ΑΧΟΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ

Transcript

1 ΗοΙdings σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς Βεβαιώνεται ότι οι συνημμένες Ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις είναι εκείνες που εγκρίθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο της «ΑΧΟΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ» την 29η Μαρτίου 2016 και έχουν δημοσιοποιηθεί μέσω του τύπου και την ανάρτησή τους στο διαδίκτυο στη διεύθυνση Επισημαίνεται ότι τα δημοσιευθέντα στον τύπο συνοπτικά οικονομικά στοιχεία στοχεύουν στο να παράσχουν στον αναγνώστη ορισμένα γενικά οικονομικά στοιχεία αλλά δεν παρέχουν την ολοκληρωμένη εικόνα της οικονομικής θέσης και των αποτελεσμάτων της Εταιρείας και του Ομίλου, σύμφωνα µε τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης. Επίσης επισημαίνεται ότι, χάριν απλοποίησης, στα δημοσιευθέντα στον τύπο συνοπτικά οικονομικά στοιχεία έχουν γίνει ορισμένες συμπτύξεις και ανακατατάξεις κονδυλίων. Βασιλική Σταματάκη Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου & Δ/νουσα Σύμβουλος ΑΧΟΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ

2 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου... 6 Δήλωση Εταιρικής Διακυβέρνησης Έκθεση Ελέγχου Ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή Ενοποιημένη και Εταιρική Κατάσταση Συνολικών Εσόδων Ενοποιημένη και Εταιρική Κατάσταση Οικονομικής Θέσης Ενοποιημένη Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων Εταιρική Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων Ενοποιημένη και Εταιρική Κατάσταση Ταμειακών Ροών Περιγραφή της Επιχείρησης Σημειώσεις επί των Ετήσιων Οικονομικών Καταστάσεων Γενικές πληροφορίες για την Εταιρεία και τον Όμιλο Βάση σύνταξης των Οικονομικών Καταστάσεων Γενικά Καταστατικές Οικονομικές Καταστάσεις Χρήση εκτιμήσεων Έγκριση των Ετήσιων Οικονομικών Καταστάσεων Νέα πρότυπα, διερμηνείες και τροποποίηση υφιστάμενων προτύπων Δομή του Ομίλου Ακολουθούμενες λογιστικές αρχές Βάση ενοποιήσεως Επενδύσεις σε συγγενείς εταιρείες Νόμισμα λειτουργίας και παρουσίασης και Μετατροπή Ξένων Νομισμάτων Ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Λογισμικά προγράμματα Άδειες εκμετάλλευσης Μισθωτικά δικαιώματα Συνενώσεις επιχειρήσεων, Υπεραξία και μεταβολές σε ποσοστά μειοψηφίας Απομείωση αξίας περιουσιακών στοιχείων ενεργητικού Κόστος Δανεισμού Επενδύσεις σε ακίνητα Αποθέματα Χρηματοοικονομικά μέσα Χρηματοοικονομικά στοιχεία αποτιμώμενα στην εύλογη αξία τους μέσω της κατάστασης συνολικών εσόδων Δάνεια και απαιτήσεις Επενδύσεις κατεχόμενες ως την λήξη Διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού Συμψηφισμός χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού και ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων Εμπορικές και λοιπές απαιτήσεις Διαθέσιμα Μετοχικό Κεφάλαιο Δάνεια Γενικά Μετατρέψιμο Ομολογιακό Δάνειο Χρηματοδοτικές και Λειτουργικές Μισθώσεις Φόρος εισοδήματος (τρέχων και αναβαλλόμενος) Μερίσματα Προβλέψεις για παροχές προς τους εργαζομένους Κρατικά ασφαλιστικά προγράμματα Προβλέψεις και Ενδεχόμενες Απαιτήσεις, Υποχρεώσεις

3 4.21 Κρατικές επιχορηγήσεις Αναγνώριση εσόδων Έξοδα Λειτουργικές μισθώσεις Χρηματοδοτικές μισθώσεις Κόστος χρηματοδότησης Κέρδη ανά μετοχή Τμηματική ανάλυση των δραστηριοτήτων του Ομίλου Διαχείριση χρηματοοικονομικών κινδύνων Κίνδυνος αγοράς Κίνδυνος αγοράς Συναλλαγματικός κίνδυνος Κίνδυνος τιμής Κίνδυνος επιτοκίου Πιστωτικός κίνδυνος Κίνδυνος ρευστότητας Διαχείριση κεφαλαίου Εύλογες αξίες Σημαντικές λογιστικές εκτιμήσεις και κρίσεις της διοίκησης Δυνατότητα ομαλής συνέχισης της λειτουργικής δραστηριότητας του Ομίλου Πληροφόρηση λειτουργικών τομέων δραστηριότητας Ανάλυση κατά δραστηριότητα Δεδομένα χρήσεως 1/1/ /12/ Δεδομένα χρήσεως 1/1/ /12/ Λοιπές πληροφορίες Κατάστασης Οικονομικής Θέσης Λοιπές πληροφορίες Κατάστασης Οικονομικής Θέσης (κατά την 31/12/2014) Λοιπές πληροφορίες Κατάστασης Οικονομικής Θέσης (κατά την 31/12/2013) Ποσά επιστροφών rebate & clawback Κόστος πωλήσεων Λοιπά έσοδα εκμεταλλεύσεως Έξοδα διοικητικής λειτουργίας Έξοδα λειτουργίας έρευνας και ανάπτυξης Έξοδα λειτουργίας διαθέσεως Λοιπά λειτουργικά έξοδα Κόστος χρηματοδότησης (καθαρό) Έσοδα (έξοδα) επενδύσεων Φόροι εισοδήματος Κέρδη / (Ζημιές) ανά μετοχή Ενσώματες ακινητοποιήσεις Ασώματες ακινητοποιήσεις Υπεραξία (Goodwill) Συμμετοχές σε θυγατρικές εταιρείες Διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού Επενδύσεις σε ακίνητα Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις Αποθέματα Πελάτες και λοιπές απαιτήσεις Χρηματοοικονομικά στοιχεία αποτιμώμενα στην εύλογη αξία τους μέσω της κατάστασης αποτελεσμάτων χρήσεως Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα Μετοχικό Κεφάλαιο Αποθεματικά κεφάλαια Ίδιες μετοχές Δάνεια Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 3

4 38 Προβλέψεις για παροχές προς τους εργαζομένους Λοιπές προβλέψεις Επιχορηγήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Προμηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις Συναλλαγές και Υπόλοιπα με Συνδεδεμένα Πρόσωπα Δεσμεύσεις και Ενδεχόμενες Υποχρεώσεις Ενδεχόμενες υποχρεώσεις και απαιτήσεις από επίδικες ή υπό διαιτησία διαφορές Χορηγηθείσες εγγυήσεις Δεσμεύσεις από λειτουργικές μισθώσεις Λοιπές ενδεχόμενες υποχρεώσεις Μεταγενέστερα των Οικονομικών Καταστάσεων Γεγονότα ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 4

5 Δηλώσεις των Μελών του Διοικητικού Συμβουλίου (σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 4 του Ν. 3556/2007) Δηλώνεται με την παρούσα εξ όσων γνωρίζουμε ότι οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις της AXON ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ για τη χρήση 1/1/ /12/2015, οι οποίες καταρτίσθηκαν σύμφωνα με τα ισχύοντα λογιστικά πρότυπα, απεικονίζουν κατά τρόπο αληθή τα στοιχεία της Κατάστασης Οικονομικής Θέσης, της Κατάστασης Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων και της Κατάστασης Συνολικών Εσόδων της Εταιρείας, καθώς και των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στην ενοποίηση εκλαμβανομένων ως σύνολο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 2 του άρθρου 4 του Ν. 3556/2007. Δηλώνεται επίσης εξ όσων γνωρίζουμε ότι η ετήσια έκθεση του διοικητικού συμβουλίου απεικονίζει κατά τρόπο αληθή την εξέλιξη, τις επιδόσεις και τη θέση της ΑΧΟΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ, καθώς και των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στην ενοποίηση εκλαμβανομένων ως σύνολο, συμπεριλαμβανομένης της περιγραφής των κυριότερων κινδύνων και αβεβαιοτήτων που αντιμετωπίζουν. Αθήνα, 29 Μαρτίου 2016 Σταματάκη Βασιλική Κοντομού Μαρία Παρασκευή Πάκα Πρόεδρος του Δ.Σ. και Δ/νουσα Σύμβουλος Μέλος του Δ.Σ. Μέλος του Δ.Σ. Δηλώσεις Μελών Διοικητικού Συμβουλίου 5

