ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΤΡΟΧΑΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΤΡΟΧΑΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΣΠΡΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2012-2013 ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ: Α / Β ΜΑΘΗΤΕΣ: Αναστασίου Χαράλαμπος Αντουλινάκης Ορφέας Βιντιάδης Γεώργιος Γιανναράκης Μιχαήλ Γουγούση Χριστίνα Ζαμφίρ Ιωάννης Καφαντάρη Γεωργία Μαρδάκη Αθανασία Μαργαρίτη Παναγούλα Παππάς Χαράλαμπος Στάθη Μαρία Σωπασουδάκης Δημήτριος Σωτηρίου Κωνσταντίνος Τσεκούρα Μαρία Φυτίλη Μαρία ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: Μπαούση Έλενα ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ο όρος ατύχημα αναφέρεται σε σωματικές βλάβες που προκαλούνται χωρίς πρόθεση. Ο όρος τροχαία ατυχήματα αναφέρεται σε ατυχήματα στα οποία εμπλέκονται αυτοκίνητα ή δίκυκλα οχήματα. Ο αριθμός των τροχαίων ατυχημάτων στην Ελλάδα είναι υπεραυξημένος. Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις όσον αφορά στα τροχαία ατυχήματα. Πολλές στατιστικές έρευνες αποδεικνύουν το γεγονός αυτό τόσο σε πανελλαδικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Τα τροχαία ατυχήματα, συνήθως, δεν οφείλονται στην ατυχία. Τα αίτια είναι αρκετά και βαθύτερα. Τα τροχαία ατυχήματα επιφέρουν συνέπειες σε πολλά επίπεδα, όπως σε οικογενειακό και κοινωνικό. Το σημαντικότερο όλων είναι, τόσο η κοινωνία όσο και εμείς οι ίδιοι να λάβουμε άμεσα, σημαντικά μέτρα για την αντιμετώπιση αυτού του φαινόμενου. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο : Πανελλαδικά στατιστικά στοιχεία 1.1 Πρόλογος 1.2 Στατιστικά στοιχεία διαγράμματα για τροχαία με αυτοκίνητα 1.3 Στατιστικά στοιχεία διαγράμματα για τροχαία με δίκυκλα 1.4 Στατιστικά στοιχεία διαγράμματα για τροχαία με πεζούς ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : Ερωτηματολόγια τοπικά στατιστικά στοιχεία τροχαίων ατυχημάτων 2.1 Πρόλογος 2.2 Στατιστικά στοιχεία για οδική συμπεριφορά ενηλίκων 2.3 Στατιστικά στοιχεία για οδική συμπεριφορά μαθητών ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο : Αίτια τροχαίων ατυχημάτων 3.1 Πρόλογος 3.2 Βασικές αιτίες τροχαίων που αφορούν τους χρήστες του οδικού δικτύου 3.3 Βασικές αιτίες τροχαίων που αφορούν το οδικό δίκτυο και το περιβάλλον 3.4 Αίτια τροχαίων ατυχημάτων με δίκυκλα 3.5 Αίτια τροχαίων ατυχημάτων με πεζούς ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο : Συνέπειες τροχαίων ατυχημάτων 4.1 Πρόλογος 4.2 Συνέπειες τροχαίων ατυχημάτων για το άτομο 4.3 Συνέπειες τροχαίων ατυχημάτων για το άτομο και την κοινωνία 4.4 Συνέπειες για την κοινωνία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο : Τρόποι πρόληψης αντιμετώπισης τροχαίων ατυχημάτων 5.1 Πρόλογος 5.2 Τρόποι πρόληψης αντιμετώπισης τροχαίων με αυτοκίνητα, δίκυκλα και πεζούς 5.3 Τρόποι πρόληψης αντιμετώπισης τροχαίων που αφορούν τα παιδιά στο αυτοκίνητο ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 2

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα τροχαία ατυχήματα αποτελούν σε όλο τον κόσμο σοβαρότατο πρόβλημα δημόσιας υγείας. Τροχαία ατυχήματα ονομάζονται αυτά που συμβαίνουν επί του οδικού δικτύου. Μπορεί να εμπεριέχουν υλικές ζημιές ή και τραυματισμό ανθρώπων ή ζώων. Τροχαία δυστυχήματα αποκαλούνται τα ατυχήματα επί οδικού δικτύου, που απαραιτήτως εμπεριέχουν και θάνατο ανθρώπων. Κάθε μέρα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα οδικά τροχαία ατυχήματα γίνονται η αιτία για το θάνατο σχεδόν 120 Ευρωπαίων πολιτών. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η Ελλάδα όπου σημειώνεται διαχρονική αύξηση του αριθμού των νεκρών από τροχαίο. Δυστυχώς, η χώρα μας, παρουσιάζει έναν από τους υψηλότερους δείκτες τροχαίων ατυχημάτων και θανάτων στην Ευρώπη που δικαιολογείται κατά κύριο λόγο από την έλλειψη συστηματικών προσπαθειών πρόληψης. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 3

