Oι 4 εποχϋσ Πύνακασ του Γ. Σςαρούχη. Ποιόματα για την πούηςη Κ. ΚΑΒΑΥΗ Επιμϋλεια: Μπιλανϊκη Ελευθερύα

Transcript

1 1 Oι 4 εποχϋσ Πύνακασ του Γ. Σςαρούχη Ποιόματα για την πούηςη Κ. ΚΑΒΑΥΗ Επιμϋλεια: Μπιλανϊκη Ελευθερύα

2 2 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ πηγαύνει με την οικογϋνειϊ του για τρύα χρόνια (ωσ τον Οκτώβριο του 1885) ςτην Κωνςταντινούπολη, ςτο ςπύτι του φαναριώτη παππού του, Γεωργϊκη Υωτιϊδη γεννόθηκε ςτην Αλεξϊνδρεια τησ Αιγύπτου το 1863 (29 Απριλίου) και πϋθανε ςτην ύδια πόλη το 1933 την ημϋρα των γενεθλύων του Ο μικρόσ Καβϊφησ ςπουδϊζει ςε αγγλικό ςχολεύο όπου και διδϊςκεται για μητρικό του γλώςςα την αγγλικό, αλλϊ παρϊλληλα μαθαύνει και ελληνικϊ και γαλλικϊ.

3 3 Κ. Π.Καβάφησ Κ. Π.Καβάφησ «Μελαγχολύα του Ιϊςονοσ Κλεϊνδρου, ποιητού εν Κομμαγηνό 595 μ.φ.» εκτενόσ και πλούςιοσ ςε λεπτομϋρειεσ τύτλοσ του ποιόματοσ δύο δυςανϊλογεσ ωσ προσ το μϋγεθοσ ςτροφϋσ

4 4 Ιάςων Κλζανδρου: ποιητικό προςωπείο του Καβάφη. Κομμαγηνή: κρατίδιο ςτα ΒΑ τησ Συρίασ Επικούρεια φιλοςοφύα / πλατωνιςμόσ υνϊντηςη ανατολόσ και δύςησ ςτην ιςτορύα, ςτη φιλοςοφύα, ςτην τϋχνη Σοπικό ιςτορύα: η Αλεξϊνδρεια

5 5 Το γήραςμα.. Η επύδραςη που ϋχει το γόρασ ςτην όψη και την ψυχικό διϊθεςη του Ιϊςονοσ Η αξύα και το νόημα τησ ζωόσ

6 6 ποίηςη: φάρμακο νηπενθές Νάρκης του άλγους δοκιμζς, εν Φαντασία και Λόγω.. «αναλγητικόσ» ρόλοσ τησ πούηςησ

7 7 Ο λόγοσ του Καβϊφη εύναι νέοσ ποιητικόσ λόγοσ. Διαφορετικό γλώςςα μεύγμα δημοτικόσ και καθαρεύουςασ, απλόσ, ανεπιτόδευτοσ Η λϋξη μελαγχολύα ανταποκρύνεται ςτην ψυχικό κατϊςταςη του ποιητό. 595 μ.φ.: το ϋτοσ εύναι τυχαύο και υποδηλώνει ότι η θλύψη για τη γόρανςη του ςώματοσ και τησ μορφόσ, αλλϊ και η θεραπευτικό δύναμη τησ πούηςησ, εύναι διαχρονικό

8 8 Χαρακτηριςτικά γνωρίςματα τησ ποίηςησ του Κ. ΚΑΒΑΦΗ ιδιότυπη γλώςςα Εςωτερικόσ μονόλογοσ θεατρικότητα Διδακτικόσ τόνοσ

9 9 Αντίθεςη με Παλαμά (λογοτεχνική γενιά ) Δϋχτηκε επιδρϊςεισ : υμβολιςμόσ, παρναςςιςμόσ, ρομαντιςμόσ Διαχρονικόσ Διεθνόσ ελληνικόσ

