ξελνδνρείν εηήζηαο ιεηηνπξγίαο Θεξηλήο ιεηηνπξγίαο Υεηκεξηλήο ιεηηνπξγίαο Ξελψλαο εηήζηαο ιεηηνπξγίαο Θεξηλήο ιεηηνπξγίαο Υεηκεξηλήο ιεηηνπξγίαο Οηθνηξνθείν θαη θνηηψλαο Τπλνδσκάηην μελνδνρείν, νηθνηξνθείνπ θ.α Κνηλφρξεζηνο ρψξνο μελνδνρείνπ, νηθνηξνθείνπ θ.α. Δζηηαηφξην Εαραξνπιαζηείν, θαθελείν Νπρηεξηλφ θέληξν δηαζθέδαζεο, κνπζηθή ζθελή Θέαηξν, θηλεκαηνγξάθνο Υψξνο ζπλαπιηψλ Υψξνο εθζέζεσλ, κνπζείν

24 16 Υψξνο ζπλεδξίσλ, ακθηζέαηξν, αίζνπζα δηθαζηεξίσλ Σξάπεδα Αίζνπζα πνιιαπιψλ ρξήζεσλ Κιεηζηφ γπκλαζηήξην, θιεηζηφ θνιπκβεηήξην Γηάδξνκνη θαη άιινη θνηλφρξεζηνη βνεζεηηθνί ρψξνη Λνπηξφ(θνηλφρξεζην) Νεπηαγσγείν Πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε, δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε Σξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε, αίζνπζα δηδαζθαιίαο Φξνληηζηήξην, σδείν Ννζνθνκείν, θιηληθή Αίζνπζα αζζελψλ(δσκάηην) Υεηξνπξγείν Δμσηεξηθά ηαηξεία Αίζνπζεο αλακνλήο Απαιηούμενορ Νυπόρ Αέπαρ Δζυηεπικών Υώπυν Γηα ηελ εμαζθάιηζε ζπλζεθψλ πγηεηλήο ζην εζσηεξηθφ θάζε θηηξίνπ θαη θάζε αλεμάξηεηνπ ηκήκαηνο θηηξίνπ απαηηείηαη ε αλαλέσζε ηνπ αέξα, δειαδή ε αληηθαηάζηαζε κέξνπο ηνπ εζσηεξηθνχ αέξα απφ λσπφ αέξα πεξηβάιινληνο. Οη απαηηήζεηο λσπνχ αέξα θαζνξίδνληαη αλάινγα κε: 1. ηε ρξήζε ηνπ θηηξίνπ 2. ηνλ πιεζπζκφ ησλ ρξεζηψλ θαη 3. ηελ παξαγσγή ξχπσλ ιφγσ ρξήζεο ηνπ θηηξίνπ, πνπ ζε γεληθή πξνζέγγηζε είλαη αληίζηνηρε ηεο ρξήζεο ηνπ θηηξίνπ. Τπάξρνπλ δηάθνξνη ηξφπνη ππνινγηζκνχ ηεο απαξαίηεηεο πνζφηεηαο λσπνχ αέξα ζχκθσλα κε ην ΔΛΟΣ ΔΝ 15251:2007. Γηα ηηο αλάγθεο ππνινγηζκνχ ηνπ αεξηζκνχ ζε κειέηεο εθηίκεζεο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θηηξίσλ, ν πην εχρξεζηνο ηξφπνο ππνινγηζκνχ ηεο αλαλέσζεο αέξα είλαη βάζεη ησλ ειάρηζησλ πνζνηήησλ πνπ απαηηνχληαη ζχκθσλα κε ηα εμήο δχν θξηηήξηα: 1. ηελ εμαζθάιηζε ησλ ζπλζεθψλ πγηεηλήο γηα ηνπο ρξήζηεο θαη 2. ηελ ειάρηζηε αλαλέσζε βάζεη ηνπ φγθνπ θαη ηεο ρξήζεο ηνπ θηηξίνπ 16

25 17 ε γεληθή θαηεχζπλζε, νη απαηηήζεηο λσπνχ αέξα αλά θαηεγνξία θηηξίνπ (ρξήζε) ζα πξέπεη λα θαζνξίδνληαη έηζη, ψζηε λα θαιχπηνπλ ηνλ ειάρηζην απαηηνχκελν αεξηζκφ (m 3 /h/άηνκν), αλάινγα κε ηελ ππθλφηεηα πιεζπζκνχ (άηνκα/m 2 ) αλά ρξήζε θηηξίνπ. Λακβάλνληαο ππφςε ηηο απαηηήζεηο αεξηζκνχ φπσο νξίδνληαη ζην πξφηππν ΔΛΟΣ ΔΝ 15251:2007, ζην πξφηππν ηεο ASHRAE θαη ζηελ Σερληθή Οδεγία ηνπ Σερληθνχ Δπηκειεηεξίνπ Σ.Ο.Σ.Δ.Δ. 2425/86, ζηνλ πίλαθα 2.3. θαζνξίδνληαη ν αξηζκφο αηφκσλ αλά 100 m 2 κεηθηήο δνκεκέλεο επηθάλεηαο, ν ελδεηθλπφκελνο απαηηνχκελνο λσπφο αέξαο αλά άηνκν (m 3 /h/άηνκν) θαη ν ελδεηθλπφκελνο απαηηνχκελνο λσπφο αέξαο αλά κνλάδα επηθάλεηαο δαπέδνπ (m 3 /h/m 2 ) γηα θάζε ρξήζε θηηξίνπ ή/θαη ρξήζε ζεξκηθήο δψλεο. Απηέο νη ηηκέο αεξηζκνχ απνηεινχλ κέζεο ηηκέο ησλ φζσλ θαζνξίδνληαη ζηα πξναλαθεξφκελα πξφηππα θαη νδεγίεο θαη ιακβάλνληαη ππφςε γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θηηξίνπ, ηφζν θαηά ηελ εθπφλεζε κειέηεο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θηεξίνπ φζν θαη γηα ηελ δηελέξγεηαο ελεξγεηαθήο επηζεψξεζεο. Γεδνκέλνπ πσο ηα ηζρχνληα πξφηππα αιιά θαη νη ηερληθέο νδεγίεο θαη νη θαλνληζκνί δίλνπλ έλα εχξνο ηηκψλ ζρεδηαζκνχ ησλ ζπζηεκάησλ αεξηζκνχ αλά ρξήζε, ν κειεηεηήο, θαηά ηελ θάζε ζρεδηαζκνχ ηνπ ζπζηήκαηνο, κπνξεί λα επηιέμεη φπνηα ηηκή εθηηκά πσο πξνζηδηάδεη θαιχηεξα ζην θηίξην, αξθεί λα είλαη κέζα ζηα φξηα ησλ θαλνληζκψλ. Χζηφζν, θαηά ηνπο ππνινγηζκνχο πνπ δηεμάγνληαη ζην πιαίζην ηεο κειέηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο, θαζψο θαη ηεο ελεξγεηαθήο επηζεψξεζεο θηηξίνπ, πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη ε αλαθεξφκελε ηππηθή ηηκή ηνπ Πίλαθα 1.2. Γηεπθξηλίδεηαη πσο γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ απαηηνχκελνπ αέξα γηα ηε κειέηε ελεξγεηαθήο απφδνζεο, νη βνεζεηηθνί ρψξνη (π.ρ. θιηκαθνζηάζηα, δηάδξνκνη, ινπηξά, απνζήθεο θ.ά.) θάζε ζεξκηθήο δψλεο, ζα ζπλππνινγίδνληαη κε ηελ ηηκή ηνπ Πίλαθα 1.2 πνπ αληηζηνηρεί ζε βνεζεηηθνχο ρψξνπο. Γειαδή, ζε ζεξκηθή δψλε πνπ πεξηιακβάλεη θαη βνεζεηηθνχο ρψξνπο (π.ρ. ζεξκηθή δψλε γξαθείσλ ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ δηαδξφκσλ), ν ππνινγηζκφο ηνπ απαηηνχκελνπ αεξηζκνχ ζα γίλεη κε άιιε ηππηθή ηηκή γηα ην εκβαδφλ ηεο ρξήζεο θαη κε άιιε ηππηθή ηηκή γηα ην εκβαδφλ ησλ βνεζεηηθψλ ρψξσλ, ζχκθσλα κε ηνλ Πίλαθα 1.2. Δπίζεο, ζηηο πεξηπηψζεηο ζεξκηθψλ δσλψλ πνπ απνηεινχληαη κφλν απφ βνεζεηηθνχο ρψξνπο, είλαη ζαθέο πσο ν ππνινγηζκφο ηνπ αεξηζκνχ ζα γίλεη βάζεη ηεο ηππηθήο ηηκήο ηνπ Πίλαθα 1.2 πνπ αληηζηνηρεί ζε βνεζεηηθνχο ρψξνπο. Δπηζεκαίλεηαη φηη, ζηνπο ππνινγηζκνχο γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε ηνπ θηηξίνπ δε ιακβάλνληαη ππφςε νη απαηηήζεηο θαη ε παξνρή λσπνχ αέξα ζε πεξηπηψζεηο εηδηθψλ εθαξκνγψλ, φπσο ν ηνπηθφο αεξηζκφο καγεηξείσλ, απνζήθεπζεο ή ζπληήξεζεο ηξνθίκσλ, εηδηθψλ ηαηξηθψλ εξγαζηεξίσλ θ.ά., νη νπνίεο δελ εμππεξεηνχλ ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ αεξηζκνχ ησλ ρξεζηψλ ησλ ρψξσλ. πλνςίδνληαο, γηα ηνλ αεξηζκφ ησλ ρψξσλ ελφο θηηξίνπ, ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο, αθφκε θαη φηαλ νη ηηκέο ζρεδηαζκνχ ησλ ζπζηεκάησλ αεξηζκνχ είλαη δηαθνξεηηθέο απφ ηηο ηππηθέο ηηκέο ηνπ Πίλαθα 1.2, ν κειεηεηήο πξέπεη: α) λα ρξεζηκνπνηήζεη ηηο ηππηθέο ηηκέο αεξηζκνχ ηνπ Πίλαθα 1.2. γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο, 17

26 18 β) λα αγλνήζεη εληειψο ηηο ηδηαίηεξεο απαηηήζεηο αεξηζκνχ εηδηθψλ εθαξκνγψλ (φπσο πξναλαθέξζεθε), γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαη γ) ζηελ ηερληθή πεξηγξαθή ησλ εγθαηαζηάζεσλ αεξηζκνχ, λα ηεθκεξηψζεη κε ζαθήλεηα θαη πιεξφηεηα, ηηο ηηκέο ζρεδηαζκνχ πνπ έρεη επηιέμεη. Δπηζεκαίλεηαη, πσο νη επηιεγείζεο απηέο ηηκέο αεξηζκνχ ζα πξέπεη λα βξίζθνληαη εληφο ησλ νξίσλ ησλ θαηά πεξίπησζε ηζρπφλησλ θαλνληζκψλ, ζρεηηθψλ ηερληθψλ νδεγηψλ θαη πξνηχπσλ. Πίνακαρ 1.2 Απαηηνχκελνο λσπφο αέξαο αλά ρξήζε θηεξίνπ (γηα ρψξνπο κε θαπληδφλησλ) γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ελέξγεηαο ηνπ απφδνζεο. Υξήζεηο θηηξίσλ θαη ζεξκηθψλ δσλψλ Άηνκα/100m 2 επηθ. Γαπέδνπ Νσπφο αέξαο [m 3 / h/ άηνκν] Νσπφο αέξαο [m 3 / h/ m 2 ] Μνλνθαηνηθία, πνιπθαηνηθία (πεξηζζφηεξα ηνπ ελφο δηακεξίζκαηνο Ξελνδνρείν εηήζηαο ιεηηνπξγίαο* ,00 Θεξηλήο ιεηηνπξγίαο* ,00 Υεηκεξηλήο ιεηηνπξγίαο* ,00 Ξελψλαο εηήζηαο ιεηηνπξγίαο* ,00 Θεξηλήο ιεηηνπξγίαο * ,00 Υεηκεξηλήο ιεηηνπξγίαο* ,00 Οηθνηξνθείν θαη Κνηηψλαο ,5 Τπλνδσκάηην μελνδνρείνπ, ,20 νηθνηξνθείν θ.α. Κνηλφρξεζηνο ρψξνο μελνδνρείνπ, ,26 νηθνηξνθείνπ θ.α. Δζηηαηφξην ,50 Εαραξνπιαζηείν, θαθελείν ,00 Νπρηεξηλφ θέληξν δηαζθέδαζεο ,00 Θέαηξν, θηλεκαηνγξάθνο ,00 Υψξνο ζπλαπιηψλ Υψξνο εθζέζεσλ, κνπζείν ,00 Υψξνο ζπλεδξίσλ, ακθηζέαηξα, αίζνπζεο ,50 18

27 19 δηθαζηεξίσλ Σξάπεδα ,00 Αίζνπζα πνιιαπιψλ ρξήζεσλ ,50 Κιεηζηφ γπκλαζηήξην, θιεηζηφ ,75 θνιπκβεηήξην Γηάδξνκνη θαη άιινη ,60 θνηλφρξεζηνη ρψξνη Λνπηξφ(θνηλφρξεζην) ,00 Νεπηαγσγείν** ,00 Πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε, δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε** Σξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε, αίζνπζα δηδαζθαιίαο** , ,00 Φαξκαθείν, σδείν** ,10 Ννζνθνκείν, θιηληθή* ,50 Αίζνπζεο ,50 αλζψλσλ(δσκάηην) Υεηξνχξγνη (ηαθηηθφ) ,00 Δμσηεξηθά ηαηξεία ,00 Αίζνπζεο αλακνλήο ,75 Αγξνηηθφ ηαηξείν, πγεηνλνκηθφο ζηαζκφο, θέληξν πγείαο, ηαηξείν Φπρηαηξείν, ίδξπκα αηφκσλ κε εηδηθέο αλάγθεο, ίδξπκα ρξφλησλ παζρφλησλ, νίθνο επγεξίαο, βξεθνθνκεία* Βξεθηθφο ζηαζκφο, παηδηθφο ζηαζκφο Κξαηεηήξην, αλακνξθσηήξην, θπιαθή , , , ,40 Αζηπλνκηθή δηεχζπλζε ,00 Δκπνξηθφ θέληξν, αγνξά, ππεξαγνξά ,60 Καηάζηεκα, θαξκαθείν ,08 Ηλζηηηνχην γπκλαζηηθήο ,75 Κνπξείν, θνκκσηήξην ,50 19

28 20 Γξαθείν ,00 Βηβιηνζήθε ,60 *νη ηηκέο απηέο ρξεζηκνπνηνχληαη φηαλ ην θηίξην εμεηάδεηαη εληαία θαη φρη θαηαλεκεκέλν ζε επηκέξνπο ζεξκηθέο δψλεο δηαθνξεηηθψλ ρξήζεσλ **νη ηηκέο απηέο αθνξνχλ ηηο αίζνπζεο εθπαίδεπζεο θαη φρη άιινπο ρψξνπο ησλ παηδεπηηθψλ ηδξπκάησλ φπσο είλαη ηα γξαθεία, νη δηάδξνκνη θ.α ηάθμη Φυηιζμού ε θάζε ρψξν πξέπεη λα παξέρεηαη ν θσηηζκφο πνπ εμαζθαιίδεη ζηνπο ρξήζηεο νπηηθή άλεζε, δειαδή έλα πεξηβάιινλ κε ηελ απαηηνχκελε πνζφηεηα θαη πνηφηεηα θσηηζκνχ, πνπ επηηξέπεη ηελ επράξηζηε δηακνλή θαη ηελ άζθεζε ηεο πξνβιεπφκελεο δξαζηεξηφηεηά ηνπο, ρσξίο θαηλφκελα πνπ λα νδεγνχλ ζηελ νπηηθή δπζθνξία ή/ θαη θφπσζε. Γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο γηα θσηηζκφ, ν Κ.Δλ.Α.Κ. θαζνξίδεη γηα ηα λέα θαη ξηδηθά αλαθαηληδφκελα θηίξηα ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα, θαζψο θαη γηα ηα αληίζηνηρα θηίξηα αλαθνξάο, σο ειάρηζηε θσηηζηηθή απφδνζε (θσηεηλή δξαζηηθφηεηα) ησλ ζπζηεκάησλ γεληθνχ θσηηζκνχ ηα 55 (lm/w). ην πξφηππν ΔΛΟΣ EN :2002 δίλνληαη ιεπηνκεξψο ηα ζπληζηψκελα επίπεδα θσηηζκνχ αλά ρξήζε ρψξνπ, θαζψο θαη επηπξφζζεηεο πιεξνθνξίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ην ζρεδηαζκφ ηνπ ζπζηήκαηνο θσηηζκνχ. Με βάζε - θαηά θχξην ιφγν - ηηο πξνηεηλφκελεο ηηκέο ηνπ πξνηχπνπ γηα ηα ζπληζηψκελα επίπεδα θσηηζκνχ, δίλνληαη ζηνλ Πίλαθα 1.3 νη ηηκέο γηα ηε κέζε ειάρηζηε ζηάζκε γεληθνχ θσηηζκνχ (lx) αλά ρξήζε ρψξνπ θαη νη ηηκέο γηα ηελ εγθαηεζηεκέλε ηζρχ θσηηζκνχ (W/m 2 δνκεκέλεο επηθάλεηαο) ηνπ θηηξίνπ αλαθνξάο ηξηηνγελνχο ηνκέα, γηα ην νπνίν ε θσηηζηηθή απφδνζε (θσηεηλή δξαζηηθφηεηα) θαζνξίζηεθε ζηα 55 (lm/w). Απηέο νη ηηκέο, ηεο εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο ησλ θσηηζηηθψλ αλά κνλάδα δνκεκέλεο επηθάλεηαο (W/m 2 ) ηνπ θηηξίνπ αλαθνξάο είλαη νη κέγηζηεο επηηξεπφκελεο γηα ηελ θάιπςε ηεο κέζεο ειάρηζηεο ζηάζκεο (lx) γεληθνχ θσηηζκνχ, γηα χςνο ηνπνζέηεζεο ησλ θσηηζηηθψλ ζην ρψξν ηα 2,6 m, θαζνξίζηεθαλ κε βάζε ηηο πξνηεηλφκελεο ηηκέο αλά ρξήζε ρψξσλ φπσο δίλνληαη ζην πξφηππν ΔΛΟΣ ΔΝ 15193:2007 θαη ιακβάλνληαη ππφςε γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θηηξίσλ ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα. ην φξην ηηκψλ ηεο εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο (W/m 2 ) ηνπ Πίλαθα 1.3 δελ πεξηιακβάλνληαη θσηηζηηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα: 1. εηδηθφ θσηηζκφ αλάδεημεο (π.ρ. εκπνξεπκάησλ, εθζεκάησλ (κνπζεία), 2. θσηηζκφ αζθαιείαο, 3. εηδηθφ θσηηζκφ ρψξσλ εηδηθήο ρξήζεο (ρεηξνπξγείσλ, θηλεκαηνγξάθσλ, ζεάηξσλ Χζηφζν γηα απηέο ηηο πεξηπηψζεηο, ν κειεηεηήο πξέπεη λα ηεθκεξηψλεη κε ζαθήλεηα ηελ αλάγθε ρξήζεο εηδηθνχ θσηηζκνχ ζε επηκέξνπο ρψξνπο ηνπ θηηξίνπ θαη λα αλαθέξεη ηελ εγθαηεζηεκέλε ειεθηξηθή ηνπ ηζρχ. 20

29 21 Πίνακαρ 1.3 ηάζκε γεληθνχ(φρη εηδηθνχ) θσηηζκνχ θαη εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο θσηηζκνχ (W/m 2 ) θηηξίνπ αλαθνξάο αλά ρξήζε θηηξίνπ γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ελεξγεηαθήο ηνπ απφδνζεο. Υξήζεηο θηηξίσλ ή ζεξκηθψλ δσλψλ ηάζκε θσηηζκνχ [lx] Ηζρχο γηα θηήξην αλαθνξάο [W/m 2 ] Δπίπεδν αλαθνξάο κέηξεζεο[m] Μνλνθαηνηθία πνιπθαηνηθία (πεξηζζφηεξα 200 6,4 0,8 ηνπ ελφο δηακεξίζκαηνο) Ξελνδνρείν εηήζηαο ιεηηνπξγίαο 300 9,6 0,8 Θεξηλήο ιεηηνπξγίαο 300 9,6 0,8 Υεηκεξηλήο ιεηηνπξγίαο 300 9,6 0,8 Ξελψλαο εηήζηαο ιεηηνπξγίαο 300 9,6 0,8 Θεξηλήο ιεηηνπξγίαο 300 9,6 0,8 Υεηκεξηλήο ιεηηνπξγίαο 300 9,6 0,8 Οηθνηξνθείν θαη θνηηψλαο 300 9,6 0,8 Τπλνδσκάηην μελνδνρείν, νηθνηξνθείνπ θ.α ,0 0,8 Κνηλφρξεζηνο ρψξνο μελνδνρείνπ, νηθνηξνθείνπ θ.α ,2 0,5 Δζηηαηφξην 200 6,4 0,8 Εαραξνπιαζηείν, θαθελείν 250 8,0 0,8 Νπρηεξηλφ θέληξν δηαζθέδαζεο, κνπζηθή ζθελή 100 3,2 0,8 Θέαηξν, θηλεκαηνγξάθνο 100 3,2 0,8 Υψξνο ζπλαπιηψλ 100 3,2 0,8 Υψξνο εθζέζεσλ, κνπζείν 200 6,4 0,8 Υψξνο ζπλεδξίσλ, ακθηζέαηξν, αίζνπζα δηθαζηεξίσλ ,0 0,8 Σξάπεδα ,0 0,8 Αίζνπζα πνιιαπιψλ ρξήζεσλ 300 0,8 Κιεηζηφ γπκλαζηήξην, θιεηζηφ θνιπκβεηήξην 300 9,6 0,5 Γηάδξνκνη θαη άιινη θνηλφρξεζηνη βνεζεηηθνί ρψξνη 200 6,4 0,5 Λνπηξφ(θνηλφρξεζην) 300 6,4 0,5 Νεπηαγσγείν 300 9,6 0,8 Πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε, δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε 500 9,6 0,8 Σξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε, ,0 0,8 21

30 22 αίζνπζα δηδαζθαιίαο Φξνληηζηήξην, σδείν ,0 0,8 Ννζνθνκείν, θιηληθή 300 9,6 0,8 Αίζνπζα ,8 αζζελψλ(δσκάηην) Υεηξνπξγείν (ηαθηηθφ) ,8 Δμψηεξσλ ηαηξείσλ ,8 Αίζνπζεο αλακνλήο 300 9,6 0,8 Αγξνηηθφ ηαηξείν, πγεηνλνκηθφο ζηαζκφο, θέληξν πγείαο, ηαηξείν Φπρηαηξείν, ίδξπκα αηφκσλ κε εηδηθέο αλάγθεο, ίδξπκα ρξφλησλ παζρφλησλ, νίθνο επγεξίαο, βξεθνθνκεία ,0 0, ,6 0,8 Βξεθηθφο ζηαζκφο, παηδηθφο ζηαζκφο 300 9,6 0,8 Κξαηεηήξην, αλακνξθσηήξην, θπιαθή 300 9,6 0,8 Αζηπλνκηθή δηεχζπλζε ,0 0,8 Δκπνξηθφ θέληξν, αγνξά θαη ππεξαγνξά 300 9,6 0,8 Καηάζηεκα, θαξκαθείν ,8 Ηλζηηηνχην γπκλαζηηθήο ,8 0,8 Κνπξείν, θνκκσηήξην ,8 0,8 Γξαθείν ,0 0,8 Βηβιηνζήθε ,0 0,8 Lx= (lm/m 2 ) 1.5 Καηανάλυζη Εεζηού Νεπού Ζ δήηεζε δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο (Ε.Ν.Υ.) ζε έλα θηίξην ή ζε έλα αλεμάξηεην (ιεηηνπξγηθά) ηκήκα ηνπ εμαξηάηαη απφ ηε ρξήζε ηνπ θηηξίνπ (ή ηνπ ηκήκαηνο) αιιά θαη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ απφ ηνλ αλζξψπηλν παξάγνληα. Έηζη, θάζε θηίξην, αλάινγα κε ηε γεληθή ηνπ ρξήζε αιιά θαη ηηο ζπλήζεηεο ησλ ρξεζηψλ ηνπ, παξνπζηάδεη δηαθνξεηηθή θαηαλάισζε Ε.Ν.Υ. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο θαηαλάισζεο ζεξκηθήο ελέξγεηαο γηα παξαγσγή Ε.Ν.Υ. θαζνξίζηεθε, ζχκθσλα κε ηνλ Πίλαθα 1.4, ε ηππηθή εκεξήζηα θαηαλάισζε Ε.Ν.Υ. αλά άηνκν/ ρξήζηε ηνπ ππφ κειέηε θηηξίνπ ή ηεο ππφ κειέηε δψλεο, θαζψο επίζεο θαη ε εηήζηα θαηαλάισζε, σο εμήο: 1. αλά ππλνδσκάηην γηα ηηο θαηνηθίεο (φπνπ ππφ ηνλ φξν ππλνδσκάηην πξέπεη λα ινγίδνληαη φινη νη ρψξνη πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο ππλνδσκάηηα, ρσξίο ιεηηνπξγηθά πξνβιήκαηα, αλεμαξηήησο ηεο πθηζηάκελε ρξήζεο ηνπο), 2. αλά θιίλε γηα ηα θηίξηα πξνζσξηλήο δηακνλήο θαη πεξίζαιςεο, 3. αλά κνλάδα δνκεκέλεο επηθάλεηαο γηα φιεο ηηο ππφινηπεο ρξήζεηο θηηξίσλ. 22

31 23 Οη ηηκέο ηνπ Πίλαθα 1.4 ιακβάλνληαη απφ ηε δηεζλή βηβιηνγξαθία θαη ηηο ηππηθέο ηηκέο πνπ πξνηείλεη ην πξφηππν ΔΛΟΣ EN :2008 γηα νξηζκέλεο ρξήζεηο θηηξίσλ θαη ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο γηα Ε.Ν.Υ. ηνπ θηηξίνπ. Πξνθεηκέλνπ γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ απαηηνχκελνπ ζεξκηθνχ θνξηίνπ γηα Ε.Ν.Υ., νη θαηαλαιψζεηο ηνπ Πίλαθα 1.4 αλαθέξνληαη ζε ζεξκνθξαζία Ε.Ν.Υ. 45ºC, ε νπνία ιακβάλεηαη θαη θαηά ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θηηξίσλ. ε νξηζκέλεο ρξήζεηο θηεξίσλ, ζχκθσλα κε ην παξαπάλσ πξφηππν, ιφγσ πεξηνξηζκέλεο δήηεζεο ε θαηαλάισζε Ε.Ν.Υ. ιακβάλεηαη κεδεληθή γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ θηεξίνπ, ηφζν γηα ηελ Μειέηε Δλεξγεηαθήο Απφδνζεο, φζν θαη γηα ηελ ελεξγεηαθή επηζεψξεζε Γηεπθξηλίδεηαη επίζεο, πσο νη ππνινγηζκνί ηεο θαηαλάισζεο Ε.Ν.Υ. γίλνληαη βάζεη ησλ ηεηξαγσληθψλ πνπ θαηαιακβάλεη ε ρξήζε γηα ηελ νπνία ππάξρεη απαίηεζε Ε.Ν.Υ. θαη φρη γηα ην ζχλνιν ηνπ θηηξίνπ. Ζ επηθάλεηα ησλ θνηλφρξεζησλ βνεζεηηθψλ ρψξσλ ησλ θηηξίσλ, π.ρ. δηάδξνκνη, θιηκαθνζηάζηα, ινπηξά (WC), δε ζπλππνινγίδεηαη γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ απαηηήζεσλ Ε.Ν.Υ. Έηζη, ζηελ πεξίπησζε πνπ νη θνηλφρξεζηνη βνεζεηηθνί ρψξνη ελζσκαηψλνληαη ζε κηα κεγαιχηεξε ζεξκηθή δψλε, ην εκβαδφ ηνπο δε ιακβάλεηαη ππφςε γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο θαηαλάισζεο Ε.Ν.Υ., ελψ ζηελ πεξίπησζε φπνπ νη ρψξνη απηνί νξηζηνχλ σο μερσξηζηέο ζεξκηθέο δψλεο, ε θαηαλάισζε Ε.Ν.Υ. ιακβάλεηαη κεδεληθή. ε θάζε πεξίπησζε, ηα ζηνηρεία ησλ ππνινγηζκψλ γηα ην ζρεδηαζκφ ηνπ ζπζηήκαηνο παξαγσγήο θαη δηαλνκήο Ε.Ν.Υ. ζα πξέπεη λα θαζνξίδνληαη κε ζαθήλεηα, ζηε ζρεηηθή κειέηε δηαζηαζηνιφγεζεο. Πίνακαρ 1.4 Σππηθή θαηαλάισζε δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο (ζε ζεξκνθξαζία 45 ν C) αλά ρξήζε θηεξίνπ γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο. Υξήζεηο θηεξίσλ ή ζεξκηθψλ δσλψλ Μνλνθαηνηθία, πνιπθαηνηθία Ξελνδνρείν εηήζηαο ιεηηνπξγίαο θαηεγνξίαο Lux Α θαη Β θαηεγνξίαο Ζκεξεζία θαηαλάισζε Ε. Ν. Υ. L/άηνκν/εκέξα Αλά δνκεκέλε επηθάλεηα 2[l/m/εκέξα] Δηεζία θαηαλάισζε Ε. Ν. Υ. Αλά ππλνδσκάηην 3[l/m/ππλ./έηνο] Αλά δνκεκέλε επηθάλεηα 32[m/m/έηνο] ,38 -- L/άηνκν/εκέξα [l/m/εκέξα] Αλά θιίλε [l/m/ππλ./έηνο] [m/m/έηνο] , ,20 -- Γ θαηεγνξίαο ,90 -- Θεξηλήο ιεηηνπξγίαο θαηεγνξίαο Lux ,

32 24 Α θαη Β θαηεγνξίαο ,41 -- Γ θαηεγνξίαο ,56 -- Ξελψλαο εηήζηαο ιεηηνπξγίαο ,90 -- Θεξηλήο ιεηηνπξγίαο ,74 -- Υεηκεξηλήο ιεηηνπξγίαο ,56 -- Οηθνηξνθείν, θνηηψλαο ,25 -- Δζηηαηφξην 8 5, ,04 Εαραξνπιαζηείν, θαθελείν** 2 1, ,58 Νπρηεξηλφ θέληξν δηαζθέδαζεο, 3 3, ,62 κνπζηθή ζθελή Θέαηξν, θηλεκαηνγξάθνο Υψξνο ζπλαπιηψλ Υψξνο εθζέζεσλ, κνπζείν Υψξνο ζπλεδξίσλ. Ακθηζέαηξν, αίζνπζα δηθαζηεξίσλ Σξάπεδα Αίζνπζα πνιιαπιψλ ρξήζεσλ Κιεηζηφ γπκλαζηήξην, θιεηζηφ 20 9, ,29 θνιπκβεηήξην** Γηάδξνκν θαη άιινη θνηλφρξεζηνη βνεζεηηθνί ρψξνη Λνπηξφ (θνηλφρξεζην) Νεπηαγσγείν Πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε, δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε

33 25 Σξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε, αίζνπζα δηδαζθαιίαο Φξνληηζηήξην, σδείν Ννζνθνκείν θάησ ,2 -- ησλ 500 θιψλσλ Ννζνθνκείν άλσ ησλ 500 θιηλψλ* ,9 -- Κιηληθή* ,0 -- Αγξνηηθφ ηαηξείν, πγεηνλνκηθφο ζηαζκφο, θέληξν πγεηάο, ηαηξείν Φπρηαηξείν, ίδξπκα αηφκσλ κε εηδηθέο αλάγθεο. Ίδξπκα ρξφλησλ παζρψλησλ, νίθνο επγεξίαο, βξεθνθνκεία Βξεθηθφο ζηαζκφο, παηδηθφο ζηαζκφο Αλακνξθσηήξην, θπιαθή Αζηπλνκηθή δηεχζπλζε, θξαηεηήξην Δκπνξηθφ θέληξν, αγνξά θαη ππεξαγνξά 5 0, , , , , , , Καηάζηεκα θαξκαθείν Ηλζηηηνχην, γπκλαζηηθήο** 20 15, ,68 Κνπξείν, θνκκσηήξην** 3 2, ,70 Γξαθείν Βηβιηνζήθε *Δάλ ε θαηαλάισζε Ε. Ν. Υ. ελφο θηηξίνπ (πρ. Αλά θιίλε ή αλά ππλνδσκάηην), έρεη πξνζδηνξηζηεί ζε κηα ζεξκηθή δψλε ηνπ θηηξίνπ(πρ. Τπλνδσκάηην), δελ πξέπεη λα πξνζδηνξηζηεί ζε άιιε ζεξκηθή δψλε (π.ρ. Δζηηαηφξην μελνδνρείνπ). **ηηο θαηαλαιψζεηο Ε.Ν.Υ. ησλ ρψξσλ απηψλ έρεη ζπλππνινγηζηεί ε ζπλερήο αιιαγή ρξεζηψλ ζηελ δηάξθεηα ηνπ ιεηηνπξγηθνχ σξαξίνπ θαη έλα πνζνζηφ ρξεζηψλ πνπ δελ θαηαλαιψλεη Ε.Ν.Υ. Δπίζεο γηα ηελ εθηίκεζε ησλ ελεξγεηαθψλ αλαγθψλ γηα παξαγσγή ηνπ απαηηνχκελνπ δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο, είλαη απαξαίηεηε θαη ε κέζε ζεξκνθξαζία λεξνχ δηθηχνπ αλά θιηκαηηθή δψλε. Ζ ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνχ δηθηχνπ, εμαξηάηαη απφ ηε κέζε 25

34 26 εμσηεξηθή ζεξκνθξαζία ηνπ αέξα αιιά θαη δεπηεξεπφλησο απφ ηε ζεξκνθξαζία εδάθνπο ζηελ εθάζηνηε πεξηνρή. ηελ ηερληθή νδεγία ηνπ Σ.Δ.Δ. «Κιηκαηηθά δεδνκέλα γηα ειιεληθέο πεξηνρέο» δίλνληαη ηππηθέο ηηκέο γηα ηε κέζε κεληαία ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνχ δηθηχνπ γηα δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο Διιάδαο. Γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ησλ απαηηνχκελσλ θνξηίσλ γηα δεζηφ λεξφ ρξήζεο ιακβάλνληαη νη ηηκέο ηεο κέζεο κεληαίαο ζεξκνθξαζίαο λεξνχ δηθηχνπ, φπσο δίλνληαη ζηνλ Πίλαθα 1.5 γηα θάζε θιηκαηηθή δψλε ζηελ νπνία αλήθεη ε εθάζηνηε πεξηνρή. Πεξηνρέο κε πςφκεηξν άλσ ησλ 500 κέηξσλ θαηαηάζζνληαη ζηελ ακέζσο ςπρξφηεξε θιηκαηηθή δψλε. Οη πεξηνρέο ηεο νξεηλήο Αξθαδίαο, πνπ έρνπλ εληαρζεί ζηε δψλε Γ, θαζψο θαη φιεο νη πεξηνρέο ηεο δψλεο Γ δηαηεξνχλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο δψλεο ζηελ νπνία επξίζθνληαη, αλεμαξηήησο πςνκέηξνπ. Πίνακαρ 1.5 Μέζε κεληαία ζεξκνθξαζία λεξνχ δηθηχνπ αλά θιηκαηηθή δψλε Κιηκαηηθή δψλε Η Φ Μ Α Μ Η Η Α Ο Ν Γ Α 13,0 12,8 13,8 16,3 19,9 23,8 26,6 26,6 24,9 21,7 18,1 14,8 Β 10,4 10,1 11,7 14,8 18,9 23,1 25,6 25,8 23,5 19,7 15,5 12,2 Γ 6,5 7,3 9,4 13,2 17,6 21,9 24,3 24,6 22,0 17,7 12,7 8,6 Γ 4,2 5,0 7,5 11,5 15,7 19,8 22,2 22,7 20,2 15,9 10,8 6,6 1.6 Δξοπλιζμόρ Κηιπίος ή Θεπμικήρ Εώνηρ Ζ εθιπφκελε ζεξκηθή ηζρχο απφ ειεθηξηθφ θαηά ην πιείζηνλ εμνπιηζκφ (ειεθηξηθέο ζπζθεπέο) αιιά θαη δεπηεξεπφλησο απφ άιιεο ζπζθεπέο, είλαη ε ηξίηε βαζηθή θαηεγνξία εζσηεξηθψλ θεξδψλ ζηα θηίξηα. Απηή ε ηζρχο εθιχεηαη κε αθηηλνβνιία θαη κεηαθνξά φπσο ζπκβαίλεη θαη κε ηηο άιιεο θαηεγνξίεο εζσηεξηθψλ θεξδψλ, ζε αλαινγία πνπ εμαξηάηαη απφ ην είδνο ηεο ζπζθεπήο. Ζ αλαινγία ησλ ηκεκάησλ αθηηλνβνιίαο - κεηαθνξάο δελ επεξεάδεη ηδηαίηεξα θαη δελ ππεηζέξρεηαη ζε απινπζηεπκέλνπο ππνινγηζκνχο. ηε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ εθαξκνγψλ απηά ηα θέξδε εηζέξρνληαη ζην ρψξν ππφ ηε κνξθή αηζζεηήο ζεξκφηεηαο. Λφγσ ηεο αχμεζεο ησλ εθαξκνγψλ ειεθηξηθψλ ζπζθεπψλ θαη εηδηθφηεξα ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ησλ επηθνηλσληψλ, ηα εζσηεξηθά θέξδε απφ ζπζθεπέο είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθά, θπξίσο ζε ρξήζεηο θηηξίσλ εκπνξηθψλ θαη δηνηθεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ (γξαθεία επηρεηξήζεηο θ.α.). 26