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο : Πανελλαδικά στατιστικά στοιχεία 1.1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Οι μαθητές μετά από αναζήτηση στο διαδίκτυο και σε φωτοτυπίες δημιούργησαν διάφορα γραφήματα που αφορούν στα τροχαία ατυχήματα στην Ελλάδα. 1.2 Στατιστικά στοιχεία διαγράμματα για τροχαία με αυτοκίνητα 1 ΑΙΤΙΑ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΩΝ ΤΡΟΧΑΙΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ 13% 51% 15% 5% 7% 1% 8% ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ ΡΕΥΜΑ ΟΔΗΓΗΣΗ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΕΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΟΧΗ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟΣΠΑΣΗ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΑΝΤΙΚΑΝΟΝΙΚΟ ΠΡΟΣΠΕΡΑΣΜΑ ΟΔΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ (ΜΕΘΗ Κ.Λ.Π.) Η 1η πίτα έχει ως τίτλο τα αίτια των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων. Τραγικό είναι το γεγονός πως σχεδόν το 50 % των θανάτων που προκλήθηκαν από τροχαία ατυχήματα οφείλονται στην οδική συμπεριφορά του οδηγού, όπως η μέθη,ενώ μόλις το 8% εξ αιτίας της απόσπασης της προσοχής του οδηγού. Ελάχιστο είναι το ποσοστό των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων που οφείλονται σε αντικανονικό προσπέρασμα. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 4

2 ΕΙΔΗ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΩΝ ΤΡΟΧΑΙΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ 1% 6% 9% 36% 20% 28% ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΗ ΠΑΡΑΣΥΡΣΗ ΠΕΖΟΥ ΕΚΤΡΟΠΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΆΛΛΗ ΑΙΤΙΑ Τα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα διακρίνονται σε διάφορα είδη.η πλειοψηφία αυτών,με ποσοστό 36 %, οφείλεται στη σύγκρουση μεταξύ δυο αυτοκινήτων. Ένα άλλο συχνό είδος θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων είναι η εκτροπή. Τέλος, ένα μικρό ποσοστό 6 % οφείλεται στην ανατροπή ενός αυτοκινήτου. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 5

3 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 ΤΡΑΥΜΑΤΙΕΣ ΝΕΚΡΟΙ ΛΟΓΩ ΤΡΟΧΑΙΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ 2010-2011 2011 2010 Κάθε χρόνο,στην Ελλάδα πεθαίνουν ή τραυματίζονται χιλιάδες άνθρωποι λόγω τροχαίων ατυχημάτων. Σε μία έρευνα που πραγματοποιήθηκε για τα έτη 2010 και 2011, σχετικά με τους ελαφρά και βαριά τραυματίες και τους νεκρούς,θετικά ήταν τα αποτελέσματα, αφού παρατηρούμε μια πτώση στους ελαφρά τραυματίες που φτάνει περίπου τους 2 χιλιάδες. Πτώση παρατηρείτε επίσης στους βαριά τραυματισμένους και στους νεκρούς, οι οποίοι έχουν μειωθεί κατά 200. 4 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΡΟΧΑΙΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ 2010-2011 2011 2010 Μία παρόμοια έρευνα πραγματοποιήθηκε για τα ίδια έτη,σχετικά με τα είδη των τροχαίων ατυχημάτων. Στη συγκεκριμένη έρευνα τα τροχαία ατυχήματα διακρίθηκαν σε ελαφρά, σοβαρά και θανατηφόρα. Θετικά ήταν τα αποτελέσματα και σε αυτή την έρευνα. Σημαντική μείωση παρατηρείται στα ελαφρά ατυχήματα, ενώ μία μικρή μείωση κατά περίπου 100 παρατηρείται στα σοβαρά και θανατηφόρα ατυχήματα. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 6

1.3 Στατιστικά στοιχεία διαγράμματα για τροχαία με δίκυκλα 5 ΕΙΔΗ ΤΡΟΧΑΙΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ Το έτος 2010, διεξήχθη μία έρευνα με θέμα τη σοβαρότητα των τροχαίων ατυχημάτων. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας φέρνουν στην επιφάνεια θετικά αποτελέσματα, αφού τα περισσότερα τροχαία ατυχήματα θεωρούνται ελαφρά. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το 7% των τροχαίων ατυχημάτων το 2010, ήταν θανατηφόρα. ΑΙΤΙΑ ΤΡΟΧΑΙΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ 6 ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 7

Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη έρευνα, τα περισσότερα τροχαία ατυχήματα με δίκυκλα (30%) προκαλούνται από την κίνηση του δικύκλου στο αντίθετο ρεύμα. Μεγάλος είναι ο αριθμός των τροχαίων με δίκυκλα που οφείλεται στην υπερβολική ταχύτητα. Μόλις το 2% προκαλείται από αντικανονικό προσπέρασμα. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 8

1.4 Στατιστικά στοιχεία διαγράμματα για τροχαία με πεζούς 7 ΑΙΤΙΑ ΤΡΟΧΑΙΩΝ ΜΕ ΠΕΖΟΥΣ ΚΑΙ ΕΙΔΗ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ (2010) Τα περισσότερα τροχαία ατυχήματα στα οποία εμπλέκονται και πεζοί οφείλονται στο γεγονός ότι οι πεζοί διέσχιζαν το δρόμο, χωρίς πρώτα να ελέγξουν αν περνούσε κάποιο όχημα. Πολλοί πεζοί έχουν υπάρξει τραυματίες ενός τροχαίου εξ αιτίας του οδηγού. Λίγοι είναι οι πεζοί που είτε τραυματίστηκαν, είτε πέθαναν, επειδή διέσχιζαν τη διάβαση πεζών με κόκκινο. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 9

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : Ερωτηματολόγια τοπικά στατιστικά στοιχεία τροχαίων ατυχημάτων 2.1 Πρόλογος Οι μαθητές, στα πλαίσια του μαθήματος, αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν μία έρευνα σε τοπικό επίπεδο, σχετικά με τα τροχαία ατυχήματα. Έτσι, αφού συνέταξαν ερωτηματολόγια, τα μοίρασαν σε μαθητές και ενήλικες, συγκέντρωσαν τα στοιχεία και δημιούργησαν διαγράμματα από τα οποία έβγαλαν τα συμπεράσματά τους. 2.2 Στατιστικά στοιχεία για οδική συμπεριφορά ενηλίκων 1 Όταν οδηγείτε, φοράτε ζώνη; 2 Μιλάτε στο τηλέφωνο κατά την ώρα της οδήγησης; 3% 3% NAI 30% 67% 33% 63% Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων φοράει ζώνη κατά την οδήγηση. Μόλις ένα ποσοστό 3% απάντησε αρνητικά. Η μειοψηφία απάντησε ότι δεν μιλάει στο κινητό κατά την ώρα της οδήγησης, ενώ η πλειοψηφία παραδέχτηκε πως χρησιμοποιεί μερικές φορές το τηλέφωνο κατά την οδήγηση. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 10

3 Μεταφέρετε με το αυτοκίνητό σας τον απαραίτητο εξοπλισμό σε περίπτωση ανάγκης (τρίγωνο, γρύλος, ρεζέρβα, αλυσίδες); 7% 13% 80% 4 83% Καθώς οδηγείτε, καπνίζετε; 13% 3% Οχτώ στους δέκα ερωτηθέντες μεταφέρουν τον απαραίτητο εξοπλισμό, ενώ μόλις το 13% κινδυνεύει σε περίπτωση ανάγκης. Ένα ποσοστό 83% ισχυρίζεται ότι δεν καπνίζει κατά την οδήγηση. 5 Επιβάλλετε στους επιβάτες σας να φοράνε ζώνη; 6 Σε κοντινές αποστάσεις, φοράτε ζώνη ασφαλείας; 23% 7% 27% 40% 70% 33% Το 70% των ερωτηθέντων θεωρεί απαραίτητη την ζώνη για τους επιβάτες, ενώ μία μειοψηφία δεν το θεωρεί αναγκαίο. Οι ερωτηθέντες φάνηκαν διχασμένοι όσον αφορά στη ζώνη σε κοντινές αποστάσεις. Η πλειοψηφία αυτών απάντησε θετικά με ποσοστό 40%, ενώ όχι απάντησε το 27%. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 11

