3 η ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΗ ΣΠΕΤΣΕΣ 20-27 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2004

3 η ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΗ ΣΠΕΤΣΕΣ 20-27 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2004 ΣΥΝΟΨΗ (πλήρεις σηµειώσεις στην έκδοση «ρόµοι του κωµικού-υλικό Σεµιναρίου», εκδόσεις: «ικτυο Θέατρο στην Εκπαίδευση» Παραγγελίες στο 2106564109 και στο ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ) Το τελευταίο δεκαήµερο του Αυγούστου η Αναργύρειος Σχολή Σπετσών φιλοξένησε 90 άτοµα στα πλαίσια της θεατρικής κατασκήνωσης που οργανώνει για 3 η χρονιά το Πανελλήνιο ίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση σε συνεργασία µε το ΗΠΕΘΕ Καλαµάτας, το ΗΠΕΘΕ Βορ Αιγαίου, το Πανεπ Κρητης και το Teatro Ricerche Το θέµα «οι δρόµοι του κωµικού» προσέλκυσε αρκετούς. Όλοι δουλέψαµε πάνω στο αστείο αλλά όχι στα αστεία.. Οι δρόµοι πέρασαν κυρίως από την αριστοφανική κωµωδία «Βάτραχοι: η αναζήτηση του χαµένου ποιητικού λόγου» µε τον ηθοποιό Κώστα Φιλίππογλου και το σκηνοθέτη Γιάννη Κακλέα «Όρνιθες: Χορικά» µε εµψυχωτές το δάσκαλο θεάτρου και σκηνοθέτη Γιώργο Μπινιάρη, τη µουσικό Σµαρώ Γρηγοριάδου και το εκπαιδευτικό θεάτρου Νίκο Γκόβα «Παιχνίδια κίνησης στο Θέατρο Ζωής: µε αφορµή τους Όρνιθες του Αριστοφάνη» µε εµψυχώτρια τη χορογράφο Μαργαρίτα Μάντακα ιαφοροποιήθηκε το εργαστήριο του Ιταλού σκηνοθέτη και ηθοποιού Mario Gallo που είχε θέµα την «παράδοση και καινοτοµία στην Commedia dell arte» Το καθηµερινό πρόγραµµα περιελάµβανε πρωινά και απογευµατινά εργαστήρια και µεσηµεριανό διάλειµµα για φαγητό, µπάνιο και ξεκούραση. Κατά τη διάρκεια της κατασκήνωσης, πραγµατοποιήθηκε η οµιλία του κυρίου

Τηλ. Μουδατσάκι για τον αριστοφανικό λόγο, µια µικρή εξόρµηση σε παραλίες του νησιού και βέβαια η παρουσίαση της δουλειάς κάθε εργαστηρίου Το πρώτο απόγευµα αφιερώθηκε στη γνωριµία όλων των ανθρώπων που συµµετείχαν, µέσα από ασκήσεις και παιχνίδια. Στη συνέχεια, οι οµάδες χωρίστηκαν Τα εργαστήρια, όπως κάθε χρόνο, ήταν βιωµατικά µε τόση θεωρία όση έκριναν απαραίτητη οι εµψυχωτές. «Όρνιθες: Χορικά» Γιώργος Μπινιάρης, Σµαρώ Γρηγοριάδου, Νίκος Γκόβας Στο βιωµατικό αυτό εργαστήριο, επιχειρήθηκε η θεατρική ανάγνωση και δραµατοποίηση χoρικών και της παράβασης από τους Όρνιθες του Αριστοφάνη. Με βάση τη µέθοδο της βιωµατικής προσέγγισης του θέµατος (ο χορός των πουλιών), όπου κυρίαρχα είναι το σώµα, η αναπνοή και η φωνή, οι εµψυχωτές