ΑΛΔΞΑΝΓΡΔΗΟ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΓΔΩΠΟΝΗΑ ΣΜΖΜΑ ΑΓΡΟΣΗΚΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΚΑΗ ΓΗΟΗΚΖΖ ΑΓΡΟΣΗΚΩΝ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΩΝ

ΑΛΔΞΑΝΓΡΔΗΟ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΓΔΩΠΟΝΗΑ ΣΜΖΜΑ ΑΓΡΟΣΗΚΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΚΑΗ ΓΗΟΗΚΖΖ ΑΓΡΟΣΗΚΩΝ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΩΝ Ο ΘΔΜΟ ΣΖ ΗΓΗΩΣΗΚΖ ΑΦΑΛΗΖ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ ΣΟ ΠΡΟΦΗΛ ΣΟΤ ΔΛΛΖΝΑ ΑΓΡΟΣΖ ΚΑΗ Ζ ΣΑΖ ΣΟΤ ΑΠΔΝΑΝΣΗ ΑΤΣΖΝ (ΔΠΑΡΥΗΑ ΘΖΒΑ) ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΣΟΤ ΦΟΗΣΖΣΖ ΣΕΗΣΕΖ ΓΖΜΖΣΡΗOΤ ΔΠΗΒΛΔΠΩΝ ΚΑΘΖΓΖΣΖ : ΒΑΓΖ ΑΜΑΘΡΑΚΖ Θεσσαλονίκη, Απρίλιος 2010

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΔΙΣΑΓΩΓΗ Τν ζπγθεθξηκέλν εξσηεκαηνιόγην ζρεδηάζηεθε ζην πιαίζην εθπόλεζεο ηεο πηπρηαθήο κνπ εξγαζίαο κε ζέκα «Ο Θεζκόο ηεο Ιδησηηθήο Αζθάιηζεο ζηελ Διιάδα. Τν πξνθίι ηνπ Έιιελα αγξόηε θαη ε ζηάζε ηνπ απέλαληη ζε απηήλ (επαξρία Θήβαο)». Σθνπόο ηεο έξεπλαο είλαη ε δηεξεύλεζε ηνπ βαζκνύ ηθαλνπνίεζεο ησλ αζθαιηζκέλσλ αγξνηώλ ζε ηδησηηθό θνξέα αζθάιηζεο θαη ην πώο απηή ηνπο επεξεάδεη. Οη απαληήζεηο πνπ ζα δνζνύλ ζα ρξεζηκνπνηεζνύλ απνθιεηζηηθά γηα αθαδεκατθνύο ζθνπνύο θαη ζα δηαηεξεζεί απόιπηε αλσλπκία. Παξαθαιείζηε ινηπόλ λα απαληήζεηε ειεύζεξα θαη κε εηιηθξίλεηα. Σαο επραξηζηνύκε εθ ησλ πξνηέξσλ γηα ηνλ ρξόλν πνπ δηαζέζαηε θαη γηα ηελ πνιύηηκε βνήζεηά ζαο. 71

ΔΡΧΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΟ ΘΔΜΑ: ΟΙ ΑΠΟΦΔΙ ΣΟΤ ΑΓΡΟΣΙΚΟΤ ΠΛΗΘΤΜΟΤ ΣΗ ΔΠΑΡΥΙΑ ΣΗ ΘΗΒΑ ΓΙΑ ΣΗΝ ΙΓΙΧΣΙΚΗ ΑΦΑΛΙΗ Α. Γεληθά ζηνηρεία 1. Φύιν α) Άληξαο β) Γπλαίθα 2. Πόηε γελλεζήθαηε;... 3. Οηθνγελεηαθή θαηάζηαζε α) Άγακνο /ε.. β) Παληξεκέλνο /ε.. γ) Γηαδεπγκέλνο /ε.. δ) Χήξνο /α.. 4. Αξηζκόο κειώλ λνηθνθπξηνύ;.. 5. Μνξθωηηθό επίπεδν α) Αγξάκκαηνο. β) Γεκνηηθό. γ) Γπκλάζην. δ) Λύθεην. ε) ΙΔΚ. ζη) Γεσξγηθή ζρνιή δ) Αλώηαηε εθπαίδεπζε (Παλεπηζηήκην, ΤΔΙ). ε) Άιιν(πξνζδηνξίζηε).. 6. Δηήζην εηζόδεκα α) < 5.000.... β) 5.001-10.000. γ) 10.001 30.000. δ) > 30.001. 7. Κύξηα απαζρόιεζε (Μπνξείηε λα δώζεηε παξαπάλω από κηα απαληήζεηο) α) Γεσξγόο. β) Κηελνηξόθνο 72

. γ) Άιιν (πξνζδηνξίζηε). 8. Σόπνο κόληκεο θαηνηθίαο : δεκνηηθό δηακέξηζκα.... Β. Δληνπηζκόο ηνπ θνξέα θνηλωληθήο αζθάιηζεο ηωλ εξωηεζέληωλ θαη ηθαλνπνίεζε ή δπζαξέζθεηά ηνπο από απηόλ 9. ε πνηνλ από ηνπο παξαθάηω θνξείο θνηλωληθήο αζθάιηζεο είζηε αζθαιηζκέλνο /ε; (Μία απάληεζε) α) Ο.Γ.Α... β) Ι.Κ.Α. γ) Τ.Σ.Α.. δ) Τ.Δ.Β.Δ.. ε) Γεκόζην. ζη) Άιιν (πξνζδηνξίζηε).. 10. Δίζηε επραξηζηεκέλνο από ηελ εμππεξέηεζε ηνπ αζθαιηζηηθνύ ζαο θνξέα; α) Καζόινπ β) Λίγν. γ) Αξθεηά. δ) Πνιύ.. ε) Πάξα πνιύ. 11. Αλ έρεηε απαληήζεη θαζόινπ ή ιίγν ζηελ πξνεγνύκελε εξώηεζε, ηόηε πνηνο είλαη ν ιόγνο γηα απηό; (Μπνξείηε λα δώζεηε παξαπάλω από κηα απαληήζεηο) α) Γξαθεηνθξαηία. β) Γελ ππάξρεη εμππεξέηεζε. γ) Με θάιπςε πξαγκαηηθώλ αλαγθώλ κνπ.. δ) Άιιν (πξνζδηνξίζηε).. Γ. Ο ξόινο ηεο πξωηνβνπιίαο ηωλ αζθαιηδόκελωλ ζηελ επηινγή αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο θαη ε πεγή ελεκέξωζήο ηνπο 12. Δίζηε αζθαιηζκέλνο θαη ζε θάπνηα ηδηωηηθή εηαηξία; α) Ναη.. β) Όρη. 73

γ) Γελ γλσξίδσ/γελ απαληώ. Αλ απαληήζαηε Όρη πεγαίλεηε ζηελ ελόηεηα (Η) αλ Ναη ζπλερίζηε. 13. Η αζθάιηζε θαη ζε ηδηωηηθή εηαηξία έγηλε κε δηθή ζαο πξωηνβνπιία; α) Ναη.. β) Όρη.. γ) Γελ Γλσξίδσ/Γελ απαληώ... 14. Από πνηνλ είραηε ελεκεξωζεί; (Μπνξείηε λα δώζεηε παξαπάλω από κηα απαληήζεηο) α) Από ζπγγελή... β) Από θίιν. γ) Από αζθαιηζηή. δ) Από ηελ ηειεόξαζε. ε) Άιιν (πξνζδηνξίζηε).... Γ. Πξώηε αληίδξαζε ηωλ αζθαιηδνκέλωλ γηα ηελ ηδηωηηθή αζθάιηζε θαη επηινγή αζθαιηζηηθνύ πξνγξάκκαηνο 15. Πωο αληηδξάζαηε ηελ πξώηε θνξά πνπ αθνύζαηε γηα ην ξόιν ηεο ηδηωηηθήο αζθάιηζεο (Μηα απάληεζε) α) Με απνδνρή. β) Με άξλεζε.. γ) Με πεξηέξγεηα.. δ) Με δπζπηζηία.. 16. ε πνηα αζθαιηζηηθά πξνγξάκκαηα είζηε αζθαιηζκέλνο (Μπνξείηε λα δώζεηε παξαπάλω από κηα απαληήζεηο) α) Πξόγξακκα αζθάιηζεο δσήο β) Πξόγξακκα ζπληαμηνδνηηθό γ) Πξόγξακκα απνθαηάζηαζεο παηδηώλ δ) Πξόγξακκα λνζνθνκεηαθήο πεξίζαιςεο. ε) Πξνγξάκκαηα αζθαιίζεσλ πγείαο. ζη) Γεληθέο αζθαιίζεηο πεξηνύζηαο. δ) Αζθαιηζηηθά-επελδπηηθά πξνγξάκκαηα. ε) Σπκπιεξσκαηηθέο παξνρέο (αλαπιήξσζε εηζνδήκαηνο, νιηθήο & κεξηθήο αληθαλόηεηαο, πξνζσπηθώλ αηπρεκάησλ). Δ. Δπηινγή εηαηξίαο από ηνπο αζθαιηδόκελνπο, δηάξθεηα ηδηωηηθήο αζθάιηζε, θαη 74

δηάζεζε ρξεκαηηθνύ πνζνύ 17. ε πνηεο από ηηο παξαθάηω εηαηξίεο είζηε αζθαιηζκέλνο /ε; (Μπνξείηε λα δώζεηε παξαπάλω από κηα απαληήζεηο) α) Interamerican.. β) Nationale Nederlanden γ) Δζληθή Αζθαιηζηηθή δ) Αγξνηηθή Αζθαιηζηηθή. ε) Αζπίο Πξόλνηα. ζη) Άιιε (πξνζδηνξίζηε).... 18. Πόζα ρξόληα είζηε αζθαιηζκέλνο /ε; α) < 1. β) 1 3. γ) 3 5. δ) 5-10. ε) > 10.. 19. Πόζα ρξήκαηα δηαζέηεηε εηεζίωο γηα αζθάιηζε; α) < 500.. β) 501 1000.. γ) 1001 1500.. δ) >1 501.. ΣΤ. Λόγνη πνπ νδήγεζαλ ηνπο αζθαιηδόκελνπο ζηελ ηδηωηηθή αζθάιηζε θαη ε ηθαλνπνίεζή ηνπο από απηήλ 20. Πνηνο από ηνπο παξαθάηω ιόγνπο ζαο νδήγεζε λα αζθαιηζηείηε ζε κηα ηδηωηηθή εηαηξία;(μπνξείηε λα δώζεηε παξαπάλω από κηα απαληήζεηο) α) Η πξνζθνξά ζπκπιεξσκαηηθήο θάιπςεο ζε ζρέζε κε ηελ θνηλσληθή β) Η πνηόηεηα ησλ ππεξεζηώλ. γ) Η εκπηζηνζύλε πνπ πξνέξρεηαη από ηελ επαθή κε ηνπο αζθαιηζηέο.. δ) Τν νηθνλνκηθό παθέην ηεο εηαηξίαο. ε) Πξνζσπηθνί ιόγνη.. ζη) Άιιν (πξνζδηνξίζηε)... 21. Δίζηε επραξηζηεκέλνο από ηελ εμππεξέηεζε πνπ ζαο παξέρεη ε εηαηξία ζηελ νπνία είζηε αζθαιηζκέλνο /ε; α) Καζόινπ 75

. β) Λίγν.. γ) Αξθεηά δ) Πνιύ ε) Πάξα πνιύ.. 22. Δάλ έρεηε απαληήζεη θαζόινπ ή ιίγν ζηελ πξνεγνύκελε εξώηεζε, ηόηε πνηνη είλαη νη ιόγνη γηα απηή ζαο ηελ δπζαξέζθεηα; (Μπνξείηε λα δώζεηε παξαπάλω από κηα απαληήζεηο) α) Γξαθεηνθξαηία.. β) Γελ ππάξρεη εμππεξέηεζε.. γ) Με θάιπςε πξαγκαηηθώλ αλαγθώλ κνπ.. δ) Άιιν (πξνζδηνξίζηε). Z. Πξνηηκήζεηο ηωλ αζθαιηζκέλωλ ζρεηηθά κε ηελ εζληθόηεηα ηεο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο,ηελ επαθή κε ηνλ αζθαιηζηηθό ζύκβνπιν, ηα πξνζόληα ηωλ αζθαιηζηηθώλ ζπκβνύιωλ θαη ηελ ύπαξμε ή όρη εκπηζηνζύλεο απέλαληη ζηηο ειιεληθέο εηαηξίεο 23. Πνηα ε πξνηίκεζε ζαο ζρεηηθά κε ηελ εζληθόηεηα ηεο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο πνπ επηιέμαηε λα είζηε αζθαιηζκέλνο; α) Διιεληθή.. β) Ξέλε γ) Γελ έρσ ηδηαίηεξε πξνηίκεζε 24. Έρεηε επαθή κε ηνλ αζθαιηζηηθό ζαο ζύκβνπιν; α) Ναη β) Όρη.. 25. Πνην από ηα παξαθάηω ραξαθηεξηζηηθά πηζηεύεηε όηη πξέπεη λα έρεη ζαλ θύξην πξνζόλ έλαο αζθαιηζηηθόο ζύκβνπινο; (Μηα απάληεζε) α) Δμππεξέηεζε.. β) Δπγέλεηα.. γ) Δπαγγεικαηηθόηεηα.. δ) Πξνζπκία.. ε) Άιιν (πξνζδηνξίζηε)... 26. Έρεηε εκπηζηνζύλε ζηελ θεξεγγπόηεηα ηωλ ειιεληθώλ αζθαιηζηηθώλ 76

εηαηξηώλ; α) Ναη. β) Όρη. γ) Γελ γλσξίδσ /Γελ απαληώ. Η. Λόγνη κε αζθάιηζεο ηωλ εξωηεζέληωλ ζε ηδηωηηθή εηαηξεία θαη ύπαξμε ή κε αηπρνύο γεγνλόηνο 27. Έρεηε ελεκεξωζεί πνηέ γύξω από ην ζέκα ηεο ηδηωηηθήο αζθάιηζεο; α) Ναη.. β) Όρη.. γ) Γελ γλσξίδσ/γελ απαληώ. 28. Γηα πνηνπο ιόγνπο κέρξη ηώξα δελ έρεηε θάλεη ηδηωηηθή αζθάιηζε; (Μπνξείηε λα δώζεηε παξαπάλω από κηα απαληήζεηο) α) Οηθνλνκηθό β) Άγλνηα. γ) Γπζπηζηία. δ) Καθή ελεκέξσζε. ε) Άιινο (πξνζδηνξίζηε).. 29. Τπήξμε θάπνην άηπρεο γεγνλόο γηα ην νπνίν είπαηε «γηαηί λα κελ είρα αζθαιηζηεί ζε θάπνηα ηδηωηηθή αζθαιηζηηθή εηαηξεία»; α) Ναη β) Όρη. γ)γελ γλσξίδσ/γελ απαληώ Θ. Ύπαξμε πξωηνβνπιίαο ηωλ εξωηεζέληωλ γηα επαθή κε αζθαιηζηηθό ζύκβνιν, βαζκόο γλώζεο αζθαιηζηηθώλ εηαηξηώλ, πξνηίκεζε αζθαιηζηηθώλ πξνγξακκάηωλ 30. Δλδηαθεξζήθαηε πνηέ από δηθή ζαο πξωηνβνπιία λα έξζεηε ζε επαθή κε θάπνην αζθαιηζηηθό ζύκβνπιν ώζηε λα ελεκεξωζείηε γηα ηελ ηδηωηηθή αζθάιεηα; α) Ναη. β) Όρη. γ) Γελ γλσξίδσ/γελ απαληώ. 31. Πνηα από ηηο παξαθάηω αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο ζαο είλαη πεξηζζόηεξν γλωζηή; α) Interamericαn. β) Naηionale Nederlanden.. 77

γ) Δζληθή Αζθαιηζηηθή.. δ) Αγξνηηθή Αζθαιηζηηθή.. ε) Αζπίο Πξόλνηα... ζη) Άιιε (πξνζδηνξίζηε) 32. Αλ ζαο δηλόηαλ ε επθαηξία λα θάλεηε κηα ηδηωηηθή αζθάιηζε ζε πνηα από ηα παξαθάηω πξνγξάκκαηα ζα αζθαιηδόζαζηαλ; (Μπνξείηε λα δώζεηε παξαπάλω από κηα απαληήζεηο) α) Πξόγξακκα αζθάιηζεο δσήο β) Πξόγξακκα ζπληαμηνδνηηθό γ) Πξόγξακκα απνθαηάζηαζεο παηδηώλ δ) Πξόγξακκα λνζνθνκεηαθήο πεξίζαιςεο ε) Πξνγξάκκαηα αζθαιίζεσλ πγείαο ζη) Γεληθέο αζθαιίζεηο πεξηνύζηαο δ) Αζθαιηζηηθά-επελδπηηθά πξνγξάκκαηα ε) Σπκπιεξσκαηηθέο παξνρέο (αλαπιήξσζε εηζνδήκαηνο, νιηθήο & κεξηθήο αληθαλόηεηαο, πξνζσπηθώλ αηπρεκάησλ).. 33. Αλ απνθαζίδαηε λα αζθαιηζηείηε πνηα από ηηο παξαθάηω εηαηξίεο ζα δηαιέγαηε; (Μία απάληεζε) α) Interamerican β) Nationale Nederlanden γ) Δζληθή Αζθαιηζηηθή.. δ) Αγξνηηθή Αζθαιηζηηθή ε) Αζπίο Πξόλνηα ζη) Άιιε (πξνζδηνξίζηε).. 78

ΠΡΟΛΟΓΟ Η ηελεςηαία ςποσπέυζη μος ζηο πέπαρ ηηρ θοιηηηικήρ μος ζηαδιοδπομίαρ ζηο Α.Τ.Δ.Ι. Θεζζαλονίκηρ και ζςγκεκπιμένα ζηη Σσολή Τεσνολογίαρ Γευπονίαρ ζηο Τμήμα Αγποηικήρ Ανάπηςξηρ και Γιοίκηζηρ Αγποηικών Δπισειπήζευν είναι η ολοκλήπυζη ηηρ πηςσιακήρ μος επγαζίαρ με θέμα ανηάξιο ζηα όζα διδάσηηκα και αποκόμιζα ζσεηικά με ηην ειδικόηηηα μος. Κύπιορ ζκοπόρ ηηρ επγαζίαρ μος αςηήρ είναι να μελεηήζει και να αναλύζει ηον θεζμό ηηρ ιδιυηικήρ αζθάλιζηρ ζηην Δλλάδα καθώρ και να παποςζιάζει ηην άποτη ηυν αγποηών ηηρ επαπσίαρ ηηρ Θήβαρ για ηο εν λόγυ θέμα. Η επιλογή ηος ζςγκεκπιμένος θέμαηορ έγινε γιαηί πιζηεύυ όηι η εναζσόληζη μος με ηο ζςγκεκπιμένο θέμα θα με βοηθήζει να μάθυ πυρ λειηοςπγεί η ιδιυηική αζθάλιζη ζηην Δλλάδα και γιαηί θευπώ ηην ιδιυηική αζθάλιζη υρ έναν ζημανηικό θεζμό. Για ηην επιλογή ηος θέμαηορ θέλυ να εςσαπιζηήζυ και ηον καθηγηηή μος κύπιο Βαγή Σαμαθπακή πος με βοήθηζε να καηαλήξυ ζε αςηό. Τέλορ, θέλυ να εςσαπιζηήζυ ηοςρ γονείρ μος για ηην ζηήπιξη ηοςρ και ηην βοήθεια ηοςρ ζηα σπόνια πος σπειάζηηκα να θοιηήζυ ζηη ζσολή μος. i

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σηην πηςσιακή επγαζία πος ακολοςθεί με θέμα ο θεζμόρ ηηρ Ιδιυηικήρ αζθάλιζηρ ζηην Δλλάδα και ηο πποθίλ ηος Έλληνα αγπόηη απένανηι ζ αςηήν πος ππαγμαηοποιήθηκε ζηον Νομό Βοιυηίαρ και ζςγκεκπιμένα ζηην Δπαπσία Θήβαρ θα αναλςθεί ο θεζμόρ ηηρ ιδιυηικήρ αζθάλιζηρ καθώρ και οι απότειρ ηυν αγποηών ηηρ Θήβαρ γύπυ από ηην ιδιυηική αζθάλιζη. Η επγαζία αποηελείηαι από δύο μέπη, ζηο ππώηο μέπορ ηηρ επγαζίαρ γίνεηαι ανάλςζη και παποςζίαζη ηηρ ιδιυηικήρ αζθάλιζηρ υρ θεζμού καθώρ και ζηον ηπόπο λειηοςπγίαρ ηηρ. Το δεύηεπο μέπορ ηηρ επγαζίαρ αναθέπεηαι ζηην έπεςνα η οποία ππαγμαηοποιήθηκε ζηην επαπσία ηηρ Θήβαρ με ζκοπό να διεπεςνήζει ηον ηπόπο με ηον οποίο ανηαποκπίνονηαι οι αγπόηερ ηηρ Θήβαρ ζηην ιδιυηική αζθάλιζη. Σηην έπεςνα ζςμμεηείσαν αγπόηερ πος έσοςν ζςμπληπώζει ηο 18 ο έηορ ηηρ ηλικίαρ και αζσολούνηαι ενεπγά με ηο αγποηικό επάγγελμα και πος είναι η δεν είναι αζθαλιζμένοι ζε κάποια ιδιυηική αζθαλιζηική εηαιπία. Η έπεςνα ππαγμαηοποιήθηκε με ηην ζςμπλήπυζη ανώνςμος επυηημαηολογίος ηο οποίο πεπιείσε επυηήζειρ και για ηοςρ αζθαλιζμένοςρ ζε κάποια ιδιυηική εηαιπία καθώρ και για ηοςρ αναζθάλιζηοςρ. Από ηην έπεςνα πποέκςτε όηι ο απιθμόρ ηυν μη αζθαλιζμένυν είναι μεγαλύηεπορ από ηοςρ αζθαλιζμένοςρ ζε ιδιυηική αζθάλιζη, ενώ ένα μεγάλο μέπορ από ηο ποζοζηό ηυν αζθαλιζμένυν δεν μποπεί να διαθέζει μεγάλα σπημαηικά ποζά για πεπαιηέπυ ππογπάμμαηα πέπαν ηυν βαζικών. Λέξεις κλειδιά: Αγρόηης, Ιδιωηική αζθάλιζη, Επαρχία Θήβας. ii

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΑΓΩΓΗ... 1 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1 ο ΕΙΑΓΩΓΙΚΕ ΓΝΩΕΙ ΣΗΝ ΙΔΙΩΣΙΚΗ ΑΥΑΛΙΗ... 2 1.1 ΟΡΙΜΟ ΚΑΙ ΦΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ ΣΗ ΑΥΑΛΙΗ... 2 1.2 ΔΙΑΚΡΙΕΙ ΑΥΑΛΙΕΩΝ... 2 1.2.1 Ιδιωτική ασφάλιση... 3 1.2.2 Κοινωνική ασφάλιση... 4 1.3 ΠΡΟΫΠΟΘΕΕΙ ΑΥΑΛΙΙΜΟΣΗΣΑ ΚΙΝΔΤΝΟΤ... 5 1.4 ΒΑΙΚΕ ΝΟΜΙΚΕ ΑΡΦΕ... 6 1.4.1. Προϋποθέσεις ισχύος του ασφαλιστικού συμβολαίου... 9 1.4.2. Βασικά μέρη του ασφαλιστηρίου... 10 1.5 ΟΥΕΛΗ ΣΗ ΙΔΙΩΣΙΚΗ ΑΥΑΛΙΗ... 11 1.6 Ο ΡΟΛΟ ΣΗ ΙΔΙΩΣΙΚΗ ΑΥΑΛΙΗ ΣΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ... 12 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2 Ο : ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ ΙΔΙΩΣΙΚΗ ΑΥΑΛΙΗ... 15 2.1 ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ ΚΑΙ ΚΑΣΗΓΟΡΙΕ ΑΥΑΛΙΗ... 15 2.2 ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΩΝ ΙΔΙΩΣΙΚΗ ΑΥΑΛΙΗ... 15 2.2.1 Προγράμματα ατομικής ασφάλισης... 15 2.2.2 Ασφάλειες περιουσίας... 17 2.2.3 Ασφάλειες επιχειρήσεων... 18 2.3 ΕΙΔΗ ΑΥΑΛΙΣΙΚΩΝ ΤΜΒΑΕΩΝ... 19 2.3.1 Τπερασφάλιση, υπασφάλιση και αντασφάλιση... 19 2.3.2 Ασφάλιση σε 1 ο και 2 ο βαθμό... 20 2.3.3 Άλλα είδη ασφάλισης..22 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 3 Ο : ΙΔΙΩΣΙΚΗ ΑΥΑΛΙΗ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ... 25 3.1 ΙΣΟΡΙΚΟ ΙΔΙΩΣΙΚΗ ΑΥΑΛΙΗ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΙΑ... 25 3.1.1 Ιστορική αναδρομή ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα... 25 iii

