ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. 8η ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΛΙΕΙΑΣ (2014) {SWD(2015) 295 final}

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2015) 662 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ 8η ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΛΙΕΙΑΣ (2014) {SWD(2015) 295 final} EL EL

2 Πίνακας περιεχομένων 2

3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 2. ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΤΑ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΚΥΡΙΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΤΑ ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΝΑ ΑΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΤΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΕΓΤΑΑ) ΠΑΡΑΤΥΠΙΕΣ ΠΟΥ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ 9 3. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΕΤΑ ΑΝΑ ΑΞΟΝΑ ΆΞΟΝΑΣ 1. ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΟΥ ΕΝΩΣΙΑΚΟΥ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ ΤΟ 2013 (ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ 2015) ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΠΑΥΣΗ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΠΑΥΣΗ ΤΩΝ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΑΛΙΕΙΑ ΜΙΚΡΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ ΆΞΟΝΑΣ 2. ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ, ΑΛΙΕΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ, ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΑΛΙΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΛΙΕΙΑ ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ 14 3

4 3.3. ΆΞΟΝΑΣ 3. ΜΕΤΡΑ ΚΟΙΝΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟΙ ΛΙΜΕΝΕΣ, ΤΟΠΟΙ ΕΚΦΟΡΤΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΦΥΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΝΕΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΠΙΛΟΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΆΞΟΝΑΣ 4. ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΠΡΩΤΗ ΣΕΙΡΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΕΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ

5 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σύμφωνα με το άρθρο 68 του κανονισμού για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας (ΕΤΑ) 1, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου κάθε έτους η Επιτροπή πρέπει να υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών έκθεση σχετικά με την χρησιμοποίηση του ΕΤΑ. Η έκθεση στηρίζεται στην εξέταση και στην αξιολόγηση, από την Επιτροπή, των ετήσιων εκθέσεων των κρατών μελών και τυχόν άλλων διαθέσιμων πληροφοριών. Περιλαμβάνει επίσης μιαν ανάλυση της εφαρμογής ορισμένων βασικών μέτρων του ΕΤΑ. Το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής περιλαμβάνει περίληψη της χρησιμοποίησης σε κάθε κράτος μέλος καθώς και πέντε πίνακες με λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού 2. H παρούσα τελευταία έκθεση της Επιτροπής αποτελεί συνολική αξιολόγηση της εφαρμογής του ΕΤΑ από τα κράτη μέλη και από την Επιτροπή κατά τη διάρκεια του Τα στοιχεία που διέθεσαν τα κράτη μέλη όσον αφορά τις αναλήψεις υποχρεώσεων ήταν επαρκή για μια πιο εκτεταμένη ανάλυση μέχρι την 31η Μαΐου 2015, προσφέροντας έτσι πληρέστερη εικόνα της τρέχουσας εφαρμογής του λιγότερο από ένα έτος πριν τη λήξη της προθεσμίας για την επί τόπου εφαρμογή του ΕΤΑ (31 Δεκεμβρίου 2015). Δεδομένου ότι τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τον κατ εξουσιοδότηση κανονισμό 2015/895 3 δεν οφείλουν να υποβάλουν το 2016 ετήσιες εκθέσεις σχετικά με την υλοποίηση του επιχειρησιακού προγράμματος κατά τη διάρκεια του 2015, η Επιτροπή δεν θα υποβάλει ετήσια έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του ΕΤΑ κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου έτους. Ωστόσο, θα περιλαμβάνει τη σύνοψη των λογιστικών ελέγχων των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου που θεσπίζονται από τα κράτη μέλη και που αφορούν τη συνδρομή του ΕΤΑ, όπως απαιτείται βάσει του στοιχείου δ) του άρθρου 68, παράγραφος 3 του κανονισμού ΕΤΑ στο παράρτημα της «συνοπτικής έκθεσης για το 2016 σχετικά με τα προγράμματα των ΕΔΕ ταμείων» που προβλέπεται στο άρθρο 53 του κανονισμού περί κοινών διατάξεων ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΤΑ 2.1. Δημοσιονομική χρησιμοποίηση του ΕΤΑ από τα κράτη μέλη Οι πιστοποιημένες ενδιάμεσες πληρωμές που εστάλησαν από τα κράτη μέλη το 2014 ανήλθαν συνολικά σε 567 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο αντιπροσωπεύει αύξηση κατά 4 % σε σχέση με το ίδιο ποσό για το 2013 (544 εκατ. ευρώ). Από το 2007 έως τις 31 Μαΐου 2015, οι αναλήψεις υποχρεώσεων του ΕΤΑ από τα κράτη μέλη ανήλθαν σε 3,91 δισεκ. ευρώ. Τούτο αντιπροσωπεύει αύξηση 14,5 % των αναλήψεων υποχρεώσεων του ΕΤΑ κατά την 31η Μαΐου 2014 (495 εκατ. EUR επί ένα έτος), όταν το επίπεδο των αναλήψεων υποχρεώσεων ήταν ακόμη σχετικά χαμηλό. Έως την 31 η Μαΐου 2015, είχαν αναληφθεί υποχρεώσεις σε ποσοστό 90,83% του ΕΤΑ Άρθρο 68 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1198/2006 του Συμβουλίου, της 27ης Ιουλίου 2006, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας (ΕΕ L 223 της , σ. 1). Πίνακας I. Εκτέλεση του προϋπολογισμού στις περιφέρειες στόχου σύγκλισης. Πίνακας ΙI. Εκτέλεση του προϋπολογισμού στις περιφέρειες εκτός στόχου σύγκλισης. Πίνακας ΙΙΙ. Δημοσιονομική εκτέλεση στις περιφέρειες στόχου σύγκλισης και στις περιφέρειες εκτός στόχου σύγκλισης. Πίνακας IV. Προγραμματισμένα ποσά ΕΤΑ ανά άξονα προτεραιότητας και ανά κράτος μέλος. Πίνακας V. Πιστοποιημένες δαπάνες ETA ανά άξονα προτεραιότητας και ανά κράτος μέλος. Κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 2015/895 της για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 508/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για το ΕΤΘΑ, όσον αφορά τις μεταβατικές διατάξεις. ΕΕ L 147/1 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου, ΕΕ L 347 της Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο αρχικό κονδύλιο για το Εάν λάβουμε υπόψη τις αποδεσμεύσεις (256,9 εκατ. ευρώ 5