πρότειναν ασκήσεις και παιχνίδια απελευθέρωσης, σωµατικής έκφρασης, συνενοχής, αυτοσχεδιασµών και ρυθµού που, µέσα από τη διαδικασία της θεατρικής σύνθεσης, οδήγησαν στην δηµιουργία ενός θεατρικού δρώµενου. Το εργαστήριο ξεκίνησε µε ασκήσεις γνωριµίας, πέρασε σε αυτές της επικοινωνίας/ εµπιστοσύνης, συνεργασίας και συνενοχής και συνέχισε στην αναγνώριση του σώµατος (ασκήσεις ήχου, κίνησης, αναπνοής). Σηµαντικό στοιχείο ήταν ο χώρος και η κίνηση µέσα σε αυτόν. Σταδιακά τα µέλη της οµάδας αποκτούσαν τον έλεγχο του σώµατος και του χώρου και η ίδια η οµάδα ως σύνολο αποκτούσε τους δεσµούς εκείνους που θα της επέτρεπαν να λειτουργήσει ως Χορός Ορνίθων. Η οµάδα πειραµατίστηκε παρατηρώντας τα πουλιά και χρησιµοποιώντας διάφορα υλικά από τη φύση. Ταυτόχρονα γινόταν σταδιακά η επαφή µε το κείµενο (ανάγνωση και η µουσική του Μ. Χατζιδάκι από τη γνωστή παράσταση του Θεάτρου Τέχνης) Η χορογραφία ήταν ένας συνδυασµός ασκήσεων και παιχνιδιών π.χ. δύο κύκλοι µε συντονισµένες κινήσεις, πρώτη µορφή ηµιχορίων, κίνηση σε επίπεδα, κίνηση κεφαλιού, ώµων, χεριών, σταθερό βήµα, ισορροπία.

Έτσι µέσα από ένα ρυθµικό παιχνίδι δράσης δηµιουργήθηκαν οι βάσεις για την κίνηση του χορού των πουλιών. Έπειτα χωρίστηκαν τα µέλη σε τρεις οµάδες και µοιράστηκαν τους στίχους της παράβασης. Τους ανέλυσαν και πειραµατίστηκαν στους τρόπους θεατρικής παρουσίασης τους. Επιχείρησαν την αξιοποίηση και εφαρµογή όλων των θεατρικών στοιχείων κίνησης, επικοινωνίας, συνοχής, συγκέντρωσης και ρυθµού, που είχαν διδαχθεί µέσα από τα παιχνίδια και τις ασκήσεις των προηγούµενων ηµερών, σε µία θεατρική σύνθεση. Τα προσωπικά µας εργαλεία είναι το σώµα, η αναπνοή και η φωνή. Με αυτές τις βάσεις δηµιουργήθηκαν τρία µικρά θεατρικά δρώµενα. Η οµάδα κατέληξε στο συµπέρασµα ότι αυτό που ενδιέφερε ήταν η άποψη, το βίωµα που κατατίθεται. Έτσι η άσκηση µετατράπηκε σε εργαλείο έρευνας και ευκαιρία να κατατεθούν και ν ανταλλαγούν απόψεις, συµπεράσµατα ή και λύσεις. Οι εµψυχωτές γνώριζαν την κατεύθυνση που θα έδιναν κάθε φορά και σχολιάζοντας ή την όψη ή την άποψη καθοδηγούσαν την οµάδα ανάλογα, αξιολογώντας, εµπλουτίζοντας, τροποποιώντας, αναζητώντας απαντήσεις «Commedia dell arte: καινοτοµία και παράδοση» Mario Gallo Στο εργαστήριο αυτό έγινε µια προσπάθεια να προσεγγίσει η οµάδα το είδος αυτό θεάτρου που είναι ξένο σε µας ως µορφή αλλά όχι ως περιεχόµενο. Είναι η ιταλική σάτιρα του Μεσαίωνα. Οι ηθοποιοί τότε ήταν από αυτούς τους λίγους