ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα
ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Τι είναι δεξιότητες ζωής. Παραδείγματα δεξιοτήτων ζωής. Εκμάθηση δεξιοτήτων ζωής. Τι είναι αθλητικές δεξιότητες. Παραδείγματα αθλητικών δεξιοτήτων. Προγράμματα GOAL και SUPER. Διδασκαλία δεξιοτήτων ζωής στο μάθημα φυσικής αγωγής.
ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΖΩΗΣ Είναι οι δεξιότητες που βοηθούν ένα άτομο να πετύχει στο περιβάλλον που ζει.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ (1) Να μπορούν να αποδίδουν υπό πίεση. Να επιλύουν προβλήματα αποτελεσματικά. Να καθορίζουν στόχους και να ξεπερνούν τα εμπόδια για την επίτευξή τους. Να επικοινωνούν αποτελεσματικά. Να χειρίζονται αποτελεσματικά την επιτυχία ή την αποτυχία.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ (2) Να δρουν αποτελεσματικά μέσα στην ομάδα. Να αποδέχονται τις αξίες και τις πεποιθήσεις των άλλων. Να εκμεταλλεύονται τις δυνατότητές τους. Ναγνωρίζουνταόριάτους. Να αποδέχονται την ευθύνη για τις πράξεις τους και την αρνητική κριτική με στόχο τη βελτίωση.
ΟΙ ΕΦΗΒΟΙ Για να είναι ικανοί να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις από το περιβάλλον που ζουν, θα πρέπει να έχουν αναπτύξει: Την ικανότητα επεξεργασίας πολλαπλών πληροφοριών. Την ικανότητα επικοινωνίας. Την ικανότητα προσαρμογής σε διαφορετικά εκπαιδευτικά και εργασιακά περιβάλλοντα.
ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ (1) Σχεδιάζονται και εφαρμόζονται για την πρόληψηπαρεμπόδιση ανθυγιεινών συμπεριφορών: Κάπνισμα Αλκοόλ Aids Χρήση ουσιών Εφηβική εγκυμοσύνη Σωματική και λεκτική βία
ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ (2) Καθορισμός στόχων Λήψη αποφάσεων Επίλυση προβλημάτων Δημιουργική και κριτική σκέψη Επικοινωνία και διαπροσωπικές σχέσεις Αυτογνωσία Συναισθηματική κατανόηση Αποτελεσματικός χειρισμός συναισθημάτων Αντιμετώπιση του στρες
ΕΡΕΥΝΕΣ ΕΧΟΥΝ ΔΕΙΞΕΙ Ότι τα προγράμματα δεξιοτήτων ζωής είναι αποτελεσματικά για την πρόληψη του καπνίσματος και του αλκοόλ.
ΟΙ ΝΕΟΙ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ Μαθαίνουν τρόπους δράσης για την αντιμετώπιση καταστάσεων τις οποίες συναντούν καθημερινά. Μαθαίνουν τι είναι «καλό» και τι «κακό» γιατησυναισθηματικήτουςυγεία. Μαθαίνουν πώς να αντιμετωπίζουν καταστάσεις και γεγονότα που τους οδηγούν στο «καλό» ήστο«κακό».
ΕΚΜΑΘΗΣΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ Θεωρητική προσέγγιση της δεξιότητας (γνώσεις, πληροφορίες). Παρατήρηση της δεξιότητας (παραδείγματα μέσα από την εμπειρία). Πρακτική εφαρμογή σε επιλεγμένες καταστάσεις σε υποστηρικτικό περιβάλλον. Ανατομική ανατροφοδότηση και απόδοση (ενθάρρυνση, παρότρυνση).
ΟΙ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Μαθαίνονται μέσα από τη διαδικασία της: Επίδειξης Παρατήρησης Πρακτικής εφαρμογής Ανατροφοδότησης
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ Ηκαλήαπόδοσηυπόπίεση. Η αποτελεσματική δράση μέσα στην ομάδα. Η ανάληψη πρωτοβουλιών. Οκαθορισμόςστόχων.
