ΑΝΘΟ ΑΓΓΕΙΟΠΕΡΜΩΝ. Μάξζα Λαδαξίδνπ Αζαλαζηάδνπ Καζεγήηξηα. Εξγαζηήξην Μνξθνινγίαο θαη Φπζηνινγίαο Φπηώλ

Transcript

1 ΑΝΘΟ ΑΓΓΕΙΟΠΕΡΜΩΝ Μάξζα Λαδαξίδνπ Αζαλαζηάδνπ Καζεγήηξηα Εξγαζηήξην Μνξθνινγίαο θαη Φπζηνινγίαο Φπηώλ Σκήκα Δαζνπνλίαο ΔΦΠ, παξ/κα Δξάκαο, ΣΕΙ Καβάιαο,

2 ΑΝΘΟ ΣΩΝ ΑΓΓΔΙΟΠΔΡΜΩΝ Η εγγελήο αλαπαξαγσγή ησλ αγγεηνζπέξκσλ γίλεηαη ζην άλζνο. Η δηαδηθαζία αξρίδεη κε ηελ παξαγσγή ησλ εηδηθώλ αλαπαξαγωγηθώλ θπηηάξωλ (απινεηδώλ) κε κεησηηθή ππξελνδηαίξεζε, αθνινπζεί ε επηθνλίαζε, θαηόπηλ ε γνληκνπνίεζε θαη ζπλερίδεη κε ζρεκαηηζκό θαη δηαζπνξά ησλ θαξπώλ θαη ζπεξκάησλ. Σα ζπέξκαηα πεξηθιείνπλ ην έκβξπν, από ην νπνίν αξρίδεη ε λέα δσή.

3 ΑΝΘΟ ΣΩΝ ΑΓΓΔΙΟΠΔΡΜΩΝ Σν άλζνο είλαη κεγάιεο ζεκαζίαο όρη κόλν γηα ην ζρεκαηηζκό ησλ απνγόλσλ αιιά θαη γηα ηελ εμέιημε ηνπ είδνπο.

4 Οη δηαθνξέο είλαη ζεκαληηθέο γηα ηελ εμέιημε ησλ αλζνθύησλ θαη ρξεζηκνπνηνύληαη επξέσο γηα λα πξνζδηνξίζνπλ ηηο ζρέζεηο κεηαμύ ησλ εηδώλ. ΑΝΘΟ ΣΩΝ ΑΓΓΔΙΟΠΔΡΜΩΝ Σα άλζε δηαθέξνπλ πνιύ κεηαμύ ηωλ εηδώλ ωο πξνο ην κέγεζνο, ην ρξώκα ή ηνλ αξηζκό ηωλ κεξώλ.

5 ΑΝΘΟ ΣΩΝ ΑΓΓΔΙΟΠΔΡΜΩΝ Η αλζνθνξία ζεσξείηαη ζηάδην ηεο αλάπηπμεο ησλ θπηώλ θαη ζηα εηήζηα θπηά δείρλεη όηη ην θπηό πιεζηάδεη ηε ζπκπιήξσζε ηνπ βηνινγηθνύ ηνπ θύθινπ. Αληίζεηα, ε αλζνθνξία ζηα πνιπεηή θπηά κπνξεί λα επαλαιακβάλεηαη θάζε ρξόλν ή θαη ζπρλόηεξα. H έλαξμε ηεο αλζνθνξίαο επεξεάδεηαη από παξάγνληεο ηνπ πεξηβάιινληνο, όπσο ε δηάξθεηα ηεο εκέξαο θαη ε ζεξκνθξαζία.

