14827/16 ΘΚ/ακι 1 DG D 2A

Transcript

1 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 1 Δεκεμβρίου 2016 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2015/0287 (COD) 14827/16 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Προεδρία Συμβούλιο αριθ. προηγ. εγγρ.: 9768/16,10231/16 Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: 15251/15 Θέμα: JUSTCIV 309 CONSOM 289 DIGIT 139 AUDIO 130 DAPIX 213 DATAPROTECT 102 CODEC 1734 Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με ορισμένες πτυχές που αφορούν τις συμβάσεις για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου (Πρώτη ανάγνωση) - Συζήτηση προσανατολισμού I. Εισαγωγή 1. Στις 9 Δεκεμβρίου 2015, η Επιτροπή ενέκρινε δύο προτάσεις οδηγιών σχετικά με το δίκαιο των συμβάσεων: μια πρόταση οδηγίας σχετικά με ορισμένες πτυχές που αφορούν τις συμβάσεις για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου (εφεξής: οδηγία για το ψηφιακό περιεχόμενο») 1 και μια πρόταση οδηγίας σχετικά με ορισμένες πτυχές που αφορούν τις συμβάσεις για τις ηλεκτρονικές και άλλες εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών (εφεξής: οδηγία για τις ηλεκτρονικές πωλήσεις αγαθών) /15 JUSTCIV 290 CONSOM 220 DIGIT 116 AUDIO 40 CODEC ADD 1 + ADD /15 JUSTCIV 291 CONSOM 221 CODEC ADD 1 + ADD /16 ΘΚ/ακι 1 DG D 2A EL

2 2. Κατά τη σύνοδό του στις 9 και 10 Ιουνίου 2016, το Συμβούλιο (Δικαιοσύνη και Εσωτερικές Υποθέσεις) πραγματοποίησε συζήτηση προσανατολισμού σχετικά με την πρόταση οδηγίας για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου, όπου οι υπουργοί συμφώνησαν ως προς ορισμένες βασικές αρχές και ενέκριναν δέσμη πολιτικών κατευθύνσεων για τις υπό εξέλιξη εργασίες σχετικά με το σχέδιο οδηγίας σε τεχνικό επίπεδο Η προτεινόμενη οδηγία για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου εντάσσεται στη «στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά για την Ευρώπη» 4. Ως εκ τούτου, η σλοβακική Προεδρία έδωσε απόλυτη προτεραιότητα στις διαπραγματεύσεις σχετικά με την εν λόγω πρόταση. 4. Με βάση τις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο του Ιουνίου 2016 και το αναθεωρημένο κείμενο της κοινής πρότασης της ολλανδικής και σλοβακικής Προεδρίας, η ομάδα «Θέματα αστικού δικαίου» (Δίκαιο των συμβάσεων) του Συμβουλίου στο πλαίσιο ενός εντατικού προγράμματος συνεδριάσεων (δώδεκα ημέρες συνεδριάσεων) πραγματοποίησε διεξοδικές συζητήσεις σχετικά με τις επιμέρους διατάξεις και τις βασικές έννοιες της οδηγίας για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου καθώς και τη σχέση της με άλλες τομεακές και οριζόντιες νομοθετικές ρυθμίσεις. 5. Οι συζητήσεις υπήρξαν πολύ εποικοδομητικές και σημειώθηκε ικανοποιητική πρόοδος ως προς διάφορες τεχνικές πτυχές. Ωστόσο, δεδομένου του περίπλοκου χαρακτήρα της πρότασης καθώς και της διασύνδεσής της με άλλες νομοθετικές πράξεις, προέκυψαν επίσης ορισμένα πρόσθετα ζητήματα από τις συζητήσεις, τα οποία πρέπει να εξεταστούν περαιτέρω σε τεχνικό επίπεδο. 6. Η Προεδρία εντόπισε τρία ζητήματα πολιτικής για τα οποία θα μπορούσε να δοθεί πολιτική καθοδήγηση στο παρόν στάδιο. Προκειμένου να δρομολογηθεί περαιτέρω ουσιαστική πρόοδος σχετικά με την προτεινόμενη οδηγία για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου, η Προεδρία επιθυμεί να υποβάλει τα τρία αυτά ερωτήματα ενόψει της συζήτησης προσανατολισμού που θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του Συμβουλίου /16 JUSTCIV 160 CONSOM 137 DIGIT 67 AUDIO 76 CODEC /15 COMPET 185 TELECOM 109 AUDIO 11 DIGIT 32 RECH 107 MI 291 PI 32 IND 72 ECOFIN 308 ENER 139 DATAPROTECT 70 CYBER 31 JUSTCIV 101 E-JUSTICE 56 CULT 29 EDUC /16 ΘΚ/ακι 2 DG D 2A EL

