Ερευνητικές Μεθοδολογίες

Transcript

1 Ερευνητικές Μεθοδολογίες

2 ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ /10/ /11/ /12/ /1/ /11/2017: Παράδοση ερευνητικής πρότασης 31/01/2018: Παράδοση τελικής εργασίας

3 Ενδεικτική Ερευνητική Πρόταση Στο moodle υπάρχει διαθέσιμη ενδεικτική ερευνητική πρόταση που συντάχθηκε από φοιτητή του ΠΜΣ «Διοίκηση και Οργάνωση Εκπαιδευτικών Μονάδων».

4 Σχεδιασμός Ερευνητικής Εργασίας 1 ο Στάδιο: Ανασκόπηση της Βιβλιογραφίας (Δευτερογενής έρευνα) 2 ο Στάδιο: Διατύπωση των Ερευνητικών Στόχων ή Ερωτήσεων ή Υποθέσεων 3 ο Στάδιο: Σχεδιασμός της Μεθοδολογίας 4 ο Στάδιο: Σχεδιασμός Συλλογής Πρωτογενών Δεδομένων 5 ο Στάδιο: Ποσοτική ή Ποιοτική Ανάλυση 6 ο Στάδιο: Συγγραφή και επικοινωνία αποτελεσμάτων

5 Σχεδιασμός της Μεθοδολογίας

6 Τι σημαίνει σχεδιασμός μεθοδολογίας; Για να μπορέσω να υλοποιήσω μία έρευνα πρέπει πρώτα να σχεδιάσω την έρευνα και να προσδιορίσω τη μέθοδο που θα ακολουθήσω ώστε η έρευνά μου να ικανοποιεί τις απαιτήσεις του ορισμού του προβλήματος. Συστηματική, αντικειμενική και επιστημονική συγκέντρωση πληροφοριών με στόχο τη λήψη αποφάσεων για την επίλυση προβλημάτων. Στα πρώτα δύο στάδια προσδιορίζεται το πρόβλημα που χρειάζεται επίλυση.

7 Διευκρίνιση Εννοιών: Πληθυσμός Το σύνολο των δυνητικών ερωτώμενων. Π.χ. σε έρευνα Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες, το σύνολο των ατόμων που έχουν καταγραφεί ως ΑΜΕΑ. Πληθυσμός της έρευνας: Το τμήμα του πληθυσμού που μπορεί να συμπεριληφθεί στην έρευνα.

8 Διευκρίνιση Εννοιών: Δειγματοληψία Η λήψη ενός τμήματος από το σύνολο του πληθυσμού. Δειγματοληπτικό πλαίσιο: Ένας κατάλογος, Ένα αρχείο όπου είναι καταγεγραμμένα το σύνολο των μελών του πληθυσμού της έρευνας, π.χ. αρχείο μαθητών, εκλογικός κατάλογος, δημοτολόγιο κ.λπ.

9 Διευκρίνιση Εννοιών Μεταβλητές (Variables). Ένα παρατηρήσιμο, μετρήσιμο στοιχείο π.χ. γένος, οικογενειακή κατάσταση. Ερώτηση Αξία - Έννοια (Construct). Μία μη παρατηρήσιμη αφηρημένη έννοια που συνήθως μετριέται έμμεσα από ένα γκρουπ σχετικών μεταβλητών π.χ. ποιότητα υπηρεσιών, ικανοποίηση πελατών, πίστη. Απάντηση στην ερώτηση Σχέσεις (Relationships). Σχέσεις μεταξύ δύο ή περισσότερων μεταβλητών.

10 Παραδείγματα Μεταβλητών Variable Ερώτηση Γνώση της μάρκας - Έχετε ακούσει τη μάρκα...? - Ποιές μάρκες μπύρας γνωρίζετε? Συμπεριφορά απέναντι στη μάρκα Ικανοποίηση - Πόσο θετικά τοποθετήστε απέναντι στη μάρκα...? - Πόσο ικανοποιημένοι είστε από τη μάρκα...?

11 Παραδείγματα Μεταβλητών Variable Πρόθεση αγοράς Ερώτηση - Σκοπεύετε να επαναλάβετε την αγορά της μάρκας...? Παράγοντες σπουδαιότητας - Πόσο επηρεαστήκατε από τη συσκευασία της μάρκας...? Δημογραφικά - Ηλικία, φύλο, απασχόληση, εισόδημα

12 Διευκρίνιση Εννοιών: ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ Βασικό Στοιχείο των στατιστικών δοκιμών η έννοια της μηδενικής υπόθεσης. Γίνονται υποθέσεις για τους πληθυσμούς κατά την λήψη αποφάσεων. Κάθε μια από αυτές τις στατιστικές υποθέσεις μπορεί να είναι σωστή ή λανθασμένη. πχ. Μια υπόθεση για το εάν ένα συγκεκριμένο μίγμα προώθησης είναι αποτελεσματικότερο από κάποιο άλλο. Τότε υποθέτουμε πως δεν υπάρχει διαφορά στην αποτελεσματικότητα των δύο αυτών μιγμάτων.