6 Τόσο οι αναλήψεις υποχρεώσεων όσο και οι πιστοποιημένες δαπάνες στο επίπεδο των κρατών μελών εξακολουθούν να είναι κάτω από το επίπεδο που αναμένεται πριν από τη λήξη εφαρμογής του ΕΤΑ. Έως τις 31 Μαΐου 2015, άνω του 9 % του κονδυλίου του ΕΤΑ (περίπου 394 εκατ. ευρώ) δεν είχε ακόμη δεσμευθεί, εξ ου και η επείγουσα ανάγκη επιτάχυνσης των αναλήψεων υποχρεώσεων, γεγονός το οποίο, όπως και στην περίπτωση των πιστοποιημένων πληρωμών, αποτελεί πηγή ανησυχίας, δεδομένου ότι η τελική ημερομηνία για την επιλεξιμότητα δαπάνης είναι η 31η Δεκεμβρίου Η εθνική δημόσια συνεισφορά έως τις 31 Μάιου 2015 ήταν 2,44 δισεκατομμύρια ευρώ, που σημαίνει αύξηση ύψους 321,62 εκατομμυρίων ευρώ σε σχέση με τις 31 Μάιου 2014 (+15,17 %). Κατά την ίδια περίοδο, οι ιδιωτικές συνεισφορές που λάμβαναν στήριξη από το ΕΤΑ ανήλθαν σε 2,92 δισεκ. ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει αύξηση ύψους 375,36 εκατ. ευρώ, (+14,73 % από την 31η Μαΐου 2014). Όπως αναφέρθηκε και σε προηγούμενες εκθέσεις, οι ιδιωτικές συνεισφορές αφορούσαν κυρίως τη μεταποίηση (45,62 %), την υδατοκαλλιέργεια (24,95 %) και τις επενδύσεις επί των σκαφών (10,23 %). Σε αυτές, είναι απαραίτητο να προστεθούν σήμερα οι επενδύσεις για την ανάπτυξη των αλιευτικών περιοχών (8,57 %). Τα 4 αυτά μέτρα αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 90 % των ιδιωτικών επενδύσεων. Από την 1η Ιανουαρίου 2007 έως τις 31 Μαΐου 2015, οι επενδύσεις στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας ανήλθαν συνολικά σε 9,27 δισεκ. ευρώ: 42,14 % από το ΕΤΑ, 26,33 % από εθνικούς δημόσιους πόρους και 31,52 % από ιδιωτική χρηματοδότηση. Τα ποσοστά αυτά παρέμειναν σχετικά σταθερά, με μια μικρή μείωση (- 1,5 %) της συνιστώσας του κανονισμού ΕΤΑ κατά τη διάρκεια όλης της περιόδου. Από πλευράς αποτελέσματος μόχλευσης, κάθε ευρώ ενίσχυσης από το ΕΤΘΑ παράγει 1,37 ευρώ εθνικής ενίσχυσης, (+2,2% σε σύγκριση με την 31η Μαΐου 2014) ήτοι 0,75 ευρώ εθνικής χρηματοδότησης και 0,62 ευρώ εθνικής δημόσιας συνεισφοράς Κύριοι τομείς παρέμβασης του ΕΤΑ Στον ακόλουθο πίνακα συγκρίνεται το επίπεδο των αναλήψεων υποχρεώσεων για τα πέντε μέτρα που χρησιμοποιήθηκαν περισσότερο μέχρι τα τέλη Ιουλίου 2012, Μαΐου 2013, Μαΐου 2014 και Μαΐου 2015, αντίστοιχα: Πίνακας 1 31 Ιουλίου Μαΐου Μαΐου Μαΐου 2015 Οριστική παύση (19,61 %) Μεταποίηση (17,41 %) Μεταποίηση (16,65 %) Μεταποίηση (17,53 %) Υδατοκαλλιέργεια (12,98 %) Οριστική παύση (17,25 %) Οριστική παύση (15,44 %) Υδατοκαλλιέργεια (14,33 %) Μεταποίηση (12,79 %) Υδατοκαλλιέργεια (14,83 %) Υδατοκαλλιέργεια (14,43 %) Οριστική παύση (13,98 %) Αλιευτικοί λιμένες (10,89 %) Αλιευτικοί λιμένες (11,46 %) Αλιευτικοί λιμένες (11,61 %) Ανάπτυξη αλιευτικών περιοχών (11,47 %) Προσωρινή παύση (7,67 %) Προσωρινή παύση (7,40 %) Ανάπτυξη αλιευτικών περιοχών (9,25 %) Αλιευτικοί λιμένες (11,15 %) Η συγκέντρωση των αναλήψεων υποχρεώσεων στο πλαίσιο του ΕΤΑ σε αυτά τα πέντε μέτρα παραμένει πολύ υψηλή (68,46 %). Το ποσοστό αυτό είναι παρόμοιο με εκείνο για το 2013 και ελαφρώς υψηλότερο σε σχέση με εκείνο για το Η οριστική και η προσωρινή παύση συνεχίζουν να μειώνονται σε σχετικούς όρους (βλέπε πίνακα 3), ιδίως η προσωρινή παύση, η οποία, με ποσοστό 5,83 % των αναλήψεων υποχρεώσεων έχει ξεπεραστεί από τις συλλογικές δράσεις στο πλαίσιο του άξονα 3 (7,36 % των αναλήψεων υποχρεώσεων) και αποτελεί σήμερα τον έβδομο πλέον χρησιμοποιούμενο παράγοντα μέτρησης. Στον παρακάτω πίνακα γίνεται αισθητή η έως τις 31/12/2014), το ποσοστό ανάληψης υποχρεώσεων αυξάνεται σε 96,3 % του τροποποιημένου κονδυλίου του ΕΤΑ. 6