6 Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΑΧΟΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ επί των Ενοποιημένων και Εταιρικών Οικονομικών Καταστάσεων για τη χρήση από 1/1/2015 έως 31/12/2015 Κύριοι Μέτοχοι, Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3556/2007, του Κ.Ν. 2190/1920 και τις σχετικές αποφάσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς σας υποβάλλουμε την παρούσα Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου για την χρήση 2015 (1/1/ /12/2015). Επίσης η παρούσα έκθεση περιλαμβάνει την Δήλωση Εταιρικής Διακυβέρνησης του άρθρου 2 παρ. 2 του Ν. 3873/2010. Η παρούσα έκθεση παρέχει συνοπτικές χρηματοοικονομικές πληροφορίες για την οικονομική κατάσταση και τα αποτελέσματα της Εταιρείας ΑΧΟΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ και του Ομίλου εταιρειών αυτής, περιγραφή των σημαντικών γεγονότων που έλαβαν χώρα κατά την τρέχουσα οικονομική χρήση και την επίδραση αυτών στις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, περιγραφή των κυριότερων κινδύνων και αβεβαιοτήτων, παράθεση των σημαντικών συναλλαγών που καταρτίσθηκαν μεταξύ της Εταιρείας και του Ομίλου και συνδεδεμένων προσώπων καθώς και παράθεση ποιοτικού χαρακτήρα στοιχείων και εκτιμήσεων για την εξέλιξη των δραστηριοτήτων της Εταιρείας και του Ομίλου για την νέα οικονομική χρήση. Επίσης παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τις μετοχές, το μετοχικό κεφάλαιο και σημαντικές συμφωνίες που ήταν σε ισχύ κατά τη λήξη της κλειόμενης οικονομικής χρήσεως. Τέλος εμπεριέχεται Δήλωση Εταιρικής διακυβέρνησης για την κλειόμενη χρήση σύμφωνα με τον Ν. 3873/2010 άρθρο 2 παρ. 2. Α. Συνοπτικές χρηματοοικονομικές πληροφορίες για τον Όμιλο και την Εταιρεία Η κλειόμενη χρήση, όπως και το 2014, ήταν κατά γενική ομολογία μια δύσκολη χρονιά για τις δραστηριότητες του Ομίλου, αλλά και για το σύνολο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της Ελληνικής αγοράς. Το εξαιρετικά δυσμενές οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον σε συνδυασμό κυρίως με τις πρωτοφανείς και ακραίες νομοθετικές παρεμβάσεις της πολιτείας για τον περιορισμό των κρατικών δαπανών στο χώρο της υγείας είχαν ως αποτέλεσμα την επιδείνωση των βασικών οικονομικών μεγεθών του κλάδου υγείας και κατ επέκταση αυτών του Ομίλου. Η εξέλιξη των βασικών οικονομικών μεγεθών αποτυπώνεται και στα συνημμένα οικονομικά αποτελέσματα (τα ποσά που παρατίθενται είναι σε χιλιάδες ευρώ). Κύκλος εργασιών Ο κύκλος εργασιών του Ομίλου και της Εταιρείας, κατά την λήξη της τρέχουσας οικονομικής χρήσεως, ανήλθε σε για τον Όμιλο και σε 0 για την Εταιρεία. Την προηγούμενη χρήση ο κύκλος εργασιών είχε διαμορφωθεί σε και 0 αντίστοιχα. Αναλυτικότερα, οι συνολικές πωλήσεις του κλάδου υγείας παρουσίασαν μείωση κατά 10,1 % ήτοι κατά ποσό Σημειώνεται ότι κατά την συγκριτική χρήση οι Διοικήσεις των θυγατρικών του Τομέα Υγείας του Ομίλου ενίσχυσαν σημαντικά τα οικονομικά τους αποτελέσματα με την σύναψη νέων συμφωνιών στο πλαίσιο ανάπτυξης του ιατρικού τουρισμού. Συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών του Ομίλου λόγω των ως άνω συμφωνιών αυξήθηκε κατά την προηγούμενη χρήση κατά Επιπλέον, οι συνολικές πωλήσεις του κλάδου χρηματοοικονομικών συναλλαγών παρουσίασαν κάμψη της τάξης του (55,8) %, ήτοι κατά ποσό (389), λόγω της συνεχιζόμενης διατήρησης σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα του όγκου των χρηματιστηριακών συναλλαγών καθώς και των τιμών των μετοχικών αξιών, των χρηματιστηριακών δεικτών της αγοράς αξιών και του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 6

7 Τέλος, οι συνολικές πωλήσεις του κλάδου πληροφορικής, τεχνολογίας και ειδικών εφαρμογών, παρουσίασαν κάμψη πωλήσεων της τάξης του (62,6) %, ήτοι κατά ποσό (3.280), γεγονός που οφείλεται κατά κύριο λόγο στην περιορισμένη σχετικά υλοποίηση, σε σχέση με την προηγούμενη χρήση, του ανεκτέλεστου μέρους των υπό εκτέλεση έργων εντός της κλειόμενης χρήσεως. Κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (Ε.B.I.T.D.A.) Τα κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων (E.B.I.T.D.A.) σε ενοποιημένο επίπεδο ανήλθαν σε ζημία ποσού (19.655) (2014: ζημία ποσού (7.991)) παρουσιάζοντας μείωση της τάξεως του 146,0 % έναντι της προηγούμενης χρήσεως. Αντίστοιχα, τα κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων (E.B.I.T.D.A.) της Εταιρείας ανήλθαν σε ζημία (6.130) (2014: ζημία ποσού (745)) παρουσιάζοντας αύξηση ζημιών ύψους 723,2% σε σχέση με την προηγούμενη χρήση. Το εν λόγω κονδύλι έχει επιβαρυνθεί σημαντικά, όπως αναλυτικά αναφέρεται και κατωτέρω, από το γεγονός ότι η Διοίκηση του Ομίλου προχώρησε στον σχηματισμό προβλέψεων για την κάλυψη της ενδεχόμενης επιβάρυνσης από την εφαρμογή των διατάξεων για το clawback και το rebate από την πλευρά του ΕΟΠΥΥ. Οι εν λόγω προβλέψεις ανήλθαν σε (2014: ) σε επίπεδο Ομίλου, επιβαρύνοντας ισόποσα το μέγεθος των ενοποιημένων πωλήσεων. Κέρδη (Ζημίες) προ φόρων κλειόμενη χρήση ο Όμιλος πραγματοποίησε ζημιές προ φόρων ποσού (64.456) σε σχέση με την προηγούμενη χρήση, όπου o Όμιλος πραγματοποίησε ζημίες προ φόρων ποσού (60.151). Όσον αφορά στην Εταιρεία, πραγματοποιήθηκαν ζημίες προ φόρων ποσού (9.661), έναντι ζημιών ύψους (15.560) κατά την προηγούμενη χρήση. Σημαντική επίδραση στην διαμόρφωση των προ φόρων αποτελεσμάτων έχουν τα επενδυτικά αποτελέσματα του (βλ. σχετικά Σημειώσεις 16), η υποτίμηση της αξίας των ιδιόκτητων επενδυτικών ακινήτων της Εταιρείας Ομίλου (βλ. σχετικά Σημειώσεις 24) και το αυξημένο χρηματοοικονομικό κόστος. Εφαρμογή διατάξεων clawback και rebate επί των απαιτήσεων του ΕΟΠΥΥ Από τον Ιούλιο 2013 τέθηκαν σε εφαρμογή, σύμφωνα με το άρθρο 100 του ν.4172/2013, τα εξής: α) ο μηχανισμός αυτόματης επιστροφής (claw back) δαπανών νοσηλείας, διαγνωστικών εξετάσεων και φυσικοθεραπείας. Βάσει του συγκεκριμένου μηχανισμού, η μηνιαία δαπάνη του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) για διαγνωστικές εξετάσεις, νοσηλεία και φυσικοθεραπείες που παρέχονται από συμβεβλημένους ιδιώτες παρόχους υγείας, δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1/12 των εγκεκριμένων πιστώσεων του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ. Το υπερβάλλον ποσό, το οποίο αναζητείται εκ μέρους του ΕΟΠΥΥ από τους συμβεβλημένους ιδιώτες παρόχους των ανωτέρω υγείας, υπολογίζεται σε εξαμηνιαία βάση και καταβάλλεται εντός μηνός από την έγγραφη ατομική ειδοποίηση σε λογαριασμό τραπέζης που θα υποδείξει ο ΕΟΠΥΥ. Σε περίπτωση απράκτου παρελεύσεως της ως άνω προθεσμίας, το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΟΠΥΥ αναστέλλει αυτοδικαίως και αζημίως ως προς αυτόν, τη σύμβαση του συμβεβλημένου παρόχου με τον ΕΟΠΥΥ, για το χρονικό διάστημα μέχρι την καταβολή του συνολικού οφειλομένου ποσού εντόκως από αυτόν (πάροχο) του ποσού ή την είσπραξη του κατά τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.). Ως βάση υπολογισμού του ποσού επιστροφής που αντιστοιχεί, ανά μήνα, σε κάθε συμβαλλόμενο πάροχο χρησιμοποιείται ο μηνιαίος λογαριασμός που αυτός υποβάλλει στον ΕΟΠΥΥ, έναντι των παρεχόμενων για τον αντίστοιχο χρονικό διάστημα υγείας στους ασφαλισμένους του. Δεν Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 7