6 Αλζνθόξνη νθζαικνί Σν άλζνο αξρίδεη ζαλ εκβξπώδεο αξρέθπηξν, πνπ αλαπηύζζεηαη κέζα ζε νθζαικό. Αριαδηά Παζραιηά

7 ΕΞΕΛΙΞΗ ΣΟΤ ΑΝΘΟΤ ΣΩΝ ΑΓΕΙΟΠΕΡΜΩΝ : Έθπηπμε ηνπ άλζνπο 4 : Ώξηκν άλζνο 5: Γνληκνπνηεκέλν άλζνο 6-7: Αλάπηπμε θαξπνύ

8 ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ ΑΝΘΟΤ Ακπγδαιηά Αλζήξαο λήκα Αλδξείν= ηήκνλεο Πέηαια έπαια Αλζνδόρε Πνδίζθνο ηίγκα ηύινο σνζήθε Γπλαηθείν = Ύπεξνο Έλα ηππηθό, πιήξεο άλζνο απνηειείηαη από ηέζζεξα είδε κεηακνξθσκέλσλ θύιισλ ηα νπνία θύνληαη ζηελ αλζνδόρε ζε δηαθνξεηηθνύο ζπνλδύινπο: ζέπαια, πέηαια, ζηήκνλεο, θαξπόθπιια.

9 ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ ΑΝΘΟΤ Σν άλζνο βξίζθεηαη ζηελ θνξπθή ελόο εμεηδηθεπκέλνπ κίζρνπ πνπ νλνκάδεηαη πνδίζθνο. Ο πνδίζθνο δηνγθώλεηαη ζην άθξν ηνπ θαη ζρεκαηίδεη ηελ αλζνδόρε. αλζνδόρε πνδίζθνο

10 ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ ΑΝΘΟΤ Σα ζέπαια, όια καδί απνηεινύλ ηνλ θάιπθα. πλήζσο πξάζηλα, παρηά θαη θεξώδε. Ο θάιπθαο πεξηβάιιεη θαη πξνζηαηεύεη ηνλ νθζαικό, όζν ην άλζνο αλαπηύζζεηαη ζ' απηόλ. Μεξηθέο θνξέο ηα ζέπαια είλαη ρξσκαηηζηά ή παξάγνπλ λέθηαξ θαη αηζέξηα έιαηα. απηή ηε πεξίπησζε ηα ζέπαια πξνζειθύνπλ ηνπο επηθνληαζηέο.

11 ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ ΑΝΘΟΤ Σα πέηαια, όια καδί απνηεινύλ ηε ζηεθάλε. Η ζηεθάλε είλαη ζπλήζσο ρξσκαηηζηή ζε δηάθνξα κεγέζε θαη ζρήκαηα. Δίλαη ην κέξνο ηνπ άλζνπο πνπ πξνζειθύεη ηνπο επηθνληαζηέο.

12 ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ ΑΝΘΟΤ Ο θάιπθαο θαη ε ζηεθάλε ζρεκαηίδνπλ καδί ην πεξηάλζην. Μεξηθέο θνξέο ην πεξηάλζην δελ δηαθνξνπνηείηαη ζε ζέπαια θαη πέηαια, αιιά απνηειείηαη από νκνηόκνξθα θπιιάξηα πνπ νλνκάδνληαη ηέηαια. απηή ηελ πεξίπησζε ην πεξηάλζην νλνκάδεηαη πεξηγόλην. Σα ηέηαια κπνξεί λα είλαη πξάζηλα όπσο ηα ζέπαια ή ρξσκαηηζηά όπσο ηα πέηαια.

13 ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ ΑΝΘΟΤ Οη ζηήκνλεο όινη καδί απνηεινύλ ην αλδξείν (πνπ ζεκαίλεη ην ζπίηη ηνπ άλδξα). Κάζε ζηήκνλαο απνηειείηαη από δπν δηαθξηηά ηκήκαηα: ην λήκα, είλαη επίκεθεο, ιεπηό θαη άγνλν ζηέιερνο, πνπ θύεηαη από ηελ αλζνδόρε θαη ζην άθξν ηνπ ζρεκαηίδεη ηνλ δηνγθσκέλν αλζήξα, ν νπνίνο είλαη ην γόληκν κέξνο ηνπ ζηήκνλα θαη πεξηέρεη ηνπο γπξεόθνθθνπο. αλζήξαο λήκα

14 ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ ΑΝΘΟΤ Νεαξόο (α) θαη ώξηκνο αλζήξαο ζε ηξηζδηάζηαηε απόδνζε.