που ήξεραν γράµµατα. Το γεγονός αυτό τους βοηθούσε να µελετούν και να αντιλαµβάνονται την πραγµατικότητα την οποία µετά παρουσίαζαν στο λαϊκό κοινό µε τους αυτοσχεδιασµούς τους. Η υπόθεση του κάθε έργου στηριζόταν στον οµαδικό αυτοσχεδιασµό, ενώ οι χαρακτήρες και ο τρόπος που κινούνταν πάνω στη σκηνή ήταν στιλιζαρισµένος. Η απλότητα της υπόθεσης, οι στιλιζαρισµένοι

χαρακτήρες που αντανακλούν τους βασικούς χαρακτήρες της τότε κοινωνίας καθώς και η χρήση της µάσκας βοηθούσαν να περάσουν τα νοήµατα στο πλατύ κοινό Η µάσκα λειτουργεί ως µέσο να πει κανείς µια κρυµµένη αλήθεια.. Σε αυτή τη βάση, ξεκίνησε η οµάδα να κατασκευάζει µάσκες. Τα υλικά ήταν απλά. Γυψόγαζες, νερό κι έπειτα ένα κοµµάτι λάστιχο, κόλλα και υδατοχρώµατα για τη βαφή. Τη µάσκα τη χρησιµοποιούσαµε σχεδόν σε κάθε άσκηση. Στο επόµενο στάδιο εξασκηθήκαµε στη στάση του σώµατος, την postura και πάνω σε αυτήν ήρθαν να προστεθούν οι κινήσεις των χεριών, του κεφαλιού, η κατευθυνόµενη κίνηση στο χώρο και τα λόγια. Το δυσκολότερο όλων ήταν ο συντονισµός ο οποίος απαιτούσε εξαιρετικό βαθµό συγκέντρωσης. Κατόπιν ο εµψυχωτής µας έδωσε κάποιες βασικές πληροφορίες για τους κύριους και δευτερεύοντες χαρακτήρες της commedia, το τι αντιπροσώπευε ο καθένας, πώς µιλούσε και πώς κινούνταν στο χώρο. Σηµαντικό ρόλο στην αναπαράσταση των χαρακτήρων έπαιζε και η φωνή, η ένταση και το βάθος. Περάσαµε έπειτα σε απόπειρες αυτοσχεδιασµού µε πολύ απλά θέµατα. Το στάδιο πριν την τελική παρουσίαση ήταν η διδασκαλία του canovaccio, δηλαδή του σεναρίου και των σηµείων πλοκής του σύντοµου έργου που θα παρουσιάζαµε. Οι βασικοί κανόνες ήταν απλότητα και συντοµία στο θέµα π.χ. ένα τριαντάφυλλο στον κήπο. Η απλότητα αυτή όµως έδινε µεγάλες δυνατότητες αυτοσχεδιασµού και κινήσεων, τις οποίες έπρεπε σε κάθε οµάδα να καταγράφει λεπτοµερώς ο αρχικωµικός, ο capocomico. Στο τέλος, ο εµψυχωτής χώρισε τρεις οµάδες κι έδωσε στην καθεµία από ένα θέµα, ώστε να γράψουν πάνω σε αυτό ένα canovaccio : αγάπη-ζήλεια- µίσος, το οποίο και παρουσίασαν στο τέλος της κατασκήνωσης, συνδυάζοντας όλες τις ασκήσεις που είχαν διδαχθεί κι εφαρµόζοντας τις οδηγίες του δασκάλου. Κατά κοινή οµολογία, η commedia dell arte είναι ένα πολύ δύσκολο είδος. Παρ όλα αυτά, όσοι συµµετείχαν στο συγκεκριµένο εργαστήριο κατάφεραν να προσεγγίσουν ικανοποιητικά την τεχνική και να την αποδώσουν όσο το δυνατόν καλύτερα. Η ανταπόκριση όλων όσοι είδαν την παρουσίαση αυτό µας άφησε να καταλάβουµε..

