Σκεπτόµενα Συστήµατα: Η Εξέλιξη της Συνείδησης των Αρχαίων Μάγιας και τα Σύγχρονα «Σκεπτόµενα Συστήµατα»

Σκεπτόµενα Συστήµατα: Η Εξέλιξη της Συνείδησης των Αρχαίων Μάγιας και τα Σύγχρονα «Σκεπτόµενα Συστήµατα» της Βοηθού Καθηγήτριας: Ταντέγια Γιέρε Λαζάνσκι, Φ.. Πανεπιστήµιο της Πριµόρσκα, Υπό την Αιγίδα του ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ Τουριστικές Μελέτες Πόρτοροζ - Σλοβενία tadeja.lazanski@turistica.si Αποκοπή Το «Σκεπτόµενα Συστήµατα» σαν µια µοντέρνα προσέγγυση προς επίλυση προβληµάτων, αναβίωσε µετά τον 2 ο Π.Π., αν και υπήρξε µια αρχαία φιλοσοφία. Μπορούµε να ανιχνεύσουµε σκεπτόµενα συστήµατα πίσω στην αρχαιότητα. ιαφοροποιηµένος από τις υτικές λογικοποιηµένες παραδόσεις της φιλοσοφίας, ο Κ. Γουέστ Τσέρτσµαν συχνά ταυτιζόταν µε το Ι-Τσινγκ σαν µια προσέγγυση συστηµάτων που µοιράζεται ένα πλαίσιο αναφορών παρόµοιο της προ-σωκρατικής φιλοσοφίας και του Ηράκλειτου. Σε αυτή την αναφορά θα συγκρίνουµε το εξελικτικό σύστηµα της συνείδησης, που παρουσιάστηκε στο Τουν ηµερολόγιο των Ιθαγενών Μάγιας και τη σύγχρονη θεωρία συστηµάτων και το σκεπτόµενα συστήµατα, το οποίο δεν είναι τίποτα άλλο παρά ανώτερη εξελιγµένη ανθρώπινη συνείδηση στην κοινωνία. Το αριθµητικό σύστηµα των Μάγιας και οι µονάδες της Μακράς Μέτρησης αποδείχτηκαν σαν ένα από τα πιο σωστά συστήµατα για την περιγραφή του παρόντος και του µέλλοντος του πολιτισµού στο οποίο έχουµε όλοι µας εξελιχθεί. Θα παρουσιάσουµε το πυραµιδικό σύστηµα των εννιά-επιπέδων των Μάγιας που αντιπροσωπεύει το εξελικτικό σύστηµα την συνείδηση, το οποίο στις µέρες µας µας δείχνη το τρέχων επίπεδο της ανθρώπινης συνείδησης. Από αυτά που θα περιγραφούν θα δείξουµε τις κύριες αρχές των συστηµάτων, συζητηµένες από σύγχρονους συγγραφείς συστηµάτων και τις αρχές των συστηµάτων των Μάγιας τα οποία διαφέρουν µόνο σε µια έκφραση ονόµασαν την «µεγάλη εικόνα» σαν «θεϊκό σχέδιο». Τα τελικά αποτελέσµατα µπορούν τέλεια να εφαρµοστούν στην κοινωνία την οποία ζούµε. Βλέποντας τον κόσµο από την σκοπιά της µεγάλης εικόνας αγγίζει ένα επίπεδο αφύπνησης, όπου η γραµµική σκέψη αντικαθιστάτε από το σκεπτόµενο σύστηµα. Οι Μάγιας εξήγησαν ότι ο πολιτισµός θα πετύχει το σύστηµα της συνειδητής συνδηµιουργίας. Μπορούµε να υποστηρίξουµε ότι η γραµµική σκέψη µας οδηγεί σε περιορισµένη συνείδηση, ενώ το σκεπτόµενα συστήµατα ανοίγει τις πιθανότητες της συνειδητής συν-δηµιουργίας προς ώφελος µιας αυτοσυντηρούµενης κοινωνίας και του µέλλοντος του πλανήτη. Λέξεις κλειδιά: συστήµατα, σκεπτόµενα συστήµετα, εξελικτικό σύστηµα, κοινωνία των Μάγιας, συν-δηµιουργία Εισαγωγή Το Σκεπτόµενα Συστήµατα είναι µια πλαισιοµένη εργασία που βασίζεται στην ιδέα ότι τα επιµέρους µέρη ενός συστήµατος µπορούν στο καλύτερό τους να καταννοηθούν στο πλέγµα σχέσεων µεταξύ µας και µετα άλλα συστήµατα, παρά σε αποµόνωση. Ο µόνος τρόπος πραγµατικά να καταλάβουµε το γιατί ένα πρόβληµα ή ένα στοιχείο εµφανίζεται και παραµένει είναι το να καταλάβουµε το επιµέρους στη σχέση µε το όλο. (Κάπρα 1997) Υπάρχουν µερικά ιστορικά στοιχεία, όσων αφορά τα συστήµατα και τα σκεπτόµενα συστήµατα. Το «Σκεπτόµενα Συστήµατα» σαν µια µοντέρνα προσέγγυση προς επίλυση προβληµάτων, αναβίωσε µετά τον 2 ο Π.