3.1.2 Ελληνική νομοθεσία... 26 3.2 Η ΑΥΑΛΙΣΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ... 27 3.2.1 Ελληνικές ασφαλιστικές εταιρείες... 28 3.2.2 Αρμόδια πρόσωπα ασφάλισης... 29 3.3 ΑΡΙΘΜΟ ΚΑΙ ΜΟΡΥΗ ΣΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΥΑΛΙΣΙΚΩΝ ΕΣΑΙΡΕΙΩΝ... 31 3.3.1 Παραγωγή ασφαλίστρων... 32 3.3.2. Παραγωγή ασφάλιστρων κατά κλάδο... 34 3.3.3. Ποσοστό ασφαλισμένων... 37 3.4 ΚΑΣΗΓΟΡΙΕ ΑΥΑΛΙΣΙΚΩΝ ΕΠΙΦΕΙΡΗΕΩΝ... 38 3.5 ΥΟΡΕΙ ΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΥΑΛΙΣΙΚΗ ΑΓΟΡΑ... 38 3.6 ΚΡΑΣΙΚΗ ΕΠΟΠΣΕΙΑ ΣΗ ΑΥΑΛΙΗ... 41 3.7 ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΣΙΚΕ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΣΗ ΑΥΑΛΙΗ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ... 42 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 4 Ο ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΕΡΕΤΝΑ... 44 4.1 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΣΗΝ ΕΡΕΤΝΑ... 44 4.2 ΣΟΦΟΙ ΣΗ ΕΡΕΤΝΑ... 44 4.2.1 Γενικός στόχος... 44 4.2.2 Ειδικοί στόχοι... 45 4.3 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΣΗ ΕΡΕΤΝΑ... 45 4.4 ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΑ ΣΗ ΕΡΕΤΝΑ... 46 4.4.1 Γενικά στοιχεία ερωτηθέντων... 46 4.4.2 Αποτελέσματα έρευνας ασφαλισμένων σε ιδιωτική εταιρία... 53 4.4.3 Αποτελέσματα έρευνας για τους μη ασφαλισμένους σε ιδιωτική εταιρία... 61 ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ ΠΡΟΣΑΕΙ... 66 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΥΙΑ... 69 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ... 71 iv

ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 3.1: Παραγωγή ασφαλίστρων στην Ελλάδα σε ευρώ (2007-2009)... 33 Πίνακας 3.2: Παραγωγή ασφάλιστρων κλάδων ζωής έτους 2009 (σε ευρώ)... 35 Πίνακας 3.3: Παραγωγή ασφαλίστρων κλάδων ζημιών έτους 2009 (σε ευρώ)... 36 Πίνακας 3.4: Παραγωγή ασφάλιστρων ζωής ανάλογα την εταιρία έτους 2009 (ποσά σε εκ. ευρώ)... 37 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΓΡΑΦΗΜΑΣΩΝ Γράφημα 3.1: Εξέλιξη αριθμού ασφαλιστικών εταιριών στην Ελλάδα (2000-2009)...32 Γράφημα 3.2: Παραγωγή ασφαλίσεων κατά ζημιών στην Ελλάδα (2007-2009).. 33 Γράφημα 3.3: Παραγωγή ασφαλίσεων ζωής στην Ελλάδα (2007-2009).... 34 Γράφημα 3.4: υνολική παραγωγή ασφαλίσεων στην Ελλάδα (2007-2009)... 34 Γράφημα 3.5: Κατανομή ασφαλίσεων ζωής έτους 2009... 35 Γράφημα 3.6: Κατανομή ασφαλίσεων κατά ζημιών έτους 2009... 37 Γράφημα 4.1. ύνθεση του δείγματος κατά φύλο... 46 Γράφημα 4.2. Η σύνθεση του δείγματος κατά ηλικία... 47 Γράφημα 4.3. Η σύνθεση του δείγματος κατά οικογενειακή κατάσταση... 47 Γράφημα 4.4. Η σύνθεση του δείγματος ως προς τα μέλη του νοικοκυριού... 48 Γράφημα 4.5. Η σύνθεση του δείγματος ως προς το μορφωτικό επίπεδο... 48 Γράφημα 4.6: Η σύνθεση του δείγματος ως προς το ετήσιο εισόδημα... 49 Γράφημα 4.7. Η σύνθεση του δείγματος ως προς την κύρια απασχόληση... 49 Γράφημα 4.8. Ασφαλιστικός φορέας... 50 Γράφημα 4.9. Ικανοποίηση από ασφαλιστικό φορέα... 50 Γράφημα 4.10. Λόγοι δυσαρέσκειας από την κοινωνική ασφάλιση... 51 Γράφημα 4.11. Ποσοστό ασφαλισμένων σε ιδιωτική εταιρεία... 51 Γράφημα 4.12. Ποσοστό ασφαλισμένων ως προς το φύλο... 52 Γράφημα 4.13. Ποσοστό ασφαλισμένων σε σχέση με το ετήσιο εισόδημα... 52 v

Γράφημα 4.14. Ύπαρξη ίδιας πρωτοβουλίας για ιδιωτική ασφάλιση... 53 Γράφημα 4.15. Πηγές ενημέρωσης ερωτηθέντων για την ιδιωτική ασφάλιση... 53 Γράφημα 4.16. Πρώτη αντίδραση των ερωτηθέντων... 54 Γράφημα 4.17. Ασφαλιστικά προγράμματα ασφαλισμένων... 54 Γράφημα 4.18. Ασφαλιστική εταιρεία... 55 Γράφημα 4.19. Έτη ασφάλισης... 55 Γράφημα 4.20. Φρήματα για ασφάλιση... 56 Γράφημα 4.21.Φρηματικό ποσό ανάλογα με την ηλικία... 56 Γράφημα 4.22. Λόγος επιλογής ιδιωτικής ασφάλισης... 57 Γράφημα 4.23. Ποσοστό ικανοποιήσης ασφαλισμένων... 57 Γράφημα 4.24. Λόγοι μη ευχαρίστησης ασφαλισμένων... 58 Γράφημα 4.25. Προτίμηση εθνικότητας της ασφαλιστικής εταιρίας... 58 Γράφημα 4.26. Επαφή με τον ασφαλιστικό σύμβουλο... 59 Γράφημα 4.27. Επαφή με τον ασφαλιστικό σύμβουλο σε σχέση με το φύλο... 59 Γράφημα 4.28. Προσόν που πρέπει να έχει ένας ασφαλιστικός σύμβουλος... 60 Γράφημα 4.29. Εμπιστοσύνη η όχι στις ελληνικές εταιρίες... 60 Γράφημα 4.30. Ενημέρωση για την ιδιωτική ασφάλιση... 61 Γράφημα 4.31. Ενημέρωση για την ιδιωτική ασφάλιση ανάλογα το φύλο... 61 Γράφημα 4.32. Λόγοι μη ασφάλισης σε ιδιωτική εταιρία... 62 Γράφημα 4.33. Λόγοι μη ασφάλισης ανάλογα την ηλικία... 62 Γράφημα 4.34. Ύπαρξη ατυχούς γεγονότος... 63 Γράφημα 4.35. Πρωτοβουλία επαφής με ασφαλιστικό σύμβουλο... 63 Γράφημα 4.36. Περισσότερο γνωστή ασφαλιστική εταιρία... 64 Γράφημα 4.37. Επιλογή μελλοντικού ασφαλιστικού προγράμματος... 64 Γράφημα 4.38. Ασφαλιστική εταιρία μελλοντικής ασφάλισης... 65 vi

ΔΗΑΓΩΓΖ Ζ αλαδήηεζε ηεο ηδησηηθήο αζθάιηζεο είλαη αλαγθαίν θπζηθφ, θνηλσληθφ θαηλφκελν θαη ραξαθηεξίδεη θάζε πγηψο ζθεπηφκελν άλζξσπν. Ζ αζθάιηζε ραξαθηεξίδεηαη σο αγαζφ πξψηνπ κεγέζνπο θαη ρξεζηκφηεηαο πνπ απνζθνπεί λα πξνζηαηέςεη ηνλ αζθαιηδφκελν απφ ηπρφλ θηλδχλνπο ηεο θαζεκεξηλφηεηαο. ηηο αλεπηπγκέλεο ρψξεο ε αζθάιηζε ραξαθηεξίδεηαη ζαλ θνηλσληθφ ιεηηνχξγεκα πνπ αμηνπνηεί ηελ θνηλσληθή επεκεξία θαη γαιήλε. Ζ αζθάιηζε ζα κπνξνχζε λα ππνζηεξηρζεί σο ν κφλνο ηξφπνο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ θάζε θχζεο ηπραίσλ επηδήκησλ γεγνλφησλ πνπ πιήηηνπλ ηνπο ζηφρνπο ηνπ αλζξψπνπ ζηελ θαζεκεξηλή ηνπ δσή. Ζ αθφινπζε εξγαζία απνηειείηαη απφ 4 θεθάιαηα. ην πξψην θεθαιαίν γίλεηαη πεξηγξαθή ηεο ηδησηηθήο αζθάιηζεο θαη θνηλσληθήο αζθάιηζεο, ζηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηεο ηδησηηθήο αζθάιηζεο θαζψο θαη ζηηο σθέιεηεο πνπ πξνζθέξεη ζηελ θνηλσλία ε αζθάιηζε. ην δεχηεξν θεθάιαην γίλεηαη παξνπζίαζε θαη αλάιπζε ησλ θπξηφηεξσλ αζθαιηζηηθψλ πξνγξακκάησλ θαζψο θαη ησλ αζθαιηζηηθψλ ζπκβάζεσλ. ην ηξίην θεθάιαην γίλεηαη αλαθνξά ζηελ ηδησηηθή αζθάιηζε ζηελ Διιάδα, ζηηο ειιεληθέο αζθαιηζηηθέο εηαηξείεο, ζηα αξκφδηα πξφζσπα θαζψο ζηα πξνβιήκαηα θαη ηηο πξννπηηθέο αλάπηπμεο ηεο ηδησηηθήο αζθάιηζεο ζηελ Διιάδα. ην ηέηαξην θεθάιαην πνπ αθνξά ηελ έξεπλα πεξηγξάθεηαη ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν έγηλε απηή, κηα ζχληνκε αλαθνξά ζηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ λνκνχ Βνησηίαο ζηνλ νπνίν έγηλε ε έξεπλα θαζψο θαη ε παξνπζίαζε ησλ απνηειεζκάησλ. 1

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 Ο ΔΗΑΓΩΓΗΚΔ ΓΝΩΔΗ ΣΖΝ ΗΓΗΩΣΗΚΖ ΑΦΑΛΗΖ 1.1 ΟΡΗΜΟ ΚΑΗ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΣΖ ΑΦΑΛΗΖ Αζθάιηζε είλαη ε ζπγθέληξσζε ηπραίσλ θαη απξφβιεπησλ θηλδχλσλ πνπ κεηαθέξνληαη ζηνπο αζθαιηζηέο, νη νπνίνη κε ηε ζεηξά ηνπο ζπκθσλνχλ έλαληη αζθαιίζηξνπ, λα απνδεκηψζνπλ ηνπο αζθαιηζκέλνπο γηα ηπραίεο δεκηέο πνπ κπνξεί λα πξνθιεζνχλ ή λα ηνπο παξέρνπλ άιιεο ρξεκαηηθέο παξνρέο ή ππεξεζίεο πνπ ζπζρεηίδνληαη κε ηνπο ελ ιφγσ απξφβιεπηνπο θηλδχλνπο. Απφ ηνλ νξηζκφ θαίλεηαη φηη ε αζθάιηζε έρεη ηξία θχξηα ραξαθηεξηζηηθά: α. Σελ ζπγθέληξσζε θηλδχλσλ, κία δηαδηθαζία κε ηελ νπνία νη δεκηέο πνπ ζπλέβεζαλ ζε κεξηθνχο απφ ηνπο αζθαιηζκέλνπο θαηαλέκνληαη ζην ζχλνιν ησλ αζθαιηζκέλσλ θαη ε νπνία ζπλεπάγεηαη ηελ θαηαλνκή απσιεηψλ ζε φινπο ηνπο αζθαιηζκέλνπο, θαζψο θαη ηελ πξφβιεςε ησλ κειινληηθψλ δεκηψλ κε ζρεηηθή αθξίβεηα. β. Σελ κεηαθνξά ηνπ θηλδχλνπ θαη ηελ κείσζε ηεο αβεβαηφηεηαο, θαζψο κέζσ ηνπ αζθαιηζηηθνχ πξνγξάκκαηνο ν αζθαιηζκέλνο κεηαβηβάδεη ηνλ θίλδπλν ζηνλ αζθαιηζηή έλαληη αζθαιίζηξνπ ελψ παξάιιεια κεηψλεηαη ε αβεβαηφηεηα ηνπ. γ. Σελ απνδεκίσζε ηνπ αζθαιηζκέλνπ (είηε κεξηθή είηε νιηθή) γηα ηηο δεκηέο ή ηηο απψιεηεο πνπ ππέζηε, κε κεηξεηά, κε επηζθεπή ή κε αληηθαηάζηαζε. (Νεθηάξηνο, 2003). 1.2 ΓΗΑΚΡΗΔΗ ΑΦΑΛΗΔΩΝ Ζ αζθάιηζε δηαθξίλεηαη ζε δπν κεγάιεο θαηεγφξηεο, ζηελ ηδησηηθή αζθάιηζε θαζψο θαη ζηελ θνηλσληθή αζθάιηζε. 2

1.2.1 Ηδησηηθή αζθάιηζε Ηδησηηθή είλαη ε αζθάιηζε πνπ παξέρεηαη θαηά θαλφλα απφ ηδησηηθνχο θνξείο. Γηα ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε ηζρχνπλ νη δηαηάμεηο ηνπ αζθαιηζηηθνχ δηθαίνπ. Ο θνξέαο, πνπ παξέρεη ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε, είλαη ζπλήζσο εκπνξηθή επηρείξεζε θαη ε αζθαιηζηηθή ζρέζε πνπ ηνλ ζπλδέεη κε ηνλ αζθαιηζκέλν είλαη ε αζθαιηζηηθή ζχκβαζε. Ζ αξρή ηεο ειεπζεξίαο ησλ ζπκβάζεσλ γηα ηηο κε ππνρξεσηηθέο αζθαιίζεηο εθαξκφδεηαη, θαη αξρήλ θαη ζηελ ηδησηηθή αζθάιηζε κε δηάθνξεο, φκσο απνθιίζεηο πνπ απνζθνπνχλ ζηελ πξνζηαζία ησλ αζθαιηζκέλσλ. ηηο ππνρξεσηηθέο φκσο αζθαιίζεηο δελ έρεη εθαξκνγή ε αξρή ηεο ειεπζεξίαο ησλ ζπκβάζεσλ. Ζ άζθεζε ηεο ηδησηηθήο αζθάιηζεο πξνυπνζέηεη επηρείξεζε πνπ ηδξχεηαη εηδηθά γηα ηελ αλάιεςε ησλ θηλδχλσλ ηξίησλ, κε αληάιιαγκα ην αζθάιηζηξν ή ηηο εηζθνξέο κειψλ. Ζ ηδησηηθή αζθάιηζε θαη ε ηδησηηθή αζθαιηζηηθή επηρείξεζε έρνπλ ραξαθηήξα εκπνξηθφ θαη απνζθνπνχλ θπξίσο ζην θέξδνο. Ζ θνηλσλία θηλδχλσλ ζηελ νπνία ζηεξίδεηαη ε ηδησηηθή αζθάιηζε απαηηεί νξγάλσζε απφ κέξνπο ηνπ αζθαιηζηή, ζπζηεκαηηθή αλάιεςε θηλδχλσλ, ζηαηηζηηθνχο θαη καζεκαηηθνχο ππνινγηζκνχο θαηά ηέηνην ηξφπν ψζηε ην θεθάιαην πνπ ζρεκαηίδεηαη απφ ην ζχλνιν ησλ αζθαιίζηξσλ θαη ην απνηέιεζκα ηεο παξαπέξα επέλδπζεο ζεκαληηθνχ κέξνπο ηνπ λα είλαη ηθαλφ γηα ηελ πιήξε θάιπςε ησλ αζθαιηζκέλσλ. Μηα ηέηνηα νξγάλσζε θαη αμηνπηζηία πξνζθέξεη ε ηδησηηθή επηρείξεζε αζθάιηζεο ε νπνία ζχκθσλα κε ην λφκν αζθείηαη απφ αλψλπκεο εηαηξίεο ε αιιειαζθαιηζηηθνχο ζπλεηαηξηζκνχο πνπ αζρνινχληαη απνθιεηζηηθά κε αζθαιηζηηθέο εξγαζίεο κε εμαίξεζε ηηο λαπηηθέο αζθαιίζεηο πνπ κπνξνχλ λα γίλνληαη κε ηε κεζνιάβεζε γξαθείσλ αληηπξνζσπείαο κεζηηψλ Λινυδο Λνλδίλνπ. Οη αζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο αζρνινχληαη απνθιεηζηηθά κε αζθαιηζηηθέο εξγαζίεο γηα ηελ εθπιήξσζε φκσο ηνπ ζθνπνχ ηνπο κπνξνχλ λα ηδξχζνπλ θαη άιιεο αλψλπκεο εηαηξίεο πνπ δελ έρνπλ σο αληηθείκελν αζθαιηζηηθέο εξγαζίεο. 3

Απφ ηα παξαπάλσ πξνθχπηεη φηη ηα νπζηψδε ζηνηρεηά ηεο ηδησηηθήο αζθάιηζεο είλαη ν αζθαιηζηηθφο θίλδπλνο, ην αζθαιηζηήξην θαη ε αζθαιηζηηθή επηρείξεζε. Δηδηθφηεξα ε ηδησηηθή αζθάιηζε: Καιχπηεη θηλδχλνπο αγαζψλ θαη πξφζσπσλ. Γελ είλαη θαηά θαλφλα ππνρξεσηηθή, κε εμαίξεζε ηηο πεξηπηψζεηο πνπ ν λφκνο επηβάιεη ππνρξεσηηθά ηελ θάιπςε νξηζκέλσλ θηλδχλσλ. Οη θνξείο πνπ ηελ αζθνχλ είλαη ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο πνπ ιεηηνπξγνχλ κε απζηεξνχο επνπηηθνχο θαλφλεο. Όιν ην αζθάιηζηξν θαηαβάιιεηαη απφ ηνλ ίδην ηνλ αζθαιηζκέλν. Σν αζθάιηζηξν είλαη αλάινγν κε ηνλ θίλδπλν θαη ην χςνο ησλ παξνρψλ. (Ρφθαο, 2006) 1.2.2 Κνηλσληθή αζθάιηζε Τπάξρνπλ δηάθνξνη θξαηηθνί κεραληζκνί πνπ ιεηηνπξγνχλ ζπκπιεξσκαηηθά κε ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε θαη έρνπλ σο ζθνπφ ηελ πξνζηαζία ησλ πνιηηψλ απφ θηλδχλνπο πνπ κπνξεί λα απεηινχλ ηελ νηθνλνκηθή ηνπο επεκεξία. Σέηνηνη κεραληζκνί είλαη νη Οξγαληζκνί Αζθάιηζεο Φπζηθψλ Καηαζηξνθψλ, νη Φνξείο Αζθάιηζεο Δμαγσγηθψλ πηζηψζεσλ, ηξαπεδηθψλ θαηαζέζεσλ, πνιηηηθψλ θηλδχλσλ θ.ά. Ο θπξηφηεξνο φκσο θαη ζεκαληηθφηεξνο θξαηηθφο κεραληζκφο είλαη ηα Πξνγξάκκαηα Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο, κε ηα νπνία αληηκεησπίδνληαη πξνβιήκαηα ζρεηηδφκελα κε ηε θηψρεηα, ηε λνζειεία θαη πεξίζαιςε ζηα Ννζνθνκεία θαζψο θαη ηηο ζπληαμηνδνηήζεηο θαη ηελ θάιπςε εξγαηηθψλ αηπρεκάησλ. Σα πξνγξάκκαηα θνηλσληθήο αζθάιηζεο είλαη ππνρξεσηηθά, δηέπνληαη απφ λφκνπο θαη ε ρξεκαηνδφηεζή ηνπο γίλεηαη κε εηζθνξέο ησλ εξγαδνκέλσλ, ησλ εξγνδνηψλ θαζψο θαη ηνπ Κξάηνπο. Πεξηιακβάλνπλ ηηο βαζηθέο αξρέο ησλ αζθαιηζηηθψλ κεραληζκψλ, δειαδή ηελ χπαξμε ηεο επξχηεξεο νκάδαο αζθαιηδφκελσλ θαη ηελ ζπζρέηηζε ησλ παξνρψλ κε ηηο εηζθνξέο. Οη παξνρέο ζηνρεχνπλ ζηελ ζπκπιήξσζε ηνπ εηζνδήκαηνο ησλ αζθαιηδνκέλσλ θαη παξνπζηάδνπλ ζηνηρεία αλαδηαλνκήο εηζνδήκαηνο, ζπλδπάδνπλ δειαδή ηελ 4

«αξρή ηεο ίζεο κεηαρείξηζεο» κε ηελ αξρή ηεο «θνηλσληθήο επάξθεηαο». Πέξαλ ηεο θνηλσληθήο αζθάιηζεο ππάξρεη θαη ηα πξνγξάκκαηα θνηλσληθήο πξφλνηαο, ηα νπνία ζηνρεχνπλ ζηελ ηθαλνπνίεζε βαζηθψλ θνηλσληθψλ ζηφρσλ θαη δελ δηέπνληαη απφ ηηο αζθαιηζηηθέο αξρέο, θαζψο δελ πξνυπνζέηνπλ ηελ χπαξμε εηζθνξψλ εθ κέξνπο ησλ ιεπηψλ θαη ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ηα θνξνινγηθά έζνδα ηνπο θξάηνπο.(ρφθαο, 2006) 1.3 ΠΡΟΫΠΟΘΔΔΗ ΑΦΑΛΗΗΜΟΣΖΣΑ ΚΗΝΓΤΝΟΤ Γηα λα κπνξεί έλαο θίλδπλνο λα ραξαθηεξηζηεί θαζαξφο θίλδπλνο θαη αζθαιίζηκνο ζα πξέπεη λα πιεξνί νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο: - Σελ ύπαξμε κεγάινπ αξηζκνύ νκνηνγελώλ (νκνεηδώλ) πεξηπηώζεσλ, δειαδή ζε θάζε νκάδα (θαηεγνξία) λα ππάξρεη ηθαλφο αξηζκφο πεξηπηψζεσλ κε παξφκνηα ραξαθηεξηζηηθά, ψζηε ν αζθαιηζηήο βάζεη ηνπ Νφκνπ ησλ Μεγάισλ Αξηζκψλ λα κπνξεί λα πξνβιέςεη κε αζθάιεηα ηελ κέζε ζπρλφηεηα θαη ηηο επηπηψζεηο θάζε δεκηάο. - ε δεκηά λα είλαη ησταία θαη όρη εζθεκκέλε, δειαδή αλ ν αζθαιηζκέλνο πξνθαιέζεη εζθεκκέλα κία δεκηά δελ κπνξεί λα απνδεκησζεί. Δπίζεο ε δεκηά πξέπεη λα είλαη ηπραία θαζψο θαη ν Νφκνο ησλ Μεγάισλ Αξηζκψλ βαζίδεηαη ζε ηπραία εκθάληζε γεγνλφησλ. - ε δεκηά λα είλαη θαζνξηζκέλε θαη κεηξήζηκε θαη ζπγθεθξηκέλα λα έρεη ηα εμήο θξηηήξηα : πνζφ, αηηία, ρξφλν θαη ηφπν. - ε δεκηά λα κελ είλαη θαηαζηξνθηθή ή εθηεηακέλε, γηαηί ζε πεξίπησζε κίαο εθηεηακέλεο δεκηάο (ζεηζκνχ, ζχειιαο ππξθαγηάο θαη άιισλ θπζηθψλ θαηαζηξνθψλ κπνξεί λα εκθαληζηνχλ πνιιέο παξάιιειεο απψιεηεο, θαηαξξίπηνληαο έηζη ηελ βάζε ηεο αζθάιηζεο πνπ είλαη ε δηαλνκή ησλ δεκηψλ ησλ ιίγσλ ζηνπο πνιινχο. - ε πηζαλόηεηα δεκηάο λα είλαη κεηξήζηκε, λα κπνξεί δειαδή λα ππνινγηζηεί ε κέζε ζπρλφηεηα θαη ζνβαξφηεηα ησλ απσιεηψλ. - ην αζθάιηζηξν λα είλαη ινγηθό θαη ηαπηόρξνλα ειθπζηηθό, θαζψο δελ πξέπεη λα ππεξβαίλεη ηε κέζε αλακελφκελε δεκηά. 5

