Νεοελλημική Γλώζζα. Γ ΚΤΚΛΟ ΠΡΟΟΜΟΙΩΣΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΜΑΣΩΝ ΤΓΧΡΟΝΟ Ενδεικτικζσ Απαντήςεισ Α Λυκείου Ιανουάριοσ γεμικής παιδείας

Transcript

1 Νεοελλημική Γλώζζα γεμικής παιδείας A1. Ο όρος ψυχαγωγία παραπέμπει στην ψυχική και πνευματική ικανοποίηση του ανθρώπου μέσα από μια ενασχόληση, ένα έργο που να ικανοποιεί ανώτερες πνευματικές και ψυχικές ανάγκες. Όταν, όμως, επιλέγονται νόθες μορφές ψυχαγωγίας, τότε εκπίπτει σε «διασκέδαση» (διασκεδάννυμι = διασκορπίζω) και ταυτίζεται με το να ενεργεί κάποιος έτσι ώστε να περνά απλώς ευχάριστα. Ως μια νόθη μορφή ψυχαγωγίας παρουσιάζεται η παρακολούθηση αθλητικών τηλεοπτικών προγραμμάτων. Ο τηλεθεατής απομακρυσμένος από το χώρο άθλησης δεν εκγυμνάζεται. Αντιθέτως, επιδίδεται σε ποικίλων ειδών καταχρήσεις κατά τη διάρκεια της παρακολούθησής τους, όπως οι οινοποσίες. Ελλοχεύει, παράλληλα, ο κίνδυνος της μαζοποίησης από την ακατάπαυστη φλυαρία των παθητικών «αθλητών». Αυτή η αποχή από τις φυσικές δραστηριότητες επιδρά καταλυτικά στην προσωπικότητα, κυρίως των νέων. Η καταφυγή σε τεχνητούς παραδείσους, όπως τα ναρκωτικά, η εκδήλωση παθογενούς συμπεριφοράς, όπως η βία στα γήπεδα, το κάπνισμα, η παραμέληση της υγιεινής διατροφής συνιστούν μόνο μερικές από τις επιπτώσεις. Δεν πρέπει, βέβαια, να υποτιμώνται οι μακροπρόθεσμες συνέπειες, όπως ο εκφυλισμός της νοητικής και σωματικής υγείας, όπως αποδεικνύεται από σύγχρονες έρευνες. Έτσι, καταδεικνύεται η αναγκαιότητα των προγραμμάτων αγωγής υγείας. Α2. Κάθε συζήτηση που αποσκοπεί στην εξεύρεση κοινών αποδεκτών λύσεων θεωρείται γόνιμη, και συνεπώς συνιστά πολιτική πράξη. Οι συνομιλητές οφείλουν να βρίσκονται σε εγρήγορση και να ενημερώνονται, έχοντας συνειδητοποιήσει τον πολιτικό τους ρόλο. Οι συνομιλητές, όμως, μιας αθλητικής «στρογγυλής τραπέζης» διακατέχονται από παθητικότητα και ιδιώτευση που επιφέρει την παρακμή στην κοινωνία. Επιδίδονται σε μια ατέρμονα κενολογία, που στερείται νοηματικού βάθους. Συχνά, φανατίζονται απομακρυνόμενοι από τη γνήσια κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα. Έτσι, η συζήτηση για τον αθλητισμό, όταν δε συνδυάζεται με άσκηση, συνιστά απεμπόληση των πολιτικών δικαιωμάτων. (85 λέξεις) Α3. i. Δομή παραγράφου: Θεματική Περίοδος: «Μόνο που υπάρχει που ονομάζεται «γήπεδο»». Λεπτομέρειες Σχόλια: «Η διαφορά είναι μακρινή της πρόφαση.» Περίοδος Κατακλείδα: «Μ' αυτή την έννοια ως πολιτικού όντος»

