Σα «κύμαηα» ηηρ ανθπώπινηρ ιζηοπίαρ ΠΑΙΓΑΓΩΓΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΗ ΣΩΝ ΣΠΔ ΔΠΙΜΟΡΦΩΗ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΩΝ Ιζηοπική αναζκόπηζη ηηρ σπήζηρ ηηρ Σεσνολογίαρ ζηην Δκπαίδεςζη ~ 2.000.000 ρξόληα Κπλεγνί ηξνθνζπιιέθηεο 1ν «θύκα»: ~ 10.000 ρξόληα Γεσξγία 2ν «θύκα»: 19-20νο αηώλαο Βηνκεραληθή επαλάζηαζε 1900: 85 % απαζρνινύκελνη ζηελ αγξνηηθή νηθνλνκία ήκεξα: < 3% ζηηο Γπηηθέο θνηλσλίεο 3ν «θύκα»: 20-21νο αηώλαο: Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο: βαζηθό αγαζό: Πιεξνθνξία & Γλώζε σέζη Σεσνολογίαρ & Δκπαίδεςζηρ Οη άλζξσπνη νξγαλώλνπλ έλα εθπαηδεπηηθό πεξηβάιινλ κε βάζε απηό πνπ γλσξίδνπλ θαη πηζηεύνπλ γηα ην θαηλόκελν ηεο κάζεζεο Σπειρ ιζηοπικέρ θάζειρ ηηρ σπήζηρ ΣΠΔ ζηην Δκπαίδεςζη (1) Η/Τ mainframes Θεσξία κάζεζεο (Learning theory) Κάζε ζεσξία πνπ πεξηγξάθεη πώο καζαίλεη θαλείο Γηδαθηηθή Θεσξία (Instructional Theory): Κάζε ζεσξία πνπ πξνδηαγξάθεη (δει. θαζνξίδεη ηνλ ηξόπν) ην πώο πξέπεη λα νξγαλώλεηαη ε εθπαίδεπζε (2) Πξνζσπηθνί Τπνινγηζηέο & Σνπηθά Γίθηπα (3) Τπνινγηζηέο ζην Γηαδίθηπν Υξήζε ηεο Σερλνινγίαο Σν πώο ζα ρξεζηκνπνηεζεί ε ηερλνινγία ππνδεηθλύεηαη από ηηο ζεσξεηηθέο αξρέο πνπ αθνινπζεί θαλείο Γιδακηικέρ Μησανέρ: ηο ξεκίνημα ΦΑΗ 1η (~1960) (~1977) Σεσνολογία Mainframe Computer Assisted Learning (CAL) Computer Assisted Instruction (CAI) Computer Based Training (CBT) ςμπεπιθοπιζμόρ ΓΙΓΑΚΣΙΚΔ ΜΗΥΑΝΔ Γεκαεηία 1960 / Διζηγηηήρ: B.F. Skinner Ππογπάμμαηα ζε Γιδακηικέρ Μησανέρ Καιά νξγαλσκέλα & απηνκαηνπνηεκέλα πξνγξάκκαηα Δθπαηδεύνπλ ην ρξήζηε κε ζπζηεκαηηθό ηξόπν Απνξξίπηνπλ ηηο ιαλζαζκέλεο θαη λα επηβξαβεύνπλ ηηο ζσζηέο απαληήζεηο Ο εθπαηδεπόκελνο καζαίλεη λα ξπζκίδεη ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ (δει. λα δηαθξίλεη ηηο ζσζηέο από ηηο ιαλζαζκέλεο απαληήζεηο) ζρεηηθά κε ην αληηθείκελν ηεο κάζεζεο. Θευπία Μάθηζηρ: ΤΜΠΔΡΙΦΟΡΙΜΟ 1