3 II. Ερωτήματα ενόψει της συζήτησης προσανατολισμού Το Συμβούλιο (Δικαιοσύνη και Εσωτερικές Υποθέσεις), κατά τη σύνοδό του στις 8 και 9 Δεκεμβρίου 2016, καλείται να διεξαγάγει συζήτηση προσανατολισμού ως προς τα ακόλουθα ερωτήματα, λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές πληροφορίες που παρατίθενται στο παράρτημα του παρόντος σημειώματος: 1) Ποια από τις δύο επιλογές που αφορούν το «ενσωματωμένο ψηφιακό περιεχόμενο» θα πρέπει να αποτελέσουν τη βάση περαιτέρω εργασιών; Επιλογή Α - εφαρμογή των «κανόνων για τα αγαθά», ώστε να εκτείνονται και στο ενσωματωμένο ψηφιακό περιεχόμενο Επιλογή Β - εφαρμογή των «κανόνων ψηφιακού περιεχομένου», ως μαχητή παραδοχή, ώστε να εκτείνονται και στα υλικά αγαθά 2) Θα πρέπει τα «άλλα στοιχεία» (δεδομένα μη προσωπικού χαρακτήρα) να εκληφθούν ως αντιστάθμισμα δυνάμει της προτεινόμενης οδηγίας για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου; 3) Συμφωνείτε με αυτή την τροποποιημένη προσέγγιση ως προς την ισορροπία μεταξύ υποκειμενικών και αντικειμενικών κριτηρίων συμμόρφωσης για τη συμμόρφωση του ψηφιακού περιεχομένου, όπως περιγράφεται στο τμήμα Γ, σημείο 33 του παραρτήματος του παρόντος σημειώματος; 14827/16 ΘΚ/ακι 3 DG D 2A EL

4 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ A. Ποιοι κανόνες θα πρέπει να εφαρμόζονται στο «ενσωματωμένο ψηφιακό περιεχόμενο»; 1. Ιστορικό 1. Ολοένα και περισσότερα αγαθά περιέχουν ενσωματωμένο ψηφιακό περιεχόμενο. Η ποικιλία των σχετικών αγαθών είναι μεγάλη, ενώ διαφέρει επίσης και ο βαθμός με τον οποίο το ψηφιακό περιεχόμενο συμβάλλει στη λειτουργία των αγαθών αυτών (απλές οικιακές συσκευές, «διαδίκτυο των αντικειμένων», «έξυπνα προϊόντα», «συσκευές που φοριούνται», «έξυπνα αυτοκίνητα», «έξυπνες κατοικίες», κλπ.). 2. Το φάσμα εκτείνεται από τις οικιακές συσκευές, όπως πλυντήρια ρούχων, στις περιπτώσεις που το ψηφιακό περιεχόμενο κατά βάση «μόνο» ελέγχει την πρωταρχική λειτουργία του στοιχείου (στο παράδειγμα του πλυντηρίου, η λειτουργία του κύκλου πλυσίματος) για αγαθά που είναι εφοδιασμένα με πρόσθετες εφαρμογές που καθιστούν τα εν λόγω αγαθά «έξυπνα προϊόντα» (π.χ. έξυπνα ψυγεία, εκτός από την ψύξη του περιεχόμενου τους, ελέγχουν τα αποθέματα και δημιουργούν κατάλογο αγορών ή ακόμη και παραγγελίες αγοράς). Τα αγαθά αυτά περιλαμβάνουν επίσης αγαθά των οποίων το ψηφιακό περιεχόμενο θα μπορούσε να θεωρηθεί πρωτεύον έναντι της υλικής του συνιστώσας (π.χ. μια συσκευή για ένα «έξυπνο σπίτι» που ελέγχει τη θέρμανση, τον κλιματισμό, κλπ.). 3. Ως εκ τούτου, το ερώτημα εάν σε περίπτωση ελαττώματος θα ήταν σκοπιμότερο να υπόκεινται τα εν λόγω αγαθά στους κανόνες/διορθωτικά μέτρα που αφορούν την πώληση των αγαθών ή σε εκείνους που αφορούν την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου, αποτελεί καθοριστικό στοιχείο για τη θέσπιση ενός ρυθμιστικού καθεστώτος που αντιστοιχεί στην τεχνολογική πραγματικότητα, είναι ανθεκτικό στο χρόνο και επιτρέπει μια απλή και, κατά περίπτωση, ευέλικτη εφαρμογή στην πράξη. 