8 αναγνωρίζονται και δεν αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ δαπάνες που υποβάλλονται σε αυτόν μετά την πάροδο είκοσι (20) ημερών από τη λήξη εκάστου ημερολογιακού μήνα. Το συνολικό ποσό της επιστροφής (claw back) υπολογίζεται σε εξαμηνιαία βάση, υπολογίζοντας τη διαφορά ανάμεσα στην προϋπολογισμένη και την πραγματική δαπάνη, που προκύπτει από την αιτούμενη από τους παρόχους δαπάνη, αφού αφαιρεθούν τυχόν επιστροφές rebate και λοιπές μη αποδεκτές δαπάνες κατά το χρόνο υπολογισμού. β) η καθιέρωση ποσοστού επί των οφειλών του ΕΟΠΥΥ για νοσηλεία, διαγνωστικές εξετάσεις και φυσικοθεραπείες των ασφαλισμένων του προς τους συμβεβλημένους με τον ΕΟΠΥΥ ιδιώτες παρόχους των ως άνω υγείας, υπέρ του Οργανισμού ως έκπτωση (rebate) για κάθε μήνα. Το ποσό έκπτωσης (rebate) υπολογίζεται σε μηνιαία βάση, και αποδίδεται από τους υπόχρεους παρόχους υγείας, εντός μηνός από την έγγραφη ή ηλεκτρονική ατομική ειδοποίησή τους, σε λογαριασμό τραπέζης που θα υποδείξει ο ΕΟΠΥΥ. Οι διατάξεις των αναφερόμενων περιπτώσεων (α) και (β) είχαν αναδρομική ισχύ από 1/1/2013 και η διάρκεια έως 31/12/2015. Ωστόσο, στο πλαίσιο τήρησης των προϋποθέσεων που έθεσε στις 12/7/2015 η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωζώνης ώστε να εξεταστεί το αίτημα της Ελλάδας για οικονομική βοήθεια από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), το ελληνικό κοινοβούλιο στις 14/8/2015 ενέκρινε τα συμφωνημένα προαπαιτούμενα βάσει των οποίων προβλέπεται η συνέχιση εφαρμογής των ανωτέρω μέτρων για claw back και rebate και για τα έτη Η ανωτέρω νομοθετική ρύθμιση προκάλεσε προσφυγή των ιδιωτικών φορέων στο ΣτΕ, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται ουσιαστικά για συμψηφισμό και ματαίωση της είσπραξης των οφειλομένων ποσών, ενώ ταυτόχρονα επιβάλλεται δωρεάν παροχή υγείας κατά το μέρος που υπερβαίνει το μηνιαίο πλαφόν δαπανών του ΕΟΠΥΥ. Συγκεκριμένα οι εν λόγω προσφυγές κατατέθηκαν την 27/9/2013 και 8/11/2013, ενώ η εκδίκαση των αιτήσεων ακυρώσεως ορίσθηκε αρχικά για την 26/11/2013 και έπειτα από αναβολή που ζήτησε ο ΕΟΠΥΥ εκδικάστηκαν την 17/12/2013 και αναμένεται η έκδοση απόφασης του ΣτΕ. Ο ΕΟΠΥΥ την 28η Μαΐου 2014, την 18η Νοεμβρίου 2014 και την 9η Δεκεμβρίου 2015 κοινοποίησε με την αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων στις κλινικές και τα διαγνωστικά κέντρα του Ομίλου και της Εταιρείας τα ποσά του rebate και claw back που αντιστοιχούν στη χρήση 2013, το πρώτο εξάμηνο του 2014 και το πρώτο εξάμηνο του 2015 (υπηρεσίες νοσηλείας). Επιπλέον, ο ΕΟΠΥΥ με αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων στις 2 Ιουλίου 2015 στις κλινικές και τα διαγνωστικά κέντρα του Ομίλου και της Εταιρείας κοινοποίησε τον επαναπροσδιορισμό των συνολικών ποσών του rebate και claw back που αντιστοιχούν στη χρήση 2014 για την πρωτοβάθμια περίθαλψη συνολικού. Οι εταιρείες του Ομίλου προχώρησαν σε κατάθεση προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών κατά των από 28/5/2014, 18/11/2014, 22/5/2015 και 9/12/2015 πράξεων έκδοσης από τον ΕΟΠΥΥ αναφορικά με τα ποσά αυτόματης επιστροφής (claw back) και ποσά επιστροφής (rebate) που αντιστοιχούν στις χρήσεις 2013 και 2014 και το πρώτο εξάμηνο του Επιπλέον, στις 11/11/2014 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 3040/2014 η απόφαση του υπουργείου Υγείας με την οποία γνωστοποιούνται τα μέτρα ελέγχου των δαπανών των ιδιωτικών κλινικών. Σύμφωνα με την απόφαση καθορίζεται στα 235 εκ. ο συνολικός προϋπολογισμός για το 2014 των Γενικών, Μικτών και Ειδικών, πλην ψυχιατρικών, κλινικών. Επιπροσθέτως, περιγράφεται η μεθοδολογία υπολογισμού του clawback ανά κλινική για το 2014 λαμβάνοντας υπ όψιν καθορισμένους ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες, οι οποίοι θα προκύψουν από τα απολογιστικά στοιχεία του Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 8

9 Μέχρι στιγμής είναι αδύνατη η ακριβής ποσοτικοποίηση του προϋπολογισμού και του claw back που αντιστοιχεί σε κάθε μονάδα του Ομίλου και της Εταιρείας λόγω: α) μη ολοκλήρωσης του ελέγχου και της εκκαθάρισης των υποβολών του κλάδου των ιδιωτικών κλινικών για το 2013, και β) μη γνωστοποίησης, από πλευράς του ΕΟΠΥΥ, όλων των παραμέτρων (κλάδου και κλινικών ξεχωριστά), οι οποίες μπορούν αξιόπιστα να οδηγήσουν σε ακριβή προσδιορισμό των αντίστοιχων ποσών. Επίσης, θα πρέπει να διευκρινισθεί ότι τα τελικά ποσά του claw back για το 2014 και το 2015 θα προκύψουν εφόσον ελεγχθούν και οι υποβολές του συνόλου των αναφερόμενων ετών και τελικώς επικυρωθούν από τον ΕΟΠΥΥ. Οι εταιρείες του Ομίλου, με βάση τα κοινοποιούμενα από τον ΕΟΠΥΥ ενημερωτικά, για claw back και rebate, σημειώματα, προχώρησαν αποκλειστικά και μόνο για λόγους φορολογικής συμμόρφωσης σύμφωνα με την ΠΟΛ.1191/ και την ΠΟΛ 1113/ , στην έκδοση των αντίστοιχων τιμολογίων επιστροφών για τις περιόδους 1/1/ /6/2014 και 1/1/ /6/2015. Επιπλέον, εντός της χρήσεως 2014 κοινοποιήθηκαν από τις συμβαλλόμενες Ιδιωτικές Ελεγκτικές Εταιρείες στις κλινικές της Εταιρείας και του Ομίλου τα αποτελέσματα του διοικητικού και ιατρικού ελέγχου των υποβληθέντων λογαριασμών προς τον ΕΟΠΥΥ για την περίοδο 1/1/ /12/2013. Με βάση τα κοινοποιηθέντα πορίσματα οι μη αποδεκτές δαπάνες ανέρχονται σε επίπεδο Ομίλου και Εταιρείας σε και αντίστοιχα. Η Διοίκηση εκτιμώντας ότι το μεγαλύτερο μέρος των μη αποδεκτών δαπανών, βάσει των ως άνω πορισμάτων, έχουν ήδη ενσωματωθεί στα σημειώματα που έχει αποστείλει ο ΕΟΠΥΥ για την επιβάρυνση clawback & rebate της χρήσεως 2013, προέβη στην διενέργεια πρόβλεψης για την πιθανή επιπλέον επιβάρυνση κατά την οριστικοποίηση των ποσών περικοπών ύψους και σε επίπεδο Ομίλου και Εταιρείας αντίστοιχα. Ωστόσο, οι κλινικές της Εταιρείας και του Ομίλου έχουν ήδη προχωρήσει, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, σε υποβολή ένστασης επί των σχετικών ευρημάτων. Να σημειώσουμε ότι η οριστικοποίηση των ποσών των μη αποδεκτών δαπανών προϋποθέτει την ολοκλήρωση της διαδικασίας των ενστάσεων με την έκδοση των σχετικών τελεσίδικων αποφάσεων για το σύνολο του κλάδου. Τέλος, ο διοικητικός και ιατρικός έλεγχος των υποβολών των κλινικών του κλάδου προς τον ΕΟΠΠΥ για τις χρήσεις 2012, 2014 και 2015 δεν έχει, έως και σήμερα, ξεκινήσει. Ο Όμιλος και η Εταιρεία έχουν προβεί σε υπολογισμό του claw back και του rebate από την έναρξη ισχύος των αποφάσεων επιβαρύνοντας αντίστοιχα τα οικονομικά τους αποτελέσματα. Συγκεκριμένα κατά τις παρουσιαζόμενες χρήσεις οι σχηματισθείσες προβλέψεις έχουν ως κάτωθι: Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 9 Ο ΟΜΙΛΟΣ 1/1-31/12/2015 1/1-31/12/2014 Επίδραση από rebate & clawback Προσαρμογή πρόβλεψης απογραφής (287) Πρόβλεψη για την πιθανή επιβάρυνση κατά την οριστικοποίηση των ποσών περικοπών των ΙΕΕ Συνολική Επίδραση Στους κάτωθι πίνακες εμφανίζονται τα βασικά οικονομικά μεγέθη της κλειόμενης και της συγκριτικής χρήσεως, όπως αυτά θα διαμορφώνονταν χωρίς την επίδραση των ανωτέρω προβλέψεων. Τα κονδύλια Αποτελέσματα μετά φόρων και Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων περιλαμβάνουν και την επίδραση των αναλογούντων φόρων.