"Βάτραχοι: η αναζήτηση του χαµένου ποιητικού λόγου" Κ. Φιλίππογλου-Γ. Κακλέας Σωµατική έκφραση και οµαδική δηµιουργία Κώστας Φιλίππογλου Η τέταρτη οµάδα στις Σπέτσες ήταν η οµάδα που εργάστηκε πάνω στους Βάτραχους του Αριστοφάνη. Το πρώτο τριήµερο η οµάδα εκπαιδεύτηκε σωµατικά από τον ηθοποιό / σκηνοθέτη Κώστα Φιλίππογλου. Η εκπαίδευση αυτή κινήθηκε µε άξονα τις ασκήσεις πολεµικών τεχνών και ρυθµών και βασίστηκε στην αναζήτηση τρόπων επικοινωνίας µέσα από το σώµα. Στόχος του εργαστηρίου ήταν να δηµιουργηθεί ένα κλίµα συνεργασίας και συνοχής. Οι συναντήσεις ξεκινούσαν µε ασκήσεις συγκέντρωσης και µοιράσµατος της ενέργειας στους άλλους. Έγιναν ασκήσεις γνωριµίας, εµπιστοσύνης και αναγνώρισης του χώρου καθώς και ασκήσεις που αφορούσαν το λόγο (ασκήσεις σε γλώσσες κορακίστικες.) Έτσι φάνηκε πόσο µικρό ρόλο µπορεί να παίξει ο λόγος σε κάποιες περιστάσεις και πως αυτό που µετρά είναι η οµαδικότητα και η «συνενοχή» µεταξύ των µελών της οµάδας. Την τρίτη µέρα δηµιουργήθηκαν αυτοσχεδιασµοί µε κύριο θέµα τους Βατράχους. Αυτό το τριήµερο βοήθησε πραγµατικά να δηµιουργηθεί µια οµοιογένεια στην οµάδα και ένα κοινό λεξιλόγιο. Το θείο και το ποταπό Γιάννης Κακλέας Όταν ο Αριστοφάνης έχασε τον Ευριπίδη και τον Σοφοκλή, ενώ ο Αισχύλος είχε ήδη πεθάνει, ανησύχησε για το µέλλον της τραγικής τέχνης και συνέλαβε την ιδέα να πάει στον Άδη για να φέρει έναν από τους µεγάλους τραγικούς πίσω. Το ταξίδι που πραγµατοποιεί ο Αριστοφανικός ιόνυσος γίνεται για µας όχηµα αναζήτησης της ποίησης, της θεατρικής φόρµας και της χαµένης ευαισθησίας των σωµάτων. Ο Ευριπίδης δηµιουργεί δύο χορούς: τον Χορό των µυστών και τον Χορό των βατράχων. Από τη µια, λοιπόν, εµφανίζονται οι µύστες στον κάτω κόσµο που εκπροσωπούν το θείο, το πνευµατικό, την ανώτερη φύση του ανθρώπου και από την άλλη έρχονται οι βάτραχοι που απεικονίζουν το ποταπό στοιχείο στον άνθρωπο και κινούνται µε µια χλευαστική διάθεση, καθώς εκφράζονται µε απόλυτη ελευθερία χωρίς το φόβο καµιάς τιµωρίας. Αυτά είναι τα δύο άκρα της ανθρώπινης φύσης. Ο σκηνοθέτης Γιάννης Κακλέας ζήτησε από τον καθένα να ανασύρει από το βάθος της µνήµης του µια πολύτιµη στιγµή, µια εικόνα, µια αίσθηση, τόσο σηµαντική θα ήθελε να την πάρει µαζί του στον κάτω κόσµο. Έτσι προέκυψαν προσωπικές εικόνες που µετά δέθηκαν σε ένα σύνολο:

Μες το ηµίφως µε αναµµένα κεριά µια γυναίκα διαβάζει το αγαπηµένο της ποίηµα σα να το κουβαλά στην αιωνιότητα, µα από κάποια στιγµή και πέρα δεν έχει πια έχει ήχο, µια γυναίκα θυµάται την αγκαλιά της γιαγιάς της και προβάλλουν σα µαγικές εικόνες: το ζεϊµπέκικο του παππού, ένα παιδάκι που λέει ένα µυστικό και άλλα. Ο σκηνοθέτης λέει: «Τι αίσθηση σου δίνει αυτή η µνήµη; Πώς είναι το σώµα σου αφού κάνεις την αγαπηµένη σου κίνηση; είξε