4. Ωστόσο, σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, η οδηγία για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου («κανόνες ψηφιακού περιεχομένου») δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται στο ψηφιακό περιεχόμενο που είναι ενσωματωμένο σε αγαθά, κατά τρόπο ώστε να λειτουργεί ως αναπόσπαστο μέρος των εν λόγω αγαθών και οι λειτουργίες του να εξαρτώνται από τις βασικές λειτουργίες των αγαθών 5. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσαν να εφαρμόζονται στο εν λόγω ψηφιακό περιεχόμενο που είναι ενσωματωμένο στα αγαθά οι κανόνες για τις πωλήσεις αγαθών («κανόνες για τα αγαθά»). 5 Βλ. την αιτιολογική παράγραφο 11 της πρότασης της Επιτροπής: 14827/16 ΘΚ/ακι 4

5 5. Με τους όρους «κανόνες για τα αγαθά» νοούνται, στο παρόν πλαίσιο, οι κανόνες της οδηγίας 1999/44/ΕΚ για τις πωλήσεις και τις εγγυήσεις καταναλωτικών αγαθών 6, ή/και οι νέοι κανόνες της προτεινόμενης οδηγίας για τις ηλεκτρονικές και άλλες εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών 7 (με την επιφύλαξη της έκδοσής της). 6. Σύμφωνα με τις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο τον Ιούνιο του , η ομάδα «Θέματα αστικού δικαίου» (Δίκαιο των συμβάσεων) εξέτασε τρεις επιλογές που μπορούν να προσδιοριστούν σε γενικές γραμμές ως εξής: (1) εφαρμογή των «κανόνων για τα αγαθά», ώστε να εκτείνονται και στο ενσωματωμένο ψηφιακό περιεχόμενο (2) υιοθέτηση της «χωριστής προσέγγισης» και εφαρμογή των «κανόνων για τα αγαθά» στο ίδιο το αγαθό, όπου είναι ενσωματωμένο το ψηφιακό περιεχόμενο, παράλληλα με την εφαρμογή των «κανόνων ψηφιακού περιεχομένου» στο ενσωματωμένο ψηφιακό περιεχόμενο (3) εφαρμογή των «κανόνων ψηφιακού περιεχομένου» τόσο για το ψηφιακό περιεχόμενο και για το αγαθό στο οποίο είναι ενσωματωμένο, σε συνδυασμό με μια εξαίρεση που παρέχει στον προμηθευτή τη δυνατότητα να αποδείξει ότι το ελάττωμα αφορά το υλικό του αγαθού, οπότε θα πρέπει να εφαρμοστούν οι «κανόνες για τα αγαθά» κατά τη διόρθωση του εν λόγω ελαττώματος. 7. Κατά τις συζητήσεις της ομάδας «Θέματα αστικού δικαίου», η δεύτερη επιλογή έτυχε περιορισμένης υποστήριξης καθώς κρίθηκε δύσκολη η σχετική εφαρμογή στην πράξη. Οι δύο άλλες επιλογές (που φέρουν τον τίτλο επιλογές Α και Β κατωτέρω) υποστηρίχθηκαν αμφότερες από αρκετά κράτη μέλη. Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν προέκυψε σαφής πλειοψηφία υπέρ της μίας ή της άλλης εναλλακτικής επιλογής. 8. Με βάση τα ανωτέρω, η Προεδρία καλεί τους υπουργούς να υποδείξουν στην ομάδα Θεμάτων αστικού δικαίου ποια από τις δύο επιλογές θα πρέπει να ληφθεί ως αφετηρία για τη συνέχιση των εργασιών σε τεχνικό επίπεδο Οδηγία 1999/44/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 1999, σχετικά με ορισμένες πτυχές της πώλησης και των εγγυήσεων καταναλωτικών αγαθών, ΕΕ L 171, , σ. 12. Βλ. έγγραφο 15252/15 JUSTCIV 291 CONSOM 221 CODEC ADD 1 + ADD 2. Βλ. το σημείο 12 του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ του εγγράφου 9768/ /16 ΘΚ/ακι 5