ςμπεπιθοπιζμόρ (Behaviorism): Βαζικέρ Θέζειρ Αξρέο 20νπ αηώλα: Η ςπρνπαηδαγσγηθή έξεπλα εζηηάδεη ζηελ παξαηεξήζηκε ζπκπεξηθνξά ηνπ αηόκνπ ύκθσλα κε ηνπο ζπκπεξηθνξηζηέο: «Σν κπαιό δελ κπνξεί λα παξαηεξεζεί. Σν κόλν πνπ κπνξεί λα κειεηεζεί είλαη ε παξαηεξήζηκε ζπκπεξηθνξά ησλ αλζξώπσλ» Η γλώζε είλαη αληηθεηκεληθό ραξαθηεξηζηηθό ηνπ θόζκνπ θαη ππάξρεη αλεμάξηεηα από ηνλ άλζξσπν («αληηθεηκεληζκόο») ηόρνο ηνπ δαζθάινπ είλαη λα κεηαθέξεη ηε γλώζε ζην κπαιό ηνπ καζεηή ώζηε απηόο (ν καζεηήο) λα αλαπηύμεη ηηο επηζπκεηέο ζπκπεξηθνξέο ςμπεπιθοπιζμόρ: Οπγάνυζη ηηρ Δκπαίδεςζηρ Μάζεζε είλαη: ην λα κπνξεί ν εθπαηδεπόκελνο λα ζπκπεξηθεξζεί (δει. λα απνθξηζεί) ζσζηά ζηα εξεζίζκαηα ηνπ πεξηβάιινληνο Η εθπαίδεπζε πξέπεη: λα δεκηνπξγήζεη εμαξηήζεηο αλάκεζα ζε : «Δξέζηζκα» (από ην πεξηβάιινλ, πρ. κηα εξώηεζε) θαη «Απόθξηζε» (ε απάληεζε ηνπ εθπηαδεπόκελνπ ζην εξέζηζκα) Πνξεία Δθπαίδεπζεο: Σν αληηθείκελν πνπ δηδάζθεηαη δηαηξείηαη ζε απιά βαζηθά ζηνηρεία γλώζεο Πξέπεη λα δεκηνπξγεζνύλ ζπλδέζεηο ζην κπαιό ηνπ εθπαηδεπόκελνπ κεηαμύ εξεζηζκάησλ (πρ. εξσηήζεηο) θαη ζσζηώλ απνθξίζεσλ γηα ηελ απνκλεκόλεπζε ηεο γλώζεο ςμπεπιθοπιζμόρ: Δπιδπάζειρ ζηην εκπαιδεςηική σπήζη ηυν Τπολογιζηών H/Y Mainframes Λνγηζκηθό Δθαξκόδεη αξρή εμάξηεζεο «Δξεζίζκαηνο Απόθξηζεο», πρ.: (α) παξνπζηάδεηαη έλα κηθξό θνκκάηη πιεξνθνξηώλ θαη γλώζεσλ Mainframe (β) παξνπζηάδνληαη κε ζπζηεκαηηθό ηξόπν εξσηήζεηο (πρ. πνιιαπιώλ επηινγώλ) όπνπ ν εθπαηδεπόκελνο απαληά (γ) ν Η/Τ δίλεη ακέζσο αλάδξαζε γηα ηελ νξζόηεηα ή όρη ηεο απόθξηζεο ηνπ εθπαηδεπόκελνπ Τερματικά (δ) αλ ν εθπαηδεπόκελνο απνηύρεη επαλαιακβάλεη ηελ ελόηεηα Μεζνδνινγία Drill & Practice («πζηεκαηηθή Δμάζθεζε») CAL, CAI & Η/Τ mainframes Computer-Assisted Learning (CAL) Computer-Assisted Instruction (CAI) Γεθαεηία 60 - ηηο ΗΠΑ: Παλεπηζηήκηα Dartmouth, Stanford, Illinois Δθπαίδεπζε πξνζσπηθνύ εηαηξηώλ & ζηξαηησηηθώλ Υξεζηκνπνηείηαη απιό θείκελν & ηξάπεδεο δεδνκέλσλ κε εξσηήζεηο πνιιαπιώλ επηινγώλ Hardware: Η/Τ mainframes ζπλδεδεκέλνη κε ειεθηξνληθέο γξαθνκεραλέο & ηεξκαηηθά Αλάγθε γηα θαιύηεξα πεξηβάιινληα αλάπηπμεο εθαξκνγώλ (πρ. Η ΙΒΜ ην 1960 αλαπηύζζεη ην Courseware) ΦΑΗ 2η (~1977) - (~ 1993) Πποζυπικοί ςπολογιζηέρ & Σοπικά Γίκηςα Computer Based Training Γνυζηική Δπιζηήμη 2