Π., αν και υπήρξε µια αρχαία φιλοσοφία. Μπορούµε να ανιχνεύσουµε σκεπτόµενα συστήµατα πίσω στην αρχαιότητα. ιαφοροποιηµένος από τις υτικές λογικοποιηµένες παραδόσεις της φιλοσοφίας, ο Κ. Γουέστ Τσέρτσµαν συχνά ταυτιζόταν µε το Ι-Τσινγκ σαν µια προσέγγυση συστηµάτων που µοιράζεται ένα πλαίσιο αναφορών παρόµοιο της προ-σωκρατικής φιλοσοφίας και του Ηράκλειτου. (Hammond, 2003) Τα πρώτα σκεπτόµενα συστήµατα µπορούν να βρεθούν στις παλαιότερες των ανθρώπων κοινωνίες οι αρχαίοι Φοίνικες µε τα κωνοειδή τους, οι Αιγύπτιοι µε τις πυραµίδες τους, Έλληνες φιλόσοφοι και Ιθαγενείς Μάγιας είναι οι πιο πρόσφατες αρχαίες κοινωνίες µε 1

σκεπτόµενο σύστηµα. Το αριθµητικό σύστηµα των Μάγιας και οι µονάδες της Μακράς Μέτρησης αποδείχτηκαν σαν ένα από τα πιο σωστά συστήµατα για την περιγραφή του παρόντος και του µέλλοντος του πολιτισµού στο οποίο έχουµε όλοι µας εξελιχθεί. Τα ηµερολόγια των Μάγιας Τζολ-Κιν και Τουν, βασισµένα στα µαθηµατικά σαν αυστηρά λογικός Παράγοντας και εµπλουτισµένα µε την διαίσθηση, είναι αραδείγµατα από ένα εξελικτικό σύστηµα της ανθρώπινης συνείδησης. Τα ηµερολόγια και η σηµασία τους για µια αυτάρκης κοινωνία εξηγήθηκαν ολοκληρωτικά και αποδείχθηκαν επιστηµονικά από τον Σουηδό µικροβιολόγο καικαθηγητή Καρλ Γιόχαν Κάλλεµαν. Τα ηµερολόγια παρουσίασαν προσωπικές προθέσεις από άτοµα και προφητικές έννοιες για τον πολιτισµό. (Κάλλεµαν 2004). Βασικά, ανάδειξε τον σκοπό των ηµερολογίων, το τι αντιπροσώπευαν και σήµαιναν στους Μάγιας και πως τα χρησιµοποιούσαν. Ανακάλυψε ότι τα ηµερολόγια χρονοµετρούσαν την ανάπτυξη και την εξέλιξη της συνείδησης (προσωπική, κοινωνική, συµπαντική). Οι Μάγιας του Σκεπτόµενου Συστήµατος Οι Ινδιάνοι Μάγιας σαν αναλυτές ενός αρχαίου συστήµατος πρόσφεραν µια ολοκληρωµένη αλλαγή της αντίληψης στη σκέψη στον σύγχρονο άνθρωπο. Η σηµερινή κοινωνία είναι µια διυποτακτική κοινωνία, ένα αλληλεξαρτώµενο φαινόµενο που συσχετίζεται µε σχεδόν όλες τις πτυχές των ανθρώπινων ζωών. Αυτό το στοιχείο περιγράφει τέλεια την κοινωνία σαν ένα περίπλοκο σύστηµα που τα προβλήµατά της είναι αµυδρώς προσδιορισµένα και τα φαινόµενα ασταθή. Η Λήψη-αποφάσεων είναι δύσκολη και αγχωτική, οι λύσεις δεν κατονοµάζονται. Συνήθως οι άνθρωποι παίρνουν τις αποφάσεις τους µε τον κλασικό τρόπο: χρησιµοποιούν την παραδεκτή/γραµµική σκέψη. Η χρήση των σκεπτόµενων συστηµάτων δίνει στο άτοµο ευρύτερη προοπτική, µακροπρόθεσµες λύσεις, φυσικώς αποκτηθείσα αυτάρκεια και αρµονικά στοιχεία µέσα στην κοινωνία. Ένα πολύ ενδιαφέρων γεγονός, όπως δείχνη η ακολουθείσα ιστορία, είναι ότι το σκεπτόµενο σύστηµα δεν αναφέρθηκε από τους επικρατώντες φιλόσοφους, πολιτικούς στους αιώνες µεταξύ της πτώσης του πολιτισµού των Μάγιας και τις αρχές του 2 ου Π.Π. Η αιτία για αυτό µπορεί να βρεθεί ακολουθώντας το σύστηµα των εννιά-επιπέδων των Μάγιας για την δηµιουργία και για την εξέλιξη της ανθρώπινης συνείδησης. «Οι πυραµίδες των εννιά επιπέδων των Μάγιας συνεπώς µας λέει ότι, η συνείδηση δηµιουργήθηκε µε έναν ιεραρχικό τρόπο και ότι ο κάθε Κάτω Κόσµος στέκεται πάνω στα θεµέλια κάποιου άλλου. (Κάλλεµαν, 2004 www.calleman.com). Φωτογραφία 1: Το Εξελικτικό σύστηµα-συνείδηση Εξέλιξη του Κάθε Κύκλου (Κάλλεµαν 2001, πηγή εικόνας: http://mayanmajix.com/lab_f1.html) 2