7 μείωση αυτή Το ποσοστό ανάληψης υποχρεώσεων όσον αφορά τα δύο αυτά μέτρα παρουσιάζει μείωση κατά 30 % κατά τη διάρκεια της υπό ανάλυση περιόδου. Πίνακας 2 Οριστική & προσωρινή παύση (% συνολικών αναλήψεων του ΕΤΑ) 31/7/ ,28 % 31/5/ ,65 % 31/5/ ,2 % 31/5/ ,81 % 2.3. Εξέλιξη ανά άξονα προτεραιότητας Ο ακόλουθος πίνακας δείχνει την εξέλιξη της σχετικής σημασίας του συνόλου των αναλήψεων υποχρεώσεων ανά άξονα από τον Ιούλιο του 2012 μέχρι το Μάιο του Η κατάσταση στις 31 Μαΐου 2015, ακολουθεί την τάση των προηγούμενων ετών, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του άξονα 1, με εξαίρεση τον άξονα 4, ο οποίος δείχνει σημαντική αύξηση όσον αφορά τη σχετική του σημασία από το Πίνακας 3 Άξονας 31 Ιουλίου Μαΐου Μαΐου Μαΐου 2015 προτεραιότητας 6 Άξονας 1 33,05 % 30,42 % 27,77 % 25,72 % Άξονας 2 28,96 % 32,64 % 31,44 % 32,3 % Άξονας 3 27,59 % 27,38 % 28,46 % 27,26 % Άξονας 4 7,1 % 7,2 % 9,25 % 11,47 % Άξονας 5 3,29 % 2,42 % 3,07 % 3,25 % Ο πίνακας και το παρακάτω γράφημα δείχνουν τη σχέση μεταξύ αναλήψεων υποχρεώσεων και προβλεπόμενων δαπανών το 2007 ανά άξονα προτεραιότητας για την περίοδο Πίνακας 4 Άξονας προτεραιότητας 31 Ιουλίου Μαΐου Μαΐου Μαΐου 2015 % προόδου 2015/2012 Άξονας 1 67,24 % 74,36 % 79,61 % 85,24 % +26,78 % Άξονας 2 56,6 % 77,47 % 86,77 % 98,4 % +73,85 % 6 Άξονας 1. Μέτρα για την προσαρμογή του κοινοτικού αλιευτικού στόλου. Άξονας 2. Υδατοκαλλιέργεια, αλιεία εσωτερικών υδάτων, μεταποίηση και εμπορία προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας. Άξονας 3. Μέτρα κοινού ενδιαφέροντος. Άξονας 4. Βιώσιμη ανάπτυξη αλιευτικών περιοχών. 7

8 Άξονας 3 57,8 % 67,31 % 83,80 % 93,85 % +62,37 % Άξονας 4 28 % 44,60 % 56,89 % 80,9 % +188,92 % Άξονας 5 44,04 % 44,60 % 65,34 % 83,86 % +90,43 % Σύνολο ΕΤΑ 56,31 % 67,37 % 79,33 % 90,83 % +61,3 % 100,00 % 90,00 % 80,00 % 70,00 % 60,00 % 50,00 % 40,00 % 30,00 % 20,00 % 31 Ιουλίου Μαΐου Μαΐου Μαΐου 2015 Άξονας 1 Άξονας 2 Άξονας 3 Άξονας 4 Άξονας 5 ΕΤΑ Από τους ανωτέρω πίνακες και γραφικές παραστάσεις προκύπτει ότι, εντός περιόδου τριών ετών, έχει σημειωθεί σύγκλιση του ποσοστού των αναλήψεων υποχρεώσεων μεταξύ των διαφόρων αξόνων τα ποσοστά των αναλήψεων υποχρεώσεων διέφεραν σημαντικά στην αρχή της περιόδου προγραμματισμού, για διάφορους λόγους, όπως λόγω της κρίσης των καυσίμων το 2008, λόγω του αντικτύπου της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, του καινοτόμου χαρακτήρα του άξονα 4, της ανάγκης να παρακαμφθεί η αναντιστοιχία μεταξύ των στόχων της παρέμβασης και των πραγματικών αναγκών επιτόπου. Η πλέον αξιοσημείωτη εξέλιξη, όπως έχει ήδη αναφερθεί σε προηγούμενες εκθέσεις της Επιτροπής είναι η μείωση των δημόσιων δαπανών για τον άξονα 1, η οποία θα μπορούσε να εξηγηθεί από δύο παράγοντες: πρώτον, τα προγράμματα διάλυσης σκαφών που έχουν ήδη εφαρμοστεί στο πλαίσιο του ΧΜΠΑ 7, τα οποία συνεχίστηκαν κατά τα πρώτα έτη εφαρμογής του ΕΤΑ, έχουν αντιμετωπίσει σε μεγάλο βαθμό τα θέματα της πλεονάζουσας αλιευτικής ικανότητας σε ορισμένα τμήματα του στόλου. Η βελτίωση της κερδοφορίας για ορισμένους στόλους κατά τα τελευταία έτη έχει συμβάλει στο να αυξηθεί η εμπιστοσύνη του τομέα ως προς την ικανότητά του να προοδεύει χωρίς δημόσια στήριξη. Ως αποτέλεσμα, ο άξονας 1 προχωρά πολύ αργά, και τώρα υστερεί σε σχέση με τον μέσο όρο. Οι άξονες 2 και 3 είναι οι πιο προχωρημένοι από την άποψη των αναλήψεων υποχρεώσεων, με τον άξονα 2 να προσεγγίζει σχεδόν ποσοστό 100% και τον άξονα 3 ποσοστό 95%. Ωστόσο, εκεί που διαπιστώνεται ότι η πρόοδος είναι ταχύτερη σε σχέση με το 2012, είναι στον άξονα 4 (και στον άξονα 5). Τον Μάιο του 2015, ο άξονας 4 ήταν σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με τους υπόλοιπους άξονες: σε λιγότερο από τρία έτη η απόσταση από το μέσο όρο έχει μειωθεί από 29 εκατοστιαίες μονάδες σε 10, με μια ισχυρή επιτάχυνση μετά τον Μάιο 2014 (+ 42 %). 7 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1263/1999, για το χρηματοδοτικό μέσο προσανατολισμού της αλιείας ΕΕ L 161, της

