A. Montgomery Θεμελιώδεις αρχές επιστήμης και μέθοδοι έρευνας Καρολίνα Δουλουγέρη, ΜSc Υποψ. Διαδάκτωρ
Σήμερα Αναζήτηση βιβλιογραφίας Επιλογή μεθοδολογίας Ερευνητικός σχεδιασμός Εγκυρότητα και αξιοπιστία στην έρευνα Απειλές στην εγκυρότητα και την αξιοπιστία Ανάλυση δεδομένων Ερμηνεία και παρουσίαση αποτελεσμάτων Συμπεράσματα και περιορισμοί
Επιλογή ερευνητικού θέματος Σκοπός Ερευνητικά ερωτήματα Υποθέσεις Επιλογή μεθοδολογίας Ορισμός μεταβλητών Επιλογή μεθόδων και μεταβλητών Μελλοντική έρευνα Ηθικά ζητήματα Συμπεράσματα και περιορισμοί Συλλογή δεδομένων Ερμηνεία και παρουσίαση αποτελεσμάτων Αναλυση δεδομένων Έλεγχος ποιότητας και αξιοπιστίας
Πώς να βρίσκουμε πηγές Βιβλιοθήκη - Κατάλογος Βιβλιοθήκης - Βάσεις Δεδομένων (Scopus, Google scholar) Χρησιμοποιώντας τους υπολογιστές του Πανεπιστημίου Scopus μόνο αγγλικά Google scholar και ελληνικά
Λέξεις κλειδιά Για να περιορίζουμε το εύρος της αναζήτησης Πχ. Στο SCOPUS: stereotypes- 14.538 αποτελέσματα stereotypes AND gender 3.592 Stereotypes AND gender AND work 533 Χρησιμοποιήστε OR για να χωρίσετε τις λέξεις Χρησιμοιποιήστε το NOT για να αποκλείσετε κάποιες λέξεις Βάζετε τις λέξεις ανάμεσ σε ώστε να συμπεριληφθούν οι λέξεις αυτούσιες στην αναζήτηση πχ ( working environment ) θα βγάλει τα αποτελέσματα που οι λέξεις εμφανίζονται μαζί.
AND OR NOT Αναζήτηση για φράση μεσα σε εισαγωγικά
Περιορίστε το εύρος αναζήτησης τα τελευταία 10 χρόνια Περιορίστε την αναζήτηση στον τίτλο, abstract κτλπ Χρησιμοποιείστε τις παρενθέσεις () Πχ stereotypes AND (gender OR female OR woman)
Πως κρίνουμε αν ένα άρθρο είναι σχετικό Διαβάζουμε την περίληψη (abstract) Τι άρθρα είναι; -βιβλιογραφικη ανασκόπηση, πείραμα, έρευνα? Σε ποιες θεωρίες βασίστηκε το κάθε άρθρο? Ποια είναι τα αποτελέσματα κάθε άρθρου? Τα αποτελέσματα που βρήκε ήταν ίδια ή διέφεραν από την αρχική θεωρία? Ποιους περιορισμούς αναφέρει κάθε άρθρο; Τι συμπέρασμα βγάζουμε από την ανάγνωση; Υπάρχουν προτάσεις για βελτίωση; Συγκρίνουμε τα άρθρα που βρήκαμε.