Η φωτογραφία 1 δείχνη το σύστηµα πυραµίδας των εννιά-επιπέδων των Μάγιας που αντιπροσωπεύει την εξέλιξη της συνείδησης. Το Εξελικτικό σύστηµα άρχισε µε την «µεγάλη έκρηξη» ( big bang ), 16,4 δισεκατοµµύρια χρόνια πριν και τελείωσε µε την εµφάνιση των πρώτων ζωντανών κυττάρων. Το επίπεδο της συνείδησης ήταν εκείνο τον καιρό µόνο δράση που επακολουθούσε µε αντίδραση οργανισµών (Κάλλεµαν 2004). Στα επόµενα τέσσερα επίπεδα, η συνείδηση εξελίχθηκε από το ερέθισµα/απάντηση, σε ερέθισµα/προσωπική απάντηση, οµοιότητες/διαφορές, αιτιολόγηση που άρχισε µε τους σαµάνους των φυλετικών οµάδων όταν αυτοί (οι σαµάνοι/οι γνώστες ή οι σοφοί άνθρωποι) κατέληξαν µε τις αιτίες για το γιατί τα πράγµατα είναι/ήταν όπως είναι. Αυτοί οι σαµάνοι τότε αργότερα εξελίχθηκαν στους ιερείς και τις θρησκείες στη βάση της κοσµολογίας, µέσω του πολιτιστικού κύκλου και σχηµάτησε ένα πάνθεον µε την θρησκεία της Αιγύπτου. Εκεί είναι που οι άνθρωποι ανέπτυξαν τα προσωπικά τους στυλ επιβίωσης σύµφωνα µε τις αιτίες από/της ζωής. Τα τελευταία τέσσερα βήµατα της συνείδησης σαν ένα εξελικτικό σύστηµα είναι τα πιο σηµαντικά, επειδή µπορούµε να βρούµε παραλληλισµούς µε γεγονότα που συνέβησαν και που συµβαίνουν σήµερα, αν παρατηρήσουµε προσεκτικά το σύστηµα. Το έκτο βήµα της συνείδησης, που άρχισε το 3.115 π.χ., ήταν νόµος και τιµωρία και κράτησε µέχρι το 1775 µ.χ. Η ιδέα του καλού και του κακού αναπτύχθηκε ( ο Αδάµ, η Εύα και το µήλο η ιδέα της ανταπόδοσης) αλλά επίσης οι Νόµοι της Φύσης και της Επιστήµης ανακαλύφθηκαν (Νόµοι της Θερµοδυναµικής κλπ.) Το έβδοµο βήµα της συνείδησης από το 1755 µέχρι το 1999 ήταν µια συνείδηση δύναµης, όπου δεν υπήρχε χώρος για ακεραιότητα αλλά για ανάλυση, διαχωρισµό, δηµιουργία πύργων δύναµης, πολέµων και εκµετάλευσης. Αυτός είναι ένα λόγος που κανείς δεν θα σκεφτόταν για σύνδεση και ακεραιότητα, στα σκεπτόµενα συστήµατα στο ανώτερό τους νόηµα, ούτε ένας φιλόσοφος ή πολιτικός. Οι άνθρωποι έγιναν υπεράνω των κοινωνικών νόµων, έγινε η βιοµηχανική επανάσταση, που ακολουθήθηκε από την επανάσταση της Βιοµηχανικής Τεχνολογίας (ΙΤ), η κοινωνία έχει «οχήµατα χωρίς άλογα µε µηχανές που έχουν δύναµη πολλών αλόγων (ίππων)». Τα πάντα εξαρτώνται από την προσωπική οπτική γωνία στην εφαρµογή της δύναµης που κάνει την χρήση δύναµης καλή ή κακή. 1 Σήµερα ζούµε στο όγδοο επίπεδο της συνείδησης το οποίο άρχισε το 1999 και θα τελειώσει το 2011. Είναι µια συνείδηση Ήθους, όπου όλοι οι πύργοι της εκµετάλευσης, της αρνητικής δύναµης, καταρρέουν. Ήθος στην ευρύτερη έννοιά του σηµαίνει αυθόρµητες λύσεις µέσω της εφαρµογής του νόµου και της δύναµης προς ώφελος όλων. Φωτίζει από τα µέσα µας και είναι προσωπικό, το να ξέρουµε το σωστό που πρέπει να γίνει και να το κάνουµε. Είναι µια εκλεπτισµένη συνείδηση. Τώρα, οι ισχυροί άνθρωποι που φτιάχνουν τους νόµους και διευθεντεύουν τις κοινωνίες και τα έθνη, δεν µπορούν να ξεφύγουν µε τίποτα που να µην αποκαλυφθεί, όλες οι κακοµεταχειρήσεις