13 Διευκρίνιση Εννοιών: ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ Τότε η υπόθεση αυτή ονομάζεται μηδενική υπόθεση Η0 Η υπόθεση που είναι ασυμβίβαστη με την μηδενική ονομάζεται εναλλακτική Η1. Μια μηδενική υπόθεση μπορεί να αληθεύει μόνο εάν διαπιστώσουμε ότι τα αποτέλεσμα από ένα τυχαίο δείγμα δεν διαφέρουν σημαντικά από αυτά που περιμέναμε. Αν οι διαφορές είναι σημαντικές τότε απορρίπτεται η μηδενική υπόθεση (εφόσον γίνει και ο έλεγχος σημαντικότητας)

14 Διευκρίνιση Εννοιών: ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ Καθορίζεται πριν τη δειγματοληψία. Χρησιμοποιούνται το 0,05 (ή 5%) ή το 0,01 (1%). Πχ. Επίπεδο σημαντικότητας 0,01. Αν γίνει αποδεκτή μια υπόθεση τότε θεωρείται ότι μεταξύ 100 όμοιων περιπτώσεων είναι δυνατόν να γίνει λάθος (μη αληθής υπόθεση) μόνο σε μία περίπτωση. Τότε κατά 99% λήφθηκε η σωστή απόφαση (1% πιθανότητα για λάθος)

15 Διευκρίνιση Εννοιών: Μεταβλητές Ανεξάρτητη μεταβλητή (Independent variable): Η μεταβλητή που προβλέπει ή εξηγεί την εξαρτημένη μεταβλητή επηρεάζει θετικά, αρνητικά ή καθόλου την εξαρτημένη μεταβλητή Εξαρτημένη μεταβλητή (Dependent variable): Η μεταβλητή που οι ερευνητές επιδιώκουν να εξηγήσουν η οποία επηρεάζεται από άλλες μεταβλητές Η ανεξάρτητη μεταβλητή θεωρείται το αίτιο και η εξαρτημένη μεταβλητή θεωρείται το αποτέλεσμα Μεταβολές την ανεξάρτητη μεταβλητή θεωρείται ότι προκαλούν μεταβολές στην εξαρτημένη μεταβλητή

16 Ερευνητικές Υποθέσεις - Μεταβλητές Παραδείγματα Ερευνητικών Υποθέσεων : Η0: Το οικογενειακό εισόδημα και η ηλικία δεν επηρεάζουν την υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών από ηλικιωμένους. Η1: Το οικογενειακό εισόδημα και η ηλικία επηρεάζουν την υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών από ηλικιωμένους. Η0: Τα συναισθήματα πριν την άφιξη στην περιοχή και οι προσδοκίες αλληλοεπηρεάζονται. Η1: Τα συναισθήματα πριν την άφιξη στην περιοχή επηρεάζουν θετικά τις προσδοκίες

17 Μεταβλητές Ανεξάρτητες μεταβλητές Το οικογενειακό εισόδημα και η ηλικία επηρεάζουν την υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών από ηλικιωμένους. Εξαρτημένη Μεταβλητή

18 Μεταβλητές Ανεξάρτητη μεταβλητή Τα συναισθήματα πρίν την άφιξη επηρεάζουν θετικά τις προσδοκίες των πελατών. Εξαρτημένη Μεταβλητή

19 ΣΧΕΣΕΙΣ Θετική σχέση: Οι μεταβλητές αυξάνονται ή μειώνονται ταυτόχρονα Αρνητική σχέση: Η μία μεταβλητή αυξάνεται όταν η άλλη μειώνεται

20 Τύποι έρευνας ανάλογα με τη φύση του προβλήματος Διερευνητική έρευνα στοχεύει στην περιγραφή των παραμέτρων του προβλήματος Περιγραφική έρευνα απαντά πολύ συγκεκριμένα ερωτήματα Επεξηγηματική έρευνα Έρευνα αιτίου αποτελέσματος (δράση αντίδραση)

21 Τύποι έρευνας ανάλογα με την προέλευση των στοιχείων Δευτερογενής έρευνα: στοιχεία που υπάρχουν από προηγούμενες έρευνες, βιβλιογραφική ανασκόπηση, στοιχεία εταιρίας Πρωτογενής έρευνα: συλλογή στοιχείων από τον ερευνητή