35 27 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 Σεσνικέρ Δξοικονόμηζηρ Δνέπγειαρ Ο ελεξγεηαθφο ζρεδηαζκφο ζπληζηά κηα κπζνινγηθή πξνζέγγηζε ζηελ θαηαζθεπή θηηξίσλ πνπ απνζθνπεί ζηε κείσζε ηεο ελεξγεηαθήο ηνπο θαηαλάισζεο θαη ζηνλ πεξηνξηζκφ ησλ πεξηβαιινληηθψλ ηνπο επηπηψζεσλ. Ζ αλάδεημε ηνπ ελεξγεηαθνχ ζρεδηαζκνχ σο επηβεβιεκέλε παξάκεηξνο ζηελ επηζηήκε ηεο νηθνδνκηθήο ηξνθνδνηείηαη απφ ζπγρξφλνπο πεξηβαιινληηθνχο πεξηνξηζκνχο θαη ηηο νηθνλνκηθέο ζπλέπεηεο απφ ηε κε εχινγε θαηαλάισζε ελεξγείαο ζηα θηίξηα. Κάζε παξέκβαζε ζην ζρεδηαζκφ ησλ θηηξίσλ νθείιεη λα πξνζαξκφδεηαη ζηηο θιηκαηηθέο ζπλζήθεο πνπ ζα θαηαζθεπαζηεί. Άιισζηε, ε δηάθνξα ησλ εμσηεξηθψλ ζπλζεθψλ κε ηηο επηζπκεηέο εζσηεξηθέο ζπλζήθεο άλεζεο ζπληζηνχλ ηνλ θχξην ιφγν γηα ηελ ρξήζε ελέξγεηαο ζηα θηίξηα. Γη απηφ ηα θιηκαηηθά δεδνκέλα είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθά ζηνλ θιάδν ηεο θαηαζθεπήο θηηξίσλ, αθνχ θχξην ξνιφ ελφο θηηξίνπ απνηειεί ε πξνζηαζία ησλ ελνίθσλ ηνπ απφ ην θιίκα θαη ε δηαζθάιηζε ηθαλνπνηεηηθψλ εζσηεξηθψλ θιηκαηηθψλ ζπλζεθψλ ζεξκηθήο θαη φρη κφλν άλεζεο, αλεμάξηεηα απφ ηηο επηθξαηνχζεο εμσηεξηθέο ζπλζήθεο (Δηθφλα 2.1). Δικόνα 2.1 Γεληθά, νη δπλαηφηεηεο εμνηθνλφκεζεο ελεξγείαο ζε έλα θηίξην γηα ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο ηνπ ζπκπεξηθνξάο κπνξνχλ λα θαηεγνξηνπνηεζνχλ: 1. ζε απηέο πνπ αθνξνχλ ζηε κείσζε ησλ ζεξκηθψλ ή ςπθηηθψλ θνξηηψλ κε παξέκβαζε ζην κηθξνθιίκα θαη ζην θέιπθνο ηνπ θηηξίνπ. 2. ζε απηέο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε βειηίσζε ηεο απφδνζεο ησλ δηαθνξψλ ζπζηεκάησλ ζέξκαλζεο θαη ςχμεο. 3. ζηε ρξήζε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο (ΑΠΔ) γηα ηελ θάιπςε κέξνπο ηνπ θνξηίνπ. 27

36 28 Μάιηζηα, ε ζεηξά πξνηεξαηφηεηαο πνπ αθνινπζείηαη ζηνλ ελεξγεηαθφ ζρεδηαζκφ μεθίλα κε ηε δηακφξθσζε ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο αξρηηεθηνληθήο θαη ηεο θπζηθήο ηνπ θηηξίνπ, ψζηε γηα ηε ρξήζε ηνπ λα απαηηνχληαη ηα ειάρηζηα ζεξκηθά θαη ςπθηηθά θνξηία. Ζ κείσζε ησλ ζεξκηθψλ θαη ςπθηηθψλ θνξηηψλ ελφο θηηξίνπ επηηπγράλεηαη κε: 1. ηελ θαηάιιειε δηακφξθσζε ηνπ πεξηβάιινληα ρψξνπ θαη φισλ εθείλσλ ησλ ζηνηρείσλ πνπ ζπληζηνχλ ην κηθξνθιίκα ζηελ πεξηνρή γχξσ απφ ην θηίξην, 2. ηνλ ελεξγεηαθφ ζρεδηαζκφ ηνπ θηηξίνπ, 3. ηελ αχμεζε ηεο απφδνζεο ησλ ιεβήησλ θαη ησλ θιηκαηηθψλ κεραλεκάησλ θαη 4. ηε ρξήζε ΑΔΠ. Διάγραμμα 1 Δυνατότητεσ εξοικονόμηςησ ενζργειασ ςτα κτίρια 2.1 Ζ Γιαμόπθυζη ηος Μικποκλίμαηορ Ζ δηαληίδξαζε κεηαμχ θπζηθνχ θαη ηερληθνχ πεξηβάιινληνο δηακνξθψλεη θάζε θνξά ηηο ηνπηθέο θιηκαηηθέο ζπλζήθεο, ελψ ηα απνηειέζκαηα ηεο απνηππψλνληαη ζε κεγάιν βαζκφ ζηελ αλψλπκε αξρηηεθηνληθή, θαζψο θαη ζηηο πεξηπηψζεηο ζπλζεθψλ πεξηνξηζκέλεο ηερλνινγίαο ή αδπλακίαο ειέγρνπ ηνπ πεξηβάιινληνο. Έηζη, ην θιίκα ηεο πεξηνρήο επηδξνχζε θαζνξηζηηθά φρη κφλν ζηνλ θηηξηαθφ ηνκέα, αιιά θαη ζηε 28

37 29 δηακφξθσζε ηνπ πεξηβάιινληνο, θαζψο ν θαζέλαο αλαδεηνχζε ιχζεηο κε θπζηθά θπξίσο κέζα πνπ ζα ηνλ πξνζηάηεπαλ απφ ηα δπζκελή ζηνηρεία ηνπ θιίκαηνο, ελψ παξάιιεια ζα δέζκεπε απνηειεζκαηηθά ηα ζεηηθά γηα λα εμππεξεηήζεη ζεκειηψδεηο αλάγθεο θαη πνηφηεηα δσήο. ηηο κέξεο καο ε αλάπηπμε ησλ ηερλνινγηθψλ κέζσλ, θαζψο θαη ε ξαγδαία αλάπηπμε ησλ αζηηθψλ θέληξσλ πεξηφξηζαλ ζε κεγάιν βαζκφ ηνπο ειεπζέξνπο αζηηθνχο ρψξνπο, αληηθαζηζηψληαο ηνπο κε κπεηφλ θαη άζθαιην πξνθεηκέλνπ λα ηθαλνπνηεζεί ε ζπλερψο απμαλνκέλε δήηεζε ζε ζηέγαζε ιεηηνπξγηψλ ηφζν ηνπ νηθηζηηθνχ, φζν θαη ηνπ ηξηηνγελή ηνκέα. Έηζη ηα ζχγρξνλα αζηηθά θέληξα ραξαθηεξίδνληαη πιένλ απφ ην ππθλά δνκεκέλν πεξηβάιινλ, ηελ εθηελή ρξήζε πιηθψλ πνπ κφλν πξνβιήκαηα κπνξεί λα δεκηνπξγήζνπλ ζην πεξηβάιινλ, ηε κεγάιε θπθινθνξηαθή ζπκθφξεζε θαη ηελ επαθνινπζεί αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε θαη θιηκαηηθή κεηαβνιή. Οη ρψξνη πξαζίλνπ, νη πιαηείεο, ηα πάξθα θαη γεληθφηεξα νη δεκφζηνη αλνηρηνί ρψξνη ζπλάζξνηζεο, θαηαιακβάλνπλ ζπλήζσο πεξηνξηζκέλε έθηαζε ζε πνιενδνκηθή θιίκαθα, κεηψλνληαο κε ηνλ ηξφπν απηφ ηηο ζεηηθέο επηξξνέο ζην κηθξνθιίκα θαη ζηελ επεκεξία ησλ θαηνίθσλ θαη ησλ ρξεζηψλ ηνπο. ια ηα παξαπάλσ κπνξεί λα έρνπλ ηζρπξή επίδξαζε ζηε δηακφξθσζε ησλ ηνπηθψλ θιηκαηηθψλ ζπλζεθψλ θαη θαη επέθηαζε ζηελ άλεζε θαη ζην επίπεδν ηεο πνηφηεηαο δσήο ζηηο πφιεηο. Καζψο φκσο ην κηθξνθιίκα επηδξά δξαζηηθά ζηε δηακφξθσζε ηνπ πεξηβάιινληνο ζην εζσηεξηθφ ησλ θηηξίσλ, είλαη αλαγθαία ε δηεξεχλεζε ησλ παξαγφλησλ πνπ ην επεξεάδνπλ ψζηε λα γίλεη εθηθηφο ν πξνζδηνξηζκφο ησλ παξεκβάζεσλ πξνο ηε βειηίσζή ηνπ. ε πξψην επίπεδν, ε ηνπνγξαθία ή ε κνξθνινγία ηνπ εδάθνπο παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξνιφ ηφζν ζηε ξνή ηνπ άλεκνπ πάλσ, γχξσ, ή δηάκεζνπ ησλ θηηξίσλ θαη ησλ ειεχζεξσλ ρψξσλ, φζν θαη ζηε ζθίαζε ή ζηνλ ειηαζκφ ησλ επηθαλεηψλ. ε πεξηνρέο ςχρξεο, ν απξφζθνπηνο ειηαζκφο ηφζν ησλ θηηξίσλ, φζν θαη ησλ ειεχζεξσλ επηθαλεηψλ, ζεσξείηαη επηβεβιεκέλνο ηδίσο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο ρεηκεξηλήο πεξηφδνπ. Γηα παξάδεηγκα, νηθηζκνί θηηζκέλνη ζηε βνξηλή πιεπξά ιφθνπ παξνπζηάδνπλ πξφβιεκα ειηαζκνχ, θαζψο ην κήθνο ηεο ζθηάο ησλ κεκνλσκέλσλ θηηξίσλ εθηείλεηαη ζε κεγάιε επηθάλεηα, ελψ ζηηο λφηηεο θιίζεηο αληίζηνηρα ην ζθηαζκέλν έδαθνο παξνπζηάδεηαη πεξηνξηζκέλν. πκθψλα κε ηα παξαπάλσ, ζε λφηηεο θιίζεηο ζα κπνξνχζε λα πξνηαζεί κηα πην ππθλή δφκεζε κε θηίξηα ζηε ζεηξά, ελψ αληίζεηα ζε βνξηλέο πιεπξέο ε ρσξνζέηεζε ησλ θηηξίσλ ζε ζρήκα ζθαθηέξαο ζα αχμαλε ηελ απφζηαζε θαη ζπλεπψο ην ξίζθν ζθηαζκνχ ησλ θηηξίσλ. Γεληθά, ε θιίζε ηνπ εδάθνπο ζε ζρέζε θαη κε ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ πξνδηαγξάθεη γηα θάζε κελά ηνπ έηνπο θαη αλάινγα κε ηελ γεσγξαθηθή ζέζε ην κήθνο ηεο ζθηάο ελφο θηηξίνπ θαη θαηά ζπλέπεηα ηνλ ειηαζκφ ησλ παξαθείκελσλ. Απφ πεξηβαιινληηθήο πιεπξάο, κεγάιν ξνιφ παίδεη θαη ε ρσξνζέηεζε ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ. Καηά κία άπνςε νη βαζηθνί άμνλεο θπθινθνξίαο ζα πξέπεη λα πξνζαλαηνιίδνληαη θαηά ηε δηεχζπλζε αλαηνιήο θαη δχζεο, έηζη ψζηε λα δηεπθνιπλζεί ε νξηνζέηεζε ησλ θηηξίσλ θαη λα πξνθχςνπλ λφηηα πξνζαλαηνιηζκέλα 29

38 30 θηίξηα, ζηα νπνία ζα κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ νη αξρέο βηνθιηκαηηθήο αξρηηεθηνληθήο. Απφ ηελ άιιε πιεπξά φκσο, κία πξφβιεςε πξνζαλαηνιηζκνχ ησλ θχξησλ δξφκσλ θπθινθνξίαο πξνο ηε δηεχζπλζε ησλ επηθξαηνχλησλ αλέκσλ ζα δηεπθφιπλε ην δξνζηζκφ θαη ηελ ηαρχηεξε απαγσγή ησλ ξχπσλ ησλ ζεξκηθψλ απνβιήησλ απφ αλζξσπνγελείο παξάγνληεο. ηελ ηειεπηαία επηινγή, ε ηθαλνπνίεζε ηεο απαίηεζεο θαη γηα λφηηα ρσξνζέηεζε ησλ παξφδησλ θηηξίσλ ζα επηηεπρζεί κε ηελ θαηάιιειε ζηξνθή ηνπο ζε επίπεδν, βεβαία, νηθνδνκηθψλ ηεηξαγψλσλ θη φρη απνζπαζκαηηθά κεκνλσκέλσλ θηηξίσλ. ε ζρέζε κε ηε ρσξνζέηεζε ησλ δηαθφξσλ ιεηηνπξγηψλ ζηνλ αζηηθφ ηζηφ, βαζηθήο ζεκαζίαο ζεσξείηαη ε ζέζε ηεο βηνκεραληθήο δψλεο ζε ζρέζε κε ηηο ππφινηπεο θαηεγνξίεο θηηξίσλ θαη βεβαία ζε ζρέζε κε ηελ θπξία δηεχζπλζε ηνπ αλέκνπ. Έηζη, θαηά ζεηξά θαη απφ ηελ πιεπξά ησλ επηθξαηνχλησλ αλεκψλ, ζα πξέπεη λα πξνεγείηαη ε πεξηνρή θαηνηθίαο θαη ν ηξηηνγελήο ηνκέαο κε ελδηάκεζεο δψλεο ειεχζεξσλ ρψξσλ (πάξθα, πιαηείεο, δψλεο πξάζηλνπ), ελψ ζε έζραηε ζέζε ζα έπξεπε λα πξνβιέπεηαη ε βηνκεραληθή δψλε. Έλα αθφκε ζεκειηψδνπο ζεκαζίαο ζέκα θαη ζπγρξφλσο εξψηεκα απφ πιεπξάο βηνθιηκαηηθνχ ζρεδηαζκνχ ζε επίπεδν πφιεο, είλαη απηφ ηεο ζρέζεο χςνπο θαη απφζηαζεο κεηαμχ ησλ θηηξίσλ, ε φπνηα θαη θαζνξίδεηαη απφ ην πιάηνο ησλ δξφκσλ. Ζ κειέηε ηεο γσλίαο χςνπο ηνπ ήιηνπ ην δπζκελέζηεξν κελά Γεθέκβξην, ζα κπνξνχζε λα δψζεη κηα ζαθή απάληεζε, αλ πξάγκαηη ζηφρνο είλαη λα ζρεδηάζνπκε πφιεηο θαη νηθηζκνχο παξέρνληαο ζε φινπο ην «δηθαίσκα ηνπ ήιηνπ». Γεληθά, γηα λα δηαζθαιηζηεί ν απξφζθνπηνο ειηαζκφο ησλ θηηξίσλ ζα πξέπεη ε γσλία χςνπο ηνπ εκπνδίνπ λα είλαη ίζε ή κηθξφηεξε απφ ηελ γσλία χςνπο ηνπ ήιηνπ. Έηζη, ζηα αζηηθά θέληξα ζέαζε ζην θσο ηνπ ήιηνπ παξέρεηαη ζηνπο ηειεπηαίνπο ζπλήζσο νξφθνπο λφηηα πξνζαλαηνιηζκέλσλ θηηξίσλ. Παξά ην γεγνλφο φηη ην θφζηνο ηεο γεο δηακνξθψλεηαη ζε πςειά επίπεδα ζηα κεγάια αζηηθά θέληξα, εληνχηνηο ε πξφβιεςε πνιιψλ ειεχζεξσλ ρψξσλ δηάζπαξησλ ζηνλ αζηηθφ ηζηφ, παξά ειαρίζησλ θαη κεγαιπηέξσλ, θαίλεηαη φηη ηειηθά απνηειεί ηελ θπξίαξρε ίζσο ιχζε γηα ηε βειηίσζε ησλ κηθξνθιηκάησλ-πεξηβαιινληηθψλ ζπλζεθψλ, θαζψο καθξνπξφζεζκα απνδεηθλχεηαη νηθνλνκηθφηεξε, απφ ηελ απνθπγή πξνγξακκάησλ θαη ζηξαηεγηθψλ δηάζσζεο ηνπ επηβαξπκέλνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο. Πέξα απφ ηνλ πνιενδνκηθφ ζρεδηαζκφ θαη ζε πεξηζζφηεξν πεξηνξηζκέλε θιίκαθα, ζα κπνξνχζε θαλείο λα παξέκβεη ζηε ζηελφηεξε πεξηνρή ησλ θηηξίσλ γηα ηε βειηίσζε ησλ κηθξνθιηκάησλ ζπλζεθψλ, ιακβάλνληαο ππφςε ηελ επηξξνή ησλ πιηθψλ, ηεο βιάζηεζεο θαη ησλ πδάηηλσλ επηθαλεηψλ. 30

39 Ζ Δπίδπαζη ηυν Τλικών ζηη Γιαμόπθυζη ηος Μικποκλίμαηορ Ζ δηάθνξα σο πξνο ηηο θιηκαηηθέο ζπλζήθεο κεηαμχ πφιεο θαη πεξηθέξεηαο επεξεάδεηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηε ζπκπεξηθνξά ηεο πξνζπίπηνπζαο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο πνπ παγηδεχεηαη ζην έδαθνο θαη ζηηο δηάθνξεο θαηαζθεπέο γεληθφηεξα. Γηα παξάδεηγκα, ε θάιπςε ηνπ εδάθνπο κε πξάζηλν επηδξά ζεηηθά ζην θιίκα ηεο πεξηνρήο, θαζψο ηα θπηά δεζκεχνπλ ην 80% ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο ε φπνηα θαη παίξλεη κέξνο ζηηο δηάθνξεο δηεξγαζίεο εμαηκηζνδηαπλνήο γηα ηελ αλάπηπμή ηνπο. Ζ δηαδηθαζία απηή είλαη πξνθαλέο φηη απνθνξηίδεη ηνλ αέξα απφ ηηο πςειέο ζεξκνθξαζίεο, ελψ παξάιιεια ηνλ εκπινπηίδεη κε πγξαζία. Αλάινγε ζπκπεξηθνξά παξνπζηάδεη θαη ην έδαθνο. Απηφ, θαζψο απνξξνθά ηελ ειηαθή αθηηλνβνιία, ηε κεηαηξέπεη ζε ζεξκφηεηα θαη έηζη ππνβνεζείηαη ε εμάηκηζε ηεο θπζηθήο ηνπ πγξαζίαο, δηεξγαζία ε φπνηα θαη ζπκβάιιεη κε ηε ζεηξά ηεο ζηε κείσζε ηφζν ησλ εμσηεξηθψλ ζεξκνθξαζηψλ, φζν θαη ηεο επηθαλεηαθήο ζεξκνθξαζίαο ηνπ εδάθνπο. Οη παξαπάλσ ιεηηνπξγίεο είλαη πεξηνξηζκέλεο ζηα αζηηθά θέληξα ιφγσ έιιεηςεο πξάζηλνπ θαη θπζηθνχ εδάθνπο, κε απνηέιεζκα ηελ απμεκέλε ζεξκνθξαζία ηνπ αέξα. Ζ θαηάζηαζε δπζρεξαίλεηαη κε ηελ επίδξαζε θαη ησλ άιισλ αλζξσπνγελψλ ζεξκηθψλ απφβιεησλ θαη ξχπνο, πξνθαιψληαο ην γλσζηφ θαηλφκελν ηεο ζεξκηθήο λεζίδαο. Σα αζηηθά δνκηθά πιηθά απνξξνθνχλ ηελ ειηαθή αθηηλνβνιία ή κε αιιά ιφγηα δελ ηελ επαλαπνδίδνπλ κε αλάθιεζε. Ζ ιεηηνπξγηά απηή γλσζηή θαη κε ηνλ επηζηεκνληθφ νξφ albedo, εκθαλίδεηαη έληνλα ζηνπο αζθαιηνηάπεηεο ησλ νδνζηξσκάησλ, κηα θαη απηνί έρνπλ ρακειφ ζπληειεζηή αλάθιεζεο θαη πνιχ κεγάιε απνξξφθεζε ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο (ηηκή albedo: 0,05-0,20). Σν παξαπάλσ ζεκαίλεη φηη ε ππνζεθεπζείζα ζεξκφηεηα ζηε κάδα ησλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ επαλαπηδίδεηαη ζην ρψξν κεηά απφ κηα ρξνληθή θαζπζηέξεζε, ζπλήζσο ηηο απνγεπκαηηλέο-βξαδηλέο ψξεο, αλάινγα θαη κε ηε ζεξκνρσξεηηθφηεηα ησλ ζηνηρείσλ. Έηζη, ελψ ζα πεξίκελε θάλεηο κία απνθφξηηζε ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ησλ θαηαζθεπψλ απφ ηελ πηψζε ησλ ζεξκνθξαζηψλ ηηο βξαδηλέο ψξεο, απηφ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα δε ζπκβαίλεη γηαηί νη απνζήθεο ηεο αζθάιηνπ θαη ησλ άιισλ θαηαζθεπψλ απνβάιινπλ ηα ζεξκηθά ηνπο ζθνππίδηα πξνο ην πεξηβάιινλ ηηο πξσηλέο ψξεο ζπλεπψο, κε ηελ έλαξμε ηνπ λένπ θχθινπ δσήο, ε αηκφζθαηξα ζπλερίδεη λα είλαη ζεξκηθά θνξηηζκέλε, φπνπ θαη πξνζηίζεληαη θαη λέεο επηβαξχλζεηο. Γεληθφηεξα, είλαη πξνθαλέο, φηη φζν πην ππθλή είλαη ε δφκεζε κηαο πφιεο θαη φζν πεξηζζφηεξνη είλαη νη αζθαιηνζηξσκέλνη δξφκνη θαη ειάρηζηνη νη ειεχζεξνη ρψξνη θαη ηα πάξθα κε πξάζηλν, ηφζν ην θαηλφκελν ηεο αζηηθήο λεζίδαο ζα επηηείλεηαη, αιιά θαη ε πνηφηεηα δσήο ζηηο πφιεηο ππνβαζκίδεηαη. Οη πξάγκαηη κεγάιεο θιηκαηηθέο δηαθνξέο πξνθαινχλ κία απμεκέλε δήηεζε ζε θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελεξγείαο γηα δξνζηζκφ ησλ θηηξίσλ πνπ εληάζζνληαη ζηνλ αζηηθφ ηζηφ κε ηα γλσζηά πξνβιήκαηα πνπ δεκηνπξγνχληαη ηφζν απφ ηελ αδπλακία ηνπ ζρεδηαζκέλνπ δηθηχνπ παξάγσγεο θαη δηαλνκήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο λα αληαπνθξηζεί ζηελ αηρκή ηεο κέγηζηεο δήηεζεο ηζρχνο, φζν βεβαίσο θαη απφ ηα ζεξκηθά απφβιεηα ησλ θιηκαηηζηηθψλ πνπ επηηείλνπλ ην θαηλφκελν ηεο ζεξκηθήο λεζίδαο. 31

40 32 Ζ αλαθιαζηηθφηεηα απνξξνθεηηθφηεηα ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο (albedo) ησλ πιηθψλ πνπ ζπλήζσο ρξεζηκνπνηνχληαη ζηηο θαηαζθεπέο ησλ πφιεσλ, παξνπζηάδεηαη ζηελ Δηθφλα 2.2. εκεηψλεηαη φηη φζν κεγαιχηεξε ηηκή «albedo» παξνπζηάδνπλ νη δηαθνξέο (θπξίσο νξηδφληηεο) αζηηθέο επηθαλείο, ηφζν ιηγφηεξν επηβαξχλεηαη ην πεξηβάιινλ απφ ηελ επίδξαζε ηεο ζεξκηθήο αθηηλνβνιίαο. Δικόνα Ζ Δπίδπαζη ηηρ Βλάζηηζηρ ζηη Γιαμόπθυζη ηος Μικποκλίμαηορ Γεληθά ε βιάζηεζε ζπκκεηέρεη ζηελ απνθπγή ηεο ππεξζέξκαλζεο θαηά ηε ζεξηλή πεξίνδν κε: ην ζθηαζκφ πνπ δηαζθαιίδεη ην θχιισκα ζηηο ππνθείκελεο επηθάλεηεο, ζηηο φςεηο θαη ζηα αλνίγκαηα ησλ θηηξίσλ ηε κείσζε αθηηλνβνιίαο κεγάινπ κήθνπο θχκαηνο, ε νπνία δηεπθνιχλεη ηελ απνβνιή ζεξκφηεηαο απφ ηηο ζεξκέο φςεηο ηνπ θηηξίνπ ηελ εμάηκηζε λεξνχ θαη ηελ παξαγσγή δξφζνπ θαηά ηηο βηνινγηθέο δηεξγαζίεο ηελ απνθπγή αλάθιαζεο ηεο αθηηλνβνιίαο ζε παξαθείκελεο επηθάλεηεο, ε νπνία ζα είρε σο απνηέιεζκα ηε ζεξκηθή επηβάξπλζή ηνπο κε ηε δπλαηφηεηα εθηξνπήο ηνπ αλέκνπ γηα κεγαιχηεξε απαγσγή ζεξκηθνχ θνξηίνπ Ο ζθηαζκφο, ν νπνίνο παξέρεηαη απφ έλα δέληξν, είλαη θαιχηεξνο απφ νπνηνλδήπνηε ζθηαζκφ κπνξεί λα πξνζθέξνπλ ηερλεηέο δηαηάμεηο ζθηαζκνχ. Παξάιιεια κε ηελ απνθπγή ππεξζέξκαλζεο ησλ ζθηαζκέλσλ επηθαλεηψλ, πξαγκαηνπνηείηαη θαη κεηαβνιή ησλ ηδηνηήησλ ηνπ αέξα γχξσ απφ ην δέληξν. εκεηψλεηαη πσο ν αέξαο ππφ ηε ζθηαζκέλε πεξηνρή ελφο δέληξνπ, είλαη ηνπιάρηζηνλ θαηά 4.5 C δξνζεξφηεξνο ζε ζρέζε κε ηνλ αέξα ζηε κε ζθηαζκέλε πεξηνρή. 32

41 33 Άιιε κηα δηαθνξνπνίεζε ζε ζρέζε κε ηηο ηερλεηέο θαηαζθεπέο απνξξέεη απφ ην γεγνλφο φηη ε αθηηλνβνιία, ε νπνία αλαθιάηαη ζηηο γχξσ επηθάλεηεο, ζηελ πεξίπησζε ησλ θπηψλ είλαη ειάρηζηε (<20%), ελψ ε ζεξκνθξαζηαθή άλνδνο ζηε κάδα ηνπ θπηνχ είλαη πνιχ κηθξφηεξε απφ νπνηνδήπνηε ηερλεηφ πιηθφ ιφγσ ησλ βηνινγηθψλ ηνπ δηεξγαζηψλ. Ζ ρξήζε ησλ δέληξσλ γηα ηε δηαζθάιηζε ηνπ ζθηαζκνχ θαηά ηε ζεξηλή πεξίνδν, απνηειεί γλσζηή ηερληθή ηνπ ελεξγεηαθνχ ζρεδηαζκνχ θηηξίσλ. Ζ νξνζέηεζε ησλ δέληξσλ ζην νηθφπεδν γίλεηαη θαηά ηέηνην ηξφπν, ψζηε λα πξνζηαηεχνληαη νη λφηηεο θαη νη δπηηθέο φςεηο ηνπ θηηξίνπ, νη νπνίεο ζπρλά εκθαλίδνπλ θαη ηε κεγαιχηεξε δηάξθεηα πξνζβνιήο απφ ηελ ειηαθή αθηηλνβνιία. Ζ ρξήζε ησλ θπιινβφισλ δέληξσλ, πέξα απφ ην ζεξηλφ ζθηαζκφ, είλαη ζε ζέζε λα παξέρεη επαξθή ειηαζκφ ησλ φςεσλ θαηά ηε ρεηκεξηλή πεξίνδν. Χζηφζν, αθφκε θη φηαλ ηα δέληξα δελ έρνπλ θχιισκα, αζθνχλ νξηζκέλν ζθηαζκφ ζην θηίξην, κεηψλνληαο ηελ επεξγεηηθή δξάζε ηνπ ήιηνπ ην ρεηκψλα. Πξνθεηκέλνπ ηα δέληξα λα είλαη ζε ζέζε λα παξέρνπλ ζθηαζκφ ην θαινθαίξη θαη λα ειαρηζηνπνηνχλ ηε κείσζε ηεο ειηαθήο πξφζπησζεο ην ρεηκψλα, ρξεηάδεηαη ηδηαίηεξε πξνζνρή σο πξνο ην κέγεζνο θαη ηε ρσξνζέηεζή ηνπο. Πξνζνρή ρξεηάδεηαη θαη ζηελ επηινγή ησλ δέληξσλ, πξνθεηκέλνπ ν ζθηαζκφο, ν νπνίνο επηηπγράλεηαη ζε θάζε πεξίνδν ηνπ έηνπο, λα είλαη ν επηζπκεηφο. Πέξα απφ ηε κείσζε ηεο επίδξαζεο ηνπ αλέκνπ ζην θηίξην, ε βιάζηεζε κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη γηα ηελ θαζνδήγεζε ησλ αζζελέζηεξσλ αέξησλ ξεπκάησλ θαηά ηέηνην ηξφπν, ψζηε λα γίλεηαη ε βέιηηζηε δπλαηή αμηνπνίεζε ηνπ θπζηθνχ αεξηζκνχ ησλ εζσηεξηθψλ ρψξσλ. Απηφ επηηπγράλεηαη είηε κε ηελ ηνπνζέηεζε ησλ θπηψλ θαηά ηέηνην ηξφπν πνπ λα εθηξέπνληαη νη αέξηεο κάδεο πξηλ εηζέιζνπλ ζην θηίξην, είηε κε ηε δεκηνπξγία πεξηνρψλ ππνπηέζεσλ, νη νπνίεο επηηπγράλνπλ αλάινγα απνηειέζκαηα. Αλ κάιηζηα ηα θπηά ηα νπνία ρξεζηκνπνηνχληαη σο αλεκνθξάρηεο παξνπζηάδνπλ έληνλε εμαηκηζνδηαπλνή, ν εηζεξρφκελνο ζην θηίξην αέξαο, αλακέλεηαη λα είλαη δξνζεξφηεξνο ηνπ αηκνζθαηξηθνχ, αθνχ ζα ςχρεηαη δηαπεξλψληαο ηε κάδα ησλ θπηψλ. Αληίζηνηρε ζπκπεξηθνξά εκθαλίδεη θαη ε θχηεπζε γξαζηδηνχ ή θεπάξησλ ζηνλ πεξηβάιινληα ρψξν ηνπ θηηξίνπ. Δθηφο απφ ηε ρξήζε δέληξσλ γηα ην ζθηαζκφ ησλ φςεσλ ελφο θηηξίνπ, ε ρξήζε αλαξξηρεηηθψλ θπηψλ κπνξεί λα απνδεηρζεί ηδηαίηεξα απνηειεζκαηηθή ιχζε γηα ην ζθηαζκφ, αιιά θαη ηε κείσζε ησλ απσιεηψλ απφ ηελ πξφζπησζε ηνπ ςπρξνχ αλέκνπ ζηελ φςε ην ρεηκψλα. Σα αλαξξηρεηηθά θπηά δεκηνπξγνχλ έλα πξφζζεην θέιπθνο, ην νπνίν πξνζηαηεχεη ηηο εμσηεξηθέο επηθάλεηεο απφ ηηο θαηξηθέο επηδξάζεηο. Ζ ζπγθεθξηκέλε ιχζε παξνπζηάδεη, βέβαηα, απμεκέλεο απαηηήζεηο θαηά ηελ θαηαζθεπή, πξνθεηκέλνπ λα απνθεπρζνχλ πξνβιήκαηα πγξαζίαο. Ζ πξφζζεηε θαηαζθεπή ελφο πιέγκαηνο ζε απφζηαζε απφ ην θηίξην είλαη ζε ζέζε λα κεηψζεη ηνπο θηλδχλνπο πξνζβνιήο ηεο φςεο απφ ηελ πγξαζία, ελψ επηηξέπεη θαη ηελ θπθινθνξία ηνπ αέξα. 33

42 34 Δπίζεο, ε ρξήζε πέξγθνιαο απνηειεί ηδηαίηεξα αμηφινγε ιχζε θπξίσο γηα ην ζθηαζκφ βεξαληψλ, αθνχ πέξα απφ ην ζθηαζκφ, ε ηθαλφηεηα λα δξνζίδεη ηνλ ππνθείκελν ρψξν κπνξεί λα ζπλδπαζηεί κε κηα ζηξαηεγηθή δηακπεξνχο θπζηθνχ αεξηζκνχ, ψζηε ζην θηίξην λα εηζέξρεηαη αέξαο ειαθξψο δξνζεξφηεξνο ηνπ αηκνζθαηξηθνχ. 2.3 Δνεπγειακόρ σεδιαζμόρ Κηιπίυν Θέζη ηος Κηιπίος ζηο Οικόπεδο και Πποζαναηολιζμόρ Ζ επηινγή ηεο ζέζεο ηνπ θηηξίνπ, ν πξνζαλαηνιηζκφο ηνπ ζε ζρέζε κε ηνλ ήιην θαη ηνπο επηθξαηνχληεο αλέκνπο, ε ζέζε θαη ην κέγεζνο ηεο ππάξρνπζαο βιάζηεζεο είλαη εμίζνπ ζεκαληηθνί παξάγνληεο κε ηελ εθινγή ησλ πιηθψλ ή ηνπ ζρήκαηνο ηνπ θηηξίνπ. εκεηψλεηαη πσο ε γεηηλίαζε κε δξφκν ή πιαηεία, ε χπαξμε αμηφινγεο ζέαο ή ηέινο ε επηβνιή πνιενδνκηθψλ δηαηάμεσλ (ζπλερέο ζχζηεκα, κεγάιεο θαιχςεηο θαη χςε) είλαη επίζεο ζεκαληηθνί παξάγνληεο γηα ηε ζέζε θαη ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ελφο θηηξίνπ. Μηα ζσζηή πνιενδνκηθή επηινγή ηφζν απφ πιεπξάο πξνζαλαηνιηζκνχ ηνπ θηηξηαθνχ ζπγθξνηήκαηνο, φζν θαη ηεο γεληθφηεξεο δηάηαμήο ηνπ (δξφκνη κε δηεχζπλζε Α-Γ, κηθξά χςε θαη θαιχςεηο, ειεχζεξε ηνπνζέηεζε ηνπ θηηξίνπ θιπ) πξνθαιεί νπσζδήπνηε έλαλ επλντθφηεξν ειηαθφ θαη επνκέλσο ελεξγεηαθφ ζρεδηαζκφ θηηξίσλ. Ζ ηνπνζέηεζε ηνπ θηηξίνπ ζην βνξεηφηεξν ηκήκα ηνπ νηθνπέδνπ εμαζθαιίδεη ηνλ επαξθή ειηαζκφ γηα ηα αλνίγκαηα, ηηο απιέο θαη ηνπο ρψξνπο πξνο ην Νφην. Φπζηθά, θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο γηα ηε δηάξθεηα ηνπ ειηαζκνχ θαη γηα ηελ πνζφηεηα ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο πνπ δέρεηαη ην θηίξην είλαη ν πξνζαλαηνιηζκφο ησλ αλνηγκάησλ ηνπ. ηε ζεξηλή πεξίνδν νη λνηηναλαηνιηθέο θαη νη λνηηνδπηηθέο πξνζφςεηο δέρνληαη ην κέγηζην εκεξήζην άζξνηζκα ζεξκφηεηαο απφ ηελ ειηαθή αθηηλνβνιία, ελψ νη λνηηνδπηηθνί ρψξνη, εμαηηίαο ησλ ηαπηφρξνλσλ πςειψλ εμσηεξηθψλ ζεξκνθξαζηψλ πνπ επηθξαηνχλ παξνπζηάδνπλ κεγαιχηεξε ηειηθή επηβάξπλζε. Αληίζεηα, ηελ ίδηα πεξίνδν, δέρεηαη ην ειάρηζην ζε ζεξκφηεηα θνξηίν ε θαζαξά πξνο ην λφην πξνζαλαηνιηζκέλε πξφζνςε θαη παξά ηε κεγάιε δηάξθεηα ειηαζκνχ ηεο. Απηφ νθείιεηαη ζηελ θάησ απφ νμεία γσλία πξφζπησζε ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο πνπ κεηψλεη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο εμαηηίαο ηεο κεγάιεο αλάθιαζεο. Αληίζεηα, ην ρεηκψλα ε λφηηα πξφζνςε δέρεηαη ην κεγαιχηεξν πνζφ ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο απφ νπνηαδήπνηε δηαθνξεηηθά πξνζαλαηνιηζκέλε επηθάλεηα θηηξίνπ. Οη φςεηο κε αλαηνιηθφ θαη δπηηθφ πξνζαλαηνιηζκφ δέρνληαη ην κέγηζην ειηαζκφ απφ ην Μάε κέρξη ηνλ Ηνχιην θαη έρνπλ πεξηνξηζκέλεο ειηαθέο πξνζφδνπο ην ρεηκψλα, ελψ νη βνξηλέο πξνζφςεηο ειηάδνληαη κφλν ην θαινθαίξη λσξίο ην πξσί θαη αξγά ην απφγεπκα. πκπεξαζκαηηθά, ν λφηηνο πξνζαλαηνιηζκφο είλαη ν ηδεψδεο γηα ηε δηάηαμε ησλ αλνηγκάησλ ζε έλα θηίξην. 34