6 9. Κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με το ζήτημα αυτό, καλούνται οι υπουργοί να λάβουν υπόψη ότι, σύμφωνα με το σχέδιο του άρθρου 3 παράγραφος 3 της προτεινόμενης οδηγίας για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου (όπως προτάθηκε από την Επιτροπή και υποστηρίχθηκε από την πλειοψηφία των κρατών μελών σε επίπεδο ομάδας), τα διορθωτικά μέτρα που περιέχονται στους «κανόνες ψηφιακού περιεχομένου» θα μπορούσαν επίσης να εφαρμοστούν σε κάθε υλικό υπόθεμα (δηλαδή, ένα αγαθό 9 ) που ενσωματώνει ψηφιακό περιεχόμενο κατά τρόπο ώστε το υλικό υπόθεμα να χρησιμεύει αποκλειστικά ως φορέας για τη μεταφορά ψηφιακού περιεχομένου. Τα πιο ενδεικτικά παραδείγματα τέτοιων «υλικών υποθεμάτων» είναι τα CD, DVD και τα κλειδιά USB. 10. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, ως προς την παράδοση και την αδυναμία παράδοσης, οι κανόνες της οδηγίας 2011/83/ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών θα συνεχίσει να εφαρμόζεται τόσο στα «υλικά μέσα» (όπως περιγράφεται στην προηγούμενη παράγραφο) όσο και στα «αγαθά με ενσωματωμένο ψηφιακό περιεχόμενο» (σε αμφότερες τις επιλογές Α και Β). 2. Επιλογές σχετικά με το ενσωματωμένο ψηφιακό περιεχόμενο Επιλογή Α - εφαρμογή των «κανόνων για τα αγαθά» ώστε να εκτείνονται και στο ενσωματωμένο ψηφιακό περιεχόμενο 11. Αυτή η επιλογή θα σήμαινε ότι η παροχή αγαθών που περιέχουν ενσωματωμένο ψηφιακό περιεχόμενο θα εμπίπτει μόνο στο πεδίο των «κανόνων για τα αγαθά». Επομένως, οι ειδικές προδιαγραφές που απαιτούνται για το ψηφιακό περιεχόμενο στο πλαίσιο των «κανόνων ψηφιακού περιεχομένου» (π.χ. τα κριτήρια συμμόρφωσης των άρθρων 6 και 6α της προτεινόμενης οδηγίας για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου, όπως τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, η λειτουργικότητα, η διαλειτουργικότητα, η προσβασιμότητα, η συνέχεια ή η απαίτηση το ψηφιακό περιεχόμενο να συνοδεύεται από τυχόν εξαρτήματα καθώς και οι οδηγίες που ο καταναλωτής μπορεί να αναμένει ευλόγως ότι θα λάβει, κλπ.) δεν θα εφαρμόζονται στο ενσωματωμένο ψηφιακό περιεχόμενο. 12. Αυτή η επιλογή αποτυπώνει την αντίληψη ότι το «αντικείμενο», στο οποίο το ψηφιακό περιεχόμενο είναι ενσωματωμένο, είναι «καλό» και ότι θα πρέπει να προβλέπεται ένα καθεστώς το οποίο να είναι εύκολα προβλέψιμο από τη σκοπιά του μέσου καταναλωτή, δεδομένου ότι, σε αντίθεση με την επιλογή Β, δεν προβλέπει μια παραδοχή, αλλά έναν κανόνα που θα εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις. Σύμφωνα με την επιλογή αυτή, οι κανόνες για τα αγαθά ισχύουν ακόμη και αν το ελάττωμα αφορά σαφώς το ενσωματωμένο ψηφιακό περιεχόμενο. 9 Στο πλαίσιο αυτό, βλ. επίσης την αιτιολογική σκέψη 19 της οδηγίας 2011/83/ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών /16 ΘΚ/ακι 6

7 Επιλογή Β - εφαρμογή των «κανόνων ψηφιακού περιεχομένου», ως μαχητή παραδοχή, ώστε να εκτείνονται και στα υλικά αγαθά 13. Αυτή η επιλογή θα σήμαινε ότι οι «κανόνες ψηφιακού περιεχόμενου» θα ισχύουν τόσο για το ψηφιακό περιεχόμενο όσο και για το αγαθό στο οποίο είναι ενσωματωμένο. Θα συνοδεύεται δε από μια εξαίρεση που θα παρέχει στον προμηθευτή τη δυνατότητα να αποδείξει ότι το ελάττωμα αφορά το υλικό του αγαθού, οπότε θα πρέπει να εφαρμοστούν οι «κανόνες για τα αγαθά» κατά τη διόρθωση του εν λόγω ελαττώματος. 14. Αυτή η επιλογή έχει ως στόχο την παροχή ευελιξίας ως προς την εφαρμογή των κανόνων που είναι οι πλέον κατάλληλοι, ανάλογα με το που εντοπίζεται το ελάττωμα. Με την εφαρμογή των κανόνων για το ψηφιακό περιεχόμενο ως αφετηρία, η επιλογή αυτή έχει ως στόχο να λάβει υπόψη ότι σε έναν όλο και πιο ψηφιοποιημένο κόσμο η λειτουργία (και, συνακόλουθα, τα ενδεχόμενα ελαττώματα) των αγαθών είναι πιθανό να εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από τις ψηφιακές διεργασίες και τις ιδιαιτερότητες που προκύπτουν από τον ψηφιακό χαρακτήρα των συνιστωσών τους. Με την εφαρμογή των κανόνων για το ψηφιακό περιεχόμενο ως αποκλειστικού βασικού κανόνα, η επιλογή αυτή επιτρέπει την εφαρμογή των κανόνων για τα αγαθά στις περιπτώσεις όπου αυτό κρίνεται καταλληλότερο, δεδομένου ότι το ελάττωμα αφορά το υλικό. Με βάση τα παραπάνω, το βάρος της απόδειξης θα φέρει ο πωλητής/προμηθευτής. Ενδεικτικό παράδειγμα - βλ. υποσημείωση Ενδεικτικό παράδειγμα, έστω το παράδειγμα ενός σύγχρονου αυτοκινήτου, όταν π.