ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ»

Transcript

1 ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ» Δράσεις που υλοποιήθηκαν με τη Β2 Τάξη του 6 ου Δημοτικού Σχολείου Ευόσμου Ιανουάριος Ιούνιος 2013

2 Συντελεστές προγράμματος Οι μαθητές/ριες του τμήματος Β2 του 6 ου Δημοτικού Σχολείου Ευόσμου με την εκπαιδευτικό της τάξης. Συντονιστές: Δημήτρης Αγγελάκης Υπεύθυνη των παρεμβάσεων στη μουσική εκπαίδευση: Ελένη Λαπιδάκη. 2

3 Σκοπός του προγράμματος είναι η εκμάθηση της προπαίδειας με τη βοήθεια της μουσικής εκτέλεσης/έκφρασης. Στόχοι ανάπτυξη ομαδικής επικοινωνίας αυτοσχεδιασμός με ηχοχρώματα και διάφορα ρυθμικά μοτίβα σύνδεση του μαθήματος των μαθηματικών (πολλαπλασιασμός) με τη μουσική δημιουργία ευχάριστης και δημιουργικής ατμόσφαιρας γνωριμία με την έννοια του «ήχου» γνωριμία με βασικά συστατικά της μουσικής (βασική σημειογραφία) ανάπτυξη μουσικής έκφρασης ανάπτυξη της συνδυαστικής σκέψης 3

4 Συνοπτική παρουσίαση του προγράμματος Το πρόγραμμα διήρκησε οχτώ ώρες. Αρχικά τα παιδιά γνώρισαν τα μουσικά όργανα πραγματοποιώντας διάφορους μουσικούς αυτοσχεδιασμούς (ηχοχρωματικούς και ρυθμικούς) με στόχο την κατανόηση της έννοιας και της παραγωγής του ήχου. Μέσα από αυτήν τη διαδικασία πειραματίστηκαν με τους ήχους των οργάνων ενώ δουλέψαμε και το μουσικό συγχρονισμό μέσα σε μια ομάδα. Στη συνέχεια προχωρήσαμε στο κυρίως μέρος της δραστηριότητας που αφορά την εκμάθηση του πολλαπλασιασμού μέσω της μουσικής εκτέλεσης. Πιο συγκεκριμένα, δουλέψαμε με τα παιδιά την προπαίδεια του 6. Αφού λοιπόν έγινε μια επανάληψη με τη βοήθεια της δασκάλας, περάσαμε στην επένδυση της με ρυθμικές φράσεις. Έτσι, μια πράξη του τύπου 6 Χ 5=30, αναλύθηκε πρώτα σε λέξεις/συλλαβές (έξι επί πέντε ίσον τριάντα) και έπειτα τα παιδιά δημιούργησαν με 4

5 αυτοσχεδιαστικό πρότυπο διάφορα ρυθμικά μοτίβα, ανάλογα με τις συλλαβές των λέξεων. Πολλές φορές μάλιστα χρησιμοποίησαν τις λέξεις επί και ίσον, για να εξυπηρετηθεί η δημιουργία του ρυθμού. Σε κάθε πράξη λοιπόν, ανέβαινε και μια ομάδα (όχι μεγαλύτερη των τριών ατόμων) η οποία ύστερα από συζήτηση και συνεργασία δημιουργούσε μοτίβα τα οποία ταιριάζουν στις συλλαβές των λέξεων. Για την εμπέδωση της μαθηματικής πράξης, τα παιδιά την ώρα που έπαιζαν τα όργανα τραγουδούσαν (ρυθμικά) και την πράξη, συνδυάζοντας έτσι τη μουσική εκτέλεση και τα μαθηματικά. Μερικά από τα μοτίβα που προέκυψαν από τις ομάδες των παιδιών είναι τα εξής: 5

6 =υποδηλώνει τον χτύπο. =υποδηλώνει τη σιωπή, γνωστό και ως παύση όπου τα παιδιά δεν παίζουν τίποτα. Έπειτα, τα παιδιά ξεκίνησαν να δημιουργούν τα 6