1.4 ΒΑΗΚΔ ΝΟΜΗΚΔ ΑΡΥΔ Σα αζθαιηζηήξηα ζπκβφιαηα δηέπνληαη απφ λνκηθέο αξρέο νη νπνίεο ξπζκίδνπλ ηελ αζθαιηζηηθή ζχκβαζε θαη ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε γεληθφηεξα. Οη αξρέο απηέο είλαη: Α) Ζ ΑΡΥΖ ΣΖ ΑΠΟΕΖΜΗΩΖ Ζ αξρή απηή νξίδεη φηη έλαο αζθαιηζκέλνο δελ κπνξεί λα εηζπξάμεη πεξηζζφηεξα απφ ηελ δεκηά, δειαδή δελ κπνξεί λα ηνπ απνθέξεη θέξδνο. Έρεη δχν βαζηθνχο ζθνπνχο: * λα εκπνδίζεη ηνλ αζθαιηζκέλν λα θεξδίζεη απφ ηελ αζθάιηζε, αιιά λα απνδεκησζεί ζην βαζκφ πνπ νξίδεηαη απφ ην αζθαιηζηήξην ζπκβφιαην. * λα κεηψζεη ηνλ εζηθφ θίλδπλν εζθεκκέλεο πξφθιεζεο ηεο δεκίαο γηα επηθεξδείο ζθνπνχο. Τπάξρνπλ φκσο θάπνηεο εμαηξέζεηο απφ ηελ αξρή ηεο απνδεκίσζεο θαη απηέο είλαη: Σα αζθαιηζηήξηα αμίαο φπνπ απνδεκηψλεηαη φιν ην πνζφ πνπ έρεη νξηζζεί ζηελ αζθάιηζε αλεμάξηεηα απφ ηελ πξαγκαηηθή αμία θαη αθνξνχλ θπξίσο ζπιινγέο, αληίθεο, έξγα ηέρλεο, θεηκήιηα, θ.ιπ. ε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο ν πξνζδηνξηζκφο ηεο αμίαο ηνπο γίλεηαη απφ πξαγκαηνγλψκνλα. Ζ αζθάιηζε ζε θόζηνο απνθαηάζηαζεο (ρσξίο απφζβεζε), φπνπ απνδεκηψλεηαη φιν ην πνζφ γηα ηελ απνθαηάζηαζε ησλ δεκηψλ. (παξφκνηα ινγηθή κε ηελ αζθάιηζε ζε πξψην θίλδπλν) Ζ αζθάιηζε δσήο, φπνπ θαηαβάιιεηαη έλα πνζφ ζε πεξίπησζε ζαλάηνπ ηνπ αζθαιηζκέλνπ θαη γη απηφ νλνκάδεηαη θαη αζθαιηζηήξην πξνζψπνπ ή αζθαιηζηήξην πνζνχ. ε απηή ηελ πεξίπησζε δελ ππάξρεη απφζβεζε, θαζψο ην πνζφ ηεο απνδεκίσζεο είλαη πξνζπκθσλεκέλν. Β) Ζ ΑΡΥΖ ΣΟΤ ΑΦΑΛΗΗΜΟΤ ΤΜΦΔΡΟΝΣΟ Απηή ε αξρή νξίδεη φηη ν αζθαιηζκέλνο ζα πξέπεη λα βιάπηεηαη νηθνλνκηθά ή κε θάπνηνλ άιιν ηξφπν απφ ηελ δεκηά θαη είλαη βαζηθή πξνυπφζεζε γηα ηελ ηζρχ 6

ηνπ αζθαιηζηεξίνπ ζπκβνιαίνπ. Έρεη ηνπο εμήο ζθνπνχο: α. ηελ εκπφδηζε ηεο θεξδνζθνπίαο β. ηελ κείσζε ηνπ εζηθνχ θηλδχλνπ γ. ηελ κέηξεζε ηεο δεκηάο ηα αζθαιηζηήξηα δσήο, δηθαηνχρνο κπνξεί λα νξηζζεί νπνηνζδήπνηε θαη δελ απαηηείηαη λα έρεη αζθαιίζηκν ζπκθέξνλ απφ ηε δσή ηνπ αζθαιηδνκέλνπ, αλ ν νξηζκφο γίλεη απφ ηνλ ίδην ηνλ αζθαιηδφκελν θαη φρη απφ ηξίην. Σξίηνο κπνξεί λα ζπλάςεη αζθαιηζηήξην δσήο γηα θάπνηνλ ηξίην κόλν αλ είλαη ζπγγελήο εμ αίκαηνο. Μηα επηρείξεζε κπνξεί λα αζθαιίζεη ηε δσή φισλ ησλ ππαιιήισλ ηεο γηαηί ε βησζηκφηεηά ηεο εμαξηάηαη απ απηνχο. Γ) Ζ ΑΡΥΖ ΣΖ ΤΠΟΚΑΣΑΣΑΖ Ο Αζθαιηζηήο παίξλεη ηε ζέζε ηνπ Αζθαιηζκέλνπ ζηε δηεθδίθεζε ηεο απνδεκίσζεο γηα ηε δεκηά πνπ θάιππηε ην ζπκβφιαην. Ζ ππνθαηάζηαζε εθαξκφδεηαη αλ έρεη πξνεγεζεί απνδεκίσζε. Ζ αξρή ηεο ππνθαηάζηαζεο ζθνπεχεη : α) ζηελ απνηξνπή ηνπ αζθαιηζκέλνπ λα εηζπξάμεη δχν θνξέο ηελ απνδεκίσζε γηα ηελ ίδηα δεκηά β) ζην λα απνδψζεη επζχλε ζηνλ ππαίηην. Γ) Ζ ΑΡΥΖ ΣΖ ΜΔΓΗΣΖ ΚΑΛΖ ΠΗΣΖ Με ηελ αξρή ηεο κεγίζηεο θαιήο πίζηεο επηβάιιεηαη εηιηθξίλεηα θαη εληηκφηεηα απφ ηα δχν ζπκβαιιφκελα κέξε θαη γη απηφ έρνπλ πνιχ κεγάιε ζεκαζία ηα παξαθάησ ζηνηρεία : Η Δήλφζη. Ο αζθαιηζηήο δελ κπνξεί λα απνδεκηψζεη ηνλ αζθαιηζκέλν ζε πεξίπησζε πνπ ε δήισζε είλαη ιαλζαζκέλε ή ςεπδήο ζε βαζηθά ηεο ζεκεία. 7

Η απόκρσυη γεγονόηφν. Ο αζθαιηζηήο αξλείηαη λα απνδεκηψζεη φηαλ απνδεηρζεί φηη ν αζθαιηζκέλνο γλψξηδε ηε ζεκαζία ησλ απνθξπκκέλσλ ζηνηρείσλ ή ζε πεξίπησζε πνπ ν αζθαιηζκέλνο είρε δφιην ζθνπφ λα εμαπαηήζεη ηνλ αζθαιηζηή. Οι Δεζμεύζεις. ε κε ηήξεζε δέζκεπζεο, ε δεκηά δελ απνδεκηψλεηαη αλ ην ζπκβφιαην αθπξσζεί πξηλ απφ απηή, άιισο ν αζθαιηζηήο πξέπεη λα απνδείμεη φηη ε παξάιεηςε ήηαλ νπζηψδεο θαη απμάλεη ηνλ θίλδπλν μόνιμα θαη ότι προζφρινά. Δ) Ζ ΑΡΥΖ ΣΖ ΝΟΜΗΜΟΣΖΣΑ Ζ αξρή απηή ζθνπεχεη ζην λα μην αζθαλίζονηαι παξάλνκα αληηθείκελα ή θαηαζηάζεηο (π.ρ. αληηθείκελα θιεπηαπνδνρήο, κεηαθνξά λαξθσηηθψλ θ.ιπ.). Σ) Ζ ΑΡΥΖ ΣΖ ΤΝΔΗΦΟΡΑ Όηαλ ε αζθάιηζε είλαη πνιιαπιή, δειαδή φηαλ ν θίλδπλνο θαιχπηεηαη απφ πεξηζζφηεξα ηνπ ελφο ζπκβφιαηα (φπσο ζηηο πεξηπηψζεηο κηθηήο αζθάιηζεο απηνθηλήηνπ, αζθάιεηα πξνζσπηθνχ αηπρήκαηνο), ηφηε ν αζθαιηζηήο δηθαηνχηαη λα εηζπξάμεη απφ ηνπο άιινπο αζθαιηζηέο ην πνζνζηφ ηεο απνδεκίσζεο πνπ ηνπο αλαινγεί. Ε) Ζ ΑΡΥΖ ΣΖ ΠΛΖΗΔΣΔΡΖ ΑΗΣΗΑ H αξρή ηεο πιεζηέζηεξεο αηηίαο (Causa Proxima) απνηειεί βαζηθή αξρή ζε φια ηα είδε ησλ αζθαιίζεσλ θαη ζεκαίλεη φηη ζε απηή νθείιεηαη ζην κεγαιχηεξν βαζκφ ε επέιεπζε ηνπ θηλδχλνπ. Ο θαζνξηζκφο ηεο πιεζηέζηεξεο αηηίαο δελ είλαη εχθνινο θαη ζπρλά νξηζηηθνπνηείηαη ζηα δηθαζηήξηα. χκθσλα κε ην Αγγιηθφ Γίθαην ν αζθαιηδφκελνο είλαη ππεχζπλνο λα αλαθέξεη ην αίηην ηεο δεκηάο θαη ζηε ζπλέρεηα ν αζθαιηζηήο είηε ην απνδέρεηαη θαη πξνρσξεί ζηελ απνδεκίσζε, αλ ν θίλδπλνο είλαη θαιππηφκελνο, είηε ην απνξξίπηεη, νπφηε ν αζθαιηδφκελνο έρεη ην δηθαίσκα λα επαλέιζεη κε λέν αίηην. (Νεθηάξηνο, 2003). 8

1.4.1. Πξνϋπνζέζεηο ηζρύνο ηνπ αζθαιηζηηθνύ ζπκβνιαίνπ Γηα λα είλαη ηζρπξφ έλα αζθαιηζηήξην ζπκβφιαην ζα πξέπεη λα ηζρχνπλ νη εμήο πξνυπνζέζεηο: - Αίηηζη και αποδοτή Δίλαη βαζηθή πξνυπφζεζε ηνπ αζθαιηζηεξίνπ λα ππάξρεη αλάγθε θαη λα γίλεηαη αίηεζε απφ ηνλ αζθαιηδφκελν θαη ν αζθαιηζηήο λα ηελ απνδέρεηαη εθ κέξνπο ηεο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο. ηελ πεξίπησζε αζθαιίζεσλ πεξηνπζίαο ε αίηεζε θαη ε απνδνρή κπνξεί λα είλαη πξνθνξηθή ή γξαπηή, ζπλήζσο φκσο είλαη γξαπηή θαη ν αζθαιηζκέλνο ππνγξάθεη ηελ αίηεζε θαη πιεξψλεη ην πξψην αζθάιηζηξν (ή ππνγξάθεη γηα ηελ πιεξσκή ηνπ εληφο ελφο νξηζκέλνπ ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο) θαη ν αζθαιηζηήο απνδέρεηαη ηελ αίηεζε γηα ινγαξηαζκφ ηεο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο. Δλψ ζηηο αζθαιίζεηο πεξηνπζίαο θαη επζχλεο κπνξεί ν αζθαιηζηηθφο πξάθηνξαο λα εθδίδεη αζθαιηζηήξηα ζπκβφιαηα, ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο δελ κπνξεί λα δεζκεχεη ηελ εηαηξία, ε νπνία πξέπεη λα εγθξίλεη ηελ αίηεζε αζθάιηζεο. ηελ πεξίπησζε αζθάιηζεο δσήο, ν αζθαιηζηηθφο πξάθηνξαο δελ κπνξεί λα δεζκεχεη ηελ εηαηξία θαη σο εθ ηνχηνπ ε αίηεζε ηνπ αζθαιηδνκέλνπ πξέπεη λα είλαη γξαπηή θαη ζα πξέπεη λα εγθξηζεί απφ ηελ αζθαιηζηηθή εηαηξία πξηλ ηζρχζεη ην ζπκβφιαην. Αλ ν ππνςήθηνο αζθαιηδφκελνο εγθξηζεί σο αζθαιίζηκνο, ηφηε ε αζθάιηζε δσήο μεθηλά απφ ηελ εκεξνκελία θαηαβνιήο ησλ πξψησλ αζθαιίζηξσλ θαη θπζηθά κεηά ηελ ππνβνιή ηεο αηηήζεσο θαη ηελ νινθιήξσζε ησλ απαηηνχκελσλ ηαηξηθψλ εμεηάζεσλ. - Σεβαζμός ηων όρων Δίλαη βαζηθή πξνυπφζεζε γηα ηελ ηζρπξφηεηα ηνπ αζθαιηζηεξίνπ ζπκβνιαίνπ θαη πξνυπνζέηεη ηελ εθπιήξσζε ησλ ππνρξεψζεσλ ησλ ζπκβαιινκέλσλ. Ο αζθαιηδφκελνο ππνρξενχηαη λα θαηαβάιιεη ηα αζθάιηζηξα θαη λα ιακβάλεη κέηξα αζθαιείαο θαη πεξηνξηζκνχ ησλ θηλδχλσλ θαη ν αζθαιηζηήο απφ ηε κεξηά ηνπ ππνρξενχηαη λα θαηαβάιιεη ηελ απνδεκίσζε ζε πεξίπησζε επέιεπζεο ηνπ θηλδχλνπ ζχκθσλα πάληα κε ηελ ηζρχνλ ζπκβφιαην. 9

- Τα ζσμβαλλόμενα μέρη να έτοσν δικαιοπρακηική ικανόηηηα Απηφ ζεκαίλεη φηη ηα ζπκβαιιφκελα κέξε ζα πξέπεη λα είλαη ελήιηθεο θαη λα έρνπλ απφ ην λφκν ηε δπλαηφηεηα λα ππνγξάςνπλ λφκηκε θαη ηζρπξή ζχκβαζε. - Νόμιμος ζκοπός Σν αζθαιηζηήξην ζπκβφιαην πξέπεη λα είλαη έλλνκν θαη λα κελ επηηξέπεη ηελ πξνψζεζε παξάλνκσλ πξάμεσλ αληίζεησλ ζην δεκφζην ζπκθέξνλ. 1.4.2. Βαζηθά κέξε ηνπ αζθαιηζηεξίνπ Σα βαζηθά κέξε ελφο αζθαιηζηεξίνπ ζπκβνιαίνπ, ηα νπνία πεξηέρνληαη ζηα πεξηζζφηεξα ζπκβφιαηα είλαη ηα εμήο: Οη Γειώζεηο Σν πξψην κέξνο ησλ αζθαιηζηεξίσλ ζπκβνιαίσλ είλαη νη δειψζεηο, φπνπ πεξηιακβάλνληαη φια ηα απαξαίηεηα ζηνηρεία ηνπ αζθαιηδφκελνπ, πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο, νηθνλνκηθά θαη πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, ζηα πιαίζηα πάληα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηνλ ζθνπφ θαη ην αληηθείκελν ηεο αζθάιηζεο. Ζ ζπκθσλία ηεο αζθάιηζεο Δίλαη ην βαζηθφηεξν κέξνο ηεο αζθάιηζεο, φπνπ πεξηγξάθνληαη φιεο νη ππνρξεψζεηο ηνπ αζθαιηζηή έλαληη ηνπ αζθαιηδφκελνπ. Ζ ζπκθσλία αζθάιηζεο κπνξεί λα είλαη πξψηνλ γηα ηελ θάιπςε ζπγθεθξηκέλσλ θηλδχλσλ, νη νπνίνη ζα πξέπεη λα αλαθέξνληαη ζαθψο θαη ηζρχεη κφλνλ γηα απηνχο, θαη δεχηεξνλ γηα ηελ θάιπςε παληφο θηλδχλνπ φπνπ θαιχπηνληαη φιεο νη δεκίεο εθηφο απηψλ πνπ ελδερνκέλσο εμαηξνχληαη. Οη Δμαηξέζεηο Τπάξρνπλ νη εμαηξνχκελνη Κίλδπλνη, νη εμαηξνχκελεο Απνδεκηψζεηο θαη ε εμαηξνχκελε Πεξηνπζία. Οη ιφγνη πνπ ηίζεληαη απηέο νη εμαηξέζεηο είλαη νη εμήο: κε αζθαιίζηκνη θίλδπλνη, παξνπζία εμαηξεηηθψλ θηλδχλσλ, θάιπςε απφ άιινπο ηχπνπο ζπκβνιαίσλ. 10

Οη Όξνη Δίλαη ζεκαληηθφ λα ηεξνχληαη νη φξνη ηνπ αζθαιηζηεξίνπ ζπκβνιαίνπ απφ ηελ κεξηά ηνπ αζθαιηδφκελνπ πξνθεηκέλνπ ν αζθαιηζηήο λα κπνξεί λα εθηειέζεη κε ηε ζεηξά ηνπ ηηο ππνρξεψζεηο ηνπ. Οη φξνη ηνπ ζπκβνιαίνπ πξέπεη λα αθνινπζνχληαη πηζηά απφ ηνλ αζθαιηδφκελν ψζηε λα κπνξέζεη ζηελ ζπλέρεηα λα απνδεκησζεί ζην ρξφλν θαη ην βαζκφ πνπ έρεη ζπκθσλεζεί. Γηάθνξεο δηαηάμεηο Οη δηαηάμεηο πνπ δηέπνπλ φια ηα αζθαιηζηήξηα ζπκβφιαηα αθνξνχλ ηε ζρέζε ηνπ αζθαιηζηή θαη ηνπ αζθαιηδφκελνπ θαζψο θαη ηελ ζρέζε θαη ηελ επζχλε ηνπ αζθαιηζηή πξνο ηξίηνπο. 1.5 ΟΦΔΛΖ ΣΖ ΗΓΗΩΣΗΚΖ ΑΦΑΛΗΖ Ζ Αζθάιηζε ζπλεπάγεηαη ζεκαληηθά νθέιε γηα ηελ θνηλσλία ηα νπνία πεξηιεπηηθά είλαη ηα εμήο: Μεησκέλε αλάγθε πξόζζεησλ απνζεκαηηθώλ Καζψο κε ηελ αζθάιηζε κεηψλεηαη ν αληηθεηκεληθφο θίλδπλνο, κεηψλεηαη θαη επέθηαζε θαη ε αλάγθε ησλ αηφκσλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ λα δηαηεξνχλ πξφζζεηα απνζεκαηηθά ψζηε λα αληηκεησπίδνπλ κειινληηθνχο επεξρφκελνπο θηλδχλνπο. Σα απαηηνχκελα απνζεκαηηθά κέζσ ηεο αζθάιηζεο είλαη πνιχ κηθξφηεξα απφ εθείλα πνπ ζα έπξεπε λα ζπζζσξεχνπλ ηα άηνκα απφ κφλα ηνπο θαη έηζη ζπληειείηαη ε βειηίσζε ηεο θαηαλνκήο ησλ παξαγσγηθψλ πφξσλ ηεο νηθνλνκίαο. Πεγή επελδπηηθώλ θεθαιαίσλ Οη αζθαιηζηηθέο εηαηξείεο απνηεινχλ ηνπο βαζηθφηεξνπο επελδπηέο ζηηο ζχγρξνλεο νηθνλνκίεο θαη επηθέξνπλ ζεκαληηθά απνηειέζκαηα ζηηο Κεθαιαηαγνξέο επηδξψληαο ζηα επηηφθηα θαη ζηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε. Απηφ θαίλεηαη θαη απφ ην γεγνλφο φηη ε ζπζζψξεπζε απνζεκαηηθψλ απφ ηηο αζθαιηζηηθέο εηαηξείεο, νδεγεί ζηε βειηίσζε ηεο θαηαλνκήο ησλ πφξσλ κεηαμχ θαηαλάισζεο θαη απνηακίεπζεο, ζηε κείσζε ησλ επηηνθίσλ θαη ζηελ αχμεζε 11

ησλ επελδχζεσλ θαη ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο. Μεησκέλνο πηζησηηθόο θίλδπλνο Σν πηζησηηθφ ζχζηεκα ππνζηεξίδεηαη απφ ηελ χπαξμε ηνπ αζθαιηζηηθνχ ζπζηήκαηνο θαζψο ηα άηνκα θαη νη επηρεηξήζεηο πνπ είλαη επαξθψο αζθαιηζκέλα έρνπλ ρακειφηεξν πηζησηηθφ θίλδπλν. πλεπψο δηεπθνιχλεηαη ε παξνρή δαλεηνδνηήζεσλ θαη εληζρχεηαη ην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα. Πξόιεςε δεκηώλ Ζ πξφιεςε ησλ δεκηψλ απνηειεί ηελ ζεκαληηθφηεξε ιεηηνπξγία ησλ αζθαιηζηηθψλ εηαηξεηψλ. Οη πην ραξαθηεξηζηηθέο πεξηπηψζεηο πξνγξακκάησλ πξφιεςεο δεκηψλ πνπ αθνινπζνχληαη απφ ηηο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο είλαη: - Οδηθή αζθάιεηα θαη κείσζε ζαλάησλ απφ ηξνραία αηπρήκαηα - Πξφιεςε εξγαηηθψλ αηπρεκάησλ - Πξφιεςε θινπψλ απηνθηλήησλ - Πξφιεςε εκπξεζκψλ - Πξφιεςε ειαηησκαηηθψλ πξντφλησλ - Πξνδηαγξαθέο αζθαιείαο κεραλνινγηθψλ εμνπιηζκψλ, θ.ά. Μέζσ απηψλ ησλ πξνγξακκάησλ πξφιεςεο πξνθχπηεη θνηλσληθφ φθεινο θαη ζαθψο κεησηηθή επίδξαζε επί ησλ αζθαιίζηξσλ. Βειηίσζε θνηλσληθήο θαη επηρεηξεκαηηθήο ζηαζεξόηεηαο Ζ χπαξμε αζθαιηζηηθψλ αγνξψλ νδεγεί ζηελ θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή ζηαζεξφηεηα ησλ αηφκσλ, ησλ νηθνγελεηψλ, ησλ επηρεηξήζεσλ θαη γεληθφηεξα ηεο θνηλσλίαο. ε πεξηπηψζεηο ζνβαξψλ δεκηψλ φπσο ζάλαηνο ηνπ αξρεγνχ κίαο νηθνγέλεηαο, εθηεηακέλεο δεκηέο απφ ππξθαγηά ζε κία επηρείξεζε, ή αθφκα θαηαζηξνθή νιφθιεξσλ πφιεσλ απφ ζεηζκφ, νη πεξαηηέξσ επηπηψζεηο ησλ δεκηψλ απηψλ ζα ήηαλ αδχλαην λα μεπεξαζηνχλ ρσξίο ηελ νηθνλνκηθή αξσγή ηνπ αζθαιηζηηθνχ ζπζηήκαηνο. 1.6 Ο ΡΟΛΟ ΣΖ ΗΓΗΩΣΗΚΖ ΑΦΑΛΗΖ ΣΖΝ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ Ζ αζθάιηζε απνηειεί κηα ηδηαίηεξα ζεκαληηθή ιεηηνπξγία ηνπ νηθνλνκηθνχ θαη θνηλσληθνχ πεξηβάιινληνο. 12