την αίσθηση, σαν να µην έχεις σώµα και εγώ.» Ο θορυβώδης παγανιστικός Χορός των Βατράχων χορεύει βλάσφηµα και τραγουδάει εκστατικά µέσα σε απόλυτη ελευθερία χωρίς να νοιάζεται αν είναι ή όχι µελωδικός. Τα σώµατα ψάχνουν το κέντρο βάρους τους µες το τροµαχτικό τοπίο της λίµνης έτοιµα να κατασπαράξουν. Οι λέξεις-κλειδιά του εργαστηρίου ήταν Έµπνευση- Καθοδήγηση- Οργανωτικότητα- Μεθοδικότητα. Το σεµινάριο ήταν καθαρή θεατρική «πράξη» από έναν άνθρωπο της πράξης, µια από τις πιο σηµαντικές θεατρικές προσωπικότητες της εποχής µας. Αποτέλεσµα ήταν η καλλιτεχνική ένταση, η δηµιουργικότητα, το πέταγµα της φαντασίας και το άγγιγµα της ευαισθησίας, πράγµα που οφείλεται στην ευστροφία και στη µοναδική ικανότητα των δύο διδασκόντων "Παιχνίδια Κίνησης στο Θέατρο της Ζωής " Μαργαρίτα Μάντακα Στη γαλήνη του τοπίου κάτω απ τα δέντρα της αυλής της Αναργυρείου Σχολής η οµάδα των 17 γυναικών που στην πλειοψηφία τους αναζητούσε να ξυπνήσει και να ζήσει µέσα απ το σώµα, να εκφραστεί πιο ελεύθερα και να χαρεί µε την κίνηση, αποφάσισε να συµµετέχει βιωµατικά, ενεργά και χωρίς κάποια ιδιαίτερα προηγούµενη εµπειρία στο σεµινάριο µε θέµα Παιχνίδια Κίνησης στο Θέατρο της Ζωής µε αφορµή τις Όρνιθες του Αριστοφάνη. Μία δασκάλα, µία γυµνάστρια,, µία κοινωνιολόγος, δύο µουσικοί, δύο εικαστικοί και εννέα φιλόλογοι ξεκίνησαν δειλά την πρώτη µέρα να εξοικειώνονται µε τον χώρο, το χρόνο, τη ροή, τη βαρύτητα και να γίνονται σιγά σιγά όλο και πιο τολµηρές µες απ τα παιχνίδια εµπιστοσύνης, επικοινωνίας µε το ζευγάρι, την οµάδα και τη φύση. Οι νέοι τρόποι κίνησης και αντίληψης του σώµατος ελευθέρωσαν δυνατότητες τους που δεν περιορίστηκαν µόνο στην ανατοµική δοµή του σώµατος τους, οπότε αυτό τους έδωσε µια πνοή ζωντάνιας και διάθεσης να ταξιδέψουν. Όσο περισσότερο επέτρεπαν στον εαυτό τους «ν ανοίξει» και να εξερευνήσει

άγνωστες περιοχές, τόσο ανακάλυπταν καινούριες σωµατικές αντιδράσεις τους ή γινόντουσαν πιο δεκτικές στο να κατανοήσουν τη σωµατική πραγµατικότητα των άλλων. Προσπάθησα να βρω τον τρόπο να κινηθούν όχι όπως πρέπει, αλλά όπως θέλουν, µε τον δικό τους µοναδικό τρόπο, ν αφήσουν στην άκρη τον µηχανικό τρόπο και να συνδεθούν περισσότερο µε τον εσωτερικό τους κόσµο. Αυτό οδήγησε πιο εύκολα στον πειραµατισµό και στη συλλογική δηµιουργία της χορογραφίας µε θέµα τις Όρνιθες του Αριστοφάνη. Μέσα από τις δικές τους ιδιαίτερες σωµατικές ικανότητες και διαστάσεις και παρόλο που ένιωθαν άβολα πολλές φορές, κατάφεραν να συµµετέχουν µε µια παιχνιδιάρικη διάθεση και να επιλέξουν ένα πουλί που αγαπούν ιδιαίτερα ή που είχαν τη δυνατότητα να παρατηρήσουν, να γνωρίσουν και να αναπαράγουν το ρυθµό του, τη στάση, το βάδισµα, το πέταγµα, το βλέµµα, την προσγείωσή του και να παίξουν µε τις δράσεις του π.χ. αναζήτηση τροφής, επίθεση, τάισµα, κατασκευή φωλιάς κ.λ.π. Ο στόχος ήταν η µεταµόρφωση κι η αλλαγή σωµατικότητας, το πέρασµα από την ανθρώπινη κίνηση στην κίνηση του πουλιού.συνειδητοποίησαν την πνοή που χρειάζεται, την επαφή µε την γη τον ουρανό, τη σύνδεση των δύο αυτών στοιχείων, το παιχνίδι µε τον αιθέρα. Μια µια παρουσίασαν στον κύκλο τη µεταµόρφωση και υπόλοιπες αναγνωρίζαµε ποιο πτηνό αναπαριστά. Η πρώτη φορά ήταν πολύ σαφής και ζωντανή. Στην πορεία δυσκολεύονταν ν ανακαλούν το πλαίσιο, τα χαρακτηριστικά ή να βρουν την ενέργεια του πουλιού, διότι τους απέτρεπα από το ν αναζητούν µονάχα την φόρµα. Αυτή ήταν ουσιαστικά η δουλειά τους: να ζωντανεύουν καθηµερινά αυτό που είχαν βρει την προηγούµενη µέρα. ηµιουργήθηκαν 4 οµάδες: Η πρώτη οµάδα µε τη σουσουράδα, το καναρίνι, το πετροχελίδονο, τον παπαγάλο και την καρδερίνα Η δεύτερη οµάδα των 3 αετών. Η τρίτη οµάδα µε το παγώνι, τα σπουργίτια και το κλωσσόπουλο και Η τέταρτη οµάδα των 4 γλάρων Κάποια στιγµή δηµιουργήθηκε θέµα επειδή ο ένας ήθελε να επιβάλλει στον άλλον τη γνώµη του ή να υποδείξει τι έπρεπε. Γρήγορα όµως λύθηκε το θέµα γιατί ο λίγος χρόνος µας υπενθύµιζε ότι χρειάζεται ν αφουγκραστούµε και να δουλέψουµε στη σιωπή πιο συγκροτηµένα και αποτελεσµατικά. Αφαίρεσα τις περιττές κινήσεις και ζήτησα η µια να διδάξει την κίνηση στην άλλη. Ζωγράφισαν τη µάσκα τους και αναζήτησαν την επαφή µαζί της. Έτσι ξεκίνησε µε καθοδήγηση, φαντασία και πολλές ιδέες η σύνθεση της χορογραφίας. Χρησιµοποιήσαµε για τις δράσεις µας το αλώνι, τον κήπο µε άγαλµα, τα πεζούλια, τις σκάλες, τα δέντρα Η φύση µας επέβαλε τη µέγιστη αισθητική

αφαίρεση για ν αποκαλυφθούν σταδιακά οι κινήσεις των πουλιών, οι ανθρώπινες αντιδράσεις, κάποιες ονειρικές εικόνες, κωµικές νύξεις ή µοτίβα, τελετουργικές επαναλαµβανόµενες κινήσεις, µεταµορφώσεις µες από καθαρές γραµµές της χειρονοµίας, του ήχου και της αναπνοής. Στην έναρξη της παρουσίασης, που έγινε το τελευταίο βράδυ, όλοι οι θεατές συνοδεύοντας τη δράση µε ήχους, σφυρίγµατα και θροΐσµατα ενώθηκαν µε την οµάδα µας. Τότε µια µικρότερη αρσενική οµάδα εισέβαλε στο αλώνι µε κακαρίσµατα σπέρνοντας σποράκια στις καλλίφωνες «κλώσσες», που τραγουδούσαν «πουλίστικα», δηλαδή µε που και κου το LIBIAMO της Τραβιάτα. Οι όρνιθες δυνάµωσαν την επίθεση και την προστασία του χώρου τους. Οι άνθρωποι έγιναν µικροί µες τις φτερούγες των πουλιών, σεβαστοί επισκέπτες στη χώρα τους. Το άγαλµα του Ανάργυρου ύστερα από µια αιφνιδιαστική επίθεση βρέθηκε να φοράει στο κεφάλι τη µάσκα ενός αξιοσέβαστου πουλιού. Άνθρωποι, πουλιά γινήκαν ένα. Το ηλιοβασίλεµα εκείνης της µέρας συνειδητοποίησα ότι όλοι µαζί τολµήσαµε µια πτήση διαρκείας ανάµεσα στην πραγµατικότητα και το όνειρο. ΣΧΟΛΙΟ 1 Νατάσα Μερκούρη Είναι η τρίτη