7 Κρατάτε απόσταση ασφαλείας από τα άλλα οχήματα; 8 Έχετε οδηγήσει ποτέ υπό την επήρεια αλκοόλ; 20% 76% 7% 17% 80% Η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων θεωρεί την απόσταση ασφαλείας από τα άλλα οχήματα απαραίτητη, ενώ οι υπόλοιποι συνήθως τηρούν τις αποστάσεις ασφαλείας. Ένα ποσοστό 76% παραδέχεται πως δεν έχει οδηγήσει ποτέ υπό την επήρεια αλκοόλ, ενώ μόλις το 7% απάντησε θετικά. 9 Χρησιμοποιείτε φλας για να δείξετε την αλλαγή κατεύθυνσης του αυτοκινήτου σας; 10 Έχετε μαζί σας την άδεια οδήγησης και την άδεια κυκλοφορίας του αυτοκινήτου σας όταν οδηγείτε; 13% 87% 100% Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων απάντησε πως χρησιμοποιεί το φλας κατά την αλλαγή κατεύθυνσης του αυτοκινήτου. Όλοι οι ερωτηθέντες μεταφέρουν πάντα τις απαραίτητες άδειες κατά την οδήγηση. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 12

11 Φοράτε κράνος όταν οδηγείτε; 12 Έχετε στην κατοχή σας δίπλωμα όταν οδηγείτε; 15% 10% 30% 55% ΔΞ/ΔΑ 90% ΔΞ/ΔΑ Οι περισσότεροι οδηγοί δίκυκλου φορούν κράνος κατά την οδήγηση. Ορισμένοι φορούν πάντα (55%) ενώ άλλοι φορούν μερικές φορές κράνος (30%). Εννιά στους δέκα ερωτηθέντες απάντησαν πως έχουν στην κατοχή τους δίπλωμα κατά την οδήγηση δικύκλου. 13 Έχετε εμπλακεί σε τροχαίο ατύχημα ως οδηγοί δικύκλου; 14 Τηρείτε τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας; 5% 10% 25% 15% 70% ΔΞ/ΔΑ 75% Η πλειοψηφία δηλώνει, με ποσοστό 70%, πως δεν έχει εμπλακεί ποτέ σε τροχαίο ατύχημα. Το 75% των ερωτηθέντων ισχυρίζεται ότι τηρεί τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας ενώ ένας στους δέκα απάντησε αρνητικά. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 13

15 Οδηγείτε γρήγορα σε κατοικημένη περιοχή; 16 Ελέγχετε το φανάρι όταν περνάτε το δρόμο; 3% 3% 60% 40% 93% Έξι στους δέκα ερωτηθέντες δεν ξεπερνούν το όριο ταχύτητας σε κατοικημένες περιοχές, ενώ το 40% οδηγάει συνήθως γρήγορα στις περιοχές αυτές. Η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων απάντησε πως ελέγχει το φανάρι προτού διαβεί το δρόμο. 17 Περνάτε από διάβαση πεζών όταν διασχίζετε το δρόμο; 3% 30% 18 27% Σας έχει τύχει να δείτε από κοντά κάποιο τροχαίο ατύχημα; 67% 73% Θετικά ήταν τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης ερώτησης, αφού το 97% περνάει, είτε πάντα είτε μερικές φορές, από διάβαση πεζών όταν διασχίζει το δρόμο. Σχεδόν εφτά στους δέκα ερωτηθέντες έχουν υπάρξει θεατές ενός τροχαίου ατυχήματος. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 14

19 Έχετε βιώσει κάποιο τροχαίο ατύχημα ως πεζοί; 20 Τοποθετείτε τα παιδιά σε ειδικές θέσεις στο αυτοκίνητο; 90% 10% 2ο Τρ. 10% 10% 80% Εννιά στους δέκα ερωτηθέντες δηλώνουν πως δεν έχουν βιώσει κάποιο τροχαίο ατύχημα ως πεζοί. Στην παραπάνω ερώτηση οι περισσότεροι απάντησαν θετικά, με ποσοστό 80%. Αρνητικά απάντησε μόλις το 10%. 21 Φοράτε ζώνη στο παιδί σας; 22 Υπερβαίνετε το όριο ταχύτητας όταν έχετε παιδί στο αυτοκίνητο; 10% 3% 10% 47% 43% 87% Η πλειοψηφία απάντησε θετικά, με ποσοστό 87%. Όχι απάντησε μόλις το 3%, ενώ μερικές φορές το 10% των ερωτηθέντων. Διχασμένοι ήταν οι ερωτηθέντες σε αυτή την ερώτηση, καθώς η πλειοψηφία απάντησε είτε ναι είτε μερικές φορές, με ποσοστό 53%, ενώ το 47% απάντησε αρνητικά. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 15