Βιβλιογραφική ανασκόπηση Στόχος: Σύνθεση πληροφορίων Προαγωγή της γνώσης πάνω σε ένα ζήτημα Κριτική ανάλυση των ευρημάτων Είναι μια συστηματική και κριτική συζήτηση της υπάρχουσας γνώσης(επιστημονικές δημοσιεύσεις) γύρω από ένα θέμα Ο συγγραφέας συνοψίζει τι έχει γραφεί γύρω από το θέμα
Βιβλιογραφική ανασκόπηση Απαντά σε ερωτήματα όπως: ποιες απόψεις έχουν διατυπωθεί πάνω σε ένα θέμα (υποθέσεις και θεωρίες) με ποιό σκεπτικό που κατέληξε ο εμπειρικός έλεγχός τους (αν έγινε), ποιες διαφορετικές υποθέσεις προτάθηκαν, αν υπάρχει συναίνεση σε κάποια επί μέρους θέματα, ποια είναι ακόμη ανοιχτά, ποιες μέθοδοι χρησιμοποιήθηκαν
Βιβλιογραφική ανασκόπηση Αρχικές προϋποθέσεις για μια βιβλιογραφική ανασκόπηση Αποσαφήνιση θέματος (τι;) τι; γενικό θέμα ή επικεντρωμένο ερώτημα Αποσαφήνιση οπτικής(γιατί;) Απόφαση για τύπο πηγών (από πού;) πρωτογενείς πηγές δευτερογενείς πηγές
Αναζήτηση και εύρεση των πηγών Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε πηγές όπως το Google scholar, SCOPUS κτλπ Τις ηλεκτρονικές πηγές του πανεπιστημίου HEAL-link
Οι συνιστώσες του σχεδίου Σκοπός Θεωρία Ερευνητικό ερώτημα Μέθοδοι Στρατηγική δειγματοληψίας
Μεθοδολογία Τρόπος και τεχνικές πραγμάτευσης του θέματος Περιγράφεται η μεθοδος που ακολουθήθηκε για τη συλλογή δεδομένων με κάθε λεπτομέρια Περιγραφή στατιστικής ανάλυσης δεδομένων Πληροφορίες που συνήθως αναφέρονται: Χρονική διάρκεια έρευνας τόπος περιγραφή υποκειμένων που συμμετείχαν εργαλεία έρευνας που χρησιμοποιήθηκαν πχ ερωτηματολογιο (τύπος ερωτήσεων, αριθμός, κτλπ
Επιλογή μεθοδολογίας Προκαθορισμένα σχέδια: αυστηρός σχεδιασμός εκ των πρωτέρων. Ποσοτική έρευνα (πείραμα, έρευνες συσχέτισης) Ευέλικτα σχέδια: σχεδιασμός εκ των υστέρων. Ποιοτική έρευνα. Ερμηνεία
Είδη ερευνητικών σχεδιασμών 1) πειραματικός σχεδιασμός (experimental design) 2) ημιπειραματικός σχεδιασμός (quasiexperimental design) 3) συσχετιστικός σχεδιασμός (case control design)
Πειραματικός σχεδιασμός Δυνατότητα χειρισμού και ελέγχου των μεταβλητών. Δυνατότητα γενίκευσης Αιτιώδεις σχέσεις μεταξύ μεταβλητών Καταμερισμός σε 2 ομάδες: Πειραματική ομάδα και ομάδα ελέγχου
Στοιχεία πειράματος Ανεξάρτητη μεταβλητή - Παρέμβαση Εξαρτημένη μεταβλητή Πειραματική ομάδα Ομάδα ελέγχου Δείγμα: Τυχαία επιλογή σε ομάδα Προσπάθεια ελέγχου άλλων εξωγενών μεταβλητών Μετρήσεις: Προπειραματική & Μεταπειραματική
Πειραματική ομάδα και ομάδα ελέγχου Η πειραματική ομάδα (experimental group) λαμβάνει κάποιο επίπεδο της ανεξάρτητης μεταβλητής Μπορεί να υπάρχουν πέραν της μίας πειραματικής ομάδας σε ένα πείραμα Η ομάδα ελέγχου (control group) δε λαμβάνει την ανεξάρτητη μεταβλητή και χρησιμεύει ως βάση σύγκρισης
Κατανομή συμμετεχόντων σε ομάδες Η πειραματική ομάδα και η ομάδα ελέγχου θα πρέπει να είναι στην αρχή ισοδύναμες ως προς τα χαρακτηριστικά τους Αν όχι, τότε τυχόν διαφορές μεταξύ τους στις μετρήσεις της εξαρτημένης μεταβλητής δε θα μπορούν να αποδοθούν στην ανεξάρτητη Απλή τυχαία κατανομή Ίση πιθανότητα να τοποθετηθεί σε μια ομάδα Τυχαία κατανομή Τυχαία κατανομή συμμετεχόντων με όμοια χαρακτηριστικά σε κάποιες μεταβλητές. Για περισσότερη ομοιότητα μεταξύ ομάδων Επαναλαμβανόμενες μετρήσεις (repeated measures)