φορά που συµµετέχω σε αυτήν την κατασκήνωση κι ακόµα αναρωτιέµαι για το τι ψάχνουν οι άνθρωποι που έρχονται κάθε χρόνο. Αρχικά θεωρούσα ότι ήταν η γνώση ή η εµπειρία του διαφορετικού και κυρίως του βιωµατικού. Η ανάγκη για επιµόρφωση. άσκαλοι οι περισσότεροι που θα βελτιώσουν τη δουλειά τους. Σίγουρα είναι και η διασκέδαση, η ξεγνοιασιά. Νοµίζω ότι την απάντηση τη βρήκα καθώς διάβαζα το µυθιστόρηµα του John Fowles «Ο Μάγος», που διαδραµατίζεται στις Σπέτσες, όπου δίδασκε κι ο συγγραφέας. Παρέθετε τους στίχους του Auden «Καθένας στο µικρό του στρώµα έπλαθε νησιά, να ναι ο έρωτας αγνός, µακριά από πόλεις». Ίσως στους µικρούς κοιτώνες της σχολής να αναζητούν οι άνθρωποι να πιάσουν το νήµα από εκεί που το άφησαν ή το έχασαν. Να είναι όλα µια επιστροφή στη φύση, στη δική τους φύση, την ξεχωριστή για τον καθένα. Μπορεί όλα να γίνονται για να ξαναβρούµε την αγνότητα ενός παιχνιδιού, που δε στοχεύει απαραίτητα κάπου. Κι αυτό το βίωµα νοµίζω ότι το κρατά ο καθένας µέσα του ως ανάµνηση που δε θέλει να τη λερώσει στην καθηµερινότητα κι είναι διατεθειµένος να δώσει τόσο µόνο, που να µην το σπαταλήσει αλλά να του µείνει αρκετό, να έχει να πορεύεται µέχρι την επόµενη φορά. Γι αυτό και δε θα ήθελα να µιλήσω περισσότερο. ΣΧΟΛΙΟ 2 Κλαίρη Κώστογλου Θα ήθελα τώρα να µοιραστώ µαζί σας και την προσωπική εµπειρία συµµετοχής µου στην 3 η θεατρική κατασκήνωση, ελπίζοντας ότι εκφράζω έστω και κάποιους από τα µέλη της οµάδας µου. Ορισµένοι από εµάς συµµετείχαµε πρώτη φορά, ενώ για άλλους ήταν η δεύτερη ή και τρίτη χρονιά.

Το εργαστήριο ήταν άρτια προετοιµασµένο και οργανωµένο από τους δασκάλους µας. Εµείς ως µαθητές δεχτήκαµε την πρόκληση συµµετέχοντας µε ανάµεικτα συναισθήµατα : δισταγµού, ενθουσιασµού, απορίας, φόβου µη κάνουµε λάθος, µη και οι άλλοι γελάσουν µε κάποια αδεξιότητα µας. Μα έτσι. µαγικά, η οµάδα δέθηκε, απελευθερώθηκε, εκτινάχθηκε και έφτασε στην κάθαρση! Υιοθετώντας το ρόλο της µαθήτριας βίωσα τον καταλυτικό ρόλο που παίζει η ενθάρρυνση, η επιβράβευση, η ενίσχυση των όποιων θετικών κρύβω µέσα µου. Έµαθα µέσα από τα λάθη µου, ανέλαβα πρωτοβουλίες, απελευθέρωσα τον αυθορµητισµό µου, τόλµησα. Σαν άνθρωπος ξεπέρασα τους δισταγµούς και τις αναστολές µου, ένιωσα µέλος της οµάδας, συνεργάστηκα, εκφράστηκα αβίαστα, µοιράστηκα, αυτοσχεδίασα, τόνωσα την αυτοεκτίµηση µου. Έκανα καινούριους φίλους, γέλασα, έπαιξα, διασκέδασα, περπάτησα άγνωστους για µένα µέχρι τώρα δρόµους. Έκανα επιτέλους κάτι για τον εαυτό µου και θέλω αυτά που ένιωσα και εισέπραξα να τα µοιραστώ στο χώρο που κινούµαι και εργάζοµαι. Στους καινούριους φίλους µου µα και σε όσους από εσάς αποφασίσετε να το τολµήσετε,κλείνω από τώρα πονηρά το µάτι για ραντεβού στην 4 η θερινή θεατρική κατασκήνωση. Σας ευχαριστώ πολύ