43 Γευμεηπικέρ Αναλογίερ και Υπώμα Κηιπίυν Σν ζσζηφηεξν ζρήκα ελφο θηηξίνπ απφ ελεξγεηαθή-θιηκαηηθή άπνςε είλαη εθείλν πνπ ην ρεηκψλα παξνπζηάδεη ηηο κηθξφηεξεο ζεξκηθέο απψιεηεο θαη ην κεγαιχηεξν ειηαθφ θέξδνο, ελψ ην θαινθαίξη ηε κηθξφηεξε δπλαηή ζεξκηθή επηβάξπλζε απφ ηελ ειηαθή αθηηλνβνιία. ρεηηθέο έξεπλεο έρνπλ ππνδείμεη πσο έλα θηίξην ηνπνζεηεκέλν θαη επηκεθπκέλν ζην άμνλα Α-Γ εθζέηεη ηε κεγαιχηεξε πιεπξά ηνπ ζην Νφην ην ρεηκψλα, ελψ εθζέηεη ηηο κηθξφηεξεο πιεπξέο ηνπ πξνο ηελ Αλαηνιή θαη ηε Γχζε ην θαινθαίξη, φηαλ ν ήιηνο είλαη αλεπηζχκεηνο. πκπεξαζκαηηθά, γηα ην Διιεληθφ γεσγξαθηθφ πιάηνο θαη θιίκα, ηα θηίξηα πνπ είλαη κε ηέηνην ηξφπν πξνζαλαηνιηζκέλα, ψζηε ε κεγάιε ηνπο πιεπξά λα βξίζθεηαη λφηηαλνηηνδπηηθά, κε ηα πεξηζζφηεξα θχξηα δσκάηηα θαη κεγάια παξάζπξα ζε απηή ηελ πιεπξά θαη κηα ειάρηζηε επηθάλεηα παξαζχξσλ ζηε δπηηθή-βνξεηνδπηηθή πιεπξά παξνπζηάδνπλ ηα πεξηζζφηεξα πιενλεθηήκαηα, θαζψο ην ρεηκψλα είλαη πην εχθνιν λα ζεξκαλζνχλ κε ιηγφηεξε εγθαηεζηεκέλε ζεξκηθή ηζρχ, ελψ ην θαινθαίξη είλαη πην εχθνιν λα δξνζηζηνχλ. Δπηπιένλ, ε ζεξκνθξαζία πνπ αλαπηχζζεηαη ζηελ εμσηεξηθή επηθάλεηα ηνπ θειχθνπο ελφο θηηξίνπ θάησ απφ ηελ επίδξαζε ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο εμαξηάηαη ζεκαληηθά εθηφο απφ ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ θαη ηελ επνρή- απφ ην ρξψκα θαη ηε πθή ηεο επηθάλεηαο. Ζ επηινγή ησλ ρξσκάησλ ζηελ εμσηεξηθή επηθάλεηα ηνπ θηηξηαθνχ θειχθνπο επεξεάδεη ην ελεξγεηαθφ ηζνδχγην θαη ηδηαίηεξα ην ζεξκηθφ θαη ςπθηηθφ ηνπ θνξηίν. Ζ αλαθιαζηηθφηεηα θαη ε απνξξνθεηηθφηεηα ησλ πιηθψλ είλαη νπζηαζηηθήο ζεκαζίαο γηα ηε βέιηηζηε εθκεηάιιεπζε ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο. Έλαο ζσζηφο ζρεδηαζκφο πξνλνεί ψζηε ζε πεξηνρέο κε εθηεηακέλε ςπρξή πεξίνδν λα ρξεζηκνπνηνχληαη πιηθά κεγάιεο απνξξνθεηηθφηεηαο. ε πεξηνρέο φπνπ ελαιιάζζνληαη ζεξκέο θαη ςπρξέο πεξίνδνη είλαη επηζπκεηά πιηθά ή ρξψκαηα πνπ λα παξνπζηάδνπλ δηαθνξεηηθή αλαθιαζηηθφηεηα ζε δηαθνξεηηθνχο ρξφλνπο. Σν νμχκσξν απηφ μεπεξληέηαη κε ηε γλψζε ηεο ηξνρηάο ηνπ ήιηνπ θαη δηαθνξεηηθφ ρξσκαηηζκφ ή ρξήζε πιηθψλ ζηα δηάθνξα ζεκεία ηνπ θηηξίνπ. Οη απφ κηθξφ χςνο αθηίλεο ηνπ ρεηκσληάηηθνπ ήιηνπ κπνξνχλ λα θηάζνπλ βαζηά ζε θαηάιιεια πξνζαλαηνιηζκέλεο ζθνχξεο απνξξνθεηηθέο επηθάλεηεο, ελψ ε απφ ςειά θαινθαηξηλή αθηηλνβνιία κπνξεί λα εκπνδηζηεί κε δνκηθά ζηνηρεία κεγάιεο αλαθιαζηηθφηεηαο. Υαξαθηεξηζηηθφ είλαη ην παξάδεηγκα ηεο παξαδνζηαθήο αξρηηεθηνληθήο ηα θηίξηα πνπ βξίζθνληαη ζε πεξηνρέο κε κεγάιε ειηνθάλεηα (π.ρ. λεζηά Αηγαίνπ) βάθνληαη ιεπθά, ελψ ηα θηίξηα πεξηνρψλ κε ςπρξφ θιίκα (π.ρ. Εαγφξη) ρξεζηκνπνηνχληαη ζθνπξφρξσκα πιηθά ζηελ εμσηεξηθή ηνπο επηθάλεηα Γιάηαξη Δζυηεπικών Υώπυν Οη κηθξνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζηε δηάξθεηα ηνπ ρεηκψλα ζηηο πιεπξέο ελφο θηηξίνπ είλαη θαζνξηζηηθέο γηα κηα νξζή δηάηαμε ησλ ρψξσλ. Ζ βφξεηα πιεπξά παξακέλεη ε πην ςπρξή γηαηί δε δέρεηαη άκεζε ειηαθή αθηηλνβνιία ζηελ πεξίνδν 35

44 36 απηή. Ζ αλαηνιηθή θαη δπηηθή δέρνληαη ίζε πνζφηεηα, κε ιίγν πην δεζηή ηε δπηηθή ιφγσ ηνπ ζπλδπαζκνχ ειηαθήο αθηηλνβνιίαο θαη πςειψλ κεζεκβξηλψλ ζεξκνθξαζηψλ ηνπ αέξα. Ζ λφηηα πιεπξά είλαη ε θσηεηλφηεξε θαη ε πην δεζηή θαη δέρεηαη αθηηλνβνιία ζηε δηάξθεηα φιεο ηεο κέξαο. πλεπψο, νη ρψξνη πνπ ζα ρξεζηκνπνηνχληαη φιε ηελ εκέξα θαη έρνπλ κεγάιεο ζεξκαληηθέο θαη θσηηζηηθέο απαηηήζεηο πξέπεη λα ηνπνζεηνχληαη ζην λφην (πξνυπφζεζε, ινηπφλ, ε δηάηαμε ηνπ θηηξίνπ ζηε δηεχζπλζε Α-Γ). Μηα ιεπηνκεξέζηεξε δηάηαμε κπνξεί π.ρ. λα πεξηιακβάλεη ΝΑ έλα ρψξν πξσηλνχ, ΝΓ έλα ρψξν γξαθείνπ ή καζηνξέκαηνο ή νηηδήπνηε απνηειεί ηελ πξνζσπηθή επηινγή ησλ ελνίθσλ ή ρξεζηψλ. Υψξνη κε κηθξέο ή κεδεληθέο απαηηήζεηο ζε θσηηζκφ (δηάδξνκνη, κπάληα, απνζήθεο, γθαξάδ) ηνπνζεηνχληαη ζηα βφξεηα, ψζηε λα κεζνιαβνχλ αλάκεζα ζηνπο δεζηνχο ρψξνπο θαη ηελ ςπρξή βνξηλή πιεπξά ηνπ θηηξίνπ. Δπηπιένλ, νη ρψξνη απηνί, ιφγσ ηεο ζεξκφηεηαο πνπ θεξδίδεηαη απφ ηηο απψιεηεο ηνπ θηηξίνπ, ζεξκαίλνληαη ζε ρακειφηεξε βέβαηα ζεξκνθξαζία ρσξίο πξφζζεηε θαηαλάισζε ελέξγεηαο, επηηξέπνληαο κέζα ζε απηνχο πξφζθαηξεο δξαζηεξηφηεηεο Έλεγσορ ηυν Θεπμικών Απυλειών Ζ κφλσζε ηνπ θειχθνπο ησλ θηηξίσλ ζπληειεί ζηε βειηίσζε ηεο ζεξκηθήο πξνζηαζίαο ηνπ θειχθνπο ηνπ θηηξίνπ κε ζθνπφ ηε βειηηζηνπνίεζε ηεο ελεξγεηαθήο ηνπ ζπκπεξηθνξάο κε ηε κείσζε ηεο θαηαλαιηζθφκελεο ελέξγεηαο θαη παξάιιεια ηελ επίηεπμε ζπλζεθψλ άλεζεο ζηνπο εζσηεξηθνχο ηνπ ρψξνπο Σα Αδιαθανή ηοισεία ηος Κελύθοςρ ια ηα θηίξηα πνπ θαηαζθεπάζηεθαλ ζηελ Διιάδα κεηά ην 1980 είλαη κνλσκέλα βάζεη ηνπ Καλνληζκνχ Θεξκνκφλσζεο. Ζ ζεξκηθή πξνζηαζία ησλ εμσηεξηθψλ θαηαθφξπθσλ ζηνηρείσλ πιήξσζεο κπνξεί λα επηηεπρζεί κε ηέζζεξηο θπξίσο ηερληθέο: Απφ ηελ εζσηεξηθή πιεπξά ηνπο ηελ πεξίπησζε απηή ην κνλσηηθφ πιηθφ ηνπνζεηείηαη απφ ηελ πιεπξά ηνπ εζσηεξηθνχ ρψξνπ θαη πξνζηαηεχεηαη απφ θάπνην ζηεξεφ δνκηθφ πιηθφ φπσο ην επίρξηζκα. Ο ηξφπνο απηφο ζεξκνκφλσζεο έρεη ηα εμήο απνηειέζκαηα: έρεη πεξηνξηζκέλν ρξφλν θαηαζθεπήο απνηειεί θζελφηεξε ιχζε ζε ζρέζε κε ηελ εμσηεξηθή ζεξκνκφλσζε δελ απαηηείηαη ηδηαίηεξε πξνζηαζία ησλ κνλσηηθψλ απφ ηηο εμσηεξηθέο επηδξάζεηο 36

45 37 έρεη απιή θαηαζθεπή ζεξκαίλεηαη πνιχ γξήγνξα ν ρψξνο ε θαηαζθεπή κπνξεί λα γίλεη αλεμάξηεηα απφ ηηο εμσηεξηθέο θαηξηθέο ζπλζήθεο Ζ ζεξκνκφλσζε ησλ ηνίρσλ απφ ηελ εζσηεξηθή πιεπξά έρεη ηα αθφινπζα κεηνλεθηήκαηα: πεξηνξίδεηαη ν εζσηεξηθφο ρψξνο ν ρψξνο ςχρεηαη πνιχ ζχληνκα, ελψ κέλεη αλεθκεηάιιεπηε ε ζεξκνρσξεηηθφηεηα ηνπ εμσηεξηθνχ ηνίρνπ δε ιχλεηαη ην πξφβιεκα ησλ ζεξκνγεθπξψλ ηα δνκηθά ζηνηρεία θηλδπλεχνπλ απφ ζπζηνιέο θαη δηαζηνιέο απφ ηηο ζεξκνθξαζηαθέο κεηαβνιέο. Κίλδπλνο ξεγκαηψζεσλ θαη εηζξνήο βξφρηλνπ λεξνχ ππάξρεη κηθξφ πξφβιεκα ζηελ ηαθηνπνίεζε ησλ ειεθηξνινγηθψλ εγθαηαζηάζεσλ Απφ ηελ εμσηεξηθή πιεπξά ηνπο ηελ πεξίπησζε απηή ην κνλσηηθφ πιηθφ ηνπνζεηείηαη ζην εμσηεξηθφ κέξνο ηνπ ηνίρνπ. Με ηελ θαηαζθεπή απηή εκθαλίδνληαη ηα εμήο πιενλεθηήκαηα: ν ρψξνο δηαηεξεί ηε ζεξκφηεηα θαη κεηά ηε δηαθνπή ηεο ζέξκαλζεο απφ ηε ζεξκνρσξεηηθφηεηα ησλ ηνίρσλ ζηνπο λφηηνπο εηδηθά ρψξνπο ησλ θηηξίσλ δηαηεξείηαη ε ζεξκφηεηα απφ ην ειηαθφ ζεξκηθφ θέξδνο, γηαηί απνζεθεχεηαη ζηνπο βαξείο εζσηεξηθνχο ηνίρνπο δελ εκπνδίδεηαη ε νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ εζσηεξηθνχ ρψξνπ θαηά ηελ θαηαζθεπή ηεο εζσηεξηθήο ζεξκνκφλσζεο δε κεηψλεηαη σθέιηκνο θαηνηθήζηκνο ρψξνο νη εμσηεξηθέο επηθάλεηεο ησλ ηνίρσλ πξνζηαηεχνληαη απφ ηηο ζπζηνιέο θαη ηηο δηαζηνιέο εμαζθαιίδεηαη θάιπςε ησλ ζεξκνγεθπξψλ ηδηαίηεξα ζηηο πιάθεο ζθπξνδέκαηνο, ζηηο δνθνχο θαη ζηηο θνιψλεο Σα κεηνλεθηήκαηα απηήο ηεο ηερληθήο είλαη: ε θαηαζθεπή ηεο εμσηεξηθήο ζεξκνκφλσζεο είλαη αθξηβφηεξε ζε ζρέζε κε ηε ζεξκνκφλσζε ηεο εζσηεξηθήο πιεπξάο ηνπ ηνίρνπ δελ είλαη πνιχ εχθνιε ε εθαξκνγή ηεο εμσηεξηθήο ζεξκνκφλσζεο ζηελ πεξίπησζε πνπ νη ηνίρνη έρνπλ πνιιέο αξρηηεθηνληθέο πξνεμνρέο ππάξρεη αδπλακία εθαξκνγήο ηεο εμσηεξηθήο ζεξκνκφλσζεο ζε θηίξηα κε έληνλν εμσηεξηθφ κνξθνινγηθφ ελδηαθέξνλ φςεσλ απαηηνχληαη ζθαισζηέο γηα ηηο εξγαζίεο θαηαζθεπήο ζε πνιπψξνθα θηίξηα 37

46 38 ρξεηάδεηαη εηδηθή πξνζηαζία ησλ πιηθψλ δηαθφξσλ ζηξψζεσλ απφ ηηο εμσηεξηθέο θαηξηθέο επηδξάζεηο Θεξκνκφλσζε κε ρξήζε εηδηθψλ ηνχβισλ ηελ πεξίπησζε απηή ν ηνίρνο ρηίδεηαη κε εηδηθά ζεξκνκνλσηηθά ηνχβια πνπ κε ηνλ ηξφπν θαηαζθεπήο ηνπο, ην ζρήκα ηνπο, ηηο δηαζηάζεηο ηνπο θιπ πξέπεη λα εμαζθαιίδνπλ ηηο ηηκέο ηνπ ζπληειεζηή ζεξκηθήο δηαπεξαηφηεηαο Κ πνπ επηβάιιεη ν θαλνληζκφο ζεξκνκφλσζεο. Αλ απαηηείηαη λα απμεζεί ν ζπληειεζηήο απηφο πξνζηίζεηαη κνλσηηθφ πνπ ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο είλαη εθ θαηαζθεπήο ελζσκαησκέλν ζην ζεξκνκνλσηηθφ ηνχβιν. Ζ θαηαζθεπή απηή εκθαλίδεη πνιιά πιενλεθηήκαηα αιιά ζα πξέπεη λα εμαζθαιίδεηαη κε ζσζηή θαηαζθεπή ησλ επηρξηζκάησλ ε ζσζηή ζηεγαλφηεηα, ψζηε λα κελ πγξαίλεηαη ε κάδα ησλ ζεξκνκνλσηηθψλ ηνχβισλ. Θεξκνκφλσζε ζηνλ ππξήλα κεηαμχ δπν ηνίρσλ Απνηειεί κέζνδν ηνπνζέηεζεο ζεξκνκφλσζεο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη πνιχ ζηε ρψξα καο. πλήζσο ην κνλσηηθφ πιηθφ ηνπνζεηείηαη κεηαμχ δπν δξνκηθψλ ηνίρσλ θαη απηφ ίζσο απνηειεί ην θχξην κεηνλέθηεκα ηεο κεζφδνπ. Δμαζθαιίδεηαη δειαδή ε ζεξκνκφλσζε αιιά δελ είλαη βέβαην φηη εμαζθαιίδεηαη επαξθψο θαη ε ζηαηηθή αληνρή ηνπ ζπζηήκαηνο θαη ε ηδηαίηεξα ε αληνρή πνπ απαηηείηαη απφ ηνλ αληηζεηζκηθφ θαλνληζκφ. Ζ θαηαζθεπή απηνχ ηνπ ηχπνπ ζεξκνκφλσζεο έρεη πεξηζψξηα βειηίσζεο έζησ θαη αλ δεκηνπξγεζνχλ ζηε ρεηξφηεξε πεξίπησζε ζεξκνγέθπξεο απφ ηελ θαηαζθεπή ησλ ζελάδ. Χζηφζν ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ θηηξίσλ ζηελ Διιάδα έρεη θαηαζθεπαζηεί πξηλ απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ Καλνληζκνχ Θεξκνκφλσζεο Κηηξίσλ. Λφγσ ηεο ηδηαίηεξα ελεξγνβφξαο ζπκπεξηθνξάο ηνπο, είλαη επηηαθηηθή ε ζεξκηθή πξνζηαζία ηνπ θειχθνπο ηνπο. Γηα ηα θαηαθφξπθα ζηνηρεία ησλ πθηζηάκελσλ θηηξίσλ ε πιένλ ελδεδεηγκέλε κέζνδνο είλαη ε εμσηεξηθή ηνπνζέηεζε ηεο ζεξκνκφλσζεο. Δηδηθφηεξα, ε κέζνδνο θαηαζθεπήο πεξηιακβάλεη ηελ πιήξε επέλδπζε ηεο εμσηεξηθήο φςεο ηνπ θηηξίνπ κε ην επηζπκεηφ κνλσηηθφ πιηθφ, ζην απαηηνχκελν πάρνο, κε ηαπηφρξνλε δηακφξθσζε φισλ ησλ επηζπκεηψλ αξρηηεθηνληθψλ ζηνηρείσλ ηεο πξφζνςεο επάλσ ζε απηφ. ηε ζπλέρεηα ην ζχλνιν ηεο επελδπκέλεο επηθάλεηαο επηθαιχπηεηαη κε εηδηθά γηα ηελ θαηαζθεπή επηρξίζκαηα θαη παινπιέγκαηα, ψζηε ηειηθά ην απνηέιεζκα λα εθπιεξψλεη φιεο ηηο αξρηηεθηνληθέο απαηηήζεηο ηεο φςεο ηνπ θηηξίνπ. Δηδηθφηεξα, κε ην ζχζηεκα ηεο εμσηεξηθήο ζεξκνκφλσζεο εμαζθαιίδνληαη ηα παξαθάησ: αχμεζε εζσηεξηθψλ ρψξσλ ζην κέγεζνο ιφγσ δξνκηθήο νπηνπιηλζνδνκήο απαιιάζζεηαη ε νηθνδνκή απφ πεξηηηφ βάξνο (δηπιή νπηνπιηλζνδνκή) 38

47 39 ειαρηζηνπνηνχληαη νη ζεξκνγέθπξεο νπφηε: απνθεχγεηαη ην θαηλφκελν ηεο ζπκπχθλσζεο πδξαηκψλ ζηηο εζσηεξηθέο επηθάλεηεο ησλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ (εκθάληζε κνχριαο) εμνηθνλνκείηαη ελέξγεηα απνθεχγεηαη ην θαηλφκελν ηεο ζπκπχθλσζεο πδξαηκψλ ζηα δνκηθά ζηνηρεία (εκθάληζε κνχριαο) φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη δηνγθσκέλε πνιπζηεξίλε ιφγσ ηεο δηαπλνήο ηεο γξήγνξε θαη απνηειεζκαηηθή αλαδξνκηθή ζεξκνκφλσζε πθηζηάκελσλ θηηξίσλ ιφγσ επθνιίαο δηακφξθσζεο θαη δηαθφζκεζεο ησλ εμσηεξηθψλ επηθαλεηψλ. Οη εξγαζίεο κάιηζηα εθηεινχληαη ρσξίο ζφξπβν θαη πεξηηηά απνξξίκκαηα. Δπνκέλσο, ειαρηζηνπνηείηαη ε φριεζε ησλ ελνίθσλ, νη νπνίνη δηακέλνπλ ζην ρψξν, θαζ φιε ηε δηάξθεηα εθαξκνγήο ηνπ ζπζηήκαηνο. απνθεχγνληαη ηα θαηλφκελα ξεγκάησζεο θαη απνθφιιεζεο ησλ επηρξηζκάησλ, θαζψο θαη απνθινίσζεο ηνπ ρξψκαηνο ιφγσ παγεηνχ ην ρεηκψλα Σα Γιαθανή ηοισεία ηος Κελύθοςρ Σα αλνίγκαηα γεληθφηεξα απνηεινχλ ηελ νδφ γηα ηε δηαζθάιηζε θπζηθνχ θσηηζκνχ, ειηαθψλ θεξδψλ, ζέαο θαη θπζηθνχ αεξηζκνχ ζην εζσηεξηθφ ελφο θηηξίνπ. πληζηνχλ έλα εμαηξεηηθά ζεκαληηθφ δνκηθφ ζηνηρείν, αθνχ επεξεάδνπλ ηε ζεξκηθή, ηελ νπηηθή θαη ηελ ερεηηθή άλεζε ζην εζσηεξηθφ ηνπ θηηξίνπ. Ζ εγθαηάζηαζε ή αληηθαηάζηαζε ησλ παξαζχξσλ ζην πιαίζην ελφο ζπλνιηθνχ ελεξγεηαθνχ ζρεδηαζκνχ ή επαλαζρεδηαζκνχ ελφο θηηξίνπ κπνξεί λα κεηψζεη εληππσζηαθά ηελ ελεξγεηαθή ηνπ θαηαλάισζε. ήκεξα είλαη δηαζέζηκα παινζηάζηα κε απμεκέλε απφδνζε, ραξαθηεξηζηηθά παξαδείγκαηα ησλ νπνίσλ απνηεινχλ νη δηπινί ή ηξηπινί παινπίλαθεο κε πιήξσζε αεξίσλ ρακειήο αγσγηκφηεηαο ζηνλ ελδηάκεζν ρψξν, νη παινπίλαθεο κε αλαθιαζηηθέο επηζηξψζεηο πνπ ειαηηψλνπλ ηα ζεξκηθά θέξδε θαη ηε ζάκβσζε, κε επηζηξψζεηο κηθξνχ ζπληειεζηή εθπνκπήο ζεξκηθήο αθηηλνβνιίαο (Low-e), θαζψο θαη κε επηζηξψζεηο κε θαζκαηηθή επηιεθηηθφηεηα. Σα Low-e παινζηάζηα επηηξέπνπλ ηελ είζνδν ηεο κηθξνχ κήθνπο θχκαηνο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο, ελψ απνηξέπνπλ ηε κεγάινπ κήθνπο θχκαηνο ζεξκηθή αθηηλνβνιία λα δηαθχγεη απφ ην εζσηεξηθφ ηνπ θηηξίνπ πξνο ην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ. Σα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ εκθαληζηεί παινπίλαθεο κε ηδηφηεηεο πνπ κεηαβάιινληαη αλάινγα κε ηελ επίδξαζε θάπνηνπ ζπγθεθξηκέλνπ παξάγνληα, φπσο ν ζπληειεζηήο ειηαθψλ θεξδψλ ή ε δηαπεξαηφηεηα. ηα είδε απηά πεξηιακβάλνληαη νη ειεθηξνρεκηθνί παινπίλαθεο, νη παινπίλαθεο πγξψλ θξπζηάιισλ, νη ζεξκνρξσκηθνί παινπίλαθεο, νη θσηνρξσκηθνί παινπίλαθεο θαη νη παινπίλαθεο πνπ δηαρένπλ ην θσο. 39

48 40 Δπηπξφζζεηα, ηα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα ζπζηήκαηα πνπ επηηξέπνπλ είηε ηελ αχμεζε ηεο θσηεηλήο ξνήο πξνο ην εζσηεξηθφ ησλ θηηξίσλ, είηε ηελ θαιχηεξε θαηαλνκή ηνπ θπζηθνχ θσηηζκνχ ειαρηζηνπνηψληαο ηα πξνβιήκαηα νπηηθήο ζάκβσζεο πνπ ζα κπνξνχζαλ λα παξαηεξεζνχλ. Σέηνηα ζπζηήκαηα είλαη νη δηπινί παινπίλαθεο κε εζσηεξηθά ζθηάδηα πςειήο αλαθιαζηηθφηεηαο, νη πξηζκαηηθνί παινπίλαθεο, νη δηπινί παινπίλαθεο κε πιαζηηθφ αλαθιαζηηθφ ζθίαζηξν, νη δηπινί παινπίλαθεο κε νινγξαθηθφ πκέλην ζην εζσηεξηθφ, ηα θσηεηλά ξάθηα θαη ηα αλεηδσιηθά ζπζηήκαηα. Χζηφζν, ε επηινγή ησλ θαηάιιεισλ παινπηλάθσλ πξέπεη λα γίλεηαη πξνζεθηηθά ζηαζκίδνληαο πάληνηε ην φθεινο ή ην βάξνο ησλ ειηαθψλ θεξδψλ θαηά ηελ πεξίνδν ζέξκαλζεο θαη δξνζηζκνχ αληίζηνηρα κε ζπλππνινγηζκφ θάζε θνξά ηνπ θπζηθνχ θσηηζκνχ. Ζ επηινγή ησλ θνπθσκάησλ σο πξνο ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο (αλνηγφκελα, ζπξφκελα) θαη ην πιηθφ ηνπο (αινπκίλην, ζπλζεηηθά πιηθά, μχιν) ζρεηίδεηαη κε ηελ αξρηηεθηνληθή ηνπ θηηξίνπ, ηε ιεηηνπξγηθφηεηα θαη ην θφζηνο. Ζ χπαξμε πηζηνπνίεζεο ησλ ζεξκνκνλσηηθψλ θαη ερνκνλσηηθψλ ηδηνηήησλ ηνπο είλαη αλαγθαία. 2.4 Φςζικόρ Αεπιζμόρ Ο θπζηθφο αεξηζκφο ησλ θηηξίσλ απνηειεί ηε βέιηηζηε ηερληθή αεξηζκνχ, ε νπνία κάιηζηα δελ απαηηεί θφζηνο εγθαηάζηαζεο θαη ζπληήξεζεο θαη πξαγκαηνπνηείηαη κε ηε δηείζδπζε ηνπ εμσηεξηθνχ αέξα ζην εζσηεξηθφ ησλ θηηξίσλ. Απηφ νθείιεηαη ζηε δηαθνξά ησλ πηέζεσλ πνπ δεκηνπξγεί ε ξνή ηνπ αλέκνπ γχξσ απφ έλα θηίξην. Ζ εμσηεξηθή ζεξκνθξαζία, ε πγξαζία θαη ε ηαρχηεηα ηνπ αλέκνπ είλαη θαζνξηζηηθνί παξάγνληεο πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ επηηπρή εθαξκνγή ησλ ηερληθψλ θπζηθνχ δξνζηζκνχ. Ηδηαίηεξα γηα ην δξνζηζκφ, ν αέξαο πνπ εηζέξρεηαη ζην θηίξην πξέπεη λα έρεη ρακειφηεξε ζεξκνθξαζία απφ ηε ζεξκνθξαζία ηνπ εζσηεξηθνχ αέξα ηνπ θηηξίνπ. Οη ηερληθέο θπζηθνχ αεξηζκνχ είλαη επίζεο απνηειεζκαηηθέο ζηε δηάξθεηα ηεο λχρηαο, φηαλ νη εμσηεξηθέο ζεξκνθξαζίεο είλαη κηθξφηεξεο απφ ηηο εζσηεξηθέο. Σν ςπθηηθφ θνξηίν ειαηηψλεηαη θαη νη κέγηζηεο εζσηεξηθέο ζεξκνθξαζίεο είλαη δπλαηφλ λα κεησζνχλ απφ 1 C σο 3 C, αλάινγα κε ηε ζεξκηθή κάδα ηνπ θηηξίνπ, θαζψο θαη ηελ πνζφηεηα θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ αέξα πνπ εηζέξρεηαη ζην θηίξην. Οη βαζηθφηεξνη ηχπνη θπζηθνχ αεξηζκνχ είλαη: Ο κνλφπιεπξνο αεξηζκφο κε αλνίγκαηα ζην ίδην χςνο. ηαλ ε εζσηεξηθή ζεξκνθξαζία είλαη πςειφηεξε απφ ηε ζεξκνθξαζία ηνπ εμσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο, ςπρξφηεξνο αέξαο εηζέξρεηαη απφ ην ρακειφηεξν ηκήκα ηνπ αλνίγκαηνο, ελψ ν ζεξκφο αέξαο δηαθεχγεη κέζσ ηνπ πςειφηεξνπ ηκήκαηνο 40

49 41 ηνπ αλνίγκαηνο. Σν θαηαθφξπθν χςνο ησλ αλνηγκάησλ επεξεάδεη άκεζα ηε δηαδηθαζία. Ο αεξηζκφο κε αλνίγκαηα ζε δηαθνξεηηθά επίπεδα. ηελ πεξίπησζε απηή, νη θπξηφηεξεο παξάκεηξνη πνπ επεξεάδνπλ ηε δηαδηθαζία ηνπ θπζηθνχ αεξηζκνχ είλαη ε θαηαθφξπθε απφζηαζε αλάκεζα ζηα δπν αλνίγκαηα θαη νη επηθάλεηεο ησλ δπν αλνηγκάησλ. Ο δηακπεξήο αεξηζκφο. ηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε, ε ξνή ηνπ αέξα εμαξηάηαη άκεζα απφ ηε δηαθνξά ησλ πηέζεσλ ζηα αλνίγκαηα. πγθεθξηκέλα, ηα επίπεδα ξνήο ηνπ αέξα θαζνξίδνληαη απφ ηελ εζσηεξηθή θαη εμσηεξηθή επηθάλεηα ησλ αλνηγκάησλ, ηελ ηαρχηεηα θαη ηε δηεχζπλζε ηνπ αλέκνπ, θαζψο θαη ηε ζρεηηθή ζέζε ησλ αλνηγκάησλ. Σν «θαηλφκελν θακηλάδαο». Παξαηεξείηαη φηαλ ε κείσζε ηεο ζεξκνθξαζίαο απφ ην θαηψηεξν πξνο ηα αλψηεξα επίπεδα ελφο θηηξίνπ θαη ην ςπρξφηεξν εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ πξνθαιεί ηελ αλνδηθή ξνή ηνπ ζεξκνχ αέξα θαη ηελ έμνδν ηνπ απφ αλνίγκαηα ζηελ νξνθή κε ηαπηφρξνλε εηζξνή ςπρξφηεξνπ αέξα απφ ηα πιεπξηθά αλνίγκαηα ζε θάζε επίπεδν. Σν θαηλφκελν ηεο θακηλάδαο παξαηεξείηαη ζε πςειά θηίξηα θαη ηδηαίηεξα ζε ζέζεηο κε θαηαθφξπθα αλνίγκαηα φπσο νη αλειθπζηήξεο ή ηα θιηκαθνζηάζηα. πλνπηηθά, γηα ηελ εμαζθάιηζε θπζηθνχ αεξηζκνχ πξέπεη λα ιεθζνχλ ππφςε νη παξαθάησ παξάκεηξνη Καηάιιεινο πξνζαλαηνιηζκφο ηνπ θηηξίνπ Υξεζηκνπνίεζε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ πεξηβάιινληνο γηα ηε δεκηνπξγία δσλψλ ρακειήο θαη πςειήο πίεζεο Σνπνζέηεζε ησλ αλνηγκάησλ εηζφδνπ ζε πεξηνρέο ρακειήο πίεζεο Μηθξά αλνίγκαηα εηζφδνπ θαη κεγάια εμφδνπ Αλνίγκαηα εηζφδνπ πνπ θαηεπζχλνπλ ηε ξνή ηνπ αέξα πξνο ηε δψλε ρξήζεο Αλελφριεηε εζσηεξηθή ξνή (αλνηρηή θάηνςε) 2.5 Ζλιοπποζηαηεςηικέρ Γιαηάξειρ Ο πεξηζζφηεξν απνηειεζκαηηθφο ηξφπνο ειηνπξνζηαζίαο ελφο θηηξίνπ είλαη ε ζθίαζε ησλ αλνηγκάησλ ηνπ απφ ηελ αλεπηζχκεηε ειηαθή αθηηλνβνιία γηα ηελ απνθπγή ηεο ππεξζέξκαλζεο θαη ηεο νπηηθήο δπζθνξίαο ιφγσ ζάκβσζεο. Οη ηερληθέο πνπ εθαξκφδνληαη γηα ηε ζθίαζε είλαη εμσηεξηθέο, ελδηάκεζεο ή εζσηεξηθέο, ζηαζεξέο ή θηλεηέο ή ζπλδπαζκφο απηψλ. Σα εμσηεξηθά ζθίαζηξα είλαη ίζσο πεξηζζφηεξν απνηειεζκαηηθά απφ ηα εζσηεξηθά, θαζψο ζηακαηνχλ ηελ πξνζπίπηνπζα αθηηλνβνιία πξηλ θηάζεη ζηηο επηθάλεηεο ηνπ θηηξίνπ θαη εηζρσξήζεη ζην εζσηεξηθφ ηνπ. 41

50 42 Σα ζθίαζηξα πξέπεη λα παξέρνπλ θαιή ειηνπξνζηαζία ην θαινθαίξη, αιιά δελ πξέπεη λα κεηψλνπλ ηα ειηαθά θέξδε ην ρεηκψλα, λα εκπνδίδνπλ ην θπζηθφ θσο ή λα πεξηνξίδνπλ ηε δπλαηφηεηα θπζηθνχ αεξηζκνχ ηνπ θηηξίνπ( Εικόνα 2.3). Εικόνα 2.3 Εκμετάλλευςη ηλιακών κερδών από νότια ανοίγματα κατά τη διάρκεια του ζτουσ Οη πεξηζζφηεξν ζπλήζεηο ηερληθέο ζθίαζεο ζε πθηζηάκελα θηίξηα αθνξνχλ ζηε ρξήζε εμσηεξηθψλ ζηαζεξψλ ή θηλεηψλ νξηδφληησλ πεξζίδσλ, νη νπνίεο αιιάδνπλ ηελ θιίζε ηνπο αλάινγα κε ηελ επνρή θαη ηε ζέζε ηνπ ήιηνπ, θηλεηέο ή ζηαζεξέο εμσηεξηθέο ηέληεο, εζσηεξηθέο νξηδφληηεο πεξζίδεο (venetian blinds) θηλεηέο ή ζηαζεξέο, εζσηεξηθά ή εμσηεξηθά πθαζκάηηλα ζηνηρεία (θνπξηίλεο, ισξίδεο) ηα νπνία πξνηείλνληαη ηδηαίηεξα γηα ηε ζθίαζε αλνηγκάησλ νξνθήο θαη ηέινο, πξνεγκέλα ζπζηήκαηα θπζηθνχ θσηηζκνχ (πιαζηηθά αλαθιαζηηθά ζθίαζηξα ελζσκαησκέλα ζε δηπιφ παινπίλαθα, πξηζκαηηθά ζθίαζηξα). Δλδηαθέξνπζα ιχζε γηα ηελ ειηνπξνζηαζία ησλ ηνίρσλ απνηειεί θαη ε ρξήζε αλαξξηρψκελσλ θπηψλ. 2.6 Δθαπμογή Παθηηικών ςζηημάηυν για ηη Θέπμανζη και ηην Φύξη ηυν Κηιπίυν Δκμεηάλλεςζη Άμεζυν Ζλιακών Κεπδών Ο πην ζπλεζηζκέλνο ηξφπνο εθκεηάιιεπζεο ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο γηα ηε ζέξκαλζε ησλ θηηξίσλ είλαη ε δέζκεπζή ηεο κέζα απφ ηα γπάιηλα αλνίγκαηα ηνπ θηηξίνπ, ε απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ νπνίνπ εμαξηάηαη απφ ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ησλ αλνηγκάησλ, ην κέγεζφο ηνπο, ην πιηθφ θαηαζθεπήο ησλ παινπηλάθσλ θαζψο θαη ηελ θιίζε ησλ ηειεπηαίσλ. 42

51 43 Ζ θαηαζθεπή λφηησλ αλνηγκάησλ παξνπζηάδεη κηα ζεηξά απφ πιενλεθηήκαηα θαη γη απηφ θαη απνηειεί ηελ πξψηε πξνηεξαηφηεηα ζηνλ ελεξγεηαθφ ζρεδηαζκφ ηνπ θειχθνπο ελφο θηηξίνπ. Έηζη, κέζσ ηεο ρξήζεο δηαθαλψλ επηθαλεηψλ κε λφηην πξνζαλαηνιηζκφ γίλεηαη θαιχηεξε θαηαλνκή ησλ ειηαθψλ θεξδψλ ζην θηίξην, επηηπγράλεηαη ζεκαληηθή εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο γηα ζέξκαλζε, ελψ ν θίλδπλνο ππεξζέξκαλζεο ην θαινθαίξη είλαη κηθξφηεξνο ζε ζρέζε κε απηφλ πνπ ζπλεπάγεηαη ε χπαξμε αλαηνιηθψλ θαη δπηηθψλ αλνηγκάησλ. Αλαθνξηθά κε ηελ ειηνπξνζηαζία, κπνξεί λα εθαξκνζηεί απνηειεζκαηηθά κε ηε ρξήζε απιψλ νξηδφληησλ ζθηάζηξσλ (πξνεμνρέο, κπαιθφληα). Υάξε ζηα αλνίγκαηα απηά, ηα ζεξκηθά θέξδε είλαη ζπλήζσο αξθεηά γηα λα θαιχςνπλ ην ζεξκηθφ θνξηίν ηνπ θηηξίνπ ζηηο ελδηάκεζεο επνρέο (άλνημε, θζηλφπσξν) ζε ήπηα θιίκαηα φπσο ηεο Διιάδαο, κεηψλνληαο έηζη ηελ πεξίνδν θαηά ηελ νπνία ε ρξήζε ηεο ζπκβαηηθήο ζέξκαλζεο είλαη απαξαίηεηε. Σα βφξεηα αλνίγκαηα ρξεζηκνπνηνχληαη ζπλήζσο γηα ηελ παξνρή θπζηθνχ θσηηζκνχ ζηαζεξήο έληαζεο ζην εζσηεξηθφ ηνπ θηηξίνπ, θαζψο επηηξέπνπλ ηελ είζνδν κφλν ηεο δηάρπηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο θαη φρη ηεο άκεζεο. Δίλαη πεξηζζφηεξν ρξήζηκα θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ζέξνπο, αιιά ζα πξέπεη λα έρνπλ πεξηνξηζκέλν κέγεζνο γηα ηελ απνθπγή κεγάισλ απσιεηψλ ζεξκφηεηαο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ρεηκψλα. Σα αλαηνιηθά θαη δπηηθά αλνίγκαηα παξνπζηάδνπλ πνιχ ιίγα πιενλεθηήκαηα θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο, γη απηφ θαη ζπλίζηαηαη λα θαηαζθεπάδνληαη κφλν αλ απηφ είλαη απφιπηα απαξαίηεην γηα ηε βειηίσζε ηνπ θπζηθνχ θσηηζκνχ ή γηα ηελ παξνρή ζέαο. Δηδηθά ηα δπηηθά αλνίγκαηα απμάλνπλ ηε ζεξκνθξαζία θαη ζπλεπψο ην ςπθηηθφ θνξηίν ησλ εζσηεξηθψλ ρψξσλ, θαζψο επηηξέπνπλ ηελ είζνδν ηεο άκεζεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο ηηο απνγεπκαηηλέο ψξεο. Γεληθά, αλ ππάξρνπλ αλαηνιηθά ή δπηηθά αλνίγκαηα, ηφηε ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη εμσηεξηθά θαηαθφξπθα ζθίαζηξα γηα ηελ απνδνηηθή ειηνπξνζηαζία ηνπ θηηξίνπ. εκαληηθφ ξφιν ζηελ εθκεηάιιεπζε ησλ ειηαθψλ θεξδψλ έρεη ε δπλαηφηεηα απνζήθεπζεο ηεο ζηα δνκηθά ζηνηρεία ηνπ θηηξίνπ. Ζ απνηακηεπκέλε ζεξκφηεηα απνδίδεηαη ζην θηίξην, φηαλ ε εζσηεξηθή ζεξκνθξαζία κεησζεί ηε λχρηα ή πηζαλφλ ζε πεξηφδνπο ζπλλεθηαζκέλσλ εκεξψλ. Σα πιηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ απνζήθεπζε είλαη πιηθά κε κεγάιε ζεξκνρσξεηηθφηεηα φπσο ε πέηξα, ην ζθπξφδεκα, ην θνηλφ ζπκπαγέο ηνχβιν θιπ. ην ζχζηεκα ηνπ απ επζείαο θέξδνπο νη ηνίρνη, ην πάησκα θαη ε νξνθή απνηεινχλ ηηο απνζήθεο ηεο πιενλάδνπζαο ζεξκφηεηαο θαη γη απηφ πξέπεη λα είλαη θαηαζθεπαζκέλα απφ δνκηθά πιηθά κε κεγάιε ζεξκνρσξεηηθφηεηα. Ζ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ζηνηρείσλ απνζήθεπζεο εμαξηάηαη απφ ηε ζέζε ηνπο ζην θηίξην, ην πιηθφ θαηαζθεπήο ηνπο θαη θπζηθά ην κέγεζνο ηεο επηθάλεηαο ηνπο Πποζάπηηζη Θεπμοκηπίυν Σν ζεξκνθήπην είλαη έλαο πξνζαξηεκέλνο ειηαθφο ρψξνο, θπξίσο ζηε λφηηα πιεπξά ηνπ θηηξίνπ, κε ηε κία ή θαη ηηο ηξεηο πιεπξέο ηνπ θαιπκκέλεο κε γπαιί. Οη ππφινηπεο πιεπξέο ηνπ είλαη απινί ηνίρνη κε ζεξκηθή κάδα πνπ ζπλδένληαη κε ην θπξίσο θηίξην. 43