Είδη πειραματικού σχεδιασμού Αληθής πειραματικός σχεδιασμός Ημι-πειραματικός σχεδιασμός R= τυχαία κατανομή ατόμων στην πειραματική και την ομάδα ελέγχου Τ= πειραματική μεταχείριση της ανεξαρτητης μεταβλητής Ο= μέτρηση Οα= αρχική μέτρηση Οτ= τελική μέτρηση
Πειραματικός έλεγχος Η προσπάθεια για εξουδετέρωση ή σταθεροποίηση εξωτερικών παραγόντων (ελεγχόμενες μεταβλητές) που θα μπορούσαν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα του πειράματος
Το θέμα μας Θέλουμε να αξιολογήσουμε αν ένα πρόγραμμα ανάγνωσης βοηθάει τους μαθητές Γ Δημοτικού Στόχος Μεθοδολογία Δείγμα
Αληθής πειραματικός σχεδιασμός Β) Σχέδιο με μέτρηση μόνο μετά- με χρήση ομάδας ελέγχου R X O R O Παράδειγμα 1. Χωρίζουμε τυχαία τους μαθητές μιας τάξης σε 2 ομάδες 2. Εφαρμόζουμε στην πειραματική ομάδα ένα πρόγραμμα ανάγνωσης 3. Μετράμε την ικανότητα ανάγνωσης των 2 ομάδων μετά. Τι μαθαίνουμε; Υποθέτουμε ότι δεν υπήρχαν διαφορές στην ανάγνωση πριν και ότι αυτές οφείλονται στο πρόγραμμα που εφαρμόσαμε
Αληθής πειραματικός σχεδιασμός Α) Σχέδιο με 2 μετρήσεις-πριν και μετά- με χρήση ομάδας ελέγχου R O X O R O O Παράδειγμα 1. Χωρίζουμε τυχαία τους μαθητές μιας τάξης σε 2 ομάδες 2. Αξιολογούμε την ικανότητα ανάγνωσης των μαθητών των 2 ομάδων 3. Εφαρμόζουμε στην πειραματική ομάδα ένα πρόγραμμα ανάγνωσης 4. Μετράμε την ικανότητα ανάγνωσης των 2 ομάδων μετά. Τι μαθαίνουμε; Αν οι αλλαγές στην ανάγνωση οφείλονται στο πρόγραμμα που εφαρμόσαμε
Ημι-πειραματικός σχεδιασμός Όταν η συγκρότηση ομάδων δεν μπορεί να γίνει με τυχαία δειγματοληψία Έλλειψη αντιπροσωπευτικότητας του δείγματος
Ημι- πειραματικός σχεδιασμός Σειροχρονικός σχεδιασμός-μια ομάδα (time- series) O O O O X O O O O Παράδειγμα 1. Επιλέγουμε μια ομάδα μαθητών 2. Αξιολογούμε την ικανότητα ανάγνωσης των μαθητών με πολλαπλές μετρήσεις 3. Εφαρμόζουμε ένα πρόγραμμα ανάγνωσης 4. Μετράμε την ικανότητα ανάγνωσης μετά με πολλαπλές μετρήσεις. Τι μαθαίνουμε; Υποθέτουμε( χωρίς να είμαστε σίγουροι) ότι οι αλλαγές στην ανάγνωση οφείλονται στο πρόγραμμα που εφαρμόσαμε
Συσχετιστικός σχεδιασμός Ανακάλυψη απλών ή σύνθετων σχέσεων συνάφειας μεταξύ δυο ή περισσότερων μεταβλητών. Δεν διπιστώνονται αιτιακές σχέσεις. Δεν παρεμβάλλονται οι χειρισμοί του ερευνητή Πχ διερευνούμε αν η ικανότητα στην ανάγνωση σχετίζεται με την αυτόπεποίθηση των μαθητών.
Εξωτερική και εσωτερική εγκυρότητα Η ταξινόμηση των ερευνητικών σχεδιασμών γίνεται με βάση την εσωτερική και εξωτερική τους εγκυρότητα Eξωτερική εγκυρότητα: Η δυνατότητα γενίκευσης των αποτελεσμάτων της έρευνας στον πληθυσμό Εσωτερική εγκυρότητα: Ο βαθμός ελέγχου Γενίκευση: η επιλογή δείγματος έχει γίνει με τυχαία δειγματοληψία Βαθμός ελέγχου: η δυνατότητα του ερευνητή να ελέγξει και να χειριστεί τις μεταβλητές της έρευνας ώστε να αποτρέψει την πιθανότητα παραγωγής αποτελεσμάτων που θα οδηγήσουν σε λανθασμένο συμπέρασμα. Εκφράζεται τη βεβαιότητα του ερευνητή ότι τα αποτελέσματα οφείλονται σε δικούς του χειρισμούς των μεταβλητών.
Απειλές στην εσωτερική εγκυρότητα Ιστορία Ωρίμανση Εξοικείωση Ψυχομετρικά εργαλεία Στατιστική παλινδρόμηση στο μέσο όρο Επιλογή δείγματος Φθορά λόγω αποχώρησης ή θνησιμότητας Έλλειψη σταγανών ανάμεσα στις ερευνητικές ομάδες Αποζημίωση ομάδας ελέγχου Πτώση ηθικού ομάδας ελέγχου
Απειλές στην εξωτερική εγκυρότητα Αλληλεπίδραση επιλογής δείγματος και χειρισμού της ανεξάρτητης μεταβλητής Αλληλεπίδραση πλαισίου και χειρισμού Αλληλεπίδραση ιστορίας και χειρισμού