ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΤΕΑΣ

Transcript

1 ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΤΕΑΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ

2 1 Ο ΜΕΡΟΣ: Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Παλαιότερα τις διατροφικές συνήθειες του ανθρώπου τις χαρακτήριζε η λιτότητα και τα προϊόντα που κυκλοφορούσαν, ήταν άριστης ποιότητας. Σήμερα δυστυχώς τα πράγματα έχουν αλλάξει. Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν προσέχει ούτε τι τρώει ούτε πόσο τρώει αλλά ούτε και πως.το τρώει. 2

3 Και ποιος βάζει φραγμό σ αυτό το «ανθυγιεινό διατροφικό γλέντι» του ανθρώπου; 3

4 Οι γιατροί και. οι θρησκείες. 4

5 Πράγματι από τον πρωτόγονο, έως το σύγχρονο άνθρωπο, η διατροφή του επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τη θρησκεία του και τις πεποιθήσεις του Δεν είναι βέβαια μόνο η θρησκεία που καθορίζει και διαμορφώνει τη διατροφή. Το φαγητό είναι πάντα συνάρτηση του τόπου, του κλίματος και της ιστορίας. 5

6 ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Ο Χριστιανισμός δεν έχει την πληθώρα των διατροφικών περιορισμών που χαρακτηρίζουν τις άλλες θρησκείες Από την άλλη πλευρά, η τήρηση των νηστειών έχει μεγάλη σημασία για τους χριστιανούς. Η νηστεία αυτή επικεντρώνεται στην αποφυγή ζωικών τροφίμων ορισμένες μέρες ή περιόδους του χρόνου. (Περίπου 180 με ημέρες το χρόνο).

7 ΙΟΥΔΑΪΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ. 7

8 ΙΣΛΑΜΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ. Τα παρακάτω είναι οι διατροφικές συνήθειες από τον Προφήτη Μωάμεθ: Ποτέ κριτική σε οποιοδήποτε φαγητό Ικεσία πριν από κάθε γεύμα Ικεσία μετά από κάθε γεύμα Τρώτε λιγότερο Τρώτε αργά Μετριοπάθεια Κατανομή των τροφίμων (sharing) Τρώτε μαζί 8

9 ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ 9

10 ΙΝΔΟΥΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ 10

11 Προσέξτε κι αυτό. Ο Κομφούκιος είχε πει ότι το φαγητό είναι η δύναμη που ενώνει την κοινωνία και κανείς δεν είναι τόσο ικανός, ώστε να κατανοήσει το πραγματικό νόημα της διατροφής του. 11

12 ΝΗΣΤΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ Η χριστιανική ζωή δε νοείται χωρίς άσκηση. Στην ασκητική αυτή προσπάθεια, ιδιαίτερα σημαντική θέση κατέχει η νηστεία. Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από το νη+ εσθίω, δηλαδή δεν τρώω. Ο επιστημονικός όρος της νηστείας περιλαμβάνει τόσο την εκούσια, όσο και την ακούσια αποχή από την τροφή. 12

13 Στη σύγχρονη εποχή, η νηστεία κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος, αφού οι άνθρωποι στρέφονται σε αυτή, για λόγους διατροφικής αποτοξίνωσης. Η έννοια της νηστείας βέβαια δεν περιορίζεται μόνο στην ποιότητα, αλλά και στην ποσότητα. Η λίγη και μετρημένη τροφή είναι και αυτό νηστεία. 13

14 Η νηστεία από μόνη της δεν έχει καμία ωφέλεια για τη ζώσα ψυχή του ανθρώπου, αν δεν είναι στενά συνδεδεμένη με την προσευχή, την ελεημοσύνη, την μετάνοια και την Εξομολόγηση. Ο Μέγας Βασίλειος έλεγε: «Νηστεία αληθινή είναι η αποξένωση από το κακό, η εγκράτεια της γλώσσας, η αποχή από το θυμό, ο χωρισμός από τις επιθυμίες, το ψεύδος και τη ψευδορκία. 14