Οι ζημανηικέρ εξελίξειρ Πποζυπικοί Τπολογιζηέρ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ Μηθξνεπεμεξγαζηέο (microprocessors) / Κπθιώκαηα VLSI Πξνζσπηθνί Τπνινγηζηέο (Personal Computers) Σνπηθά Γίθηπα Πνιπκέζα ΦΤΥΟΛΟΓΙΑ - ΠΑΙΓΑΓΧΓΙΚΗ Γλσζηηθή Δπηζηήκε (Cognitive Science) Η αλάπηπμε ησλ κηθξνεπεμεξγαζηώλ θαζηζηά δπλαηή ηελ παξαγσγή πξνζσπηθώλ ππνινγηζηώλ Apple II (1977) / Apple III (1980) Apple Lisa (1983) / Apple MacIntosh (1984) Atari / Amiga / Commodore / BBC IBM XT & AT (1981 1984) Σα ζρνιεία Πξνκεζεύνληαη πξνζσπηθνύο ππνινγηζηέο Γεκηνπξγνύλ αίζνπζεο κε Η/Τ Δξγαζηήξηα Πιεξνθνξηθήο Δηζάγνπλ πξνγξάκκαηα εθπαίδεπζεο ζηελ Πιεξνθνξηθή (πρ. εθκάζεζε πξνγξακκαηηζκνύ) Σοπικά Γίκηςα Πολςμέζα (Multimedia) Σοπικά Γίκηςα & Computer Managed Instruction Η εγθαηάζηαζε Σνπηθώλ Γηθηύσλ (Local Aera Networks, LANs) ζηηο επηρεηξήζεηο νδεγεί & ηα ζρνιεία λα ζπλδέζνπλ ηνπο Η/Τ ζε δίθηπν ε έλα LAN ην εθπαηδεπηηθό ινγηζκηθό κπνξεί λα εγθαηαζηαζεί θεληξηθά (ζηνλ εμππεξέηε - server) θαη λα ειέγρεηαη ε πξόζβαζε ησλ καζεηώλ (Computer Managed Instruction, CMI). Σεσνολογία Πολςμέζυν ΠΟΛΛΑΠΛΟΙ ΚΧΓΙΚΔ παξνπζίαζεο πιεξνθνξίαο Δηθόλα, ήρνο, 2D & 3D ζρεδηνθίλεζε (animation), video Σξαβνύλ ηελ πξνζνρή & ην ελδηαθέξνλ εθπαηδεπηηθώλ & καζεηώλ ΓΙΑΓΡΑΗ Τπνζηεξίδεηαη ε αιιειεπίδξαζε κε ηελ πιεξνθνξία θαη ε ελεξγόο εκπινθή ησλ εθπαηδεπνκέλσλ ζηε δηαδηθαζία κάζεζεο ΔΙΚΟΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΣΙΚΟΣΗΣΑ (Virtual Reality) Γνυζηική Δπιζηήμη (Cognitive Science) Γνυζηικιζμόρ: Οπγάνυζη ηηρ εκπαίδεςζηρ Κιάδνο ηεο ςπρνινγίαο πνπ κειεηά ηε ιεηηνπξγία ηεο αλζξώπηλεο λόεζεο Η έξεπλα εζηηάδεη ζηνλ ηξόπν πνπ πξνζιακβάλνπκε θαη επεμεξγαδόκαζηε ηελ πιεξνθνξία Ννεηηθό κνληέιν (mental model): Μηα δνκή νξγάλσζεο ηεο γλώζεο ζην κπαιό καο πνπ καο βνεζά λα αληηκεησπίζνπκε ηα θαηλόκελα ηνπ θόζκνπ Από ηνλ ζπκπεξηθνξηζκό ζηνλ γλσζηηθηζκό (cognitivism) Ο ζπκπεξηθνξηζκόο ράλεη ηελ κεγάιε επηξξνή ηνπ ζηελ εθπαίδεπζε ην ελδηαθέξνλ ζηξέθεηαη ζηε κειέηε ηνπ ηξόπνπ πνπ επεμεξγαδόκαζηε ηελ πιεξνθνξία ηόρνο ηεο εθπαίδεπζεο είλαη λα νξγαλώζεη ην εθπαηδεπηηθό πεξηβάιινλ κε ηξόπν ζύκθσλν κε ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο αλζξώπηλεο λόεζεο Η γλσζηηθή επηζηήκε (cognitive science) κειεηά θαη καο δίλεη πιεξνθνξίεο γη απηέο ηηο ιεηηνπξγίεο Ο ζρεδηαζηήο εθπαηδεπηηθνύ ινγηζκηθνύ εθαξκόδεη κηα Γηδαθηηθή Θεσξία πνπ θαζνξίδεη: ε πνηα ηκήκαηα ζα δηαηξεζεί ην εθπαηδεπηηθό πεξηερόκελν Με πνηα ζεηξά ζα παξνπζηαζηνύλ ηα ηκήκαηα απηά ζηνλ εθπαηδεπόκελν Πώο ζα νξγαλσζεί ε παξνπζίαζε ηεο πιεξνθνξίαο ζηα ηκήκαηα απηά 3
Γνυζηικιζμόρ: επίδπαζη ζηην ανάπηςξη Δκπαιδεςηικού Λογιζμικού Computer Assisted Learning Δθπαηδεπηηθό Λνγηζκηθό ρεδηάδεηαη κε βάζε θάπνηα Γηδαθηηθή Θεσξία Η δηδαθηηθή ζεσξία ππνδεηθλύεη πώο πξέπεη λα δηαηξεζεί θαη λα νξγαλσζεί ην πιηθό ύκθσλα κε ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο αλζξώπηλεο λόεζεο πνπ ε ζεσξία βιέπεη σο ζεκαληηθέο Αλάπηπμε ινγηζκηθνύ πνπ πξνζπαζεί λα κηκεζεί ηελ αλζξώπηλε λνεκνζύλε Σερλεηή επθπΐα (artificial intelligence) Νεπξσληθά δίθηπα (neural networks) Νέερ Δξελίξειρ Αλάπηπμε εθπαηδεπηηθνύ πιηθνύ ζε πεξηβάιινληα κε Graphical User Interface Ο ρξήζηεο ειέγρεη ζπλζεηόηεξεο θαηαζηάζεηο ζηνλ ππνινγηζηή (πρ. πξνζνκνίσζε) Σν ινγηζκηθό ελζσκαηώλεη δπλαηόηεηεο παξαθνινύζεζεο θαη αμηνιόγεζεο ηεο πνξείαο ηνπ εθπαηδεπόκελνπ («λνήκνλα» ζπζηήκαηα δηδαζθαιίαο) Computer Based Training Μέζνδνο δηδαζθαιίαο κε ρξήζε ηνπ ππνινγηζηή Παξόκνηα έλλνηα κε ην CAL αιιά εζηηάδεη ζε εθπαίδεπζε πάλσ ζε θαιά θαζνξηζκέλν πεξηερόκελν (θαηάξηηζε) Γεκνθηιήο κέζνδνο ζε εηαηξείεο, νξγαληζκνύο θιπ. γηα ηελ θαηάξηηζε ησλ εξγαδνκέλσλ ρσξίο απνκάθξπλζε από ηνπο ηόπνπο εξγαζίαο ηνπο ΦΑΗ 3η (~ 1993) - Τπολογιζηέρ ζηο Γιαδίκηςο Web Based Training Κοινυνικόρ εποικοδομιζμόρ & ςνεπγαηική Μάθηζη Γιαδίκηςο Αζύγρξνλεο & ύγρξνλεο Τπεξεζίεο Δπηθνηλσλίαο & πλεξγαζίαο Δθπαίδεπζε από Απόζηαζε Web Based Training (WBT) Οινθιεξσκέλα Πεξηβάιινληα Γηαρείξηζεο Μάζεζεο (Instructional Management Systems, IMS) Σειεηάμεηο (Teleclassrooms) Κνηλόηεηεο Μάζεζεο (Learning Communities) Από ην CBT ζην WBT Δποικοδομιζμόρ (Constructivism) Παξάιιεια αλαπηύζζεηαη κηα παηδαγσγηθή άπνςε πνπ ζέηεη ηνλ καζεηή ζην θέληξν ηεο δηαδηθαζίαο κάζεζεο Ο θάζε εθπαηδεπόκελνο νηθνδνκεί ηελ απνθιεηζηηθά δηθή ηνπ νπηηθή ηνπ θόζκνπ κέζα από ηηο πξνζσπηθέο εκπεηξίεο θαη ηηο θαηαλνήζεηο πνπ αλαπηύζζεη Η κάζεζε είλαη ελεξγή δηαδηθαζία νηθνδόκεζεο θαη όρη απιά δηαδηθαζία παζεηηθήο πξόζθηεζεο γλώζεο 4