10 «Η θυςία του ποιητή Κλεάνδρου εν Κομμαγηνή» πίνακασ του Ν. Εγγονόπουλου 10

11 11 Προςζγγιςη τησ ποίηςησ του Κ. Καβάφη (ομαδικοςυνεργατική μζθοδοσ με χρήςη ΤΠΕ) Ομϊδα 1 1. Αφού ανατρϋξετε ςτην ιςτοςελύδα: να βρεύτε τον οριςμό του παρναςςιςμού και να απαντόςετε : i. που οφεύλεται η λϋξη : παρναςςιςμόσ ii. από ποιουσ γϊλλουσ ποιητϋσ εκπροςωπεύται iii. από πού αντλούν τα θϋματϊ τουσ; iv. ποια η ςτϊςη τουσ απϋναντι ςτο ρομαντιςμό 2. Εύναι γνωςτό η ςχϋςη του Κ. Π. Καβϊφη με την Ιςτορύα, καθώσ ϊλλοτε χρηςιμοποιεύ αυτούςια ιςτορικϊ ςτοιχεύα και ϊλλοτε «ςτόνει» δικό του ιςτορικό ςκηνικό. Πώσ παρουςιϊζεται η ςχϋςη αυτό ςτο ςυγκεκριμϋνο πούημα; Να αιτιολογόςετε την απϊντηςό ςασ με ςτοιχεύα του ποιόματοσ

12 12 Ομάδα 2 1. Αθνύ αλαηξέμεηε ζηελ ηζηνζειίδα: λα βξείηε ηνλ νξηζκό ηνπ συμβολισμού θαη λα απαληήζεηε: Α)πνπ δεκνζηεύζεθε ην καληθέζην ηνπ ζπκβνιηζκνύ Β)ζε πνηεο κνξθέο ηέρλεο εκθαλίδεηαη ν ζπκβνιηζκόο Γ)κε πνην θηινζνθηθό ξεύκα ζπλδέζεθε ν ζπκβνιηζκόο Γ)πνηνη είλαη νη ζεκαληηθόηεξνη εθπξόζσπνη ηνπ ζπκβνιηζκνύ ζηε Γαιιία- Γεξκαλία- Ιζπαλία. 2. Γηαηππώζεθε ε άπνςε όηη ε θαβαθηθή «Μειαγρνιία» δελ πεξηνξίδεηαη απνθιεηζηηθά ζηνλ ρώξν ελόο πνηήκαηνο πνηεηηθήο, αιιά επεθηείλεηαη ζην πεδίν ηνπ θηινζνθηθνύ ζηνραζκνύ γηα ηα αλζξώπηλα. Να επαιεζεύζεηε ηελ άπνςε απηή κε ζηνηρεία ηνπ πνηήκαηνο.

13 13 ΟΜΑΔΑ 3 1. Ο Ιάζσλ Κιεάλδξνπ είλαη έλα αλύπαξθην ηζηνξηθά πξόζσπν πνπ ζεσξείηαη ζπρλά από ηνπο κειεηεηέο σο πξνζσπείν ηνπ πνηεηή. Πνηα ζηνηρεία ηνπ πνηήκαηνο ζπλεγνξνύλ, θαηά ηε γλώκε ζαο, ππέξ απηήο ηεο άπνςεο; 2. «Πνπ θάκλνπλε - γηα ιίγν- λα κε λνηώζεηαη ε πιεγή»: Γηαηί, θαηά ηε γλώκε ζαο, ε δξάζε ησλ θαξκάθσλ ηεο ηέρλεο ηεο πνίεζεο είλαη ζύληνκε ζε δηάξθεηα; 3. Γηαηί λνκίδεηε όηη ραξαθηεξίδνληαη ηα θάξκαθα ηεο πνίεζεο σο δνθηκέο;

14 14 4 Η ΟΜΑΔΑ : Μπορείτε να παρακολουθήςετε το ποίημα εδώ: 1. κε βάζε ην πνίεκα: «Η πόιηο» λα κηιήζεηε γηα ην ζηνηρείν ηεο απαηζηνδνμίαο ζηνλ Καβάθε 2. Σηα πνηήκαηα ηνπ Καβάθε παίδεη πξσηαγσληζηηθό ξόιν ε Αιεμάλδξεηα, ε νπνία απνηειεί θαη ηνλ ηόπν ηεο θαηνηθίαο ηνπ. Να πξνζδηνξίζεηε ζην πνίεκα: «Αιεμαλδξηλνί βαζηιείο» απηό ην ξόιν θαζώο θαη ην ζηνηρείν ηεο ηζηνξηθόηεηαο. 3. Να εληνπίζεηε ην ζηνηρείν ηεο εηξσλείαο ζην πνίεκα: «Πεξηκέλνληαο ηνπο βαξβάξνπο» θαζώο θαη ηε ζρέζε ηνπ πνιίηε κε ηελ πνιηηεία 4. Με βάζε ην πνίεκα: «Νένη ηεο Σηδώλνο» λα πξνζδηνξίζεηε ην ζεαηξηθό ζηνηρείν ζηελ πνίεζε ηνπ Κ. Καβάθε