2.3 Στατιστικά στοιχεία για οδική συμπεριφορά μαθητών 1 Έχεις μπει ποτέ σε αμάξι που να οδηγάει ανήλικος φίλος σου; 45% 55% ΌXI Σχεδόν οι μισοί ερωτηθέντες, με ποσοστό 45%, απάντησαν πως δεν έχουν επιβιβαστεί σε αυτοκίνητο με οδηγό κάποιον ανήλικο φίλο τους. Οι υπόλοιποι απάντησαν θετικά. 2 Φοράς ζώνη όταν μπαίνεις σε αυτοκίνητο; 5% NAI 45% 50% Διχασμένοι ήταν οι ερωτηθέντες σε αυτή την ερώτηση καθώς το 45% απάντησε αρνητικά, ενώ μόλις το 50% απάντησε θετικά. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 16

3 Κάνεις παρατήρηση στους γονείς σου όταν υπερβαίνουν το όριο ταχύτητας; 18% 34% 48% Το 48% των μαθητών απάντησαν πως κάνουν μερικές φορές παρατήρηση στους γονείς τους για την υπέρβαση του ορίου ταχύτητας. Μόλις το 34% απάντησε αρνητικά. 4 Έχεις οδηγήσει ποτέ κρυφά το αυτοκίνητο των γονιών σου; 7% 93% Εννιά στους δέκα ερωτηθέντες απάντησαν πως δεν έχουν οδηγήσει ποτέ κρυφά το αυτοκίνητο των γονιών τους. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 17

5 Ως παιδί, σου επιτρέπεται από τους γονείς σου να κάθεσαι στο μπροστινό κάθισμα του αυτοκινήτου; 5% 5% 90% Στην παραπάνω ερώτηση, η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών απάντησε θετικά, ενώ μόλις το 5% αυτών απάντησε αρνητικά. 6 Έχεις γίνει ποτέ αίτιο απόσπασης της προσοχής του οδηγού; 52% 48% Αν και οι ερωτηθέντες φάνηκαν διχασμένοι, η πλειοψηφία απάντησε θετικά με ποσοστό 52%. 7 Οδηγούν οι φίλοι σου αμάξι χωρίς δίπλωμα; 20% 80% Οχτώ στους δέκα ερωτηθέντες ισχυρίζονται πως οι φίλοι τους οδηγούν αμάξι χωρίς δίπλωμα. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 18

8 Οδηγείς μηχανάκι; 28% 72% Η πλειοψηφία των μαθητών δηλώνουν πως δεν οδηγούν μηχανάκι με ποσοστό 72%. 9 Αν οδηγείς, έχεις δίπλωμα; 21% 79% Απογοητευτικά ήταν τα αποτελέσματα αυτής της ερώτησης αφού σχεδόν οχτώ στους δέκα ερωτηθέντες δεν έχουν δίπλωμα, παρόλο που οδηγούν. 10 Έχεις οδηγήσει ποτέ υπό την επήρεια αλκοόλ; 10% 90% Η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντω ν απάντησε αρνητικά. Μόλις το 10% των μαθητών απάντησε θετικά. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 19

11 Μιλάς στο κινητό όταν και αν οδηγείς; 16% 8% 76% Όχι απάντησε το 76%. Μόλις το 8% απάντησε μερικές φορές, ενώ θετική απάντηση έδωσε το 16%. 12 Ανεβαίνεις εύκολα σε μηχανάκι που οδηγεί κάποιος φίλος ή συμμαθητής σου; 23% 45% 32% Διχασμένοι ήταν για άλλη μια φορά οι μαθητές, αφού σχεδόν δύο στους δέκα απάντησαν αρνητικά, ενώ τρείς στους δέκα θετικά. Οι υπόλοιποι απάντησαν μερικές φορές. 13 Αν είχες την ευκαιρία να ιδρύσεις μια οργάνωση στην περιοχή σου για να υπάρχει πρόληψη στα ατυχήματα, θα το έκανες; 18% 82% Η πλειοψηφία απάντησε θετικά, με ποσοστό 82%. Μόλις το 18% απάντησε αρνητικά. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 20

14 Ελέγχεις το φανάρι όταν περνάς τη διάβαση πεζών; 13% 15 15% 72% Υπάρχουν εθελοντές γονείς-τροχονόμοι στα σχολεία της περιοχής σας (δημοτικά- νηπιαγωγεία); Η μεγαλύτερη μερίδα των ερωτηθέντων απάντησε πως ελέγχει το φανάρι όταν περνάει τη διάβαση πεζών. 30% 70% Εφτά στους δέκα ερωτηθέντες απάντησαν αρνητικά. Μόλις τρεις στους δέκα απάντησαν θετικά. 16 Έχεις βιώσει κάποιο τροχαίο ατύχημα ως πεζός; 27% 73% Οι περισσότεροι ερωτηθέντες απάντησαν πως δεν έχουν βιώσει κάποιο τροχαίο ατύχημα ως πεζοί. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 21