2 ii. Γ ΚΤΚΛΟ ΠΡΟΟΜΟΙΩΣΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΜΑΣΩΝ ΤΓΧΡΟΝΟ Σρόποι/Μέθοδοι Ανάπτυξης υνδυασμός μεθόδων/τρόπων α. ύγκριση Αντίθεση «υπάρχει μια διαφορά μακρινή της πρόφαση.» Διαρθρωτικές λέξεις: «διαφορά», «αντίθετα» β. Αιτιολόγηση «γιατί την ασκεί» αιτιολογεί «δεν του αφαιρείται η δυνατότητα διακυβέρνησης» Διαρθρωτική λέξη «γιατί» γ. Παραδείγματα δ. Αναλογία αντάρτης» «Όποιος συμμετέχει κάνει ο Κίσινγκερ» «Όποιος παίρνει μέρος κοινότητας» «Όποιος παίρνει μέρος σε διαδήλωση Κάνει ό,τι και ο Λατινοαμερικάνος ε. Αίτια Αποτελέσματα Β1. Αίτιο: «η συζήτηση για αθλητισμό (χωρίς να συνοδεύεται από άσκηση)» Αποτέλεσμα: «καθαρή αποστέρηση των προνομίων όντος.» ΛΕΞΗ ΚΕΙΜΕΝΟΤ ΤΝΩΝΤΜΗ ΛΕΞΗ ΑΝΣΩΝΤΜΗ ΛΕΞΗ διαφορά απόκλιση ομοιότητα συμμετέχει συμβάλλει απέχει αφαιρείται στερείται, ελαττώνεται προστίθεται δυνατότητα προοπτική, επιλογή αδυναμία ουσιαστικά πραγματικά, αληθινά επιφανειακά Β2. ΛΕΞΗ ΚΕΙΜΕΝΟΤ ΝΕΕ ΤΝΘΕΣΕ ΛΕΞΕΙ αξιολογεί (ἄγω) αξιοκρατία (λέγω) απόρρητος μεσολάβηση (μέσος) μεσόγειος (λαμβάνω) θρησκόληπτος χρησιμοποιεί (χρή) καταχραστής (ποιῶ) χειροποίητος πυροβολεί (πῦρ) πυρίκαυστος (βάλλω) αναβλητικός τοποθέτηση (τόπος) τοπωνύμιο (τίθημι) ευδιάθετος

3 Β3. i. «Η απόσταση από το σώμα του μεγαλώνει!» Ο γράφων χρησιμοποιεί το θαυμαστικό: - για να αποδώσει έμφαση - για να δηλώσει την έκπληξή του για το περιεχόμενο του μηνύματος. ii. «ποιος συνάντησε πράγματι ποτέ τον Κίσινγκερ, ποιος πήγε στο Λίβανο;» Ο γράφων χρησιμοποιεί το ερωτηματικό: - στο τέλος ρητορικής ερώτησης - για να δηλώσει τον προβληματισμό του - για να προσδώσει ειρωνικό τόνο - για να δώσει παραστατικότητα, ζωντάνια στο κείμενό του - για να χαρίσει αμεσότητα στο λόγο του, λόγω της αίσθησης του διαλόγου με τον αναγνώστη. iii. «γίνονται... ακόμα» Ο γράφων χρησιμοποιεί τα αποσιωπητικά: - για να δηλώσει ότι αποσιωπά ένα μέρος του μηνύματος - για να δηλώσει ότι το μήνυμα περιέχει κάποιο υπονοούμενο, το οποίο πρέπει να συμπεράνει ο αναγνώστης - έχοντας το ρόλο της παύσης της ομιλίας πριν από ένα στοιχείο του μηνύματος που πρέπει να εστιαστεί. iv. «έκσταση» Ο γράφων χρησιμοποιεί τα εισαγωγικά: - γιατί αναφέρεται σε μεμονωμένο γλωσσικό στοιχείο - γιατί συνιστά ειδικό όρο v. «πρέπει υγείας με θέμα την άσκηση» Ο γράφων χρησιμοποιεί τα εισαγωγικά: - δηλώνοντας ότι μεταφέρει αυτούσια τα λόγια κάποιου (ευθύς λόγος). Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΤ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟ ΠΛΑΙΙΟ: ΑΡΘΡΟ τίτλος επικαιρική αφόρμηση γ' πρόσωπο οικείο ύφος, αμεσότητα, ζωντάνια αναφορική λειτουργία της γλώσσας δημοσίευση, ημερομηνία