10 Βασικά Οικονομικά Μεγέθη Δημοσιευμένα κονδύλια 1/1-31/12/2015 1/1-31/12/2014 Κονδύλια χωρίς την επίδραση Claw back & Rebate Δημοσιευμένα κονδύλια Κονδύλια χωρίς την επίδραση Claw back & Rebate Πωλήσεις Μικτό κέρδος Λειτουργικά απ οτελέσματα * (31.391) (24.578) Αποτελέσματα π ρο φόρων * (64.456) (29.389) (60.151) (8.943) Αποτελέσματα μετά φόρων * (65.749) (39.874) (74.735) (13.257) Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων * ( ) ( ) ( ) (82.187) Κέρδη / (ζημιές) π ρο φόρων, χρηματοδοτικών, επ ενδυτικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων * (19.163) (7.177) * Έχει ληφθεί υπόψη κατά την κλειόμενη περίοδο η προκύπτουσα διαφορά μεταξύ της διενεργηθείσας πρόβλεψης την 31/12/2014 και των νέων ατομικών ειδοποιήσεων της 2/7/2015. συγκριτική περίοδο έχει ληφθεί υπόψη η προκύπτουσα διαφορά μεταξύ της διενεργηθείσας πρόβλεψης την 31/12/2013 και των ατομικών ειδοποιήσεων της 28/5/2014. Με την πράξη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ), (ΦΕΚ Α 184/ ) αποφασίσθηκε ότι η ισχύς των υφισταμένων κατά τη δημοσίευση του παρόντος συμβάσεων μεταξύ των ιατρών, διαγνωστικών εργαστηρίων, πολυϊατρείων, κλινικών και λοιπών παρόχων και του ΕΟΠΥΥ, είτε αυτές είναι αρχικές είτε έχουν ήδη παραταθεί, παρατείνεται έως τις 30/6/2016. Συντελεστής μόχλευσης Ο συντελεστής μόχλευσης του Ομίλου παρουσίασε επιδείνωση κατά την 31/12/2015 σε σχέση με τη λήξη της προηγούμενης χρήσεως. Ο συντελεστής υπολογίζεται ως το καθαρό χρέος διαιρούμενο με το συνολικό απασχολούμενο κεφάλαιο. Το καθαρό χρέος υπολογίζεται ως ο συνολικός δανεισμός (συμπεριλαμβάνονται τα βραχυπρόθεσμα, τα μακροπρόθεσμα και τα πληρωτέα στην επόμενη χρήση δάνεια, όπως αυτά εμφανίζονται στην Κατάσταση Οικονομικής Θέσης) μείον τα χρηματικά διαθέσιμα. Το συνολικό κεφάλαιο υπολογίζεται ως τα ίδια κεφάλαια που εμφανίζονται στην κατάσταση οικονομικής θέσης πλέον του καθαρού χρέους. Πιο συγκεκριμένα: 31/12/2015 Ο ΟΜΙΛΟΣ 31/12/2014 Σύνολο δανείων (Σημείωση 32) Μείον: Χρηματικά διαθέσιμα (Σημείωση 29) (9.005) (7.840) Καθαρό χρέος Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων ( ) ( ) Σύνολο απασχολούμενου κεφαλαίου Συντελεστής μόχλευσης 204,76% 162,96% Λοιποί χρηματοοικονομικοί δείκτες Στους παρακάτω πίνακες απεικονίζονται για τον Όμιλο οι βασικότεροι αριθμοδείκτες: Β. Σημαντικά γεγονότα που έλαβαν χώρα κατά την κλειόμενη χρήση και επίδραση αυτών στις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 10

11 ΠΙΝΑΚΑΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ 2015 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΜΙΚΤΟΥ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ Ή ΜΙΚΤΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ = ΜΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ = = 5,93% ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ = ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Μ.Ο. ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ = = -0,62 ( ) ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ = ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Μ.Ο. ΣΥΝΟΛΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ = = 0, ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ Ή ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ = ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΡΓΗΤΙΚΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ = = 0, ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΔΑΝΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ = ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΞΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ( ) = = -0, ΠΙΝΑΚΑΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ 2014 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΜΙΚΤΟΥ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ Ή ΜΙΚΤΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ = ΜΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ = = 7,87% ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ = ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Μ.Ο. ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ = = -1,09 ( ) ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ = ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Μ.Ο. ΣΥΝΟΛΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ = = 0, ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ Ή ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ = ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΡΓΗΤΙΚΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ = = 0, ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΔΑΝΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ = ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΞΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ( ) = = -0, Απομείωση αξίας επενδύσεων και υπεραξίας Απομείωση της υπεραξίας Η Διοίκηση του Ομίλου κατά την 31/12/2015, λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες συνθήκες αγοράς καθώς και το αναθεωρημένο πενταετές επιχειρηματικό πλάνο του Ομίλου, διενήργησε έλεγχο απομείωσης στα περιουσιακά στοιχεία (σε ενοποιημένο επίπεδο) λειτουργικών μονάδων δημιουργίας ταμειακών ροών πλέον της επιμερισμένης σε αυτά υπεραξίας. Με βάση τον εν λόγω έλεγχο δεν προέκυψε απομείωση. Απομείωση των διαθέσιμων προς πώληση χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού Επιπλέον, η Διοίκηση του Ομίλου διενήργησε έλεγχο απομείωσης της αξίας των μη εισηγμένων επενδύσεων οι οποίες έχουν χαρακτηρισθεί ως διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού. Από τον εν λόγω έλεγχο δεν προέκυψε απομείωση. Επιπλέον, η αξία της εισηγμένης στο Χρηματιστήριο Αθηνών επένδυσης στην εταιρεία ΙΑΣΩ Α.Ε., εντός της χρήσεως υποτιμήθηκε κατά και η επίδραση καταχωρήθηκε στην καθαρή θέση, αφαιρετικά του αποθεματικού εύλογης αξίας επενδύσεων. Μεταβολές στη δομή του Ομίλου κατά τη διάρκεια της κλειόμενης χρήσεως Εντός της κλειόμενης χρήσεως δεν υπήρξαν σημαντικές μεταβολές όσον αφορά στη δομή του Ομίλου. Στη σημείωση 3 των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων εμφανίζονται αναλυτικά οι μεταβολές του κόστους κτήσεως, καθώς και των ποσοστών συμμετοχής που πραγματοποιήθηκαν εντός της κλειόμενης χρήσεως. Γ. Σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν από τη λήξη της χρήσεως μέχρι την ημερομηνία σύνταξης της παρούσας έκθεσης Δεν συνέβησαν αξιομνημόνευτα γεγονότα από τη λήξη της κλειόμενης χρήσεως μέχρι την ημερομηνία συντάξεως της παρούσας εκθέσεως. Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 11