52 44 πρλά ηα ζεξκνθήπηα είλαη ρψξνη πνπ πξνζηίζεληαη εθ ησλ πζηέξσλ ζε ππάξρνληα θηίξηα θαη είλαη θαηαζθεπέο κε κηθξφ θφζηνο πνπ κπνξνχλ λα εμππεξεηνχλ πνιιέο ιεηηνπξγίεο. Ζ ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο βαζίδεηαη ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη είλαη ην απνηέιεζκα κηαο δηαδηθαζίαο πνπ νινθιεξψλεηαη ζε ηξία ζηάδηα. Αξρηθά, ε κηθξνχ κήθνπο θχκαηνο αθηηλνβνιία δηαπεξλά ηνπο δηαθαλείο παινπίλαθεο πνπ θαιχπηνπλ ην ζεξκνθήπην, απνξξνθάηαη απφ ηα αδηαθαλή ζηνηρεία ηνπ θηηξίνπ θαη επαλεθπέκπεηαη σο κεγάινπ κήθνπο (ζεξκηθή) αθηηλνβνιία, ε νπνία φκσο εκπνδίδεηαη απφ ην γπάιηλν θάιπκκα λα δηαθχγεη απφ ην ζεξκνθήπην, γηαηί ην γπαιί είλαη αδηαθαλέο ζηε ζεξκηθή αθηηλνβνιία. Ζ απφδνζε ηνπ ζπζηήκαηνο επεξεάδεηαη απφ ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ηνπ ζεξκνθεπίνπ (ζπλήζσο πξνζαξηάηαη ζηε λφηηα φςε ηνπ θηηξίνπ θαηά ηνλ άμνλα αλαηνιή-δχζε), ην κέγεζνο ηνπ ζεξκνθεπίνπ, ηελ θιίζε ηνπ παινζηαζίνπ θαη ην πιηθφ θάιπςεο. Ζ επηινγή γίλεηαη αλάινγα κε ην θφζηνο εγθαηάζηαζεο, ηελ πνηφηεηα θαηαζθεπήο θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Αλαθνξηθά κε ην κέγεζνο ηνπ ζεξκνθεπίνπ γηα ςπρξέο πεξηνρέο απαηηνχληαη 0.65m 2-1,5 m 2 λφηηνπ δηπινχ παινζηαζίνπ γηα θάζε ηεηξαγσληθφ κέηξν ζεξκαηλφκελνπ εζσηεξηθνχ ρψξνπ. ε εχθξαηεο πεξηνρέο ε αλαινγία απηή κεηψλεηαη ζε 0,33 m 2-0,9 m 2. Χζηφζν, πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ζηα πξνζαξηεκέλα ζεξκνθήπηα ζε θηίξηα ζηελ Διιάδα απαηηείηαη νπσζδήπνηε ειηνπξνζηαζία θαη αεξηζκφο ηνπο, ψζηε λα απνθεχγεηαη ε ππεξζέξκαλζε ησλ παξαθείκελσλ ρψξσλ θαηά ηνπο ζεξηλνχο κήλεο. Αλάινγα, ην ρεηκψλα ν αεξηζκφο βνεζάεη ζηελ αλαλέσζε ηνπ αέξα ηνπ ρψξνπ, ν νπνίνο κε ηε ζπλερή ζέξκαλζε μεξαίλεηαη θαη κεηαβάιιεη φρη κφλν ηελ άλεζε ζην ρψξν αιιά θαη ηελ πγηεηλή κέζα ζε απηφλ Φςηεμένο Γώμα Σα πιενλεθηήκαηα ηνπ θπηεκέλνπ δψκαηνο πεξηιακβάλνπλ ηελ πςειή θαηαθξάηεζε φκβξησλ πδάησλ, ηε βειηίσζε ησλ θιηκαηηθψλ ζπλζεθψλ, ηε κείσζε ησλ επηπέδσλ ζθφλεο θαη θαπλνχ, ηελ αχμεζε ηεο δηάξθεηαο δσήο πιηθψλ νξνθήο ιφγσ ζεξκηθήο θαηαπφλεζεο θαη ππεξηψδνπο αθηηλνβνιίαο, ηε κείσζε ηεο ερνξχπαλζεο, ηε ζεξκνκνλσηηθή πξνζηαζία θαη κείσζε θαηαλάισζεο ελέξγεηαο. Σα ελεξγεηαθά ηνπ νθέιε είλαη ηδηαίηεξα εκθαλή θαηά ηε ζεξηλή πεξίνδν ηνπ έηνπο, φηαλ ην ζχζηεκα ρψκαηνο-θχηεπζεο θπηψλ ιεηηνπξγεί πέξα απφ κέζν απνθπγήο ππεξζέξκαλζεο θαη σο κέζν εμαηκηζηηθνχ δξνζηζκνχ. Σα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ιχζεο, ζηα νπνία βαζίδεηαη θαη ε πιεηνςεθία ησλ πιενλεθηεκάησλ πνπ παξνπζηάδεη, ζηεξίδνληαη ζηηο ηδηφηεηεο ησλ θπηψλ θαη ησλ θεπεπηηθψλ ζηξψζεσλ, ηα νπνία ιεηηνπξγνχλ σο πξφζζεηε επηθάιπςε ζηε ζπκβαηηθνχ ηχπνπ νξνθή. Ζ θαηαζθεπή ελφο θήπνπ δελ απνηειεί επίπνλε εξγαζία δεδνκέλνπ φηη ππάξρεη πιεζψξα πιηθψλ θαη απιέο ηερληθέο ιχζεηο, νη νπνίεο κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ. Σα ηδηαίηεξα ζεκεία, ηα νπνία ρξήδνπλ πξνζνρήο, αθνξνχλ θπξίσο ζηελ νξζή ζηεγαλνπνίεζε ηεο νξνθήο θαη ζηελ νξζή 44

53 45 επηινγή ησλ θεπεπηηθψλ πιηθψλ. Ζ επηινγή απηή εμαζθαιίδεηαη κε ηε ζπκπιήξσζε ηνπ δίδπκνπ αξρηηέθηνλα πνιηηηθνχ κεραληθνχ απφ έλα γεσπφλν, ν νπνίνο ζα θξνληίζεη γηα ηηο ζσζηέο επηινγέο. Σν απνηέιεζκα δελ είλαη ζε θακία πεξίπησζε ηππνπνηεκέλν θαη δίλεη ζην ζρεδηαζηή κεγάια δεκηνπξγηθά πεξηζψξηα γηα ην αηζζεηηθφ απνηέιεζκα. Δικόνα 2.4: ηοισεία θςηεμένος δώμαηορ Απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ ηειηθή επηινγή είλαη ε θέξνπζα ηθαλφηεηα ηεο θαηαζθεπήο, αλ θαη ην πξφβιεκα απηφ κπνξεί λα παξαθακθζεί ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο κε ηελ επηινγή θήπσλ κεησκέλσλ απαηηήζεσλ θχηεπζεο. Ζ θαηαζθεπή ηνπ ζπκβαηηθνχ κέξνπο ελφο θπηεκέλνπ δψκαηνο δελ παξνπζηάδεη δηαθνξνπνηήζεηο σο πξνο ηε δηαδνρή ησλ θαηαζθεπαζηηθψλ ζηξψζεσλ ζε ζρέζε κε έλα ζπκβαηηθφ δψκα θαη κέρξη ην χςνο ηεο ζηεγάλσζεο. Οη δηαθνξνπνηήζεηο πεξηνξίδνληαη ζηελ επηινγή πιηθψλ θαηάιιεισλ λα αληαπεμέιζνπλ ζηηο ηδηαίηεξεο ζπλζήθεο πνπ δεκηνπξγνχλ νη θεπεπηηθέο ζηξψζεηο θαη ε παξνπζία ησλ θπηψλ. Ζ θαηαζθεπή θήπνπ ζην δψκα ή ηε ζηέγε ελφο θηηξίνπ απνηειεί κηα επηινγή ε νπνία απαηηεί έλα πξφζζεην θφζηνο. Σν θφζηνο απηφ αθνξά ηφζν ζηελ αξρηθή επέλδπζε γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ θήπνπ, φζν θαη ζηα έμνδα ζπληήξεζεο ζηε δηάξθεηα δσήο ηνπ θήπνπ. Πξφζζεηα κεηνλεθηήκαηα πνπ ζπλνδεχνπλ ην θπηεκέλν δψκα απνηεινχλ ε ζηαηηθή επηβάξπλζε ηνπ θέξνληα νξγαληζκνχ θαη ε αλάγθε γηα θξνληίδα ησλ θπηψλ ζε φιν ην δηάζηεκα ηνπ έηνπο Οποθέρ με Δπικάλςτη Ττηλήρ Ανακλαζηικόηηηαρ Οη αλαθιαζηηθέο νξνθέο είλαη απφ θαηαζθεπαζηηθήο άπνςεο ζπκβαηηθέο δηαηνκέο δψκαηνο, κε ηε δηαθνξά φηη ε ηειηθή επηθαιππηηθή ζηξψζε έρεη απμεκέλε 45

54 46 αλαθιαζηηθφηεηα ζηελ ειηαθή αθηηλνβνιία. Ζ αξρή ιεηηνπξγίαο ηνπο είλαη γλσζηή απφ ηελ παξαδνζηαθή αξρηηεθηνληθή, κε ραξαθηεξηζηηθά παξαδείγκαηα ηηο ιεπθέο νξνθέο ζηνλ θπθιαδηθφ ρψξν. Ζ ηδηαηηεξφηεηα ησλ νξνθψλ πςειήο αλαθιαζηηθφηεηαο έγθεηηαη ζηελ επίζηξσζε ηεο ηειηθήο εμσηεξηθήο επηθάλεηαο κε εηδηθή κεκβξάλε, ε νπνία έρεη πςειή αλαθιαζηηθφηεηα ζηελ αθηηλνβνιία κηθξνχ θαη κεγάινπ κήθνπο θχκαηνο. πλήζσο απηή ε κεκβξάλε είλαη απφ θαηαζθεπήο επηθνιιεκέλε ζηε ζηεγαλσηηθή κεκβξάλε. Ζ επίδξαζε ηεο αλαθιαζηηθήο επηθάιπςεο ζηε ζεξκηθή θαηάζηαζε ηεο δηαηνκήο πξαγκαηνπνηείηαη απφ ηε κηα κε ηελ απνθπγή ππεξζέξκαλζεο ζην δηάζηεκα ηεο εκέξαο, αθνχ ε πςειή αλαθιαζηηθφηεηα ηεο επηθάλεηαο αληαλαθιά ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο πξνζπίπηνπζαο αθηηλνβνιίαο, κεηψλνληαο έηζη ηε ζεξκηθή επηβάξπλζε ηεο επηθάλεηαο θαη απφ ηελ άιιε κε ηελ απνβνιή ζεξκφηεηαο ζην δηάζηεκα ηεο λχρηαο. Έλα κεγάιν κέξνο ηεο ζεξκφηεηαο πνπ ηειηθά απνζεθεχηεθε ζηε δηαηνκή θαηά ηηο ψξεο ειηνθάλεηαο αλαθιάηαη σο ζεξκηθή αθηηλνβνιία πξνο ην ςπρξφ λπρηεξηλφ νπξαλφ, ν νπνίνο ζεσξείηαη πσο απνηειεί κηα δεμακελή άπεηξεο ζεξκνρσξεηηθφηεηαο κε κεγάιε απνξξνθεηηθφηεηα ζηε ζεξκηθή αθηηλνβνιία. Πεηξακαηηθνί έιεγρνη απφ ηελ εθαξκνγή επηζηξψζεσλ πςειήο αλαθιαζηηθφηεηαο ζε δψκαηα έδεημαλ κηα εμνηθνλφκεζε ςπθηηθνχ θνξηίνπ ηεο ηάμεο ηνπ 10% κε 43%, αλάινγα κε ηε ζεξκηθή πξνζηαζία ηεο δηαηνκήο θαη ζε ζρέζε κε ηε ρξήζε θνηλψλ πιηθψλ. ηνπο ίδηνπο ειέγρνπο ε κέγηζηε ηζρχο θιηκαηηζκνχ παξνπζίαζε κηα κείσζε ζηελ πεξηνρή ηνπ 16% κε 38% αληίζηνηρα. Οη νξνθέο πςειήο αλαθιαζηηθφηεηαο έρνπλ ην ζεκαληηθφ πξνλφκην λα είλαη νηθνλνκηθά πξνζηηέο θαη ηερληθά απιέο, κηαο θαη δε κεηαβάιινληαη νη ζπλήζεηο εξγαζίεο θαηαζθεπήο. Σα ζχγρξνλα ζηεγαλνπνηεηηθά πιηθά κε αλαθιαζηηθή επίζηξσζε δελ έρνπλ αμηφινγα πςειφηεξν θφζηνο απφ ηηο ζπκβαηηθνχ ηχπνπ ζηεγαλσηηθέο κεκβξάλεο. ε θάζε πεξίπησζε βέβαηα, απαηηείηαη γλψζε ηεο ζεξκηθήο ζπκπεξηθνξάο θαη απαηηήζεσλ ηνπ θηηξίνπ ζην δηάζηεκα ηνπ έηνπο, δεδνκέλνπ φηη ε αλαθιαζηηθή επίζηξσζε επεξεάδεη αξλεηηθά ηε ζεξκηθή πξφζνδν ζηε δηαηνκή θαη ζην δηάζηεκα ηεο ρεηκεξηλήο πεξηφδνπ, αλάινγα κε ην θιίκα ηεο πεξηνρήο Γιαηάξειρ Δκμεηάλλεςζηρ ηος Φςζικού Φυηιζμού Σα επαξθή επίπεδα θσηηζκνχ απνηεινχλ απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηε δηακφξθσζε άλεησλ ζπλζεθψλ θαη ηελ εμαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο δσήο. Κπξίαξρε πεγή θσηηζκνχ είλαη ην άλνηγκα: ε ζέζε ηνπ ρψξνπ, ν πξνζαλαηνιηζκφο, ε γεσκεηξία, ν ηχπνο ηνπ παινπίλαθα θαζνξίδνπλ ηελ πνζφηεηα ηνπ εηζεξρφκελνπ θσηφο θαη ηελ θαηαλνκή ηνπ κέζα ζην ρψξν. Παξάιιεια ηα αλνίγκαηα παξέρνπλ ζέα θαη επηθνηλσλία κε ην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ, επηηξέπνπλ ηνλ αεξηζκφ θαη ηνλ ειηαζκφ ηνπ ρψξνπ, ιεηηνπξγνχλ σο έμνδνη δηαθπγήο. Οη ιεηηνπξγίεο απηέο έρνπλ 46

55 47 πνιιέο θνξέο αληηθαηηθά απνηειέζκαηα: ζηηο πεξηπηψζεηο κεγάισλ δηάθαλσλ επηθαλεηψλ ηα επίπεδα θσηηζκνχ είλαη πςειά, φκσο ππάξρεη πάληα ε πηζαλφηεηα δεκηνπξγίαο πςειψλ ζεξκηθψλ απσιεηψλ ή ππεξζέξκαλζεο, ζακβψζεηο, κεησκέλε ερνκφλσζε, θαζψο θαη απψιεηεο ηνπ αηζζήκαηνο ηεο αζθάιεηαο θαη ηεο ηδησηηθφηεηαο. Γηα ην ιφγν απηφ ζρεδηαζκφο ησλ αλνηγκάησλ κε γλσξηκία ηε κεγηζηνπνίεζε ηνπ θπζηθνχ θσηηζκνχ νθείιεη λα ιακβάλεη ππφςε φιεο ηηο επηκέξνπο ιεηηνπξγίεο ηνπ αλνίγκαηνο, ρσξίο λα παξακειεί ηα δεηήκαηα ηεο αηζζεηηθήο, ηεο ιεηηνπξγηθφηεηαο, ηνπ θφζηνπο θαηαζθεπήο θαη ζπληήξεζεο. Χζηφζν, ζηα ππθλνθαηνηθεκέλα αζηηθά θέληξα δελ ππάξρεη πάληα ε δπλαηφηεηα εθκεηάιιεπζεο ησλ επηπέδσλ ηνπ εμσηεξηθνχ θσηηζκνχ κέζσ ησλ ζπκβαηηθψλ αλνηγκάησλ. Ζ χπαξμε εμσηεξηθψλ εκπνδίσλ θαη ε θαηαθφξπθε άλνδνο ηεο γεο, ε φπνηα ζπλήζσο νδεγεί ηνλ κειεηεηή ζηε κέγηζηε δπλαηή θάιπςε, ρσξίο λα ιακβάλνληαη ππφςε ελδερφκελεο ζπλέπεηεο απφ ηε κείσζε ηνπ αξηζκνχ θαη ηνπ κεγέζνπο ησλ αλνηγκάησλ, πεξηνξίδνπλ ζηε δηαζεζηκφηεηα ηνπ θπζηθνχ θσηηζκνχ ζην εζσηεξηθφ ησλ θηηξίσλ. Γηα ηε βειηηζηνπνίεζε ησλ επίπεδσλ θσηηζκνχ θαη αλάινγα κε ην επηδησθφκελν απνηέιεζκα, ηε κνξθή θαη ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ηνπ θηηξίνπ, ηηο ηνπηθέο ζπλζήθεο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ εζσηεξηθψλ ρψξσλ κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ δηάθνξεο δηαηάμεηο εθκεηάιιεπζεο ηνπ θπζηθνχ θσηφο. Οη δηαηάμεηο απηέο ελζσκαηψλνληαη ζηνλ ππξήλα ή ζην θέιπθνο ηνπ θηηξίνπ θαη ζηνρεχνπλ θπξίσο ζηε κεηάδνζε ηνπ θπζηθνχ θσηφο ζηα πην απνκαθξπζκέλα ζεκεία ηνπ ρψξνπ. Αθφκε, ζε εηδηθέο πεξηπηψζεηο κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ ζχλζεηα ζπζηήκαηα, ηα φπνηα παξέρνπλ θπζηθφ θσηηζκφ ρσξίο λα ππάξρεη άκεζε ζέαζε ηνπ νπξάληνπ ζφινπ. Αξθεηέο θνξέο νη δηαηάμεηο εθκεηάιιεπζεο ηνπ θπζηθνχ θσηηζκνχ απνηεινχλ παξάιιεια ηελ ειηνπξνζηαζία ησλ αλνηγκάησλ ή παξέρνπλ πξνζηαζία έλαληη ηεο ζακβψζεηο. Ζ επηινγή ηεο θαηάιιειεο δηάηαμεο βαζίδεηαη ζηηο αλάγθεο ηνπ ρψξνπ θαη ζηηο επηθξαηνχζεο θιηκαηηθέο ζπλζήθεο. Ζ ελζσκάησζε ζπζηεκάησλ εθκεηάιιεπζεο θπζηθνχ θσηηζκνχ ζηα θηίξηα επεξεάδεη ην ζπλνιηθφ ελεξγεηαθφ ηζνδχγην ησλ ρψξσλ. Γηα ην ιφγν απηφ πξέπεη λα πξνεγεζεί επηζηάκελε κειέηε ηνπ νπηηθνχ θαη ζεξκηθνχ πεξηβάιινληνο. Χζηφζν, ε πνιππινθφηεηα αξθεηψλ ζπζηεκάησλ θαζηζηά ζρεδφλ αδχλαηε ηελ πξνζνκνίσζε ηνπο. Ζ κειέηε ηεο επηξξνήο ηνπο ζηα επίπεδα θσηηζκνχ θαη ζην ζεξκηθφ ηζνδχγην γίλεηαη ζπλήζσο κε ηε βνήζεηα εηδηθψλ πξνπιαζκάησλ ή κε ηελ θαηαγξαθή ησλ ζπλζεθψλ ζε πηινηηθνχο ρψξνπο, ζηνπο νπνίνπο έρνπλ ήδε ελζσκαησζεί ηα εηδηθά ζπζηήκαηα. ηηο επφκελεο ελφηεηεο παξνπζηάδνληαη νη θπξηφηεξεο δηαηάμεηο εθκεηάιιεπζεο ηνπ θπζηθνχ θσηηζκνχ. 2.7 Σα Αίθπια Χρ Μέζα Φυηιζμού Σος Κηιπίος Παξφιν πνπ ε ζηέγαζε ηνπ ειεχζεξνπ ρψξνπ κεηαμχ ησλ θηηξίσλ έρεη ηηο ξίδεο ηεο ζηηο πνιχ παιαηφηεξεο επνρέο κφιηο ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο ην αίζξην ελζσκαηψζεθε ζην θέιπθνο ηνπ θηηξίνπ. 47

56 48 Ζ ζηέγαζε ηεο νξνθήο ηνπ παξέρεη ηε δπλαηφηεηα ηεο πεξηζηαζηαθήο ρξήζεο ηνπ θαη βειηησκέλεο ζεξκηθέο ζπλζήθεο ζε ζρέζε κε ην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ. Δπεηδή θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ρεηκψλα ε ζεξκνθξαζία ζην εζσηεξηθφ ηνπ αίζξηνπ είλαη θαηά πνιχ πςειφηεξε ζε ζρέζε κε απηήλ ηνπ εμσηεξηθνχ αέξα, νη ζεξκηθέο απψιεηεο ησλ ρψξσλ, νη νπνίνη είλαη πξνζαλαηνιηζκέλνη πξνο ην αίζξην, πεξηνξίδνληαη. Παξάιιεια, ε θαηάιιειε ειηνπξνζηαζία θαη ε πξφβιεςε αλνηγφκελσλ ζηνηρείσλ ζηελ νξνθή ηνπ γηα ηελ απαγσγή ηνπ ζεξκνχ αέξα θαηά ηε ζεξηλή πεξίνδν ζπλεηζθέξνπλ ζηνλ παζεηηθφ δξνζηζκφ ηνπ θηηξίνπ. Δπηπιένλ, ην αίζξην απνηειεί κηα πνιχ θαιή επηινγή γηα ην θσηηζκφ θηηξίσλ κε κεγάιν φγθν θαη πεξίκεηξν θάηνςεο. Ζ θαηαλνκή ηνπ θσηηζκνχ ζην εζσηεξηθφ ηνπ είλαη πεξηπινθή θαη εμαξηάηαη απφ ηηο δηαζηάζεηο θαη ηε γεσκεηξία ηνπ αίζξηνπ, ηε κνξθή ηε γπάιηλεο νξνθήο, ην είδνο ησλ παινπηλάθσλ θαζψο θαη απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ πιεπξηθψλ ηνίρσλ θαη ηνπ δαπέδνπ ζηνλ εζσηεξηθφ ρψξν. Ζ γεσκεηξία ηνπ αίζξηνπ έρεη θαζνξηζηηθφ ξνιφ ζηε δηακφξθσζε ησλ επηπέδσλ θσηηζκνχ ζην εζσηεξηθφ ηνπ. Αηζξία κε νξζνγσληθή θάηνςε εκθαλίδνπλ σο 10% πςειφηεξεο ηηκέο παξάγνληα θπζηθνχ θσηφο ζηε βάζε ηνπο ζε ζρέζε κε αίζξηα ίζεο επηθάλεηαο αιιά ηξηγσληθήο ή πνιπγσληθήο κνξθήο. Μεγάιν χςνο ζε ζπλδπαζκφ κε πεξηνξηζκέλε πεξίκεηξν έρεη σο απνηέιεζκα ηελ αδπλακία εηζρψξεζεο θαη αλάθιαζεο ηθαλνπνηεηηθήο πνζφηεηαο θπζηθνχ θσηφο, ηδηαίηεξα ζην επίπεδν ησλ θαηψηεξσλ νξφθσλ. ε γεληθέο γξακκέο ηθαλνπνηεηηθά επίπεδα θσηηζκνχ επηηπγράλνληαη ζην εζσηεξηθφ ηνπ αίζξηνπ, φηαλ ην χςνο ηνπ δελ ππεξβαίλεη ην πιάηνο ηνπ. Ζ θιηκαθσηή δηάηαμε ησλ νξφθσλ πνπ πεξηθιείνπλ ην αίζξην ζπλεηζθέξεη ζηε βειηίσζε ησλ επηπέδσλ θσηηζκνχ ζηε βάζε ηνπ. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζηέγαζεο ηνπ αίζξηνπ επηδξνχλ ζηελ πνζφηεηα ηνπ εηζεξρνκέλνπ θσηφο. πγθεθξηκέλα, ε γπάιηλε νξνθή κεηψλεη ηελ πνζφηεηα ηνπ εηζεξρφκελνπ θσηφο θαηά 20%, ελψ ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο ε κείσζε θηάλεη κέρξη θαη ην 50%. Ηδηαίηεξε ζεκαζία έρεη ε κνξθή ηνπ γπάιηλνπ επηζηεγάζκαηνο, ην νπνίν θαιφ είλαη λα απνηειείηαη απφ φζν ην δπλαηφ κηθξφηεξν πνζνζηφ κεηαιιηθψλ πιαηζίσλ, ψζηε ε θαζαξή επηθάλεηα ηνπ παινπίλαθα λα επηηξέπεη ηελ εηζρψξεζε πεξηζζφηεξνπ θπζηθνχ θσηφο. Οη ηδηφηεηεο ησλ εζσηεξηθψλ επηθαλεηψλ θαζνξίδνπλ ηελ θαηαλνκή ηνπ θσηηζκνχ θαη αζθνχλ κεγαιχηεξε επηξξνή θαζψο απμάλεηαη ην χςνο ηνπ αίζξηνπ. Σα εζσηεξηθά παξάζπξα ησλ ρψξσλ πνπ είλαη πξνζαλαηνιηζκέλα πξνο ην αίζξην, κεηψλνπλ ην πνζνζηφ ηνπ εζσηεξηθά αλαθιψκελνπ θσηφο. Γηα παξάδεηγκα, αλ ιεθζεί σο πξφηππν ζχγθξηζεο ε πεξίπησζε αίζξηνπ κε εζσηεξηθέο επηθάλεηεο ιεπθνχ ρξψκαηνο, ε θάιπςε ηνπ 50% ηεο πιεπξηθήο επηθάλεηάο ηνπ κε δηαθαλείο επηθέξεη ηε κείσζε ησλ επίπεδσλ θσηηζκνχ θαηά 50%, ελψ ζηελ πεξίπησζε πνπ ηα εζσηεξηθά ρσξίζκαηα είλαη πεηάζκαηα παινπηλάθσλ, κεηψλεηαη θαηά δπν ηξίηα. Δπηπιένλ, ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηνπ θσηφο αλαθιάηαη ζηα αλψηεξα ηκήκαηα ησλ εζσηεξηθψλ ηνηρψλ ηνπ αίζξηνπ. Γηα ην ιφγν απηφ ελδείθλπηαη ν πεξηνξηζκφο ησλ αλνηγκάησλ ζηνπο πςειφηεξνπο νξφθνπο ή ε εθαξκνγή αλαθιαζηηθψλ παινπηλάθσλ. Με ηνλ ηξφπν απηφ απμάλεηαη ν θσηηζκφο ζηνπο ρακειφηεξνπο νξφθνπο θαη 48

57 49 παξάιιεια κεηψλεηαη ε πηζαλφηεηα ζάκβσζεο ζηνπο πςειφηεξνπο, αθνχ απηνί ιακβάλνπλ θαηά θαλφλα πεξηζζφηεξν θαη κεγαιχηεξεο έληαζεο θσο. 2.8 Αύξηζη ηηρ Απόδοζηρ ηυν Ζλεκηπομησανολογικών Δγκαηαζηάζευν Οη θχξηεο αίηηεο απσιεηψλ ελέξγεηαο είλαη: Αηειήο θαχζε Απψιεηεο ζηα θαπζαέξηα Απψιεηεο ιφγσ αθηηλνβνιίαο ή κεηαθνξάο Απψιεηεο ιφγσ πγξαζίαο ζην θαχζηκν Γηα ηελ νξζνινγηθή ρξήζε ηεο ελέξγεηαο ζα πξέπεη λα γίλεηαη απνδνηηθφηεξε ρξήζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ (θαπζηήξεο, ιέβεηεο, θνχξλνη) κε ην ζηαζεξφ θαηά ην δπλαηφλ θνξηίν, ψζηε λα απνθεχγνληαη ελεξγνβφξεο δηαθπκάλζεηο θνξηίνπ. Οη δηαθπκάλζεηο θνξηίνπ απαηηνχλ κεγαιχηεξε θαηαλάισζε ελεξγείαο ιφγσ ησλ ζρεηηθά κεγάισλ θάζεσλ αλαπξνζαξκνγήο, νη νπνίεο γίλνληαη αθφκα ζεκαληηθφηεξεο φζν απμάλεη ην κέγεζνο ηεο παξαγσγηθήο κνλάδαο. ε πεξίπησζε χπαξμεο πνιιψλ θαπζηήξσλ, θπξίσο ζε θιίβαλνπο θαη ιέβεηεο, πηνζεηείηαη ππφ ην πξίζκα κηαο νξζνινγηθφηεξεο απνδνηηθφηεξεο εθκεηάιιεπζεο ε κεξηθή παχζε ιεηηνπξγίαο ελφο ή πεξηζζφηεξσλ θαπζηήξσλ κε βάζε ηηο πξαγκαηηθέο απαηηήζεηο. Αλάινγα κε ην είδνο θαχζηκνπ απαηηείηαη κεγαιχηεξνο ή κηθξφηεξνο ρξφλνο πξνεηνηκαζίαο γηα θαχζε. Σν θπζηθφ αέξην, γηα παξάδεηγκα, είλαη έηνηκν γηα επί ηφπνπ θαχζε. Αληίζεηα ην καδνχη ρξεηάδεηαη πξνζέξκαλζε. Σν μχιν σο θαχζηκν κπνξεί θαηά ηε θχιαμε ηνπ λα έρεη απνξξνθήζεη πγξαζία, φπνηε ρξεηάδεηαη μήξαλζε. Πεξηνδηθή ή αθφκε θαη ζπλερήο παξαθνινχζεζε βαζηθψλ παξακέηξσλ ιεηηνπξγίαο ηεο κνλάδαο, φπσο κέηξεζε ζεξκνθξαζίαο, κέηξεζε πεξίζζεηαο θηι δίλνπλ κηα εηθφλα ηεο θαχζεο. Πεξηνδηθά κία εθηίκεζε ηεο απφδνζεο ηεο θαχζεο κε ηε κέζνδν ηεο αλάιπζεο ησλ θαπζαεξίσλ ζπκπιεξψλεη ηελ παξαπάλσ εηθφλα. Ζ πξάμε έρεη δείμεη φηη κία κείσζε ηεο πεξίζζεηαο αέξα θαηά 15% ζα βειηίσλε θαηά 1,5% ην ζπληειεζηή απφδνζεο ηεο θαχζεο, θη επνκέλσο γη απηφλ ην ιφγν ε πεξίζζεηα ηνπ αέξα θαχζεο ζα πξέπεη λα πεξηνξίδεηαη ζηα θαηψηεξα εθηθηά επίπεδα. ην πιαίζην ηεο νξζνινγηθήο δηαρείξηζεο πεξηιακβάλεηαη θαη ε δηαδηθαζία ζπληήξεζεο. Οη βαζηθέο, θαζψο θαη νη δεπηεξεχνπζεο ξπζκίζεηο ηνπ θαπζηήξα ζα πξέπεη λα ειέγρνληαη θαη λα ζπκθσλνχλ απφιπηα κε ηηο ζπζηάζεηο ηνπ θαηαζθεπαζηή. Ζ ζηεγαλφηεηα ζηνπο αγσγνχο αέξα θαη ζηνπο αγσγνχο ησλ θαπζαεξίσλ πξέπεη λα ειέγρνληαη πεξηνδηθά κε ζρνιαζηηθφηεηα γηα απνθπγή απσιεηψλ ή ξνήο δεπηεξεχνληνο αέξα κέζα ζηα παξαπάλσ θπθιψκαηα, γεγνλφο πνπ αιινηψλεη ηηο ζπλζήθεο ηεο θαχζεο εηο βάξνο ηεο απνδνηηθφηεηαο. Θπξίδεο επηζεψξεζεο, νη νπνίεο δελ θαιχπηνληαη ή δελ αζθαιίδνπλ ηειείσο, πξέπεη λα αληηθαζηζηψληαη ή λα επηζθεπάδνληαη, έηζη ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη ε απαηηνχκελε 49

58 50 ζηεγαλφηεηα. δηαηάμεηο ζηεγαλφηεηαο νη νπνίεο παξνπζηάδνπλ δηαξξνέο πξέπεη λα επηζθεπάδνληαη επίζεο. ε ελαιιάθηεο ζεξκφηεηαο πξέπεη λα δίλεηαη πξνζνρή γηα ηελ πεξίπησζε δηαξξνψλ. ηηο εζσηεξηθέο επηθάλεηεο ηνπ θαπζηήξα έρνπκε ζπλήζσο ελαπφζεζε θαηαινίπσλ ηεο θαχζεο ηα φπνηα εμαξηψληαη απφ ηε θχζε ηνπ θαχζηκνπ. Πεξηνδηθφο θαζαξηζκφο ησλ εζσηεξηθψλ επηθαλεηψλ ηνπ θαπζηήξα θαη ησλ αθξνθπζίσλ ζα βνεζνχζε ζηε δηαηήξεζε πςεινχ ζπληειεζηή απφδνζεο. Δμσηεξηθφο ιεπηνκεξήο νπηηθφο θαη φρη κφλν έιεγρνο ζα εληφπηδε ζεξκέο εζηίεο, νη νπνίεο είλαη ελδείμεηο ηνπηθψλ πξνβιεκάησλ. ηηο εμσηεξηθέο επηθάλεηεο, νη ζεξκνθξαζίεο δε ζα πξέπεη λα μεπεξλνχλ ηνπο 50ºC γηα ιφγνπο αζθάιεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ. Ζ ζπκβνιή κίαο ζεξκνγξαθηθήο θάκεξαο ζε κηα αλαιπηηθή ελεξγεηαθή επηζεψξεζε ζα εληφπηδε θαη ηηο πην αζήκαληεο εζηίεο απσιεηψλ. ην πιαίζην ηεο εμνηθνλφκεζεο ελεξγείαο πξέπεη θαηαξρήλ λα εζηηαζηεί ε πξνζνρή ζηελ αχμεζε ηνπ ζπληειεζηή απφδνζεο ηνπ εμεηαδφκελνπ ζπζηήκαηνο. Ζ κείσζε ησλ απσιεηψλ ζην ζχζηεκα παίδεη πξσηαξρηθφ ξνιφ. Πεξίζζεηα αέξα ζε ζρέζε κε ηε ζηνηρεηνκεηξηθά απαηηνχκελε πνζφηεηα κέρξη θάπνην βαζκφ πξνζθέξεη θαιχηεξεο ζπλζήθεο θαχζεο, αιιά απμάλεη θαη ηε ζεξκνθξαζία ησλ θαπζαεξίσλ, απμάλνληαο παξάιιεια ηηο απψιεηεο ζεξκφηεηαο ζε απηά πνπ παίδνπλ θαη ην ζεκαληηθφηεξν ξφιν. Ζ κέηξεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ησλ θαπζαεξίσλ απνηειεί κηα θαιή πεγή πιεξνθνξηψλ γηα ηελ πνηφηεηα ηεο θαχζεο, θαζψο ηδηαίηεξα πςειέο ζεξκνθξαζίεο θαπζαεξίσλ πξνεηδνπνηνχλ γηα κεγάιεο απψιεηεο. Γειαδή κεγάιε πνζφηεηα ηεο πξνζθεξφκελεο ζεξκφηεηαο δηνρεηεχεηαη ζηα θαπζαέξηα θαη θαηά ζπλέπεηα ράλεηαη ζην πεξηβάιινλ, ρσξίο λα αμηνπνηείηαη γηα ην ζπγθεθξηκέλν επηζπκεηφ ζθνπφ. Ζ εκπεηξία δείρλεη φηη κηα κείσζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ησλ θαπζαεξίσλ θαηά 25ºC απμάλεη θαηά 1% ην ζπληειεζηή απφδνζεο θαχζεο ζε έλα ιέβεηα. Πξέπεη, φκσο λα ζεκεησζεί φηη ε ζεξκνθξαζία ησλ θαπζαεξίσλ δελ πξέπεη λα πέζεη θάησ απφ κηα ζπγθεθξηκέλε (αλάινγα κε ην θαχζηκν θαη ηελ πεξηεθηηθφηεηα ζε ζείν) ζεξκνθξαζία, ιφγσ πγξνπνίεζεο ζπζηαηηθψλ θαη δεκηνπξγίαο νμέσλ κε απνηέιεζκα ηηο δηαβξψζεηο. Ζ αλάιπζε θαπζαεξίσλ δίλεη αθξηβείο πιεξνθνξίεο γηα ηε ζχλζεζή ηνπο. Σα επηκέξνπο πνζνζηά ηνπ O 2,CO,CO 2 δίλνπλ κία πνιχ θαιή εηθφλα γηα ηελ πνηφηεηα ηεο θαχζεο. Δγθαηάζηαζε ή βειηίσζε ηεο ήδε ππάξρνπζαο ζεξκνκφλσζε ηνπ ζαιάκνπ θαχζεο ζπκβάιεη ζεκαληηθά ζηε κείσζε ησλ απσιεηψλ ιφγσ αθηηλνβνιίαο ζεξκφηεηαο ζην πεξηβάιινλ. 2.9 ηάδια Δπιθεώπηζηρ Λεβήηυν Ζ επηζεψξεζε θαη ε εγθαηάζηαζε ησλ ιεβήησλ πξνηείλεηαη ζε 2 επίπεδα. Σν 1ν επίπεδν (απαξαίηεην γηα φιεο ηηο εγθαηαζηάζεηο) πεξηιακβάλεη: 50