9 2.4. Εκτέλεση του προϋπολογισμού από την Επιτροπή Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό προγραμματισμό, οι τελευταίες ετήσιες αναλήψεις υποχρεώσεων για την περίοδο έγιναν στον προϋπολογισμό της ΕΕ για το Το 2014, το 13,9 % (567,25 εκατ. ευρώ) του συνολικού κονδυλίου καταβλήθηκε ως ενδιάμεσες πληρωμές, εκ των οποίων ποσοστό 83,8 % για τις περιφέρειες που υπάγονται στον στόχο σύγκλισης ( ευρώ) και 16,2 % για τις περιφέρειες εκτός στόχου σύγκλισης (91,76 εκατ. ευρώ). Λεπτομερή στοιχεία περιέχονται στο παράρτημα 1 και στο συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής Χρησιμοποίηση της τεχνικής βοήθειας από τα κράτη μέλη Το 2014, 23 κράτη μέλη δέσμευσαν κάποια ποσά στο πλαίσιο του προϋπολογισμού για την τεχνική βοήθεια (άξονας 5). Τα μεγαλύτερα ποσά δεσμεύθηκαν από την Κροατία (100 % από τις πιστώσεις του ΕΤΑ διατέθηκε για τον άξονα 5), την Πολωνία (8,2 %), τη Σουηδία (6,5 %), τη Δανία (6 %), το Βέλγιο (5,8 %) και τη Ρουμανία (7 %). Οι χρηματοδοτηθείσες δράσεις αφορούσαν την ενίσχυση των διοικητικών ικανοτήτων, την ανάπτυξη ΤΠ, τη δημοσιότητα και την ενημέρωση, καθώς και την ενίσχυση της διαχείρισης και της εφαρμογής των επιχειρησιακών προγραμμάτων. Το ανωτέρω γράφημα δείχνει τη σημαντική αύξηση αρχής γενομένης το Μάιο 2013 με ποσοστό αναλήψεων υποχρεώσεων κατά 45 %, φθάνοντας το 84 % μετά από δύο έτη Χρησιμοποίηση της τεχνικής βοήθειας από την Επιτροπή Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ) 8 άρχισε να ισχύει την 1η Ιανουαρίου 2014, αντικαθιστώντας το ΕΤΑ. Ως εκ τούτου, το 2014 η Επιτροπή δεν ανέλαβε νέες δράσεις στο πλαίσιο της τεχνικής βοήθειας του ΕΤΑ Συντονισμός του ΕΤΑ με τα διαρθρωτικά ταμεία και με το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) 9 Τα επιχειρησιακά προγράμματα (ΕΠ) δείχνουν ότι τα κράτη μέλη είχαν επίγνωση ευθύς εξαρχής της ανάγκης για διασφάλιση της συνοχής και του συντονισμού όσον αφορά τη χρησιμοποίηση των Διαρθρωτικών Ταμείων, καθώς και του ΕΓΤΑΑ. Οι ετήσιες εκθέσεις υλοποίησης των κρατών μελών δεν αναφέρονται ρητά στα θεμελιώδη προβλήματα του συντονισμού Παρατυπίες που κοινοποιήθηκαν από τα κράτη μέλη Όσον αφορά το ΕΤΑ, τα κράτη μέλη εντόπισαν και κοινοποίησαν 102 παρατυπίες το 2014, ύψους 8,7 εκατ. ευρώ (που αντιπροσωπεύουν το 1,5 % των πιστοποιημένων δαπανών). Από αυτές, οι 11 αναφέρθηκαν ως δόλιες από πέντε κράτη μέλη, σε ποσό ύψους 2,1 εκατ. ευρώ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΕΤΑ ΑΝΑ ΑΞΟΝΑ Από την 31η Μαΐου 2015, διατέθηκαν για τη στήριξη του ΕΤΑ πράξεις συνολικά. Στον παρακάτω πίνακα συνοψίζεται η εξέλιξη του αριθμού των πράξεων κατά την περίοδο Ιουλίου 2012 Μαΐου Αυτό δείχνει ότι αν και τα αριθμητικά στοιχεία αυξάνονται με διψήφιο ρυθμό, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης παρουσιάζει μείωση από το Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 508/2014 για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ), ΕΕ L 149/1 της Κανονισμός (ΕΚ) αριθ για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), ΕΕ L 277, της Για πλήρη παρουσίαση των ορισμών των αναφερθεισών παρατυπιών σε σχέση με το ΕΤΑ, βλ. το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής SWD (2015) 156 τελικό (σελίδες 44-47), Στατιστική αξιολόγηση των παρατυπιών που αναφέρθηκαν για το 2014 που συνοδεύει την έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Καταπολέμηση της απάτης Ετήσια έκθεση 2014, COM (2015) 386 final. 9

10 Πίνακας 5 Πράξεις του ΕΤΑ Πράξεις Ιούλιος 2012 = 100 Δ% έτος/έτος 31 Ιουλίου Μαΐου % 31 Μαΐου ,5 % 31 Μαΐου ,5 +12,7 % Το μέσο συνολικό κόστος ανά πράξη ανέρχεται σε ευρώ, εκ των οποίων ευρώ είναι η συνολική δημόσια στήριξη και ευρώ είναι η συνεισφορά του ΕΤΑ. Η ιδιωτική συνεισφορά ανέρχεται σε , ήτοι λίγο πάνω από το 30 % των συνολικών επιλέξιμων δαπανών. Τα ποσά αυτά συνιστούν μικρή αύξηση (+ 1,5 %) σε σχέση με το Άξονας 1. Μέτρα για την προσαρμογή του κοινοτικού αλιευτικού στόλου Οικονομική επίδοση του ενωσιακού αλιευτικού στόλου το 2013 (με βάση την ετήσια οικονομική έκθεση του ) Τα δεδομένα για το 2013, στα οποία βασίζεται η ετήσια οικονομική έκθεση (ΕΟΕ) για το 2015, δείχνουν ότι το 2013 ο αλιευτικός στόλος της ΕΕ ήταν σε γενικές γραμμές επικερδής, παράγοντας 6,8 δισεκατομμύρια ευρώ σε έσοδα, ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ύψους 3,4 δισεκ. ευρώ, 506 εκατομμύρια ευρώ σε καθαρό κέρδος και 7,8 % καθαρού περιθωρίου κέρδους. Η θετική αυτή τάση αντανακλάται επίσης στις θετικές προσδοκίες από τον κλάδο με αυξανόμενες επενδύσεις κατά τα τελευταία έτη (κυρίως όσον αφορά νέα αλιευτικά σκάφη και επενδύσεις επί του σκάφους). Ωστόσο, αυτή η συνολικά θετική τάση δεν ισχύει για όλους τους στόλους της ΕΕ, δεδομένου ότι τρεις εθνικοί στόλοι, αυτοί του Βελγίου, της Φινλανδίας και της Πορτογαλίας, παρουσίασα συσσωρευμένες απώλειες το Αυτή η συνολική βελτίωση της οικονομικής επίδοσης του στόλου εξηγείται σε μεγάλο βαθμό από τη θετική εξέλιξη των τιμών πρώτης πώλησης ορισμένων σημαντικών ειδών ψαριών, από τη στροφή προς αποδοτικότερα καύσιμα αλιευτικών εργαλείων και την αντικατάσταση του κινητήρα (με τη στήριξη του ΕΤΑ σε ορισμένες περιπτώσεις), την ενοποίηση του στόλου, καθώς και από μεταβολές στη συμπεριφορά της αλιείας και της εμπορίας. Η μείωση των τιμών των καυσίμων και της κατανάλωσης των καυσίμων κατά 10 % περίπου από το 2008 έως το 2013, συνέβαλαν επίσης στην ενίσχυση της οικονομικής επίδοσης των περισσότερων στόλων της ΕΕ. Αυτή η μείωση στην κατανάλωση καυσίμων, η οποία άρχισε σε μια εποχή υψηλών τιμών των καυσίμων εξακολουθεί, παρά τις χαμηλότερες τιμές των καυσίμων. Τα δεδομένα στην ΕΟΕ δείχνουν σημαντικές διαφορές μεταξύ περιφερειών (κυρίως με τη Μεσόγειο) και μεταξύ τμημάτων του στόλου. Οι επιδόσεις της παράκτιας αλιείας περιορισμένης κλίμακας τείνουν να επιδεινώνονται ενώ οι βιομηχανικοί στόλοι βελτιώθηκαν σημαντικά κατά την περίοδο Οριστική παύση αλιευτικών δραστηριοτήτων. Μέχρι την 31η Μαΐου 2015 το ΕΤΑ είχε συγχρηματοδοτήσει πράξεις οριστικής παύσης δραστηριοτήτων (+4 % σε σχέση με την 31η Μαΐου 2014) συνολικού κόστους 935,81 εκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων τα 546,34 εκατομμύρια ευρώ συνεισέφερε το ΕΤΑ. Το κόστος ανά πράξη δεν άλλαξε σημαντικά σε σχέση με τα προηγούμενα έτη. Το συνολικό κόστος ανά πράξη ανέρχεται σε ευρώ, εκ των οποίων ευρώ είναι χρηματοδότηση από το ΕΤΑ (η πέμπτη πιο δαπανηρή από πλευράς χρηματοδότησης ανάληψης υποχρεώσεων του ΕΤΑ). 11 Η συλλογή των στοιχείων από τα κράτη μέλη βάσει του πλαισίου συλλογής δεδομένων γίνεται με καθυστέρηση 2 ετών. 10