Δποικοδομιζμόρ: Οπγάνυζη ηηρ εκπαίδεςζηρ Η εθπαίδεπζε πξέπεη λα παξέρεη ππνζηήξημε ζηνλ εθπαηδεπόκελν λα νηθνδνκήζεη ηε γλώζε κε ελεξγό ηξόπν Δνεπγή Μάθηζη Απζεληηθά & ζύλζεηα πξνβιήκαηα Αληηκεηώπηζε απζεληηθώλ πξνβιεκάησλ: Πξόβιεκα πνπ πθίζηαηαη ζε πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο ύλζεην πξόβιεκα: πξόβιεκα γηα ην νπνίν δελ ππάξρεη κηα κνλαδηθή εύθνιε θαη απιή ιύζε Δποικοδομιζμόρ: Δπίδπαζη ζηην ανάπηςξη Δκπαιδεςηικού Λογιζμικού Σν Δθπαηδεπηηθό Λνγηζκηθό σο «Ννεηηθό Δξγαιείν» (cognitive tool ή mind tool) Πεξηβάιινλ πνπ βνεζά ηνλ εθπαηδεπόκελν λα δξάζεη θαη κέζσ απηήο ηεο δξάζεο (α) λα νηθνδνκήζεη ηε γλώζε ηνπ θαη (β) λα ζθεθηεί πάλσ ζηελ πνξεία ηεο κάζεζεο θαη ζηηο δηθέο ηνπ δπλαηόηεηεο κάζεζεο ύλζεηεο Πξνζνκνηώζεηο Μηθξόθνζκνη Πεξηβάιινληα Μνληεινπνίεζεο Κοινυνικόρ Δποικοδομιζμόρ ςνοτίζονηαρ πκπεξηθνξηζκόο Γλσζηηθηζκόο Δπνηθνδνκηζκόο Δπέθηαζε ησλ απόςεσλ ηνπ επνηθνδνκηζκνύ πνπ ηνλίδεη ηε ζεκαζία ηνπ θνηλσληθνύ θαη πνιηηηζκηθνύ πιαηζίνπ κέζα ζην νπνίν γίλεηαη ε εθπαίδεπζε πλεξγαηηθόηεηα (Collaboration) Η λέα γλώζε δηακνξθώλεηαη κέζα από ζπλεξγαζία ησλ αλζξώπσλ πνπ πξνζπαζνύλ από θνηλνύ γηα ηελ επίιπζε ελόο πξνβιήκαηνο Αλαπηύζζνληαη ειεθηξνληθά πεξηβάιινληα κάζεζεο πνπ εληζρύνπλ ηελ θνηλσληθή αιιειεπίδξαζε Πξνσζείηαη ε κάζεζε ζε νκάδεο Η κάζεζε είλαη ρεδίαζε ηνπ εθπαηδεπηηθνύ ινγηζκηθνύ Σερλνινγία Ρύζκηζε ηεο ζπκπεξηθνξάο Παξνπζίαζε Πιεξνθνξίαο & πζηεκαηηθή Δμάζθεζε (Drill & Practice) Γηδαθηηθέο Μεραλέο Η/Τ Mainframes, Πξόζιεςε θαιά νξγαλσκέλεο πιεξνθνξίαο Παξνπζίαζε Πιεξνθνξίαο ζύκθσλα κε ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο λόεζεο Σνπηθά Γίθηπα Η/Τ Απηόλνκε εζσηεξηθή αλάπηπμε ζε θνηλσληθό πιαίζην Ννεηηθό εξγαιείν Δπλνεί ηελ Γξάζε γηα νηθνδόκεζε ηεο γλώζεο Σνπηθά Γίθηπα Η/Τ Γηαδίθηπν 5