59 51 Έιεγρν ιεβήησλ θαη θαπζηήξσλ γηα ην αλ θαιχπηνπλ ηηο απαηηήζεηο ηεο λνκνζεζίαο θαη ησλ επξσπατθψλ πξνηχπσλ Μέηξεζε ζεξκνθξαζίαο θαπζαεξίσλ Αλάιπζε θαπζαεξίσλ Μέηξεζε πεξίζζεηαο αέξα Μέηξεζε βαζκνχ απφδνζεο ιέβεηα Οπηηθφ έιεγρν ζεξκηθήο κφλσζεο ιέβεηα Οπηηθφ έιεγρν δηαηάμεσλ ζηεγαλνπνίεζεο Οπηηθφ έιεγρν ζπξίδσλ επηζεψξεζεο Δλεκέξσζε ηνπ ηδηνθηήηε ηεο εγθαηάζηαζεο γηα ηα ελεξγεηαθά θαη νηθνλνκηθά νθέιε πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ ηαθηηθή παξαθνινχζεζε θαη ζσζηή ζπληήξεζε ηεο εγθαηάζηαζεο Δλεκέξσζε ηνπ ηδηνθηήηε ηεο εγθαηάζηαζεο γηα κεηξά εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο κεζαίνπ θαη κεγάινπ θφζηνπο. Σν 2ν επίπεδν (απαξαίηεην γηα ηηο κεγάιεο εγθαηαζηάζεηο, άλσ ησλ 400kW) πεξηιακβάλεη: Σερληθφ νηθνλνκηθφ έιεγρν γηα ηελ αληηθαηάζηαζε θαχζηκνπ Σερληθφ νηθνλνκηθφ έιεγρν γηα ηελ αληηθαηάζηαζε θαπζηήξα κε άιινλ πνπ έρεη ηε δπλαηφηεηα ιεηηνπξγίαο κε ρακειφηεξε πεξίζζεηα αέξα Σερληθφ νηθνλνκηθφ έιεγρν γηα ηελ αληηθαηάζηαζε ηνπ ιέβεηα κε άιινλ πςειφηεξνπ βαζκνχ απφδνζεο Σερληθφ νηθνλνκηθφ έιεγρν γηα ηελ εγθαηάζηαζε ζπζθεπήο αλάθηεζεο ζεξκφηεηαο απφ ηα θαπζαέξηα Νομοθεζία Δλδεηθηηθά αλαγξάθεηαη κέξνο ηεο ηζρχνπζαο λνκνζεζίαο, πνπ αθνξά ηηο εγθαηαζηάζεηο ιεβήησλ. Σα πιήξε θείκελα ησλ παξαθάησ λφκσλ παξαηίζεληαη ζην παξάξηεκα. ΠΓ 59/1995, ΦΔΚ 46/Α «ρξήζε ζήκαλζεο CE, ζπκθψλα κε ηελ νδεγία 93/68/ΔΟΚ ΠΓ 335/1993, ΦΔΚ 143/Α/ «Απαηηήζεηο απφδνζεο γηα ηνπο λένπο ιέβεηεο δεζηνχ λεξνχ πνπ ηξνθνδνηνχληαη κε πγξά ή αέξηα θαχζηκα, ζε ζπκκφξθσζε πξνο ηελ νδεγία ηνπ πκβνχιηνπ ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ 92/42/ΔΟΚ ηεο 21εο Μαΐνπ 1992 (L 167/92) 51

60 52 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 Πποδιαγπαθέρ Κηηπιακού Κελύθοςρ Ο νξζφο ζρεδηαζκφο ελφο θηηξίνπ είλαη ην πξψην βήκα γηα ηελ ειαρηζηνπνίεζε ησλ απαηηνχκελσλ ζεξκηθψλ θαη ςπθηηθψλ θνξηίσλ. Ο κειεηεηήο πξέπεη λα ζρεδηάδεη ην θηίξην κε ζηφρν ηε βέιηηζηε ελεξγεηαθή ιεηηνπξγία ηνπ, αμηνπνηψληαο φιεο ηηο ηερληθέο ζσξάθηζεο ηνπ θηηξηαθνχ θειχθνπο θαη πεξηνξίδνληαο ηηο ζεξκηθέο/ ςπθηηθέο απψιεηεο. χκθσλα κε ην άξζξν 8 ηνπ Κ.Δλ.Α.Κ., θαηά ηνλ ζρεδηαζκφ ηνπ θηηξίνπ πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε νη παξαθάησ παξάκεηξνη: Καηάιιειε ρσξνζέηεζε θαη πξνζαλαηνιηζκφο ηνπ θηηξίνπ γηα ηε κέγηζηε αμηνπνίεζε ησλ ηνπηθψλ θιηκαηηθψλ ζπλζεθψλ (θιηκαηηθψλ δεδνκέλσλ, πξνζαλαηνιηζκνχ, ειηαζκνχ). Γηακφξθσζε ηνπ πεξηβάιινληνο ρψξνπ γηα ηε βειηίσζε ηνπ κηθξνθιίκαηνο. Καηάιιεινο ζρεδηαζκφο θαη ρσξνζέηεζε ησλ αλνηγκάησλ αλά πξνζαλαηνιηζκφ αλάινγα κε ηηο απαηηήζεηο ειηαζκνχ, θπζηθνχ θσηηζκνχ θαη αεξηζκνχ. Υσξνζέηεζε ησλ ιεηηνπξγηψλ αλάινγα κε ηε ρξήζε θαη ηηο απαηηήζεηο άλεζεο (ζεξκηθέο, θπζηθνχ αεξηζκνχ θαη θσηηζκνχ). Δλζσκάησζε ηνπιάρηζηνλ ελφο εθ ησλ παζεηηθψλ ειηαθψλ ζπζηεκάησλ (Π.Ζ..), φπσο: άκεζνπ ειηαθνχ θέξδνπο (λφηησλ αλνηγκάησλ), ηνίρνπ κάδαο, ηνίρνπ Trombe, ειηαθνχ ρψξνπ (ζεξκνθεπίνπ) θ.ά. Ζιηνπξνζηαζία ηνπ θηηξίνπ. Έληαμε ηερληθψλ θπζηθνχ αεξηζκνχ. Δμαζθάιηζε νπηηθήο άλεζεο κέζσ ηερληθψλ θαη ζπζηεκάησλ θπζηθνχ θσηηζκνχ. ηνλ Κ.Δλ.Α.Κ. εθηφο απφ ηηο ειάρηζηεο πξνδηαγξαθέο (απαηηήζεηο) γηα ην θηηξηαθφ θέιπθνο ησλ λέσλ θαη ξηδηθψο αλαθαηληδφκελσλ θηηξίσλ, νξίδνληαη ζην άξζξν 9 θαη νη πξνδηαγξαθέο ηνπ θηηξίνπ αλαθνξάο, κε ην νπνίν ζπγθξίλεηαη θαη αμηνινγείηαη ελεξγεηαθά ην θηίξην. Ο κειεηεηήο κπνξεί πάληα λα εθαξκφζεη ζην θηίξην ηερλνινγίεο θαη πξαθηηθέο δφκεζεο κε θαιχηεξεο πξνδηαγξαθέο απφ ηηο ειάρηζηεο απαηηνχκελεο θαη απφ απηέο ηνπ θηηξίνπ αλαθνξάο, ψζηε ε ηειηθή ελεξγεηαθή θαηάηαμε ηνπ θηηξίνπ λα είλαη ηνπιάρηζηνλ θαηεγνξίαο Β. ηα πεξηζζφηεξα θηίξηα, ππάξρεη πάληα ε δπλαηφηεηα ελζσκάησζεο ηερλνινγηψλ αμηνπνίεζεο ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο ζην θηηξηαθφ θέιπθνο θαη ηεο δηακφξθσζεο ηνπ κηθξνθιίκαηνο κε θχηεπζε ηνπ πεξηβάιινληνο ρψξνπ. ε απηή ηελ ελφηεηα θαζνξίδνληαη φιεο νη παξάκεηξνη πνπ ζρεηίδνληαη κε ην θέιπθνο ελφο θηηξίνπ θαη ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ησλ θηηξίσλ, ζχκθσλα κε ην πξφηππν ΔΛΟΣ ΔΝ ISO 13790:2009. Οη βαζηθφηεξεο παξάκεηξνη πνπ απαηηνχληαη γηα ηνπο 52

61 53 ππνινγηζκνχο αθνξνχλ θπξίσο ζηηο ζεξκνθπζηθέο ηδηφηεηεο ησλ δνκηθψλ πιηθψλ θαη ζηνηρείσλ (ζεξκνπεξαηφηεηα, ζεξκνγέθπξεο, ζεξκνρσξεηηθφηεηα θ.ά.), ζηε ζθίαζε θαη ζηνλ αεξηζκφ ηνπ θηηξίνπ. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θηηξίνπ θαη ζπγθεθξηκέλα γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ ζεξκηθψλ ή/ θαη ςπθηηθψλ θνξηίσλ ηνπ, απαηηείηαη ν πξνζδηνξηζκφο ησλ παξακέηξσλ ησλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ (δηαθαλψλ ή αδηαθαλψλ) ηνπ θηηξίνπ ή ηεο ζεξκηθήο δψλεο πνπ έξρνληαη ζε επαθή κε ηνλ εμσηεξηθφ αέξα, ηνπο κε ζεξκαηλφκελνπο ρψξνπο θαη ην έδαθνο. Ο κειεηεηήο ή ν επηζεσξεηήο ιακβάλεη ππφςε αξρηθά ηηο παξακέηξνπο ησλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ θαη πιηθψλ πνπ έρνπλ θαηαγξαθεί θαηά ηελ επηζεψξεζε ηνπ θηηξίνπ ή είλαη θαζνξηζκέλα ζηηο ηειηθέο αξρηηεθηνληθέο κειέηεο ηνπ θηηξίνπ. ε πεξίπησζε έιιεηςεο ησλ απαξαίηεησλ δεδνκέλσλ θαη κφλν ηφηε (θπξίσο ζε πθηζηάκελεο παιηέο θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο) γίλεηαη ρξήζε ησλ πηλάθσλ κε ελδεηθηηθέο ηηκέο γηα θάζε παξάκεηξν, πνπ παξαηίζεληαη ζηηο επφκελεο παξαγξάθνπο. 3.1 Πεπιγπαθή ηηρ Γευμεηπίαρ ηος Κηιπίος Γηα ηελ εθηίκεζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ελφο θηηξίνπ είλαη απαξαίηεηα ηα αξρηηεθηνληθά ζρέδηα ηνπ, θαζψο επάλσ ζε απηά ζα απεηθνληζηνχλ νη ζεξκηθέο δψλεο ηνπ, θαηφπηλ ζα εθηηκεζνχλ ηα γεσκεηξηθά δεδνκέλα ησλ αδηαθαλψλ θαη δηαθαλψλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ, πνπ νξίδνπλ ηηο επηθάλεηεο θάζε ζεξκηθήο δψλεο. Σα γεσκεηξηθά ζηνηρεία πνπ είλαη απαξαίηεηα γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηφζν ηεο ελεξγεηαθήο κειέηεο, φζν θαη ηεο ελεξγεηαθήο επηζεψξεζεο είλαη νη επηθάλεηεο φισλ ησλ αδηαθαλψλ θαη δηαθαλψλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ αλά ζεξκηθή δψλε θαη πξνζαλαηνιηζκφ, ηα κήθε ησλ ζεξκνγεθπξψλ πνπ εκθαλίδνληαη, θαζψο θαη ν φγθνο ηνπ θηηξίνπ. Γηα ηελ εθπφλεζε ηεο ελεξγεηαθήο κειέηεο ν κεραληθφο κπνξεί λα ζηεξηρζεί ζηα αξρηηεθηνληθά ζρέδηα ηνπ θηεξίνπ ζε επίπεδν πξνκειέηεο. Ζ κειέηε ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ θηηξίνπ θαη ε αξρηηεθηνληθή κειέηε είλαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλεο θαη πξνρσξνχλ ηαπηφρξνλα, θαζψο ε δηακφξθσζε ηνπ θηηξηαθνχ θειχθνπο θαζνξίδεη νπζηαζηηθά θαη ηελ αιιειεπίδξαζή ηνπ κε ην πεξηβάιινλ. Γηα ηε δηελέξγεηα ηεο ελεξγεηαθήο επηζεψξεζεο, ν ηδηνθηήηεο ηνπ θηηξίνπ είλαη ππνρξεσκέλνο λα δηαζέζεη ζην κεραληθφ αληίγξαθν ηεο αξρηηεθηνληθήο κειέηεο θαη ηεο κειέηεο ζεξκνκφλσζεο πνπ ππνβιήζεθε ζηελ νηθεία δηεχζπλζε πνιενδνκίαο. Δάλ απηφ δελ είλαη εθηθηφ, ν ηδηνθηήηεο πξέπεη λα δηαζέζεη ζην κεραληθφ ηα αξρηηεθηνληθά ζρέδηα ηνπ θηηξίνπ (θαηφςεηο, ηνκείο) «σο θαηαζθεπαζζέληνο». ε θάζε πεξίπησζε, ε πηζηφηεηα εθαξκνγήο ησλ αξρηηεθηνληθψλ ζρεδίσλ πξέπεη λα επηβεβαησζεί θαηά ηε δηάξθεηα ηεο επηζεψξεζεο κε δεηγκαηνιεπηηθέο (π.ρ. αλά φξνθν θηηξίνπ) ή αλαιπηηθέο κεηξήζεηο κε ηε ρξήζε θαηάιιεισλ νξγάλσλ. ε πεξίπησζε απφθιηζεο ηεο γεσκεηξίαο ηνπ θηηξίνπ απφ ηα ηειηθά αξρηηεθηνληθά ζρέδηα, ιακβάλεηαη ππφςε ε ζρεκαηηθή απνηχπσζε γεσκεηξίαο ηνπ θηηξίνπ απφ ηνλ επηζεσξεηή. Ο ηξφπνο ππνινγηζκνχ ησλ γεσκεηξηθψλ ζηνηρείσλ ηνπ θηηξίνπ πνπ ζπιιέγνληαη γηα ηελ κειέηε ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαη ηελ επηζεψξεζε βάζεη ησλ 53

62 54 αξρηηεθηνληθψλ ζρεδίσλ. Σα γεσκεηξηθά ζηνηρεία ηνπ θηηξίνπ πξνθχπηνπλ απφ ηα αξρηηεθηνληθά ζρέδηα ηεο κειέηεο. Γηα φινπο ηνπο ππνινγηζκνχο γίλεηαη ρξήζε κφλνλ εμσηεξηθψλ δηαζηάζεσλ γηα φια ηα δνκηθά ζηνηρεία. πγθεθξηκέλα, ηα κήθε ησλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ (νξηδφληηεο δηαζηάζεηο) κεηξψληαη ζηηο θαηφςεηο ησλ νξφθσλ σο εμήο. Γηα ηα θαηαθφξπθα δνκηθά ζηνηρεία (π.ρ. ηνίρνη) κηαο ζεξκηθήο δψλεο πνπ είλαη ζε επαθή κε ην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ (αέξα, έδαθνο) ιακβάλνληαη ππφςε νη δηαζηάζεηο ηεο εμσηεξηθήο επηθάλεηαο πνπ δηακνξθψλεηαη κεηά θαη ηελ ηειηθή ηεο επίζηξσζε. Γηα ηα θαηαθφξπθα δνκηθά ζηνηρεία κηαο ζεξκηθήο δψλεο πνπ είλαη ζε επαθή κε κε ζεξκαηλφκελν ρψξν ιακβάλνληαη ππφςε νη δηαζηάζεηο ηεο ηειηθήο επηθάλεηαο πνπ βξίζθεηαη πξνο ηελ πιεπξά ηνπ κε ζεξκαηλφκελνπ ρψξνπ. Γηα ηα θαηαθφξπθα δνκηθά ζηνηρεία κηαο ζεξκηθήο δψλεο πνπ είλαη ζε επαθή κε άιιε ζεξκηθή δψλε, ε νπνία είλαη ζεξκαηλφκελε, ιακβάλεηαη ππφςε ε αμνληθή δηάζηαζε ηνπ δνκηθνχ ζηνηρείνπ, αλεμάξηεηα απφ ηελ χπαξμε ζεξκνκφλσζεο. Οη πιεπξηθέο δηαζηάζεηο ησλ νξηδφληησλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ νξίδνληαη κε βάζε ηελ αθεηεξία κέηξεζεο ησλ θαηαθφξπθσλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ πνπ ηα νξίδνπλ. Σν χςνο ησλ θαηαθφξπθσλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ (θαηαθφξπθεο δηαζηάζεηο) κεηξάηαη απφ ηα ζρέδηα ησλ ηνκψλ ηεο αξρηηεθηνληθήο κειέηεο, ιακβάλνληαο ππφςε ηα παξαθάησ. ηνπο ελδηάκεζνπο νξφθνπο ην χςνο νξφθνπ νξίδεηαη σο ε δηαθνξά κεηαμχ δχν δηαδνρηθψλ ζηαζκψλ ηεο πιάθαο νπιηζκέλνπ ζθπξνδέκαηνο, ρσξίο λα ιακβάλνληαη ππφςε νη επηζηξψζεηο ηνπ δαπέδνπ, αλεμαξηήησο ηεο χπαξμεο ζεξκνκφλσζεο. ηνλ ηειεπηαίν φξνθν ην χςνο νξφθνπ νξίδεηαη κεηαμχ ηεο ζηάζκεο ηεο άλσ επηθάλεηαο ηεο πιάθαο δαπέδνπ ηνπ νξφθνπ θαη ηεο ζηάζκεο ηεο άλσ επηθάλεηαο ηεο πιάθαο νξνθήο. ηελ πεξίπησζε χπαξμεο νξνθήο θάησ απφ κε ζεξκνκνλσκέλε ζηέγε, σο αλψηεξν φξην γηα ηε κέηξεζε ηνπ χςνπο νξίδεηαη ε ζηάζκε ηεο άλσ επηθάλεηαο ηεο πιάθαο νξνθήο. ηνλ θαηψηεξν φξνθν ηνπ θηηξίνπ ην χςνο νξφθνπ κεηξάηαη απφ ηε ζηάζκε ηεο θάησ επηθάλεηαο ηεο πιάθαο δαπέδνπ, είηε απηφ έξρεηαη ζε επαθή κε ην έδαθνο είηε ζε επαθή κε αέξα (π.ρ. ππισηή) είηε κε κε ζεξκαηλφκελν ρψξν (π.ρ. ππφγεην) θαη ηεο ζηάζκεο ηεο άλσ επηθάλεηαο ηεο πιάθαο νξνθήο. ε φξνθν ηνπ θηηξίνπ πνπ βξίζθεηαη ζε πξνεμνρή ην χςνο νξφθνπ κεηξάηαη απφ ηε ζηάζκε ηεο θάησ επηθάλεηαο ηεο πιάθαο δαπέδνπ πνπ έξρεηαη ζε επαθή κε ηνλ εμσηεξηθφ αέξα κέρξη ηε ζηάζκε ηεο άλσ επηθάλεηαο ηεο πιάθαο ηνπ επφκελνπ νξφθνπ. ε φξνθν ηνπ θηηξίνπ πνπ βξίζθεηαη ζε εζνρή ην χςνο νξφθνπ κεηξάηαη απφ ηελ άλσ ζηάζκε ηεο πιάθαο δαπέδνπ κέρξη ηελ άλσ ζηάζκε ηεο πιάθαο νξφθνπ (αλ αθνινπζεί άιινο φξνθνο) ή κέρξη ηελ άλσ ζηάζκε ηεο πιάθαο νξνθήο (αλ πξφθεηηαη γηα ηνλ ηειεπηαίν φξνθν ηνπ θηηξίνπ). 54

63 Γευμεηπικά ηοισεία ηυν Δπιθανειών ηυν Γομικών ηοισείυν Ζ επηθάλεηα ησλ θαηαθφξπθσλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ (π.ρ. ηνίρνη, θαηαθφξπθα θέξνληα δνκηθά ζηνηρεία θ.ά.) πξνζδηνξίδεηαη απφ ηηο γξακκηθέο δηαζηάζεηο ηνπο (κήθνο, χςνο), νη νπνίεο ιακβάλνληαη απφ ηα αξρηηεθηνληθά ζρέδηα ή απφ ζθαξηθήκαηα. Ζ ζπλνιηθή κεηθηή επηθάλεηα δαπέδνπ ελφο θηηξίνπ ή κηαο ζεξκηθήο δψλεο πξνζδηνξίδεηαη απφ ηηο πιεπξηθέο δηαζηάζεηο ησλ νξηδφληησλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ πνπ νξίδνληαη ζχκθσλα κε ηελ πξνεγνχκελε παξάγξαθν. ε πεξίπησζε πνπ δελ είλαη εθηθηή ε απνηχπσζε ηνπ θέξνληνο νξγαληζκνχ, ην εκβαδφλ ηνπ κπνξεί λα ιεθζεί απφ ηνλ Πίλαθα 3.1 σο πνζνζηφ επί ηεο φςεο ηνπ θηεξίνπ. ηνλ πίλαθα σο «γσληαθφ θηίξην» νξίδεηαη απηφ πνπ έρεη ειεχζεξεο ηνπιάρηζηνλ δχν θάζεηεο κεηαμχ ηνπο πιεπξηθέο φςεηο, ελψ ζε φιεο ηηο άιιεο πεξηπηψζεηο νξίδεηαη σο «κε γσληαθφ θηίξην». Δπίζεο, γηα θηίζκαηα κε έηνο έθδνζεο ηεο νηθνδνκηθήο ηνπο άδεηαο κεηά ην 1999, είλαη ππνρξεσηηθή ε απνηχπσζε ηνπ θέξνληνο νξγαληζκνχ θαη ηα εκβαδά πνπ απηφο θαηαιακβάλεη ζηηο φςεηο δελ κπνξνχλ λα ιεθζνχλ θαηά απινπνηεηηθή παξαδνρή απφ ηηο ηηκέο ηνπ πίλαθα. Πίνακαρ 3.1 πκβαηηθφο ηξφπνο ππνινγηζκνχ ηνπ εκβαδνχ πνπ θαηαιακβάλεη ν θέξσλ νξγαληζκφο ηνπ θηεξίνπ πνζνζηφ επί ηεο επηθάλεηαο ηεο φςεο ηνπ ζε πεξίπησζε πνπ δελ είλαη εθηθηή ε απνηχπσζε ηνπ θέξνληνο νξγαληζκνχ. Έηνο έθδνζεο νηθνδνκηθήο άδεηαο Πξν ηνπ έσο 1999 Σχπνο θηηξίνπ Αξηζκφο νξνθψλ Έσο 5 >5 Γσληαθφ θηίξην 15% 22% Με γσληαθφ θηίξην 25% 30% Γσληαθφ θηήίξην 18% 25% Με γσληαθφ θηίξην 30% 35% Ο πξνζαλαηνιηζκφο κηαο επηθάλεηαο νξίδεηαη σο ε απφθιηζε ηεο θαζέηνπ ζηελ επηθάλεηα πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηνπ βνξξά. Οη γσλίεο αδηκνχζηνπ ησλ επηθαλεηψλ αλάινγα κε ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ηνπο παξνπζηάδνληαη ζηνλ Πίλαθα 3.2. Πίνακαρ 3.2 Γσλίεο αδηκνχζηνπ επηθαλεηψλ αλάινγα κε ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ηνπο Πξνζαλαηνιηζκφο Βφξεηνο Αλαηνιηθφο Νφηηνο Γπηηθφο Γσλία αδηκνχζηνπ Ζ γσλία θιίζεο ηεο επηθάλεηαο κεηξάηαη κεηαμχ ηεο θαζέηνπ ζηελ επηθάλεηα θαη ηεο θαηαθφξπθνπ. Γηα παξάδεηγκα, κηα θαηαθφξπθε επηθάλεηα έρεη θιίζε 90, έλα δψκα έρεη θιίζε 0º θαη κηα ππισηή 180º. 55

64 Θεπμικά Υαπακηηπιζηικά Γομικών ηοισείυν Κηηπίος Γηα θάζε δνκηθφ ζηνηρείν πνπ δηαρσξίδεη κία ζεξκηθή δψλε ηνπ θηηξίνπ κε ηνλ εμσηεξηθφ αέξα (π.ρ. ηνίρνη, θαηαθφξπθα ζηνηρεία θέξνληνο νξγαληζκνχ, επηζηεγάζεηο, δάπεδν επάλσ απφ αλνηθηφ ππφζηπιν ρψξν θ.ά.), κε ην έδαθνο (π.ρ. θαηαθφξπθα ζηνηρεία ζε επαθή κε ην έδαθνο, δάπεδν ζε επαθή κε ην έδαθνο θ.ά.), κε κε ζεξκαηλφκελνπο ρψξνπο (π.ρ. ηνίρνη, θέξνληα ζηνηρεία νπιηζκέλνπ ζθπξνδέκαηνο, δάπεδα, νξνθέο ζε επαθή κε κε ζεξκαηλφκελνπο ρψξνπο) ζα πξέπεη λα πξνζδηνξηζηνχλ νη ζεξκντνληθέο ηδηφηεηεο ηφζν ησλ επί κέξνπο ζηξψζεσλ πνπ ην ζπλζέηνπλ, φζν θαη ηεο ζπλνιηθήο δηαηνκήο. πγθεθξηκέλα ζηελ κειέηε ελεξγεηαθήο απφδνζεο, γηα θάζε δνκηθφ ζηνηρείν πνπ αλαθέξζεθε παξαπάλσ, ππνινγίδεηαη ν ζπληειεζηήο ζεξκνπεξαηφηεηαο, U-value, κε ηνλ ηξφπν πνπ αλαιχεηαη ζηελ ηερληθή νδεγία «Θεξκνθπζηθέο ηδηφηεηεο δνκηθψλ πιηθψλ θαη έιεγρνο ηεο ζεξκνκνλσηηθήο επάξθεηαο ησλ θηηξίσλ». Ο ζπληειεζηήο ζεξκνπεξαηφηεηαο U (ζε W/(m²K)) ησλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ ζηα λέα ή ξηδηθά αλαθαηληδφκελα θηίξηα δελ πξέπεη λα ππεξβαίλεη ηηο ηηκέο ηνπ Πίλαθα 3.3, φπσο νξίδνληαη ζην άξζξν 8 ηνπ Καλνληζκνχ Δλεξγεηαθήο Απφδνζεο Κηεξίσλ - Κ.Δλ.Α.Κ. Δπίζεο, θαηά ηελ κειέηε ελφο λένπ ή ξηδηθά αλαθαηληδφκελνπ θηηξίνπ ζα πξέπεη λα ππνινγίδεηαη θαη ν κέγηζηνο επηηξεπφκελνο κέζνο ζπληειεζηήο ζεξκνπεξαηφηεηαο Um ηνπ θηηξίνπ, κε ηνλ ηξφπν πνπ αλαιχεηαη ζηελ ίδηα ζρεηηθή ηερληθή νδεγία. Γηα ηελ ελεξγεηαθή επηζεψξεζε, ν πξνζδηνξηζκφο ηνπ ζπληειεζηή ζεξκνπεξαηφηεηαο ησλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ πξνθχπηεη απφ ηε κεζνδνινγία πνπ πξνηείλεηαη ζηηο επφκελεο παξαγξάθνπο. χκθσλα κε ηνλ Κ.Δλ.Α.Κ., γηα ηα δνκηθά ζηνηρεία πνπ απνηεινχλ παζεηηθά ειηαθά ζπζηήκαηα δελ ηζρχεη ν πεξηνξηζκφο ηνπ κέγηζηνπ επηηξεπφκελνπ ζπληειεζηή ζεξκνπεξαηφηεηαο (Πίλαθαο 3.3). Γπάιηλεο πξνζφςεηο νξίδνληαη ηα παινπεηάζκαηα, νη πξνζήθεο ησλ θαηαζηεκάησλ, θαη κεγάια δηαθαλή ηκήκαηα κε αλνηγφκελα ή κεξηθψο αλνηγφκελα. Γηα ηα λέα ή ξηδηθά αλαθαηληδφκελα θηίξηα πνπ ελζσκαηψλνπλ ζην θέιπθνο παζεηηθά ζπζηήκαηα, πέξαλ απηψλ ηνπ άκεζνπ θέξδνπο (λφηηα αλνίγκαηα), ηα ζπζηήκαηα απηά δε ιακβάλνληαη ππφςε ζηνπο ππνινγηζκνχο ηνπ κέζνπ ζπληειεζηή ζεξκνπεξαηφηεηαο (Um) σο έρνπλ, αιιά αληηθαζίζηαληαη κε αληίζηνηρα ζπκβαηηθά δνκηθά κε δηαθαλή ζηνηρεία κε ζεξκηθά ραξαθηεξηζηηθά, φπσο νξίδνληαη ζηνλ Πίλαθα 3.3. Πίνακαρ 3.3 Μέγηζηεο επηηξεπφκελεο ηηκέο ηνπ ζπληειεζηή ζεξκνπεξαηφηεηαο δνκηθψλ ζηνηρείσλ γηα ηηο ηέζζεξηο θιηκαηηθέο δψλεο ζηελ Διιάδα Γνκηθφ ζηνηρείν ΤΜΒΟΛΟ πληειεζηήο ζεξκνπεξαηφηεηαο {W/( m²k)} Κιηκαηηθή δψλε Α Β Γ Γ Δμσηεξηθή νξηδφληηα ή θεθιηκέλε UV_D

65 57 επηθάλεηα ζε επαθέο κε ηνλ εμσηεξηθφ αέξα (νξνθέο) Δμσηεξηθνί ηνίρνη ζε επαθή κε ηνλ εμσηεξηθφ αέξα. Γάπεδα ζε επαθή γηα εμσηεξηθφ αέξα (ππισηή) Γάπεδα ζε επαθή κε ην έδαθνο ή κε θιεηζηνχο κε ζεξκαηλφκελνπο ρψξνπο Σνίρνη ζε επαθή κε ην έδαθνο ζεξκαηλφκελνπο ρψξνπο. Αλνίγκαηα (παξάζπξα, κπαιθνλφπνξηεο θ.ά.) Γπάιηλεο πξνζφςεηο θηηξίσλ κε αλνηγκέλεο θαη κεξηθψο αλνηγκέλεο. UV-W UV_DL UV_G UV_WΔ UV-F UV_GF Δλάσιζηερ απαιηήζειρ & πποδιαγπαθέρ κηιπίος αναθοπάρ χκθσλα κε ηελ παξάγξαθν 2(α) ηνπ άξζξνπ 9 ηνπ Κ.Δλ.Α.Κ., ηφζν ζηε κειέηε ελεξγεηαθήο απφδνζεο, φζν θαη ζηελ ελεξγεηαθή επηζεψξεζε ν ζπληειεζηήο ζεξκνπεξαηφηεηαο ησλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ ηνπ θηηξίνπ αλαθνξάο νξίδεηαη ίζνο κε ην κέγηζην επηηξεπφκελν αλά δνκηθφ ζηνηρείν θαη θιηκαηηθή δψλε. ηελ πεξίπησζε θηηξίσλ (θπξίσο πθηζηάκελσλ κε κεγάιεο επηθάλεηαο αλνίγκαηα), θαηά ηελ νπνία ην θηίξην αλαθνξάο δελ πιεξνί ηνπο πεξηνξηζκνχο ηνπ κέγηζηνπ επηηξεπφκελνπ κέζνπ ζπληειεζηή ζεξκνπεξαηφηεηαο Um, νη επί κέξνπο ζπληειεζηέο ζεξκνπεξαηφηεηαο (Πίλαθαο 3.3α) ησλ δνκηθψλ δηαθαλψλ θαη αδηαθαλψλ ζηνηρείσλ ηνπ πνπ έξρνληαη ζε επαθή κε ηνλ εμσηεξηθφ αέξα (ηνηρνπνηίεο, νξνθέο, ππισηέο, αλνίγκαηα, γπάιηλεο πξνζφςεηο) κεηψλνληαη ηαπηφρξνλα κε ζηαζεξφ βήκα 0,001, κέρξη ν ππνινγηδφκελνο ζπληειεζηήο Um ηνπ θηηξίνπ αλαθνξάο λα γίλεη ίζνο ή κηθξφηεξνο ηνπ αληίζηνηρνπ γηα ηελ θιηκαηηθή δψλε κέγηζηνπ επηηξεπφκελνπ κέζνπ ζπληειεζηή ζεξκνπεξαηφηεηαο. Ζ απαίηεζε γηα ην θηίξην αλαθνξάο λα πιεξνί ηνπο πεξηνξηζκνχο ηνπ κέγηζηνπ επηηξεπφκελνπ κέζνπ ζπληειεζηή ζεξκνπεξαηφηεηαο Um, δελ ηζρχεη ζηελ πεξίπησζε θηηξίνπ αλαθνξάο γηα ηκήκα θηηξίνπ (π.ρ. δηακέξηζκα). ηελ πεξίπησζε θηηξίνπ κεηθηήο ρξήζεο κε δηαθνξεηηθέο βαζηθέο θαηεγνξίεο θχξησλ ρξήζεσλ, φπνπ απαηηείηαη ε έθδνζε μερσξηζηνχ ΠΔΑ, ην θηίξην αλαθνξάο νξίδεηαη μερσξηζηά γηα ηελ θάζε βαζηθή θαηεγνξία θχξηαο ρξήζεο θαη θαηά ζπλέπεηα ν κέζνο ζπληειεζηήο ζεξκνπεξαηφηεηαο ηνπ θηηξίνπ αλαθνξάο αλά ρξήζε πξέπεη λα πιεξνί ηνπο πεξηνξηζκνχο ηνπ κέγηζηνπ επηηξεπφκελνπ κέζνπ ζπληειεζηή ζεξκνπεξαηφηεηαο Um. χκθσλα κε ηνλ Κ.Δλ.Α.Κ., ζην θηίξην αλαθνξάο ηα δνκηθά ζηνηρεία πνπ απνηεινχλ παζεηηθά ειηαθά ζπζηήκαηα (εθηφο ηνπ άκεζνπ ειηαθνχ θέξδνπο) αληηθαζίζηαληαη κε ζπκβαηηθά ίδησλ δηαζηάζεσλ θαη ζπληειεζηή ζεξκνπεξαηφηεηαο U ίζν κε ην κέγηζην επηηξεπηφ (Πίλαθαο 3.3) ηεο θιηκαηηθήο δψλεο, ζηελ νπνία βξίζθεηαη ην ππφ κειέηε θηίξην. Σα παζεηηθά ειηαθά ζπζηήκαηα (Π.Ζ..) πνπ πηζαλψο ελζσκαηψλνληαη ζην εμεηαδφκελν θηίξην, φπσο πξνβιέπεηαη ζην εδάθην (ε) 57

66 58 ηεο παξαγξάθνπ 1.1. ηνπ άξζξνπ 8 ηνπ Κ.Δλ.Α.Κ. δελ ιακβάλνληαη ππφςε ζηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο γηα ην θηίξην αλαθνξάο, εθηφο απφ ην ζχζηεκα άκεζνπ ειηαθνχ θέξδνπο. ε απηή ηελ πεξίπησζε, ζην θηίξην αλαθνξάο ηα ηδηαίηεξα δνκηθά ζηνηρεία ησλ παζεηηθψλ ειηαθψλ ζπζηεκάησλ αληηθαζίζηαληαη κε αληίζηνηρα ζπκβαηηθά δνκηθά κε δηαθαλή ζηνηρεία κε ζεξκηθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο νξίδνληαη ζην άξζξν 8 ηνπ Κ.Δλ.Α.Κ. θαη δίλνληαη ζηνλ Πίλαθα 3.3 γηα ηνπο εμσηεξηθνχο ηνίρνπο ζε επαθή κε ηνλ εμσηεξηθφ αέξα. 3.5 ςνηελεζηήρ θεπμοπεπαηόηηηαρ αδιαθανούρ δομικών ζηοισείυν Καηά ηελ ελεξγεηαθή επηζεψξεζε, ν ελεξγεηαθφο επηζεσξεηήο θαιείηαη λα εθηηκήζεη ηε ζεξκηθή ζπκπεξηθνξά ησλ αδηαθαλψλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ, ιακβάλνληαο ππφςε θαη ην έηνο έθδνζεο ηεο νηθνδνκηθήο άδεηαο ηνπ θηηξίνπ. Πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε θσδηθνπνηνχληαη γηα ηνλ έιεγρν ηεο ελεξγεηαθήο επηζεψξεζεο φια ηα θηίξηα ζε επί κέξνπο θαηεγνξίεο, ζχκθσλα κε ηελ πεξίνδν αλέγεξζήο ηνπο θαη ην βαζκφ ηεο ζεξκνκνλσηηθήο ηνπο πξνζηαζίαο. Δηδηθφηεξα, σο πξνο ηελ πεξίνδν έθδνζεο ηεο νηθνδνκηθήο άδεηαο ν δηαρσξηζκφο γίλεηαη ζε 3 γεληθέο θαηεγνξίεο: 1ε θαηεγνξία. Πεξηιακβάλεη ηα θηίξηα εθείλα, ησλ νπνίσλ ε νηθνδνκηθή άδεηα έρεη εθδνζεί πξηλ απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ Καλνληζκνχ Θεξκνκφλσζεο Κηηξίσλ (4 Ηνπιίνπ 1979), ρξνληθή πεξίνδν θαηά ηελ νπνία δελ ππήξρε θακία απαίηεζε γηα ζεξκνκνλσηηθή πξνζηαζία ησλ θηηξίσλ. Πξαθηηθά, σο ηππηθή εκεξνκελία νξηνζέηεζεο ηεο παξαπάλσ πεξηφδνπ νξίδεηαη ε 1ε Ηαλνπαξίνπ ε θαηεγνξία. Πεξηιακβάλεη ηα θηίξηα εθείλα, ησλ νπνίσλ ε νηθνδνκηθή άδεηα εθδφζεθε θαηά ηελ πεξίνδν , δειαδή ζην δηάζηεκα ησλ 30 εηψλ πνπ κεζνιάβεζε απφ ηελ ηζρχ ηνπ Καλνληζκνχ Θεξκνκφλσζεο Κηηξίσλ (Κ.Θ.Κ) κέρξη ηελ ηζρχ ηνπ Καλνληζκνχ Δλεξγεηαθήο Απφδνζεο ησλ Κηηξίσλ (Κ.Δλ.Α.Κ.). ε απηφ ην δηάζηεκα φια ηα θηίξηα φθεηιαλ λα πιεξνχλ ηηο απαηηήζεηο ηνπ Καλνληζκνχ Θεξκνκφλσζεο Κηηξίσλ. Πξαθηηθά, σο ηππηθέο εκεξνκελίεο νξηνζέηεζεο ηεο πεξηφδνπ νξίδνληαη: ε 1ε Ηαλνπαξίνπ 1980 σο εκεξνκελία έλαξμεο ηεο πεξηφδνπ θαη ε 1ε Οθησβξίνπ 2010 σο εκεξνκελία ιήμεο ηεο πεξηφδνπ. 3ε θαηεγνξία. Πεξηιακβάλεη ηα θηίξηα εθείλα, ησλ νπνίσλ ε νηθνδνκηθή άδεηα εθδφζεθε κεηά ηελ εθαξκνγή ηνπ Κ.Δλ.Α.Κ. (2010) θαη ηα φπνηα έρνπλ ππνρξέσζε ζπκκφξθσζεο πξνο ηηο απαηηήζεηο ηνπ λένπ θαλνληζκνχ. Πξαθηηθά, σο εκεξνκελία έλαξμεο ηεο πεξηφδνπ νξίδεηαη ε 1ε Οθηψβξηνπ