17 Σου έχει τύχει να δεις τροχαίο ατύχημα από κοντά; 45% 55% Σχεδόν έξι στους δέκα ερωτηθέντες έχουν υπάρξει θεατές ενός τροχαίου ατυχήματος. 18 Γνωρίζετε τους κανόνες οδικής συμπεριφοράς ως πεζοί; 20% 80% Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων απάντησε θετικά με ποσοστό 80%. Αρνητικά απάντησε μόλις το 20% των ερωτηθέντων. 19 Αν ναι, τους ακολουθείτε; 24% 76% Στην παραπάνω ερώτηση οι περισσότεροι απάντησαν θετικά, με ποσοστό 76%. Αρνητικά απάντησε μόλις το 24%. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 22

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο : Αίτια τροχαίων ατυχημάτων 3.1 Πρόλογος Τα οδικά τροχαία ατυχήματα αποτελούν μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου και πρόκλησης μόνιμης αναπηρίας παγκοσμίως. Το μέγεθος του προβλήματος γίνεται ακόμη μεγαλύτερο καθώς τα οδικά τροχαία ατυχήματα αφορούν κυρίως άτομα νεαρής ηλικίας, με σημαντικές επιπτώσεις στο ίδιο το άτομο και την οικογένεια του καθώς επίσης στις δαπάνες της δημόσιας υγείας αλλά και στην παραγωγικότητα κάθε χώρας. 3.2 Βασικές αιτίες τροχαίων που αφορούν τους χρήστες του οδικού δικτύου Μειωμένη ικανότητα οδήγησης Απειρία νέων οδηγών Κούραση και μειωμένα αντανακλαστικά Απόσπαση της προσοχής του οδηγού (πχ. Τσιγάρο, κινητό, ραδιόφωνο) Ριψοκίνδυνη συμπεριφορά Υποτίμηση του κινδύνου Υπερεκτίμηση των οδηγών Τάση για δοκιμασία των ορίων Χρήση οινοπνευματωδών ή ναρκωτικών ουσιών Παραβίαση του Κ.Ο.Κ. 3.3 Βασικές αιτίες τροχαίων που αφορούν το οδικό δίκτυο και το περιβάλλον Μη τήρηση αυστηρών προδιαγραφών στην κατασκευή και συντήρηση του οδικού δικτύου. Κακή οργάνωση της κυκλοφορίας (ελλιπής σήμανση, ανεπαρκής έλεγχος προσβάσεων, παράνομη στάθμευση στο οδικό δίκτυο, κυκλοφοριακή συμφόρηση). Δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες (ομίχλη, βροχή, χιόνι σε συνδυασμό με την κακή κατασκευή των δρόμων). 3.4 Αίτια τροχαίων ατυχημάτων με δίκυκλα Περισσότεροι από 1.500.000 Έλληνες και Ελληνίδες χρησιμοποιούν σήμερα την μοτοσικλέτα για τις καθημερινές τους μετακινήσεις. Δυστυχώς, υπάρχουν ατυχήματα και δυστυχήματα καθημερινά. Αιτίες, η μειωμένη ικανότητα οδήγησης, ριψοκίνδυνη συμπεριφορά. Μειωμένη υπευθυνότητα και παραβίαση του Κ.Ο.Κ. Σε μεγαλύτερο ποσοστό βρίσκονται οι νέοι ηλικίας 15-29 ετών, οι οποίοι πέφτουν θύματα τροχαίων. Ελαττωμένη ικανότητα οδήγησης Ριψοκίνδυνη συμπεριφορά Μειωμένη υπευθυνότητα Ανυποψίαστη συμπεριφορά οδηγών επιβατικών οχημάτων Παραβίαση του Κ.Ο.Κ. Μη κατάλληλος εξοπλισμός του οχήματος ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 23