12 Δ. Στοιχεία και εκτιμήσεις για την εξέλιξη των δραστηριοτήτων της Εταιρείας και του Ομίλου για το 2016 Ο Όμιλος ΑΧΟΝ δραστηριοποιείται με σημαντικά ποσοστά συμμετοχής σε τρεις τομείς: τον τομέα υγείας που εκπροσωπείται από τον όμιλο EUROMEDICA, τον τομέα πληροφορικής, τεχνολογίας και ειδικών εφαρμογών που εκπροσωπείται κυρίως από την SONAK Α.Ε.Β.Ε. και τον τομέα χρηματιστηριακών συναλλαγών που εκπροσωπείται από την AΧΟΝ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ Α.Ε.Π.Ε.Υ.. Συνεπώς, οι προοπτικές ανάπτυξης του Ομίλου AXON βρίσκονται σε συνάρτηση με τη διεύρυνση των δραστηριοτήτων των τομέων αυτών, δεδομένου ότι η μητρική εταιρεία δεν ασκεί κάποια επιχειρηματική δραστηριότητα πλην αυτής της διενέργειας επενδύσεων στο κεφάλαιο άλλων οντοτήτων. Η Διοίκηση, παρά τις αντίξοες τρέχουσες οικονομικές συνθήκες, παρακολουθεί με προσοχή τις εξελίξεις και σε συνεργασία με τις διοικήσεις των θυγατρικών εταιρειών της εξετάζει και αξιοποιεί πολιτικές που θα ενισχύσουν την ανάπτυξη και θα επιφέρουν ξανά την επιθυμητή οργανική κερδοφορία. Τα σημαντικότερα άμεσα υλοποιήσιμα σχέδια της Διοίκησης σχετικά με την επιχειρηματική στρατηγική του Ομίλου για την νέα οικονομική χρήση παρατίθενται ως κάτωθι: Προοπτικές του Τομέα υγείας Η Ελληνική Οικονομία την περίοδο 2008 έως 2014 έχει υποστεί δραματική μείωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος κατά 25,0% με αντίστοιχη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος κατά 27,0 % την αντίστοιχη περίοδο. Επιπλέον, η ανεργία την 31/12/2014 ανήλθε σε 26,5%. Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ωστόσο, παρά την οριακή βελτίωση των μακροοικονομικών και χρηματοοικονομικών δεικτών κατά την προηγούμενη περίοδο, το τρέχον έτος 2015 θα αποτελέσει τον έβδομο χρόνο ύφεσης για την ελληνική οικονομία. Στην απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης για παροχή δανείου από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) γίνεται αναφορά για αναθεωρημένες προβλέψεις σύμφωνα με τις οποίες ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης αναμένεται να κυμανθεί ανάμεσα στο -2% και -4% το 2015 και ανάμεσα στο -0,5% και - 1,75% το Στην περίπτωση που επαληθευτούν οι εν λόγω προβλέψεις τότε το ποσοστό απασχόλησης θα συρρικνωθεί και τα εισοδήματα θα μειωθούν περαιτέρω. Όπως εκτιμάται σε πρόσφατη οικονομική ανάλυση της Eurobank, στην περίπτωση που ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης το 2015 διαμορφωθεί στο -2,5% και στο 0,0% το 2016 τότε η συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ σε σχέση με το 2007 αναμένεται να προσεγγίσει το 27,6%. Επιπλέον, η αστάθεια του ελληνικού τραπεζικού τομέα που είχε ως αποτέλεσμα την επιβολή ελέγχων κεφαλαίων την 28 Ιουνίου 2015 έχει δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερη αβεβαιότητα για την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα, η οποία μπορεί να επηρεάσει την λειτουργία, τη δραστηριότητα, την οικονομική κατάσταση και τις προοπτικές του Ομίλου και της Εταιρείας. Στις 12 Ιουλίου 2015, η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωζώνης συμφώνησε να εξετάσει το αίτημα της Ελλάδας για οικονομική βοήθεια από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) ύψους έως 86 δις, με την προϋπόθεση ότι οι ελληνικές αρχές θα νομοθετήσουν μια δέσμη μέτρων (προαπαιτούμενα). Η εν λόγω διαδικασία ολοκληρώθηκε με την έγκριση από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, την 15/7/2015 και την 14/8/2015, των συμφωνημένων μέτρων που οδήγησαν στην έγκριση της αιτούμενης χρηματοδότησης. Στο πλαίσιο αυτού του εξαιρετικά δυσμενούς οικονομικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος, η Διοίκηση του Ομίλου προσπαθεί μέσω συγκεκριμένων ενεργειών να επιτύχει βιώσιμη χρηματοοικονομική δομή λαμβάνοντας αποφάσεις που θα συμβάλουν στην επίτευξη θετικών λειτουργικών ταμειακών ροών, θα διασφαλίζουν την ικανότητα Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 12

13 αποπληρωμής των υποχρεώσεων του και θα οδηγήσουν στην ολοκλήρωση της αναχρηματοδότησης του τραπεζικού του δανεισμού. Τα σημαντικότερα άμεσα υλοποιήσιμα σχέδια της Διοικήσεως σχετικά με την επιχειρηματική στρατηγική του Ομίλου για την τρέχουσα οικονομική χρήση 2016 έχουν ως ακολούθως: Αποτελεσματική διαχείριση του κίνδυνου ρευστότητας μέσω της επιτυχούς ολοκλήρωσης επαναδιαπραγμάτευσης των δανειακών υποχρεώσεων καθώς και των πιστωτικών όρων με τους κύριους προμηθευτές. Περαιτέρω περιορισμός του λειτουργικού κόστους του Ομίλου και κεντρική διαπραγμάτευση βασικών συμβάσεων με σκοπό τον περιορισμό των μη παραγωγικών δαπανών. Συνέχιση των απαιτούμενων εργασιών έναρξης λειτουργίας της γενικής κλινικής της θυγατρικής εταιρείας EUROMEDICA ΙΟΝΙΟΣ ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΦΟΡΕΩΝ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ με σκοπό την επίσπευση της έναρξη λειτουργίας της. Συνέχιση των εργασιών κατασκευής του κέντρου αποκατάστασης κλειστής και ανοικτής νοσηλείας από τη θυγατρική εταιρεία με την επωνυμία ΘΗΣΕΥΣ ΚΕΝΤΡΟ ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Α.Ε., δυναμικότητας έως 60 κλινών, στην περιοχή της Αττικής. Σημειώνεται ότι η εταιρεία έχει διασφαλίσει τις απαιτούμενες πηγές χρηματοδότησης για την ολοκλήρωση του εν λόγω έργου και αναμένεται η έναρξη λειτουργίας του εντός του πρώτου εξαμήνου της τρέχουσας χρήσεως. Έναρξη των δραστηριοτήτων του κέντρου αποκατάστασης κλειστής και ανοικτής νοσηλείας από τη συγγενή εταιρεία με την επωνυμία ΚΕΝΤΡΟ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΒΑΛΑΣ - ΛΥΔΙΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, δυναμικότητας έως 80 κλινών, στην περιοχή της Καβάλας. Συνέχιση των προσπαθειών για εξεύρεση επενδυτικών κεφαλαίων. Επίσης η Διοίκηση του Ομίλου, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες που δημιουργεί η παρατεταμένη ύφεση σε συνδυασμό με τις αποφάσεις περί clawback και rebate, έχει επανασχεδιάσει την επιχειρηματική ατζέντα με την συνειδητοποιημένη στροφή σε αγορές του εξωτερικού καθώς και με ενέργειες για την διασύνδεση των μονάδων του Ομίλου στην Ελλάδα με κατοίκους ξένων χωρών (ιατρικός τουρισμός). Η εντατικοποίηση των ενεργειών για την ενίσχυση του κλάδου ιατρικού τουρισμού, δύναται να ενισχύσει σημαντικά τόσο τα οικονομικά αποτελέσματα όσο και την ρευστότητα του Ομίλου και της Εταιρείας αντίστοιχα. Η Διοίκηση του Ομίλου, αναγνωρίζοντας το δύσκολο και ευμετάβλητο οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον, παρακολουθεί συνεχώς τις εξελίξεις προσπαθώντας να προσαρμόζει και να αναθεωρεί την επιχειρηματική του πολιτική στα υπό εξέλιξη δεδομένα. Προοπτικές του Τομέα χρηματιστηριακών συναλλαγών Ο Τομέας των χρηματιστηριακών συναλλαγών του Ομίλου, που εκπροσωπείται από την θυγατρική εταιρεία ΑΧΟΝ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΕΠΕΥ, επηρεάστηκε κατά την κλειόμενη χρήση από τις κάτωθι εξελίξεις: Το 2015 χαρακτηρίστηκε ως η χειρότερη χρονιά για την Ελληνική χρηματιστηριακή αγορά με αποκορύφωμα το κλείσιμο του Χρηματιστηρίου για έναν και πλέον μήνα εξαιτίας του μέτρου της επιβολής των capital controls.το Χ.Α. παρέμεινε κλειστό για 5 εβδομάδες κάτι που γίνεται για πρώτη φορά σε καιρό ειρήνης. Οι αναταράξεις στην πολιτική ζωή της Χώρας, με δύο έκτακτες εθνικές εκλογές, στις οποίες προστέθηκε και ο έλεγχος στην κίνηση κεφαλαίων, προκάλεσαν σημαντικές ζημιές στα χαρτοφυλάκια των εγχώριων και κυρίως των ξένων επενδυτών. Μετά τα capital controls το δεύτερο σημαντικότερο γεγονός ήταν η τρίτη κατά σειρά ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων τραπεζών, που ουσιαστικά μηδένισαν την αξία τους, και μειώθηκε σε σημαντικό βαθμό ο τραπεζοκεντρικός χαρακτήρας του Χρηματιστηρίου.Ο δείκτης τραπεζών κατέρρευσε εμφανίζοντας απώλειες το έτος 2015 της Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 13