της εξουσίας ξεσκεπάζονται. Αυτή η συνείδηση οδηγεί προς το τελευταίο ένατο βήµα του εξελικτικού συστήµατος των Μάγιας, προς την συνειδητή συν-δηµιουργία, το οποίο οδηγεί τον πλανήτη προς ένα αρµονικό σύστηµα, το οποίο υπογραµµίστηκε από αναλυτές του σκεπτόµενου συστήµατος του 20 ο αιώνα. (Μπερταλάνφυ το 1952, Βίνερ το 1948, Σένγκε το 1994, Άκοφ το 1999). Ειδικά ο Ρούσελ Άκοφ (Άκοφ 1999), δίνει καθαρά τις διαφορές µεταξύ της αποδεκτής γραµµικής σκέψης και του σκεπτόµενου συστήµατος. Η καταννόηση της διαφοράς µεταξύ ανάλυσης και σύνθεσης είναι βασική για µια εισαγωγή στη θεωρία ενός συστήµατος. Ο Άκοφ εξηγεί ότι η ανάλυση υπήρξε η κυρίαρχη µέθοδος της σκέψης στον δυτικό κόσµο για 400 χρόνια. Εδώ µπορούµε να συγκρίνουµε το έκτο, το έβδοµο, το όγδοο και το ένατο επίπεδο του εννιά βηµάτων συνείδησης συστήµατος των Μάγιας, µε τις ανακαλύψεις του Άκοφ. Η ανάλυση εξηγεί το πως τα επι µέρους τµήµατα ενός συστήµατος λειτουργούν. Σύµφωνα µε το ηµερολόγιο των Μάγιας και της εξέλιξης της συνείδησης, υπήρξαν συγκεκριµένα βήµατα στην εξέλιξη, τα οποία αντιπροσώπευαν την συνείδηση της ανάλυσης: νόµος και τιµωρία, (6 ο βήµα, από το 3.115π.Χ. 1755µ.Χ.) δύναµη και φόβος, διαίρει και κυβέρνα (7 ο βήµα, από το 1755 το 1999µ.Χ.). Πρέπει να τα συνθέσουµε αν θέλουµε να καταλάβουµε το σύστηµα και τις συσχετίσεις µεταξύ των µερών του αφού λειτουργούν εννιαία. Τόσο πολύ σηµαντικό είναι αυτό για τα ζωντανά συστήµατα και αντιπροσωπεύει επίσης το 8 ο και το 9 ο βήµατα του ηµερολογίου των Μάγιας όσον αφορά την µεταµόρφωση της ανθρώπινης συνείδησης. ----------------------------------------------------------------------------- 1 Η ίδια ποσότητα από εξέλιξη συνείδησης συµβαίνει σε κάθε κύκλο. Αυτό σηµαίνει ότι η ποσότητα αλλαγής που συνέβη στον 1 ο κύκλο των 16,4 δισεκατοµµυρίων χρόνων, συνέβη στον 2 ο κύκλο 20 φορές γρηγορότερα σε 820 εκατοµµύρια χρόνια. 3

Στην περίοδο που διανύουµε είµαστε στην εποχή του Ήθους (8 ο βήµα, από το 1999 το 2011), το οποίο συνδέει και προβλέπει την εισαγωγή των στοιχείων σε ένα όλο έτσι ονοµάζεται ενοτητα ή ολότητα (9 ο βήµα, από το 2011 και µετά). Καταννοώντας την ευθύνη του να βλέπουµε τον οργανισµό σαν ένα σύστηµα οδηγεί στο συµπέρασµα ότι η συνεργασία (συµµετοχή) είναι πιο αποδοτική από έναν εσωτερικό ανταγωνισµό (διαχωρισµός) στο να οδηγήσει οποιονδήποτε οργανισµό να λειτουργεί πιο αποδοτικά. Η συνεργασία και η συµµετοχή, που τα συστήµατα και τα σκεπτόµενα συστήµατα έφεραν, δεν ήταν καλοδεχούµενες από εκείνους τους κυβερνήτες που ήθελαν δύναµη µέσω των πολέµων και του διαχωρισµού (η συνείδηση της δύναµης), για παράδειγµα ο Ναπολέοντας ο 1 ος, 1οςΠ.Π. και 2 ος Π.