ΑΕΡΟΒΙΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΕΡΟΒΙΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟ ΟΞΥ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & AΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΡΓΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑΣ Διευθυντής: Καθηγητής Κων/νος Μανδρούκας ΑΕΡΟΒΙΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΕΡΟΒΙΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟ ΟΞΥ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ Θωμάς Μεταξάς, PhD Επικ. Καθηγητής Εργομετρίας Τ.Ε.Φ.Α.Α. Α.Π.Θ.

2 Αναερόβιο κατώφλι Αναερόβιο κατώφλι ορίζεται η ποσότητα του οξυγόνου που καταναλώνει ο οργανισμός κατά την άσκηση πριν αρχίσει η απότομη συστηματική συγκέντρωση του γαλακτικού οξέος στο αίμα και αντιστοιχεί στην ένταση της προσπάθειας όπου αρχίζει η ενεργοποίηση της αναερόβιας γλυκόλυσης. Το αναερόβιο κατώφλι αντικατροπτίζει: τις μεταβολικές προσαρμογές των μυών VO2max στις προσαρμογές της καρδιάς και των πνευμόνων

3 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΝΑΕΡΟΒΙΟΥ ΚΑΤΩΦΛΙΟΥ Γαλακτικό κατώφλι Αναπνευστικό κατώφλι Κατώφλι καρδιακής συχνότητας

4 ΑΝΑΕΡΟΒΙΟ (ΓΑΛΑΚΤΙΚΟ) ΚΑΤΩΦΛΙ

5 ΑΝΑΕΡΟΒΙΟ (ΓΑΛΑΚΤΙΚΟ) ΚΑΤΩΦΛΙ ΠΡΟΠΟΝΗΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΑΠΡΟΠΟΝΗΤΩΝ

6 ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΑΝΑΕΡΟΒΙΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ R ΧΩΡΙΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ VO 2 ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΠΗΛΙΚΟΥ VE/VO 2 ΧΩΡΙΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΠΗΛΙΚΟΥ VE/VCO 2

7 ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΑΝΑΕΡΟΒΙΟ ΚΑΤΩΦΛΙ

8 ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ

9 ΣΧΕΣΗ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΔΡΟΜΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ - ΓΑΛΑΚΤΙΚΟΥ

10

11 ΓΑΛΑΚΤΙΚΟ ΟΞΥ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ Το γαλακτικό οξύ είναι η συχνότερα προσδιοριζόμενη βιοχημική παράμετρος στην αθλητική επιστήμη. Το γαλακτικό οξύ που παράγεται στους μυς κατά τη διάρκεια της άσκησης διαπερνά την κυτταρική μεμβράνη και διαχύνεται στο αίμα. Η μέγιστη συγκέντρωση στο αίμα παρατηρείται λίγα λεπτά μετά το τέλος της άσκησης και εξαρτάται από: α. το ρυθμό παραγωγής του στα μυϊκά κύτταρα β. το ρυθμό διάχυσής του από τα κύτταρα στο αίμα γ. το ρυθμό απομάκρυνσής του από το αίμα και δ. το βαθμό εξουδετέρωσής του από τα ρυθμιστικά συστήματα του αίματος (Κλεισούρας, 2004).

12 ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΤΟ ΑΙΜΑ Η συγκέντρωση του γαλακτικού οξέος παρουσιάζει θεαματικές μεταβολές κατά την άσκηση. Σε έναν ασκούμενο μυ μπορεί να υπερτριαντακονταπλασιαστεί, ενώ στο αίμα να υπερεικοσιπλασιαστεί σε σχέση με συνθήκες ηρεμίας (Weltman, 1995).

13 ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΤΟ ΑΙΜΑ Το είδος της άσκησης πρέπει να αυξάνει τη ροή του αίματος που διοχετεύεται στους σκελετικούς μύες, όπου και καταβολίζεται (Hermansen et al., 1967; McDougall et al., 1977). Το τρέξιμο στην περίπτωση αυτή πρέπει να είναι συνεχές και όχι διαλειμματικό, διότι έτσι η απομάκρυνση γίνεται πιο γρήγορα (Belcastro and Bonen, 1975). (Plowman and Smith, 2003)

14 ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΤΟ ΑΙΜΑ (Wilmore and Costill, 2004)

15 ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΤΟ ΑΙΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΜΥΣ H διαφορά οφείλεται στην καθυστέρηση της διάχυσης του γαλακτικού από τους μυς στο αίμα. (Astrand et al., 1976)

16 Όταν η ένταση της άσκησης είναι χαμηλότερη από το 50% της VΟ 2max παράγεται μικρή ποσότητα γαλακτικού οξέος (Åstrand and Rohdal, 1970). Η απομάκρυνση του γαλακτικού οξέος είναι ταχύτερη στους προπονημένους συγκριτικά με τους αγύμναστους, εξαιτίας της αυξημένης οξειδωτικής ικανότητας των πρώτων (Hermansen, 1971). Ο ρυθμός παραγωγής εξαρτάται από το είδος, την ένταση, τη διάρκεια και τη συχνότητα εκτέλεσης της άσκησης, καθώς επίσης από τη λειτουργική κατάσταση του οργανισμού, την ηλικία, τη μυϊκή μάζα και τις περιβαλλοντικές συνθήκες κάτω υπό τις οποίες γίνεται η άσκηση.

17 ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΤΟ ΑΙΜΑ (Plowman and Smith, 2003)

18 ΓΑΛΑΚΤΙΚΟ ΟΞΥ ΚΑΙ ΔΙΑΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

19 ΓΑΛΑΚΤΙΚΟ ΟΞΥ ΚΑΙ ΔΙΑΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ Η διαλειμματική άσκηση χαρακτηρίζεται από βραχύβιες μυϊκές προσπάθειες που εναλλάσσονται από μικρά διαλείμματα. Η εφαρμογή της διαλειμματικής άσκησης στην προπόνηση έχει ως αποτέλεσμα το σχηματισμό μικρότερων ποσοτήτων γαλακτικού οξέος, την αναστολή του μυϊκού κάματου και την παραγωγή περισσότερου έργου. Οι μηχανισμοί ενεργειοδότησης κατά τη διαλειμματική μυϊκή προσπάθεια μεταβάλλονται σε κάθε επανάληψη.

20 ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟΥ ΣΤΟ ΑΙΜΑ (Edwards et al., 1939)

21 ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΤΡΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΕΙΔΗ ΔΙΑΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ 200m m m (Costill, 1986)

22 CARDIORESPIRATORY AND METABOLIC ALTERATIONS DURING EXERCISE AND PASSIVE RECOVERY AFTER THREE MODES OF EXERCISE Mandroukas et al Journal of Strength and Conditioning Research

23 VO 2max and DIFFERENT MODES OF EXERCISE (Mandroukas et al. 2011)

24 ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΔΥΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΕΙΔΗ ΔΙΑΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ (Mandroukas et al. 2011)

25 ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΡΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΕΙΔΗ ΑΣΚΗΣΗΣ (Mandroukas et al. 2011)

26