22 Διακρίσεις πρωτογενούς έρευνας ανάλογα με τη φύση των στοιχείων που απαιτούνται Ποιοτική έρευνα: (π.χ. διερεύνηση της συμπεριφοράς των καταναλωτών, διερευνά συγκαλυμμένους παράγοντες, μη διακριτούς) Ποσοτική έρευνα: (π.χ. καταγραφή εργαζομένων σε τουριστικές επιχειρήσεις σε συγκεκριμένη περιοχή)

23 Διαφορές μεταξύ Ποσοτικής και Ποιοτικής Έρευνας Στόχοι Ποιοτικές Μέθοδοι Προσδιορισμός νέων ιδεών, σκέψεων, συναισθημάτων Ποσοτικές Μέθοδοι Εγκυρότητα γεγονότων, εκτιμήσεις, σχέσεις, προβλέψεις Είδος έρευνας Επεξηγηματική Περιγραφική και αιτιώδης Είδος ερωτήσεων Ανοιχτές Δομημένες Χρόνος εκτέλεσης Σύντομο χρονικό διάστημα Αντιπροσωπευτικότητα Μικρά δείγματα Είδος ανάλυσης Υποκειμενική, ανάλυση περιεχομένου Σημαντικά μεγαλύτερο χρονικό πλαίσιο Μεγάλα δείγματα Στατιστική, περιγραφική Δεξιότητες ερευνητή Διαπροσωπικές Στατιστικές αναλύσεις Γενίκευση Περιορισμένη Πολύ καλή

24 Ποσοτική έρευνα Δίνεται έμφαση στη χρήση επίσημων προκαθορισμένων ερωτήσεων και επιλογών απαντήσεων σε ερωτηματολόγια που συμπληρώνονται από μεγάλο αριθμό ερωτώμενων.

25 Πότε χρησιμοποιούμε ποσοτική έρευνα; Η ποσοτική έρευνα είναι κατάλληλη όταν ο ερευνητής θέλει να: Αντιμετωπίσει ένα επιχειρηματικό πρόβλημα Ελέγξει θεωρίες και μοντέλα για να επεξηγήσει συμπεριφορές Αξιολογήσει την αξιοπιστία και εγκυρότητα των μονάδων μέτρησης παραγόντων της αγοράς

26 Ποιοτική έρευνα Η συλλογή των δεδομένων γίνεται με τη μορφή κειμένων ή εικόνων χρησιμοποιώντας ερωτήσεις ανοιχτού τύπου ή παρατήρηση.

27 Πότε χρησιμοποιούμε ποιοτική έρευνα; Η ποιοτική έρευνα είναι κατάλληλη όταν ο ερευνητής θέλει να: Αντιμετωπίσει ένα επιχειρηματικό πρόβλημα Αποκτήσει αναλυτική περιγραφή συναισθημάτων, συμπεριφορών που επηρεάζουν τη συμπεριφορά του αγοραστικού κοινού Χτίσει θεωρίες και μοντέλα για να επεξηγήσει συμπεριφορές

28 Πότε χρησιμοποιούμε ποιοτική έρευνα; (συνέχεια) Είναι κατεξοχήν διαγνωστική Προσπαθεί να αποκαλύψει τους παράγοντες που επηρεάζουν και διαμορφώνουν συγκεκριμένες συμπεριφορές Δημιουργία και δοκιμή υποθέσεων σχετικά με συμπεριφορές και στάσεις Εντοπισμός προβλημάτων που θα χρειαστούν ποσοτική έρευνα Προσδιορισμό ζητημάτων που θα χρήσουν περισσότερη έρευνα

29 Είδη σφαλμάτων στην έρευνα 1. Δειγματοληπτικά. o Τα σφάλματα δειγματοληψίας οφείλονται στο γεγονός ότι το εύρος του πληθυσμού που περιλαμβάνεται στην έρευνα δεν είναι αντιπροσωπευτικό (πάρθηκε, δηλαδή από ένα συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο, χωρίς εκτεταμένη διασπορά). 2. Μη δειγματοληπτικά. o Τα σφάλματα που δεν σχετίζονται με τη δειγματοληψία είναι όλα τα άλλα σφάλματα που δεν αποτελούν το αποτέλεσμα της δειγματοληψίας (σφάλματα κάλυψης, μέτρησης, επεξεργασίας, μη απάντησης)

30 Είδη έρευνας ανάλογα με την έκταση των μονάδων Απογραφική Δειγματοληπτική έρευνα. Πηγή: Ρόντος Κ., Παπάνης, Ε., (2006), Στατιστική Έρευνα, Εκδόσεις Σιδέρη

31 Απογραφή Η απογραφή απαιτεί την καταγραφή των χαρακτηριστικών ιδιοτήτων όλων των μονάδων του εκάστοτε ερευνόμενου πληθυσμού. Π.χ. σε περίπτωση έρευνας που αφορά τους μαθητές της Α τάξης Δημοτικού Σχολείου πρέπει να ρωτήσουμε ΟΛΟΥΣ τους μαθητές της Α τάξης από ΟΛΑ τα δημοτικά σχολεία της χώρας.