ΟΙ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ Παραδείγματα: Είναι πολύ πιθανό νεαροί αθλητές να είναι σε θέση να ολοκληρώσουν πιο γρήγορα τις εργασίες τους στο σχολείο, χρησιμοποιώντας τη δεξιότητα τηςπροσοχήςκαιτηςαυτοσυγκέντρωσης. Αν σε έναν αθλητή δημιουργείται άγχος πριν τις εξετάσεις, ενδεχομένως να μπορεί να το ελέγξει αυτό με τις ίδιες τεχνικές που εφαρμόζει στον αθλητισμό.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΑΘΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ Το πρόγραμμα GOAL (Danish, 1997) Το πρόγραμμα SUPER (Danish & Nellen, 1997)
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ GOAL Έχει σχεδιαστεί για να διδάξει στους εφήβους την αίσθηση του προσωπικού ελέγχου και της αυτοπεποίθησης. Έτσι, οι έφηβοι μπορούν να πάρουν τις σωστές αποφάσεις και κατ επέκταση να γίνουν καλύτεροι πολίτες.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ SUPER Είχε καθαρά αθλητικό χαρακτήρα και ως στόχο να καταλάβουν οι νεαροί αθλητές ότι: Υπάρχουν αποτελεσματικά παραδείγματα μαθητώναθλητών προς μίμηση. Στα αθλήματα, όπως και στη ζωή, απαιτούνται και σωματικές και ψυχικές ικανότητες. Είναι σημαντικό να θέτεις και να εκπληρώνεις τους στόχους σου στα αθλήματα. Είναι σημαντικό να θέτεις και να εκπληρώνεις τους στόχους σου στη ζωή. Τα εμπόδια που εμφανίζονται κατά την εκπλήρωση των στόχων, μπορούν να ξεπεραστούν.
ΤΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ SUPER Ο συναγωνισμός είναι καλός, όταν ο καθένας έχει μάθει να συναγωνίζεται με τον εαυτό του, τις δυνατότητές του. Πρέπει οι έφηβοι να μάθουν να ανταγωνίζονται τον εαυτό τους, το προσωπικό τους δυναμικό, παρά τους άλλους.
ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ SUPER Οι νέοι θα μαθαίνουν την προσωπική τους απόδοση, παρά την απόδοση των άλλων. Αποτέλεσμα είναι να βιώνουν τις νίκες και να νιώθουν λιγότερο εξαρτημένοι από τη γνώμη των άλλων, σχετικά με την επιτυχία ή την αποτυχία. Λιγότερο μετράει το σκορ και περισσότερο η ποιότητα του παιχνιδιού και το επίπεδο εκτέλεσης.
Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΝΗΚΟΥΝ Στο συναισθηματικό και Γνωστικό κομμάτι της μάθησης των μαθητών.
ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ Ο εκπαιδευτικός θέλει να αναπτύξει το συναισθηματικό κόσμο των μαθητών. Ο καθηγητής δίνει κάποια ποιοτικά χαρακτηριστικά στο μάθημα, τα οποία το αναβαθμίζουν και το κάνουν πιο χρήσιμο στη σύγχρονη εκπαιδευτική πράξη.
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟΝΙΣTΕΙ Η εξάσκηση δεξιοτήτων ζωής βοηθάει στην εκμάθηση αθλητικών δεξιοτήτων. Η διδασκαλία τους μπορεί να συνδεθεί με την υπευθυνότητα των μαθητών και των ικανοτήτων τους, να σχεδιάζουν για το μέλλον βασιζόμενοι στον εαυτό τους.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Παπαϊωάννου, Α., Θεοδωράκης, Ι., & Γούδας, Μ. (2003). Για μια καλύτερη φυσική αγωγή. Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Χριστοδουλίδη. Θεοδωράκης, Ι., Γούδας, Μ., & Παπαϊωάννου, Α. (2001). Ψυχολογική υπεροχή στον αθλητισμό. Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Χριστοδουλίδη.