14 τάξης του -93,9%. Μεγάλες απώλειες εμφάνισαν και άλλες επιμέρους μετοχές, αφού αρκετές έγραψαν ζημίες που ξεπέρασαν το 50%. Χαρακτηριστικό του κλίματος της αγοράς είναι το γεγονός ότι η συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς μειώθηκε το 2015 κατά 6,4 δις ευρώ και ανέρχεται περίπου στο 25% του ΑΕΠ. Ο βασικός χρηματιστηριακός δείκτης έκλεισε το 2015 στις 631,35 μονάδες, έναντι 826,18 μονάδων του 2014 καταγράφοντας πτώση 194,83 μονάδες ή σε ποσοστό 23,58%. Η διοίκηση της θυγατρικής εταιρείας ΑΧΟΝ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΕΠΕΥ εκτιμά ότι το 2016 θα είναι χρονιά σταθεροποίησης, ωστόσο η Χώρα δύσκολα θα μπορέσει να βγεί στις αγορές το β εξάμηνο, ακόμα και αν ρυθμιστεί το θέμα του Δημοσίου χρέους. Το 2016 θα έχουν απομακρυνθεί δύο βασικοί φόβοι από την αγορά που είναι το κουρεμα των καταθέσεων και το grexit, εφόσον όλα εξελιχθούν ομαλά με την ρύθμιση του δημοσίου χρέους. Το 2016 αναμένεται βελτίωση της αγοράς μετοχών και ομολόγων εφόσον ισχύουν οι παρακάτω δύο προϋποθέσεις α) η διατήρηση μιας σχετικής πολιτικής σταθερότητας και β) ο έλεγχος του δημοσιονομικού. Μόνο τότε, μπορεί να δημιουργηθούν συνθήκες για επάνοδο στις αγορές καθώς και θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης. Οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (4/11) συγκλίνουν προς τις εκτιμήσεις των ασκούντων την οικονομική πολιτική για θετικούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης, αύξηση των επενδύσεων, αύξηση της απασχόλησης και συνέχιση της δημοσιονομικής προσαρμογής. Με δεδομένες τις ως άνω προβλέψεις, η Ελληνική οικονομία το 2016 αναμένεται να προσεγγίσει το 81,66% της εγχωριας παραγωγής αγαθών και που είχε το Η ενίσχυση των επενδύσεων και των εξαγωγών, η μείωση του δημοσίου χρέους, η αύξηση της αποτελεσματικότητας του Κράτους, οι ξεκάθαροι και σταθεροί κανόνες του παιχνιδιού σε επίπεδο φορολογικής πολιτικής, η ανάληψη εγχώριων πρωτοβουλιών για την δημιουργία μηχανισμών δέσμευσης οι οποίοι θα έχουν ως κεντρικό στόχο την συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την συνεπακόλουθη αύξηση της αξιοπιστίας στην άσκηση οικονομικής πολιτικής, αποτελούν δομικά χαρακτηριστικά τα οποία αυξάνουν την πιθανότητα επίτευξης μακροχρόνιων βιώσιμών ρυθμών οικονομικής μεγέθυνσης. Οι πολιτικές εξελίξεις στο εσωτερικό μέτωπο με ζητήματα όπως το ασφαλιστικό και το φορολογικό των αγροτών, οι διαπραγματεύσεις με τους Εταίρους για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του τρίτου προγράμματος, η επαναφορά ή μη του waiver στα ελληνικά ομόλογα, η συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και το άνοιγμα της συζήτησης για την ελάφρυνση του χρέους και τις αλληλεπιδράσεις τους θα συνεχίσουν να αποτελούν τους 6 παράγοντες-κλειδιά για την πορεία των μετοχών, αλλά και των Ελληνικών ομολόγων. Η αβεβαιότητα στο πολιτικό σκηνικό και η στενότητα των δημοσίων οικονομικών διατηρούνται όπως και πέρυσι και εξακολουθούν να δημιουργούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ για το Χρηματιστήριο, με αποδέκτη πρωτίστως τις τραπεζικές μετοχές. Οι μετοχές με αμυντικά χαρακτηριστικά, συγκεντρώνουν ικανές προϋποθέσεις να αποτελέσουν επενδυτικά καταφύγια στην αναμενόμενη αβεβαιότητα της επόμενης περιόδου, και άρα είναι η επιλογή που αναμένεται α δικαιώσει τους επενδυτές. Για την Ευρώπη ο μεγαλύτερος κίνδυνος αυτήν την χρονιά είναι η προσφυγική κρίση.οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι αύξησαν τον κίνδυνο η προσφυγική κρίση να οδηγήσει σε πολιτική στροφή ή με απλά λογια να ωθήσει σε αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών των ανθρώπων.η αλλαγή αυτή θα μπορούσε να επιβαρύνει και το αίσθημα γύρω από την ανάπτυξη στην Ευρώπη και τα εταιρικά κέρδη. Οι περισσότεροι επενδυτές παγκοσμίως είναι περισσότερο σκεπτικοί για το τι σημαίνουν οι μετανάστες για την οικονομικά και ακολούθως για τις αγορές. Ωστόσο δεν είναι βέβαιο ότι οι επενδυτές παγκοσμίως έχουν σκεφτεί επαρκώς τι συνέπειες μπορεί να προκαλέσει η ευρωπαική προσφυγική κρίση, στα επόμενα χρόνια. Η ΑΧΟΝ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΕΠΕΥ με γνώμονα την βέλτιστη εξυπηρέτηση των αναγκών των πελατών της αλλά και την ικανοποίηση των μετόχων, επεκτείνει τις δραστηριότητες της στις αγορές του εξωτερικού ώστόσο με δοδομένες τις πολύ χαμηλές αποτιμήσεις στο Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 14

15 ελληνικό χρηματιστήριο αναμένει ότι θα υπάρχουν ανα διαστήματα ικανοποιητικές περίοδοι στο Η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά ακόμη και αν δεν αποκτήσει μακροπρόθεσμη ανοδική τάση το πιθανότερο είναι ότι θα ισορροπεί σε υψηλότερα με την προυπόθεση βεβαίως ότι δεν θα προκύψουν σοβαρές ανωμαλίες σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Προοπτικές του τομέα πληροφορικής, τεχνολογίας και ειδικών εφαρμογών Η θυγατρική εταιρεία SONAK AEBE διένυσε ήδη την 27η εταιρική χρήση με δραστηριότητα στον χώρο των ηλεκτρονικών προγραμμάτων και της πληροφορικής. Οι κύριοι πελάτες της εταιρείας είναι το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης και μεγάλοι Οίκοι του Εξωτερικού όπως είναι η γερμανική Εταιρεία KRAUSS- MAFFEI WEGMANN Gmbh & Co.Kg. η αμερικάνικη Εταιρεία RAYTHEON SYSTEMS COMPANY, η σουηδική Εταιρεία SAAB MICROWAVE SYSTEMS AB, η αγγλική Εταιρεία VOSPER SHIPBUILDING INTERNATIONAL LTD και άλλες Εταιρείες του Εξωτερικού. Το ανεκτέλεστο έργο των Συμβάσεων που έχει υπογράψει η SONAK AEBE έως 31/12/2015 με τους πελάτες της ανέρχεται στο ποσό περίπου των 20,91 εκ. και το οποίο αναμένεται να υλοποιηθεί μέσα στα επόμενα 2 έως 3 έτη με αποτέλεσμα τη διατήρηση ικανοποιητικού επιπέδου εσόδων πωλήσεων και κερδοφορίας κατά τα προσεχή έτη. Παράλληλα η Διοίκηση της θυγατρικής προσβλέποντας στην ισχυροποίηση της εταιρείας στην Αγορά έχει προσανατολιστεί στην διασπορά του πελατολογίου της και στην διεύρυνση του πελατολογίου της και σε άλλες εταιρείες του Εξωτερικού. Με βάση τα ανωτέρω η Διοίκηση της θυγατρικής εκτιμά ότι η δραστηριότητα και οργανική κερδοφορία της θα σταθεροποιηθεί κατ ελάχιστον στα τρέχοντα επίπεδα ανακτώντας σταδιακά τα αρνητικά ίδια κεφάλαιά της. Ε. Διαχείριση χρηματοοικονομικών κινδύνων Ο Όμιλος εκτίθεται σε διάφορους χρηματοοικονομικούς κινδύνους, οι κυριότεροι εκ των οποίων είναι οι απρόβλεπτες διακυμάνσεις επιτοκίων, ο πιστωτικός κίνδυνος, ο κίνδυνος τιμής χρεογράφων και ο κίνδυνος ρευστότητας. Οι πολιτικές διαχειρίσεως των σχετικών κινδύνων του Ομίλου έχουν ως στόχο την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων που μπορεί να έχουν οι κίνδυνοι αυτοί στην χρηματοοικονομική θέση και απόδοση του Ομίλου. Το Διοικητικό Συμβούλιο καταρτίζει γραπτώς αρχές για τη συνολική διαχείριση κινδύνου καθώς και πολιτικές που καλύπτουν συγκεκριμένες περιοχές όπως κίνδυνο επιτοκίου, πιστωτικό κίνδυνο, τη χρήση παράγωγων και μη χρηματοοικονομικών εργαλείων και επενδύσεις υπερβάλλουσας ρευστότητας. Κίνδυνος αγοράς Η οικονομική ύφεση των τελευταίων επτά ετών έχει επηρεάζει σημαντικά τους κλάδους που δραστηριοποιούνται οι θυγατρικές του Ομίλου ΑΧΟΝ. Ειδικότερα, ο συνδυασμός της λήψης μέτρων μείωσης των τιμών των φαρμάκων και κυρίως της επιβολής των διατάξεων περί clawback και rebate επηρέασε σημαντικά τον κλάδο της ιδιωτικής υγείας. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το Σύστημα Λογαριασμών Υγείας (ΣΛΥ) της ΕΛΣΤΑΤ, η συνολική τρέχουσα δαπάνη υγείας στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια ( ) παρουσιάζει διαχρονική μείωση ενώ η συνολική ιδιωτική τρέχουσα δαπάνη υγείας καλύπτει το 1/3 περίπου του συνόλου των δαπανών υγείας της χώρας (δημόσια και ιδιωτική δαπάνη). Αναγνωρίζοντας ότι το γενικότερο οικονομικό περιβάλλον καθώς και οι ληφθείσες μονομερείς αποφάσεις ενδέχεται να επηρεάσουν την δραστηριότητα και την χρηματοοικονομική κατάσταση των θυγατρικών του Τομέα Υγείας του Ομίλου, η Διοίκηση του Ομίλου αναθεωρεί διαρκώς το πρόγραμμα ενεργειών με στόχο να διατηρήσει ο Τομέας Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 15