Πξνζθέξεη έλα βαζηθφ αλζξψπηλν αγαζφ, ηελ αζθάιεηα θαιχπηνληαο κηα βαζηθή αλζξψπηλε αλάγθε, ην αίζζεκα αζθάιεηαο. Απνθηά κάιηζηα φιν θαη κεγαιχηεξε ζεκαζία φζν πεξηζζφηεξν αλαπηχζζεηαη ε νηθνλνκία θαη ε ηερλνινγία. Ζ ζπκβνιή ηεο ηδησηηθήο αζθάιηζεο ζηελ Δζληθή νηθνλνκία είλαη πνιιαπιή. Ζ ηδησηηθή αζθάιηζε απνηειεί κέζν ζπγθέληξσζεο θεθαιαίσλ. Απηφ απνηειεί παξάιιεια θαη ζηαζεξφ ζηφρν ηεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο. Πέξα απφ ηε ζπκβνιή απηή ζε εζληθφ επίπεδν θαιχπηεη επίζεο ηηο νηθνλνκηθέο ζπλέπεηεο πνπ πξνθαινχληαη απφ ηελ επέιεπζε ησλ θάζε κνξθήο θηλδχλσλ θαη πνπ απεηινχλ ηα πξφζσπα θαη ηηο πεξηνπζίεο ηνπο. Ζ ηδησηηθή αζθάιηζε επηδξά ζηελ νηθνλνκία κε ηξεηο θπξίσο ηξφπνπο: Με ηελ απνθαηάζηαζε ησλ δεκηψλ. Με ηελ ελζάξξπλζε ησλ απνηακηεχζεσλ. Με ηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ επελδχζεσλ. Με ηην αποκαηάζηαζη ηφν ζημιών Δπηηπγράλεηαη ε νκαινπνίεζε ησλ νηθνλνκηθψλ επηπηψζεσλ απφ δεκηέο ζηε δξαζηεξηφηεηα ησλ δηαθφξσλ νηθνλνκηθψλ κνλάδσλ, γεγνλφο πνπ ζπκβάιεη ζηε δηαηήξεζε ηεο νηθνλνκίαο. Με ηε κεηάζεζε ησλ θηλδχλσλ απφ ην νηθνλνκηθά ελεξγφ άηνκν ζε έλαλ αξκφδην νξγαληζκφ αζθάιηζεο δηεπξχλνληαη ηα πεξηζψξηα δξάζεο ηεο νηθνλνκίαο θαη ελζαξξχλνληαη νη επηρεηξεκαηηθέο πξσηνβνπιίεο θαη δξαζηεξηφηεηεο. Με ηην ενθάρρσνζη ηφν αποηαμιεύζεφν Ζ δξαζηεξηφηεηα κηαο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο έρεη σο θχξην ζηφρν ζε νηαδήπνηε ζηηγκή θξηζεί απαξαίηεην λα είλαη ζε ζέζε λα απνθαηαζηήζεη νηθνλνκηθά ηνλ αζθαιηζκέλν. Γηα λα ην δηαζθαιίζεη απηφ δεκηνπξγεί απνζέκαηα απφ ηα αζθάιηζηξα πνπ ζπγθεληξψλεη. 13

Σν ζχλνιν ησλ αζθαιίζηξσλ πνπ ζπγθεληξψλεηαη απφ ηηο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο γηα λα αληηκεησπηζηνχλ κειινληηθέο απαηηήζεηο απνηειεί απνηακηεπκέλα δηαζέζηκα θεθάιαηα. Ηδηαίηεξα ηα αζθάιηζηξα δσήο, επεηδή έρνπλ κηα ζηαζεξή θαη καθξνρξφληα δέζκεπζε απνηεινχλ έλα ζεβαζηφ απφζεκα πξνο αμηνπνίεζε. Με ηην τρημαηοδόηηζη ηφν επενδύζεφν Ζ ηδησηηθή αζθάιηζε ρξεκαηνδνηεί ηηο επελδχζεηο ηεο κέζσ ησλ δηαζεζίκσλ θεθαιαίσλ ηεο. ηηο αλεπηπγκέλεο νηθνλνκίεο έλαο απφ ηνπο θχξηνπο θνξείο καθξνρξφληαο ρξεκαηνδφηεζεο θαη ηξνθνδφηεζεο ηεο θεθαιαηαγνξάο είλαη νη αζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο ηδίσο ηεο δσήο. Απφ φια ηα παξαπάλσ γίλεηαη εκθαλέο φηη κε ηελ απνθαηάζηαζε ησλ δεκηψλ, ηελ ελζάξξπλζε ησλ απνηακηεχζεσλ θαη ηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ επελδχζεσλ ε ηδησηηθή αζθάιηζε ζπκβάιιεη ζηελ αλάπηπμε ηεο νηθνλνκίαο. (Δζληθή Αζθαιηζηηθή,1995) 14

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 Ο : ΣΑΞΗΝΟΜΖΖ ΚΑΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ ΗΓΗΩΣΗΚΖ ΑΦΑΛΗΖ 2.1 ΣΑΞΗΝΟΜΖΖ ΚΑΗ ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΑΦΑΛΗΖ Οη γεληθέο αζθαιίζεηο ηαμηλνκνχληαη σο εμήο: Αζθαιίζεηο Καηνλνκαδνκέλσλ Κηλδχλσλ (Ππξφο, Μεηαθνξψλ) Αζθαιίζεηο Καηά Παληφο Κηλδχλνπ (Αζθαιίζεηο Έξγσλ) Αζθαιίζεηο Δπζχλεο (Απηνθηλήησλ) Αζθαιίζεηο πξαγκάησλ (έλα αγαζφ θηλεηφ ή αθίλεην) (Ππξφο, Μεηαθνξψλ, Μερ. Βιαβψλ) Αζθαιίζεηο επζχλεο + απξαμίαο + πηζηψζεσλ (απηνθηλήησλ, αζηηθήο, επαγγεικαηηθήο απψιεηαο θεξδψλ.) Αζθαιίζεηο δεκηψλ ζε άηνκα (ζσκαηηθή αθεξαηφηεηα) Οη Αζθαιίζεηο κειεηψληαη θάησ απφ ηξεηο νπηηθέο πιεπξέο : α) Σελ Οηθνλνκηθή πιεπξά (απνηειέζκαηα) β) Σε Ννκηθή πιεπξά (λφκνη, θαλνληζκνί) θαη γ) Σελ Σερληθή πιεπξά (αζθάιηζηξα, φξνη, θ.α.) 2.2 ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΩΝ ΗΓΗΩΣΗΚΖ ΑΦΑΛΗΖ Σα αζθαιηζηηθά πξνγξάκκαηα δηαθξίλνληαη ζε: πξνγξάκκαηα αηνκηθήο αζθάιηζεο, αζθάιεηεο πεξηνπζίαο θαζψο θαη αζθάιεηεο επηρεηξήζεσλ. 2.2.1 Πξνγξάκκαηα αηνκηθήο αζθάιηζεο Αζθάιεηεο δσήο Σα αζθαιηζηηθά πξνγξάκκαηα δσήο πεξηνξηζκέλεο ρξνληθήο δηάξθεηαο παξέρνπλ ηελ δπλαηφηεηα ζηνλ αζθαιηδφκελν λα εμαζθάιηζε ην κέιινλ ηεο νηθνγέλεηαο ηνπ κέζα απφ ηελ ζχλαςε αζθαιηζηηθνχ πξνγξάκκαηνο ζπγθεθξηκέλνπ ρξφλνπ ην νπνίν παξέρεη άκεζα απνδεκηψζεηο ζε πεξίπησζε 15

απξφβιεπηνπ πεξηζηαηηθνχ, απψιεηαο δσήο. Πεγή: Αιεμίνπ-Αξζελίνπ Αζθάιεηεο, (2009), Αζθάιεηεο δσήο. Αζθάιεηεο πγείαο Πξφθεηηαη γηα λνζνθνκεηαθά πξνγξάκκαηα κε ηα νπνία ε αζθαιηζηηθή εηαηξεία θαιχπηεη ηα έμνδα πνπ αθνξνχλ ζηε λνζειεία ηνπ αζθαιηζκέλνπ ζε νπνηαδήπνηε θιηληθή ζηελ Διιάδα ε ζην εμσηεξηθφ ιφγσ αηπρήκαηνο ε αζζελείαο. Σν θάζε πξφγξακκα πξνζαξκφδεηαη ζηηο αηνκηθέο αλάγθεο ηελ ειηθία θαη ηελ θαηάζηαζε πγείαο ηνπ αζθαιηζκέλνπ. Μπνξεί λα έρεη θαη ζπκπιεξσκαηηθέο θαιχςεηο καδί φπσο: Κάιπςε εηζνδήκαηνο ζε πεξίπησζε αληθαλφηεηαο πξνο εξγαζία. Κάιπςε κφληκεο νιηθήο αληθαλφηεηαο απφ αηχρεκα. Κάιπςε κφληκεο νιηθήο αληθαλφηεηαο απφ αζζέλεηα. Δθάπαμ θεθάιαην ζε πεξίπησζε ζνβαξήο αζζέλεηαο. Ζκεξήζην επίδνκα λνζνθνκεηαθήο πεξίζαιςεο. Δθάπαμ θεθάιαην ζε πεξίπησζε απψιεηαο δσήο ιφγσ αηπρήκαηνο, θάιπςε νηθνγέλεηαο. Πεγή: Αιεμίνπ-Αξζελίνπ Αζθάιεηεο, (2009), Τγείαο. χληαμε Ζ αζθάιηζε κε ζθνπφ ηελ ζπληαμηνδφηεζε αζθαιίδεη ηελ θαηαβνιή κεληαίαο ζχληαμεο ζηνλ αζθαιηζκέλν γηα ην ζπλνιηθφ ρξνληθφ δηάζηεκα επηβίσζεο ηνπ. Σα ζπληαμηνδνηηθά πξνγξάκκαηα παξέρνπλ ηε δπλαηφηεηα επηινγήο, ζηαζεξνχ ή απμαλφκελνπ πνζνχ κεληαίαο ζχληαμεο, φπσο επίζεο θαη ηε ζπκκεηνρή ηνπ πειάηε ζηα θέξδε πνπ ζα πξνθχςνπλ απφ ηελ απφδνζε ησλ επελδπφκελσλ θεθαιαίσλ. Παξέρεηαη ε επηπιένλ δπλαηφηεηα ζηνλ πειάηε λα επηιέμεη κεηαμχ πεξηνδηθνχ θαη εθάπαμ αζθαιίζηξνπ. Δπίζεο πξνζθέξεηαη ε δπλαηφηεηα επηινγήο κεληαίαο ε εθάπαμ θαηαβνιήο ηνπ ζπζζσξεπκέλνπ θεθαιαίνπ (ή ζπλδπαζκνχ ηνπο) ζηελ έλαξμε ηεο ζπληαμηνδφηεζεο. Δπηπιένλ πξνζθέξεηαη ε δπλαηφηεηα ζηνλ πειάηε, ζηελ πεξίπησζε δπζάξεζηνπ πεξηζηαηηθνχ, λα κεηαβηβάδεη απηφκαηα ηε κεληαία ζχληαμε, νιφθιεξε ή πνζνζηφ απηήο, ζηνπο δηθαηνχρνπο πνπ ζα νξίζεη, ηζνβίσο ή γηα πεξηνξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα. 16

Ο ζπκβαιιφκελνο έρεη ηε δπλαηφηεηα εμαγνξάο ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπληαμηνδφηεζεο, εάλ ην επηζπκεί. Πεγή: Αιεμίνπ-Αξζελίνπ Αζθάιεηεο, (2009), χληαμε. 2.2.2 Αζθάιεηεο πεξηνπζίαο Αζθάιεηα απηνθηλήηνπ Όινη γλσξίδνπλ φηη ε αζθάιεηα απηνθηλήηνπ είλαη ππνρξεσηηθή απφ ην λφκν. Τπνρξεσηηθφ είλαη γηα αζηηθή επζχλε έλαληη ηξίησλ. Αζηηθή επζχλε είλαη νη ηπρφλ ζσκαηηθέο βιάβεο ή πιηθέο δεκηέο πνπ κπνξεί λα πξνθαιέζεη ην φρεκα καο. Έηζη ζε φια ηα ζπκβφιαηα βιέπνπκε φηη ππάξρεη ε θάιπςε αζηηθήο επζχλεο γηα ζσκαηηθέο βιάβεο κέρξη 500.000 θαη πιηθέο δεκίεο κέρξη 100.000 πνπ κπνξεί λα πξνθιεζνχλ ζε ηξίηνπο. Σα θεθάιαηα απηά πνιχ ζχληνκα ζα απμεζνχλ ζε 1.000.000 κεηά απφ νδεγία ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Πέξαλ ησλ ππνρξεσηηθψλ θαιχςεσλ απφ ην λφκν ππάξρνπλ θαη νη ιεγφκελεο Πξναηξεηηθέο θαιχςεηο, νη νπνίεο είλαη: ππξθαγηά, νιηθή κεξηθή θινπή, ίδηεο δεκίεο, θπζηθά θαηλφκελα θ.ά.. Πεγή: Αιεμίνπ-Αξζελίνπ Αζθάιεηεο, (2009), Απηνθηλήηνπ. Αζθάιεηα ζπηηηνχ Ζ θαηνηθία πνπ είλαη έξγν δσήο θαη εμαζθάιηζεο γηα φινπο απεηιείηαη θαζεκεξηλά απφ απξφβιεπηνπο θηλδχλνπο κε ζνβαξέο νηθνλνκηθέο ή θαη θαηαζηξνθηθέο ζπλέπεηεο. Ζ θαηνηθία απνηειεί έλα απφ ηα πην ζεκαληηθά πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, ζηελ Διιάδα ην πνζνζηφ ηδηνθαηνίθεζεο είλαη πνιχ κεγάιν αιιά ην πνζνζηφ ησλ θαηνηθηψλ πνπ είλαη αζθαιηζκέλεο είλαη ηξαγηθά κηθξφ. Μνλαδηθφο ηξφπνο λα απνθχγνπκε ηηο ζπλέπεηεο απηέο είλαη ε αζθάιηζε ηεο θαηνηθίαο καο γηα ηνπο θηλδχλνπο πνπ ηελ απεηινχλ. Βαζηθφ παθέην Καιχςεσλ: 17

Ππξθαγηά, Κεξαπλφο, Έθξεμε απφ θάζε αηηία, Καπλφο, Βξαρπθχθισκα, Εεκηέο ζην ιέβεηα, κεηάδνζε θσηηάο απφ δάζνο, ρφξηα ή ζάκλνπο. Καηξηθά θαηλφκελα & δεκηέο δηα βξνρήο (ζχειια, θαηαηγίδα, ρηφλη, ραιάδη, πιεκκχξα, δηάξξεμε ζσιελψζεσλ-ππεξρείιηζε δεμακελψλ, δεκηά ζηνλ ειηαθφ ζεξκνζίθσλα, ζξαχζε /δηαξξνή εγθαηαζηάζεσλ απνρέηεπζεο) Εεκηέο ζηελ νηθνδνκή απφ θινπή, θινπή θαη δεκηέο ζην πεξηερφκελν, ζξαχζε θξπζηάιισλ, πξφζθξνπζε νρεκάησλ, πηψζε αεξνζθαθψλ. Κάιπςε ζε αμία θαηλνχξγηνπ. Πεγή: Αιεμίνπ-Αξζελίνπ Αζθάιεηεο, (2009), Καηνηθίαο δαλείνπ. 2.2.3 Αζθάιεηεο επηρεηξήζεσλ Αζθάιεηεο επηρεηξήζεσλ ηαηηζηηθά έρεη απνδεηρζεί πψο κία ζηηο εθηά επηρεηξήζεηο πνπ έρεη θαηαζηξαθεί απφ ππξθαγηά θαη δελ ήηαλ αζθαιηζκέλε θαηάθεξε λα επαλαιεηηνπξγήζεη κεηά απφ πνιχ κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα. Απηφ θαη κφλν ην ζηνηρείν θαζηζηά επηηαθηηθή αλάγθε ζε θάζε επηρείξεζε κηθξή ή κεγάιε λα είλαη αζθαιηζκέλε φζν αθνξά πνιινχο θαζεκεξηλνχο θηλδχλνπο ζηνπο νπνίνπο βξίζθεηαη εθηεζεηκέλε. Ζ Αζθάιεηα επηρεηξήζεσλ πνηθίιεη θαη είλαη αλάινγε ηεο θχζεο ηεο επηρείξεζεο. Ση κπνξεί λα αζθαιηζηεί: Κηηξηαθέο Δγθαηαζηάζεηο, βειηηψζεηο πνπ έρνπλ γίλεη ζην θηίξην, πάγην εμνπιηζκφ πνπ έρεη ν ρψξνο πνπ αζθαιίδεηαη φπσο: γξαθείν, ππνινγηζηέο, κεραλήκαηα θ.α.) ην πεξηερφκελν ηεο επηρείξεζεο ηα εκπνξεχκαηα ε ηηο πξψηεο χιεο. Πεγή: Αιεμίνπ-Αξζελίνπ Αζθάιεηεο, (2009), Αζθάιεηα επηρείξεζεο. 18

Αζθάιεηεο αζηηθήο επζχλεο Ζ αζθάιηζε ηεο Αζηηθήο επζχλεο απνζθνπεί ζηελ απνθαηάζηαζε ηεο βιάβεο πνπ έγηλε ζε ηξίηνπο απφ πηαίζκα ή ακέιεηα, θαιχπηεη ηνλ αζθαιηζκέλν απφ ην ελδερφκελν λα θαηαβάιιεη απνδεκηψζεηο ζε ηξίηνπο εμαηηίαο θάπνηαο ακεινχο ζπκπεξηθνξάο ηνπ.. Οη θαηεγνξίεο επαγγεικαηηψλ πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηα πξνγξάκκαηα απηά είλαη νη γηαηξνί θαη νη θαξκαθνπνηνί, νη πνιηηηθνί κεραληθνί θαη αξρηηέθηνλεο, θνξνηερληθνί ινγηζηέο, δηθεγφξνη. Κάιπςε αζηηθήο επζχλεο, ζεκαίλεη γηα ηελ επηρείξεζε, αλάιεςε ηεο απνδεκίσζεο γηα ινγαξηαζκφ ηεο απφ ηελ αζθαιηζηηθή εηαηξία. Πεγή: Αιεμίνπ-Αξζελίνπ Αζθάιεηεο, (2009), Αζηηθήο επζχλεο. Αζθάιεηα κεηαθνξψλ Ζ αζθάιεηα κεηαθνξψλ θαιχπηεη ηνπο θηλδχλνπο πνπ κπνξεί λα πξνθχςνπλ θαηά ηελ δηάξθεηα κεηαθνξάο ελφο θνξηίνπ, θαη θαιχπηεη απφιπηα ηνλ επηρεηξεκαηία έλαληη ηεο φπνηαο θαηαζηξνθήο. Ζ αζθάιεηα κεηαθνξψλ θαιχπηεη ηα κεηαθεξφκελα εκπνξεχκαηα εληφο θαη εθηφο Διιάδνο θαη κε έλα πνιχ ρακειφ θφζηνο εμαζθαιίδεη ην εκπφξεπκά φπνηα θαη αλ είλαη ε αμία ηνπ. Πεγή: Αιεμίνπ-Αξζελίνπ Αζθάιεηεο, (2009), Αζθάιεηα κεηαθνξψλ. 2.3 ΔΗΓΖ ΑΦΑΛΗΣΗΚΩΝ ΤΜΒΑΔΩΝ 2.3.1 Τπεξαζθάιηζε, ππαζθάιηζε θαη αληαζθάιηζε α) Τπεξαζθάιηζε Τπεξαζθάιηζε έρνπκε φηαλ ην θαιππηφκελν θεθάιαην, δειαδή ε δεισζείζα αζθαιηζηηθή αμία, είλαη κεγαιχηεξε απφ ηελ πξαγκαηηθή αμία θαηά ην ρξφλν πνπ ζπκβαίλεη. 19

ε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο νη ζπκβαιιφκελνη κπνξνχλ λα δεηήζνπλ ηελ κείσζε ηεο δεισζείζαο αζθαιηζηηθήο αμίαο θαζψο θαη ηνπ αζθαιίζηξνπ γηα ην ππφινηπν δηάζηεκα ηεο αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο. Αλ ν ιήπηεο ηεο αζθάιηζεο, ν αζθαιηζκέλνο ή ν δηθαηνχρνο ηεο αζθάιηζεο έρνπλ δειψζεη δφιηα κεγαιχηεξε αμία, ηφηε ε αζθάιηζε ζεσξείηαη άθπξε θαη ν αζθαιηζηήο δηθαηνχηαη ηα δεδνπιεπκέλα αζθάιηζηξα. Αλ φκσο δελ ππάξρεη δφινο, ε ζχκβαζε είλαη ηζρπξή, νπφηε ν αζθαιηζηήο επζχλεηαη κέρξη ηνπ πνζνχ ηεο πξαγκαηηθήο αμίαο ησλ αζθαιηζκέλσλ αγαζψλ θαη έηζη νθείιεη λα επηζηξέςεη ην ππεξβάιινλ αζθάιηζηξν πνπ έρεη εηζπξάμεη. β) Τπαζθάιηζε (ή κεξηθή αζθάιηζε) Τπαζθάιηζε έρνπκε φηαλ ην θαιππηφκελν θεθάιαην, δειαδή ε δεισζείζα αζθαιηζηηθή αμία, είλαη κηθξόηεξε απφ ηελ πξαγκαηηθή αμία θαηά ην ρξφλν πνπ ζπκβαίλεη ε δεκηάο γ)αληαζθάιηζε Ζ Αληαζθάιηζε (Reinsurance) γίλεηαη απφ κέξνπο κηαο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο έλαληη ελφο ή πεξηζζφηεξνπο θηλδχλσλ ηνπο νπνίνπο έρεη ζην ραξηνθπιάθην ηεο θαη γηα ηνπο νπνίνπο θέξεη ηελ επζχλε. Γίλεηαη εθρψξεζε ή κεηαβίβαζε κέξνπο ή ηνπ ζπλφινπ ησλ θηλδχλσλ πνπ έρεη αλαιάβεη κηα αζθαιηζηηθή εηαηξία ζε θάπνηνλ άιινλ «αζθαιηζηή» πνπ θαιείηαη αληαζθαιηζηήο θαη ν νπνίνο ελεξγεί σο αζθαιηζηήο κηαο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο. 2.3.2 Αζθάιηζε ζε 1 ν θαη 2 ν βαζκό α) Αλ ε αζθάιηζε είλαη πξψηνπ θηλδχλνπ Ζ αζθάιηζε ζε 1 ν βαζκφ ή θίλδπλν είλαη έλα είδνο αζθάιηζεο πνπ έρεη δηακνξθσζεί απφ ηελ αζθαιηζηηθή πξαθηηθή θαη δελ πξνβιέπεηαη απφ ην λφκν θαη είλαη κία παξαιιαγή ηεο ππαζθάιηζεο. ηελ νπζία ε αζθάιηζε ζε 1 ν βαζκφ γίλεηαη ζε πεξηπηψζεηο πνπ δελ είλαη 20