32 Δειγματοληπτική Οι δειγματοληπτικές έρευνες αποτελούν στατιστικές εργασίες, στις οποίες η συλλογή των δεδομένων περιορίζεται σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του πληθυσμού που τίθεται υπό έρευνα.

33 Τύποι Δειγματοληψίας 1. Τυχαία δειγματοληψία ή Δειγματοληψία με γνωστή πιθανότητα επιλογής (probability sampling) Κάθε μονάδα του δείγματος έχει την ίδια πιθανότητα να επιλεγεί. Η πλέον δημοφιλής λόγω της αξιόπιστης μαθηματικής θεωρητικής της βάσης Εφικτός ο υπολογισμός του τυπικού σφάλματος μέσης τιμής δείγματος Θεωρητικά: τυχαία = κάθε άτομο έχει μη μηδενικές αλλά και μη υπολογίσιμες πιθανότητες πιθανοτήτων = μη μηδενικές αλλά στατιστικά υπολογίσιμες

34 Μορφές τυχαίας δειγματοληψίας Απλή τυχαία δειγματοληψία: κάθε άτομο έχει τις ίδιες πιθανότητες να συμπεριληφθεί στο δείγμα λοταρία Συστηματική τυχαία δειγματοληψία: ομοιότητες με την απλή αλλά εδώ τα άτομα του πληθυσμού έχουν ακριβώς τις ίδιες πιθανότητες να είναι μέρος του δείγματος (Κατάλογος, Τυχαίος αριθμός) Δειγματοληψία κατά στρώματα: χωρίζουμε τον πληθυσμό ομάδες τόμων με πανόμοια χαρακτηριστικά (δημογραφικά ή ψυχογραφικά). παίρνουμε έτσι μεγαλύτερη εκπροσώπηση όλων των χαρακτηριστικών Δειγματοληψία καθ ομάδες (Cluster sampling): ομαδοποίηση όπως κατά στρώματα αλλά με γεωγραφικά δεδομένα Δειγματοληψία αντιγράφου: σε πολύ μεγάλους πληθυσμούς. Διπλή δειγματοληψία-μεγάλη πιθανότητα σφάλματος στη δεύτερη φάση

35 Μη τυχαία ή Δειγματοληψία με άγνωστη πιθανότητα επιλογής Το δείγμα επιλέγεται σύμφωνα με την ευκολία πρόσβασης (δειγματοληψία ευκολίας) Χρειάζεται μικρό χρονικό διάστημα Χαμηλό κόστος

36 Μη τυχαία ή Δειγματοληψία με άγνωστη πιθανότητα επιλογής Το κάθε άτομο δεν έχει την ίδια πιθανότητα να εμφανιστεί στο δείγμα Βασίζεται στην ανθρώπινη κρίση και όχι στη θεωρία των πιθανοτήτων Ονομάζεται αλλιώς και «επιλογή εμπειρογνώμονα» (σπάνια συμφωνούν μεταξύ τους το τι αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα) Υποκειμενική κρίση και όχι βάσει αντικειμενικών κριτηρίων

37 Δύο μορφές μη τυχαίας δειγματοληψίας 1. Δειγματοληψία αναλογίας Τα σφάλματα λόγω μη χρήσης πιθανοτήτων ελέγχονται ως ένα βαθμό από τον καθορισμό συγκεκριμένης αναλογίας για κάθε στρώμα πληθυσμού Διαίρεση του πληθυσμού σε υποομάδες (στρώματα) με βάση τις ανάγκες της έρευνας, σύμφωνα με την ηλικία, το φύλο, οικονομική ή κοινωνική κατάσταση και καθορίζονται διάφορες αναλογίες ως προς το ποσοστό συμμετοχής του κάθε στρώματος. Καθαρά υποκειμενική κρίση

38 Δύο μορφές μη τυχαίας δειγματοληψίας 1. Δειγματοληψία ευκολίας Δεν αποτελεί συγκεκριμένη τεχνική αλλά μια σαφή προσέγγιση στο γενικότερο ζήτημα της δειγματοληψίας Επιλέγεται με τον οποιονδήποτε τρόπο, αρκεί ο ερευνητής να τον θεωρεί εύκολο και απλό. Αδύνατο να υπολογιστεί το δειγματοληπτικό σφάλμα αλλά και η εγκυρότητα των αποτελεσμάτων είναι αμφισβητήσιμη. (Γενικά δεν προτείνεται λόγω επιστημονικής ανεπάρκειας)