16 Υγείας το μερίδιο αγοράς του. Στο πλαίσιο αυτό η Διοίκηση του Ομίλου, εκμεταλλευόμενη την υψηλή εξειδίκευση, το υψηλού κύρους ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό καθώς και τον άρτιο τεχνολογικό εξοπλισμό προτίθεται να στραφεί στον ιατρικό τουρισμό, μέσω συμφωνιών που προωθεί με χώρες του εξωτερικού. Οι εν λόγω συμφωνίες, στοχεύουν να υποκαταστήσουν την πιθανή μείωση του αριθμού των νοσηλευόμενων ασθενών λόγω της κρίσης καθώς και στην βελτίωση της ρευστότητας του Ομίλου. Ο Τομέας των χρηματιστηριακών συναλλαγών επηρεάστηκε σημαντικά από την αρνητική πορεία της κεφαλαιοποίησης του ελληνικού χρηματιστηρίου. Η Διοίκηση για το περιορισμό του Κινδύνου της χρηματαγοράς στράφηκε στην ενίσχυση του τμήματος διεθνών συναλλαγών. Έτσι προσφέρθηκαν στους επενδυτές ομολογιακά προϊόντα χωρών του εξωτερικού με υψηλή πιστοληπτική αξιολόγηση και υψηλή μερισματική απόδοση (κουπόνια). Σημαντική υπήρξε η συνεισφορά στα έσοδα από τη δραστηριοποίηση της θυγατρικής εταιρείας ΑΧΟΝ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΕΠΕΥ και την παροχή επενδυτικών συμβουλών και διαχείρισης χαρτοφυλακίου από τα αντίστοιχα τμήματα, δραστηριότητες τις οποίες η εταιρεία εξακολουθεί και αναπτύσσει δυναμικά τα τελευταία χρόνια. Συναλλαγματικός κίνδυνος Ο Όμιλος εκτίθεται σε περιορισμένο συναλλαγματικό κίνδυνο καθώς το σημαντικότερο μέρος των περιουσιακών του στοιχείων και υποχρεώσεων είναι εκπεφρασμένο σε ευρώ. Αναφορικά με περιορισμένες εμπορικές συναλλαγές που διενεργούνται κυρίως από τη θυγατρική εταιρεία SONAK Α.Ε.Β.Ε. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ σε νόμισμα διαφορετικό του λειτουργικού (κυρίως σε δολάρια Η.Π.Α.), αφορούν έσοδα που προέρχονται από συναλλαγές με οίκους του εξωτερικού για την κατασκευή έργων και παροχή υψηλής τεχνολογίας σχετικά με ηλεκτρονικά συστήματα και προγράμματα πάνω σε αμυντικά οπλικά συστήματα. Την 31 Δεκεμβρίου 2015, εάν το δολάριο Η.Π.Α. σε σχέση με το ευρώ είχε υποτιμηθεί/ανατιμηθεί κατά 5 %, τα μετά φόρων αποτελέσματα της κλειόμενης χρήσεως και τα ίδια κεφάλαια του Ομίλου θα ήταν χαμηλότερα/υψηλότερα κατά ποσό 28 λόγω των χρεωστικών / πιστωτικών συναλλαγματικών διαφορών που θα καταχωρούνταν στην κατάσταση συνολικών εσόδων της χρήσεως. Η Διοίκηση του Ομίλου παρακολουθεί τις μεταβολές των ισοτιμιών των ξένων νομισμάτων σε σχέση με το ευρώ και αξιολογεί την ανάγκη λήψεως μέτρων για την αντιστάθμιση των σχετικών συναλλαγματικών κινδύνων. Κίνδυνος τιμής Ο Όμιλος εκτίθεται σε κίνδυνο τιμών ακινήτων λόγω των σημαντικών επενδύσεων του σε ακίνητη περιουσία οι οποίες περιλαμβάνονται στην ενοποιημένη κατάσταση οικονομικής θέσης στις κατηγορίες των ενσώματων ακινητοποιήσεων και των επενδύσεων σε ακίνητα. Ο Όμιλος έχει υιοθετήσει το μοντέλο επανεκτίμησης των ακινήτων, βάσει του οποίου η αξία των ακινήτων επανεκτιμάται σε τακτά χρονικά διαστήματα με βάση τις μεταβολές στην αγορά, προκείμενου οι αξίες των ακινήτων στην κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης να είναι εύλογες. Η σχετική έκθεση του Ομίλου περιορίζεται σημαντικά από το γεγονός ότι το σύνολο σχεδόν της ακίνητης περιουσίας του αφορά ακίνητα ειδικού σκοπού και δεσμευτικής χρήσης, στα οποία στεγάζονται οι κλινικές και τα διαγνωστικά κέντρα τα οποία εκμεταλλεύεται ο Όμιλος. Σημειώνεται ότι, λόγω της δυσμενούς οικονομικής κατάστασης ο Όμιλος στα πλαίσια ενίσχυσης της ρευστότητάς του θα εξετάσει την αποεπένδυση μέρους της ακίνητης περιουσίας του σε περίπτωση που υπάρξουν συμφέρουσες επενδυτικές προτάσεις. Ο σχετικός κίνδυνος που απορρέει από τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα είναι περιορισμένος καθώς οι αξίες στις οποίες είναι αποτιμημένα δεν αποκλίνουν από τις αντίστοιχες της αγοράς. Επίσης, ο σχετικός κίνδυνος που απορρέει από το χαρτοφυλάκιο επενδυτικών Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 16