πηζαλφ λα ππάξμεη νιηθή δεκία ε νπνία πεξηνξίδεηαη ζε έλα κεδεληθφ πνζνζηφ ηεο αζθαιηζηηθήο αμίαο. Έηζη ν αζθαιηδφκελνο δελ επηβαξχλεηαη κε ην αζθάιηζηξν νιφθιεξεο ηεο αζθαιηζηηθήο αμίαο. Απηφ ην είδνο αζθάιηζεο είλαη ζχλεζεο ζηηο αζθαιίζεηο Ππξφο «ζε πξψηε ππξθαγηά» θαη ηδηαίηεξα ζε ελππφζεθα ηξαπεδηθά δάλεηα φπνπ ππάξρεη ε ππνρξέσζε αζθάιηζεο κέρξη ην χςνο ηνπ πνζνχ ηνπ δαλείνπ θαη φρη ηεο ζπλνιηθήο αζθαιηζηηθήο αμίαο ηνπ αθηλήηνπ. ε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο ε Σξάπεδα είλαη ν ιήπηεο ηεο αζθάιηζεο θαη δηαζθαιίδεη ηελ απνδεκίσζε ηνπ 1005 ηνπ πνζνχ ηνπ δαλείνπ πνπ έρεη ρνξεγήζεη. β) ηελ αζθάιηζε δεπηέξνπ βαζκνύ ή θηλδύλνπ, ην ζπκβόιαην έρεη απαιιαγή θαη ζπγθεθξηκέλα: Δπζεία απαιιαγή, φπνπ ν ιήπηεο ηεο αζθάιηζεο πιεξψλεη ν ίδηνο ην πνζφ ηεο δεκηάο κέρξη έλα νξηζκέλν χςνο θαη αλ ε δεκηά ππεξβαίλεη απηφ ην νξηζκέλν πνζφ ηφηε ην ππεξβάιινλ θαιχπηεηαη απφ ηελ αζθαιηζηηθή εηαηξεία (δηαθνξά). σξεπηηθή απαιιαγή, ε νπνία ρξεζηκνπνηείηαη ζε νξηζκέλα ζπκβφιαηα πεξηνπζίαο θαη φπνπ φιεο νη θαιππηφκελεο δεκηέο ζηε δηάξθεηα ηνπ ρξφλνπ πξνζηίζεληαη κέρξη λα θζάζνπλ έλα νξηζκέλν χςνο. Δάλ νη δεκίεο είλαη κηθξφηεξεο απφ ηελ ζσξεπηηθή απαιιαγή, ν αζθαιηζηήο δελ απνδεκηψλεη ηνλ αζθαιηδφκελν. Αλ φκσο νη δεκίεο ππεξβνχλ ηε ζσξεπηηθή απαιιαγή, ηφηε φιεο νη επφκελεο δεκηέο απνδεκηψλνληαη εμνινθιήξνπ. Πξνλνκηαθή απαιιαγή, ε νπνία ζπλαληάηαη ζπλήζσο ζηηο ζαιάζζηεο αζθαιίζεηο. ε απηή ηελ πεξίπησζε ν αζθαιηζηήο δελ ππνρξενχηαη λα απνδεκηψζεη, αλ ηα έμνδα ηεο δεκηάο είλαη κηθξφηεξα απφ έλα νξηζκέλν πνζφ (πνζνζηφ απαιιαγήο), αιιά φηαλ ε δεκηά ππεξβεί ην πνζφ απηφ, ηφηε απνδεκηψλεηαη εμνινθιήξνπ. Πεξίνδνο αλακνλήο, πνπ νξίδεη έλα ρξνληθφ δηάζηεκα απφ ηελ αξρή ηεο επέιεπζεο ηνπ θηλδχλνπ θαηά ηη νπνίν δε ζα θαηαβάιινληαη αζθαιηζηηθέο παξνρέο. Υξεζηκνπνηείηαη ζπρλά ζηηο αζθαιίζεηο πγείαο θαη αληθαλφηεηαο. 21

2.3.3 Άιια είδε αζθάιηζεο α) Ζ πλαζθάιηζε πλαζθάιηζε έρνπκε, φηαλ ην ίδην ζπκθέξνλ αζθαιίδεηαη θαηά ηνπ ίδηνπ θηλδχλνπ θαη γηα ηελ ίδηα ρξνληθή πεξίνδν ζε πεξηζζφηεξνπο απφ έλαλ αζθαιηζηέο, ν θαζέλαο απφ ηνπο νπνίνπο θέξεη έλα πνζνζηφ ηνπ θηλδχλνπ. Γηαθξίλνπκε δχν πεξηπηψζεηο: Σελ χπαξμε ζπληνληζηή-αζθαιηζηή, νπφηε έρνπκε ηελ πεξίπησζε ηεο γλήζηαο ζπλαζθάιηζεο. Σφηε φηη ν ιήπηεο ηεο αζθάιηζεο ζπλαιιάζζεηαη κφλν κε ην ζπληνληζηή, ν νπνίνο δηεθπεξαηψλεη φιεο ηηο πξαθηηθέο δηαδηθαζίεο, θαζνξίδεη ηνπο φξνπο ηεο αζθάιηζεο, πξνζδηνξίδεη ην αζθάιηζηξν, θαηαξηίδεη ηελ αζθαιηζηηθή ζχκβαζε θαη εθδίδεη ην ζρεηηθφ αζθαιηζηήξην. Δπίζεο, ζε πεξίπησζε επέιεπζεο ηνπ θηλδχλνπ δεζκεχεη ηνπο ππφινηπνπο ζπλαζθαιηζηέο. Σε κε χπαξμε ζπληνληζηή-αζθαιηζηή. Σφηε ν θαζέλαο αζθαιηζηήο κπνξεί λα έρεη δηαθνξεηηθνχο φξνπο, δηαθνξεηηθά αζθάιηζηξα θ.ά., θαη φηαλ επέιζεη ν θίλδπλνο, αθφκα θη αλ έλαο αζθαιηζηήο κπνξεί λα ζπκθσλεί γηα ηελ έθηαζε ηεο δεκίαο, ε άπνςε ηνπ απηή δε δεζκεχεη θαη' αξρήλ θαη ηνπο ππνινίπνπο. Καη ζηηο δχν φκσο παξαπάλσ πεξηπηψζεηο, φηαλ επέιζεη ν θίλδπλνο, ν θάζε αζθαιηζηήο επζχλεηαη ζχκθσλα κε ην πνζνζηφ πνπ έρεη αλαιάβεη. β)γηαδνρηθή_αζθάιηζε Γηαδνρηθή αζθάιηζε ζεκαίλεη φηη κεηά ηελ αξρηθή αζθάιηζε, κπνξεί λα ππάξμεη επφκελε ή κεζεπφκελε αζθάιηζε (ζε δηαθνξεηηθέο ρξνληθέο πεξηφδνπο), γηα ην ίδην αζθαιηζηηθφ ζπκθέξνλ, ρσξίο λα απαηηείηαη ε ζπκθσλία κεηαμχ ησλ αζθαιηζηψλ. Οη επφκελνη αζθαιηζηέο επζχλνληαη κφλν γηα ην ηπρφλ ππφινηπν ηεο αμίαο ηνπ αζθαιηδφκελνπ αληηθεηκέλνπ θαηά ηε ρξνλνινγηθή ζεηξά ησλ αζθαιηζηηθψλ ζπκβάζεσλ εθηφο αλ πξνβιέπεηαη δηαθνξεηηθά ζην αζθαιηζηήξην. 22

γ) Γηπιή αζθάιηζε Δίλαη παξφκνηα κε ηε δηαδνρηθή αζθάιηζε θαη ζεκαίλεη φηη ην αζθαιηζηηθφ ζπκθέξνλ αζθαιίδεηαη πιήξσο γηα ηνπο ίδηνπο θηλδχλνπο ζε πεξηζζφηεξνπο αζθαιηζηέο. Όπσο ζηε δηαδνρηθή, έηζη θαη ζηε δηπιή αζθάιηζε φιεο νη αζθαιίζεηο είλαη ζε ηζρχ, αιιά αζξνηδφκελεο δελ κπνξνχλ λα μεπεξάζνπλ ηελ έθηαζε ηεο αζθαιηζηηθήο δεκηάο θαη θαηά ζπλέπεηα λα νδεγήζνπλ ζε θεξδνζθνπία. Δθηφο εάλ έρεη πξνβιεθζεί θάηη άιιν ζην αζθαιηζηήξην, φινη νη αζθαιηζηέο επζχλνληαη ζε νιφθιεξν κέρξη ην αζθαιηζηηθφ πνζφ ηεο ζχκβαζεο ηνπο. δ)αζθάιηζε_πνζνζηνχ ε απηή ηελ πεξίπησζε ν αζθαιηζηήο κπνξεί λα αζθαιίζεη έλα πνζνζηφ ηνπ αζθαιηζηηθνχ ζπκθέξνληνο. Έηζη φηαλ επέιζεη ν θίλδπλνο επζχλεηαη λα απνδεκηψζεη κφλν κέρξη ηνπ πνζνζηνχ, γηα ην νπνίν έρεη νξηζζεί ε αζθάιηζε. Γηα ην πνζνζηφ πνπ δελ θαιχπηεηαη ππεχζπλνο είλαη ν αζθαιηδφκελνο. Απηφ δελ απαγνξεχεη ηελ θάιπςε ηνπ ππφινηπνπ πνζνζηνχ απφ άιιν αζθαιηζηή, δειαδή ηελ πηζαλή ζπλαζθάιηζε. ε) Αλνηθηή αζθάιηζε Ζ αλνηθηή αζθάιηζε αθνξά ζε αζθαιηζηηθφ ζπκθέξνλ πνπ ζα παξνπζηαζηεί ζην κέιινλ. Καηά ηε ζχλαςε ηεο ζχκβαζεο δελ είλαη γλσζηά φια ηα απαξαίηεηα ζηνηρεία, θαη έηζη γηα λα ππνινγηζζεί ην αζθάιηζηξν, ν ιήπηεο ηεο αζθάιηζεο ππνρξενχηαη λα δειψλεη ζηνλ αζθαιηζηή θάζε ζηνηρείν πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ αζθαιηζηηθή ζχκβαζε. Σηο πην ζπλεζηζκέλεο πεξηπηψζεηο «αλνηθηήο αζθάιηζεο» ζπλαληάκε ζηηο εκπνξηθέο αζθαιίζεηο, κεηαμχ ησλ νπνίσλ είλαη ε αζθάιηζε απμνκεηνχκελνπ εκπνξεχκαηνο θαη ε ηξέρνπζα αζθάιηζε ηεο ζαιάζζηαο κεηαθνξάο. Αλ ν ιήπηεο ηεο αζθάιηζεο παξαιείςεη ηελ ππνρξέσζε ηνπ λα ελεκεξψζεη 23

ηνλ αζθαιηζηή κε ηα ζηνηρεία πνπ δηαζέηεη θαη αθνξνχλ ηελ αζθαιηζηηθή ζχκβαζε, ηφηε ν αζθαιηζηήο δηθαηνχηαη λα δεηήζεη ηελ απνθαηάζηαζε θάζε δεκηάο πνπ έρεη ππνζηεί (π.ρ. δηαθπγφληα αζθάιηζηξα) θαη αλ αθφκα ε παξάιεηςε νθείιεηαη ζε δφιν, ν αζθαιηζηήο απαιιάζζεηαη απφ ηελ ππνρξέσζε λα θαηαβάιεη ηελ απνδεκίσζε. 24

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 Ο : ΗΓΗΩΣΗΚΖ ΑΦΑΛΗΖ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ 3.1 ΗΣΟΡΗΚΟ ΗΓΗΩΣΗΚΖ ΑΦΑΛΗΖ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ ΚΑΗ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΝΟΜΟΘΔΗΑ 3.1.1 Ηζηνξηθή αλαδξνκή ηδησηηθήο αζθάιηζεο ζηελ Διιάδα H ηζηνξία ηεο αζθάιηζεο ζηελ Διιάδα αξρίδεη απφ πνιχ παιηά ε πξψηε αζθαιηζηηθή εηαηξία ζηελ ηζηνξία ηδξχζεθε ην 424 π.ρ. απφ ηνπο Μαθεδφλεο ηνπ Μεγάινπ Αιεμάλδξνπ ζηε Βαβπιψλα. Απηή ε αζθαιηζηηθή εηαηξία αζθάιηδε ηνπο ηφηε κηζζνθφξνπο ζηξαηηψηεο, έλαληη ησλ θηλδχλσλ ηνπ ζαλάηνπ θαη ηεο δξαπεηεχζεσο. Γπζηπρψο, κεηά ην ζάλαην ηνπ Μεγάινπ Αιεμάλδξνπ, ε ηδέα απηή δελ καο είλαη γλσζηφ αλ ζπλερίζζεθε θαη κε πνηνλ ηξφπν θαηά ηα ακέζσο επφκελα ρξφληα. Ζ ίδηα αξρηθή ηδέα φκσο ησλ αζθαιίζεσλ, θαηά ηνπο επφκελνπο αηψλεο, ζπλέρηδε λα παξακέλεη δσληαλή θαη επαλεκθαλίδεηαη ζηε Γχζε, αιιά θαη ζηνπο Έιιελεο, νη νπνίνη δξαζηεξηνπνηνχληαλ εκπνξηθφο ζε πνιιέο πεξηνρέο φπνπ αλζνχζε ην ειιεληθφ ζηνηρείν. Ζ αξρηθή ειιελνκαθεδνληθή ηδέα ησλ αζθαιίζεσλ έγηλε παγθφζκηνο ζχγρξνλνο Θεζκφο θαη αλαπηχρζεθε θπξίσο δηα ηνπ Κιάδνπ Θαιαζζίσλ Μεηαθνξψλ. ε πνιιέο πφιεηο φπνπ ππήξρε έληνλν ην ειιεληθφ ζηνηρείν, φπσο ζηελ Σεξγέζηε, Κεληξηθή Δπξψπε, ζηηο Παξαδνπλάβηεο πεξηνρέο, ζηελ Οδεζζφ, ζηελ Κσλζηαληηλνχπνιε, ζηε κχξλε, αιιά θαη ζηα λεζηά ηνπ Αηγαίνπ θαη Ηνλίνπ, ζηελ Πάηξα θαη Αζήλα-Πεηξαηά, ιεηηνχξγεζαλ πνιιέο ηδησηηθέο ειιεληθέο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο. ηηο πεξηνρέο ηεο Βνξείνπ Διιάδνο, αλαθέξνληαη έκπνξνη θαη ηξαπεδίηεο πνπ αζθνχζαλ παξάιιεια θαη επηρείξεζε Ηδησηηθήο Αζθάιηζεο. Δμαηηίαο, φκσο, ηνπ Οζσκαληθνχ δπγνχ θαη ηεο ζαιαζζνθξαηνξίαο ησλ δπηηθψλ ρσξψλ, δελ γλψξηζε ν ζεζκφο ηελ αλάπηπμε πνπ είρε ζηα άιια ειεχζεξα δπηηθνεπξσπατθά θξάηε. Πεξί ην ηέινο ηνπ 19νπ θαη ηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα, ππήξρε θαη ιεηηνπξγνχζε έλαο αξθεηά ζεκαληηθφο αξηζκφο αζθαιηζηηθψλ πξαθηφξσλ, ζε φιεο ηηο κεγάιεο πφιεηο ηεο Βνξείνπ Διιάδνο θαη ζε πνιιέο θσκνπφιεηο ηεο. Σφηε θαη πξηλ ηνλ 25

πξψην παγθφζκην Πφιεκν, ν ζεζκφο ζηελ πεξηνρή ηεο Βνξείνπ Διιάδνο γλψξηζε κία πξσηνθαλή άλζηζε ζηνλ θιάδν ζαιαζζίσλ κεηαθνξψλ, αηπρεκάησλ θαη ππξφο. Λεηηνπξγνχζαλ ππφ εθπξνζψπεζε ζηελ πφιε ηεο Θεζζαινλίθεο 20 Δηαηξίεο ζηνλ θιάδν ππξφο, 17 εηαηξίεο ζηνλ θιάδν ζαιαζζίσλ κεηαθνξψλ, άιιεο ηφζεο ζηνλ θιάδν αηπρεκάησλ θαη κηα εηαηξία ζηνλ θιάδν δσήο κε έλαλ κεγάιν αξηζκφ αζθαιηζηηθψλ πξαθηφξσλ ζηηο άιιεο πεξηνρέο ηεο Βνξείνπ Διιάδνο. Πεγή: ΗΝΣΔΡΑΛΟΝΗΚΑ ΟΜΗΛΟ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΩΝ, (2009), "Ηζηνξηθφ ηδησηηθήο αζθάιηζεο" 3.1.2 Διιεληθή λνκνζεζία Σν δίθαην ηεο αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο πνπ ηζρχεη ζήκεξα πεξηιακβάλεηαη θπξίσο ζηα άξζξα 1 έσο 34 ηνπ λ. 2496/1997 γηα ηελ «Αζθαιηζηηθή ζχκβαζε, ηξνπνπνίεζε ηεο λνκνζεζίαο γηα ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε θαη άιιεο δηαηάμεηο», ζηα άξζξα 257 έσο 288 ΚΗΝΓ θαη ζηα άξζξα 129 έσο 138 ΚΑΓ, αληίζηνηρα γηα ηελ ρεξζαία, ηελ ζαιάζζηα θαη ηελ αεξνπνξηθή αζθάιηζε. Αμίδεη λα ζεκεησζεί ν λ. 489/1976 πνπ εηζήγαγε ηελ ππνρξεσηηθή αζθάιηζε ηεο επζχλεο απφ αηπρήκαηα απηνθηλήησλ θαη ην Π.Γ. 1019 ηεο 14.9.81 πνπ πξνζάξκνζε ην λ. 489/1976 ζην δίθαην ησλ νδεγηψλ ηεο ΔΟΚ. Δπίζεο ν λ. 4147/1961 «πεξί θπξψζεσο ηεο παξά ηεο ειιεληθήο θπβέξλεζεο ππνγξαθείζεο επξσπατθήο ζπκβάζεσο πεξί ππνρξεσηηθήο αζθαιίζεσο έλαληη αζηηθήο επζχλεο αθνξψζεο εηο απηνθίλεηα νρήκαηα» θαη ε απφθαζε ηνπ ππνπξγνχ εκπνξίνπ ΚΑ/585/1978 «πεξί θαζνξηζκνχ ησλ γεληθψλ φξσλ ηνπ αζθαιηζηεξίνπ, ηνπ θαιχπηνληνο ηεο εμ αηπρεκάησλ απηνθηλήησλ αζηηθή επζχλε». Άιιν παξάδεηγκα ξπζκίζεσο ζεκάησλ ηνπ αζθαιηζηηθνχ δηθαίνπ είλαη ην λ.δ. 17 Ηνπιίνπ / 13 Απγνχζηνπ 1923 «πεξί εηδηθψλ δηαηάμεσλ επί αλσλχκσλ εηαηξηψλ». Απφ άπνςε ηνπ δηθαίνπ ηεο αζθαιηζηηθήο επηρεηξήζεσο, κφλν ην 1909 θαηαβιήζεθε πξνζπάζεηα λα ζεζπηζηεί λφκνο γηα ηελ επνπηεία ηνπ Κξάηνπο πάλσ ζηηο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο, θαη ζπγθεθξηκέλα ν λ.γτ Γ 22.12.1909, ν νπνίνο επέηξεπε ηε ιεηηνπξγία κφλν ησλ ειιεληθψλ εηαηξηψλ. Μεηά απφ ιίγν 26

ςεθίζηεθε ν λ. ΓΥΜΣ 1.3.1910, ηνπ νπνίνπ ζθνπφο ήηαλ λα εμηζψζεη ηε ζέζε ησλ μέλσλ θαη ησλ ειιεληθψλ εηαηξηψλ. Καη νη δχν λφκνη δελ εμππεξεηνχζαλ ηελ εζληθή νηθνλνκία θαη ηα ζπκθέξνληα ηνπ θνηλνχ, γηαηί δελ απέθιεηαλ ηελ άζθεζε αζθαιηζηηθψλ εξγαζηψλ απφ άηνκα. Με βάζε ην ζρεηηθφ γεξκαληθφ λφκν ζπληάρζεθε ν λ. 1023/1917 «πεξί ηδησηηθήο επηρεηξήζεσο αζθαιίζεσο». Σν δίθαην φκσο πνπ ηζρχεη ζήκεξα απνηειεί ην λ.δ. 400/1970 «πεξί ηδησηηθήο επηρεηξήζεσο αζθαιίζεσο» φπσο ηξνπνπνηήζεθε θαη ζπκπιεξψζεθε θπξίσο απφ ην λ. 1380/1983, ην λ. 2170/1993, ην λ. 2496/1997 θαη φπσο πξνζαξκφζηεθε απφ ην Π.Γ. 118/8.3.1985 θαη ην Π.Γ. 252/6/19.8.96 ζην δίθαην ηεο Δ.Κ. Δπίζεο, ζεκαληηθά είλαη ηα λ.δ. 551/1970 «πεξί ηδησηηθήο επηρεηξήζεσο αζθαιίζεσο πινίσλ θαη αεξνζθαθψλ» θαη Π.Γ. 298/1986 γηα ηα «δηθαηψκαηα θαη ππνρξεψζεηο αζθαιηζηηθψλ πξαθηφξσλ θαη παξαγσγψλ αζθαιίζεσλ θαη θψδηθαο δενληνινγίαο γηα ηελ άζθεζε ηνπ επαγγέικαηνο απηψλ». Σέινο, αλαθέξεηαη ν λ. 1569/1985 γηα ηε «δηακεζνιάβεζε ζηηο ζπκβάζεηο ηδησηηθήο αζθάιηζεο, ζχζηαζε ζψκαηνο εηδηθψλ πξαγκαηνγλσκφλσλ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ, ιεηηνπξγία γξαθείνπ δηεζλνχο αζθάιηζεο θαη άιιεο δηαηάμεηο». (Βαζίιεηνο Κηάληνο, 1996) 3.2 Ζ ΑΦΑΛΗΣΗΚΖ ΑΓΟΡΑ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Αζθαιηζηηθή αγνξά είλαη ν νηθνλνκηθφο ρψξνο φπνπ δεηείηαη αζθαιηζηηθή πξνζηαζία (εθεί δειαδή φπνπ νη αζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο θαη απηνί πνπ δεηνχλ αζθάιηζε κφvνη ή κέζσ επαγγεικαηηψλ, αληαιιάζζνπλ ην νηθνλνκηθφ αγαζφ ηεο αζθάιηζεο έλαληη πιεξσκήο αληαιιάγκαηνο (αζθαιίζηξνπ). Οη αζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο πνπ κπνξνχλ λφκηκα λα ιεηηνπξγνχλ ζηελ Διιάδα: Ηδξχνληαη λφκηκα κε έδξα ηελ Διιάδα Με έδξα νπνηνδήπνηε θξάηνο κέινο ηεο ΔΔ Με έδξα νπνηαδήπνηε ρψξα ηνπ θφζκνπ αιιά κε ηελ δεκηνπξγία ππνθαηαζηήκαηνο. Μπνξνχλ λα έρνπλ ηελ λνκηθή κνξθή κφλν σο αλψλπκεο εηαηξίεο ή 27