Π. Τα συστ µατα και τα σκεπτόµενα συστήµατα αναβίωσαν από τον Λούτβιχ φον Μπερταλανφυ, ο οποίος δηµοσίευσε το µανιφέστο του της θεωρίας του γενικού συστήµατος (Μπερταλάνφυ 1952) και τον Νόρµπερτ Βίνερ µε το Κύµπερνέτικς (Cybernetics), (Βίνερ 1948) σαν µια µεθοδολογία για έρευνα πολύπλοκων φαινοµένων, η θεωρία και τα «κυβερνητικά» έγιναν ένα σηµαντικό αξίωµα σε διάφορες περιοχές της επιστηµονικής έρευνας. Αν και η λέξη «σύστηµα» υποννοούσε το όλο που υπόκειται σε µέρη και ήταν το αξίωµα για τους αρχαίους φιλόσοφους, η Γενική Θεωρία (General Theory GST) και τα κυβερνητικά (cybernetics) υποδείκνυαν καθαρά την συσχέτιση της τάξης και της δοµής των στοιχείων µέσα στο όλο για την συµπεριφορά του. Η δυναµική συστηµάτων (Φόρεστερ 1961) και σκεπτόµενα συστήµατα (Σένγκε 2006), είναι ισάξια και µπορούν να ενωθούν σε ένα πρόγραµµα συστήµατος (Κλγιάτζικ 2008). Στον κόσµο των συστηµάτων βρίσκουµε πέντε τυπικά χαρακτηριστικά τους και αναγνωρίζουµε τρεις κατηγορίες συστηµάτων: σκληρά συστήµατα, (π.χ. οι πυραµίδες των Μάγιας, σύγχρονα υλικά), µαλακά συστήµατα (π.χ. ο πολιτισµός των Μάγιας, σύγχρονη οργάνωση) και εξελικτικά συστήµατα (π.χ. συνείδηση). Τα χαρακτηριστικά των συστηµάτων συνδέονται στον σκοπό του κάθε συστήµατος: αναζητώντας ισορροπίες ώστε να υπηρετήσουν ειδικούς σκοπούς µέσα σε µεγαλύτερα συστήµατα, συνδιάζοντας τα κοµµάτια µε τρόπο που το σύστηµα θα επιτύχει τον σκοπό του και το γεγονός είναι ότι ότι κάθε σύστηµα δέχεται ανταποδώσεις. Το τελευταίο το παρουσιάζουµε γραφικά µε καµπύλες ανταπόδωσεις, οι οποίες συνδέουν τις υπάρξεις µεταξύ τους. Τα σκληρά συστήµατα περιλαµβάνουν υποκατάστατες µεθόδους, συχνά χρησιµοποιούν τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τεχνικές του ερευνητικού ενγχηρήµατος. Είναι χρήσιµα για προβλήµατα τα οποία µπορούν δικαιολογηµένα να πληθήνουν. Παρ όλα αυτά, δεν µπορούν να θεωρήσουν σηµαντικά µη ποιοτικές διαφοροποιήσεις (όπως γνώµες, πολιτισµό, πολιτική κλπ.), και ίσως µεταχειρίζονται τους ανθρώπους ωσάν να ήταν παθητικοί, παρά σαν να είχαν σύνθετα εναύσµατα, προσωπικές οπτικές και συσχετίσεις και προβάλουν ποιοτικές και ποσοτικές διαστάσεις για προβλήµατα σε καταστάσεις. Τα εξελικτικά συστήµατα, οµοίως µε τα δυναµικά συστήµατα, καταννοούνται σαν ανοιχτά, σύνθετα συστήµατα, αλλά µε την ικανότητα να εξελίσονται µε τον καιρό. Μπέλα Μπάναθυ εισήγαγε µε µοναδικό τρόπο τις µεταπειθαρχικές προοπτικές της έρευνας συστηµάτων (περιλαµβάνοντας του χάους, της περιπλοκότητας και των κυβερνητικών), πολιτιστικής ανθρωπολογίας, της θεωρίας της εξέλιξης και της εξέλιξης της συνείδησης (Μπάναθυ 2000). Η Αρχή του Σκεπτόµενου Συστήµατος: «Το Θεϊκό Σχέδιο» και «Η Μεγάλη Εικόνα» Ένα από τα κύρια αντικείµενα της θεωρητικής έρευνας στο τµήµα της γνώσης είναι το να βρεθεί η οπτική γωνία από όπου το υποκείµενο εµφανίζεται στην ανώτερή του απλότητα. (απόσµασµα από τον Τζ. Γουίλαρντ Γκιµπς στο Μπουρχ το 1999) Το σκεπτόµενο σύστηµα δίνει έµφαση στη σκοπιά του όλου παρά στα επιµέρους και παρατείνη το ρόλο της διασύνδεσης. Είναι κυκλικό και εστιάζεται σε κλειστές αλληλοεξαρτήσεις, όπου το χ επηρρεάζει το ψ, το ψ επηρρεάζει το ω, το ω επηρρεάζει το χ. Έχει ειδικό κατάλογο κανόνων που εξαλοίφουν τις αµφιλογίες και τις παρεξηγήσεις που µπορεί να προκύψουν όταν µιλάµε µε άλλους για περίπλοκα ζητήµατα. Προσφέρει περιστασιακά καµπυλωτά διαγράµατα, τα οποία είναι γεµάτα µε συµπεράσµατα και 4