11 Στο προαναφερόμενο ποσό περιλαμβάνεται μικρός αριθμός πράξεων μετατροπής (48). Το κόστος μετατροπής ( ευρώ, συμπεριλαμβανομένων ευρώ από το ΕΤΑ) είναι κατά 73 % υψηλότερο από εκείνο της απόσυρσης Προσωρινή παύση των αλιευτικών δραστηριοτήτων Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, η προσωρινή παύση παραμένει το μέτρο που χρησιμοποιείται περισσότερο με βάση τον αριθμό των πράξεων ( πράξεις, 46,27 % του συνόλου). Ωστόσο, σε σχετικούς όρους, η σημασία της στήριξης στην προσωρινή παύση μειώθηκε κατά 10 % μεταξύ Μαΐου 2014 και Μαΐου Το μέσο κόστος ανά πράξη στο πλαίσιο αυτού του μέτρου εξακολουθεί να είναι το χαμηλότερο στο πλαίσιο του ΕΤΑ ( συνολικό κόστος ευρώ, δαπάνες ΕΤΑ ευρώ), και εξακολουθεί να μειώνεται από τον Ιούλιο του Επενδύσεις επί των αλιευτικών σκαφών και επιλεκτικότητα Οι επενδύσεις στην επιλεκτικότητα και επί των αλιευτικών σκαφών παραμένουν η δεύτερη πλέον χρησιμοποιούμενη δέσμη μέτρων του ΕΤΑ ( πράξεις) ωστόσο, η σχετική σημασία τους έχει μειωθεί από τον Μάιο του 2013 (από 10,8 % σε 9,54 %). Η συνολική επένδυση ανήλθε σε 509,6 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων η συνολική δημόσια συμμετοχή ανήλθε σε 210,53 εκατομμύρια ευρώ. Το μερίδιο του ΕΤΑ στη δημόσια συνεισφορά ανήλθε σε 121,93 εκατομμύρια (αύξηση σε ποσοστό 3,12 % των συνολικών αναλήψεων υποχρεώσεων του ΕΤΑ από 2,86 % κατά το προηγούμενο έτος). Το κόστος ανά πράξη ανήλθε σε ευρώ, εκ των οποίων η δημόσια συνεισφορά ανήλθε σε ευρώ (9 366 ευρώ από το ΕΤΑ). Η ιδιωτική συνεισφορά ανά πράξη ήταν αρκετά υψηλή: ευρώ. Οι προαναφερόμενοι αριθμοί περιλαμβάνουν αντικαταστάσεις κινητήρων και 954 αντικαταστάσεις εργαλείων. Η αντικατάσταση των κινητήρων αντιπροσωπεύει ποσοστό μόλις λίγο επάνω από το 1 % του συνολικού αριθμού των πράξεων, αλλά μόνο το 0,31 % των συνολικών αναλήψεων υποχρεώσεων του ΕΤΑ. Το συνολικό κόστος ανά πράξη ανέρχεται σε ευρώ, εκ των οποίων χρηματοδοτούνται από το ΕΤΑ και ευρώ από εθνικές δημόσιες συνεισφορές. Δώδεκα κράτη μέλη έχουν χρησιμοποιήσει το μέτρο. Η Γαλλία (516), η Ισπανία (348), η Πορτογαλία (220), η Ιταλία (111), η Ελλάδα (102) και το Ηνωμένο Βασίλειο (92) αντιπροσωπεύουν 99 % του συνολικού αριθμού των πράξεων. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος του στόλου, οι 3 εντατικότεροι χρήστες είναι το Βέλγιο (αντικατάσταση κινητήρων σε ποσοστό 24,39 % του στόλου), η Γαλλία (7,3 %) και η Κύπρος (4,9 %). Όσον αφορά την αντικατάσταση αλιευτικών εργαλείων, το συνολικό κόστος ανά πράξη είναι χαμηλότερο: ευρώ, εκ των οποίων χρηματοδοτούνται από το ΕΤΑ και ευρώ από εθνικές δημόσιες συνεισφορές. Μεταξύ 13 κρατών μελών που έχουν αξιοποιήσει το μέτρο, η Κύπρος (429), η Ισπανία (139), η Ελλάδα (118), η Ιταλία (88) και το Ηνωμένο Βασίλειο αντιπροσωπεύουν το 80 % του συνολικού αριθμού των πράξεων Παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας Οι πράξεις που συνδέονται με την παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας παραμένουν ελάχιστες και αντιπροσωπεύουν μόνον ποσοστό 4,21 % του συνολικού αριθμού των πράξεων, αλλά μόνον το 0,97 % των συνολικών αναλήψεων υποχρεώσεων του ΕΤΑ. Το συνολικό κόστος ανά πράξη ανέρχεται σε ευρώ, εκ των οποίων η δημόσια συνεισφορά ανέρχεται σε ευρώ. Το μέρος του ΕΤΑ, ήτοι ευρώ, είναι το δεύτερο χαμηλότερο μετά την προσωρινή παύση. Η ιδιωτική συνεισφορά ανήλθε σε ευρώ. 11