15 Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε και ότι την εποχή που συντάχθηκαν τα ιερά κείμενα των θρησκειών, οι διατροφικές απαγορεύσεις που επέβαλλαν, εκτός από το συμβολικό νόημά τους, προστάτευαν την δημόσια υγεία και τους πιστούς από διάφορες νόσους. 15

16 Μια σωστή νηστεία έχει πολλά οφέλη, και 16

17 οι μοναχοί του Αγίου Όρους τρώνε Λαχανικά, ψωμί, όσπρια, ψάρια, φρούτα, γλυκά, λάδι, κρασί, ρακί και δεν τρώνε κρέας. 17

18 Η υγιής ψυχική κατάσταση των μοναχών, σε συνδυασμό με την διατροφή τους, μας δίνουν το ποθητό αποτέλεσμα, που είναι η μακροβιότητα. 18

19 Τι συμβαίνει όμως με την έλλειψη διαφόρων θρεπτικών συστατικών που παρατηρούνται κατά τη νηστεία; Προϋπόθεση για την αποτροπή διατροφικών κινδύνων (όπως εμφάνιση σιδηροπενικής αναιμίας, οστεοπενίας ή οστεοπόρωσης κ.λ.π), αποτελεί η τήρηση τριών βασικών αρχών της υγιούς διατροφής, που είναι: α) η ισορροπία στο σωστό συνδυασμό των τροφίμων β) η ποικιλία στην κατανάλωση τροφής γ) το μέτρο στην ποσότητα τροφής, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος της αύξησης του βάρους. Πότε πρέπει να διακόψουμε τη νηστεία; Η πτώση της αρτηριακής πίεσης, η επίμονη ζάλη, η αδυναμία και η θόλωση της όρασης είναι σαφείς ενδείξεις για διακοπή της νηστείας. 19

20 ΑΡΤΟΣ, ΟΙΝΟΣ, ΕΛΑΙΟΝ Αυτά τα τρία αγαθά, που αποτελούν δώρα του Θεού προς τον άνθρωπο, βρίσκονται σχεδόν όλο το χρόνο στο τραπέζι μας. Είναι βασικά στοιχεία διατροφής σε όλους του πολιτισμούς και κατέχουν ξεχωριστή θέση σε όλες τις θρησκείες. 20

21 Ψωμί και Θρησκεία Στον Χριστιανισμό, το ψωμί εμφανίζεται να έχει σπουδαίο ρόλο, τόσο στην Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, όσο και στο Τελετουργικό της σημερινής εκκλησίας. Η Βηθλεέμ είναι η πόλη που γεννήθηκε ο Χριστός, το όνομα της οποίας στην αραμαϊκή γλώσσα σημαίνει «οίκος του άρτου». στον Μυστικό Δείπνο, όπου ο Ιησούς ευλόγησε το ψωμί και είπε: «Λάβετε, φάγετε, τούτο εστί το σώμα μου». στην Κυριακή Προσευχή που έδωσε ο ίδιος ο Χριστός υπάρχει αίτημα για τον άρτον τον επιούσιον Χωρίς τον άρτο δεν μπορεί να γίνει η Θεία Λειτουργία. Ακόμα το ευχέλαιο είναι μια ακολουθία που γίνεται με αλεύρι. Το αλεύρι αυτό πρέπει να ζυμωθεί και να γίνει άρτος 21