οραµατισµούς. Ανοίγει ένα παράθυρο στα νοητικά µας πρότυπα, µεταφράζοντας τις ατοµικές µας αντιλήψεις σε σαφές εικόνες που µπορεί να απελευθερώσουν αµυδρές αλλά σηµαντικές διαφορές στις απόψεις (Άντερσον 1997). ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΜΑΓΙΑ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Το «Θεϊκό σχέδιο» ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Η «Μεγάλη εικόνα» Μακροχρόνιες, βραχυπρόθεσµες προοπτικές Μακροχρόνιες, βραχυπρόθεσµες προοπτικές Μετρήσιµη και µη µετρήσιµη πληροφορία υναµικό, σύνθετο και αλληλεξαρτόµενο Είµαστε µέρος ενός συστήµατος Μετρήσιµη και µη µετρήσιµη πληροφορία υναµικό, σύνθετο και αλληλεξαρτόµενο Είµαστε µέρος ενός συστήµατος Πίνακας 1: Αρχές των σκεπτόµενων συστηµάτων: Των Μάγιας σε σχέση µε το Σύγχρονο σκεπτόµενο σύστηµα Ο πίνακας 1 παρουσιάζει τις αρχές των σκεπτόµενων συστηµάτων των αρχαίων και των µοντέρνων κοινωνιών των Μάγιας και το µοντέρνο σκεπτόµενο σύστηµα. Η σκέψη του Αϊνστάιν ότι «τα προβλήµατα που δηµιουργούνται από το παρόν επίπεδο σκέψης µας δεν µπορούν να λυθούν µε το ίδιο επίπεδο σκέψης», µας οδηγεί προς την αρχή της µεγάλης εικόνας ή του θεϊκού σχεδίου, ή του ανώτερου σκοπού. Το σκεπτόµενο σύστηµα προσφέρει έναν ολικά διαφορετικό τρόπο επικοινωνίας για τον τρόπο που βλέπουµε τον κόσµο και να εργαστούµε µαζί πιο παραγωγικά στη καταννόηση και επίλυση σύνθετων προβληµάτων. Οι µακροχρόνιες και οι βραχυπρόθεσµες προοπτικές στην χρονοµέτρηση των Μάγιας µπορούν να εξηγηθούν µε το ότι έχουν ίσης µεταχείρισης καθηµερινές τελετές για την κάθε ηµέρα όπως επίσης και µακροχρόνιας προοπτικής σοφία. Το µοντέρνο σκεπτόµενο σύστηµα µεταχειρίζεται ίσα τις βραχυπρόθεσµες και τις µακροχρόνιες λύσεις καταστάσεων, που εξαρτάται από την κατάσταση. Οι αριθµητικές µονάδες των Μάγιας ήταν εξίσου σηµαντικές όσο και οι πληροφορίες που γράφτηκαν στις «κολώνες» ( stela ), οι οποίες είναι σκαλισµένα µνηµεία. (Γκουέρνσεϊ 2006). Οι αριθµητικές µονάδες ήταν εξίσου σηµαντικές όπως οι πληροφορίες που σκαλίστηκαν σε µια κολώνα που ανακαλύφθηκε στο Κόµπα της χερσονήσσου του Γιουκατάν. Οι πληροφορίες που αποκρυπτογραφήθηκαν από τον Καρλ Γιόχαν Κάλλεµαν εξηγούν το ηµερολόγιο Τουν (Μακράς µέτρησης) ή Εξέλιξη της συνείδησης σαν µια ολότητα:...«η ηµεροµηνία της ηµιουργίας της Μακράς µέτρησης τοποθετήθηκε σε µια σύνθεση από πολλούς άλλους κύκλους της δηµιουργίας» (Κάλλεµαν 2000). Η τέταρτη αρχή της περιπλοκότητας έχει επίσης αξία στα αρχαία χρόνια όσο επίσης για την σύγχρονη κοινωνία. Η αλληλοεξάρτηση και η ταραχή στην καθηµερινή κοινωνία προκαλούν γρήγορα την δυναµική των συστηµάτων. Η ανάπτυξη της πολυπλοκότητας στον πολιτισµό των Μάγιας ενδυναµώθηκε από µια σειρά από καταπληκτικά ευρήµατα στις χαµηλές περιοχές της Βέρακρουζ και του Πετέν. Αυτά παρουσίασαν την χαρισµατική ανάπτυξη της πολυπλοκότητας στις χαµηλές περιοχές σε σχέση µε τις κοινωνίες των Μεσοαµερικανικών υψιπέδων. Οι ανακαλύψεις δίνουν έµφαση στη χρήση των ώριµων συστηµάτων γραφής και τον σχηµατισµό των τυπικών πολιτικών ιεραρχιών, αιώνες πριν από ότι αρχικά πιστευόταν (Κανούτο 2007). Η τελευταία αρχή, στην οποία στεκόµαστε, είναι ότι είµαστε όλοι µέρος ενός συστήµατος είτε µικρού, µεγάλου ή του µεγαλύτερου. Οι Μάγιας το δήλωσαν γραπτώς αυτό σε ένα Τουν ένα από τα ηµερολόγια που χρησιµοποιούσαν το προφητικό. 5