12 Κοινωνικοοικονομική αποζημίωση για τη διαχείριση του αλιευτικού στόλου Ο αριθμός των πράξεων στο πλαίσιο του παρόντος μέτρου είναι πολύ παρόμοιος με τον προηγούμενο: Ποσοστό 4,17 % του συνολικού αριθμού των πράξεων, και μόνο το 1,82 % των αναλήψεων υποχρεώσεων του ΕΤΑ. Το συνολικό κόστος ανά πράξη ανέρχεται σε ευρώ, εκ των οποίων τα ευρώ καλύπτονται από δημόσιες συνεισφορές (εκ των οποίων ευρώ από το ΕΤΑ). Η ιδιωτική συνεισφορά, ύψους ευρώ, είναι πολύ υψηλότερη απ ό, τι στην περίπτωση της παράκτιας αλιείας μικρής κλίμακας. Συνολικά, ο αριθμός και το κόστος των πράξεων στο πλαίσιο του άξονα 1 επίσης επιβεβαιώνει μια σχετική μείωση με την πάροδο των ετών Άξονας 2. Υδατοκαλλιέργεια, αλιεία εσωτερικών υδάτων, μεταποίηση και εμπορία προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας Εσωτερική αλιεία Οι πράξεις στο πλαίσιο της αλιείας εσωτερικών υδάτων παραμένουν λίγες σε αριθμό και πολύ μικρές ως προς το συνολικό κόστος. Ωστόσο, ο αριθμός των πράξεων αυξήθηκε κατά 41 % μεταξύ της 31ης Μαΐου 2014 και της 31ης Μαΐου Από την 31η Μαΐου 2015 είχαν πραγματοποιηθεί πράξεις (0,97 % όλων των πράξεων). Αυτές αντιστοιχούν στο 0,44 % των συνολικών αναλήψεων υποχρεώσεων του ΕΤΑ, που είναι το δεύτερο πιο μικρό ποσοστό αναλήψεων υποχρεώσεων. Συνιστούν επίσης τις τέταρτες λιγότερο δαπανηρές από πλευράς αναλήψεων υποχρεώσεων του ΕΤΑ ανά πράξη, καθώς ανήλθαν σε ευρώ, ποσό που είναι μικρότερο από το μισό του μέσου κόστους του ΕΤΑ ανά πράξη. Οι μέσες συνολικές επενδύσεις ανά πράξη ανέρχονται σε ευρώ, που παραμένει επίσης το τρίτο μικρότερο ποσό. Η δημόσια εθνική συνεισφορά είναι μικρότερη από ευρώ και η ιδιωτική συνεισφορά είναι ευρώ Υδατοκαλλιέργεια Όπως προαναφέρθηκε, τα μέτρα για την υδατοκαλλιέργεια είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος τομέας επένδυσης για το ΕΤΑ. Ο αριθμός των πράξεων είναι σχετικά μικρός (8 358 πράξεις, 6,12 % του συνόλου), αλλά αυτές απορροφούν ποσοστό 14,33% των αναλήψεων υποχρεώσεων του ΕΤΑ. Το συνολικό κόστος ανά πράξη ανέρχεται σε ευρώ (+ 4 % σε σύγκριση με τον Μάιο 2014), εκ των οποίων το ποσό των ευρώ αντιστοιχεί σε ιδιωτικές συνεισφορές + 8,3 %), ευρώ σε εθνικούς δημόσιους πόρους (+ 5,7 %) και ευρώ για το ΕΤΑ (- 2 %). Οι αναλήψεις υποχρεώσεων ανέρχονται συνολικά σε 1 554,9 δισεκ. ευρώ, εκ των οποίων 559,97 εκατομμύρια ευρώ αποτελούν χρηματοδότηση από το ΕΤΑ, 265,6 εκατ. ευρώ εθνική δημόσια συνεισφορά και 729,3 εκατ. ευρώ είναι ιδιωτική χρηματοδότηση. Ποσοστό 60 % περίπου των πράξεων αντιστοιχεί στον εκσυγχρονισμό και στην επέκταση των υφιστάμενων μονάδων, 19 % στα υδατοπεριβαλλοντικά μέτρα και 17,6 % σε νέα παραγωγική ικανότητα. Η νέα παραγωγική ικανότητα είναι εκείνη με την υψηλότερη απορρόφηση του ΕΤΑ ( ευρώ), και ακολουθείται εκ του σύνεγγυς από εκκολαπτήρια ( EUR) και από μέτρα για την υγεία των ζώων ( ευρώ). Τα υπόλοιπα μέτρα ανέρχονται σε κάτω από ευρώ όσον αφορά τη συνεισφορά του ΕΤΑ. Ένα ευρώ στήριξης του ΕΤΑ παράγει 1,78 ευρώ εθνικούς πόρους, εκ των οποίων 1,31 ιδιωτικούς και 0,47 δημόσιους Μεταποίηση Τα μέτρα που αφορούν τη μεταποίηση παραμένουν το κυριότερο στοιχείο δαπάνης όσον αφορά τις αναλήψεις υποχρεώσεων του ΕΤΑ. Η σχετική σημασία των πράξεων μεταποίησης έχει αυξηθεί από το τέλος του Ιουλίου 2012 (+ 37 %). Ενώ οι πράξεις αντιστοιχούν μόνον σε 3,68 % του συνολικού αριθμού, ανέρχονται ωστόσο σε ποσοστό 17,53 % των αναλήψεων υποχρεώσεων του ΕΤΑ. Το συνολικό κόστος των πράξεων ανέρχεται σε 2,39 δισεκ. ευρώ, εκ των οποίων 1,33 δισεκ. ευρώ είναι ιδιωτικοί πόροι και 1,06 δισεκ. ευρώ είναι δημόσιοι πόροι, εκ των οποίων ποσό 685 εκατ. ευρώ 12