επηρεηξήζεηο Γεκνζίνπ Γηθαίνπ θαη κπνξνχλ λα ζπλάπηνπλ είηε αζθαιίζεηο δσήο είηε γεληθέο αζθαιίζεηο. Καη εμαίξεζε κπνξνχλ λα είλαη «κηθηέο» νη αζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο πνπ είραλ ζπζηαζεί πξν ηνπ 1985. Δίλαη δπλαηή ε ζπγρψλεπζε αζθαιηζηηθψλ εηαηξηψλ (ή ε απνξξφθεζε κηαο απφ άιιε) αιιά ε λέα εηαηξία πνπ ζα πξνθχςεη απφ ηε ζπγρψλεπζε δελ κπνξεί λα αζθεί ηαπηφρξνλα θιάδνπο δσήο θαη δεκηψλ. Ανηαγωνιζμός αζθαλιζηικής αγοράς: Ο αληαγσληζκφο ζηελ αζθαιηζηηθή αγνξά εθδειψλεηαη θπξίσο: ηελ πνηφηεηα ηεο ππεξεζίαο (είδνο θαη ηξφπνο παξνρήο ησλ θαιχςεσλ, γεληθνί θαη εηδηθνί φξνη ζχκβαζεο επθνιία αίηεζεο αζθάιηζεο, δηαθαλνληζκνχ δεκηάο θ.ιπ.) ην βαζηθφ πξντφλ ηηο παξεπφκελεο παξνρέο (παξαθνινχζεζε θαη ελεκέξσζε θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο θάιπςεο, ζπκβνπιέο, εμππεξέηεζε ηνπ πειάηε, θ.ά.) ην αζθάιηζηξν ηελ δηαδηθαζία πξφζθηεζεο εξγαζηψλ (δίθηπν, δηακεζνιαβνχληεο) 3.2.1 Διιεληθέο αζθαιηζηηθέο εηαηξείεο Οη αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο κε έδξα ηελ Διιάδα δηαθξίλνληαη ζε ηξεηο θαηεγνξίεο: Αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο ππό ηνλ έιεγρν θξαηηθώλ ηξαπεδώλ ε ηξεηο κεγάιεο θξαηηθέο ηξάπεδεο αλήθνπλ αληίζηνηρα νη εμήο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο, νη νπνίεο είλαη εηζεγκέλεο ζην Υξεκαηηζηήξην Αμηψλ Αζελψλ : Ζ ΔΘΝΗΚΖ ΑΦΑΛΗΣΗΚΖ αλήθεη ζηνλ Όκηιν ηεο Δζληθήο Σξάπεδαο, ε ΦΟΗΝΗΞ- METROLIFE ΔΜΠΟΡΗΚΖ αλήθεη ζηνλ Όκηιν ηεο Δκπνξηθήο Σξάπεδαο θαη ε ΑΓΡΟΣΗΚΖ ΑΦΑΛΗΣΗΚΖ αλήθεη ζηνλ φκηιν ηεο Αγξνηηθήο Σξάπεδαο. Αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο ζπγαηξηθέο μέλσλ αζθαιηζηηθώλ επηρεηξήζεσλ ε απηή ηελ θαηεγνξία αλήθνπλ αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο ζπγαηξηθέο κεγάισλ επξσπατθψλ αζθαιηζηηθψλ νκίισλ, νη νπνίεο κεηξηθέο εηαηξίεο επηδηψθνπλ κέζσ ησλ ζπγαηξηθψλ ηνπο λα απνθηήζνπλ ζεκαληηθφ κεξίδην ζηελ Διιεληθή αζθαιηζηηθή αγνξά. Μεξηθέο απφ απηέο είλαη ε Allianz, ε Nationale 28

Nederlanden, ε Generali, θ.ά. Αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο ηδησηηθώλ ζπκθεξόλησλ Οη ζεκαληηθφηεξεο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο πνπ αλήθνπλ ζε απηή ηελ θαηεγνξία είλαη ε Interamerican, ε Αζπίο Πξφλνηα θαη ε Δπξσπατθή Πίζηε. 3.2.2 Αξκόδηα πξόζσπα αζθάιηζεο Οη αζθαιηζηηθέο εξγαζίεο δηακεζνιάβεζεο αζθνχληαη απφ ηνπο Αζθαιηζηηθνχο πξάθηνξεο, ηνπο Μεζίηεο αζθαιίζεσλ, ηνπο Αζθαιηζηηθνχο ζπκβνχινπο, ηνπο πληνληζηέο αζθαιηζηηθψλ ζπκβνχισλ θαη ηνπο Αζθαιηζηηθνχο ππαιιήινπο. Ο Πράκηορας είλαη θπζηθφ ή λνκηθφ πξφζσπν, ην νπνίν έρεη σο απνθιεηζηηθφ έξγν ηελ αλάιεςε αζθαιηζηηθψλ εξγαζηψλ γηα ινγαξηαζκφ κίαο ή πεξηζζνηέξσλ αζθαιηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ έλαληη πξνκήζεηαο. Πξνυπνζέζεηο γηα ηε λφκηκε άζθεζε ηνπ επαγγέικαηνο είλαη: - Απνθιεηζηηθφ έξγν ε δηακεζνιάβεζε ζηε ζχλαςε αζθ. πκβάζεσλ - Δγγξαθή ζην Δπαγγεικαηηθφ επηκειεηήξην ηεο έδξαο ηνπ. Ζ ελαζρφιεζε ηνπ αζθαιηζηηθνχ πξάθηνξα κε άιια έξγα απνηειεί ιφγν αλαθιήζεσο ηεο άδεηαο άζθεζεο επαγγέικαηνο ή κε αλαλέσζεο απηήο. ηα νηθεία επηκειεηήξηα ηεξείηαη Μεηξψν Αζθαιηζηηθψλ Πξαθηφξσλ κε φια ηα ζηνηρεία ησλ εγγεγξακκέλσλ ζ απηά. Έηζη ν Αζθαιηζηηθφο Πξάθηνξαο απνθηά αξηζκφ κεηξψνπ, πνπ ππνρξεψλεηαη λα ηνλ αλαγξάθεη ζε φια ηα έγγξαθά ηνπ θαη ηηο επαγγεικαηηθέο ηνπ ζπλαιιαγέο. Ο πξάθηνξαο ππνρξενχηαη λα θξνληίδεη γηα ηελ αλαλέσζε εγγξαθήο ηνπ αλά 3εηία. Ζ παξάιιειε άζθεζε πξαθηφξεπζεο πνιιψλ αζθαιηζηηθψλ εηαηξηψλ επηηξέπεηαη απφ ην λφκν, κπνξεί φκσο λα απαγνξεπηεί απφ ηε ζχκβαζε πξαθηφξεπζεο κε θάζε εηαηξία. ε απηή ηελ πεξίπησζε ν πξάθηνξαο αλαιακβάλεη ηελ ππνρξέσζε λα κε ζπλάςεη άιιεο ζπκβάζεηο πξαθηφξεπζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηζρχνο ηεο ζχκβαζήο ηνπ. 29

Ο Μεζίηης Αζθαλίζεων ελεξγεί θαη' εληνιή θαη γηα ην ζπκθέξνλ ησλ ελδηαθεξνκέλσλ γηα αζθάιηζε, επηιέγεη ηελ θαηάιιειε αζθαιηζηηθή επηρείξεζε γηα ηελ θάιπςε ησλ αζθαιηζηηθψλ ηνπο αλαγθψλ θαη ηνπο βνεζάεη ζηελ δηαρείξηζε ησλ αζθαιηζηηθψλ ηνπο ζπκβάζεσλ. Ο ζεζκφο ηνπ Μεζίηε Αζθαιίζεσλ είλαη ζρεηηθά θαηλνχξγηνο θαη άξρηζε λα ηζρχεη ζηελ Διιάδα κε ην λ.2170/1993, ζε ελαξκφληζε ηεο λνκνζεζίαο καο κε ηα ηζρχνληα ζηελ ΔΔ. Ο κεζίηεο αλ θαη ελεξγεί κε εληνιή ηνπ πειάηε ηνπ, ακείβεηαη (κε πξνκήζεηα) απφ ηελ αζθαιηζηηθή εηαηξία ζηελ νπνία έρεη αζθαιίζεη ηνλ πειάηε. Μπνξεί επίζεο λα ζπκθσλήζεη κε ηελ εηαηξία, ψζηε λα ρνξεγεί πηζηνπνηεηηθά αζθάιηζεο εθ κέξνπο ηεο ζηνπο πειάηεο ηνπ. Σα πηζηνπνηεηηθά απηά νθείιεη λα ηα αληηθαζηζηά ην ηαρχηεξν κε ηα αζθαιηζηήξηα. Μπνξεί επίζεο λα εηζπξάηηεη ηα αζθάιηζηξα. Δπί ησλ πξνκεζεηψλ θαη ησλ εηζπξαθηηθψλ δηθαησκάησλ δελ γίλεηαη παξαθξάηεζε θφξνπ. Ο κεζίηεο αζθαιίζεσλ είλαη ππφινγνο ζηνπο πειάηεο ηνπ γηα ηελ ζσζηή ηήξεζε ησλ εληνιψλ ηνπο (ψζηε λα ηνπο εμαζθαιηζζεί απνδεκίσζε), γη απηφ θαη πξέπεη λα έρεη επαξθή πεξηνπζία γηα λα θαιχπηεη ηέηνηεο απαηηήζεηο. Απηφο είλαη απαξαίηεηνο φξνο γηα ηελ εγγξαθή ηνπ ζην Δπηκειεηήξην, φπσο επίζεο θαη ε απνθιεηζηηθφηεηα ηνπ επαγγέικαηνο, θαζψο θαη ε επδφθηκε πξνυπεξεζία (ζαλ δηεπζπληηθφ ζηέιερνο) ζε άιιεο αζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο. Σα ππφινηπα δηθαηνινγεηηθά πνπ απαηηνχληαη είλαη ηα ίδηα κε ηνπ πξάθηνξα. Ο Αζθαλιζηικός Σύμβοσλος (πξψελ κεζίηεο αζθαιεηψλ ή παξαγσγφο αζθαιεηψλ) ελεξγεί γηα ινγαξηαζκφ ηεο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο φπσο θαη ν πξάθηνξαο, αιιά δελ έρεη δηθαίσκα ππνγξαθήο αζθαιηζηεξίσλ εγγξάθσλ, νχηε εθπξνζψπεζεο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο. Δίλαη αλεμάξηεηνο ειεχζεξνο επαγγεικαηίαο, κπνξεί λα έρεη θαη άιιε απαζρφιεζε αιιά φρη λα είλαη αζθαιηζηηθφο ππάιιεινο. Ζ ζρέζε πνπ ζπλδέεη ηνλ αζθαιηζηηθφ ζχκβνπιν κε ηελ εηαηξία ραξαθηεξίδεηαη απφ ην λφκν «ζχκβαζε έξγνπ». Μπνξεί λα ηνπ αλαηεζεί απφ ηελ αζθαιηζηηθή εηαηξία πνπ ζπλεξγάδεηαη ην δηθαίσκα είζπξαμεο αζθαιίζηξσλ απφ ηνπο πειάηεο ηνπ. ' απηή ηελ πεξίπησζε δηθαηνχηαη εθηφο απφ πξνκήζεηεο θαη εηζπξαθηηθά δηθαηψκαηα. Δπί 30

ησλ ακνηβψλ απηψλ γίλεηαη παξαθξάηεζε θφξνπ εηζνδήκαηνο 20%. Πξνυπφζεζε λφκηκεο άζθεζεο ηνπ επαγγέικαηνο ηνπ αζθαιηζηηθνχ ζπκβνχινπ είλαη ε εγγξαθή ζην Δπαγγεικαηηθφ Δπηκειεηήξην ηεο έδξαο ηνπ, φπσο ηζρχεη θαη ηνπο Πξάθηνξεο, ρσξίο εδψ λa ηζρχεη ε πξνυπεξεζία. χκθσλα κε πξφζθαηε ξχζκηζε, ζηελ αξρή γξάθεηαη θάπνηνο ζαλ Γφθηκνο γηα 6 κήλεο, θαη κεηά απφ ηηο εμεηάζεηο ζην Τπνπξγείν, παίξλεη ηελ άδεηα θαη γξάθεηαη ζαλ θαλνληθφο ζχκβνπινο. Ο Σσνηονιζηής Αζθαλιζηικών Σσμβούλων επηιέγεη, εθπαηδεχεη θαη επνπηεχεη ππνςήθηνπο αζθαιηζηηθνχο ζπκβνχινπο. Ακείβεηαη κε πνζνζηηαία πξνκήζεηα επί ησλ πξνκεζεηψλ ησλ κειψλ ηεο νκάδαο ηνπ. Ζ ζρέζε πνπ ηνλ ζπλδέεη κε ηελ αζθαιηζηηθή επηρείξεζε είλαη ζχκβαζε έξγνπ (κπνξεί φκσο θαη λα έρεη ζρέζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο κε απηή). Πξέπεη φκσο λα έρεη γξαθηεί θαη ζην Δπηκειεηήξην ζαλ Αζθαιηζηηθφο χκβνπινο. Ο Αζθαλιζηικός Υπάλληλος κπνξεί λα αζθεί δηακεζνιάβεζε γηα ινγαξηαζκφ ηεο αζθαιηζηηθήο επηρείξεζεο πνπ εξγάδεηαη. Γελ είλαη αλαγθαία νχηε ε εγγξαθή ζην επηκειεηήξην, νχηε νη εμεηάζεηο ζην Τπνπξγείν, απιά ε έγθξηζε ηνπ εξγνδφηε. Μεηά ηελ δηαθνπή ηεο ππαιιειηθήο ζρέζεο, κπνξεί λα δηαθφπηεηαη θαη ε δπλαηφηεηα άζθεζεο ηεο δηακεζνιάβεζεο. Ο αζθαιηζηηθφο ππάιιεινο ζπλήζσο δελ εηζπξάηηεη αζθάιηζηξα, παίξλεη φκσο πξνκήζεηα γηα ηηο ππεξεζίεο ηνπ επί ηεο νπνίαο γίλεηαη παξαθξάηεζε θφξνπ. ηηο αζθαιηζηηθέο εξγαζίεο ηνπ ππαιιήινπ, ππάξρεη έλα πιαθφλ απφ ην Τπνπξγείν. Γελ κπνξεί λα ζπλάπηεη αζθαιηζηήξηα ζπκβφιαηα κε αζξνηζηηθφ αζθαιηδφκελν θεθάιαην, ηξηπιάζην απφ ηηο εηήζηεο απνδνρέο ηνπ. 3.3 ΑΡΗΘΜΟ ΚΑΗ ΜΟΡΦΖ ΣΩΝ ΔΛΛΖΝΗΚΩΝ ΑΦΑΛΗΣΗΚΩΝ ΔΣΑΗΡΔΗΩΝ Σν ζχλνιν ησλ αζθαιηζηηθψλ εηαηξεηψλ πνπ αξηζκείηαη ζηελ Διιεληθή αζθαιηζηηθή αγνξά απφ ην 2008 θαη κεηά είλαη ζην ζχλνιν ηνπο 87 απφ ηηο νπνίεο νη 16 είλαη δσήο, νη 57 δεκηψλ ελψ 13 είλαη κηθηέο. 31

χκθσλα κε ηα ηειεπηαία ζηνηρεία φπσο θαίλεηαη ζην ηζηφγξακκα3.1πνπ αθνινπζεί, απφ ην 2004 ν αξηζκφο ησλ αζθαιηζηηθψλ εηαηξεηψλ ζηελ Διιάδα εκθαλίδεη ζηαδηαθή κείσζε. Σν 2004 ν αξηζκφο ησλ εηαηξεηψλ αλέξρνληαλ ζε 99 απφ ηηο νπνίεο 19 δσήο, 67 δεκηψλ θαη 13 κηθηέο ην 2005 ν αξηζκφο ησλ εηαηξεηψλ έθηαλε ηηο 95 απφ ηηο νπνίεο νη 18 δσήο, 64 δεκηψλ θαη 13 κηθηέο ην 2006 ε κείσζε απηή ζπλερίδεηαη κε ηνλ αξηζκφ ησλ εηαηξεηψλ λα θηάλεη ηηο 90 απφ ηηο νπνίεο νη 17 δσήο, 60 δεκηψλ θαη 13 κηθηέο. Γξάθεκα 3.1: Δμέιημε αξηζκνύ αζθαιηζηηθώλ εηαηξηώλ ζηελ Διιάδα (2000-2009) Πεγή: 3comma14.gr - Έξεπλεο, δεκνζθνπήζεηο, ζηαηηζηηθά γηα ηελ Διιάδα θαη φιν ηνλ θφζκν, (2009), "Δμέιημε αξηζκνχ αζθαιηζηηθψλ εηαηξηψλ ζηελ Διιάδα (2000-2009)" 3.3.1 Παξαγσγή αζθαιίζηξσλ Ζ παξαγσγή αζθάιηζηξσλ απφ ηηο αζθαιηζηηθέο εηαηξείεο εμειίζζεηαη φιν έλα θαη ζπλερψο, παξνπζηάδεηαη αχμεζε ζηηο αζθαιίζεηο θαηά δεκηψλ, ελψ κείσζε ζηηο αζθαιίζεηο δσήο ηα ηειεπηαία ρξφληα απφ ην 2007 2009 φπσο δηαηππψλεηαη αλαιπηηθά ζηηο αζθάιηζεο δσήο θαη δεκηψλ θαζψο θαη ζην ζχλνιν ηνπο απφ ηνπο παξαθάησ πίλαθεο. 32

Πίλαθαο 3.1: Παξαγσγή αζθαιίζηξσλ ζηελ Διιάδα ζε επξώ (2007-2009) Πεγή: ΔΠ.Δ.Η.Α., (2009), "Παξαγσγή αζθαιίζηξσλ θαη πιεξσζείζεο απνδεκηψζεηο". Γξάθεκα 3.2: Παξαγσγή αζθαιίζεσλ θαηά δεκηώλ ζηελ Διιάδα (2007-2009) Πεγε: ΔΠ.Δ.Η.Α., (2009), "Παξαγσγή αζθαιίζεσλ θαηά δεκηψλ" 33

Γξάθεκα 3.3: Παξαγσγή αζθαιίζεσλ δσήο ζηελ Διιάδα (2007-2009) Πεγή: ΔΠ.Δ.Η.Α., (2009), "Παξαγσγή αζθαιίζεσλ δσήο" Γξάθεκα 3.4: πλνιηθή παξαγσγή αζθαιίζεσλ ζηελ Διιάδα (2007-2009) Πεγή: ΔΠ.Δ.Η.Α., (2009), "πλνιηθή παξαγσγή αζθαιίζεσλ". 3.3.2. Παξαγσγή αζθάιηζηξσλ θαηά θιάδν χκθσλα κε ηελ εηήζηα εξεχλα ηεο Έλσζεο Αζθαιηζηηθψλ Δηαηξηψλ Διιάδνο γηα ην έηνο 2008 φζν αθνξά ηελ παξαγσγή αζθαιίζηξσλ ζηνπο θιάδνπο δεκηψλ θαη δσήο, ηα ζπλνιηθά αζθάιηζηξα θαη ζηνπο δχν θιάδνπο αλέξρνληαη ζην πνζφ ησλ 4.685.483.624,33 επξψ εθ ησλ νπνίσλ ηα 2.274.639.301,50 αθνξνχλ ηνλ θιάδν ησλ δεκηψλ θαη ηα 2.475.975.599,02 ηνλ θιάδν αζθαιίζεσλ δσήο. Παξαθάησ παξαηίζεληαη ηα ζπλνιηθά ζηνηρεία ηεο εξεπλάο: 34

Κιάδνη Αζθαιίζεσο δσήο Πίλαθαο 3.2: Παξαγσγή αζθάιηζηξσλ θιάδσλ δσήο έηνπο 2009 (ζε επξώ) Κιάδνο Αζθάιηζηξα από πξσηαζθαιίζεηο Πνζνζηό Κιάδνο δσήο 1.719.878.721,11 70,83% Κιάδνο αζθάιηζεο δσήο 372.277.920,82 15,33% Κιάδνο αζθάιηζεο πγείαο 64.939.898,24 2,67% Κιάδνο θεθαιαηνπνίεζεο 124.690,70 0,01% Κιάδνο δηαρείξηζεο νκαδ. ζπληαμ. θεθαιαίσλ 270.902.164,55 11,16% Κιάδνο νκαδηθψλ πξνγξακκάησλ πξνλνίαο 0 0,00% ΤΝΟΛΟ ΑΦΑΛΗΔΩΝ ΕΩΖ 2.475.975.599,02 100,00% Πεγή: ΔΠ.Δ.Η.Α., (2009), "Παξαγσγή αζθάιηζηξσλ θιάδσλ δσήο έηνπο 2009" Γξάθεκα 3.5: Καηαλνκή αζθαιίζεσλ δσήο έηνπο 2009 Πεγή: ΔΠ.Δ.Η.Α., (2009), "Παξαγσγή αζθάιηζηξσλ θιάδσλ δσήο έηνπο 2009". 35

Kιάδνη Αζθαιίζεσο Εεκηώλ Πίλαθαο 3.3: Παξαγσγή αζθαιίζηξσλ θιάδσλ δεκηώλ έηνπο 2009 (ζε επξώ) Κιάδνο Αζθάιηζηξα από πξσηαζθαιίζεηο Πνζνζηό % Αηπρήκαηα 60.634.729,46 2,08% Αζζέλεηεο 16.319.395,58 0,56% Υεξζαία νρήκαηα 407.335.885,48 13,97% Αεξνζθάθε 513.083,48 0,02% Πινία 24.898.739,81 0,85% Ππξθαγηά θαη ζηνηρεία ηεο θχζεσο 458.137.805,89 15,72% Λνηπέο δεκίεο αγαζψλ 433.082.663,51 4,91% Αζηηθή επζχλε ρεξζαίσλ νρεκάησλ 1.382.435.038,46 47,43% Αζηηθή επζχλε απφ αεξνζθάθε 1.817.966,44 0,06% Αζηηθή επζχλε πινίσλ 7.746.996,90 0,77% Γεληθή αζηηθή επζχλε 86.099.755,35 2,95% Πηζηψζεηο 48.790.921,41 1,67% Δγγπήζεηο 5.573.064,50 0,19% Γηάθνξεο ρξεκαηηθέο απψιεηεο 29.671.311,20 1,02% Ννκηθή πξνζηαζία 55.758.294,83 1,91% Βνήζεηα 146.612.121,31 5,03% Μεηαθεξφκελα εκπνξεχκαηα 39.483.370,27 1,35% ΤΝΟΛΟ ΑΦΑΛΗΔΩΝ ΕΖΜΗΩΝ 2.914.911.143.73 100,00% Πεγή: ΔΠ.Δ.Η.Α., (2009), "Παξαγσγή αζθαιίζηξσλ θιάδσλ δεκηψλ έηνπο 2008" 36

Γξάθεκα 3.6: Καηαλνκή αζθαιίζεσλ θαηά δεκηώλ έηνπο 2009 Πεγή: ΔΠ.Δ.Η.Α., (2009), "Καηαλνκή αζθαιίζεσλ θαηά δεκηψλ έηνπο 2009" χκθσλα κε ηνλ πίλαθα 3.3 πνπ αθνινπζεί παξαηεξνχκε ηελ παξάγσγε αζθαιίζηξσλ ζηνλ θιάδν δσήο γηα ην 2009 αλάινγα κε ηελ θάζε εηαηξία. Πίλαθαο 3.4: Παξαγσγή αζθάιηζηξσλ δσήο αλάινγα ηελ εηαηξία έηνπο 2009 (πνζά ζε εθ. επξώ) Πεγή: 3comma14.gr - Έξεπλεο, δεκνζθνπήζεηο, ζηαηηζηηθά γηα ηελ Διιάδα θαη φιν ηνλ θφζκν, (2009), "Παξαγσγή αζθάιηζηξσλ δσήο αλάινγα ηελ εηαηξία" 3.3.3. Πνζνζηό αζθαιηζκέλσλ ηελ ειηθηαθή βάζε αηφκσλ απφ 35 σο 55 εηψλ ην πνζνζηφ αζθαιηζκέλσλ αλέξρεηαη ην 55% ελψ ζηελ ειηθηαθή βάζε 35 σο 60 εηψλ ην πνζνζηφ απηφ γίλεηαη 62%. Απφ απηνχο ηα άηνκα ειηθίαο 35-45 εηψλ ελδηαθέξνληαη θπξίσο γηα 37