39 Ποιοτικές Έρευνες Εντοπίζουν το ειδικό και συγκεκριμένο Επιδιώκουν την κατανόηση σε βάθος ενός φαινομένου Ερευνητικά εργαλεία: Συμμετοχική παρατήρηση, συνεντεύξεις σε βάθος, εστιασμένες συζητήσεις ομάδων (focus groups) Μέγεθος Δείγματος: Κατάλληλο και επαρκές (όχι σε ποσότητα αλλά σε ποιότητα). Συνήθως αφορά διψήφιο ή ακόμη και μονοψήφιο αριθμό. Υποκειμενικά και εξατομικευμένα χαρακτηριστικά

40 Δείγμα Ποιοτικής Έρευνας Δείγμα σκοπιμότητας. Ο ερευνητής επιλέγει το δείγμα σκόπιμα και όχι τυχαία για να έχει τη γνώση, τα χαρακτηριστικά και τη θέληση να συμβάλλει στην έρευνα. Επιλέγεται με βάση την υποκειμενική γνώση του ερευνητή.

41 Ποιοτικές Έρευνες - Είδη Φαινομενολογική Εθνογραφική Μελέτη Περίπτωσης Έρευνα Δράσης

42 Φαινομενολογική Έρευνα Η πραγματικότητα είναι υποκειμενική. Η υποκειμενική εμπειρία των ατόμων θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε και να περιγράψουμε ένα φαινόμενο. Εργαλείο έρευνας: Συνεντεύξεις σε βάθος σε συμμετέχοντες που επιλέχθηκαν με σκόπιμη δειγματοληψία Παραδείγματα: Ο ρόλος του δασκάλου, η ένταξη σε μειονότητα κλπ

43 Εθνογραφική Έρευνα Μελετάει την κουλτούρα μικρών ομάδων Π.χ. οι νόρμες συνεργασίες σε ένα πολυεθνοτικό σχολείο Εργαλείο: Συμμετοχική Παρατήρηση

44 Μελέτη Περίπτωσης Ερευνάται ένα άτομο, μία ομάδα, ένας οργανισμός με στόχο την πληρέστερη κατανόησή του. Εργαλείο: Παρατηρήσεις, συνεντεύξεις

45 Έρευνα - Δράση Ερευνητική προσπάθεια (Εφαρμοσμένη έρευνα) με στόχο την επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων συγκεκριμένων επαγγελματιών. Εστιάζει σε πρακτικά θέματα Εργαλείο συλλογής δεδομένων: Παρατηρήσεις, συνεντεύξεις, γραπτά τεκμήρια Μη αποδεκτή στο ευρύ επιστημονικό κοινό ως αυστηρά επιστημονική έρευνα και μη δημοσιεύσιμη

46 Ποιοτική έρευνα ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

47 Κυριότερες τεχνικές ποιοτικής έρευνας Προσωπικές Συνεντεύξεις σε βάθος Συνεντεύξεις σε ομάδες εστίασης Συμμετοχική Παρατήρηση

48 Προσωπικές Συνεντεύξεις σε βάθος Μία επίσημη διεργασία κατά την οποία ένας καλά εκπαιδευμένος ερευνητής θέτει στον ερωτώμενο μία σειρά από ημιδομημένες ερωτήσεις σε μία κατ ιδίαν συνάντηση. Ένα βασικό χαρακτηριστικό είναι οι «σχολαστικές» (probing) ερωτήσεις οι οποίες προκύπτουν όταν ο ερευνητής χρησιμοποιεί την αρχική απάντηση ως πλαίσιο για την επόμενη ερώτηση ώστε να εμβαθύνει περισσότερο στο θέμα. Ελεύθερες συζητήσεις για κάποιο συγκεκριμένο θέμα

49 Διαδικασία συνέντευξης σε βάθος Κατανόηση του ερευνητικού προβλήματος και των ερευνητικών ερωτήσεων Δημιουργία σετ ερωτήσεων Επιλογή του καλύτερου περιβάλλοντος για τη διεξαγωγή της συνέντευξης Επιλογή ερωτώμενων Δημιουργία ευνοϊκού κλίματος Διεξαγωγή συνέντευξης Ανάλυση και κωδικοποίηση των απαντήσεων Καταγραφή αναφοράς

50 Παράδειγμα συνέντευξης σε βάθος Ποιοι ήταν οι συγκεκριμένοι παράγοντες που σας επηρέασαν στην επιλογή του συγκεκριμένου ξενοδοχείου κατά το ταξίδι σας στη? (κίνητρα) Ποιες υπηρεσίες χρησιμοποιήσατε κατά τη διαμονή σας στο ξενοδοχείο; (συμπεριφορά) Πόσο ικανοποιημένος ή δυσαρεστημένος είστε απ αυτές τις υπηρεσίες; (συναισθήματα)

51 Απαραίτητες δεξιότητες Διαπροσωπικής επικοινωνίας Καλός ακροατής Ερμηνευτικές Αποφεύγουμε να θέτουμε ερωτήσεις που θα επιτρέψουν στον ερωτώμενο να δώσει μία αρνητική μονολεκτική απάντηση.