χ. το σύστημα πέδησης ελέγχεται ηλεκτρονικά: Με βάση την επιλογή Α, εάν τα φρένα δεν λειτουργούν, τα κριτήρια και οι κανόνες συμμόρφωσης για τη διόρθωση του ελαττώματος που αφορούν τα αγαθά θα εφαρμοστούν και στο λογισμικό ελέγχου του συστήματος πέδησης. Με βάση την επιλογή Β, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι το ελάττωμα αφορά το ενσωματωμένο ψηφιακό περιεχόμενο και, ως εκ τούτου, εξ ορισμού, θα πρέπει να εφαρμοστούν τα κριτήρια και οι κανόνες συμμόρφωσης για τη διόρθωση του ελαττώματος που αφορούν το ψηφιακό περιεχόμενο, εκτός εάν ο πωλητής/προμηθευτής αποδείξει ότι η αιτία του ελαττώματος έγκειται στο υλικό, λ.χ. τα φθαρμένα/σπασμένα τακάκια φρένων /16 ΘΚ/ακι 7

8 B. Πεδίο εφαρμογής: Θα πρέπει τα «άλλα στοιχεία» (δεδομένα μη προσωπικού χαρακτήρα) να εκληφθούν ως αντιστάθμισμα δυνάμει της προτεινόμενης οδηγίας για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου; 15. Αναγνωρίζοντας την προστιθέμενη αξία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στα σύγχρονα επιχειρηματικά πρότυπα, οι πολιτικές κατευθύνσεις που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο τον Ιούνιο του προκρίνουν καταρχήν την ιδέα της συμπερίληψης στο πεδίο εφαρμογής της προτεινόμενης οδηγίας για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου, των συμβάσεων στο πλαίσιο των οποίων παρέχεται ψηφιακό περιεχόμενο με αντάλλαγμα την υποβολή προσωπικών δεδομένων. Ακόμη, θα πρέπει να αποφευχθεί οποιαδήποτε παρεμβολή στην εφαρμογή του γενικού κανονισμού της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων («ΓΚΠΔ») Κατά τη διάρκεια της σλοβακικής Προεδρίας, διατέθηκε σημαντικός χρόνος για τη διασαφήνιση των σχέσεων μεταξύ του ΓΚΠΔ και της προτεινόμενης οδηγίας για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου (οδηγία ΠΨΠ). Ωστόσο, οι συζητήσεις περί της αλληλεπίδρασης αυτής αποδείχθηκαν πολύπλοκες και έφεραν στο φως πρόσθετα ζητήματα που απαιτούν περαιτέρω εξέταση σε τεχνικό επίπεδο. 17. Η Νομική υπηρεσία του Συμβουλίου κλήθηκε να υποβάλει γραπτή γνωμοδότηση σχετικά με ορισμένα από τα ζητήματα που προκύπτουν σε αυτό το πλαίσιο. Επιπλέον, ορισμένες αντιπροσωπίες ζήτησαν να παρασχεθούν περαιτέρω στοιχεία από τους εμπειρογνώμονες στον τομέα της προστασίας των δεδομένων προκειμένου να αποσαφηνιστούν καλύτερα οι πτυχές που σχετίζονται με την προστασία των δεδομένων. 18. Χωρίς να προδικάζεται η λήψη τυχόν αποφάσεων για τα ζητήματα που αφορούν τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα ως πιθανό αντιστάθμισμα, οι συζητήσεις σε τεχνικό επίπεδο θα διευκολυνθούν με την αποσαφήνιση σε πολιτικό επίπεδο του κατά πόσο η παροχή εκ μέρους του καταναλωτή «άλλων στοιχείων» θα πρέπει να εκληφθεί ως πιθανό αντιστάθμισμα, σύμφωνα με την προτεινόμενη οδηγία για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου Βλ. το σημείο 13 του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ του εγγράφου 9768/16. Βλ. το σημείο 8 του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ του εγγράφου 9768/ /16 ΘΚ/ακι 8