ζπληαμηνδνηηθά (50%), ελψ πνζνζηφ 40% ελδηαθέξεηαη γηα ηαηξνθαξκαθεπηηθή θάιπςε. Γηα ηα ζπληαμηνδνηηθά πξνγξάκκαηα παξνπζηάδεηαη κεγαιχηεξν ελδηαθέξνλ απφ γπλαίθεο (πνζνζηφ 55%) ζε ζρέζε κε ηνπο άλδξεο. Σν πνζνζηφ αζθαιηζκέλσλ κε αζθαιηζηηθά πξνγξάκκαηα κεηαμχ αλδξψλ - γπλαηθψλ είλαη 60%-40%. Πεγή: Διεπζεξνηππία, (2009), "Πνζνζηφ αζθαιηζκέλσλ" 3.4 ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΑΦΑΛΗΣΗΚΩΝ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΩΝ χκθσλα κε ην άξζξν 2 ηνπ Ν.Γ.400/70 «ε αζθάιηζε αζθείηαη ζηελ Διιάδα κφλν απφ αλψλπκεο εηαηξίεο θαη απφ αιιειαζθαιηζηηθφ ζπλεηαηξηζκφ, πνπ έρνπλ ζπζηαζεί ζχκθσλα κε ην Διιεληθφ Γίθαην θαη αζρνινχληαη απνθιεηζηηθά κε αζθαιηζηηθέο εξγαζίεο». Δπίζεο, νη αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο πνπ εδξεχνπλ ζε θξάηνο κέινο ηεο Δ.Δ. ή ηνπ Δπξσπατθνχ Οηθνλνκηθνχ Υψξνπ κπνξνχλ λα δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηελ αζθάιηζε κέζσ ππνθαηαζηεκάησλ ή κε ειεχζεξε παξνρή ππεξεζηψλ. Οη αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο πνπ εδξεχνπλ ζε ρψξεο εθηφο Δ.Δ. κπνξνχλ λα έρνπλ ππνθαηαζηήκαηα ζηελ Διιάδα κφλν εθφζνλ είλαη αλψλπκεο εηαηξίεο θαη δξαζηεξηνπνηνχληαη ήδε ζηνπο θιάδνπο πνπ πξφθεηηαη λα αζθήζνπλ θαη ζηελ Διιάδα. Ζ έδξα φισλ ησλ αλσηέξσ αζθαιηζηηθψλ εηαηξηψλ κπνξεί λα είλαη κφλν ζηελ Αζήλα, ηελ Θεζζαινλίθε, ηελ Πάηξα, ηελ Λάξηζα, ηελ Καβάια θαη ην Ζξάθιεην. Έλα άιιν ζεκαληηθφ ζηνηρείν είλαη ε «εληαία άδεηα», ε νπνία παξέρεη ηελ δπλαηφηεηα ζηηο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο πνπ εδξεχνπλ ζε κία ρψξα ηεο Δ.Δ. λα ιεηηνπξγνχλ ζε νπνηνδήπνηε άιιν θξάηνο ηεο Δ.Δ. είηε κέζσ ππνθαηαζηήκαηνο είηε κε ειεχζεξε παξνρή ππεξεζηψλ. 3.5 ΦΟΡΔΗ ΣΖ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΑΦΑΛΗΣΗΚΖ ΑΓΟΡΑ Τπάξρνπλ νξηζκέλνη Οξγαληζκνί Φνξείο πνπ έρνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ Διιεληθή αζθαιηζηηθή αγνξά: 38

Α. Έλσζε Αζθαιηζηηθώλ Δηαηξηώλ Διιάδνο (Δ.Α.Δ.Δ.) Ηδξχζεθε ην 1907 θαη απνηειεί ην ζπιινγηθφ φξγαλν έθθξαζεο θαη ην κνλαδηθφ θνξέα εθπξνζψπεζεο ησλ ζπκθεξφλησλ θαη επηδηψμεσλ ησλ αζθαιηζηηθψλ εηαηξηψλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηνλ ειιεληθφ ρψξν. ηνρεχεη : ζηελ κειέηε, πξνζηαζία, πξναγσγή θαη θαηνρχξσζε ησλ εζηθψλ, νηθνλνκηθψλ θαη επαγγεικαηηθψλ ζπκθεξφλησλ ησλ αζθαιηζηηθψλ εηαηξηψλ πνπ είλαη κέιε ηεο ζηελ επηδίσμε ηεο αλάπηπμεο, ζηελ πξναγσγή θαη αλχςσζε ηεο ηδησηηθήο αζθάιηζεο ζηελ Διιάδα ζηελ ζπγθέληξσζε, επεμεξγαζία θαη αμηνπνίεζε ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ αζθαιηζηηθή αγνξά ζηελ πξνβνιή ηεο ειιεληθήο αζθαιηζηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ζηνλ επξσπατθφ θαη δηεζλή ρψξν ζηελ παξαθνινχζεζε ηεο ηήξεζεο ηεο αζθαιηζηηθήο λνκνζεζίαο ζηελ πξνβνιή ησλ αζθαιηζηηθψλ εηαηξηψλ θαη ζηελ ελεκέξσζε ηνπ θνηλνχ γηα ην θνηλσληθφ θαη νηθνλνκηθφ έξγν ηεο Ηδησηηθήο Αζθάιηζεο ζηελ εθπφλεζε πξνγξακκάησλ αλάπηπμεο θαη εθζπγρξνληζκνχ ηεο Ηδησηηθήο Αζθάιηζεο Αλ θαη απφ ην λφκν πξνβιέπεηαη ε ππνρξεσηηθή ζπκκεηνρή ηνπ θιάδνπ απηνθηλήησλ, νπζηαζηηθά φιεο νη αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηελ Διιάδα είλαη κέιε ηεο ΔΑΔΔ. Ζ ΔΑΔΔ έρεη εμεηδηθεπκέλεο επηηξνπέο θαηά θιάδν αζθάιηζεο. Β. Γξαθείν Γηεζλνύο Αζθάιηζεο Δίλαη Ν.Π.Η.Γ., επνπηεπφκελν απφ ην Τπνπξγείν Αλάπηπμεο, κε κέιε φιεο ηηο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο ηνπ θιάδνπ απηνθηλήηνπ. Σν αληηθείκελφ ηνπ είλαη: ε έθδνζε «πξάζηλσλ θαξηψλ» γηα ηνπο ηδηνθηήηεο απηνθηλήησλ πνπ 39

ηαμηδεχνπλ εθηφο Διιάδνο κε ηελ νπνία απνδεηθλχεηαη ε αζθαιηζηηθή θάιπςε ν δηαθαλνληζκφο θαη ε πιεξσκή γηα ινγαξηαζκφ μέλσλ Γξαθείσλ Γηεζλνχο Αζθάιηζεο γηα αηπρήκαηα πνπ πξνθαινχληαη ζηελ ρψξα καο απφ απηνθίλεηα ρσξψλ πνπ είλαη ζπκβεβιεκέλα κε ην δηθφ καο Γξαθείν ε θαηαβνιή απνδεκηψζεσλ γηα αηπρήκαηα πνπ πξνθαινχλ ειιεληθά απηνθίλεηα ζην εμσηεξηθφ Γ. Δπηθνπξηθό Κεθάιαην Δίλαη Ν.Π.Η.Γ., επνπηεπφκελν απφ ην Τπνπξγείν Αλάπηπμεο, κε ππνρξεσηηθή ζπκκεηνρή φισλ ησλ αζθαιηζηηθψλ εηαηξηψλ ηνπ θιάδνπ αζηηθήο επζχλεο απηνθηλήηνπ. Σν αληηθείκελφ ηνπ είλαη ε απνδεκίσζε γηα ζάλαην, ζσκαηηθέο βιάβεο, πιηθέο δεκηέο γηα ηα ζχκαηα ηξνραίσλ αηπρεκάησλ πνπ δελ κπνξνχλ λα απνδεκησζνχλ κέζσ ηεο θπζηνινγηθήο δηαδηθαζίαο θαη γηα αηπρήκαηα πνπ έρνπλ πξνθιεζεί απφ: απηνθίλεηα αγλψζησλ ζηνηρείσλ (κφλν γηα ζσκαηηθέο βιάβεο) απηνθίλεηα νδεγνχκελα απφ πξφζσπα πνπ εθ πξνζέζεσο πξνθάιεζαλ δεκηά αυτοκίνητα ασφαλισμένα σε εταιρίες των οποίων ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας ή πτώχευσαν Δ. Ελληνικό Ινστιτούτο Ασφαλιστικών Σπουδών (ΕΙΑΣ) Δίλαη έλαο εθπαηδεπηηθφο νξγαληζκφο πνπ παξέρεη αζθαιηζηηθή εθπαίδεπζε ζε εξγαδφκελνπο ζηνλ ηνκέα ηεο αζθάιηζεο (αζθαιηζηηθνί ππάιιεινη, δηακεζνιαβνχληεο). Δπίζεο δηνξγαλψλεη ζεκηλάξηα θαη δηαιέμεηο θαη εθδίδεη αζθαιηζηηθά βνεζήκαηα. 3.6 ΚΡΑΣΗΚΖ ΔΠΟΠΣΔΗΑ ΣΖ ΑΦΑΛΗΖ Οη αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο ζε φιν ηνλ θφζκν ππφθεηληαη ζε απζηεξή θξαηηθή επνπηεία θαη κέξηκλα γηα ηελ δηαζθάιηζε ησλ ζπκθεξφλησλ ησλ αζθαιηζκέλσλ θαη δηθαηνχρσλ, θαζψο θαη γηα ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηεο νηθνλνκίαο. 40

Ζ θξαηηθή επνπηεία είλαη απαξαίηεηε γηα ηνπο εμήο ιφγνπο: Γηα ηελ δηαηήξεζε ηεο θεξεγγπόηεηαο ηεο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο Πξέπεη λα εμαζθαιίδεηαη ε νηθνλνκηθή δχλακε ησλ αζθαιηζηηθψλ εηαηξηψλ έηζη ψζηε αζθαιηζκέλνη θαη δηθαηνχρνη λα πξνζηαηεχνληαη απφ ην ελδερφκελν αθεξεγγπφηεηαο ηεο εηαηξίαο. Λόγσ ηεο αλεπαξθνύο γλώζεο ησλ θαηαλαισηώλ Σα αζθαιηζηήξηα ζπκβφιαηα είλαη λνκηθά θείκελα κε ζχλζεηνπο θαη εμεηδηθεπκέλνπο φξνπο. Ζ επνπηεία κέζσ ηεο ηζρχνπζαο λνκνζεζίαο, δηαζθαιίδεη ηελ ζσζηή δηαηχπσζε ησλ αζθαιηζηεξίσλ ζπκβνιαίσλ, ηελ δηαθάλεηα θαη ηελ ελεκέξσζε ηνπ αζθαιηδφκελνπ, ψζηε λα απνθεχγνληαη πεξηπηψζεηο παξαπιαλεηηθψλ θαη αζχκθνξσλ ζπκβάζεσλ. Γηα ηελ αλάγθε γηα ινγηθά αζθάιηζηξα Μέζσ ηεο επνπηείαο κπνξεί λα δηαζθαιηζηνχλ ινγηθά αζθάιηζηξα, νχηε ππεξβνιηθά πςειά αιιά νχηε θαη ππεξβνιηθά ρακειά. Παξφιν πνπ έρεη θαηαξγεζεί ν πξνιεπηηθφο έιεγρνο αζθαιίζηξσλ, ε Δπνπηηθή Αξρή νθείιεη λα εμαζθαιίδεη ζηελ Αγνξά ζπλζήθεο πγηνχο αληαγσληζκνχ ψζηε λα πεξηζσξηνπνηεζνχλ νη εηαηξίεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ππεξβνιηθά αζθάιηζηξα, θαζψο θαη λα εληνπίζεη ηηο εηαηξίεο εθείλεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ππνηηκνινγεκέλα αζθάιηζηξα πξνθεηκέλνπ λα πξνζειθχζνπλ πειαηεία. ηελ δεχηεξε πεξίπησζε θαη θπξίσο ζε αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο απηνθηλήησλ ε ππνηηκνιφγεζε έρεη σο απνηέιεζκα ηελ κε δεκηνπξγία επαξθψλ απνζεκάησλ θαη λα ηηο νδεγήζνπλ ζε θινληζκφ ηεο θεξεγγπφηεηάο ηνπο. Γηα ηελ εμαζθάιηζε ηεο αζθαιηζηηθήο θάιπςεο Ζ Κξαηηθή επνπηεία απνζθνπεί ζην λα θαζηζηά δπλαηή ηελ αζθαιηζηηθή θάιπςε ζε φια ηα άηνκα πνπ ηελ επηζπκνχλ, απνηξέπνληαο ηνπο αζθαιηζηέο ζην λα αξλεζνχλ ηελ αζθαιηζηηθή θάιπςε νξηζκέλσλ πεξηπηψζεσλ φπσο ζε πεξηπηψζεηο απμεκέλεο πηζαλφηεηαο δεκηψλ. Ζ επνπηεία ησλ αζθαιηζηηθψλ εηαηξηψλ γίλεηαη κέζσ ηεο Ννκνζεζίαο θαη κέζσ ηεο Δπνπηηθήο Αξρήο. Ζ Διιεληθή Ννκνζεζία είλαη πιήξσο ελακνξληζκέλε κε απηή ηεο Δ.Δ. θαη ζηεξίδεηαη ζην Ν.Γ. 400/70 «πεξί Ηδησηηθήο Αζθάιηζεο» θαη ζπκπιεξψλεηαη απφ ηνλ Ν.2496/97 «πεξί αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο» θαη ηνλ Κ.Ν. 2190 «πεξί αλσλχκσλ εηαηξηψλ». 41

Ζ Δπνπηηθή Αξρή πνπ ειέγρεη ηηο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο είλαη ε Γηεχζπλζε Αζθαιηζηηθψλ Δπηρεηξήζεσλ θαη Αλαινγηζηηθήο ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο (Σνκέαο Δκπνξίνπ). Διέγρεη φια ηα ζηνηρεία πνπ ππνβάιινληαη απφ ηηο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο ζηελ εηήζηα αλαθνξά ηνπο (ζηαηηζηηθά ζηνηρεία, θάιπςε ηερληθψλ απνζεκάησλ θαη πεξηζσξίνπ θεξεγγπφηεηαο, θ.α.) θαη κπνξεί λα αζθεί πξνιεπηηθφ αιιά θαη θαηαζηαιηηθφ έιεγρν, θηάλνληαο αθφκε θαη ζηελ αλάθιεζε ηεο άδεηαο ιεηηνπξγίαο ηεο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο. Ζ επνπηεία θηλείηαη ζηνπο εμήο ηνκείο: ηελ ρνξήγεζε άδεηαο ιεηηνπξγίαο ηεο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο ηνλ ρξεκαηννηθνλνκηθφ έιεγρν θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο, θαη ζηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή. 3.7 ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΑ ΚΑΗ ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΖ ΑΦΑΛΗΖ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Ζ αζθαιηζηηθή αγνξά ζηελ Διιάδα απφ ην 2007-2008 γλσξίδεη πξσηφγλσξε αλάπηπμε. Σν ράζκα φκσο κε ηελ Δπξσπατθή αγνξά παξακέλεη πνιχ κεγάιν. Σν 2007 ε αζθαιηζηηθή αγνξά, κε πξνζσξηλά ζηνηρεία επί δείγκαηνο 85% ηεο αγνξάο, αλαπηχρζεθε ζπλνιηθά κε ξπζκφ 10% αγγίδνληαο ηα 4,8 δηζ.. ηηο αζθάιεηεο δσήο απμήζεθε 8%, θαη ζηηο αζθαιίζεηο πεξηνπζίαο θαη απηνθηλήησλ κε 11,5%, παξφιν πνπ ν θιάδνο Απηνθηλήησλ παξνπζίαζε γηα δεχηεξε ρξνληά, κεζνζηαζκηθή κείσζε -5% ηνπ κέζνπ αζθάιηζηξνπ θάζε απηνθηλήηνπ δειαδή, κείσζε ζρεδφλ -10%. Οη απνδεκηψζεηο γηα ην 2007 ππνινγίδνληαη ζε 3.000.000.000. Όκσο έλα λνχκεξν απνηειεί ην πην απιφ ζηνηρείν θνηλσληθήο ζπκκεηνρήο: 4.500.000. Σφζνη είλαη νη αζθαιηζκέλνη δσήο θαη ζχληαμεο αηνκηθψλ θαη νκαδηθψλ ζπκβνιαίσλ. Σα ζεκαληηθφηεξα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδεη ζήκεξα ε ηδησηηθή αζθάιηζε ζηελ Διιάδα κπνξνχλ λα νκαδνπνηεζνχλ ζε δχν θαηεγνξίεο: Ζ πξψηε, πεξηιακβάλεη απηά πνπ πξνέξρνληαη απφ ην ζεζκηθφ θαη επνπηηθφ πιαίζην ηεο Διιεληθήο αζθαιηζηηθήο αγνξάο, ελψ ε δεχηεξε ηα δηαξζξσηηθήο θχζεσο πξνβιήκαηα πνπ ζπλδένληαη κε ηε δνκή ηεο αγνξάο θαη 42

ηελ θαζεκεξηλή ιεηηνπξγία ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ηα νπνία απαηηνχλ άκεζε αληηκεηψπηζε. χκθσλα κε ζηειέρε ηεο αζθαιηζηηθήο αγνξάο, ε αλάπηπμε ηεο ηδησηηθήο αζθάιηζεο εμαξηάηαη θπξίσο απφ ηξεηο παξάγνληεο: ηελ χπαξμε αζθαιηζηηθψλ αλαγθψλ, ην δηαζέζηκν εηζφδεκα θαη ηελ αζθαιηζηηθή ζπλείδεζε θαζψο θαη εκπηζηνζχλε ζε θεξέγγπεο θαη αμηφπηζηεο αζθαιηζηηθέο εηαηξείεο. Σν 2009 φκσο ηξηπιαζηάζηεθε ην ζπάζηκν ζπκβνιαίσλ γηα ηηο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο ζε ζρέζε κε ην αληίζηνηρν δηάζηεκα ηνπ 2008, θαζψο ε νηθνλνκηθή θξίζε αλάγθαζε πνιινχο θαηαλαισηέο θαη επηρεηξήζεηο λα αλαπξνζαξκφζνπλ ε λα ξεπζηνπνηήζνπλ ηα ζπκβφιαηα ηνπο, θάηη πνπ νδήγεζε θάπνηεο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο λα θιείζνπλ φπσο ε Αζπίο Πξφλνηα κε απψιεηεο 21.34%. Δλέξγεηεο πνπ ζα κπνξνχζαλ λα βνεζήζνπλ ζηελ αλάπηπμε ηεο αζθαιηζηηθήο αγνξάο: Γηάθνξα θνξνινγηθά θίλεηξα, φπσο ην ζέκα ηνπ ραξηνζήκνπ ησλ Αζθαιίζηξσλ, θαζψο θαη θνξνινγηθέο απαιιαγέο γηα εθάπαμ θαη εηδηθά πληαμηνδνηηθά πξνγξάκκαηα, θαζψο θαη πγείαο, ηνπ 2νπ θαη 3νπ ππιψλα, αθελφο ζα αλαθνπθίζνπλ ηελ θνηλσληθή αζθάιηζε κε ηνλ ζπκπιεξσκαηηθφ ηνπο ξφιν θαη αθεηέξνπ, ζα δεκηνπξγήζνπλ ζέζεηο εξγαζίαο, ξαγδαία αλάπηπμε ησλ επελδχζεσλ θαη άκεζνπο θαη έκκεζνπο θφξνπο. ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 Ο ΔΜΠΔΗΡΗΚΖ ΔΡΔΤΝΑ 4.1 ΓΔΝΗΚΑ ΓΗΑ ΣΖΝ ΔΡΔΤΝΑ Ζ αθφινπζε έξεπλα πξαγκαηνπνηήζεθε ζηελ επαξρία Θήβαο ηνπ λνκνχ Βνησηίαο ηνλ Ννέκβξην ηνπ 2009. Ζ έξεπλα έγηλε ζε αγξφηεο αζθαιηζκέλνπο ή κε ζηελ ηδησηηθή αζθάιηζε θαη δηεξεπλά ηε ζηάζε ηνπο θαη ηε ζπκπεξηθνξά ηνπο απέλαληη ζ απηήλ. Ζ έξεπλα πξαγκαηνπνηήζεθε ζηνπο δήκνπο πνπ απαξηίδνπλ ηελ επαξρία ηεο Θήβαο θαη ρξεζηκνπνηήζεθε έλα εληαίν εξσηεκαηνιφγην ζην νπνίν ππήξραλ εξσηήζεηο θαη γηα ηνπο αζθαιηζκέλνπο αιιά θαη γηα ηνπο κε αζθαιηζκέλνπο 43

ζηελ ηδησηηθή αζθάιηζε θαζψο θαη θνηλέο εξσηήζεηο γηα ηνλ εληνπηζκφ ηεο ειηθίαο, ηνπ θχινπ, ηνπ θχξηνπ επαγγέικαηνο, θαη ηνπ εηήζηνπ εηζνδήκαηνο. Σν πξψην ζθέινο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ αλαθεξφηαλ ζηνπο αγξφηεο πνπ είραλ ηδησηηθή αζθάιηζε θαη δηεξεπλνχζε ηελ επηινγή αζθαιηζηηθψλ εηαηξεηψλ, ηελ επηινγή αζθαιηζηηθψλ πξνγξακκάησλ, ηε δηάζεζε ρξεκαηηθνχ πνζνχ. Σν δεχηεξν ζθέινο αλαθεξφηαλ ζηνπο αγξφηεο πνπ δελ είραλ ηδησηηθή αζθάιηζε θαη δηεξεπλνχζε ηνπο ιφγνπο κε αζθάιηζεο ηνπο ζε θάπνην πξφγξακκα ηδησηηθήο αζθάιηζεο. 4.2 ΣΟΥΟΗ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ 4.2.1 Γεληθόο ζηόρνο Γεληθφο ζηφρνο ηεο έξεπλαο είλαη λα εληνπηζηεί ζε πνην βαζκφ νη αγξφηεο ηεο επαξρίαο ηεο Θήβαο πξνηηκνχλ ε φρη ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε θαζψο θαη ηα θξηηήξηα πνπ ηνπο νδεγνχλ ζε θάπνην πξφγξακκα ηδησηηθήο αζθάιηζεο. ηφρνο επίζεο είλαη λα δηεξεπλεζεί ε ζπκπεξηθνξά ησλ αγξνηψλ απέλαληη ζηνπο αζθαιηζηηθνχο θνξείο. 4.2.2 Δηδηθνί ζηόρνη Οη εηδηθνί ζηφρνη ηεο έξεπλαο έρνπλ άκεζε ζρέζε κε ηηο εξσηήζεηο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ θαη είλαη νη εμήο: Α) Δηδηθνί ζηφρνη αζθαιηζκέλσλ ζε ηδησηηθή αζθάιηζε Ο ξφινο ηεο πξσηνβνπιίαο ησλ αζθαιηδνκέλσλ ζηελ επηινγή αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο θαη ε πεγή ελεκέξσζεο ηνπο. Πξψηε αληίδξαζε ησλ αζθαιηζκέλσλ γηα ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε θαη επηινγή αζθαιηζηηθνχ πξνγξάκκαηνο. 44

Δπηινγή εηαηξίαο απφ ηνπο αζθαιηζκέλνπο, δηάξθεηα ηδησηηθήο αζθάιηζεο θαη δηάζεζε ρξεκαηηθνχ πνζνχ. Λφγνη πνπ νδήγεζαλ ηνπο αζθαιηδφκελνπο ζηελ ηδησηηθή αζθάιηζε θαη ε ηθαλνπνίεζε ηνπο απ απηήλ. Πξνηηκήζεηο ησλ αζθαιηζκέλσλ ζρεηηθά κε ηελ εζληθφηεηα ηεο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο, ηελ επαθή κε ηνλ αζθαιηζηηθφ ζχκβνπιν, ηα πξνζφληα ησλ αζθαιηζηηθψλ ζπκβνχισλ θαη ηελ χπαξμε ε φρη εκπηζηνζχλεο απέλαληη ζηηο ειιεληθέο εηαηξίεο. Β) Δηδηθνί ζηφρνη κε αζθαιηζκέλσλ ζε ηδησηηθή αζθάιηζε Λφγνη κε αζθάιηζεο ησ εξσηεζέλησλ ζε ηδησηηθή εηαηξία θαη ε χπαξμε ε κε αηπρνχο γεγνλφηνο. Ύπαξμε πξσηνβνπιίαο ησλ εξσηεζέλησλ γηα επαθή κε αζθαιηζηηθφ ζχκβνπιν, βαζκφο γλψζεο αζθαιηζηηθψλ εηαηξηψλ, πξνηίκεζε αζθαιηζηηθψλ πξνγξακκάησλ. 4.3 ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ Δξεπλνχκελε κνλάδα ήηαλ ν ελήιηθαο αγξφηεο δεθανθηψ ρξνλψλ θαη άλσ. Ζ έξεπλα πξαγκαηνπνηήζεθε ζην λνκφ Βνησηίαο θαη ζπγθεθξηκέλα ζηελ επαξρία ηεο Θήβαο θαη κνλάδα δεηγκαηνιεςίαο ήηαλ νη αγξφηεο ησλ δήκσλ πνπ απαξηίδνπλ ηελ επαξρία ηεο Θήβαο. Γηα λα γίλεη ε ζπιινγή ησλ δεδνκέλσλ επηιέρζεθε ε κέζνδνο ηεο δεκνζθφπεζεο. Ζ δεκνζθφπεζε έγηλε κε πξνζσπηθή ζπλέληεπμε ε νπνία πξαγκαηνπνηήζεθε κε ηελ ρνξήγεζε ελφο πξνζσπηθνχ εξσηεκαηνινγίνπ. Γηα λα δηεμαρζεί ε έξεπλα ζπκπιεξψζεθαλ 71 εξσηεκαηνιφγηα απφ ηα νπνία 26 απαληήζεθαλ απφ γπλαίθεο θαη 45 απαληήζεθαλ απφ άληξεο. Σα εξσηεκαηνιφγηα πνπ αθνξνχζαλ αζθαιηζκέλνπο ήηαλ 28 θαη ηνπο κε αζθαιηζκέλνπο 43. 45