7 δικά τους μοτίβα ενώ η υπόλοιπη τάξη συμμετείχε με παλαμάκια. Η συμμετοχή ολόκληρης της τάξης είχε ως αποτέλεσμα τη συνολική συνεργασία των παιδιών, καθώς τα παιδιά - μουσικοί εκτελούσαν τα ρυθμικά μοτίβα, ενώ όλα τα παιδιά φώναζαν δυνατά το αποτέλεσμα της πράξης έτσι ώστε μέσω της επανάληψης αλλά και της χαράς που δημιουργεί η μουσική εκτέλεση, να μάθουν καλύτερα τις πράξεις. Γενικότερα, πολλές παραλλαγές αυτής της δραστηριότητας συνέβησαν κατά τη διάρκεια των δράσεων που αφορούν τον αυτοσχεδιασμό ρυθμικών μοτίβων αλλά και την επικοινωνία μεταξύ των παιδιών. Κάποιες από αυτές ήταν οι εξής: α) Η μουσική ομάδα παίζει και τραγουδά την πράξη ενώ τα υπόλοιπα παιδιά τραγουδούν το αποτέλεσμα. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται ένας διάλογος στον οποίο και οι δύο πλευρές εξαρτώνται μεταξύ τους με δημιουργικό τρόπο. β) Στην προπαίδεια του αριθμού 9 πολλά από τα παιδιά 7

8 χρησιμοποίησαν τον ίδιο ρυθμό (από τον αριθμό 1 μέχρι και το 10), κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα δύσκολο καθώς οι λέξεις αλλάζουν από πράξεις σε πράξεις αλλά ο ρυθμός πρέπει να κρατηθεί ίδιος. γ) Σε πολλές περιπτώσεις τα παιδιά χρησιμοποίησαν και μουσικές παύσεις, όπως τις διδάχθηκαν από προηγούμενο μάθημα δημιουργώντας έτσι μια αίσθηση πολυρυθμίας αλλά και ένα ευχάριστο κλίμα ρυθμικής επικοινωνίας. Όπως βλέπουμε και στις παρακάτω φωτογραφίες, τα παιδιά όχι μόνο διδάχτηκαν την προπαίδεια αλλά δουλέψαμε και βασικά σημάδια της μουσικής σημειογραφίας τα οποία προέκυψαν μέσα από την δημιουργία ρυθμικών μοτίβων που σχετίζονται με τις πράξεις. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά αύξησαν την μουσική τους αντίληψη αλλά και τη δημιουργικότητά τους, πάντοτε με βάση τον πολλαπλασιασμό. Για την καλύτερη εκμάθηση τα παιδιά σημείωναν στις συλλαβές που πρόκειται να παίξουν με το σημάδι της αξίας του 8

9 τετάρτου ενώ για τις συλλαβές που δεν θα παίζουν σημείωναν τη μουσική παύση τετάρτου. Τα παιδιά έχουν γράψει μουσικά σύμβολα κάτω από τις λέξεις Δραστηριότητες αυτοσχεδιασμός με κρουστά όργανα αυτοσχεδιασμός με ηχοχρώματα και διάφορα ρυθμικά μοτίβα εξερεύνηση ηχοχρωμάτων 9

10 σύνδεση των μαθηματικών με τη μουσική δημιουργία γνωριμία με μουσικά όργανα εκτέλεση πράξεων με μουσικά όργανα ανάλυση των πράξεων σε λέξεις ή/και συλλαβές Σε όλη τη διάρκεια της δράσης τα παιδιά δουλέψανε σε ομάδες, έτσι ώστε, πέρα από τη διδασκαλία του πολλαπλασιασμού να αποκτήσουν και ομαδικό - συνεργατικό πνεύμα, γεγονός που τα βοηθάει να επικοινωνήσουν καλύτερα μέσα στην τάξη με τα υπόλοιπα παιδιά αλλά και με τη δασκάλα. 10

11 Παιδιά Ρομά και μη Ρομά συνεργάζονται για την δημιουργία ρυθμικού μοτίβου 11

12 Μουσική εκτέλεση της προπαίδειας του 9 12