52 Συνεντεύξεις σε ομάδες εστίασης Συγκέντρωση μικρού αριθμού ατόμων (8-12) για μία διαδραστική, αυθόρμητη συζήτηση σε ένα συγκεκριμένο θέμα. Ρόλο συντονιστή αναλαμβάνει επαγγελματίας ερευνητής και διαρκεί περίπου 2 ώρες (ίσως και παραπάνω). Γίνεται συντονιστής. Μεγαλύτερο βάθος συζήτησης

53 Διεργασία τριών φάσεων για συνέντευξη σε ομάδες εστίασης 1. Σχεδιασμός της μελέτης (κατανόηση του στόχου της έρευνας, επιλογή των συμμετεχόντων και του τόπου διεξαγωγής) 2. Διεξαγωγή της συνέντευξης (ρόλος κλειδί ο συντονιστής, οδηγός συνέντευξης με εναρκτήριες κεντρικές και καταληκτικές ενότητες) 3. Ανάλυση και αναφορά αποτελεσμάτων

54 Παράδειγμα συνέντευξης σε βάθος Ο ερευνητής προσεγγίζει τους διδάσκοντες σε ένα σχολείο και σε κατ ιδίαν συζήτηση μαζί τους θέτει μεταξύ άλλων τις παρακάτω ερωτήσεις: Ποιοι ήταν οι συγκεκριμένοι παράγοντες που σας επηρέασαν στην επιλογή της συγκεκριμένης περιοχής κατά τη συμπλήρωση της αίτησης τοποθέτησης? (κίνητρα) Ποια μέσα νέων τεχνολογιών χρησιμοποιείτε κατά τη διάρκεια του μαθήματός σας; (συμπεριφορά) Πόσο ικανοποιημένος ή δυσαρεστημένος είστε από την ανάθεση αρμοδιοτήτων από το διευθυντή; (συναισθήματα)

55 Συμμετοχική Παρατήρηση Συστηματική παρακολούθηση και καταγραφή των συμπεριφορών. Προϋποθέτει την ύπαρξη συμπεριφοράς ή γεγονότος που μπορεί να παρατηρηθεί και το μηχανισμό καταγραφής. Οι ερευνητές βλέπουν τι κάνουν οι άνθρωποι αλλά όχι γιατί το κάνουν.

56 Συμμετοχική Παρατήρηση Σκοπός: Η συλλογή ποιοτικών στοιχείων σε περιπτώσεις όπου οι υπόλοιπες τεχνικές αδυνατούν Η αξία της είναι υψηλή σε περιπτώσεις όπου απαιτείται η αξιολόγηση μιας εμπειρίας που βίωσαν πχ οι καταναλωτές Ταυτόχρονη παρατήρηση και βίωση της εμπειρίας: μέρος της εμπειρίας Παρατηρεί και καταγράφει, φανερά ή κρυφά

57 Συμμετοχική Παρατήρηση Αμεσότητα : άμεση έμμεση Γνώση υποκειμένου: κρυφή παρατήρηση (μυστικός πελάτης) - φανερή Δομή: δομημένη μη δομημένη

58 Χαρακτηριστικά Παρατήρησης Καταγραφή της πληροφορίας όπως αυτή προκύπτει Μελέτη της πραγματικής συμπεριφοράς Δυνατότητα μελέτης ατόμων χωρίς την παρεμβολή του λόγου

59 Ποσοτική έρευνα

60 Ποσοτική έρευνα Βασικά χαρακτηριστικά Απαγωγική (Μετάβαση από το γενικό στο μερικό) Επιμεριστική (το φαινόμενο «σπάει» σε επιμέρους μετρήσιμα χαρακτηριστικά) Ελεγχόμενες συνθήκες Μετρούμενα χαρακτηριστικά (Μεταβλητές) Αξιοπιστία

61 Ποσοτική έρευνα Βασικά χαρακτηριστικά Αποστασιοποίηση ερευνητή Ανεξάρτητη του πλαισίου (επιδέχεται γενίκευσης) Στατιστική ανάλυση δεδομένων Συνήθως μεγάλης κλίμακας