15 ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ ΑΝΘΟΤ Σα θαξπόθπιια απνηεινύλ ην γπλαηθείν (ζπίηη ηεο γπλαίθαο). Έλα ή πνιιά ελσκέλα θαξπόθπιια ζρεκαηίδνπλ ηνλ ύπεξν. Κάζε ύπεξνο απνηειείηαη από ηξία κέξε. Ξεθηλώληαο από ηε βάζε απηά είλαη: ε ωνζήθε, έλαο δηνγθσκέλνο, θνίινο ρώξνο πνπ θέξεη κία ή πεξηζζόηεξεο ζπεξκνβιάζηεο (ζε θάζε ζπεξκνβιάζηε δεκηνπξγείηαη έλα σάξην κε κεησηηθή ππξελνδίαηξεζε). - ηνλ ζηύιν, έλαλ ιεπηό ζηέιερνο ζην νπνίν νη γπξεόθνθθνη βιαζηάλνπλ, - θαη ην ζηίγκα, κηα επηθάλεηα κε πνηθίια κεγέζε θαη ζρήκαηα πνπ βξίζθεηαη ζηελ θνξπθή ηνπ ζηύινπ. Δίλαη ην ηκήκα ππνδνρήο ηνπ ππέξνπ όπνπ νη γπξεόθνθθνη πξνζθνιιώληαη θαη βιαζηάλνπλ.

16 ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΟΤ ΑΝΘΟΤ Γπλαηθείν απόθαξπν: πνιιά θαξπόθπιια πνπ ην θαζέλα ζρεκαηίδεη μερσξηζηή σνζήθε.

17 ηίγκα

18 Άιια κέξε ηνπ άλζνπο Σα βξάθηηα θύιια είλαη κεηακνξθσκέλα ή εηδηθά θύιια από ηε καζράιε ησλ νπνίσλ θύεηαη έλα άλζνο ή ηαμηαλζία. Σα βξάθηηα θύιια κπνξεί λα είλαη πξάζηλα όπσο ζηνλ ειίαλζν ή ρξσκαηηζηά. ε κεξηθέο πεξηπηώζεηο ηα βξάθηηα είλαη πεξηζζόηεξν ρξσκαηηζηά θαη κεγάια από ηα άλζε ην νπνία πεξηβάιινπλ όπσο ζηε κπνπθακβίιηα θαη ηελ πνηλζέηηα (αιεμαλδξηλό).

19 Άιια κέξε ηνπ άλζνπο Νεθηάξην, είλαη αδέλαο πνπ παξάγεη θαη εθθξίλεη λέθηαξ. Βξίζθεηαη ζε δηάθνξα κέξε ηνπ άλζνπο, όπσο αλζνδόρε, ζέπαια, πέηαια, ζηήκνλεο, ή ύπεξν. Σν λέθηαξ είλαη γιπθό πγξό πνπ παξάγεηαη από ηα θπηά γηα λα πξνζειθύεη θαη λα απνηειεί ηξνθή γηα ηνπο επηθνληαζηέο.