67 59 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 Πποδιαγπαθέρ Δγκαηαζηάζευν Θέπμανζηρ, Φύξηρ, Κλιμαηιζμού και Εεζηού Νεπού Υπήζηρ Δθηφο απφ ηνλ θαηάιιειν αξρηηεθηνληθφ ζρεδηαζκφ θαη ηηο αληίζηνηρεο επηινγέο γηα ηα ζηνηρεία ηνπ θειχθνπο ηνπ θηηξίνπ, ψζηε λα πεξηνξηζηνχλ θαηά ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξν ηα ζεξκηθά/ ςπθηηθά θνξηία, ζεκαληηθφ ξφιν παίδεη θαη ν ζσζηφο ζρεδηαζκφο ησλ εγθαηαζηάζεσλ ζέξκαλζεο - ςχμεο - θιηκαηηζκνχ (Θ.Φ.Κ.), δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο (Ε.Ν.Υ.), θσηηζκνχ, θαζψο θαη φισλ ησλ ππφινηπσλ ειεθηξνκεραλνινγηθψλ ζπζηεκάησλ. Ο κειεηεηήο νθείιεη λα ζρεδηάδεη απηέο ηηο εγθαηαζηάζεηο κε βαζηθφ ζηφρν ηε βέιηηζηε ιεηηνπξγία ηνπο θαη ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ θαηαλαιψζεσλ ελέξγεηαο ζην ειάρηζην, ιακβάλνληαο ππφςε: ηε ρξήζε ηνπ θηηξίνπ: θαηνηθία, γξαθείν, εκπνξηθφ θαηάζηεκα θ.ά., ην πξνθίι ιεηηνπξγίαο: σξάξην, ρξήζηεο, εζσηεξηθέο ζπλζήθεο θ.ά., ηνπο εζσηεξηθνχο ρψξνπο ηνπ θηηξίνπ πνπ έρνπλ δηαθνξεηηθέο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο θαη απαηηήζεηο γηα ζέξκαλζε, ςχμε θαη αεξηζκφ (ζεξκηθέο δψλεο), ηε ζέζε ηνπ θηηξίνπ: θιηκαηηθά δεδνκέλα, πξνζαλαηνιηζκφο, ειηαζκφο, ηε δπλαηφηεηα αμηνπνίεζεο αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο: ζεξκηθά ειηαθά, θσηνβνιηατθά, γεσζεξκία θ.ά., ηε δπλαηφηεηα αμηνπνίεζεο ηνπ θπζηθνχ θσηηζκνχ, ηα δηαζέζηκα ζηελ αγνξά ζπζηήκαηα παξαγσγήο - δηαλνκήο Θ.Φ.Κ. & Ε.Ν.Υ. κε πςειφ βαζκφ απφδνζεο, ηα δηαζέζηκα ζηελ αγνξά ζπζηήκαηα απηνκάηνπ ειέγρνπ γηα ηε ζσζηή δηαρείξηζε θαη εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο, ηελ θαηαλάισζε πξσηνγελνχο ελέξγεηαο θάζε ζπζηήκαηνο. ηνλ Κ.Δλ.Α.Κ. θαζνξίδνληαη νη ειάρηζηεο πξνδηαγξαθέο (απαηηήζεηο) γηα ηηο Ζ/ Μ εγθαηαζηάζεηο ησλ λέσλ θαη ξηδηθψο αλαθαηληδφκελσλ θηηξίσλ, θαζψο επίζεο θαη νη πξνδηαγξαθέο ηνπ θηηξίνπ αλαθνξάο, ην νπνίν απνηειεί κέηξν ζχγθξηζεο ηνπ ππφ κειέηε ή πξνο επηζεψξεζε θηηξίνπ. Ο κειεηεηήο έρεη ηε δπλαηφηεηα θαη ελζαξξχλεηαη ζηελ εθαξκνγή ηερλνινγηψλ κε αθφκε θαιχηεξεο πξνδηαγξαθέο θαη απφδνζε απφ ηηο ειάρηζηεο απαηηνχκελεο θαη απηέο ηνπ θηηξίνπ αλαθνξάο, ψζηε ε ηειηθή ελεξγεηαθή θαηάηαμε ηνπ θηηξίνπ λα είλαη πςειφηεξε ηεο θαηεγνξίαο Β. ηα πεξηζζφηεξα θηίξηα, θαη ηδηαίηεξα ζε απηά πνπ βξίζθνληαη εθηφο αζηηθνχ ηζηνχ, ζε αξαηνθαηνηθεκέλεο πεξηνρέο, ππάξρεη ζπρλά απμεκέλε δπλαηφηεηα γηα αμηνπνίεζε ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο θαη πεξαηηέξσ πεξηνξηζκφ ηεο θαηαλάισζεο ζπκβαηηθψλ θαπζίκσλ. ε απηή ηελ ελφηεηα θαζνξίδνληαη φιεο νη παξάκεηξνη πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο εγθαηαζηάζεηο Θ.Φ.Κ. θαη Ε.Ν.Υ. πνπ απαηηνχληαη ζηνπο 59

68 60 ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ θηηξίνπ, ζχκθσλα κε ηα επξσπατθά πξφηππα. Οη παξάκεηξνη ησλ ζπζηεκάησλ Θ.Φ.Κ. θαη Ε.Ν.Υ. πνπ απαηηνχληαη ζηνπο ππνινγηζκνχο αθνξνχλ θπξίσο ζηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά θαη ζηηο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο ησλ εγθαηαζηάζεσλ φπσο ζηε ζεξκηθή ή/ θαη ςπθηηθή ηζρχ, ζηηο απνδφζεηο θαη ζηηο απψιεηεο επί κέξνπο ζπζηεκάησλ, ζε ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο ιεηηνπξγίαο θ.ά. Οη απνδφζεηο δηακνξθψλνληαη αλάινγα κε ηε δηαζηαζηνιφγεζε ησλ ζπζηεκάησλ, ηελ πνηφηεηα θαηαζθεπήο ηνπο, ηελ παιαηφηεηά ηνπο, ηε ζπληήξεζή ηνπο, αιιά θαη ηελ νξζνινγηθή ρξήζε ηνπο. Δπίζεο νη επί κέξνπο δηαηάμεηο απηφκαηνπ ειέγρνπ θαη ε ξχζκηζε ησλ παξακέηξσλ ιεηηνπξγίαο ησλ ζπζηεκάησλ επηδξνχλ ζεκαληηθά ζηελ ηειηθή απφδνζή ηνπο. Δηδηθφηεξα γηα ηνλ αεξηζκφ ησλ θηηξίσλ, πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ζηα θηίξηα θαηνηθηψλ, φπσο θαη ζην θηίξην αλαθνξάο εθαξκφδεηαη θπζηθφο αεξηζκφο. ε πεξίπησζε πνπ ζην ππφ κειέηε ή πξνο επηζεψξεζε θηίξην θαηνηθίαο εθαξκφδεηαη κεραληθφο αεξηζκφο, δελ ζα αγλνείηαη θαη ζην θηίξην αλαθνξάο. ηα θηίξηα ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα επηβάιιεηαη λα εθαξκφδεηαη κεραληθφο αεξηζκφο (κέζσ θεληξηθψλ θιηκαηηζηηθψλ κνλάδσλ ή/θαη κέζσ κεραληθνχ αεξηζκνχ πξνζαγσγήο λσπνχ ή/ θαη κέζσ ζπζηήκαηνο εμαεξηζκνχ), ψζηε λα θαιχπηεηαη ε απαίηεζε γηα λσπφ αέξα. ε πεξίπησζε πνπ ην ππφ κειέηε ή πξνο επηζεψξεζε θηίξην ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα δε δηαζέηεη ζχζηεκα κεραληθνχ αεξηζκνχ, ηφηε θαηά ηνπο ππνινγηζκνχο ζεσξείηαη φηη δηαζέηεη ζχζηεκα αεξηζκνχ (πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίδεηαη ν απαξαίηεηνο αεξηζκφο) ρσξίο αλάθηεζε ζεξκφηεηαο θαη ζπγθξίλεηαη κε ην αληίζηνηρν θηίξην αλαθνξάο πνπ ζα δηαζέηεη ζχζηεκα κεραληθνχ αεξηζκνχ, αιιά θαη ζχζηεκα αλάθηεζεο ζεξκφηεηαο. Θα πξέπεη λα ιακβάλνπκε θαηαξράο ππφςε ηηο παξακέηξνπο ησλ ζπζηεκάησλ Θ.Φ.Κ. θαη Ε.Ν.Υ. πνπ ζα έρνπλ θαηαγξαθεί θαηά ηελ επηζεψξεζε ιεβήησλ, εγθαηαζηάζεσλ ζέξκαλζεο θαη θιηκαηηζκνχ ή απηέο πνπ ζα θαζνξίδνληαη ζηηο ηειηθέο Ζ/ Μ κειέηεο εθαξκνγήο ηνπ θηηξίνπ (φπνπ ππάξρνπλ). ε πεξίπησζε έιιεηςεο ησλ απαξαίηεησλ δεδνκέλσλ (θπξίσο ζε πθηζηάκελεο παιηέο θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο), δίλνληαη θαηά πεξίπησζε ηππηθέο ηηκέο γηα ηηο παξακέηξνπο πνπ πξέπεη λα θαζνξηζηνχλ σο δεδνκέλα ζηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ θηηξίνπ. 4.1 ςζηήμαηα Θέπμανζηρ Υώπυν Σν ζχζηεκα ή ηα ζπζηήκαηα ζέξκαλζεο πνπ εμππεξεηνχλ έλα θηίξην ή ηκήκα απηνχ, ζρεδηάδνληαη θαη δηαζηαζηνινγνχληαη έηζη, ψζηε λα θαιχπηνπλ ηηο απαηηήζεηο ζέξκαλζεο ζηηο δπζκελέζηεξεο εμσηεξηθέο ζπλζήθεο πεξηβάιινληνο (ζπλζήθεο ζρεδηαζκνχ ρεηκψλα), φπσο απηέο πξνδηαγξάθνληαη ζηνπ ζρεηηθνχο θαλνληζκνχο θαη νδεγίεο (ηερληθή νδεγία ηνπ Σ.Δ.Δ. «Κιηκαηηθά δεδνκέλα γηα ειιεληθέο πεξηνρέο»). Καηά ηελ πξαγκαηηθή πεξίνδν ζέξκαλζεο νη εμσηεξηθέο ζπλζήθεο πεξηβάιινληνο κεηαβάιινληαη ζπλερψο, ηφζν ζε εκεξήζηα φζν θαη ζε σξηαία βάζε. Απηφ έρεη σο απνηέιεζκα θάζε ζχζηεκα ζέξκαλζεο λα ιεηηνπξγεί γηα ην κεγαιχηεξν δηάζηεκα ηεο πεξηφδνπ ζέξκαλζεο ζε ζπλζήθεο κεξηθνχ θνξηίνπ, πνπ ζπλεπάγεηαη κείσζε ηεο 60

69 61 πξαγκαηηθήο απφδνζήο ηνπ ζε ζρέζε κε ηελ νλνκαζηηθή. Ο ζρεδηαζκφο ηνπ ζπζηήκαηνο ζέξκαλζεο ζα πξέπεη λα ιακβάλεη ππφςε ηελ πξαγκαηηθφηεηα θαη λα πξνβιέπεη ηελ θάιπςε ησλ κεξηθψλ θνξηίσλ κε θαηά ην δπλαηφλ απμεκέλν βαζκφ απφδνζεο ιεηηνπξγίαο, αλάινγα κε ηε ρξήζε ηνπ θηηξίνπ, ην σξάξην ιεηηνπξγίαο θαη ηε δηαθχκαλζε ησλ ζεξκηθψλ αλαγθψλ ηνπ θηηξίνπ. Πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε ε ρξήζε πνιπβάζκησλ ιεβήησλ ή/ θαη ε ρξήζε πεξηζζφηεξσλ ηνπ ελφο ιεβήησλ δηαθνξεηηθήο ηζρχνο, ηδηαίηεξα ζε εγθαηαζηάζεηο κεγάιεο ζεξκηθήο ηζρχνο, ζπκβάιιεη ζηε βειηηζηνπνίεζε ηεο απφδνζεο ιεηηνπξγίαο ηεο εγθαηάζηαζεο ζέξκαλζεο. Γηα θάζε ζχζηεκα ζέξκαλζεο ηνπ θηηξίνπ ή κηαο ζεξκηθήο δψλεο ηνπ θηηξίνπ, πξέπεη λα πξνζδηνξίδνληαη ηα απαξαίηεηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά πνπ εηζάγνληαη σο δεδνκέλα ζηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ηειηθήο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο γηα ηε ζέξκαλζε ησλ ρψξσλ. Οη παξάκεηξνη πνπ πξέπεη λα θαζνξηζηνχλ γηα ην ζχζηεκα ζέξκαλζεο ρψξσλ είλαη νη απνδφζεηο ησλ κνλάδσλ παξαγσγήο ζεξκφηεηαο, ηνπ δηθηχνπ δηαλνκήο θαη ησλ ηεξκαηηθψλ κνλάδσλ εθπνκπήο (απφδνζεο) ζεξκφηεηαο (ρήκα 4.1). Οη πεξηζζφηεξν δηαδεδνκέλεο κνλάδεο παξαγσγήο ζεξκφηεηαο γηα ζέξκαλζε ρψξσλ πνπ εθαξκφδνληαη ζηα ειιεληθά θηίξηα είλαη ιέβεηεο ζεξκνχ λεξνχ, πεηξειαίνπ, θπζηθνχ αεξίνπ, ζπαληφηεξα πγξαεξίνπ ή ειεθηξηθνί (ζε κηθξέο εγθαηαζηάζεηο) θαη πνιχ ζπάληα ιέβεηεο βηνκάδαο θ.ά. Δπίζεο, αξθεηά ζεκαληηθφ είλαη θαη ην πνζνζηφ ησλ θηηξίσλ (θπξίσο θαηνηθηψλ), πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ειεθηξηθέο κνλάδεο γηα ηε ζέξκαλζε ησλ ρψξσλ (ειεθηξηθά ζψκαηα δηαθνξψλ ηχπσλ, άκεζεο απφδνζεο ή ζεξκνζπζζψξεπζεο θ.α.). ε κηθξφηεξν πνζνζηφ, θπξίσο ζε θηίξηα ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα (νπνχ απαηηείηαη θαη ςχμε), νη κνλάδεο παξαγσγήο ζεξκφηεηαο είλαη ειεθηξηθέο αληιίεο ζεξκφηεηαο λεξνχ ή άκεζεο εμάηκηζεο. ε ιίγεο πεξίπησζεο γίλεηαη ρξήζε αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο (ειηαθψλ ζπιιεθηψλ, γεσζεξκίαο). Σέινο, ζε πνιχ πεξηνξηζκέλε θιίκαθα ζηα ειιεληθά ζπίηηα εθαξκφδνληαη ζπζηήκαηα ηειεζέξκαλζεο. σήμα 4.1 Γηάγξακκα δηαδηθαζίαο ζρεδηαζκνχ εγθαηάζηαζεο ζέξκαλζεο/ ςχμεο. 61

70 Δλάσιζηερ Απαιηήζειρ & Πποδιαγπαθέρ Κηιπίος Αναθοπάρ Σα γεληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζπζηήκαηνο ζέξκαλζεο γηα ην θηίξην αλαθνξάο, φπσο νξίδνληαη ζηελ παξάγξαθν 3.1. ηνπ άξζξνπ 9 ηνπ Κ.Δλ.Α.Κ., είλαη ηα εμήο: α) Σν θηίξην αλαθνξάο δηαζέηεη θεληξηθφ ζχζηεκα ζέξκαλζεο κε ιέβεηα πεηξειαίνπ ζε ιεηηνπξγία πςειήο ζεξκνθξαζίαο. Δθφζνλ ην θηίξην είλαη ζπλδεδεκέλν κε θεληξηθφ δίθηπν ηειεζέξκαλζεο, ηφηε ζην θηίξην αλαθνξάο ζα ιακβάλνληαη ππφςε ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ελαιιάθηε ζεξκφηεηαο ηειεζέξκαλζεο. Γηα ηε δηαζηαζηνιφγεζε ηεο εγθαηάζηαζεο ζέξκαλζεο εθαξκφδεηαη ε ηζρχνπζα Σ.Ο.Σ.Δ.Δ. (Σερληθέο Οδεγίεο ΣΔΔ), ψζηε λα δηαζθαιίδεηαη ε θάιπςε ησλ θνξηίσλ ζηηο ζπλζήθεο ζρεδηαζκνχ ην ρεηκψλα. Ο θεληξηθφο ιέβεηαο ζα είλαη πηζηνπνηεκέλνο κε βαζκφ ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηξηψλ αζηέξσλ (***), ζχκθσλα κε ην Π.Γ. 335/1993 (Φ.Δ.Κ. 143). Δπεηδή ην λέν ΠΓ 32/2010 θαηαξγεί ηε ζήκαλζε ησλ ζπζηεκάησλ ιέβεηα-θαπζηήξα κε αζηέξηα, γηα ηνλ ιφγν απηφ ζηελ παξνχζαηερληθή νδεγία, νη ειάρηζηεο απαηηήζεηο θαη πξνδηαγξαθέο ηνπ ζπζηήκαηνο ζέξκαλζεο φζνλ αθνξά ηελ ζεξκηθή ηνπο απφδνζε ζα νξίδνληαη πιένλ αξηζκεηηθά. ηνλ Πίλαθα 4.1 θαζνξίδεηαη ε απφδνζε ηνπ ιέβεηα - θαπζηήξα ηνπ θηηξίνπ αλαθνξάο αλάινγα κε ηελ νλνκαζηηθή ηζρχ ηεο κνλάδαο. β) Σν θηίξην αλαθνξάο δηαζέηεη ζεξκνζηαηηθφ έιεγρν ηεο ζεξκνθξαζίαο εζσηεξηθνχ ρψξνπ αλά ειεγρφκελε ζεξκηθή δψλε ηνπ. γ) Σν θηίξην αλαθνξάο δηαζέηεη ζχζηεκα αληηζηάζκηζεο. δ) ε πεξίπησζε πνπ ην εμεηαδφκελν θηίξην δε δηαζέηεη ζχζηεκα ζέξκαλζεο, ζεσξείηαη φηη ζεξκαίλεηαη φπσο αθξηβψο θαη ην θηίξην αλαθνξάο. ε απηή ηελ πεξίπησζε ε απφδνζε ηνπ ιέβεηα - θαπζηήξα γηα ην θηίξην αλαθνξάο είλαη 93,5%, θαζψο επίζεο θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ην εμεηαδφκελν θηίξην δηαζέηεη νπνηνδήπνηε άιιν ζχζηεκα ζέξκαλζεο εθηφο απφ θεληξηθφ ιέβεηα, ηειεζέξκαλζε θαη αληιίεο ζεξκφηεηαο. ε) ε πεξίπησζε πνπ ην εμεηαδφκελν θηίξην θαηνηθίαο ζεξκαίλεηαη κε ηε ρξήζε αληιηψλ ζεξκφηεηαο, ζεσξείηαη φηη θαη ην θηίξην αλαθνξάο δηαζέηεη ηνπηθά ζπζηήκαηα (αληιίεο ζεξκφηεηαο ελφο ή πνιιαπιψλ εζσηεξηθψλ ζηνηρείσλ), κε ζπληειεζηή ζπκπεξηθνξάο COP = 3,2. Ζ ρξήζε αληιίαο ζεξκφηεηαο κε ρακειφηεξν ζπληειεζηή ζπκπεξηθνξάο, παξνπζηάδεη κεγαιχηεξε θαηαλάισζε πξσηνγελνχο ελέξγεηαο απφ ην ζχζηεκα ιέβεηα. ζη) ε πεξίπησζε πνπ ην εμεηαδφκελν θηίξην ηξηηνγελνχο ηνκέα ζεξκαίλεηαη κε ηε ρξήζε αληιηψλ ζεξκφηεηαο, ζεσξείηαη φηη θαη ην θηίξην αλαθνξάο δηαζέηεη ηνπηθά ή/ θαη θεληξηθά ζπζηήκαηα ζέξκαλζεο κε ζπληειεζηή ζπκπεξηθνξάο COP = 3,2 γηα αεξφςπθηα ζπζηήκαηα θαη COP = 4,3 γηα πδξφςπθηα. Γηα φιεο ηηο άιιεο πεξηπηψζεηο πνπ ην εμεηαδφκελν θηίξην ζεξκαίλεηαη κε ηε ρξήζε αληιηψλ ζεξκφηεηαο άιινπ ηχπνπ (π.ρ. γεσζεξκηθή ή κε ζαιαζζηλφ λεξφ), ζεσξείηαη φηη ην θηίξην αλαθνξάο δηαζέηεη αληιία ζεξκφηεηαο κε ζπληειεζηή ζπκπεξηθνξάο COP = 3,5. 62

71 63 δ) ε πεξίπησζε πνπ ην εμεηαδφκελν θηίξην θαηνηθίαο ή ηξηηνγελή ηνκέα, ζε επίπεδν θηηξίνπ ή ζεξκηθήο δψλεο δηαζέηεη δηαθνξεηηθά ηνπ ελφο ζπζηήκαηα ζέξκαλζεο, π.ρ. ιέβεηα θαη αληιία ζεξκφηεηαο, ηφηε ην θηίξην αλαθνξάο, ζην ζχλνιφ ηνπ ή ζε επίπεδν ζεξκηθήο δψλεο, δηαζέηεη ηα αληίζηνηρα ζπζηήκαηα κε ην εμεηαδφκελν θηίξην θαη κε ηα αληίζηνηρα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο νξίδνληαη ζηηο πξνεγνχκελεο πεξηπηψζεηο α, δ, ε θαη ζη. Πίνακαρ 4.1 Θεξκηθή απφδνζε ιέβεηα-θαπζηήξα θηηξίνπ αλαθνξάο Θεξκηθή απφδνζε (%) ιέβεηα θαπζηήξα ζε νλνκαζηηθή ηζρχο Pn, θαη κέζε ζεξκνθξαζία λεξνχ ηνπ ιέβεηα 70ºС γηα ην θηίξην αλαθνξάο >50 4 έσο >25 >100 >200 >300 έσο 25 έσο 50 έσο 200 έσο 300 έσο Ολνκαζηή ηζρχο (KW) Απφδνζε ιέβεηα θαπζηήξα >400 91,9 92,5 93,0 93,4 93,8 94,1 94, Απόδοζη Μονάδαρ Παπαγυγήρ Θεπμόηηηαρ Κάζε κνλάδα παξαγσγήο ζεξκφηεηαο έρεη κηα νλνκαζηηθή ζεξκηθή απφδνζε ζχκθσλα κε ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θαηαζθεπαζηή. Ζ πξαγκαηηθή φκσο απφδνζε ιεηηνπξγίαο κηαο κνλάδαο ζέξκαλζεο δηαθνξνπνηείηαη θαη εμαξηάηαη απφ ηελ πεξίνδν ζέξκαλζεο (αλάινγα κε ηελ θιηκαηηθή δψλε), ην ρξφλν ιεηηνπξγίαο ηνπ θηηξίνπ θαη θαη επέθηαζε ηεο κνλάδαο ζέξκαλζεο, ηηο εζσηεξηθέο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο ησλ ρψξσλ, ηηο δηαηάμεηο απηνκαηηζκψλ (ζεξκνζηάηεο αληηζηάζκηζεο), ηε ζσζηή δηαζηαζηνιφγεζε ηεο κνλάδαο θ.ά. Γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ θηηξίνπ απαηηείηαη λα πξνζδηνξηζηεί ν κέζνο βαζκφο απφδνζεο ηεο κνλάδαο παξαγσγήο ζέξκαλζεο. Δθηφο απφ ην κέζν επνρηθφ βαζκφ απφδνζεο ησλ κνλάδσλ ζέξκαλζεο, ζεκαληηθή είλαη θαη ε επίδξαζε ησλ δηαηάμεσλ απηνκαηηζκψλ ειέγρνπ & ξχζκηζεο ιεηηνπξγίαο ηεο κνλάδαο. Δάλ ε θεληξηθή κνλάδα παξαγσγήο ζεξκφηεηαο ειέγρεηαη απφ θεληξηθφ ζχζηεκα δηαρείξηζεο ελέξγεηαο (BEMS), ηφηε ζεσξείηαη πσο ππάξρεη θάπνηα κείσζε ζηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο. Οη ζπληειεζηέο κείσζεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο θαζνξίδνληαη ζηελ παξάγξαθν 5.2 γηα δηάθνξεο πεξηπηψζεηο. Αληίζηνηρα, ην ίδην γίλεηαη θαη γηα θάζε άιιε δηάηαμε απηφκαηνπ ειέγρνπ πνπ εθαξκφδεηαη ζηηο εγθαηαζηάζεηο ζέξκαλζεο ηνπ θηηξίνπ. ε πεξίπησζε πνπ ην εμεηαδφκελν θηίξην δε δηαζέηεη ζχζηεκα ζέξκαλζεο, ηφηε ζεσξείηαη φηη ζεξκαίλεηαη φπσο ην θηίξην αλαθνξάο, κε ιέβεηα ζεξκνχ λεξνχ κε θαπζηήξα πεηξειαίνπ ζε ιεηηνπξγία πςειήο ζεξκνθξαζίαο (90 έσο 70ºC) θαη ζεξκηθή απφδνζε 93,5%. Αληίζηνηρα, φηαλ ην εμεηαδφκελν θηίξην δηαζέηεη ζπζηήκαηα ζέξκαλζεο, ηα νπνία θαιχπηνπλ ηκήκα ηνπ θηηξίνπ ή ηεο ζεξκηθήο δψλεο (δειαδή δελ ηθαλνπνηνχληαη νη ζπλζήθεο ζεξκηθήο άλεζεο, παξάγξαθνο 2.4), ηφηε ζεσξείηαη φηη ην ππφινηπν κε ζεξκαηλφκελν ηκήκα ζεξκαίλεηαη φπσο ην θηίξην αλαθνξάο, κε ιέβεηα ζεξκνχ λεξνχ κε θαπζηήξα 63

72 64 πεηξειαίνπ ζε ιεηηνπξγία πςειήο ζεξκνθξαζίαο (90 έσο 70 ºC) θαη ζεξκηθή απφδνζε 93,5% Βαθμόρ Απόδοζηρ Μονάδυν Λέβηηα Καςζηήπα Υξεζηκνπνηνχκε ηελ νλνκαζηηθή ηζρχ ηεο κνλάδαο ιέβεηα-θαπζηήξα πνπ αλαθέξεηαη ζηε κειέηε δηαζηαζηνιφγεζεο ηεο κνλάδαο ζέξκαλζεο, ζχκθσλα κε ηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο ηνπ θαηαζθεπαζηή. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ζεξκηθήο απφδνζεο ηεο κνλάδαο ιέβεηα-θαπζηήξα, φηαλ δελ αλαθέξεηαη ζηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο, ρξεζηκνπνηνχληαη νη ζρέζεηο πνπ δίλνληαη ζην Π.Γ. 335/1993 (Πίλαθαο 4.2) θαη αθνξνχλ ζηελ ειάρηζηε απαηηνχκελε ζεξκηθή απφδνζε αλά ηχπν ιέβεηα, πνπ δηαηίζεηαη ζηελ ειιεληθή αγνξά. Πίνακαρ 4.2 Διάρηζηε ζεξκηθή απφδνζε ιέβεηα-θαπζηήξα ζπκθψλα κε ην Π.Γ. 335/1993 Φ.Δ.Κ. 143 ΣΤΠΟ ΛΔΒΖΣΑ πλήζεηο ιέβεηεο Λέβεηεο ρακειήο ζεξκνθξαζίαο ή ζπκπχθλσζεο πγξψλ θαχζηκσλ Λέβεηεο ζπκπχθλσζεο αεξίσλ θαχζηκσλ Απαίηεζε απφδνζεο(%) ζε νλνκαζηηθή ηζρχο P (πιήξεο θνξηίν) θαη ζε κέζε ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνχ ηνπ ιέβεηα 70ºC ινγpn (γηα Α απφ 4 έσο 400 α) 87,5 + 1,5 ινγpn (γηα Pn απφ 4 έσο 400 kw) ινγpn (γηα Pn απφ 4 έσο 400 kw) Γηα φιεο ηηο πθηζηάκελεο κνλάδεο ζέξκαλζεο ρψξσλ ιέβεηα - θαπζηήξα ν πξαγκαηηθφο βαζκφο απφδνζεο θαη ε πξαγκαηηθή ζεξκηθή ηζρχο Pm πξνζδηνξίδνληαη απφ ηελ αλάιπζε θαπζαεξίσλ, ε νπνία είλαη ππνρξεσηηθή ζχκθσλα κε ηελ Κ.Τ.Α /2011 θαη αλαγξάθνληαη ζην θχιιν ζπληήξεζεο θαη ξχζκηζεο ηνπ ζπζηήκαηνο ζέξκαλζεο. Ο επηζεσξεηήο ιακβάλνληαο ππφςε ηελ πξαγκαηηθή ζεξκηθή ηζρχ ηνπ ιέβεηα Pm, ειέγρεη ηελ πεξίπησζε ππεξδηαζηαζηνιφγεζεο ηεο κνλάδαο ιέβεηα -θαπζηήξα, ζπγθξίλνληάο ηελ κε ηελ ππνινγηδφκελε ζεξκηθή ηζρχ Pgen ζηε κειέηε εθαξκνγήο ζέξκαλζεο ηνπ θηηξίνπ. ε πεξίπησζε πνπ κηα ηέηνηα κειέηε εθαξκνγήο ζέξκαλζεο δελ ππάξρεη, ν επηζεσξεηήο ζπγθξίλεη ηελ πξαγκαηηθή ζεξκηθή ηζρχ Pm ηεο κνλάδαο κε απηήλ πνπ ππνινγίδεηαη απφ ηελ αθφινπζε ζρέζε: Pgen = A Um ΓT 2,5 [4.1] φπνπ: Pgen [W] ε ππνινγηδφκελε κέγηζηε απαηηνχκελε ζεξκηθή ηζρχο ηεο κνλάδαο ζέξκαλζεο ηνπ θηηξίνπ. Α [m 2 ] ε ζπλνιηθή πξαγκαηηθή εμσηεξηθή επηθάλεηα ηνπ θηηξηαθνχ θειχθνπο (ηνίρνη, νξνθέο, ππισηή, αλνίγκαηα), πνπ είλαη 64

73 65 εθηεζεηκέλε ζηνλ εμσηεξηθφ αέξα ή θαη ζε επαθή κε ην έδαθνο, φπσο ιακβάλεηαη ππφςε θαηά ηνλ έιεγρν ζεξκνκνλσηηθήο επάξθεηαο ηνπ θηηξίνπ. Um [W/(mk)] 3,5 W/(m 2 K) ή φπσο ππνινγίδεηαη απφ ηνλ επηζεσξεηή, γηα θηίξηα πξηλ ηελ εθαξκνγή ηνπ Καλνληζκνχ Θεξκνκφλσζεο Κηηξίσλ (νηθνδνκηθέο άδεηεο πξηλ απφ ην 1980), 1,55 W/(m 2 K) γηα ηελ Α θιηκαηηθή δψλε, 1,20 W/(m 2 K) γηα ηε Β θιηκαηηθή δψλε θαη 0,95 W/(m 2 K) γηα ηε Γ θιηκαηηθή δψλε, γηα θηίξηα κεηά ηελ εθαξκνγή ηνπ θαλνληζκνχ ζεξκνκφλσζεο (έγθξηζε νηθνδνκηθήο άδεηαο κεηά ην 1980), θαζψο θαη γηα θηίξηα πξηλ απφ ηελ ηζρχ ηνπ θαλνληζκνχ, ηα νπνία πηζηνπνηεκέλα έρνπλ εθαξκφζεη ζεξκνκφλσζε ζε φιν ην θηηξηαθφ θέιπθνο. χκθσλα κε ηε κειέηε ζεξκνκφλσζεο (κειέηε ελεξγεηαθήο απφδνζεο) γηα θηίξηα κεηά ηελ εθαξκνγή ηνπ Κ.Δλ.Α.Κ. νγσ [ C] ή [Κ] ε δηαθνξά ηεο ζεξκνθξαζίαο γηα ηε δηαζηαζηνιφγεζε ηνπ ζπζηήκαηνο: 18ºC γηα ηελ Α θιηκαηηθή δψλε, 20ºC γηα ηε Β θιηκαηηθή δψλε, 23ºC γηα ηε Γ θιηκαηηθή δψλε θαη 28ºC γηα ηε Γ θιηκαηηθή δψλε. ε πεξίπησζε πνπ ε πθηζηάκελε κνλάδα ιέβεηα-θαπζηήξα ηνπ θηηξίνπ, θαιχπηεη θαηάιιεια ηηο αλάγθεο γηα ζέξκαλζε ρψξσλ θαη παξνρή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο, ηφηε ζηε ζρέζε 4.1 ζα πξέπεη λα πξνζηεζεί ην ζεξκηθφ θνξηίν δεζηφ λεξφ ρξήζεο. ηελ πεξίπησζε πνπ ε ππνινγηδφκελε κέγηζηε ζεξκηθή ηζρχο Pen είλαη κηθξφηεξε απφ 20KW, ηφηε ιακβάλεηαη ίζε κε 20KW. n gen = n gm n g1 n g2 [4.2] Γηα ηνπο πνιπβάζκηνπο ιέβεηεο-θαπζηήξεο, ζηνλ έιεγρν ππεξδηαζηαζηνιφγεζεο, σο πξαγκαηηθή ζεξκηθή ηζρχ Pm ιακβάλεηαη ε πξαγκαηηθή ηζρχο ηεο πξψηεο βαζκίδαο ηεο κνλάδαο ιέβεηα-θαπζηήξα, θαη φρη ε ζπλνιηθή. Ζ ηζρχο ηεο πξψηεο βαζκίδαο Pm ρξεζηκνπνηείηαη θαη γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ ιφγνπ ηεο πξαγκαηηθήο πξνο ηελ ππνινγηδφκελε ζεξκηθή ηζρχ (Pm/Pgen), γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ ζπληειεζηή 65

74 66 βαξχηεηαο ng1, (Πίλαθαο 4.3). Γηα ην θηίξην αλαθνξάο θαη νη δχν ζπληειεζηέο βαξχηεηαο ng1 & ng2 ηζνχληαη κε ηελ κνλάδα. Γηα ηνπο ηνπηθνχο (π.ρ. επηηνίρηνπο) ιέβεηεο θπζηθνχ αεξίνπ παξαγσγήο ζεξκφηεηαο ή/ θαη ΕΝΥ (κνλάδεο ξνήο), ν βαζκφο απφδνζεο ιακβάλεηαη ίζνο κε ην βαζκφ απφδνζεο πνπ δίλνπλ νη πξνδηαγξαθέο ηνπ θαηαζθεπαζηή θαη βάζεη ηεο πηζηνπνίεζήο ηνπ. Γηα ηνπο ηνπηθνχο ιέβεηεο δελ ιακβάλνληαη ππφςε νη ζπληειεζηέο γηα ππεξδηαζηαζηνιφγεζε. Πίνακαρ 4.3 πληειεζηήο ππεξδηαζηαζνιφγεζεο nag1 κνλάδα ιέβεηα-θαπζηήξα ρέζε πξαγκαηηθήο πξνο ππνινγηδφκελε ηζρχ κνλάδαο ζέξκαλζεο (Pm/ Pgen) Λέβεηαο κε ππεξδηπιάζηα ηζρχ απφ ηε κέγηζηε ππνινγηδφκελε Λέβεηαο κε ηζρχ κεγαιχηεξε απφ 50% κέρξη θαη 100% απφ ηε κέγηζηε ππνινγηδφκελε Λέβεηαο κε ηζρχ κεγαιχηεξε απφ 25% κέρξη θαη 50% απφ ηε κέγηζηε ππνινγηδφκελε Λέβεηαο κε ηζρχ κέρξη θαη 25% κεγαιχηεξε απφ ηε κέγηζηε ππνινγηδφκελε πληειεζηήο βαξχηεηαο ng Πίνακαρ 4.4 πληειεζηήο κφλσζεο ng2 κνλάδαο ιέβεηα- θαπζηήξα Ολνκαζηηθή ηζρχο (KW) Λέβεηαο κε κφλσζε (ζε θαιή θαηάζηαζε ε κφλσζε) Λέβεηαο γπκλφο ή κε θαηεζηξακκέλε κφλσζε , >400 0,936 0,949 0,948 0,952 0, Βαθμόρ Απόδοζηρ Ανηλιών Θεπμόηηηαρ Γηα ηηο αληιίεο ζεξκφηεηαο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε ζέξκαλζε ρψξσλ, ε απφδνζε θαζνξίδεηαη απφ ην ζπληειεζηή επίδνζεο (COP) ή αιιηψο ζπληειεζηή ζπκπεξηθνξάο ησλ αληιηψλ ζεξκφηεηαο ζηηο νλνκαζηηθέο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο (γηα ζέξκαλζε), φπσο δίλνληαη ζηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο ηνπ θαηαζθεπαζηή. Γηεπθξηλίδεηαη πσο θαηά ζχκβαζε ζηνλ Κ.Δλ.Α.Κ. θαη ζε απηή ηελ ηερληθή νδεγία ν φξνο COP αληηζηνηρεί ζηελ απφδνζε ησλ αληιηψλ ζεξκφηεηαο (Α/Θ) κφλν ζε ιεηηνπξγία ζέξκαλζεο. Ζ ηηκή ηνπ COP πξνζδηνξίδεηαη ζε ζπγθεθξηκέλεο ζπλζήθεο εμσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ζεξκνθξαζίαο παξνρήο θαη επηζηξνθήο ζεξκηθνχ κέζνπ. Ζ απφδνζε ησλ αληιηψλ ζεξκφηεηαο εμαξηάηαη επίζεο θαη απφ ηελ πεγή ζεξκφηεηαο πνπ αμηνπνηνχλ γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπο θαη ε νπνία κπνξεί λα είλαη ν αέξαο, ην έδαθνο, ηα ππφγεηα & επηθαλεηαθά λεξά, ην ζαιαζζηλφ λεξφ, ηα θαπζαέξηα θηλεηήξσλ (π.ρ..ζ.θ.), ε ειηαθή ελέξγεηα θ.ά. Απφ ηε κεηαβνιή ηνπ ζπληειεζηή επίδνζεο COP ζε δηάθνξεο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο θαη αλάινγα κε ηηο θιηκαηηθέο ζπλζήθεο εθηηκάηαη ν νιηθφο επνρηθφο ζπληειεζηήο 66