9 19. Με βάση τις πολιτικές κατευθύνσεις που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο τον Ιούνιο του , επιδιώχθηκε στο πλαίσιο των συζητήσεων της ομάδας «Θέματα αστικού δικαίου» να διασαφηνιστεί περαιτέρω η έννοια των όρων «άλλα στοιχεία». 20. Τα παραδείγματα που αναφέρει η Επιτροπή για τα «άλλα στοιχεία» που θα μπορούσαν να αποτιμηθούν σε χρήμα από τον προμηθευτή περιλαμβάνουν: φωτογραφίες ενός βουνού, συνταγές, τραγούδια ή ποιήματα που έχει δημιουργήσει ο καταναλωτής, κλπ., που είναι ανώνυμα και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τον προμηθευτή, π.χ. για διαφημιστικούς σκοπούς συνδυασμένα ανώνυμα δεδομένα σχετικά με μια ομάδα ατόμων (π.χ. ατόμων που ενδιαφέρονται για το ίδιο άθλημα ή την ίδια ψυχαγωγική δραστηριότητα), τα οποία δεν αναφέρονται σε αναγνωρίσιμα άτομα με σκοπό να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς προώθησης προϊόντων 14 στοιχεία σχετικά με τους δικτυακούς τόπους ή καταστήματα εφαρμογών που έχουν επισκεφθεί οι καταναλωτές ή το είδος του ψηφιακού περιεχομένου που προτιμούν, χωρίς να συλλέγονται πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητά τους, τα οποία χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη πιο δημοφιλών προϊόντων Από τις συζητήσεις στο πλαίσιο της ομάδας «Θέματα αστικού δικαίου» και, ειδικότερα, από την ανταλλαγή απόψεων που πραγματοποιήθηκε με τους εμπειρογνώμονες ΤΠ στις 19 Οκτωβρίου 2016, προκύπτει ότι στην πράξη τα δεδομένα που διαβιβάζονται από τους καταναλωτές σε αντάλλαγμα για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου μπορεί να προσδιορίσουν την ταυτότητα του συγκεκριμένου προσώπου. Σε γενικές γραμμές, μπορεί συνεπώς να συναχθεί το συμπέρασμα ότι, στο πλαίσιο της οδηγίας ΠΨΠ, τα δεδομένα που παρέχονται από τους καταναλωτές σε αντάλλαγμα για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου θα είναι ως επί το πλείστον προσωπικής φύσεως («δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα» κατά την έννοια των διατάξεων του γενικού κανονισμού για την προστασία δεδομένων, ο ορισμός των οποίων δεν επαναχρησιμοποιείται στην προαναφερόμενη οδηγία). 22. Από τις συζητήσεις διαπιστώθηκε επίσης ότι, ακόμη και αν πρόκειται για δεδομένα που δεν καλύπτονται από τον ευρύ ορισμό των «δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα», το πεδίο εφαρμογής των εν λόγω «άλλων στοιχείων» θα είναι μάλλον περιορισμένο Βλ. το σημείο 14 του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ του εγγράφου 9768/16. Για παράδειγμα, τα στοιχεία που συλλέγονται σχετικά με τηλεοπτικές σειρές που οι καταναλωτές παρακολουθούν στο διαδίκτυο, τα οποία δεν περιέχουν πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητά τους και χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό των προτιμήσεων μεγάλων ομάδων καταναλωτών (συλλήβδην και όχι ατομικά) ώστε να μπορούν να παραχθούν πιο δημοφιλείς και, συνακόλουθα, επικερδείς τηλεοπτικές σειρές. Για παράδειγμα, μια επιχείρηση που παρέχει ηλεκτρονικές υπηρεσίες παιχνιδιών θα μπορούσε να συναγάγει βάσει αυτών των στοιχείων ότι ορισμένα είδη αγορών σε ένα συγκεκριμένο παιχνίδι (π.χ. χαρακτήρες ή τρόπαια) είναι πιο δημοφιλή από άλλα είδη και θα μπορούσε να επανασχεδιάσει το παιχνίδι, εισάγοντας μεγαλύτερη ποικιλία των πιο δημοφιλών χαρακτήρων του /16 ΘΚ/ακι 9