4 «Τγιήσ» αθλητιςμόσ ΠΡΟΛΟΓΟ Με την ολοκλήρωση κάθε έτους έρχεται και η αποτίμησή του. Το 2013 σημαδεύτηκε μεταξύ άλλων από την υπόθεση Πιστόριους. Ενός αθλητή που μέσα σε λίγες μέρες από πρότυπο δύναμης έγινε παράδειγμα εκφυλισμού ηθών. ΜΕΣΑΒΑΗ Ο αθλητισμός συμβάλλει εποικοδομητικά στη διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων. Επιδιώκει την ισόρροπη ανάπτυξη ανάμεσα στο σώμα και το πνεύμα. ΚΤΡΙΩ ΘΕΜΑ 1 ο Ζητούμενο: η αναγκαιότητα και η σημασία του αθλητισμού, ιδιαίτερα για τους νέους Συμβάλλει στην ανάπτυξη των σωματικών και πνευματικών δυνάμεων. Ειδικότερα, η σωματική εκγύμναση προάγει τη σωματική ευεξία. Παράλληλα, καλλιεργεί την κρίση, την αντίληψη, την αυτενέργεια. Ο αθλητής οδηγείται στην αυτογνωσία με την ετερογνωσία, τον εντοπισμό, δηλαδή, των ικανοτήτων και των αδυναμιών του αντιπάλου. Η επιλογή αθλημάτων, όπως αυτό της ορειβασίας, τον συνδέει με τη φύση και τον εντάσσει αρμονικά σε αυτή. Γενικά, η προσπάθειά του για υπεροχή τον καθιστά ολοένα και καλύτερο. Διευκολύνεται η κοινωνικοποίηση. Καλλιεργούνται αρετές, όπως αυτές της συνεργασίας, της αλληλεγγύης, της υπευθυνότητας, της διαλλακτικότητας, οι οποίες συμβάλλουν στη σύναψη υγιών διαπροσωπικών σχέσεων, άρα, και στην ένταξη του νέου στο κοινωνικό σύνολο. Η επαφή του με άλλα άτομα τον απαλλάσσει από προλήψεις και δεισιδαιμονίες και τον οδηγεί στην ψύχραιμη αποδοχή της ήττας, νικώντας τον ατομικισμό και τον υπέρμετρο εγωισμό. Ο νέος αποφορτίζεται, και παθογενείς συμπεριφορές, όπως οι εκδηλώσεις βίας, εγκληματικότητας, φανατισμού, η καταφυγή στα ναρκωτικά και γενικότερα στις «νόθες» μορφές ψυχαγωγίας, αποφεύγονται. Ο νέος αθλητής διασφαλίζει την ψυχική ισορροπία του. Η συμμετοχή του, ιδιαίτερα, σε ομαδικά αθλήματα καταπολεμά τη μοναξιά, την εσωστρέφεια και τα διάφορα συμπλέγματα. Καταφέρνει να εκτονωθεί και να απομακρύνει το άγχος και τα προβλήματα που δημιουργεί η καθημερινή πραγματικότητα. Το αθλητικό ήθος καλλιεργεί το δημοκρατικό ήθος. Έτσι, με την καλλιέργεια αρετών, όπως η ευγενής άμιλλα, η ευγένεια, η τήρηση του μέτρου, υπομονή, επιτυγχάνεται η συναδέλφωσή των λαών και η ευαισθητοποίησή τους σε παγκόσμια προβλήματα, όπως η πείνα, το οικολογικό πρόβλημα. Με τη διεθνοποίηση του αθλητισμού τα άτομα αποβάλλουν ακραίες εθνικιστικές και ρατσιστικές αντιλήψεις σε συνδυασμό με την πολιτιστική προσέγγιση των λαών, αφού λαοί που έρχονται σε επαφή μέσω διεθνών διοργανώσεων, όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες ανταλλάσσουν πολιτιστικά στοιχεία.