75 67 επίδνζεο θάζε ζπζηήκαηνο. Ο κέζνο (αλεγκέλνο) επνρηθφο ζπληειεζηήο επίδνζεο SCOP γηα ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο είλαη κεγαιχηεξνο απφ ηνλ νλνκαζηηθφ COP, επεηδή ε κέζε ζεξκνθξαζία θαηά ηε ρεηκεξηλή πεξίνδν είλαη κεγαιχηεξε απφ ηε ζεξκνθξαζία αέξα νλνκαζηηθήο ιεηηνπξγίαο πνπ είλαη 7ºC. Γηα κεγαιχηεξε αθξίβεηα ζηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θηηξίνπ ζπληζηάηαη ε ρξήζε ηνπ κέζνπ επνρηθνχ ζπληειεζηή επίδνζεο ησλ αληιηψλ ζεξκφηεηαο. ηνλ Πίλαθα 4.4 δίλνληαη ηππηθέο ηηκέο ηνπ κέζνπ επνρηθνχ νιηθνχ (ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο βνεζεηηθήο ειεθηξηθήο ηζρχνο θπθινθνξεηψλ) ζπληειεζηή επίδνζεο SCOP γηα κνλάδεο αληιηψλ ζεξκφηεηαο, αλάινγα κε ηελ πεγή ζεξκφηεηαο ή θαηαβφζξα (αέξα, έδαθνο θ.ά.) θαη ηε ζεξκνθξαζία ζεξκηθνχ κέζνπ Σ, φπσο δίλνληαη ζην πξφηππν ΔΛΟΣ ΔΝ :2008. Απηέο νη ηηκέο δηαθνξνπνηνχληαη ζηελ αγνξά ζεκαληηθά αλάινγα κε ηελ ηερλνινγία θαη ην ζρεδηαζκφ ηεο ζπλνιηθήο εγθαηάζηαζεο. Πίνακαρ 4.4 Μέζνο νιηθφο επνρηθφο ζπληειεζηήο επίδνζεο SCOP γηα κνλάδεο αληιηψλ ζεξκφηεηαο γηα δηάθνξεο ζεξκνθξαζίεο ζεξκηθνχ κέζνπ (ΔΛΟΣ ΔΝ :2008) Κηίξηα ηξηηνγελνχο ηνκέα Κηίξηα θαηνηθηψλ Πεγή ζεξκφηεηαο Σ < 35 C 35 C Σ < 45 C 45 C Σ < 55 C Σ < 35 C 35 C Σ < 45 C Δμσηεξηθφο αέξαο 3,4 3,1 2,8 3,7 3,3 Θεξκφηεηα απφ θαπζαέξηα (π.ρ..ζ.θ.) 6,1 5,1 4, Τπφγεην ή ζαιαζζηλφ λεξφ 4,7 4,2 3,6 4,5 4,1 Δπηθαλεηαθά λεξά 4,1 3,7 3, Δπεηδή ε εθηίκεζε ηνπ κέζνπ επνρηθνχ ζπληειεζηή επίδνζεο SCOP δελ είλαη εχθνιε, γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ θηηξίνπ, ιακβάλεηαη θαηά ηε κειέηε ή ηελ επηζεψξεζε σο ηειηθή ζεξκηθή απφδνζε ν νλνκαζηηθφο ζπληειεζηήο επίδνζεο COP γηα νλνκαζηηθέο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο ζεξκνθξαζίαο εμσηεξηθνχ αέξα 7ºC θαη ζεξκνθξαζία κέζνπ 45ºC ζχκθσλα κε ην επξσπατθφ πξφηππν ΔΝ 14511:2007, φπσο δίλεηαη απφ ηνλ θαηαζθεπαζηή θαη αλαγξάθεηαη ζηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο ή/θαη ζην πιαίζην ηεο αληιίαο ζεξκφηεηαο. Αληίζηνηρα, ζηελ πεξίπησζε γεσζεξκηθψλ αληιηψλ ζεξκφηεηαο, σο ζπληειεζηήο επίδνζεο COP ιακβάλεηαη θαηά ηνπο ππνινγηζκνχο ε ηηκή πνπ αλαθέξεηαη ζε ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο γηα ζεξκνθξαζία εδάθνπο φπσο πξνζδηνξίζηεθε ζηε κειέηε θαη ζεξκνθξαζία κέζνπ 45ºC. Ζ ζεξκνθξαζία εδάθνπο ζε βάζνο 3 m, ζεσξείηαη πεξίπνπ ίζε κε ηελ κέζε εηήζηα ζεξκνθξαζία αέξα ηεο πεξηνρήο. Γηα ηηο ηνπηθέο αεξφςπθηεο κνλάδεο αληιηψλ ζεξκφηεηαο (δηαηξνχκελνπ ή εληαίνπ ηχπνπ), γηα ηηο νπνίεο δελ ππάξρνπλ δηαζέζηκα ζηνηρεία, ν βαζκφο επίδνζεο COP γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ πξνο επηζεψξεζε θηηξίνπ ιακβάλεηαη: 67

76 68 1,7 γηα ζπζηήκαηα 20-εηίαο θαη 2,2 γηα ζπζηήκαηα 10-εηίαο. Γηα ηηο θεληξηθέο κνλάδεο αληιηψλ ζεξκφηεηαο, γηα ηηο νπνίεο δελ ππάξρνπλ δηαζέζηκα ζηνηρεία, ν βαζκφο επίδνζεο COP γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ ππφ κειέηε ή πξνο επηζεψξεζε θηεξίνπ, ιακβάλεηαη: 2,2 γηα ζπζηήκαηα 20-εηίαο θαη 2,7 γηα ζπζηήκαηα 10-εηίαο Βαθμόρ Απόδοζηρ Ζλεκηπικών Μονάδυν Οη ηνπηθέο ειεθηξηθέο κνλάδεο παξαγσγήο ζεξκφηεηαο (ειεθηξηθά ζψκαηα άκεζεο απφδνζεο φπσο ζεξκνπνκπνί, κνλάδεο επαγσγήο (convectors) θαη ειεθηξηθνί ζεξκνζπζζσξεπηέο) έρνπλ ζεξκηθή ηζρχ ίζε κε ηελ νλνκαζηηθή ειεθηξηθή ηζρχ (W) πνπ αλαγξάθεηαη επάλσ ζην ζχζηεκα. Ζ απφδνζή ηνπο είλαη 100% θαη δε κεηαβάιιεηαη ιφγσ γήξαλζεο, εθηφο θαη αλ ππάξρνπλ ζνβαξέο θζνξέο. Γηα ειεθηξηθέο κνλάδεο κε ζνβαξά εκθαλή πξνβιήκαηα θαθνζπληήξεζεο (π.ρ. ζεξκνζπζζσξεπηέο κε θαηεζηξακκέλε κφλσζε) ν βαζκφο απφδνζήο ηνπο κεηψλεηαη θαηά 5% Βαθμόρ Απόδοζηρ Μονάδυν Σηλεθέπμανζηρ Γηα ηηο θεληξηθέο κνλάδεο ηειεζέξκαλζεο, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε ζέξκαλζε ρψξσλ ζε κεξηθέο πεξηνρέο ηεο ρψξαο, φπσο ε Κνδάλε, ε απφδνζε ηφζν ηνπ ππφ κειέηε ή πξνο επηζεψξεζε θηηξίνπ, φζν θαη ηνπ θηηξίνπ αλαθνξάο ιακβάλεηαη ίζε κε ηελ νλνκαζηηθή απφδνζε ησλ ελαιιαθηηθψλ ζεξκφηεηαο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη. ε πεξίπησζε ζεκαληηθήο θαη εκθαλνχο θαθνζπληήξεζεο ηνπ ελαιιάθηε ζεξκφηεηαο (π.ρ. χπαξμεο δηαξξνψλ θ.ά.), ε ηειηθή απφδνζε ζεξκηθήο ελέξγεηαο ηνπ ελαιιάθηε ιακβάλεηαη κεησκέλε θαηά 10%. Οη απψιεηεο ηνπ δηθηχνπ απφ ην ζεκείν παξαγσγήο (π.ρ. κνλάδα ειεθηξνπαξαγσγήο) κέρξη θαη ηνλ ελαιιάθηε δελ ιακβάλνληαη ππφςε ζηνπο ππνινγηζκνχο, θαζψο δελ αθνξνχλ ηηο θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο Βαθμόρ Απόδοζηρ Σοπικών Μονάδυν Αεπίυν ή Τγπών Καύζιμυν Γηα ηηο ηνπηθέο κνλάδεο αέξησλ ή πγξψλ θαπζίκσλ (ζεξκάζηξεο πγξαεξίνπ, θπζηθνχ αεξίνπ, πεηξειαίνπ θ.ά.) ε ζεξκηθή απφδνζε ιακβάλεηαη ίζε κε ηελ νλνκαζηηθή ζεξκηθή απφδνζε ηνπ θαηαζθεπαζηή πνπ αλαγξάθεηαη επάλσ ζηελ θάζε ζπζθεπή. ε πεξίπησζε έιιεηςεο απηψλ ησλ ζηνηρείσλ, ε ζεξκηθή απφδνζή ηνπο ιακβάλεηαη 100% αλ δε δηαζέηεη θαπλνδφρν θαη 70% αλ δηαζέηεη θαπλνδφρν. 68

77 Βαθμόρ Απόδοζηρ Ανοικηών Δζηιών Καύζηρ Οη αλνηθηέο εζηίεο θαχζεο (ζφκπεο, ηδάθηα θ.ά.) έρνπλ πνιχ ρακειφ βαζκφ απφδνζεο θαη ε ηζρχο ηνπο είλαη αλάινγε κε ηελ εζηία θαχζεο. πλήζσο κηα εζηία θαχζεο έρεη ηε δπλαηφηεηα θάιπςεο ηνπ ζεξκηθνχ θνξηίνπ ελφο ρψξνπ 30 m 2. Ο κέζνο ζεξκηθφο βαζκφο απφδνζεο γηα ηα παξαδνζηαθά ηδάθηα εθηηκάηαη ζε 25%, ελψ γηα ηα ελεξγεηαθά ηδάθηα θαη ηηο ζφκπεο 50%. ηελ πεξίπησζε πνπ δελ ππάξρνπλ δηαζέζηκα ζηνηρεία απφ ηνλ θαηαζθεπαζηή γηα ηελ ζεξκηθή ηζρχ θαη απφδνζε κηαο εζηίαο θαχζεο, ηφηε γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ησλ θηηξίσλ δχλαηαη λα ρξεζηκνπνηνχληαη νη πξναλαθεξφκελεο ηηκέο Ποζοζηό Κάλςτηρ Θεπμικού Φοπηίος Εώνηρ Κάζε κνλάδα παξαγσγήο ζεξκηθήο ελέξγεηαο θαιχπηεη κέξνο ή ην ζχλνιν ηνπ απαηηνχκελνπ ζεξκηθνχ θνξηίνπ κηαο ζεξκηθήο δψλεο ηνπ θηηξίνπ. ηαλ ην απαηηνχκελν ζεξκηθφ θνξηίν γηα κηα ζεξκηθή δψλε θαιχπηεηαη κε πεξηζζφηεξεο απφ κία κνλάδεο παξαγσγήο ζεξκφηεηαο (κε εθεδξηθφ), ην πνζνζηφ θάιπςεο ηνπ θνξηίνπ αλά κνλάδα θαηαλέκεηαη βάζεη ηεο απνδηδφκελεο ζεξκηθήο ηζρχνο ηεο εθάζηνηε κνλάδαο παξαγσγήο ζεξκφηεηαο. εκεηψλεηαη φηη, γηα θάζε κήλα, ην ζχλνιν ησλ πνζνζηψλ θάιπςεο ηνπ ζεξκηθνχ θνξηίνπ απφ ηα δηάθνξα ζπζηήκαηα πξέπεη λα ηζνχηαη κε ηε κνλάδα (100%). 4.2 ύζηημα Παπαγυγήρ για ηην Φύξη Υώπυν Σν ζχζηεκα ή ηα ζπζηήκαηα ςχμεο ρψξσλ, πνπ θαιχπηνπλ έλα θηίξην ή ηκήκα απηνχ, ζρεδηάδνληαη θαη δηαζηαζηνινγνχληαη έηζη, ψζηε λα θαιχπηνπλ ηηο απαηηήζεηο ςχμεο ζε δπζκελείο εμσηεξηθέο ζπλζήθεο πεξηβάιινληνο (ζπλζήθεο ζρεδηαζκνχ ζέξνπο), φπσο απηέο πξνδηαγξάθνληαη ζηνπο ζρεηηθνχο θαλνληζκνχο θαη ζηηο ζρεηηθέο νδεγίεο (ηερληθή νδεγία ηνπ Σ.Δ.Δ. «Κιηκαηηθά δεδνκέλα γηα ειιεληθέο πεξηνρέο»). Καηά ηελ πεξίνδν ςχμεο νη εμσηεξηθέο ζπλζήθεο πεξηβάιινληνο κεηαβάιινληαη ζπλερψο ηφζν ζηε δηάξθεηα ηεο εκέξαο, φζν θαη απφ εκέξα ζε εκέξα θαη απνθιίλνπλ ζεκαληηθά απφ ηηο ζπλζήθεο ζρεδηαζκνχ γηα θάζε θιηκαηηθή δψλε. Απηφ έρεη σο απνηέιεζκα θάζε ζχζηεκα ςχμεο λα ιεηηνπξγεί ηνλ πεξηζζφηεξν ρξφλν ηεο πεξηφδνπ ςχμεο ζε ζπλζήθεο κεξηθνχ θνξηίνπ θαη ε πξαγκαηηθή ελεξγεηαθή απφδνζή ηνπ λα είλαη ρακειφηεξε απφ ηελ νλνκαζηηθή. Ο ζρεδηαζκφο ηνπ ζπζηήκαηνο ςχμεο ζα πξέπεη λα γίλεηαη κε ηέηνην ηξφπν, ψζηε λα πξνβιέπεηαη ε θάιπςε ησλ κεξηθψλ θνξηίσλ κε ηνλ θαηά ην δπλαηφλ θαιχηεξν βαζκφ απφδνζεο, αλάινγα κε ηε ρξήζε ηνπ θηηξίνπ, ην σξάξην ιεηηνπξγίαο θαη ηε δηαθχκαλζε ησλ ςπθηηθψλ αλαγθψλ ηνπ θηηξίνπ. Ζ ρξήζε πνιπβάζκησλ ζπζηεκάησλ ςχμεο κεηαβιεηήο ςπθηηθήο ηθαλφηεηαο (αληιίεο ζεξκφηεηαο ή ςχθηεο κε πνιπβάζκηνπο ζπκπηεζηέο ή θηλεηήξεο κεηαβιεηήο ζπρλφηεηαο) ή/ θαη ε ρξήζε 69

78 70 πεξηζζνηέξσλ ηνπ ελφο ζπζηεκάησλ ςχμεο δηαθνξεηηθήο ηζρχνο, ηδηαίηεξα ζε εγθαηαζηάζεηο κε απαηηήζεηο κεγάιεο ςπθηηθήο ηζρχνο, ζπκβάιινπλ πξνο ηε βειηηζηνπνίεζε ηεο απφδνζεο ησλ ςπθηηθψλ κνλάδσλ θαη ηειηθά ηε κείσζε ηεο θαηαλαιηζθφκελεο ελέξγεηαο. Γηα θάζε ζχζηεκα ςχμεο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ εμππεξέηεζε φινπ ηνπ θηηξίνπ ή κηαο ζεξκηθήο δψλεο ηνπ πξέπεη λα πξνζδηνξίδνληαη ηα απαξαίηεηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά πνπ εηζάγνληαη σο δεδνκέλα ζηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ηειηθήο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο γηα ηελ ςχμε ή/ θαη θιηκαηηζκφ ησλ ρψξσλ. Οη παξάκεηξνη πνπ πξέπεη λα θαζνξηζηνχλ γηα ην ζχζηεκα ςχμεο ησλ ρψξσλ είλαη ε απφδνζε ησλ ζπζηεκάησλ παξαγσγήο ςχμεο, ησλ εγθαηαζηάζεσλ δηαλνκήο θαη ησλ ηεξκαηηθψλ κνλάδσλ εθπνκπήο (απφδνζεο) ςχμεο (κνλάδεο αλεκηζηήξα ζηνηρείνπ, θεληξηθέο κνλάδεο δηαρείξηζεο αέξα -Κ.Κ.Μ. θ.ά.). Οη κνλάδεο παξαγσγήο ςχμεο πνπ εθαξκφδνληαη ζηα ειιεληθά θηίξηα είλαη θαηά θαλφλα ςχθηεο ή αληιίεο ζεξκφηεηαο κε ρξήζε θπξίσο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη ζπαληφηεξα κε ηε ρξήζε θηλεηήξσλ πνπ θαηαλαιψλνπλ θπζηθφ αέξην ή άιιν ζπκβαηηθφ θαχζηκν. ηα θηίξηα θαηνηθηψλ ρξεζηκνπνηνχληαη ζπλήζσο ηνπηθά ζπζηήκαηα αληιηψλ ζεξκφηεηαο άκεζεο εμάηκηζεο κηθξήο ςπθηηθήο ηθαλφηεηαο. Αληίζεηα ζε πνιιά θαη θπξίσο λεφδκεηα θηίξηα ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα ρξεζηκνπνηνχληαη θεληξηθά ή εκηθεληξηθά ζπζηήκαηα ςχμεο/ θιηκαηηζκνχ. ε θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο πνπ δηαζέηνπλ ζπζηήκαηα ζπκπαξαγσγήο ειεθηξηζκνχ θαη ζεξκφηεηαο, ελδείθλπηαη λα γίλεηαη θαη ρξήζε ςπθηψλ πξνζξφθεζεο ή/ θαη απνξξφθεζεο. Χζηφζν, απηέο νη εθαξκνγέο ζηελ ειιεληθή πξαθηηθή είλαη εμαηξεηηθά πεξηνξηζκέλεο θαη ζπλαληψληαη κφλν ζε κεγάιεο θαη θαηά ην πιείζηνλ βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο Δλάσιζηερ Απαιηήζειρ & Πποδιαγπαθέρ Αναθοπάρ Σα γεληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζπζηήκαηνο ςχμεο γηα ην θηίξην αλαθνξάο, φπσο νξίδνληαη ζηνλ Κ.Δλ.Α.Κ., είλαη ηα εμήο: α) Σν θηίξην αλαθνξάο γηα ηηο θαηνηθίεο ζεσξείηαη πσο δηαζέηεη ηνπηθέο κνλάδεο άκεζεο εμάηκηζεο (αληιίεο ζεξκφηεηαο δηαηξνχκελνπ ηχπνπ ελφο ή πνιιαπιψλ εζσηεξηθψλ ζπζθεπψλ) πνπ θαιχπηνπλ ηκήκα ησλ εζσηεξηθψλ ρψξσλ ηεο θαηνηθίαο. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζπζηήκαηνο ςχμεο γηα ην θηίξην αλαθνξάο είλαη ηα εμήο: Σνπηθέο κνλάδεο ςχμεο κε βαζκφ ελεξγεηαθήο απφδνζεο EER = 3,0. Γηαζηαζηνιφγεζε ηεο εγθαηάζηαζεο ςχμεο ζχκθσλα κε ζρεηηθέο Σ.Ο.Σ.Δ.Δ. Θεψξεζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ηνπ ζπζηήκαηνο ςχμεο γηα ην θηίξην αλαθνξάο ίζε κε ην 50% ηεο θαηαλάισζεο πνπ ππνινγίδεηαη κε βάζε ηελ θαζαξή ζπλνιηθή επηθάλεηα ηεο θαηνηθίαο. 70

79 71 β) Σν θηίξην αλαθνξάο γηα ηνλ ηξηηνγελή ηνκέα δηαζέηεη ηνπηθέο ή/ θαη θεληξηθέο κνλάδεο ςχμεο πνπ θαιχπηνπλ φινπο ηνπο εζσηεξηθνχο ρψξνπο. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζπζηήκαηνο ςχμεο γηα ην θηίξην αλαθνξάο είλαη ηα εμήο: Μνλάδεο παξαγσγήο ςχμεο, ηνπηθέο ή θεληξηθέο (ςχθηεο, αληιίεο ζεξκφηεηαο, ηνπηθά θιηκαηηζηηθά), κε βαζκφ ελεξγεηαθήο απφδνζεο EER = 2,8, φηαλ ην ππφ κειέηε ή πξνο επηζεψξεζε θηίξην δηαζέηεη ηνπηθέο ή θεληξηθέο αεξφςπθηεο κνλάδεο θαη EER = 3,8, φηαλ ην ππφ κειέηε ή πξνο επηζεψξεζε θηίξην δηαζέηεη πδξφςπθηεο κνλάδεο. Γηα φιεο ηηο άιιεο πεξηπηψζεηο πνπ ην εμεηαδφκελν θηίξην ςχρεηαη κε άιινπ ηχπνπ κνλάδεο παξαγσγήο ςχμεο (π.ρ. γεσζεξκηθή ή κε ζαιαζζηλφ λεξφ), ζεσξείηαη φηη ην θηίξην αλαθνξάο δηαζέηεη αληιία ζεξκφηεηαο κε βαζκφ ελεξγεηαθήο απφδνζεο EER = 3,0. Αεξφςπθηεο κνλάδεο παξαγσγήο ςχμεο, ηνπηθέο ή θεληξηθέο (ςχθηεο, αληιίεο ζεξκφηεηαο, ηνπηθά θιηκαηηζηηθά), κε βαζκφ ελεξγεηαθήο απφδνζεο EER = 2,8, φηαλ ην ππφ κειέηε ή πξνο επηζεψξεζε θηίξην δε δηαζέηεη ζχζηεκα ςχμεο ή δηαζέηεη γηα κηθξφηεξν ηκήκα ηνπ θηηξίνπ. Γηαζηαζηνιφγεζε ηεο εγθαηάζηαζεο ςχμεο ζχκθσλα κε ζρεηηθέο Σ.Ο.Σ.Δ.Δ. γ) ε πεξίπησζε πνπ ην εμεηαδφκελν θηίξην θαηνηθίαο ή ηξηηνγελή ηνκέα, ζε επίπεδν θηηξίνπ ή ζεξκηθήο δψλεο δηαζέηεη δηαθνξεηηθά ηνπ ελφο ζπζηήκαηα ςχμεο, π.ρ. αεξφςπθηε αληιία ζεξκφηεηαο θαη πδξφςπθηε αληιία ζεξκφηεηαο, ηφηε ην θηίξην αλαθνξάο, ζην ζχλνιφ ηνπ ή ζε επίπεδν ζεξκηθήο δψλεο, δηαζέηεη ηα αληίζηνηρα ζπζηήκαηα κε ην εμεηαδφκελν θηίξην θαη κε ηα αληίζηνηρα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο νξίδνληαη ζηηο πξνεγνχκελεο πεξηπηψζεηο α) θαη β) Απόδοζη Μονάδαρ Φύξηρ Κάζε κνλάδα παξαγσγήο ςχμεο έρεη κηα νλνκαζηηθή ςπθηηθή απφδνζε (EER: ιφγνο ή δείθηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο) ζχκθσλα κε ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά πνπ δίλεη ν θαηαζθεπαζηήο απφ ηελ πηζηνπνίεζε ηεο κνλάδαο. Ζ πξαγκαηηθή φκσο απφδνζε ιεηηνπξγίαο κηαο κνλάδαο ςχμεο δηαθνξνπνηείηαη θαη εμαξηάηαη απφ ηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ ςχμεο (αλάινγα κε ηελ θιηκαηηθή δψλε), ην ρξφλν ιεηηνπξγίαο ηνπ θηηξίνπ θαη θαη επέθηαζε ηνπ ζπζηήκαηνο ςχμεο, ηηο εζσηεξηθέο ζπλζήθεο ζεξηλήο ιεηηνπξγίαο ησλ ρψξσλ, ηηο δηαηάμεηο απηνκαηηζκψλ (ζεξκνζηάηεο αληηζηάζκηζεο), ηε ζσζηή δηαζηαζηνιφγεζε ηεο κνλάδαο θ.ά. Γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ θηηξίνπ απαηηείηαη λα πξνζδηνξηζηεί ν κέζνο (επνρηθφο) δείθηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο (SEER) ηεο κνλάδαο ςχμεο. Δθηφο απφ ην κέζν επνρηθφ δείθηε ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο (SEER) ησλ κνλάδσλ ςχμεο ζεκαληηθφ ξφιν παίδεη θαη ην ζχζηεκα ειέγρνπ ιεηηνπξγίαο ηεο εγθαηάζηαζεο ςχμεο. Έηζη, ε χπαξμε θεληξηθνχ ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο ελέξγεηαο (BEMS) ζεσξείηαη πσο νδεγεί ζε θάπνηα κείσζε ησλ ελεξγεηαθψλ θαηαλαιψζεσλ. Γη απηφ ην ιφγν θαζνξίδεηαη έλαο ζπληειεζηήο κείσζεο θαηαλάισζεο ςπθηηθήο ελέξγεηαο, φπσο 71

80 72 πξνδηαγξάθεηαη ζηελ παξάγξαθν 5.2, απηήο ηεο ηερληθήο νδεγίαο. Αληίζηνηρα, ην ίδην ηζρχεη θαη γηα θάζε άιιε δηάηαμε απηφκαηνπ ειέγρνπ ηνπ εμνπιηζκνχ πνπ ζπκκεηέρνπλ ζην ζχζηεκα παξαγσγήο - δηαλνκήο ςχμεο θαη θαζνξίδνληαη νη αληίζηνηρνη ζπληειεζηέο κείσζεο ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο. ε πεξίπησζε πνπ ην εμεηαδφκελν θηίξην δε δηαζέηεη ζχζηεκα ςχμεο ή δηαζέηεη ζχζηεκα πνπ θαιχπηεη ηκήκα ηνπ θηηξίνπ ή ηεο ζεξκηθήο δψλεο, ηφηε ην κε ςπρφκελν ηκήκα ζεσξείηαη φηη ςχρεηαη φπσο αθξηβψο θαη ην θηίξην αλαθνξάο Βαθμόρ Απόδοζηρ Ανηλιών Θεπμόηηηαρ και Φςκηών Γηα ηνπο ςχθηεο θαη ηηο αληιίεο ζεξκφηεηαο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ ςχμε ρψξσλ ε απφδνζε θαζνξίδεηαη απφ ηνλ νλνκαζηηθφ δείθηε ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο (EER) ζηηο νλνκαζηηθέο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο (γηα ςχμε), φπσο δίλνληαη ζηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο ηνπ θαηαζθεπαζηή. Γηεπθξηλίδεηαη πσο ζηνλ Κ.Δλ.Α.Κ. θαη ζε απηή ηελ ηερληθή νδεγία νη απνδφζεηο ησλ ζπζηεκάησλ γηα ηε ιεηηνπξγία ςχμεο θξίλνληαη θαηά ζχκβαζε βάζεη ησλ δεηθηψλ EER. Ζ ηηκή ηνπ EER πξνζδηνξίδεηαη ζε ζπγθεθξηκέλεο ζπλζήθεο εμσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ζεξκνθξαζίαο πξνζαγσγήο θαη επηζηξνθήο ςπθηηθνχ κέζνπ. Ζ απφδνζε ησλ ςπθηψλ θαη αληιηψλ ζεξκφηεηαο εμαξηάηαη επίζεο θαη απφ ηελ πεγή ζεξκφηεηαο πνπ αμηνπνηνχλ γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπο θαη κπνξεί λα είλαη ν αέξαο, ην έδαθνο, ηα ππφγεηα & επηθαλεηαθά λεξά, ην ζαιαζζηλφ λεξφ, ηα θαπζαέξηα θηλεηήξσλ (π.ρ..ζ.θ.), ε ειηαθή ελέξγεηα θ.ά. Απφ ηε κεηαβνιή ηνπ δείθηε ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο EER ζε δηάθνξεο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο θαη αλάινγα κε ηηο θιηκαηηθέο ζπλζήθεο εθηηκάηαη ν κέζνο επνρηθφο δείθηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο SEER θάζε ζπζηήκαηνο. Ο κέζνο επνρηθφο δείθηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο SEER είλαη ρακειφηεξνο απφ ηνλ νλνκαζηηθφ EER, φηαλ ε κέζε ζεξκνθξαζία ζηε δηάξθεηα ηεο κέξαο θαηά ηε ζεξηλή πεξίνδν είλαη πςειφηεξε απφ ηε ζεξκνθξαζία αέξα νλνκαζηηθήο ιεηηνπξγίαο νπνχ είλαη 35ºC. Γηα κεγαιχηεξε αθξίβεηα ζηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θηηξίνπ ζπληζηάηαη ε ρξήζε ηνπ επνρηθνχ δείθηε ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο ησλ ςπθηψλ ή/ θαη ησλ αληιηψλ ζεξκφηεηαο. χκθσλα κε ην πξφηππν ΔΛΟΣ EN 15243:2008, ν κέζνο επνρηθφο δείθηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο κπνξεί λα θαζνξηζηεί ζχκθσλα κε ην European Seasonal Energy Efficiency Ration (ESEER) ή κε ην American Integrated Performance Load Value (IPLV) πνπ πξνηείλνπλ ηηο αθφινπζεο ζρέζεηο: ESEER = EER 100% 0,03 + EER 75% 0,33 + EER 50% 0,41 + EER 25% 0,23 4,2 IPVL = EER 100% 0,01 + EER 75% 0,42 + EER 50% 0,45 + EER 25% 0,12 4,3 72

81 73 ζηηο νπνίεο νη δείθηεο ηνπ ζπληειεζηή EER αλαθέξνληαη ζε ζπγθεθξηκέλν θνξηίν ιεηηνπξγίαο 100%, 75%, 50% θαη 25%. Σν θάζε θνξηίν αλαθέξεηαη ζε θαζνξηζκέλε ζεξκνθξαζία εμσηεξηθνχ αέξα, ελψ νη δεθαδηθνί παξάγνληεο θάζε φξνπ ηεο εμίζσζεο αθνξνχλ ζηε ζπρλφηεηα ιεηηνπξγίαο ησλ κεραλψλ ζηηο αληίζηνηρεο ζπλζήθεο. Μηα γεληθή ζρέζε εθηίκεζεο ηνπ επνρηθνχ δείθηε ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο SEER ζχκθσλα κε ην επξσπατθφ πξφηππν ΔΛΟΣ EN 15243:2008 είλαη ε αθφινπζε: SEER = å EERn fn φπνπ: SEER ν κέζνο επνρηθφο δείθηεο απνδνηηθφηεηαο, EERn ν δείθηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο ζε πιήξεο ή/θαη κεξηθφ θνξηίν (n) θαη fn ην πνζνζηφ εκθάληζεο ηνπ εθάζηνηε EERn, πνπ αληηζηνηρεί θαη ζην πνζνζηφ εκθάληζεο ηεο ζεξκνθξαζίαο αέξα, ζηελ νπνία ην ζχζηεκα παξνπζηάδεη απηή ηελ ελεξγεηαθή απνδνηηθφηεηα EERn. Δπεηδή ε εθηίκεζε ηνπ κέζνπ επνρηθνχ δείθηε απνδνηηθφηεηαο SEER δελ είλαη εχθνιε, γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ θηηξίνπ, ιακβάλεηαη θαηά ηε κειέηε ή ηελ επηζεψξεζε σο ηειηθή ςπθηηθή απφδνζε ν νλνκαζηηθφο δείθηεο απνδνηηθφηεηαο EER γηα νλνκαζηηθέο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο ζεξκνθξαζίαο εμσηεξηθνχ αέξα 35ºC θαη ζεξκνθξαζία πξνζαγφκελνπ ςπθηηθνχ κέζνπ 7ºC ζχκθσλα κε ην επξσπατθφ πξφηππν ΔΝ 14511:2007, φπσο δίλεηαη απφ ηνλ θαηαζθεπαζηή θαη αλαγξάθεηαη ζηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο ή/ θαη ζην πιαίζην ηεο κνλάδαο ςχμεο. Αληίζηνηρα, ζηελ πεξίπησζε γεσζεξκηθψλ αληιηψλ ζεξκφηεηαο, σο δείθηεο απνδνηηθφηεηαο EER ιακβάλεηαη θαηά ηνπο ππνινγηζκνχο ε ηηκή πνπ αλαθέξεηαη ζε ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο γηα ζεξκνθξαζία εδάθνπο φπσο πξνζδηνξίζηεθε ζηελ κειέηε θαη ζεξκνθξαζία κέζνπ 7ºC. Ζ ζεξκνθξαζία εδάθνπο ζε βάζνο 3 m, ζεσξείηαη πεξίπνπ ίζε κε ηελ κέζε εηήζηα ζεξκνθξαζία αέξα ηεο πεξηνρήο. Γηα ηηο ηνπηθέο αεξφςπθηεο κνλάδεο αληιηψλ ζεξκφηεηαο (δηαηξνχκελνπ ή εληαίνπ ηχπνπ), γηα ηηο νπνίεο δελ ππάξρνπλ δηαζέζηκα ζηνηρεία, ν δείθηεο απνδνηηθφηεηαο EER γηα ηνπ ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ πξνο επηζεψξεζε θηηξίνπ ιακβάλεηαη: 1,5 γηα ζπζηήκαηα 20-εηίαο θαη 2,0 γηα ζπζηήκαηα 10-εηίαο Βαθμόρ Απόδοζηρ Φεκηών Μονάδυν Αποππόθηζηρ Πποζπόθηζηρ Οη ςπθηηθέο κνλάδεο απνξξφθεζεο πξνζξφθεζεο, απνδίδνπλ (παξάγνπλ) ςπθηηθή ελέξγεηα απνξξνθψληαο (θαηαλαιψλνληαο) ηε ζεξκηθή ελέξγεηα κηαο πεγήο θαη έρνπλ δείθηε ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο EER ν νπνίνο εμαξηάηαη θπξίσο απφ ηε ζεξκνθξαζία ηεο πεγήο θαη ην βαζκφ αμηνπνίεζεο ζεξκηθήο ελέξγεηαο (kw th). Ζ ζεξκηθή ελέξγεηα κπνξεί λα πξνέξρεηαη απφ κνλάδα.ζ.θ., απφ ειηαθνχο ζπιιέθηεο (ειηαθή ςχμε), ηειεζέξκαλζε θ.ά. Πέξα απφ ηε ζεξκφηεηα πνπ θαηαλαιψλνπλ νη κνλάδεο απνξξφθεζεο πξνζξφθεζεο, θαηαλαιψλνπλ επίζεο κηα κηθξή πνζφηεηα 73

82 74 ειεθηξηθήο ελέξγεηαο (γηα ιεηηνπξγία βνεζεηηθψλ ζπζηεκάησλ, φπσο θπθινθνξεηέο θαη αλεκηζηήξεο), πνπ θπκαίλεηαη απφ 0,10 έσο 0,25 kwhel/kwhc (θαηαλαιηζθφκελε ειεθηξηθή πξνο απνδηδφκελε ςπθηηθή ελέξγεηα). ε πεξίπησζε ςπθηηθψλ κνλάδσλ απνξξφθεζεο - πξνζξφθεζεο, γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ θηηξίνπ, σο δείθηεο απνδνηηθφηεηαο EER ιακβάλεηαη ν ιφγνο ηεο απνδηδφκελεο (σθέιηκεο) ςπθηηθήο πξνο ηε ζπλνιηθά απνξξνθνχκελε (θαηαλαιηζθφκελε) ζεξκηθή θαη ειεθηξηθή (βνεζεηηθή) ηζρχ [kwc/(kw th+kw el)], ζχκθσλα κε ηε κειέηε δηαζηαζηνιφγεζεο ηεο κνλάδαο ςχμεο θαη ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο εγθαηάζηαζεο φπσο δίλνληαη απφ ηνλ θαηαζθεπαζηή. Ζ ηηκή ηνπ δείθηε απνδνηηθφηεηαο ζα κεηψλεηαη θαηά ην βαζκφ απφδνζεο ηνπ ζπζηήκαηνο παξαγσγήο ζεξκφηεηαο (ιέβεηα θ.η.ι.) ή ηνπ ελαιιάθηε ζεξκφηεηαο (απφ ειηαθνχο ζπιιέθηεο ή απφ.ζ.θ. ή απφ ηειεζέξκαλζε θ.η.ι.). ε πεξίπησζε ζεκαληηθψλ βιαβψλ ή δηαξξνψλ ζηνλ ελαιιάθηε ζεξκφηεηαο, ε ηειηθή απφδνζε ζεξκηθήο ελέξγεηαο ηνπ ελαιιάθηε ιακβάλεηαη κεησκέλε θαηά 10%. Οη απψιεηεο ηνπ δηθηχνπ δηαλνκήο ζεξκνχ κέζνπ απφ ηε κνλάδα παξαγσγήο ζεξκφηεηαο (π.ρ..ζ.θ.) κέρξη θαη ηνλ ελαιιάθηε ηεο κνλάδαο ςχμεο ρψξσλ ζεσξνχληαη κεδεληθέο Ποζοζηό Κάλςτηρ Φςκηικού Φοπηίος Εώνηρ Κάζε κνλάδα παξαγσγήο ςπθηηθήο ελέξγεηαο θαιχπηεη κέξνο ή ην ζχλνιν ηνπ απαηηνχκελνπ ςπθηηθνχ θνξηίνπ ηεο εθάζηνηε ζεξκηθήο δψλεο. ηαλ ην απαηηνχκελν ςπθηηθφ θνξηίν γηα κηα ζεξκηθή δψλε θαιχπηεηαη κε πεξηζζφηεξεο απφ κία κνλάδεο παξαγσγήο ςχμεο (εθηφο ησλ εθεδξηθψλ), ην πνζνζηφ θάιπςεο ηνπ θνξηίνπ αλά κνλάδα ςχμεο θαηαλέκεηαη βάζεη ηεο απνδηδφκελεο ςπθηηθήο ηζρχνο ηνπ εθάζηνηε ζπζηήκαηνο παξαγσγήο ςχμεο. Ηδηαίηεξα γηα ηα ζπζηήκαηα ςχμεο ησλ θηηξίσλ θαηνηθίαο, ην πνζνζηφ θάιπςεο ηνπ ζπλνιηθνχ ςπθηηθνχ θνξηίνπ κπνξεί λα πεξηνξηζηεί κέρξη θαη 50%, φπσο θαη ζην θηίξην αλαθνξάο. Γηεπθξηλίδεηαη σζηφζν, πσο αθφκε θαη γηα ηα θηίξηα θαηνηθηψλ, φηαλ ην ζχζηεκα ςχμεο θαιχπηεη ηκήκα ηνπ θηηξίνπ κεγαιχηεξν απφ 50% θαη είλαη θεληξηθφ ρσξίο δπλαηφηεηα θάιπςεο κεξηθψλ κφλν ρψξσλ, ηφηε ην ζπλνιηθφ πνζνζηφ θάιπςεο ζα πξέπεη λα αληηζηνηρεί ζηελ πξαγκαηηθφηεηα θαη φρη λα πεξηνξίδεηαη ζην 50% (π.ρ. θεληξηθή θαλαιάηε κνλάδα πνπ ιεηηνπξγεί εληαία γηα φιε ηελ θαηνηθία κε θάιπςε 70%, ζα πξέπεη λα αμηνινγεζεί κε πνζνζηφ θάιπςεο ζηνπο ππνινγηζκνχο 70%). 74