62 Είδη ποσοτικών στοιχείων (Χρήστου, 1999) Ονομαστικά στοιχεία ή δεδομένα κατηγοριών: Ομαδοποιούνται με βάση κάποια ιδιότητα ή χαρακτηριστικό Δεν αντιπροσωπεύουν αριθμούς ή τιμές σειρά αλλά ιδιότητα Ομαδοποίηση κατά δημογραφικά, γεωγραφικά κτλ χαρακτηριστικά Σύμφωνα με απαντήσεις ναι ή όχι όπου οδηγούν σε ονομαστικά στοιχεία Για να είναι στατιστικά επεξεργάσιμα κωδικοποιούνται με αριθμούς ναι=0, όχι =1

63 Είδη ποσοτικών στοιχείων Διατεταγμένα στοιχεία: Δυνατότητα τοποθέτησης τους με λογική σειρά, με προεπιλεγμένα κριτήρια Ομαδοποίηση με κοινά χαρακτηριστικά Ερωτήσεις κλίμακας Likert Υπερβολικά σημαντικό... καθόλου σημαντικό Διαφωνώ απόλυτα συμφωνώ απόλυτα

64 Είδη ποσοτικών στοιχείων Στοιχεία διαστημάτων: Δυνατότητα τοποθέτησης σε λογική σειρά ή κλίμακα σύμφωνα μ συγκεκριμένα συνεχόμενα διαστήματα που προσδιορίζονται από αριθμητικές αξίες. Δεν έχει σημασία ή αριθμητική αξία του κάθε διαστήματος αλλά η διαφορά της αξίας του (αριθμητική απόσταση) από τα υπόλοιπα διαστήματα Σπάνια συλλέγονται σε μια έρευνα αγοράς

65 Είδη ποσοτικών στοιχείων Αριθμητικά στοιχεία: Μπορούν να τοποθετηθούν σε κλίμακα με συγκεκριμένες αριθμητικές τιμές Έτσι, τα στοιχεία μπορούν να προσδιοριστούν σαν μετρήσιμες μονάδες ή απόλυτους αριθμούς Παραδείγματα: Ηλικία σε χρόνια, διάρκεια πτήσης σε λεπτά, το κατά κεφαλήν εισόδημα σε νόμισμα Μπορούν να έχουνε οποιαδήποτε τιμή

66 Επεξεργασία ποσοτικών στοιχείων Χρησιμοποιούνται τρεις στατιστικοί όροι: 1. Οι μεταβλητές (προσδιορισμένο ζήτημα που αποτελεί αντικείμενο μελέτης) 2. Οι αξίες (η απάντηση στην ερώτηση) 3. Οι περιπτώσεις (αντιπροσωπεύει τον αποκρινόμενο που δίνει την απάντηση). Παράδειγμα: Μια ερώτηση για την ηλικία των αποκρινόμενων (μεταβλητή), οι απαντήσεις σε έτη (αξίες) και ο κάθε αποκρινόμενος (περίπτωση)

67 Ποσοτικές έρευνες Οι ποσοτικές έρευνες προβλέπουν τη συλλογή στοιχείων από μεγάλο αριθμό ατόμων (μεγάλα δείγματα, άνω των 200). Προϋπόθεση είναι όλα τα άτομα να απαντήσουν στις ίδιες προκαθορισμένες ερωτήσεις και οι απαντήσεις να καταγραφούν με έναν δομημένο τρόπο.

68 Τρόποι επικοινωνίας για συμπλήρωση ερωτηματολογίων Προσωπικές συνεντεύξεις Ταχυδρομική αποστολή Τηλεφωνική επικοινωνία Ηλεκτρονική επικοινωνία (fax, , internet)

69 Χαρακτηριστικά ενός επιτυχημένου ερωτηματολογίου Πληρότητα Σαφήνεια Συνοχή Κατάλληλη δομή Να περιλαμβάνει ερωτήματα ελέγχου Να είναι κατά το δυνατόν σύντομο Να έχει τελειότητα παρουσίασης από τεχνικής πλευράς Να περιλαμβάνει βασικές οδηγίες συμπλήρωσης και εννοιολογικές επεξηγήσεις Να επιδέχεται κωδικογράφησης και μηχανογραφικής επεξεργασίας Πηγή: Ρόντος Κ., Παπάνης, Ε., (2006), Στατιστική Έρευνα, Εκδόσεις Σιδέρη

70 Πιλοτικό ερωτηματολόγιο Πόση ώρα χρειαστήκατε περίπου για την συμπλήρωση του ερωτηματολογίου; Ήταν σαφείς οι οδηγίες; Υπήρξαν ερωτήσεις ασαφείς ή αόριστες; Αν ναι τότε ποιες ήταν αυτές και γιατί; Υπήρξε αντίρρηση στο να απαντηθούν κάποιες απ' τις ερωτήσεις; Ήταν η εμφάνιση του ερωτηματολογίου ευχάριστη (Bell, 1997 : 134);