Φωτογραφίες 2α και 2β: Το Θεϊκό Σχέδιο (Λάνγκολντ 2004) και η Μεγάλη Εικόνα Ας εξετάσουµε µια από τις αρχές του σκεπτόµενου συστήµατος. (Φωτογραφίες 2α και 2β) Είδαν την µεγαλύτερη εικόνα, αυτή που στις µέρες µας ονοµάζουµε «η πρώτη αρχή του σκεπτόµενου συστήµατος» (Γιέρε Λαζάνσκι 2008). Οι Μάγιας είχαν το επονοµαζόµενο «θεϊκό σχέδιο», το οποίο ήταν βασικά µια µεγάλη εικόνα που είχαν συνείδηση αυτής και ήταν µέρος της. Ήξεραν ότι ο πολιτισµός θα επιτύνγχανε το σύστηµα της συν-δηµιουργίας, αλλά ήξεραν επίσης τι από παλλά σύγχρονα άτοµα δεν γνωρίζουν. Ότι το να βλέπεις τον κόσµο από την οπτική της µεγάλης εικόνας αγγίζει ένα επίπεδο στην αφύπνηση, όπου η γραµµική σκέψη αντικαθίσταται από το σκεπτόµενο σύστηµα. Πρώτα, µπορούµε να παρουσιάσουµε το σκεπτόµενο σύστηµα των Μάγιας του «θεϊκού σχεδίου ή της µεγάλης εικόνας». Οι Μάγιας είχαν µια Τρίτη προσανατόλιση στην ύπαρξή τους που λέγεται Προσωπική Πρόθεση 2 και µια 4 η προσανατόλιση που λέγεται το Θεϊκό Σχέδιο «Μεγάλη Εικόνα». Όταν συλογιζόµαστε την Προσωπική Πρόθεση και το Θεϊκό Σχέδιο σε σχέση µε το ηµερολόγιο των Μάγιας, είναι σηµαντικό να καταλάβουµε ότι το Ηµερολόγιο των Μάγιας έχει να κάνει µε πρότυπα και κύκλους και ότι οι άνθρωποι θα πρέπει να αναγνωρίσουν αυτά τα πρότυπα. Λύσανε προβλήµατα µε το να έχουν ένα σύστηµα, το οποίο τους έφερε ειρήνη στο µυαλό. Χρησιµοποίησαν τέσσερα βήµατα για να αποκτήσουν την ειρήνη στο µυαλό. Πρώταµε το να είναι συνειδητοί στο ότι είναι µέρος ενός µεγαλύτερου συστήµατος, το οποίο ονόµαζαν το θεϊκό σχέδιο. Ήξεραν ότι πρέπει να αναγνωρίσουν πρότυπα για να επιτύχουν την σιγουριά. Το δεύτερο βήµα ήταν η αναγνώρισή τους ότι η σιγουριά τους οδηγούσε στην ισορροπία στο κέντρο τους. Το τρίτο βήµα περιέγραφε το πως η ισορροπία τους οδηγούσε στο τέταρτο βήµα, που λέγεται ειρήνη στο µυαλό. Σήµερα, επιτυνγχάνουµε την ίδια κατάσταση µυαλού όταν πηγαίνουµε στη δοµή συστήµατος, το οποίο οδηγεί τα πρότυπα και τα γεγονότα. Φτάσαµε τα τρία επίπεδα της καταννόησης: αντίδραση σε ένα γεγονός, υιοθέτηση προτύπων και δηµιουργία αλλαγήςπου φτάνει στην δοµή. Η αληθινή δύναµη του σκεπτόµενου δοµικούεπιπέδου εισέρχεται: οι πράξεις που έγιναν στο επίπεδο του γεγονότος είναι δηµιουργικές, επειδή µας βοηθούν να σχηµατίσουµε ένα διαφορετικό µέλλον, το µέλλον που επιθυµούµε. Αυξάνεται η ικανότητά µας να επηρρεάσουµε τις µελλοντικές διαδικασίες όσο προχωράµε από το επίπεδο-γεγονός στο επίπεδο-πρότυπο και στο επίπεδο δοµικής σκέψης. Μερικές φορές η καλύτερη δράση που µπορούµε να έχουµε πρέπει να παραµένει επικεντρωµένη στο παρόν. Η τέχνη της σκέψης στο συστηµατικό δοµικό επίπεδο έρχεται µε την γνώση του πότε να χειρηστούµε ένα πρόβληµα σε µια κατάσταση, πρότυπο ή δοµικό επίπεδο και πότε να χρησιµοποιήσουµε µια τεχνική που να συνδιάζει τα τρία. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Για αιώνες το σκεπτόµενο σύστηµα αγνοήθηκε. Η αιτία για αυτό το γεγονός βρίσκεται στο κύριό του µήνυµα, ακολουθώντας την ανάπτυξη των Μάγιας της ανθρώπινης συνείδησης σαν εξελικτικό σύστηµα: η ενσωµάτωση όλων των συστηµάτων, που οδηγεί τον πλανήτη σε ένα αρµονικό σύστηµα. Η εξέλιξη της ανθρώπινης συνείδησηςδεν επέτρεψε στο σκεπτόµενο σύστηµα να εµφανιστεί σαν κοινή σκέψη στα περασµένα χρόνια. Τώρα είναι η ώρα. --------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2 Προσωπική Πρόθεση σηµαίνει το να ξέρετε τι (και που) πρέπει να κάνετε µε την ζωή σας και πως να αναπτύξετε την δική σας συνείδηση. (Λάνγκολντ 2004) 6