3.5 Αίτια τροχαίων ατυχημάτων με πεζούς Παρορμητική συμπεριφορά και λανθασμένες εκτιμήσεις: Η παρορμητική συμπεριφορά η οποία χαρακτηρίζει τις περισσότερες φορές τα νεαρά άτομα, αναφέρεται στις καταστάσεις όπου τα άτομα δρουν αυθόρμητα και απρόβλεπτα χωρίς να έχουν από πριν σκεφτεί τι επιπτώσεις μπορεί να έχουν οι ενέργειες τους. Επίσης ο πεζός πολλές φορές δεν εκτιμά σωστά την απόσταση που βρίσκεται το αυτοκίνητο όταν αποφάσισαν να διασχίσουν τον δρόμο. Ελλιπείς γνώσεις κυκλοφοριακής αγωγής: Σύμφωνα με τον Κ.Ο.Κ., όταν οι πεζοί διασχίζουν τον δρόμο οι οδηγοί των οχημάτων πρέπει να τους σέβονται. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι πεζοί απαλλάσσονται από κάθε ευθύνη και δεν είναι υποχρεωμένοι να έχουν και εκείνοι γνώσεις κυκλοφοριακής αγωγής. Μην παραβιάζετε λοιπόν τους κανόνες που υπάρχουν για τους πεζούς ( π.χ. φωτεινός σηματοδότης κτλ.) Έλλειψη πεζοδρομίων και παράνομη στάθμευση των αυτοκινήτων πάνω στα πεζοδρόμια: Στις πόλεις μας η κυκλοφορία των πεζών δεν είναι πάντα εύκολη. Πολλές φορές δεν υπάρχουν πεζοδρόμια ή και όταν υπάρχουν τα αυτοκίνητα σταθμεύουν παράνομα πάνω σε αυτά και καταλαμβάνουν χώρους στους οποίους προβλέπεται να κινούνται οι πεζοί. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 24

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο : Συνέπειες τροχαίων ατυχημάτων 4.1 Πρόλογος Τα τροχαία ατυχήματα αποτελούν ένα σύνθετο κοινωνικοοικονομικό πρόβλημα. Συμβαίνουν συνήθως σε άτομα νέων ηλικιών που αποτελούν ένα ιδιαίτερο ενεργό τμήμα του πληθυσμού. Δυστυχώς τα τροχαία ατυχήματα έχουν σοβαρές συνέπειες τόσο στο άτομο όσο και στην οικογένεια αλλά και στην κοινωνία. 4.2 Συνέπειες τροχαίων ατυχημάτων για το άτομο Για το άτομο η μεγαλύτερη συνέπεια είναι η απώλεια της ίδιας της ζωής του. Επίσης κάποιος τραυματισμός ενδεχόμενα να τον κρατήσει ανάπηρο για όλη τη ζωή του, προκαλώντας του περισσότερες φορές μεγάλα ψυχικά τραύματα γιατί ταλαιπωρείται όλη η οικογένεια μαζί του τόσο οικονομικά, όσο ψυχικά και σωματικά. Το κόστος περίθαλψης σοβαρών περιπτώσεων είναι δυσβάστακτο για κάποιες οικογένειες. Αυτά τα άτομα βλέπουν τα όνειρα για τη ζωή να σταματούν και σε επίπεδο επαγγελματικό αλλά και στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. 4.3 Συνέπειες τροχαίων ατυχημάτων για το άτομο και την κοινωνία Συνέπειες υπάρχουν στην οικογένεια και τους συγγενείς των θυμάτων. Οι συγγενείς των θυμάτων έχουν ψυχολογικά τραύματα που εκφράζονται με κατάθλιψη, ενοχές, τάσεις αυτοκτονίας, κατανάλωση αλκοόλ και ηρεμιστικών, κυρίως στις περιπτώσεις όπου στενοί συγγενείς ήταν υπεύθυνοι για κάποιο ατύχημα που οδήγησε στο θάνατο του θύματος. Σε αυτά τα προβλήματα προστίθενται και αυτά που απορρέουν από κάποιον ίσως δικαστικό αγώνα που κάνουν οι συγγενείς του θύματος ώστε να πάρουν κάποια αποζημίωση. 4.4 Συνέπειες για την κοινωνία Η κοινωνία και ειδικότερα το κρατικό ταμείο, επιβαρύνεται όχι μόνο από τα εμφανή έξοδα νοσηλείας και διαβίωσης, αλλά και από τα επιπρόσθετα επιδόματα και συντάξεις αναπηρίας αφού οι τραυματίες δεν μπορούν να εργαστούν, και να ενισχύσουν επομένως την εθνική οικονομία. Υπολογίζοντας τα παραπάνω, και σκεπτόμενοι ότι οι μισοί και κάτι νεκροί ανήκουν στο εργατικό δυναμικό, μπορεί κανείς εύκολα να αναλογιστεί τη μείωση των εσόδων του κράτους που προκύπτει, τόσο από το χάσιμο των εργατικών χεριών, όσο και από τη μείωση των πιθανών εισφορών που θα προσέφεραν στην οικονομία. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 25