5 2 ο Ζητούμενο: προτάσεις για την υιοθέτηση ενός «φυσικού» τρόπου ζωής Οι φορείς αγωγής μέσω του ανθρωπιστικού προσανατολισμού τους θα πρέπει να συμβάλλουν, ώστε όλοι οι πολίτες να μπορούν να επιλέγουν υγιείς μορφές ψυχαγωγίας. Απαιτείται, συνεπώς, η επίτευξη της πνευματικής καλλιέργειας, παράλληλα με τη σωματική άσκηση. Η παροχή ενημέρωσης από όλους τους φορείς παιδείας για την προσφορά του αθλητισμού σε όλες τις ηλικίες κρίνεται ωφέλιμη. Η διοργάνωση εκδηλώσεων με προσκεκλημένους αθλητές θα συντελέσει στην προβολή θετικών προτύπων. Με τη δημιουργία σύγχρονων και εξοπλισμένων αθλητικών εγκαταστάσεων και την ορθολογική κατανομή τους σε όλη τη χώρα, αλλά και με την αξιοποίηση των υπαρχουσών, θα μπορούν οι νέοι να ι να λειτουργούν και σε ώρες εκτός του ωρολογίου προγράμματος. Εξίσου καθοριστικός αποτιμάται και ο ρόλος της πολιτείας. Κρίνεται απαραίτητη η συνεργασία της με τους αθλητές, ώστε να βρει τρόπους αποδέσμευσης από τα οικονομικά συμφέροντα. Η επιβολή αυστηρότατων ποινών σε όσους καταπατούν τις αρχές και τα ιδανικά του αθλητισμού και προβάλλουν ένα άκρως ανταγωνιστικό και αντιαθλητικό πνεύμα, όπως σε όσους χρηματίζονται εις βάρος του αθλητισμού και σε όσους κάνουν χρήση αναβολικών ουσιών, αλλά και σε όσους θεατές επιδίδονται σε πράξεις βίας θα οδηγήσει στη θωράκιση του αθλητικού ιδεώδους. Η δημιουργία προγραμμάτων κοινωνικού αθλητισμού θα βοηθήσει «oφυσικός τρόπος ζωής» να καταστεί modus vivendi. Οι νέοι αθλητές οφείλουν να μυηθούν στην Ολυμπιακή Ιδέα. Θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουν τις αξίες τους, δίνοντας προτεραιότητα στην πνευματική τους συγκρότηση και όχι στον υλικό ευδαιμονισμό. Παράλληλα, δηλαδή με τη σωματική άσκηση να επιδιώκουν και την πνευματική του καλλιέργεια. Έτσι, θα αποτελέσουν υγιή, ιδανικά πρότυπα. ΕΠΙΛΟΓΟ «Η Ολυμπία ήταν το μεγάλο εργαστήριο, όπου οι φυλές των Ελλήνων σφυροκοπούσαν τα μπρούτζινα κορμιά τους. Όχι μονάχα για να κάμουν τα κορμιά αυτά ωραία. Ποτέ οι Έλληνες δε δούλεψαν την τέχνη για την τέχνη. Πάντα η ομορφιά είχε σκοπό να υπηρετήσει τη ζωή. Και τα σώματα τα ήθελαν οι αρχαίοι όμορφα και δυνατά, για να μπορούν να δεχτούν ισορροπημένο και γερό νου.» Ν. Καζαντζάκης scholeio.gr, 12/1/2014