15 15 Συνθετική εργαςία με χρήςη ΤΠΕ Aναζητόςτε την ιςτοςελύδα του ΕΚΕΒΙ (ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΣΡΟ ΒΙΒΛΙΟΤ), το αρχεύο κριτικών τησ λογοτεχνύασ: και μϋςα από το ϋργο του Αλκη Θρύλου την κριτικό του για το Καβϊφη. Με βϊςη και το πούημα του ςχολικού βιβλύου να διατυπώςετε την ϊποψό ςασ για το τι εύναι πούηςη «Πριν όμωσ προχωρόςω ςτην ανϊλυςη, ςτην κριτικό του ϋργου του Καβϊφη, κριτικό αναγκαςτικϊ αρκετϊ υποκειμενικό, γιατύ η πούηςό του μοναδικϊ πρωτότυπη, ξεχωριςτό, το ξαναλϋω, εντελώσ ανεπηρϋαςτη, διϊφορη από την πούηςη κϊθε δικού μασ ό και ξϋνου ποιητό, δε ςυλλαμβϊνεται ολόκληρη με τα γνωςτϊ αιςθητικϊ κριτόρια, κ ϋτςι η γνώμη μασ γι αυτό ςτηρύζεται πολύ, όςο κι αν δεν το θϋλομε, ςτο να μασ ςυγκινεύ ό δεν μασ ςυγκινεύ προςωπικϊ, πριν προχωρόςω ςτην ανϊλυςη του ϋργου του, αιςθϊνομαι την υποχρϋωςη να ςασ πω, για να μην θεωρηθώ πωσ ζητώ αυθαύρετα να επιβϊλω την αντύληψό μου, για να μεύνετε όςο μπορεύ πιο ανεξϊρτητοι να ςχηματύςετε τη δικό ςασ, πωσ πολλού από τουσ κριτικούσ και ςυγγραφεύσ μασ, κι από τουσ ανώτερουσ, δεν υπερνύκηςαν το πρώτο ξϊφνιαςμα. Αρνιούνται εντελώσ κϊθε ποιητικότητα ςτην πούηςη του Καβϊφη. Δεν τη θεωρούνε πούηςη. Οι κύκλοι ιδιαύτερα του Νουμϊ και του Πυρςού, ο κύριοσ Υ. Πολύτησ, αν και η ϊρνηςό του δεν ϋχει πολλό βαρύτητα αφού ϋχει για αρχό τη δογματικό ϊρνηςη κϊθε νεοελληνικόσ παραγωγόσ, δεν δϋχονται καμιϊ ςυζότηςη απϊνω ς αυτό την πούηςη κι αρκούνται να χαραχτηρύςουν την τεχνοτροπύα τησ, ακόμα και τη ςτοχαςτικότητϊ τησ, εκζητημϋνη επύδειξη κούφιασ, ανούςιασ, αντικαλλιτεχνικόσ παραδοξολογύασ

16 16 Ενδεικτική βιβλιογραφία Πιερόσ Μιχϊλησ, «Καβϊφησ Κωνςταντύνοσ», Παγκόςμιο Βιογραφικό Λεξικό4. Αθόνα, Εκδοτικό Αθηνών, 1985, ταςινοπούλου Μαρύα, «Φρονολόγιο Κ. Π. Καβϊφη», Διαβϊζω78, 5/10/1983, ς.18-34, Σςύρκασ τρατόσ, «Κ.Π.Καβϊφησ χεδύαςμα χρονογραφύασ του βύου του», Επιθεώρηςη Σϋχνησ ΙΗ, 12/1963, αρ.108, ς Φατζηφώτησ Ι.Μ., «Καβϊφησ Κωνςταντύνοσ Π.», Μεγϊλη Εγκυκλοπαύδεια τησ Νεοελληνικόσ Λογοτεχνύασ. Αθόνα, Φϊρη Πϊτςη Λεξικό λογοτεχνικών όρων