22 Ο οίνος εξυμνείται στην Αγία Γραφή «οίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου» στην καλή του χρήση, αποδοκιμάζεται δε και καλείται «όφις» και «χλευαστής» και «πηγή πολλών κακών» όταν υπάρχει κατάχρησή του. Κατά την Παλαιά Διαθήκη ο Νώε γενόμενος μετά τον καταυλισμό ο πρώτος γεωργός της γης, συνδέεται με την μέθη και την καταισχύνη. Ο οίνος στη θρησκεία Στην Καινή Διαθήκη ο Χριστός αρχίζει τα θαύματά του με την μετατροπή νερού σε κρασί στο γάμο της Κανά Κυρίως όμως ο οίνος ευλογείται και καθαγιάζεται στον Μυστικό Δείπνο διότι χρησιμοποιείται στην πρώτη σύσταση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας: Στην Χριστιανική Εκκλησία, ο οίνος χρησιμοποιείται σε ποικίλες λειτουργικές χρήσεις στο μυστήριο του γάμου προσφέρεται στους νεόνυμφους «κοινόν ποτήριον» οίνου 22

23 Είναι το ιερό δέντρο όλων των θρησκειών, από τους χρόνους της ειδωλολατρίας μέχρι τους χρόνους της εμφανίσεως των μονοθεϊστικών θρησκειών της μεσογείου και ιδιαιτέρως της χριστιανικής θρησκείας. Ελιά, Λάδι και θρησκεία Η ελιά είναι το μόνο φυτό που αναφέρεται περισσότερο από 170 φορές στην Βίβλο. Κλαδί ελιάς στέλνει ο Θεός με το περιστέρι στον Νώε, σύμβολο του θείου ελέους, της γαλήνης και της ειρήνης. Κατά την Αποστολική εποχή εισάγεται και χρησιμοποιείται το λάδι στην θεία λατρεία Ιερό σύμβολο του κύκλου της ζωής χρησιμοποιείται σε όλες τις σημαντικές στιγμές και τελετουργίες, γέννηση, βάπτιση, γάμο και θάνατο. 23

24 Το δεύτερο μέρος της εργασίας μας είναι αφιερωμένο στο μέρος που πραγματοποιήθηκε η τριήμερη επίσκεψή μας, δηλαδή στο νοτιοδυτικό άκρο της ελληνικής χερσονήσου, στην «καλλίκαρπο» Μεσσηνία όπως την ονομάζει ο Ευριπίδης, λόγω της εύφορης γης της. Πραγματική Γη της Επαγγελίας Τα παιδιά του πολιτιστικού του Γ 2 συγκέντρωσαν πληροφορίες για μεσσηνιακά προϊόντα και γενικά για διατροφικά ήθη και έθιμα της περιοχής. Στη φωτογραφία όλο το πολιτιστικό στους δρόμους της Καλαμάτας 2 Ο ΜΕΡΟΣ: ΜΕΣΣΗΝΙΑ 24

25 Ελιά & Ελαιόλαδο Κρασί Σταφύλια Σύκα Ξηρά Μεσσηνιακά προϊόντα Σταφίδα Τυριά Σφέλα Μέλι Παστέλι Μεσσηνιακό ξίδι Αρωματικά φυτά και βότανα Άγρια αγκινάρα Φραγκόσυκα Μεσσηνιακό ξίδι 25

26 Σε μια τόσο εύφορη γη, δε θα μπορούσαν οι Μεσσήνιοι, παρά να γιορτάσουν και να τιμήσουν, όλα τα προϊόντα, που τόσο απλόχερα τους χάρισε ο Θεός. ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΟΠΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Γιορτή βρώσιμης ελιάς σύκου Καρπουζιού αγκινάρας κρασιού της μπάμιας τομάτας και κρεμμυδιού της ρίγανης 26

27 θεϊκές γεύσεις της μεσσηνιακής κουζίνας.. ΜΑΝΙΑΤΙΚΟ ΠΑΞΙΜΑΔΙ ΜΑΥΡΟΜΑΤΙΚΑ ΜΕ ΣΠΑΝΑΚΙ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΜΕ ΕΛΙΕΣ ΚΑΙ ΛΑΔΙ ΣΥΓΚΛΙΝΟ ΓΟΥΡΝΟΠΟΥΛΑ ΚΑΛΑΜΑΤΙΑΝΟΣ ΚΑΠΑΜΑΣ 27