17 ακινήτων που διακατέχει ο Όμιλος περιορίζεται ουσιαστικά από την υιοθετούμενη στρατηγική της Διοικήσεως αναφορικά με τις εν λόγω επενδύσεις η οποία έχει να κάνει με τη πραγματοποίηση επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία μακροπρόθεσμου επενδυτικού ορίζοντα και την αποκόμιση βραχυπρόθεσμου οικονομικού οφέλους κυρίως μέσω της μισθώσεως των σχετικών ακινήτων σε επιλεγμένους μισθωτές. Ο Όμιλος εκτίθεται σε κίνδυνο τιμών χρεογράφων λόγω των επενδύσεων του σε οντότητες, οι οποίες περιλαμβάνονται στην ενοποιημένη κατάσταση οικονομικής θέσης στις κατηγορίες των διαθέσιμων προς πώληση χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού και των χρηματοοικονομικών στοιχείων αποτιμώμενων στην εύλογη αξία τους μέσω της κατάστασης αποτελεσμάτων χρήσεως. Η Διοίκηση του Ομίλου παρακολουθεί καθημερινά την πορεία των τιμών εκείνων των χρεογράφων τα οποία διαπραγματεύονται σε οργανωμένες αγορές (χρηματιστήριο) και αναλαμβάνει τις κατάλληλες κατά περίπτωση δράσεις με στόχο πάντα την εξασφάλιση ικανοποιητικών αποδόσεων σύμφωνα με τον χρονικό ορίζοντα εκάστης επενδύσεως. 31/12/2015 στην κατηγορία των διαθέσιμων προς πώληση χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού περιλαμβανόταν και η αξία των επενδύσεων στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας ΙΑΣΩ Α.Ε. ( μετοχές συνολικής αξίας 2.780) οι μετοχές της οποίας διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο Αθηνών. εν λόγω ημερομηνία εάν η τιμή κλεισίματος της εν λόγω μετοχής ήταν 1 % υψηλότερη/χαμηλότερη και οι υπόλοιπες μεταβλητές παρέμεναν σταθερές, τα ίδια κεφάλαια του Ομίλου θα εμφανίζονταν αυξημένα/μειωμένα κατά το ποσό των 28. Κίνδυνος επιτοκίου Πέραν των διακρατούμενων διαθεσίμων δεν υπάρχουν άλλα σημαντικά έντοκα στοιχεία ενεργητικού και συνεπώς το εισόδημα και οι λειτουργικές ταμειακές ροές του Ομίλου είναι ουσιωδώς ανεξάρτητες από τις αλλαγές στην αγορά των επιτοκίων. Ο κίνδυνος επιτοκίου του Ομίλου αυξάνεται από τις μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες τραπεζικές υποχρεώσεις οι οποίες υπόκεινται σε κυμαινόμενα επιτόκια, γεγονός το οποίο εκθέτει τον Όμιλο σε κίνδυνο ταμειακών ροών επιτοκίου. Η Διοίκηση παρακολουθεί, σε συνεχή βάση τις διακυμάνσεις των επιτοκίων και τις χρηματοδοτικές ανάγκες του Ομίλου και αξιολογεί κατά περίπτωση τη διάρκεια των δανείων και τη σχέση μεταξύ σταθερού και αναπροσαρμοζόμενου επιτοκίου. 31/12/2015, εάν τα επιτόκια των δανειακών υποχρεώσεων ήταν 0,50 % υψηλότερα/χαμηλότερα και οι υπόλοιπες μεταβλητές παρέμεναν σταθερές, τα μετά φόρων αποτελέσματα της κλειόμενης χρήσεως και τα ίδια κεφάλαια θα εμφανίζονταν μειωμένα/αυξημένα κατά το ποσό των περίπου, κυρίως λόγω των υψηλότερων/χαμηλότερων εξόδων χρεωστικών τόκων που θα προέκυπταν από τις δανειακές υποχρεώσεις με κυμαινόμενο επιτόκιο. Πιστωτικός κίνδυνος Ο πιστωτικός κίνδυνος διαχειρίζεται σε επίπεδο Ομίλου. Ο πιστωτικός κίνδυνος προκύπτει από τις πιστωτικές εκθέσεις στους πελάτες, συμπεριλαμβανομένων των σημαντικών απαιτήσεων και διενεργημένων συναλλαγών. Δυνητικός πιστωτικός κίνδυνος υπάρχει και στα ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα ο οποίος κίνδυνος μπορεί να προκύψει από αδυναμία του αντισυμβαλλόμενου να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του. Για την ελαχιστοποίηση αυτού του πιστωτικού κινδύνου, ο Όμιλος, σε πλαίσιο εγκεκριμένων πολιτικών από το Διοικητικό Συμβούλιο, θέτει όρια στο πόσο θα εκτίθεται σε κάθε μεμονωμένο χρηματοοικονομικό ίδρυμα. Επίσης, όσον αφορά προϊόντα Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 17

18 καταθέσεων, ο Όμιλος συναλλάσσεται μόνο με αναγνωρισμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης. Οι κύριες πηγές εσόδων του Ομίλου από τις δραστηριότητες του κλάδου υγείας αποτελούνται από ασφαλιστικά ταμεία, τους ιδιώτες πελάτες τις ασφαλιστικές εταιρείες και πελάτες εξωτερικού. Ο Όμιλος έχει σημαντική συγκέντρωση των απαιτήσεων του, κυρίως λόγω του γεγονότος ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτών αφορούν απαιτήσεις από ασφαλιστικά ταμεία (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) και ασφαλιστικές εταιρείες. Ο πιστωτικός κίνδυνος που απορρέει από τις απαιτήσεις από τα ασφαλιστικά ταμεία και τις ασφαλιστικές εταιρείες θεωρείται σχετικά αυξημένος, λαμβανομένων υπ όψιν των επαναλαμβανόμενων περικοπών επί των συνολικών εσόδων τόσο των προηγούμενων χρήσεων (σωρευμένες απαιτήσεις της Εταιρείας από τον ΕΟΠΥΥ για παρεχόμενες υπηρεσίες έως 31/12/2011) όσο και της τρέχουσας (rebate & clawback). Οι κύριες πηγές εσόδων του Ομίλου από τις δραστηριότητες του κλάδου πληροφορικής και υψηλής τεχνολογίας προέρχονται από συμβάσεις κατασκευής έργων, που αφορούν τη σχεδίαση και ανάπτυξη ολοκληρωμένων ηλεκτρονικών συστημάτων και παροχή υψηλής τεχνολογίας σχετικών με αμυντικά συστήματα για λογαριασμό κυρίως του Ελληνικού Δημοσίου. Το γεγονός ότι τα έσοδα του κλάδου πληροφορικής και υψηλής τεχνολογίας εξαρτώνται από την τμηματική περάτωση των έργων δεν εξασφαλίζει ομαλή και προβλέψιμη ροή στα έσοδα του. Ως εκ τούτου τα αποτελέσματα του εν λόγω κλάδου ενδέχεται να παρουσιάζουν σημαντικές ετήσιες διακυμάνσεις. Σημειώνεται ότι τα έσοδα του συγκεκριμένου κλάδου αποτελούν μικρό ποσοστό επί του συνόλου των εσόδων (3,6 %). Οι κύριες πηγές εσόδων του Ομίλου από τις δραστηριότητες του κλάδου χρηματοοικονομικών συναλλαγών αποτελούνται κυρίως από πελάτες ιδιώτες προς τους οποίους παρέχονται κυρίως υπηρεσίες διεκπεραίωσης αγοραπωλησιών μετοχών οι οποίες διαπραγματεύονται σε οργανωμένες χρηματιστηριακές αγορές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ο πιστωτικός κίνδυνος διαχειρίζεται από την νομική υπηρεσία με σκοπό την ελαχιστοποίηση του κινδύνου και την εξασφάλιση επαρκών νομικών εξασφαλίσεων. Η εξασφάλιση των επί πιστώσει απαιτήσεων από ιδιώτες πελάτες διενεργείται μέσω της ευρείας διασποράς της πελατειακής βάσης του Ομίλου και της λήψης επαρκών εξασφαλίσεων κατά περίπτωση. Ωστόσο, η Διοίκηση του Ομίλου, σε οποιαδήποτε περίπτωση θεωρεί ότι διατρέχει υψηλό κίνδυνο μη εξασφάλισης των απαιτήσεων του, λαμβάνει επαρκείς εξασφαλίσεις και διενεργεί προβλέψεις ώστε η μέγιστη έκθεση σε πιστωτικό κίνδυνο να αντανακλάται από το ύψος κάθε στοιχείου του ενεργητικού. Κίνδυνος ρευστότητας Η συνετή διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας προϋποθέτει την επάρκεια χρηματικών διαθεσίμων και την ύπαρξη διαθέσιμων πηγών χρηματοδότησης. Σκοπός του Ομίλου στη διαχείριση του εν λόγω κινδύνου είναι η ύπαρξη επαρκούς ρευστότητας με σκοπό την εμπρόθεσμη ικανοποίηση των συμβατικών υποχρεώσεών του. Η αποτελεσματική διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας και η εξεύρεση όλων των αναγκαίων κεφαλαίων κρίνεται ως καθοριστικής σημασίας παράγοντας για τη συνέχιση των δραστηριοτήτων του Ομίλου στο μέλλον. Κατά τη λήξη της κλειόμενης χρήσεως, όπως και κατά την προηγούμενη χρήση, ο Όμιλος δεν πληρούσε το σύνολο των χρηματοοικονομικών και λοιπών όρων (covenants) που ρυθμίζουν τις τραπεζικές υποχρεώσεις και παράλληλα προβλέπεται δικαίωμα καταγγελίας εκ μέρους των δανειστών για την περίπτωση αυτή και θα καθιστούσε τις δανειακές υποχρεώσεις αυτές άμεσα εξοφλητέες. Επιπλέον, κατά τη λήξη της κλειόμενης χρήσεως το σύνολο των βραχυπροθέσμων υποχρεώσεων υπερέβαινε το σύνολο των κυκλοφορούντων Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 18