10 23. Σε κάθε περίπτωση, η διαχωριστική γραμμή μεταξύ «δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα» και «άλλων στοιχείων» φαίνεται να παραμένει δύσκολη στην πράξη, και θα μπορούσε να εξαρτηθεί από μια λεπτή κατά περίπτωση e contrario ερμηνεία του ορισμού των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. 16 Διατυπώθηκαν ανησυχίες ότι η έννοια «άλλα στοιχεία» θα μπορούσε να δημιουργήσει ανασφάλεια δικαίου λόγω της ευρύτητας του ορισμού των «δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα» δυνάμει της νομοθεσίας της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. 24. Ορισμένες αντιπροσωπίες εκλαμβάνουν τις δυσχέρειες αυτές ως επιχείρημα για να μην επιχειρηθεί η διάκριση μεταξύ των «δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα» και των «άλλων στοιχείων» και για να εξεταστεί η ιδέα της συγκέντρωσης κάθε είδους δεδομένων στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας ΠΨΠ, ει δυνατό ως αντισταθμισμάτων. Ένα άλλο επιχείρημα που πρόβαλε σχετικά η Επιτροπή, η οποία εκλαμβάνει επίσης τα «άλλα στοιχεία» ως πιθανό αντιστάθμισμα, είναι ότι η συμπερίληψη στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας των μη προσωπικών δεδομένων θα άρει τη δυνατότητα παράκαμψης της οδηγίας με απλή ανωνυμοποίηση των δεδομένων. 25. Από οικονομικής απόψεως, ωστόσο, εκφράστηκαν αμφιβολίες για το αν τα εν λόγω «άλλα στοιχεία» ως αντιστάθμισμα που παρέχεται από τον καταναλωτή θα έχουν τέτοια οικονομική αξία που να δικαιολογεί την υπαγωγή του προμηθευτή στην υποχρέωση παροχής συμβατικών διορθωτικών μέτρων που καθορίζονται στην οδηγία ΠΨΠ σε περίπτωση ελαττώματος του ψηφιακού περιεχομένου. 26. Αν και αρκετά κράτη μέλη θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τη συμπερίληψη στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας των «άλλων στοιχείων» ως αντισταθμίσματος, αρκετά άλλα κράτη μέλη αντιτάχθηκαν στην ιδέα αυτή. 16 Με βάση τις εξηγήσεις της ομάδας για την προστασία των δεδομένων του άρθρο 29 (βλ. γνωμοδότηση 4/2007 σχετικά με την έννοια των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, WP 136, σ. 24, «σε διαφορετικές περιστάσεις οι πληροφορίες είναι δυνατό να θεωρηθεί ότι δεν αποτελούν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα. Πρόκειται για την περίπτωση όπου οι πληροφορίες δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αναφέρονται σε άτομα των οποίων η ταυτότητα είναι γνωστή ή μπορεί να εξακριβωθεί.» Ο καθορισμός του κατά πόσο αυτό ισχύει απαιτεί μια κατά περίπτωση δοκιμή, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα μέσα που είναι ευλόγως πιθανό να χρησιμοποιηθούν για την ταυτοποίηση ενός προσώπου μέσω των παρεχόμενων πληροφοριών. Ωστόσο, «... η εν λόγω δοκιμή είναι μια δυναμική διαδικασία αναγνώρισης που ενδέχεται να μην είναι δυνατή σήμερα, με τα μέσα τα οποία είναι ευλόγως πιθανό να χρησιμοποιηθούν σήμερα» (βλ. γνωμοδότηση 4/2007, σ. 15). Αυτό όμως δεν θα μπορούσε να αποκλείσει τη διαθεσιμότητα μιας τέτοιας δυνατότητας στο μέλλον /16 ΘΚ/ακι 10