28 Πύλος Παρακάτω σας παρουσιάζουμε μια συνέντευξη που πήραμε από την κυρία Ζωή Νικολοπούλου, για κάποια διατροφικά ήθη και έθιμα της περιοχής. Την ευχαριστούμε πολύ 28

29 Υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα φαγητά που μαγειρεύεται σε γιορτές,όπως Χριστούγεννα,γιορτές Αγίων,γάμους,βαπτίσεις κλπ; Χριστούγεννα εμείς εδώ στην Μεσσηνία φτιάχνουμε το χοιρινό με σέλινο. Κάνουμε ψητό, κάνουμε και παστό χοιρινό μαζί με λουκάνικα το οποίο βάζουν μετά σε λάδι και το κρατούν όλο τον χρόνο. Την Πρωτοχρονιά, το βράδυ της παραμονής, εμείς εδώ φτιάχνουμε κόκορα χωριάτικο με μακαρόνια και κόβουμε την βασιλόπιτα. Επίσης τις παραμονές των μεγάλων γιορτών, όλες οι νοικοκυρές φτιάχνουν λαλάγγια. Σε γάμους; Τώρα κάνουν στα κέντρα, παλιά που έκαναν στα σπίτια είχαμε ψητά,στους ξυλόφουρνους...θα πρέπει να αναφέρουμε επίσης, ότι, οι δίπλες, εδώ στην Μεσσηνία είναι παραδοσιακό κέρασμα για γάμους, βάπτιση, ονομαστική γιορτή και γενέθλια. Τον δίσκο με τις δίπλες ονομάζουν ακόμα «τούρτα του γάμου». Το σχήμα της δίπλας συμβολίζει την ευτυχία και την αφθονία. Επίσης και η παραδοσιακή πίτα φτιάχνεται σε γιορτές γάμους και βάπτιση. Τι γίνεται με τις κηδείες και τα μνημόσυνα; Στις κηδείες συνήθως ψαρόσουπα, αλλά τώρα τα έχουν παραμελήσει τα έθιμα. Αν υπάρχει νηστεία τρώμε κλασσικά όπως καλαμαράκια και τέτοια. Στα μνημόσυνα κυρίως ψητά. Φτιάχνουν και ψάρι με κριθράκι στην κατσαρόλα. Ξέρετε κάποιο ντόπιο νηστίσιμο πιάτο; Θαλασσινά, Πηγαίνουμε και μαζεύουμε χόρτα και τα κάνουμε τσιγαριστά με ρύζι, όπως μάραθος και γίνεται πολύ ωραίο Όσο αναφορά τα γαλακτοκομικά της περιοχής; Έχουμε την μυζήθρα που την φτιάχνουν αγρότες από κατσικίσιο γάλα, Αλλά πιο πολύ έχουμε την φέτα εδώ. 29

30 Εδώ τα παιδιά του πολιτιστικού σε κάποιες φωτογραφίες Ευχαριστούμε για την προσοχή σας. 30

31 ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ Γ2 ΠΟΥ ΠΗΡΑΝ ΜΕΡΟΣ ΣΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΘΕΜΑΤΟΣ «ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΥΡΑΝΙΣΚΟΣ», ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΞΗΣ: ΜΑΡΙΝΟΣ-ΤΣΑΚΑΛΗΣ ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΗΛΙΩΝΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΜΠΙΚΛΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΙΝΤΙΛΛΑΡΙ ΕΙΡΗΝΗ ΜΠΟΥΛΑΞΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΝΤΟΥΝΤΟΥΜΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ ΠΑΤΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΡΑΜΑΪ ΜΑΡΙΑ ΡΗΓΟΥ ΑΡΓΡΩ ΡΩΜΑΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ ΣΕΛΑ ΖΩΗ ΣΙΔΕΡΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΤΑΜΟΥΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΥΜΕΡΑΪ ΜΑΡΙΝΕΛΑ ΦΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ 31