Ζ αλάιπζε θαη ε επεμεξγαζία ησλ ζηνηρείσλ ηεο έξεπλαο έγηλε κε ηελ ρξήζε ηνπ πξνγξάκκαηνο spss17. 4.4 ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ Παξαθάησ ζα αζρνιεζνχκε κε ηελ αλάιπζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο έξεπλαο θαη ζα καο βνεζήζνπλ ζηελ εμαγσγή αληηθεηκεληθψλ ζπκπεξαζκάησλ. 4.4.1 Γεληθά ζηνηρεία εξσηεζέλησλ ην παξαθάησ ζρήκα πνπ αλαθέξεηαη ζην θχιν ησλ εξσηεζέλησλ θαίλεηαη μεθάζαξα ε ππεξνρή ησλ αλδξψλ έλαληη ησλ γπλαηθψλ. Γξάθεκα 4.1. ύλζεζε ηνπ δείγκαηνο θαηά θύιν ρεηηθά κε ηελ ειηθία ησλ εξσηεζέλησλ ην δείγκα θαλεξψλεη φηη νη δχν επηθξαηέζηεξεο νκάδεο είλαη νη νκάδεο ειηθίαο 26-35 θαη 46-55 ρξνλψλ φπνπ ην πνζνζηφ θαη ησλ δπν νκάδσλ θηάλεη ην 28,6% ελψ αθνινπζεί κε πνζνζηφ 22,5% ε νκάδα ησλ 36-45 ρξνλψλ. Δλζαξξπληηθφ γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ αγξνηηθνχ επαγγέικαηνο ζηελ επαξρία ηεο Θήβαο είλαη ην γεγνλφο φηη νη λένη αγξφηεο ειηθίαο 26-35 ρξνλψλ ιακβάλνπλ ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηνπ δείγκαηνο. 46

Γξάθεκα 4.2. Ζ ζύλζεζε ηνπ δείγκαηνο θαηά ειηθία Όζνλ αθνξά ηελ νηθνγελεηαθή θαηάζηαζε νη παληξεκέλνη απνηεινχλ ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηνπ δείγκαηνο ελψ ην δεχηεξν κεγαιχηεξν πνζνζηφ είλαη απηφ ησλ αλχπαληξσλ. Γξάθεκα 4.3. Ζ ζύλζεζε ηνπ δείγκαηνο θαηά νηθνγελεηαθή θαηάζηαζε Παξαηεξψληαο ηνλ αξηζκφ κειψλ πνπ απαξηίδνπλ ην θάζε λνηθνθπξηφ θαίλεηαη φηη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ απνηεινχλ νη νηθνγέλεηεο κε 4 κέιε κε πνζνζηφ 40,8% θαζψο θαη κε 3 κέιε κε πνζνζηφ 19,7%. 47

Γξάθεκα 4.4. Ζ ζύλζεζε ηνπ δείγκαηνο σο πξνο ηα κέιε ηνπ λνηθνθπξηνύ Απφ ηελ εμέηαζε ηνπ κνξθσηηθνχ επηπέδνπ φζσλ κεηείραλ ζηελ έξεπλα πξνθχπηεη φηη έλα κεγάιν πνζνζηφ 39,4% έρεη ηειεηψζεη ην γπκλάζην ελψ επίζεο κεγάιν πνζνζηφ 28,2% έρεη ηειεηψζεη ην ιχθεην ελψ έλα πνζνζηφ ηεο ηάμεο ηνπ 21,1% έρεη ηειεηψζεη ην δεκνηηθφ. Αθνινπζνχλ κε πνζνζηφ 4.2% αληίζηνηρα ησλ αηφκσλ πνπ έρνπλ ηειεηψζεη Η.Δ.Κ. θαη παλεπηζηεκίνπ. Αξλεηηθφ είλαη φηη ην κηθξφηεξν πνζνζηφ ηνπ δείγκαηνο ιακβάλεη ε ηξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε γεγνλφο πνπ θαλεξψλεη ηελ έιιεηςε ελδηαθέξνληνο ησλ αγξνηψλ γηα πεξεηαίξσ εθπαίδεπζε, πνπ φπσο θαίλεηαη ζην γξάθεκα 4.5 ζηακαηάεη ζ απηήλ ηνπ γπκλαζίνπ ή ηνπ ιπθείνπ. Γξάθεκα 4.5. Ζ ζύλζεζε ηνπ δείγκαηνο σο πξνο ην κνξθσηηθό επίπεδν χκθσλα κε ηελ αμηνπηζηία ησλ ζηνηρείσλ, κειεηψληαο ην εηήζην εηζφδεκα παξαηεξνχκε φηη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ κε 57,7% έρεη εηήζην εηζφδεκα 10.001-30.000 ελψ ην 33,8% έρεη εηζφδεκα 5.001-10.001 ελψ πάλσ απφ 30.001 ιακβάλεη έλα κηθξφ πνζνζηφ ηεο ηάμεσο ηνπ 2,8%. 48

Γξάθεκα 4.6: Ζ ζύλζεζε ηνπ δείγκαηνο σο πξνο ην εηήζην εηζόδεκα Όπσο πξνθχπηεη απφ ηελ αθξίβεηα ησλ ζηνηρείσλ, ζηε θχξηα απαζρφιεζε ηα δπν επαγγέικαηα πνπ ππεξηζρχνπλ είλαη ην επάγγεικα ηνπ γεσξγνχ κε πνζνζηφ 49,3% θαη αθνινπζεί ηνπ θηελνηξφθνπ κε 31,0% ελψ έλα πνζνζηφ 9,9% αζρνιείηαη κε ηελ γεσξγία θαη ηελ θηελνηξνθία παξάιιεια. Σν ρακειφηεξν πνζνζηφ κε 4,2% αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ησλ κειηζζνθφκσλ. Γξάθεκα 4.7. Ζ ζύλζεζε ηνπ δείγκαηνο σο πξνο ηελ θύξηα απαζρόιεζε Αλαθνξηθά κε ηνλ αζθαιηζηηθφ θνξέα φπνπ είλαη αζθαιηζκέλνη νη αγξφηεο ν Ο.Γ.Α. θαηαιακβάλεη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ 90,1% φπσο ήηαλ αλακελφκελν ελψ νη ππφινηπνη θνξείο κνηξάδνληαη ην ελαπνκείλαληα 9,9%. 49

Γξάθεκα 4.8. Αζθαιηζηηθόο θνξέαο ηελ εξψηεζε γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ηνπο απφ ηνλ αζθαιηζηηθφ ηνπο θνξέα ην 59,1% ησλ αγξνηψλ δειψλεη φηη είλαη αξθεηά-πνιχ ηθαλνπνηεκέλνη ελψ θαζφινπ-ιίγν δειψλεη ην 40,9% ησλ εξσηεζέλησλ. Γξάθεκα 4.9. Ηθαλνπνίεζε από αζθαιηζηηθό θνξέα Απφ ηελ πξνεγνχκελε εξψηεζε φζνη απφ ηνπο εξσηεζέληεο απάληεζαλ ιίγν ε θαζφινπ απάληεζαλ θαη γηα ηνπο ιφγνπο δπζαξέζθεηαο ηνπο. Οπφηε πξνθχπηεη φηη ην 37,8% δειψλεη φηη δελ ππάξρεη ζσζηή εμππεξέηεζε ελψ ην 31,1% 50

ππνζηεξίδεη φηη δελ ππάξρεη θάιπςε ησλ πξαγκαηηθψλ αλαγθψλ ηνπ θαη φηη αληηκεησπίδεη πξνβιήκαηα κε ηελ γξαθεηνθξαηία. Γξάθεκα 4.10. Λόγνη δπζαξέζθεηαο από ηελ θνηλσληθή αζθάιηζε Σν πνζνζηφ ησλ εξσηεζέλησλ πνπ είλαη αζθαιηζκέλνη ζε θάπνηα ηδησηηθή εηαηξεία αλέξρεηαη ζην 39,4% ελψ ην 60,6% δελ είλαη αζθαιηζκέλνη. Γξάθεκα 4.11. Πνζνζηό αζθαιηζκέλσλ ζε ηδησηηθή εηαηξεία χκθσλα κε ην θχιν ησλ εξσηεζέλησλ πνπ έρνπλ ηδησηηθή αζθάιηζε ην πνζνζηφ ησλ γπλαηθψλ πνπ είλαη αζθαιηζκέλεο θηάλεη ην 38,5% ελψ ην 40% ηνπ πνζνζηνχ ησλ αλδξψλ δειψλεη φηη έρνπλ ηδησηηθή αζθάιηζε. 51

Γξάθεκα 4.12. Πνζνζηό αζθαιηζκέλσλ σο πξνο ην θύιν Αλάινγα κε ην εηήζην εηζφδεκα ηνπο θαίλεηαη μεθάζαξα φηη ε ρακειφκηζζνη δελ έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα αζθαιηζζνχλ ζε ζρέζε κε ηνπο αγξφηεο πνπ εκθαλίδνπλ ηθαλνπνηεηηθά εηζνδήκαηα θαη έρνπλ ηελ επρέξεηα λα ην πξάμνπλ. Γξάθεκα 4.13. Πνζνζηό αζθαιηζκέλσλ ζε ζρέζε κε ην εηήζην εηζόδεκα 4.4.2 Απνηειέζκαηα έξεπλαο αζθαιηζκέλσλ ζε ηδησηηθή εηαηξία Σα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο πνπ αθνινπζνχλ αθνξνχλ ηα άηνκα πνπ έρνπλ ηδησηηθή αζθάιηζε. 52

ηελ εξψηεζε αλ ε αζθάιηζε ζε ηδησηηθή εηαηξία έγηλε κε δηθή ζαο πξσηνβνπιία απήληεζαλ 28 άηνκα απφ ηα νπνία ην 78,6% δειψλεη λαη ελψ ην 21,4% απάληεζε φρη. Γξάθεκα 4.14. Ύπαξμε ίδηαο πξσηνβνπιίαο γηα ηδησηηθή αζθάιηζε Αλαθνξηθά κε ηελ πεγή ελεκέξσζεο ηνπ γηα ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε ην 37,2 ππνζηεξίδεη φηη ελεκεξψζεθε απφ αζθαιηζηή ελψ ην 32,6% απφ ζπγγελή. Όπσο θαίλεηαη μεθάζαξα ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ έρεη ελεκεξσζεί απφ θάπνηνλ αζθαιηζηηθφ ζχκβνπιν πνπ ζεκαίλεη φηη ελεκεξψζεθε θαιχηεξα γηα ηηο σθέιεηεο ηεο ηδησηηθήο αζθάιηζεο θαη ίζσο έπαημε θαζνξηζηηθφηεξν ιφγν γηα ηελ αζθάιηζε ηνπ, ζε ζρέζε κε ηνπο ππφινηπνπο πνπ ελεκεξψζεθαλ απφ θάπνην ζπγγελή ή θίιν. Γξάθεκα 4.15. Πεγέο ελεκέξσζεο εξσηεζέλησλ γηα ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε Παξαηεξψληαο ηελ πξψηε αληίδξαζε ησλ εξσηεζέλησλ φηαλ ελεκεξψζεθαλ γηα πξψηε θνξά γηα ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε βιέπνπκε φηη ην 46,6% ηελ απνδέρηεθε ελψ κε πεξηέξγεηα αληέδξαζε ην 35,7%. Σέινο ην πνζνζηφ άξλεζεο θαη δπζπηζηίαο θηάλεη ζην 10,7% θαη 7,1% αληίζηνηρα. 53

Γξάθεκα 4.16. Πξώηε αληίδξαζε ησλ εξσηεζέλησλ Όζνλ αθνξά ηα πξνγξάκκαηα ζηα φπνηα είλαη αζθαιηζκέλνη νη εξσηεζέληεο ην 25% είλαη αζθαιηζκέλν ζε πξφγξακκα λνζνθνκεηαθήο πεξίζαιςεο θαη αθνινπζνχλ ην ζπληαμηνδνηηθφ πξφγξακκα κε 21,2% θαζψο θαη πξφγξακκα αζθάιηζεο δσήο κε 19,2%.Σν ππφινηπν πνζνζηφ θαηαιακβάλνπλ νη ππφινηπεο θαηεγνξίεο φπσο θαίλεηαη απφ ην γξάθεκα 4.17. Γξάθεκα 4.17. Αζθαιηζηηθά πξνγξάκκαηα αζθαιηζκέλσλ χκθσλα κε ην γξάθεκα 4.18 πνπ αθνξά ηελ εηαηξία πνπ είλαη αζθαιηζκέλνη νη εξσηεζέληεο πξψηε έξρεηαη ε Αγξνηηθή Αζθαιηζηηθή κε 40,6% ελψ δεχηεξε ζηηο πξνηηκήζεηο ησλ αγξνηψλ έξρεηαη ε Δζληθή Αζθαιηζηηθή κε 25% ην κηθξφηεξν πνζνζηφ κε 6,3% ην ιακβάλεη ε Nationale Nederladen. 54

Γξάθεκα 4.18. Αζθαιηζηηθή εηαηξεία ηελ εξψηεζε αλαθνξηθά κε ηα ρξνλία αζθάιηζεο ην 42,9% είλαη αζθάιηζκελν απφ 5-10 έηε θαη αθνινπζεί κε πνζνζηφ 25% ε αζθάιηζε απφ 1-3 έηε. Γξάθεκα 4.19. Έηε αζθάιηζεο Μειεηψληαο ην πνζφ ησλ ρξεκάησλ πνπ δηαηίζεηαη απφ ηνπο αζθαιηζκέλνπο παξαηεξνχκε φηη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ κε 53,6% πιεξψλεη κφιηο απφ 500 θαη θάησ ζε ζρέζε κε ην 7,1% πνπ πιεξψλεη απφ 1000 θαη πάλσ. Δλψ ην 32,1% δηαζέηεη απφ 500-1000. 55

Γξάθεκα 4.20. Υξήκαηα γηα αζθάιηζε χκθσλα κε ηε ζπζρέηηζε πνπ έγηλε αλάκεζα ζην πφζν ησλ ρξεκάησλ πνπ δηαηίζεηαη γηα ηελ αζθάιηζε θαη ηελ ειηθία ησλ εξσηεζέλησλ πξνθχπηεη φηη ην κηθξφηεξν πνζφ θάησ απφ 500 ην δηαζέηνπλ νη ειηθίεο 18-25 κε 66,7% θαη 26-35 κε 83,3% ελψ θαίλεηαη φηη απφ 1000 πιεξψλνπλ νη ειηθίεο 36-45 θαη 46-55 κε 14,3% θαη 11,1% αληίζηνηρα. Γξάθεκα 4.21.Υξεκαηηθό πνζό αλάινγα κε ηελ ειηθία Γηα ηνπο ιφγνπο αζθάιηζεο ζε θάπνηα ηδησηηθή εηαηξεία ην 33,3% δειψλεη ζαλ ιφγν αζθάιηζεο ην νηθνλνκηθφ παθέην ηεο εηαηξείαο, 23% δειψλεη ζαλ ιφγν ηε πξνζθνξά ζπκπιεξσκαηηθήο θάιπςεο ζε ζρέζε κε ηελ θνηλσληθή ελψ ην 19% 56

θάλεη ιφγν γηα πξνζσπηθνχο ιφγνπο θαη κε ην ίδην πνζνζηφ ζαλ θξηηήξην επηινγήο ππνζηεξίδεη ηελ πνηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ. Γξάθεκα 4.22. Λόγνο επηινγήο ηδησηηθήο αζθάιηζεο Απφ ηελ εμππεξέηεζε πνπ παξέρεηαη ζηνπο εξσηεζέληεο απφ ηελ εηαηξεία πνπ είλαη αζθαιηζκέλνη αξθεηά επραξηζηεκέλνη είλαη ην 67,9% πνιχ επραξηζηεκέλνη ην 17,9 % ελψ κφιηο ην 3,6% δειψλεη πάξα πνιχ. Σέινο ην 10,7% ηνπ δείγκαηνο έρνπλ απαληήζεη ιίγν. Γξάθεκα 4.23. Πνζνζηό ηθαλνπνηήζεο αζθαιηζκέλσλ ηελ παξαπάλσ εξψηεζε απφ ην πνζνζηφ πνπ απάληεζε ιίγν, ην 50% πηζηεχεη φηη ε ηδησηηθή αζθάιηζε δελ θαιχπηεη ηηο πξαγκαηηθέο ηνπ αλάγθεο ελψ 57

25% ππνζηεξίδεη φηη δελ είλαη ηθαλνπνηεκέλνη ιφγσ γξαθεηνθξαηίαο θαη κε θαιήο εμππεξέηεζεο αληίζηνηρα. Γξάθεκα 4.24. Λόγνη κε επραξίζηεζεο αζθαιηζκέλσλ χκθσλα κε ηελ πξνηίκεζε ηεο εζληθφηεηαο ηεο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο ην ζπληξηπηηθφ πνζνζηφ ηνπ δείγκαηνο 71,4% πξνηηκάεη λα είλαη αζθαιηζκέλν ζε ειιεληθή εηαηξία. Γξάθεκα 4.25. Πξνηίκεζε εζληθόηεηαο ηεο αζθαιηζηηθήο εηαηξίαο Με ην αλ ππάξρεη επαθή κε ηνλ αζθαιηζηηθφ ζχκβνπιν ην 67,9% ηνπ δείγκαηνο δειψλεη πσο έρεη επαθή κε ηνλ αζθαιηζηηθφ ηνπ ζχκβνπιν. Θεηηθφ γηα ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε είλαη φηη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηνπ δείγκαηνο θαίλεηαη πσο έρεη επαθή κε ηνλ αζθαιηζηηθφ ηνπ ζχκβνπιν, θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη 58

ελεκεξψλεηαη θαιχηεξα γηα θαηλνχξηα πξνγξάκκαηα ή ππεξεζίεο, ελ αληηζέζεη κε ηνπ ππφινηπνπο πνπ δελ έρνπλ επαθή. Γξάθεκα 4.26. Δπαθή κε ηνλ αζθαιηζηηθό ζύκβνπιν Παξαηεξψληαο ηε ζπζρέηηζε ηνπ γξαθήκαηνο 4.26 πνπ αλαθέξεηαη ζηελ επαθή κε ηνλ αζθαιηζηηθφ ζχκβνπιν ζε ζρέζε κε ην θχιν παξαηεξνχκε φηη νη άληξεο ζε ζρέζε κε ηηο γπλαίθεο έρνπλ ηελ κεγαιχηεξε επαθή κε ηνπο αζθαιηζηηθνχο ηνπο ζπκβνχινπο. Γξάθεκα 4.27. Δπαθή κε ηνλ αζθαιηζηηθό ζύκβνπιν ζε ζρέζε κε ην θύιν αλ θχξην πξνζφλ πνπ πξέπεη λα έρεη έλαο αζθαιηζηηθφο ζχκβνπινο ην 42,9%ηνπ δείγκαηνο ππνζηεξίδεη φηη ε επαγγεικαηηθφηεηα είλαη ην θχξην πξνζφλ πνπ πξέπεη λα ηνλ δηαθαηέρεη, ελψ ην 32,1% πηζηεχεη φηη θχξην πξνζφλ είλαη ε θαιή εμππεξέηεζε. 59

Γξάθεκα 4.28. Πξνζόλ πνπ πξέπεη λα έρεη έλαο αζθαιηζηηθόο ζύκβνπινο Όζνλ αθνξά αλ έρνπλ νη εξσηεζέληεο εκπηζηνζχλε ε φρη ζηηο ειιεληθέο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο ην 75% ηνπ δείγκαηνο απάληεζε πσο έρεη ελψ ην 21,4% δελ έρεη. Πνιχ ζεκαληηθφ γηα ηηο ειιεληθέο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο είλαη φηη κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηηο πξνηηκάεη απφ ηηο μέλεο εηαηξίεο, θάηη πνπ είλαη πνιχ ζεκαληηθφ γηα ηελ αλάπηπμε ηνπο θαζψο θαη γηα ηνλ αληαγσληζκφ πνπ ππάξρεη κε ηηο μέλεο. Γξάθεκα 4.29. Δκπηζηνζύλε ε όρη ζηηο ειιεληθέο εηαηξίεο 4.4.3 Απνηειέζκαηα έξεπλαο γηα ηνπο κε αζθαιηζκέλνπο ζε ηδησηηθή εηαηξία 60

ηε ζπλέρεηα ηεο έξεπλαο ζα αλαιπζνχλ νη ιφγνη κε αζθάιηζεο ησλ εξσηεζέλησλ ζε ηδησηηθή αζθαιηζηηθή εηαηξία. Αλ έρεη ελεκεξσζεί πνηέ γηα ην ζέκα ηεο ηδησηηθήο αζθάιηζεο ην 51,2% ηνπ δείγκαηνο απάληεζε πσο έρεη ελεκεξσζεί ελψ ην 46,5% δειψλεη πσο φρη. Αξλεηηθφ γηα ηελ αζθαιηζηηθή αγνξά είλαη φηη έλα κεγάιν πνζνζηφ θαίλεηαη πσο δελ είλαη ελεκεξσκέλν, θάηη πνπ ππνδειψλεη φηη δελ ππάξρεη θαιή ελεκέξσζε απφ ηηο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο. Γξάθεκα 4.30. Δλεκέξσζε γηα ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε Αλάινγα κε ην θχιν ησλ εξσηεζέλησλ γηα ηελ ελεκέξσζε ηνπο γχξσ απφ ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε νη άλδξεο δείρλνπλ λα είλαη πνην ελεκεξσκέλνη ζε ζρέζε κε ηηο γπλαίθεο κε πνζνζηφ 55,6% έλαληη ησλ γπλαηθψλ κε πνζνζηφ 43,8%. Γξάθεκα 4.31. Δλεκέξσζε γηα ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε αλάινγα κε ην θύιν 61

Σν νηθνλνκηθφ κε 44,2% θαίλεηαη λα είλαη ν θπξίσο ιφγνο κε αζθάιηζεο ησλ εξσηεζέλησλ ελψ ην 23,3% δειψλεη άγλνηα γηα ηνλ ζεζκφ ηεο ηδησηηθήο αζθάιηζεο ηέινο ην 16,3% πηζηεχεη πσο δελ έρεη ελεκεξσζεί ζσζηά. Γξάθεκα 4.32. Λόγνη κε αζθάιηζεο ζε ηδησηηθή εηαηξία Όπσο θαίλεηαη ζηε ζπζρέηηζε ηνπ γξαθήκαηνο 4.31 αλάκεζα ζηελ ειηθία θαη ζηνλ ιφγν κε αζθάιηζεο ηνπο νη ειηθίεο 18-25, 26-35 κε 66,7% θαη 61,5% αληίζηνηρα θαη 56-65 κε 62,5% ππνζηεξίδνπλ ζαλ αηηία κε αζθάιηζεο ηνπο ην νηθνλνκηθφ ελψ απφ 36-45 ρξνλψλ αγλννχλ ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε θαη ηέινο κε δπζπηζηία απαληάεη ην 30% ζηελ θαηεγνξία ησλ 46-55 ρξνλψλ. Γξάθεκα 4.33. Λόγνη κε αζθάιηζεο αλάινγα ηελ ειηθία 62