Βιβλιογραφία και πηγές 1. Ackoff, R.1999) Ackoff's Best: His Classic Writings on Management. (Wiley) 2. Anderson, V., Johnson L. (1997) Systems Thinking Basics: From Concepts to Causal Loops. Pegasus communication. Williston ISBN 1-883823-12-9 3. Banathy, B. (2000) Guided Evolution of Society: A Systems View (Contemporary Systems Thinking). Vienna: Springer. 4. Bertalanffy, L. V. (1952). General System Theory. New York. George: Braziller 5. Burch, T. K. (1999) Computer Modeling of Theory: Explanation for the 21st Century. University of Western Ontario. London. Ontario. Canada. ISBN: 07714-2180 -X 6. Capra, F. (1997) The Web of Life A New Scientific Understanding of Living Systems. Anchor. New York ISBN: 978-0385476768 7. Calleman, C.J. (2000) Solving the Greatest Mystery of Our time: The Mayan Calendar Garev Publishing ISBN 978-0970755803 8. Calleman, C.J. (2004). The Mayan Calendar and the Transformation of Consciousness: Rochester Vermont: Bear and Company. ISBN 1-59143-028-3 9. Canuto, M. (2007). Does the Sun Always Rise in the Suneast? The dawn of civilization Maya Weekend. University of Pennsylvania Museum. 10. Capra, F. (1996) The web of life: a new scientific understanding of living systems (1 st Anchor Books ed.). New York: Anchor Books. pg. 30 11. David, F. A. and Richardson, G. P. (1997) Scripts for group model building, System Dynamics Review, Vol. 13, No.2, 107-129. 12. Forrester, J.W. (1961) Industrial Dynamics. Boston: MIT Press. 13. Guernsey, J.(2006) Ritual and Power in Stone: The Performance of Rulership in Mesoamerican Izapan Style Art, University of Texas ISBN 978-0292713239 14. Hammond, D. 2003. The Science of Synthesis. Colorado: University of Colorado Press 15. Jere Lazanski T.: Systems thinking and Complex Systems Modeling, Academica Turistica I, no. 3-4, December 2008, pg. 79-83. 16. Kljajić, M. Significance of simulation and systems approach methodology in development of complex systems. V: Symposium on Engineering and Management of IT-based organizational systems, Baden-Baden, Germany, 2008. Engineering and management of ITbased organizational systems: a system approach. Tecumseh, Ontario: The international institute for advances studies in system research and cybernetics, 2008, pg. 34-38. 17. Lungold, I. (2004) The Condor Flies to Eagle, lecture in White Horse, June 22nd. Canada 18. Senge, P. (2006) The Fifth Discipline: The Art and Practice of the Learning Organization. (revised and updated) New York. Currency Doubleday. Πηγή ιαδικτύου: http://mayanmajix.com/lab_f1.html Πρωτότυπο κείµενο: http://www.upr.si/fileadmin/user_upload/novice/casys09-systems_-_mayan_evolution_of_consciousness- Lazanski.pdf µετάφραση: Φώντας Τ. 7