13 αντιστοιχούν στο ΕΤΑ και το υπόλοιπο σε δημόσιες εθνικές συνεισφορές. Το συνολικό κόστος ανά πράξη ανέρχεται σε ευρώ (ήτοι στο διπλάσιο των πράξεων οριστικής παύσης λειτουργίας). Η ιδιωτική συνεισφορά ανέρχεται σε ευρώ και η δημόσια συνεισφορά σε ευρώ, εκ των οποίων ευρώ αποτελούν πόρους του ΕΤΑ (η τρίτη μεγαλύτερη). Το 75 % περίπου των πράξεων αντιστοιχούν στην κατασκευή νέων εγκαταστάσεων μεταποίησης, ή στον εκσυγχρονισμό ή στην επέκταση των υφιστάμενων 20 % στον εκσυγχρονισμό εγκαταστάσεων εμπορίας και το υπόλοιπο στην κατασκευή εγκαταστάσεων εμπορίας. Το κόστος του ΕΤΑ ανά πράξη υπερβαίνει τα ευρώ όσον αφορά τις εγκαταστάσεις μεταποίησης, τα ευρώ για την κατασκευή εγκαταστάσεων εμπορίας και τα ευρώ για τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων εμπορίας. Ένα ευρώ πόρων του ΕΤΑ παράγει 2,49 ευρώ εθνικής συνεισφοράς, εκ των οποίων 1,95 ευρώ είναι ιδιωτικοί πόροι και τα υπόλοιπα δημόσιοι Άξονας 3. Μέτρα κοινού ενδιαφέροντος Αλιευτικοί λιμένες, τόποι εκφόρτωσης και καταφύγια Έως τις 31 Μαΐου 2015, το ΕΤΑ συνέβαλε με έργα υποδομής (1,25 % του συνόλου). Το σύνολο των επενδύσεων ανήλθε σε 815,3 εκατ. EUR (+ 17 % σε σχέση με τον Μάιο του 2014), με δημόσια συνεισφορά 745 εκατ. ευρώ (+ 16,5 %), εκ των οποίων 435,96 εκατ. ευρώ προέρχονταν από το ΕΤΑ (+ 10 %). Τα έργα υποδομής παραμένουν τα πιο δαπανηρά από πλευράς συνολικών επενδύσεων ανά έργο ( ευρώ), από πλευράς χρηματοδότησης από το ΕΤΑ ( , ήτοι -6.5%) και από πλευράς εθνικής δημόσιας χρηματοδότησης ( ευρώ, +8.4%) Ανάπτυξη νέων αγορών και εκστρατείες προώθησης Έως την 31η Μαΐου 2015, ενώ ο αριθμός των χρηματοδοτούμενων πράξεων σε αυτόν τον τομέα ήταν σχετικά μικρός (2 363, ήτοι 1,73 % επί του συνόλου), απορροφήθηκαν 3,63% του συνόλου των αναλήψεων υποχρεώσεων του ΕΤΑ. Οι συνολικές δαπάνες ανήλθαν σε 245,2 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 228,14 εκατ. ευρώ προέρχονταν από δημόσιους πόρους (141,73 εκατ. ευρώ) και μόνον 17 εκατ. ευρώ προέρχονταν από ιδιωτικές συνεισφορές. Το συνολικό κόστος ανά πράξη ανέρχεται σε ευρώ (+ 4,2 % σε σύγκριση με τον Μάιο 2014), εκ των οποίων τα εκατομμύρια ευρώ αντιστοιχούν στο ΕΤΑ (+ 2,5 %), ευρώ σε εθνικούς δημόσιους πόρους (+ 10,5 %) και ευρώ (- 9,8 %) σε ιδιωτικές συνεισφορές Πιλοτικές πράξεις. Οι πιλοτικές πράξεις περιλαμβάνουν την πειραματική χρήση πιο επιλεκτικών τεχνικών αλιείας που έχουν ως στόχο την απόκτηση και τη διάδοση νέων τεχνικών γνώσεων, και επιτελούνται από οποιονδήποτε αρμόδιο φορέα έχει οριστεί για τον σκοπό αυτόν από το κράτος μέλος σε συνεργασία με επιστημονικό ή τεχνικό φορέα. Τα αριθμητικά στοιχεία της 31ης Μαΐου 2015 παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, ήτοι αφορούν 716 επιχειρήσεις, που αντιπροσωπεύουν μόλις το 0,52 % του συνολικού αριθμού, ποσοστό όμως ωστόσο που αποτελεί σημαντική αύξηση σε σχέση με την 31η Μαΐου 2014 (+ 20,5 %) και απορροφούν το 2,64 % των πόρων του ΕΤΑ και 3,87 % των εθνικών δημόσιων πόρων. Οι συνολικές δαπάνες ανέρχονται σε 234,6 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 197,6 εκατ. ευρώ είναι δημόσιες δαπάνες (EUR 103,2 εκατ. ευρώ από το ΕΤΑ). Το συνολικό κόστος ανά πράξη ανέρχεται σε ευρώ, εκ των οποίων τα είναι δημόσια ( ευρώ από το ΕΤΑ, το δεύτερο μεγαλύτερο στοιχείο) και ευρώ από τον ιδιωτικό τομέα. 13