11 27. Για την προώθηση των εργασιών σχετικά με το συγκεκριμένο ζήτημα, θα ήταν σκόπιμο να ληφθούν κατευθύνσεις από το Συμβούλιο ως προς την περαιτέρω πορεία επ αυτού στο πλαίσιο της συνέχισης των διαπραγματεύσεων σε τεχνικό επίπεδο. 28. Με το ερώτημα που απευθύνεται στους υπουργούς επιδιώκεται να παρασχεθούν κατευθύνσεις ως προς το κατά πόσο τα «άλλα στοιχεία» (πλην των προσωπικών δεδομένων) θα πρέπει να εκληφθούν ως «αντιστάθμισμα» που να δικαιολογεί την υπαγωγή του προμηθευτή στην υποχρέωση παροχής των συμβατικών διορθωτικών μέτρων που καθορίζονται στην οδηγία ΠΨΠ. 29. Το ζήτημα αυτό δεν αφορά τα «δεδομένα τα οποία καταρτίζονται ή αποθηκεύονται από τον καταναλωτή με τη χρήση του παρεχόμενου ψηφιακού περιεχομένου ή της παρεχόμενης υπηρεσίας», όπως η αποθήκευση (προσωπικών και μη προσωπικών) δεδομένων από τον καταναλωτή σε υπολογιστικό νέφος. Ως προς τα «δεδομένα τα οποία καταρτίζονται ή αποθηκεύονται από τον καταναλωτή με τη χρήση του παρεχόμενου ψηφιακού περιεχομένου ή της παρεχόμενης υπηρεσίας», η οδηγία θα (πρέπει να) προβλέπει κανόνες για την επιστροφή των εν λόγω δεδομένων στον καταναλωτή μόλις λήξει η σύμβαση (στο πλαίσιο αυτό, θα χρειαστούν περαιτέρω τεχνικές συζητήσεις σχετικά με το άρθρο 13α παράγραφος 3 του αναθεωρημένου κειμένου της Προεδρίας, 10231/16), ανεξάρτητα από την πολιτική επιλογή σχετικά με τη συμπερίληψη στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας των «άλλων στοιχείων ως αντισταθμίσματος» /16 ΘΚ/ακι 11

12 Γ. Ισορροπία μεταξύ υποκειμενικών και αντικειμενικών κριτηρίων συμμόρφωσης 30. Απαντώντας στις ανησυχίες που διατύπωσαν τα κράτη μέλη ως προς τη βασική ιδέα της αρχικής πρότασης της Επιτροπής που δίνει προτεραιότητα στα υποκειμενικά κριτήρια συμμόρφωσης (δηλ. τα κριτήρια που συμφωνήθηκαν στη σύμβαση) έναντι των αντικειμενικών κριτηρίων συμμόρφωσης (δηλ. τα κριτήρια που ορίζονται από το νόμο), οι πολιτικές κατευθύνσεις που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο τον Ιούνιο του ορίζουν ότι, για την επίτευξη καλύτερης ισορροπίας το ψηφιακό περιεχόμενο πρέπει να αξιολογηθεί σε σχέση τόσο με τους συμβατικούς όρους όσο και με το σύνολο των αντικειμενικών κριτηρίων συμμόρφωσης όπως ορίζονται από τη νομοθεσία της ΕΕ. 31. Σύμφωνα με τις εν λόγω κατευθύνσεις, η ολλανδική και η σλοβακική Προεδρία πρότειναν σημαντικές τροποποιήσεις στις διατάξεις συμμόρφωσης θέτοντας τα υποκειμενικά και τα αντικειμενικά κριτήρια σε ισότιμη βάση. Αυτή η προσέγγιση και η τροποποιημένη διατύπωση για τα νέα άρθρα 6 και 6α έτυχαν ευρείας υποστήριξης. 32. Ωστόσο, δεν έχει ακόμη αποφασιστεί ο βαθμός απόκλισης από τα αντικειμενικά κριτήρια συμμόρφωσης καθώς και οι όροι υπό τους οποίους αυτό θα πρέπει να είναι δυνατό, παρά τις εντατικές και εποικοδομητικές συζητήσεις στο πλαίσιο της ομάδας «Θέματα αστικού δικαίου». 33. Ως συμβιβαστική λύση για το ζήτημα αυτό, η Προεδρία προτείνει να υιοθετηθεί σε γενικές γραμμές το σκεπτικό του άρθρου 2 παράγραφος 3 της οδηγίας 1999/44/ΕΚ, εισάγοντας ένα κανόνα στην προτεινόμενη οδηγία για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου, σύμφωνα με τον οποίο, δεν υφίσταται έλλειψη συμμόρφωσης, εάν, κατά το χρόνο της σύναψης της σύμβασης, α) ο καταναλωτής γνώριζε ότι ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ψηφιακού περιεχομένου αποκλίνει από τις αντικειμενικές απαιτήσεις συμμόρφωσης, και β) ο καταναλωτής αποδέχθηκε ρητώς την εν λόγω απόκλιση κατά τη σύναψη της σύμβασης. Σύμφωνα με τον κανόνα αυτό, το βάρος της απόδειξης και για τις δύο πτυχές, α) και β), το φέρει ο προμηθευτής. 17 Βλ. το σημείο 21 του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ του εγγράφου 9768/ /16 ΘΚ/ακι 12