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο : Τρόποι πρόληψης αντιμετώπισης τροχαίων ατυχημάτων 5.1 Πρόλογος Για άλλη μια χρονιά εφαρμόστηκε στο σχολείο μας εκτός των άλλων το πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα Αγωγής Υγείας. Τα ατυχήματα είναι συχνές καταστάσεις και μπορεί να συμβούν στον καθένα μας. Μπορεί να εμπλακούμε σε ένα τροχαίο ατύχημα είτε ως θύματα, είτε ως θύτες ή ακόμα και ως μάρτυρες. Πολλές είναι οι περιπτώσεις όπου ορισμένοι νέοι έχουν πάρει το αυτοκίνητο ή το μηχανοκίνητο δίκυκλο των γονιών τους, χωρίς την άδειά τους και λόγω απειρίας και απροσεξίας έχουν προκαλέσει ατύχημα. 5.2 Τρόποι πρόληψης αντιμετώπισης τροχαίων με αυτοκίνητα, δίκυκλα και πεζούς Είναι καλό να γνωρίζουμε όλοι τους τρόπους αντιμετώπισης τροχαίων ατυχημάτων με αυτοκίνητα, δίκυκλα και πεζούς, οι οποίοι είναι οι εξής: Σέβομαι τα όρια ταχύτητας. Δεν κάνω αντικανονικά προσπεράσματα. Δεν παραβιάζω τον κόκκινο σηματοδότη. Σταματώ στο STOP και δίνω προτεραιότητα. Δίνω προτεραιότητα στους πεζούς και στα άτομα με ειδικές ανάγκες. Φορώ πάντα ζώνη στο αυτοκίνητο. Σέβομαι τα σήματα και τις υποδείξεις των τροχονόμων Τοποθετώ τα παιδιά στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου και τους φορώ ζώνη ασφαλείας. Σε περίπτωση που οδηγώ ή είμαι συνεπιβάτης σε μοτοσικλέτα φορώ πάντα κράνος. Πριν ξεκινήσω για ταξίδι, ελέγχω το όχημα που θα οδηγήσω. Σε περίπτωση που είμαι συνοδηγός δεν ενθαρρύνω την ριψοκίνδυνη συμπεριφορά του οδηγού. Αποτρέπω τον οδηγό από την χρήση ναρκωτικών. Δεν οδηγώ αν είμαι κάτω από 18 ετών. 5.3 Τρόποι πρόληψης αντιμετώπισης τροχαίων που αφορούν τα παιδιά στο αυτοκίνητο Τα παιδιά πρέπει να διδάσκονται από μικρά τους Κανόνες Κυκλοφοριακής Αγωγής Τα παιδιά πρέπει από μικρά να μαθαίνουν τα σημάδια της τροχαίας. Το παιδί πρέπει να κατανοεί τις έννοιες : απόσταση ήχος ταχύτητα πράγμα που προϋποθέτει νευρολογική ωριμότητα, που αποκτάται βαθμιαία. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 26

Παιδιά μικρότερα των 8 ετών δεν πρέπει να κυκλοφορούν μόνα τους στους δρόμους και έχουν ανάγκη από αυστηρή και συνεχή επιχείρηση. Οι μεγαλύτεροι πρέπει να κρατάνε το χέρι του παιδιού που συνοδεύουν και να περπατάνε σωστά πάντα στο πεζοδρόμιο, σεβόμενοι όλους τους κανόνες. Παιδιά μεγαλύτερα των 9 ετών μετά από εκπαίδευση, μπορούν να κυκλοφορούν μόνα τους αλλά με μεγάλη προσοχή. Οι γονείς δεν πρέπει να τοποθετούν τα παιδιά στο μπροστινό κάθισμα. Τα παιδία δεν πρέπει ποτέ να είναι στο πορτμπεμπέ, στα γόνατα ή στην αγκαλιά κάποιου. Δύο παιδιά δεν πρέπει ποτέ να είναι μαζί με μία ζώνη ασφαλείας. Τα καθίσματα στο αυτοκίνητο πρέπει να είναι στραμμένα προς τα πίσω για παιδία με βάρος 10 κιλά. Τα παιδιά δεν π0ρέπει ποτέ να παίζουν στο αυτοκίνητο με επικίνδυνα παιχνίδια. ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 27

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Βιβλίο «Κυκλοφοριακή αγωγή ατυχήματα 15 18 ετών» www.astynomia.gr www.thivarealnews.gr www.youtube.com Κόντρες με το θάνατο Ατύχημα στα Τέμπη 13/4/2003 The faster the speed, the bigger the mess ec.europa.eu/transport.com www.paidiatros.gr http://www.troxaia.gr http://www.nolo.com/legal-encyclopedia/motorcycle-accidentscommoncauses-30330.html http://www.accidentlawillinois.com/blog/road-conditions-that-maycause-motorcycle-accidents.cfm www.sxolesodigon.gr www.library.tce.gr/digital http://microkosmos.voa.gr/gr/magazine/ergasies_foititon/ettop/drive/kranos.htm ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 28