14 Ένα ευρώ πόρων του ΕΤΑ παράγει 1,27 ευρώ εθνικών πόρων, εκ των οποίων μόνο το 25 % είναι ιδιωτικοί πόροι. Αυτό είναι από τα χαμηλότερα αποτελέσματα μόχλευσης και τονίζει, ως εκ τούτου, την ανάγκη δημόσιας χρηματοδότησης για την προώθηση της καινοτομίας Άξονας 4. Βιώσιμη ανάπτυξη αλιευτικών περιοχών Μεταξύ Μαΐου 2014 και Μαΐου 2015, η εφαρμογή του άξονα 4 διατήρησε την ταχεία πρόοδο των προηγούμενων ετών. Τα 21 κράτη μέλη που υλοποιούν τον άξονα 4 επέλεξαν τις ΟΤΔΑ και μέχρι το Μάιο του 2015 ο αριθμός των ομάδων είχε ανέλθει στις 312. Οι ΟΤΔΑ και οι διαχειριστές των έργων, καθώς και οι αρχές διαχείρισης και οι ενδιάμεσοι φορείς, όλοι ασχολούνταν ενεργά με την προετοιμασία, την επιλογή και την έγκριση των έργων καθώς και με τις πληρωμές. Τα σχετικά ποσά υποδηλώνουν σταθερή αύξηση των εγκρίσεων έργων: Ενώ στο τέλος του 2012 υπήρχαν μόνο έργα που επιλέχθηκαν επί τόπου, ο αριθμός αυτός αυξήθηκε σε έργα σε ένα έτος. Η τάση αυτή συνεχίστηκε και, έως τις 31 Μαΐου 2015, είχαν εγκριθεί σχέδια (+ 28,4 %), τα οποία αντιπροσωπεύουν το 8,28 % του συνολικού αριθμού των έργων και απορροφούν το 11,47 % του συνόλου των αναλήψεων υποχρεώσεων του ΕΤΑ. Το συνολικό κόστος στον άξονα 4 ανέρχεται σε 912,1 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 661,7 εκατ. ευρώ προέρχεται από δημόσιες συνεισφορές. Το ΕΤΑ συνεισέφερε με 448,34 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο της δημόσιας συνεισφοράς. Το συνολικό κόστος ανά σχέδιο ανήλθε σε ευρώ, εκ των οποίων ευρώ είναι ιδιωτικές συνεισφορές και η δημόσια συνεισφορά ανέρχεται σε ευρώ ( ευρώ από το ΕΤΑ). Ένα ευρώ πόρων του ΕΤΑ παράγει 1,03 ευρώ εθνικών πόρων, (εκ των οποίων 55 % ιδιωτικοί και οι υπόλοιποι είναι δημόσιοι εθνικοί). 4. ΠΡΩΤΗ ΣΕΙΡΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΕΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ Η ετήσια έκθεση υλοποίησης για το 2014 επιβεβαιώνει τις εξής τάσεις που επισημάνθηκαν στις προηγούμενες εκθέσεις: Η σταδιακή μείωση κατά τα τελευταία έτη στη στήριξη του ΕΤΑ σε μέτρα στο πλαίσιο του άξονα 1 (συγκεκριμένα, μέτρα για τη μόνιμη και την προσωρινή παύση δραστηριότητας) είναι πιο εμφανής κατά την περίοδο Αυτή η μείωση μπορεί να εξηγηθεί από τα εξής: τα προγράμματα απόσυρσης που εφαρμόστηκαν στο παρελθόν αντιμετώπισαν εν μέρει την πλεονάζουσα αλιευτική ικανότητα σε ορισμένα τμήματα του στόλου η βελτίωση της αποδοτικότητας ορισμένων στόλων εμπνέει περισσότερη εμπιστοσύνη στο μέλλον του κλάδου. Άξονας 2: τα μέτρα υπέρ της υδατοκαλλιέργειας αποτελούν τον δεύτερο μεγαλύτερο τομέα επένδυσης για το ΕΤΑ μετά τη μεταποίηση. Εξακολουθεί να σημειώνεται πρόοδος στον άξονα 3, αν και με σχετικά αργό ρυθμό. Στον άξονα 4 σημειώνεται ταχεία πρόοδος και αντιπροσωπεύει σήμερα το 11,47 % των συνολικών αναλήψεων υποχρεώσεων του ΕΤΑ Σε σύγκριση με την κατάσταση κατά τα τέλη Μαΐου του 2015 και 2014, παρατηρείται ότι για πολλά μέτρα (ιδίως όσον αφορά την υδατοκαλλιέργεια, τη μεταποίηση, τα πιλοτικά σχέδια και τα μέτρα εμπορίας) ο μέσος όρος εθνικής δημόσιας συνεισφοράς ανά πράξη αυξάνεται ταχύτερα από ό,τι η συνεισφορά του ΕΤΑ. Επιπλέον, δεδομένης της σχετικής μείωσης των κρατικών καθεστώτων ενίσχυσης, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι η εθνική στήριξη απομακρύνεται από τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων και στρέφεται στη συγχρηματοδότηση μέτρων του ΕΤΑ. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ως προς την αύξηση της ιδιωτικής συνεισφοράς ανά πράξη. Εν μέρει, αυτό εξηγείται λόγω της μείωσης της έντασης της ενίσχυσης των πράξεων που στηρίζει το ΕΤΑ, ιδίως σε κερδοφόρους τομείς δραστηριοτήτων (και συγκεκριμένα στην υδατοκαλλιέργεια και στη 14

15 μεταποίηση), που μπορεί να οφείλεται στη δημοσιονομική εξυγίανση κατά τα τελευταία έτη. Τόσο οι αναλήψεις υποχρεώσεων όσο και οι πιστοποιημένες δαπάνες σε επίπεδο κρατών μελών έχουν βελτιωθεί αλλά παραμένουν κάτω από το επίπεδο που αναμενόταν πριν από τη λήξη εφαρμογής του ΕΤΑ. Έως τις 31 Μαΐου 2015, πάνω από το 9 % του κονδυλίου του ΕΤΑ (περίπου 394 εκατ. ευρώ) δεν είχε ακόμη δεσμευθεί, τονίζοντας την επείγουσα ανάγκη να επιταχυνθούν οι πληρωμές, προκειμένου να διασφαλισθεί η πλήρης αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων εντός της προθεσμίας (31 Δεκεμβρίου 2015). 15

16 ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΦEΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΥΠΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΣΤΟΧΟ ΣYΓΚΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΦEΡΕΙΕΣ ΕΚΤOΣ ΣΤOΧΟΥ ΣYΓΚΛΙΣΗΣ Χώρα Εγκριθέντα α Δεσμευμένα β Καταβληθέντα γ % (β) / (α) % (γ) / (α) Βέλγιο Βουλγαρία Τσεχική Δημοκρατία Δανία Γερμανία Εσθονία Ιρλανδία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία Κροατία Ιταλία Κύπρος Λετονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Περίοδος , % 72,99 % Οικονομικό έτος: ,66 Περίοδος , % 64,36 % Οικονομικό έτος: ,35 Περίοδος , % 71,97 % Οικονομικό έτος: ,00 Περίοδος , % 62,80 % Οικονομικό έτος: Περίοδος , % 70,80 % Οικονομικό έτος: ,31 Περίοδος , % 82,50 % Οικονομικό έτος: ,72 Περίοδος , % 79,18 % Οικονομικό έτος: ,00 Περίοδος , % 75,39 % Οικονομικό έτος: ,52 Περίοδος , % 80,54 % Οικονομικό έτος: ,98 Περίοδος , % 75,16 % Οικονομικό έτος: ,49 Περίοδος , % 25,00 % Οικονομικό έτος: ,00 Περίοδος , % 74,48 % Οικονομικό έτος: ,32 Περίοδος , % 94,00 % Οικονομικό έτος: ,13 Περίοδος , % 94,90 % Οικονομικό έτος: ,11 Περίοδος , % 83,57 % Οικονομικό έτος: ,26 Περίοδος ,00 0,00 % 0,00 % Οικονομικό έτος: ,00 Περίοδος , % 82,91 % Οικονομικό έτος: ,47 Μάλτα Περίοδος , % 74,70 % 16

17 Οικονομικό έτος: ,20 Κάτω Χώρες Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωμένο Βασίλειο Σύνολο Περίοδος , % 62,81 % Οικονομικό έτος: ,00 Περίοδος , % 95,18 % Οικονομικό έτος: Περίοδος , % 71,19 % Οικονομικό έτος: ,90 Περίοδος , % 77,55 % Οικονομικό έτος: ,61 Περίοδος , % 62,83 % Οικονομικό έτος: ,79 Περίοδος , % 86,03 % Οικονομικό έτος: ,12 Περίοδος , % 74,89 % Οικονομικό έτος: ,86 Περίοδος , % 80,88 % Οικονομικό έτος: ,12 Περίοδος , % 74,51 % Οικονομικό έτος: ,16 Περίοδος , % 72,98 % Οικονομικό έτος: ,18 Περίοδος , % 75,52 % Οικονομικό έτος: ,95 17