83 Ανεμιζηήπερ Οποθήρ Οη αλεκηζηήξεο νξνθήο βειηηψλνπλ ηηο ζπλζήθεο ζεξκηθήο άλεζεο ζε θιηκαηηδφκελνπο θαη κε θιηκαηηδφκελνπο ρψξνπο, πξνθαιψληαο ηελ θπθινθνξία ηνπ εζσηεξηθνχ αέξα κε ηαρχηεηα 0,5-0,8 m/s. ε θιηκαηηδφκελα θηίξηα επηηξέπνπλ ηε ξχζκηζε ηνπ ζεξκνζηάηε κηαο θιηκαηηζηηθήο κνλάδαο ζε πςειφηεξε ζεξκνθξαζία (2-3ºC), κεηψλνληαο έηζη ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο γηα θιηκαηηζκφ. Οη ζπλεζηζκέλνη αλεκηζηήξεο νξνθήο είλαη απνηειεζκαηηθνί ζε κηα αθηίλα κέρξη θαη 1,8 m απφ ην θέληξν ηνπ αλεκηζηήξα θαη γηα χςνο εγθαηάζηαζεο 2,5 m επάλσ απφ ην δάπεδν. Γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ε κέζε επηθάλεηα θάιπςεο ηνπ δαπέδνπ απφ έλαλ αλεκηζηήξα νξνθήο ιακβάλεηαη ίζε κε 10m 2. Οη αλεκηζηήξεο νξνθήο ιακβάλνληαη ππφςε ζηνπο ππνινγηζκνχο ηνπ ςπθηηθνχ θνξηίνπ, φηαλ θαιχπηνπλ ηνπιάρηζηνλ ην 50% ηεο επηθάλεηαο ηνπ θηηξίνπ ή ηεο ζεξκηθήο δψλεο. ε πεξίπησζε πνπ νη αλεκηζηήξεο νξνθήο θαιχπηνπλ πιήξσο ην θηίξην ή ηε ζεξκηθή δψλε, ν ππνινγηζκφο ηνπ ςπθηηθνχ θνξηίνπ γίλεηαη κε ζεξκνθξαζία εζσηεξηθνχ ρψξνπ 3ºC κεγαιχηεξε απφ ηελ επηζπκεηή ζεξκνθξαζία. ε πεξίπησζε κεξηθήο θάιπςεο, νη ππνινγηζκνί γίλνληαη κε βάζε ηνλ Πίλαθα 4.6. Ζ θαηαλάισζε ελέξγεηαο ησλ αλεκηζηήξσλ νξνθήο ππνινγίδεηαη κε ηζρχ 55 W αλά αλεκηζηήξα θαη ρξφλν ιεηηνπξγίαο αλάινγα κε ην ρξφλν ιεηηνπξγίαο ηνπ θηηξίνπ ή ηεο ζεξκηθήο δψλεο. Πίνακαρ 4.6 Πξνζαχμεζε ζεξκνθξαζίαο εζσηεξηθνχ ρψξνπ αλάινγα κε ην πνζνζηφ θηηξίνπ ή ηεο ζεξκηθήο δψλεο πνπ θαιχπηεηαη απφ αλεκηζηήξεο νξνθήο Πνζνζηφ θηηξίνπ ή ζεξκηθήο δψλεο (%) Πξνζαχμεζε ζεξκνθξαζίαο 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 4.3 ύζηημα Γιανομήρ για ηη Θέπμανζη, Φύξη, Κλιμαηιζμό Υώπυν Με ζηφρν ηε κέγηζηε εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ ζεξκηθψλ απσιεηψλ ζα πξέπεη λα πξνβιέπεηαη θαηά ην ζρεδηαζκφ ησλ δηθηχσλ δηαλνκήο ε δηέιεπζή ηνπο κέζσ ζεξκηθά πξνζηαηεπκέλσλ ρψξσλ θαη λα απνθεχγεηαη ε δηέιεπζή ηνπο απφ εμσηεξηθνχο ρψξνπο. ε πεξηπηψζεηο πνπ είλαη αλαπφθεπθηε ε δηέιεπζε ησλ δηθηχσλ απφ εμσηεξηθνχο ρψξνπο (π.ρ. κνλάδα παξαγσγήο εγθαηεζηεκέλε ζε άιιν απφ ην εμππεξεηνχκελν θηίξην, δηέιεπζε απφ αεξηδφκελα θαλάιηα/ θξεάηηα ηνπ ίδηνπ θηηξίνπ, δηέιεπζε επί εμσηεξηθψλ ηνίρσλ θ.η.ι.), ηφηε ζα πξέπεη λα εθαξκφδεηαη ηθαλή ζεξκνκφλσζε ησλ δηθηχσλ δηαλνκήο θαη αεξαγσγψλ. ε απηήλ ηελ πεξίπησζε, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίδεηαη θαη ε θαιή θαηάζηαζε ησλ κνλψζεσλ ζηελ πνξεία ηνπ ρξφλνπ, επηβάιιεηαη λα ηνπνζεηείηαη θαη κεραληθή πξνζηαζία ζηηο ζσιελψζεηο (π.ρ. ρηηψληα απφ πιαζηηθνχο ζσιήλεο, θχιια αινπκηλίνπ, ζπλζεηηθά πθάζκαηα επέλδπζεο αεξαγσγψλ θ.ά.). Γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ ζεξκηθψλ απσιεηψλ ζηα δίθηπα δηαλνκήο, ζε φια ηα λέα θαη ξηδηθψο αλαθαηληδφκελα θηίξηα, ζα πξέπεη λα ππάξρεη θαη ειάρηζην ε πξνβιεπφκελε 75

84 76 ζεξκνκφλσζε αιιά θαη ηα ζπζηήκαηα αληηζηάζκηζεο, φπσο πξνδηαγξάθνληαη ζην άξζξν 8 ηνπ Κ.Δλ.Α.Κ., ζην νπνίν αλαθέξνληαη ηα εμήο: - ια ηα δίθηπα δηαλνκήο (λεξνχ ή άιινπ κέζνπ) ηεο θεληξηθήο ζέξκαλζεο ή ηεο εγθαηάζηαζεο ςχμεο ή ηνπ ζπζηήκαηνο Ε.Ν.Υ. δηαζέηνπλ ζεξκνκφλσζε, φπσο θαζνξίδεηαη κε ηελ Σ.Ο.Σ.Δ.Δ. Ηδηαίηεξα νη εγθαηαζηάζεηο δηθηχσλ πνπ δηέξρνληαη απφ εμσηεξηθνχο ρψξνπο (ρψξνπο εθηεζεηκέλνπο ζηνλ εμσηεξηθφ αέξα) δηαζέηνπλ θαη ειάρηζην πάρνο ζεξκνκφλσζεο 19 mm γηα ζέξκαλζε ή/ θαη ςχμε ρψξσλ θαη 13 mm γηα Ε.Ν.Υ., κε ζπληειεζηή ζεξκηθήο αγσγηκφηεηαο ζεξκνκνλσηηθνχ πιηθνχ ι = 0,040 W/(m K) ζηνπο 20ºC. - Οη αεξαγσγνί δηαλνκήο θιηκαηηδφκελνπ αέξα (πξνζαγσγήο θαη αλαθπθινθνξίαο), πνπ δηέξρνληαη απφ εμσηεξηθνχο ρψξνπο (ρψξνπο εθηεζεηκέλνπο ζηνλ εμσηεξηθφ αέξα) ησλ θηηξίσλ, δηαζέηνπλ ζεξκνκφλσζε κε ζπληειεζηή ζεξκηθήο αγσγηκφηεηαο ζεξκνκνλσηηθνχ πιηθνχ ι = 0,040 W/(m K) θαη πάρνο ζεξκνκφλσζεο ηνπιάρηζηνλ 40 mm, ελψ γηα δηέιεπζε ζε εζσηεξηθνχο ρψξνπο ην αληίζηνηρν πάρνο είλαη 30 mm. - Σα δίθηπα δηαλνκήο ζεξκνχ θαη ςπρξνχ κέζνπ δηαζέηνπλ ζχζηεκα αληηζηάζκηζεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ κεξηθψλ θνξηίσλ ή άιιν ηζνδχλακν ζχζηεκα κείσζεο ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο ππφ κεξηθφ θνξηίν Γίκηςα Γιανομήρ και Αεπαγυγών Κηηπίος Αναθοπάρ Γηα ην θηίξην αλαθνξάο, ηα δίθηπα δηαλνκήο (λεξνχ ή αιινχ κέζνπ) ηεο θεληξηθήο ζέξκαλζεο ή ηεο εγθαηάζηαζεο ςχμεο ή ηνπ ζπζηήκαηνο Ε.Ν.Υ. δηαζέηνπλ ζεξκνκφλσζε κε ζπληειεζηή ζεξκηθήο αγσγηκφηεηαο ζεξκνκνλσηηθνχ πιηθνχ ι = 0,040 W/(m K) (ζηνπο 20ºC) θαη πάρνο ζεξκνκφλσζεο φπσο αλαθέξεηαη ζηνλ Πίλαθα 4.7, αλάινγα κε ηε ρξήζε θαη ηνπο ρψξνπο δηέιεπζεο. Πίνακαρ 4.7 Πάρε ζεξκνκφλσζεο ζσιελψζεσλ γηα ηηο εγθαηαζηάζεηο ζέξκαλζεο, ςχμεο, θιηκαηηζκνχ θαη δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο. Πάρνο ζεξκνκφλσζεο κε ηζνδχλακν ι=0,040 (W/(m*k)) ζηνπο 20ºC Με δηέιεπζε ζε εζσηεξηθνχο ρψξνπο Με δηέιεπζε ζε εμσηεξηθνχο ρψξνπο Γηάκεηξνο ζσιήλα Πάρνο Πάρνο Γηάκεηξνο ζσιήλα κφλσζεο κφλσζεο Γηα ζσιελψζεηο εγθαηαζηάζεσλ ζέξκαλζεο, ςχμεο, θιηκαηηζκνχ απφ ½ έσο ¾ 9mm απφ ½ έσο 2 19mm απφ 1 έσο 1½ 11mm απφ 2 έσο 4 21mm απφ 2 έσο 3 13mm κεγαιχηεξε απφ 4 25mm κεγαιχηεξε απφ 3 19mm Γηα ζσιελψζεηο εγθαηαζηάζεσλ δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο Αλεμαξηήηνπ Αλεμαξηήηνπ 9mm δηακέηξνπ δηακέηξνπ 13mm 76

85 77 Ηδηαίηεξα γηα δηέιεπζε ζσιελψζεσλ απφ εμσηεξηθνχο ρψξνπο (ρψξνπο εθηεζεηκέλνπο ζηνλ εμσηεξηθφ αέξα) ζα πξέπεη λα πξνβιέπεηαη ε πξνζηαζία ηεο ζεξκνκφλσζεο κε θχιια γαιβαληζκέλεο ιακαξίλαο ή/ θαη θχιια αινπκηλίνπ ή/ θαη άιιν θαηάιιειν πιηθφ. Αληίζηνηρα, γηα ην θηήξην αλαθνξάο νη αεξαγσγνί δηαλνκήο θιηκαηηδφκελνπ αέξα (πξνζαγσγήο θαη αλαθπθινθνξίαο) πνπ δηέξρνληαη απφ εμσηεξηθνχο ρψξνπο ησλ θηεξίσλ δηαζέηνπλ ζεξκνκφλσζε κε ηα ραξαθηεξηζηηθά πνπ αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ, ζχκθσλα κε ην άξζξν 8 ηνπ Κ.Δλ.Α.Κ. Σα δίθηπα δηαλνκήο ζεξκνχ θαη ςπρξνχ κέζνπ δηαζέηνπλ ζχζηεκα αληηζηάζκηζεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ κεξηθψλ θνξηίσλ ή άιιν ηζνδχλακν ζχζηεκα κείσζεο ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο ππφ κεξηθφ θνξηίν. ε πεξίπησζε πνπ ην ππφ κειέηε ή πξνο επηζεψξεζε θηίξην ή ηκήκα απηνχ δε δηαζέηεη ζχζηεκα ζέξκαλζεο ή/ θαη ςχμεο, ζχκθσλα κε ηνλ Κ.Δλ.Α.Κ. ιακβάλεηαη ππφςε γηα ηνπο ππνινγηζκνχο φηη ζεξκαίλεηαη θαη ςχρεηαη. ε απηή ηελ πεξίπησζε νη απψιεηεο ηνπ δηθηχνπ δηαλνκήο ιακβάλνληαη 5%, εθηφο απφ ην θηίξην αλαθνξάο γηα θαηνηθία πνπ δηαζέηεη ηνπηθέο αληιίεο ζεξκφηεηαο γηα ςχμε θαη νη απψιεηεο δηθηχνπ δηαλνκήο ςχμε ιακβάλνληαη κεδεληθέο Γπαμμική Θεπμική Μεηάδοζη Γικηύυν Γιανομήρ χκθσλα κε ην πξφηππν ΔΛΟΣ ΔΝ :2008, ην βέιηηζην πάρνο κφλσζεο ζηα δίθηπα δηαλνκήο είλαη ίζν κε ηελ εμσηεξηθή αθηίλα ηνπ ζσιήλα, φπνπ εθηηκάηαη φηη ε γξακκηθή ζεξκηθή κεηάδνζε ς είλαη πεξίπνπ 0,2 W/(m K). Απηφ δελ είλαη απαξαίηεην λα εθαξκνζηεί, αθνχ ε αχμεζε ηνπ πάρνπο ηεο ζεξκνκφλσζεο πέξα απφ έλα ζπγθεθξηκέλν πάρνο δελ επηθέξεη ηελ αλάινγε κείσζε ζεξκηθψλ/ ςπθηηθψλ απσιεηψλ. Γηα ηα δίθηπα δηαλνκήο ζέξκαλζεο/ ςχμεο/ θιηκαηηζκνχ πνπ ηεξνχλ ηηο παξαπάλσ ειάρηζηεο απαηηήζεηο ζεξκνκφλσζεο (Πίλαθαο 4.7) ε γξακκηθή ζεξκηθή κεηάδνζε ςd ππνινγίδεηαη απφ ηελ αθφινπζε ζρέζε: πνπ: ι [W/(m K)] D [m] da [m] ε ζεξκηθή αγσγηκφηεηα ηεο κφλσζεο ε εμσηεξηθή δηάκεηξνο ηνπ ζσιήλα καδί κε ηελ κφλσζε ε εμσηεξηθή δηάκεηξνο ηνπ ζσιήλα ζε m θαη ha [W/(m2 K)] κνλσκέλνπ ζσιήλα ν ζπληειεζηήο κεηαθνξάο ζεξκφηεηαο εμσηεξηθά ηνπ 77

86 78 Αλ ε κφλσζε ηνπ ζσιήλα απνηειείηαη απφ n ζηξψζεηο δηαθνξεηηθψλ πιηθψλ κφλσζεο (δηαθνξεηηθήο ζεξκηθήο αγσγηκφηεηαο θαη πάρνπο), ηφηε ε γξακκηθή ζεξκηθή κεηάδνζε ππνινγίδεηαη απφ αλαιπηηθνχο ππνινγηζκνχο. ηνπο Πίλαθεο 4.8 (ραιθνζσιήλεο), 4.9 (ραιπβδνζσιήλεο), 4.10 (πιαζηηθνί ζσιήλεο) δίλεηαη ε γξακκηθή ζεξκηθή κεηάδνζε γηα δηάθνξεο δηαηνκέο ζσιήλσλ θαη πάρε κφλσζεο. Οη αλνηρηφρξσκεο ζθηαγξαθήζεηο αθνξνχλ ζηελ ειάρηζηε επηηξεπφκελε γξακκηθή ζεξκηθή κεηάδνζε γηα ηα δίθηπα δηαλνκήο κε δηέιεπζε κέζσ εζσηεξηθψλ ρψξσλ, ελψ νη ζθνπξφρξσκεο ζθηαγξαθήζεηο αθνξνχλ ζηελ ειάρηζηε επηηξεπφκελε γξακκηθή ζεξκηθή κεηάδνζε γηα ηα δίθηπα δηαλνκήο κε δηέιεπζε ζε εμσηεξηθνχο ρψξνπο. Οη απψιεηεο αλά ηξέρνλ κέηξν ηνπ δηθηχνπ δηαλνκήο ζέξκαλζεο/ ςχμεο Q [W/m], εθηφο απφ ηελ γξακκηθή ζεξκηθή κεηάδνζε ςd [W/(m.K)], εμαξηψληαη θπξίσο απφ ηε ζεξκνθξαζία ηνπ ρψξνπ δηέιεπζεο [Tα] θαη ηε ζεξκνθξαζία ηνπ κέζνπ δηαλνκήο ζην δίθηπν [Σi]. Q S = y d (Ti - Ta ) Πίνακαρ 4.8 Γξακκηθή ζεξκηθή κεηάδνζε ςd [W/(m.K)] γηα ραιθνζσιήλεο Δμσηεξηθή δηάκεηξνο Γξακκηθή ζεξκηθή κεηάδνζε (ςd) ζε W/(m K) Πάρνο κφλσζεο ζε mm [ι = 0,040 W/(m K) ζηνπο 20ºC] Υσξίο κφλσζε 15 0,30 0,15 0,15 0,14 0,13 0,12 0,12 0,11 0,1 0, ,52 0,22 0,21 0,2 0,17 0,17 0,16 0,14 0,13 0, ,59 0,25 0,24 0,22 0,19 0,19 0,18 0,16 0,14 0, ,72 0,28 0,26 0,25 0,22 0,21 0,20 0,18 0,16 0, ,87 0,33 0,31 0,29 0,25 0,24 0,22 0,20 0,18 0, ,00 0,37 0,34 0,32 0,28 0,27 0,25 0,22 0,20 0, ,22 0,42 0,39 0,37 0,32 0,31 0,28 0,25 0,22 0, ,44 0,47 0,44 0,41 0,36 0,34 0,32 0,28 0,25 0, ,62 0,54 0,50 0,47 0,41 0,39 0,36 0,32 0,28 0, ,82 0,61 0,57 0,54 0,46 0,44 0,40 0,36 0,31 0, ,07 0,69 0,65 0,61 0,52 0,50 0,46 0,40 0,35 0, ,38 0,78 0,73 0,69 0,59 0,57 0,52 0,46 0,40 0, ,75 0,91 0,85 0,80 0,69 0,66 0,60 0,53 0,46 0, ,64 1,22 1,14 1,07 0,91 0,86 0,79 0,69 0,59 0, ,28 1,45 1,35 1,27 1,07 1,02 0,94 0,82 0,70 0,56 78

87 79 Πίνακαρ 4.9 Γξακκηθή ζεξκηθή κεηάδνζε ςd [W/(m*K)] γηα ραιπβδνζσιήλεο Γηάκεηξνο ζσιήλα Γξακκηθή ζεξκηθή κεηάδνζε (ςd) ζε W/(m*K) Πάρνο κφλσζεο ζε mm [ι = 0,040 W/(m K) ζηνπο 20ºC] Υσξίο κφλσζε ½ 0,37 0,16 0,15 0,14 0,13 0,12 0,12 0,11 0,10 0,09 ¾ 0,53 0,20 0,19 0,18 0,16 0,15 0,14 0,13 0,12 0,11 1 0,67 0,25 0,23 0,22 0,19 0,19 0,17 0,16 0,14 0,12 1¼ 0,77 0,27 0,25 0,24 0,21 0,20 0,19 0,17 0,15 0,13 1½ 0,94 0,32 0,30 0,28 0,24 0,24 0,22 0,20 0,18 0,15 2 1,06 0,35 0,33 0,31 0,27 0,26 0,24 0,22 0,19 0,17 2½ 1,29 0,41 0,38 0,36 0, ,28 0,25 0,22 0,19 3 1,69 0,50 0,47 0,44 0,38 0,37 0,34 0,30 0,26 0,22 4 1,81 0,56 0,53 0,50 0,43 0,41 0,38 0,34 0,29 0,25 5 2,03 0,64 0,60 0,56 0,49 0,46 0,43 0,38 0,33 0,28 6 2,37 0,74 0,69 0,65 0,56 0,54 0,50 0,44 0,38 0,32 7 2,73 0,85 0,80 0,75 0,64 0,62 0,57 0,50 0,44 0,36 8 3,23 0,96 0,90 0,85 0,73 0,70 0,65 0,57 0,49 0,40 Πίνακαρ 4.10 Γξακκηθή ζεξκηθή κεηάδνζε ςd [(W/(m.K)] γηα πιαζηηθνχο ζσιήλεο Δμσηεξηθή δηάκεηξνο Γξακκηθή ζεξκηθή κεηάδνζε (ςd) ζε W/(m K) Πάρνο κφλσζεο ζε mm [ι = 0,040 W/(m K) ζηνπο 20ºC] Υσξίο κφλσζε 15 0,30 0,15 0,14 0,14 0,12 0,12 0,11 0,11 0,10 0, ,51 0,22 0,20 0,19 0,17 0,16 0,15 0,14 0,13 0, ,58 0,25 0,23 0,22 0,19 0,18 0,17 0,16 0,14 0, ,70 0,28 0,26 0,24 0,21 0,20 0,19 0,17 0,15 0, ,84 0,32 0,30 0,28 0,25 0,24 0,22 0,20 0,17 0, ,97 0,36 0,34 0,32 0,27 0,26 0,24 0,22 0,20 0, ,18 0,41 0,38 0,36 0,31 0,30 0,28 0,25 0,22 0, ,39 0,46 0,43 0,41 0,35 0,34 0,31 0,28 0,25 0, ,57 0,53 0,50 0,47 0,40 0,38 0,35 0,31 0,28 0, ,76 0,60 0,56 0,53 0,45 0,43 0,40 0,35 0,31 0, ,99 0,68 0,64 0,60 0,51 0,49 0,45 0,40 0,35 0, ,28 0,77 0,72 0,68 0,58 0,56 0,51 0,45 0,40 0, ,64 0,90 0,84 0,79 0,67 0,64 0,59 0,52 0,45 0, ,50 1,20 1,12 1,05 0,89 0,85 0,78 0,68 0,58 0, ,12 1,43 1,33 1,25 1,06 1,01 0,92 0,80 0,68 0,55 79

88 Δκηίμηζη Μήκοςρ Γικηύυν Γιανομήρ Αλ είλαη γλσζηφ ην κήθνο ησλ επί κέξνπο ηκεκάησλ ηνπ δηθηχνπ δηαλνκήο, θαζψο θαη νη απψιεηεο Q γηα θάζε ηκήκα ηνπ δηθηχνπ, ηφηε κπνξνχλ λα εθηηκεζνχλ θαη νη ζπλνιηθέο απψιεηεο ηνπ δηθηχνπ ζηε κνλάδα ηνπ ρξφλνπ. ε άιιε πεξίπησζε, φπνπ ην δίθηπν δηαλνκήο είλαη άδειν θαη κε θαηαγεγξακκέλν, ην κήθνο ησλ δηθηχσλ κπνξεί λα εθηηκεζεί κε κηα απινπνηεκέλε κέζνδν ζχκθσλα κε ην πξφηππν ΔΛΟΣ ΔΝ :2008. ε απηή ηελ πεξίπησζε ηα κήθε ησλ ζσιήλσλ ησλ δηθηχσλ δηαλνκήο ζέξκαλζεο/ ςχμεο δηαρσξίδνληαη ζε ηξία ηκήκαηα: Σκήκα V, ην νπνίν πεξηιακβάλεη ην νξηδφληην κήθνο ζσιήλσλ LV [m], απφ ην ζχζηεκα παξαγσγήο (ζέξκαλζεο/ ςχμεο) πξνο ηα θαηαθφξπθα ηκήκαηα ηνπ δηθηχνπ. Απηνί είλαη νη θεληξηθνί νξηδφληηνη ζσιήλεο, νη νπνίνη ζπλήζσο βξίζθνληαη κέζα ζην ιεβεηνζηάζην ή ςπρξνζηάζην ή ζε κε ζεξκαηλφκελνπο/ ςπρφκελνπο ρψξνπο (π.ρ. ππφγεηα, ζνθίηεο) ή ζε εμσηεξηθνχο ρψξνπο (ππισηέο, νξνθέο) θαη ζπαληφηεξα ζε ζεξκαηλφκελνπο ρψξνπο. Σκήκα S, ην νπνίν πεξηιακβάλεη ην κήθνο ησλ θαηαθφξπθσλ ζσιήλσλ LS [m], πνπ ζπλήζσο δηέξρνληαη κέζα απφ θξεάηηα (ζε εζσηεξηθνχο ή/ θαη εμσηεξηθνχο ρψξνπο ηνπ θηηξίνπ) ή κέζα απφ ζεξκαηλφκελνπο/ ςπρφκελνπο εζσηεξηθνχο ρψξνπο ή κέζα απφ κε ζεξκαηλφκελνπο/ ςπρφκελνπο ρψξνπο ηνπ θηηξίνπ (π.ρ. θνηλφρξεζηνπο ρψξνπο). Σκήκα Α, ην νπνίν πεξηιακβάλεη ην κήθνο ησλ νξηδφληησλ ζσιήλσλ, LΑ, [m], πνπ ελψλνπλ ηηο θαηαθφξπθεο ζηήιεο κε ηηο ηεξκαηηθέο κνλάδεο (ζψκαηα θαινξηθέξ, κνλάδεο αλεκηζηήξα ζηνηρείνπ, Κ.Κ.Μ θ.ά.). πλήζσο απνηεινχλ απηφλνκα θπθιψκαηα (π.ρ. κνλνζσιήλην ζχζηεκα ζέξκαλζεο) κε μερσξηζηφ ζπιιέθηε. Απηνί νη ζσιήλεο έρνπλ ειεγρφκελε θπθινθνξία αλάινγα κε ηελ ηεξκαηηθή κνλάδα Απώλειερ Γικηύυν Γιανομήρ Γηα ηελ εθηίκεζε ηεο πξαγκαηηθήο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο γηα ηε ζέξκαλζε ή/ θαη ςχμε ή/ θαη θιηκαηηζκφ ελφο θηηξίνπ ιακβάλνληαη ππφςε θαη νη ζεξκηθέο/ ςπθηηθέο απψιεηεο απφ ηα δίθηπα δηαλνκήο (ζεξκηθνχ ή/ θαη ςπθηηθνχ κέζνπ), θαζψο θαη απφ ηνπο αεξαγσγνχο θιηκαηηζκνχ πξνζαγσγήο θαη απαγσγήο αέξα. Ο βαζκφο ζεξκηθήο/ ςπθηηθήο απφδνζεο ελφο δηθηχνπ δηαλνκήο, πξνζδηνξίδεηαη απφ ην κέγεζνο ησλ απσιεηψλ ηνπ δηθηχνπ δηαλνκήο, νη νπνίεο εμαξηψληαη απφ: ηε ζεξκνκφλσζε ηνπ δηθηχνπ δηαλνκήο, ην κήθνο θαη ηε δηαηνκή ηνπ δηθηχνπ δηαλνκήο, ηε ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνχ (ή άιινπ κέζνπ) ζην δίθηπν, 80

89 81 ην ρψξν δηέιεπζεο ηνπ δηθηχνπ δηαλνκήο (ζεξκαηλφκελνο, κε ζεξκαηλφκελνο, εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ θ.ά.), ηελ παιαηφηεηα ηνπ δηθηχνπ, ηηο θζνξέο ηεο κφλσζεο θ.ά. ην πξφηππν ΔΛΟΣ ΔΝ :2008, δίλεηαη αλαιπηηθή κεζνδνινγία γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ ζεξκηθψλ απσιεηψλ ελφο δηθηχνπ δηαλνκήο ζέξκαλζεο ή/ θαη ςχμεο ηνπ θηηξίνπ ή/ θαη ηεο ζεξκηθήο δψλεο. Απηή ε κεζνδνινγία είλαη αξθεηά αλαιπηηθή θαη ρξνλνβφξα, αθνχ απαηηείηαη αθξηβήο πξνζδηνξηζκφο ηεο γεσκεηξίαο ηνπ δηθηχνπ δηαλνκήο (κήθνο, δηαηνκέο θ.ά.), ησλ ηνπηθψλ αληηζηάζεσλ (βάλεο, δηαζηνιέο, ζπζηνιέο, κεηξεηέο θ.ά.), ηεο πνηφηεηαο θαη γεσκεηξίαο ηεο ζεξκνκφλσζεο (πάρνο, ζπληειεζηήο ζεξκνπεξαηφηεηαο θ.ά.), ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ ζεξκηθνχ/ ςπθηηθνχ κέζνπ, ηνπ ρξφλνπ ιεηηνπξγίαο ηνπ ζπζηήκαηνο (δηαθνπηφκελε ή ζπλερήο ιεηηνπξγία, ζεξκνζηαηηθά ειεγρφκελε θ.ά.) ηεο ζεξκνθξαζίαο ησλ ρψξσλ δηέιεπζεο ησλ ζσιελψζεσλ, ηεο πνηφηεηαο ησλ ζσιελψζεσλ (ηξαρχηεηα, ζπληειεζηήο ζεξκνπεξαηφηεηαο θ.ά.) θαη άιισλ ηερληθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ. ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο θηηξίσλ θαη ηδηαίηεξα γηα φζα δηαζέηνπλ παιηέο εγθαηαζηάζεηο ζέξκαλζεο/ ςχμεο/ θιηκαηηζκνχ, απηά ηα ζηνηρεία είλαη δχζθνιν λα θαηαγξαθνχλ θαη λα πξνζδηνξηζηνχλ κε αθξίβεηα ή αθφκε θαη θαηά πξνζέγγηζε. Πξνθεηκέλνπ λα απινπνηεζνχλ νη ππνινγηζκνί ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ θηηξίνπ θαη κε βάζε ηε κεζνδνινγία ηνπ πξνηχπνπ ΔΛΟΣ ΔΝ :2008 εθηηκήζεθε ην πνζνζηφ απσιεηψλ ησλ δηθηχσλ δηαλνκήο. ηνλ Πίλαθα 4.11 δίλνληαη ηππηθέο ηηκέο γηα ην πνζνζηφ απσιεηψλ θεληξηθψλ ζπζηεκάησλ δηαλνκήο ζέξκαλζεο/ ςχμεο ζε ζρέζε κε ηελ εγθαηεζηεκέλε ηζρχ ηεο κνλάδαο παξαγσγήο, ην είδνο κφλσζεο ησλ ζσιελψζεσλ θαη ηνπο ρψξνπο δηέιεπζεο. Σν πνζνζηφ απσιεηψλ αλαθέξεηαη επί ηνπ ζπλφινπ ηεο ζεξκηθήο ή ςπθηηθήο ελέξγεηαο πνπ κεηαθέξεη ην δίθηπν. Απηέο νη ηηκέο ιακβάλνληαη γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ θηηξίνπ. ηηο απψιεηεο ησλ δηθηχσλ δηαλνκήο πξνζηίζεληαη θαη νη απψιεηεο απφ ηνπο αεξαγσγνχο θεληξηθψλ θιηκαηηζηηθψλ κνλάδσλ (Κ.Κ.Μ.) πνπ δηαλχνπλ κεγάιεο απνζηάζεηο. ηαλ νη αεξαγσγνί δηέξρνληαη κέζα απφ εζσηεξηθνχο ρψξνπο, νη ζεξκηθέο απψιεηεο ηνπο είλαη ζρεηηθά ρακειέο ιφγσ ηεο κηθξήο ζεξκνθξαζηαθήο δηαθνξάο θαη θαηά ζπλέπεηα, δε ιακβάλνληαη ππφςε γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ θηηξίνπ. Αληίζεηα, ζε πεξίπησζε δηέιεπζεο απφ εμσηεξηθνχο ρψξνπο ηνπ θηηξίνπ, νη ζεξκηθέο απψιεηεο απμάλνληαη. Γηα αεξαγσγνχο πνπ δηέξρνληαη απφ εμσηεξηθνχο ρψξνπο θαη είλαη κνλσκέλνη ζχκθσλα κε ηηο ειάρηζηεο απαηηήζεηο ηνπ Κ.Δλ.Α.Κ., πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν 4.3.1, ηα πνζνζηά απσιεηψλ ηνπ Πίλαθα 4.11 ιακβάλνληαη απμεκέλα θαηά 2% γηα ζέξκαλζε θαη 1% γηα ςχμε, θαηά πεξίπησζε. Γηα αεξαγσγνχο ρσξίο ή κε αλεπαξθή κφλσζε (δειαδή φηαλ δελ πιεξνχληαη νη ειάρηζηεο απαηηήζεηο), ηα πνζνζηά ζεξκηθψλ απσιεηψλ ηνπ Πίλαθα 4.11 ιακβάλνληαη απμεκέλα θαηά 5% γηα ζέξκαλζε θαη 3,5% γηα ςχμε θαηά πεξίπησζε. 81

90 82 Πίνακαρ 4.11 Πνζνζηφ ζεξκηθψλ/ςπθηηθψλ απσιεηψλ (%) δηθηχνπ δηαλνκήο θεληξηθήο ζέξκαλζεο εγθαηάζηαζεο ζέξκαλζεο ή θαη ςχμεο σο πξνο ηε ζπλνιηθή ζεξκηθή/ςπθηηθή ηζρχ πνπ κεηαθέξεη ην δίθηπν. Θεξκηθή ή ςπθηηθή ηζρχο δηθηπνχ δηαλνκήο Γηέιεπζε ζε εζσηεξηθνχο ρψξνπο ή/ θαη 20% ζε εμσηεξηθνχο ρψξνπο 1 Μφλσζε θηηξίνπ αλαθνξάο 2 Μφλσζε κε ηελ αθηίλα ζσιήλσλ 3 Αλεπαξθήο κφλσζε Υσξίο κφλσζε Γηέιεπζε > 20% ζε εμσηεξηθνχο ρψξνπο 1 Μφλσζε θηηξίνπ αλαθνξάο 2 Μφλσζε κε ηελ αθηίλα ζσιήλσλ Υσξίο ή κε αλεπαξθή κφλσζε 4,0 3,0 8,5 12,0 7,2 5,7 15,5 2,7 2,2 7,2 8,3 4,0 3,1 10,4 [kiwi] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] Γίθηπα δηαλνκήο ζέξκαλζεο κε πςειέο ζεξκνθξαζίεο πξνζαγσγήο ζεξκηθνχ κέζνπ ( 60ºC) ,5 4,5 11,0 14,0 8,0 6,5 17, ,0 2,5 6,5 10,5 6,0 4,2 14, ,5 2,0 5,0 9,2 3,8 2,7 13,1 >400 2,0 1,5 4,0 7,0 3,0 2,0 12,0 Γίθηπα δηαλνκήο ζέξκαλζεο κε ρακειέο ζεξκνθξαζίεο πξνζαγσγήο ζεξκηθνχ κέζνπ (<60ºC) ,5 3,0 8,0 9,0 4,5 3,7 11, ,0 4,8 6,0 6,2 3,3 2,5 10, ,5 1,2 4,5 5,0 2,2 1,8 9,7 >400 1,2 0,8 3,3 4,0 1,7 1,0 9,5 Γίθηπα δηαλνκήο ςχμεο ,0 1,5 3,0 4,5 2,5 2,0 6, ,8 1,4 2,8 3,6 2,3 1,9 5, ,5 1,1 2,2 3,0 2,0 1,6 5, ,2 0,7 1,8 2,4 1,5 1,2 4,5 >400 0,7 0,4 1,1 2,0 1,0 0,8 4,0 1_ Γηα κφλσζε ζσιήλσλ ζχκθσλα κε ηηο απαηηήζεηο ηνπ Πίλαθα _ Γηα κφλσζε ζσιήλσλ κε πάρνο ίζν κε ηελ αθηίλα ηνπ ζσιήλα. 3_ Αλεπαξθήο κφλσζε ηνπ δηθηχνπ ή θιάδνπ (ηκήκαηνο) απηνχ ιφγσ θζνξψλ. πλδέζεηο θαη βάλεο ρσξίο κφλσζε. 82

91 83 ε πεξίπησζε χπαξμεο άλσ ηνπ ελφο δηθηχσλ δηαλνκήο ζην θηίξην ή ζηε ζεξκηθή δψλε, απαηηείηαη ν πξνζδηνξηζκφο κίαο κφλν απφδνζεο δηθηχνπ, ε νπνία ζα είλαη ζηαζκηζκέλε. Καηά ζπλέπεηα αλ ππάξρνπλ άλσ ηνπ ελφο δίθηπα δηαλνκήο (πνπ ηξνθνδνηνχληαη απφ δηαθνξεηηθέο κνλάδεο παξαγσγήο) ζην θηίξην ή ζηε ζεξκηθή δψλε θαη παξνπζηάδνπλ δηαθνξεηηθή πνηφηεηα θαη επάξθεηα (πνζφηεηα) ζεξκνκφλσζεο, ηφηε ε απφδνζή ηνπο ιακβάλεηαη εληαία θαη ίζε κε απηή ηνπ ηκήκαηνο πνπ βξίζθεηαη ζηε ρεηξφηεξε πνηνηηθά θαηάζηαζε. Γηα ην θάζε δίθηπν δηαλνκήο ε απφδνζε ιακβάλεηαη αλάινγα κε ηε ζεξκηθή ηζρχ πνπ κεηαθέξεη (Πίλαθαο 4.11). Γηα ηνπηθά ζπζηήκαηα παξαγσγήο ζεξκφηεηαο ή/ θαη ςχμεο, φπσο ηνπηθνί ιέβεηεο εζσηεξηθνχ ή εμσηεξηθνχ ρψξνπ ή ηνπηθέο αληιίεο ζεξκφηεηαο, ζηα νπνία δελ ππάξρεη δίθηπν δηαλνκήο, νη απψιεηεο δηαλνκήο ζεσξνχληαη κεδεληθέο γηα ην ππφ κειέηε/ επηζεψξεζε θηίξην, θαζψο θαη γηα ην θηίξην αλαθνξάο θαηνηθίαο πνπ δηαζέηεη ηνπηθέο αληιίεο ζεξκφηεηαο. 83

92 84 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 Πίνακερ Ζλιακών Σποσιών για ηην Πεπιοσή ηηρ Δλλάδορ 84

93 85 85

94 86 86