20 πκκεηξία ηνπ άλζνπο Σα άλζε αλάινγα κε ηε ζπκκεηξία πνπ παξνπζηάδνπλ κπνξνύλ λα δηαθξηζνύλ ζε (α) θαλνληθά ή αθηηλόκνξθα ή πνιπζπκεηξηθά, όηαλ ην άλζνο έρεη πνιινύο άμνλεο ζπκκεηξίαο θαη (β) κε θαλνληθά ή δπγόκνξθα ή κνλνζπκεηξηθά, όηαλ έρνπλ κόλνλ έλαλ άμνλα ζπκκεηξίαο, δει. ππάξρεη κόλν έλαο ηξόπνο λα ρσξηζηεί ζε δύν ίζα κέξε (ςπραλζή, Οξρενεηδή). δπγόκνξθα αθηηλόκνξθν

21 Δηαθνξνπνηήζεηο ζηε κνξθή ηνπ άλζνπο Πιήξε θαη ειιηπή άλζε Άλζνο πνπ έρεη θαη ηνπο ηέζζεξηο ζπνλδύινπο νλνκάδεηαη πιήξεο. Ειιηπέο είλαη ην άλζνο ζην νπνίν ιείπνπλ έλαο ή πεξηζζόηεξνη ζπόλδπινη. Σν ειιηπέο άλζνο κπνξεί λα είλαη: Υσξίο πεξηάλζην Υσξίο πέηαια ή ζέπαια Υσξίο ζηήκνλεο ή θαξπόθπιια

22 Σέιεηα θα αηειή άλζε Άλζε πνπ έρνπλ ζηήκνλεο θαη ύπεξν είλαη δηγελή θαη νλνκάδνληαη ηέιεηα ή κνλόθιηλα ή εξκαθξόδηηα (κειηά, ηξηαληαθπιιηά).

23 Άλζε ζηα νπνία ιείπνπλ νη ζηήκνλεο ή ν ύπεξνο είλαη κνλνγελή θαη νλνκάδνληαη αηειή ή δίθιηλα. Αξζεληθό είλαη ην άλζνο πνπ έρεη κόλν ζηήκνλεο (ζηεκνλνθόξν) θαη ζειπθό απηό πνπ έρεη κόλν ύπεξν (ππεξνθόξν). Όηαλ αξζεληθά θαη ζειπθά άλζε βξίζθνληαη ζην ίδην άηνκν, ην είδνο ή ην θπηό νλνκάδεηαη κόλνηθν (θαιακπόθη, θαξπδηά). Όηαλ αξζεληθά θαη ζειπθά άλζε βξίζθνληαη ζε δηαθνξεηηθά θπηά, ηα είδε ή ηα θπηά νλνκάδνληαη δίνηθα (ζπαξάγγη, ηηηά). απηήλ ηελ πεξίπησζε κηιάκε γηα «ζειπθά» θαη «αξζεληθά» θπηά. Μεξηθά είδε παξάγνπλ ηξία είδε αλζέσλ: αξζεληθά, ζειπθά θαη εξκαθξόδηηα (θελδάκη).

24 Θέζε ηεο ωνζήθεο Όηαλ νη αλζηθνί ζπόλδπινη εκθαλίδνληαη θάησ από ην γπλαηθείν, ην γπλαηθείν νλνκάδεηαη επηθπέο θαη ην άλζνο ππόγπλν (παπαξνύλα, ηνπιίπα, βαηόκνπξν). Όηαλ νη ζπόλδπινη ηνπ άλζνπο θύνληαη από ην πάλσ κέξνο ηεο σνζήθεο, ην γπλαηθείν νλνκάδεηαη ππνθπέο θαη ην άλζνο επίγπλν (ηξηαληαθπιιηά). Δλδηάκεζε θαηάζηαζε απνηειεί ην άλζνο ζην νπνίν ε αλζνδόρε ζρεκαηίδεη θύπειιν, ην νπνίν πεξηβάιεη ηελ σνζήθε ρσξίο λα ζπκθύεηαη κε απηήλ, ελώ ηα ππόινηπα αλζηθά κέξε θύνληαη ζην ύςνο ηεο σνζήθεο. Σν άλζνο απηό νλνκάδεηαη πεξίγπλν θαη ην γπλαηθείν πεξηθπέο ή εκηππνθπέο.