71 Σκοπός Ερωτηματολογίου Το παρόν ερωτηματολόγιο αποτελεί εργαλείο έρευνας για την εκπόνηση της διδακτορικής διατριβής της κας Μαρίας Παπαδοπούλου, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Η έρευνα αφορά στην καταγραφή των απόψεων των εκπαιδευτικών για τον Ενιαίο Τύπο Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου

72 Γενικές Πληροφορίες Η συμμετοχή στην έρευνα είναι εθελοντική και ανώνυμη. Τα δημογραφικά στοιχεία που ζητούνται αποσκοπούν μόνο στη συλλογή στατιστικών στοιχείων και καλύπτονται από πλήρη εχεμύθεια και προστασία προσωπικών δεδομένων. Σημειώνουμε ότι τα στοιχεία θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για τους σκοπούς της συγκεκριμένης έρευνας και είναι απόλυτα εμπιστευτικά. Για τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου απαιτούνται περίπου 10 λεπτά από το χρόνο σας. Σας ευχαριστούμε ιδιαίτερα για το χρόνο σας και τη συμβολή σας στην ολοκλήρωση αυτής της έρευνας. Για οποιεσδήποτε πληροφορίες ή διευκρινήσεις μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με την κα...

73 Σειρά ερωτήσεων Ερωτήσεις στοιχείων ταυτότητας (φύλο, ηλικία) συγκεντρώνονται στην αρχή, έτσι ώστε η πρώτη εντύπωση που σχηματίζει ο ερωτώμενος να είναι θετική. Δεν είναι κανόνας Εύκολες ερωτήσεις στην αρχή, κατάλληλες να ευαισθητοποιήσουν και να προκαλέσουν ενδιαφέρον στον ερωτώμενο. Οι δύσκολες ερωτήσεις στο τέλος οπότε είναι δύσκολο να αρνηθεί να απαντήσει. Οι ερωτήσεις που αναφέρονται στο ίδιο θέμα να είναι συγκεντρωμένες σε ενότητες, και οι ερωτήσεις γενικού τύπου να προηγούνται των ειδικών

74 Ερευνητικό Εργαλείο Ποσοτικής Έρευνας Ε Ρ Ω Τ Η Μ ΑΤ ΟΛΟ Γ Ι Ο

75 Χαρακτηριστικά Όχι >10% το ποσοστό μη απόκρισης Απαιτείται pilot testing για την εξασφάλιση του χρόνου και των σωστών ερωτήσεων Χρησιμοποιεί απλή γλώσσα

76 Ερευνητικό εργαλείο Ερωτηματολόγια Συστηματικές μετρήσεις Στατιστική ανάλυση Ποιοτικές και ποσοτικές μεταβλητές

77

78 Κλίμακα Likert

79 Κλίμακα Σημασιολογικής Διαφοροποίησης για την Εικόνα Εαυτού

80 Τεκμηρίωση εργαλείου Το πλεονέκτημα της χρήσης ενός εργαλείου που αναπτύχθηκε από άλλους ερευνητές έγκειται στη δυνατότητα σύγκρισης αποτελεσμάτων καθώς και στα έτοιμα στοιχεία εγκυρότητας και αξιοπιστίας. Σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να κατασκευαστεί ένα εργαλείο εξ αρχής και να δοκιμαστεί.

81 Εγκυρότητα - Αξιοπιστία Εγκυρότητα (Validity) Βαθμός προσαρμογής του λειτουργικού ορισμού στην έννοια που υποτίθεται οτι μετράει. Λειτουργικός ορισμός: Ο ορισμός μιας έννοιας με βάση τις διαδικασίες που θα χρησιμοποιήσει ο ερευνητής για να την μετρήσει Αξιοπιστία (reliability). Σε ποιο βαθμό τα αποτελέσματα μιας μέτρησης αντιπροσωπεύουν με ακρίβεια το πραγματικό μέγεθος ή την ποιότητα που μετράνε. Κατά πόσο η μέτρηση αν επαναληφθεί σε μεταγενέστερο χρόνο θα δώσει τα ίδια αποτελέσματα. Η αξιοπιστία είναι προϋπόθεση της εγκυρότητας. Ένα μέτρο μη αξιόπιστο αποκλείεται να είναι έγκυρο. Μία κλίμακα μπορεί να είναι αξιόπιστη αλλά όχι έγκυρη.

82

83

84

85

86

87

88 Δημιουργία ερωτηματολογίου με Google Docs

89 Δημιουργία ερωτηματολογίου με Google Docs

90

91

92

93

94 Διαμοιρασμός αρχείων

95 Διαμοιρασμός αρχείων