«Διδακτική προσέγγιση με τη χρήση των ΤΠΕ στο μάθημα της Ιστορίας Β Λυκείου» Άρια Μαυρογιάννη -Φιλόλογος Μ.Α. 2ο ΓΕΛ Ηρακλείου 1
η προσπάθεια να συσχετιστεί η τέχνη της μουσικής άμεσα με τα ιστορικά της συμφραζόμενα και να αναδειχθεί σε παράγοντα εις βάθος κατανόησης και ερμηνείας των ιστορικών δεδομένων. 2
Να εκτιμήσει ο μαθητής την μουσική της βυζαντινής περιόδου, να διακρίνει τα στοιχεία της και να κατανοήσει τη σχέση της με τη Δύση. Να αντιληφθεί τις αδιάκοπες αναζητήσεις της τέχνης ως αδιάσπαστης συνέχειας που δε γνωρίζει σύνορα, αλλά απλώνεται ελεύθερα από λαό σε λαό. 3
Να κατανοήσει ότι οι κοινωνικοοικονομικές και θρησκευτικές παράμετροι κάθε εποχής αλληλεπιδρούν με την τέχνη και επηρεάζουν την εξέλιξή της. Να συνειδητοποιήσει ότι όταν αλλάζουν οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, αλλάζει και ο τρόπος ζωής των ανθρώπων, αλλά και οι αισθητικές αξίες μαζί με τα καλλιτεχνικά δημιουργήματα. Να αποκτήσει αισθητική καλλιέργεια και να μάθει να διακρίνει το πραγματικό έργο τέχνης από το εφήμερα «ωραίο». 4
Να καλλιεργήσει την κριτική και αναλυτική σκέψη, που θα του επιτρέψει να επιχειρήσει παρόμοιες συγκρίσεις και σε άλλα γνωστικά αντικείμενα. Να αντιληφθεί ότι το μάθημα της Iστορίας δεν είναι μια ανούσια και βαρετή απαρίθμηση γεγονότων, αλλά κομμάτι της πραγματικής ζωής αληθινών ανθρώπων. Να καλλιεργήσει το «μουσικό του αυτί» μέσα από την ακρόαση μουσικών συνθέσεων. 5
Να εξασκηθεί στην αξιοποίηση του διαδικτύου και στην αναζήτηση πληροφοριών σε ιστοσελίδες (στόχος τεχνοπρογραμματισμού). Να επιχειρήσει να αποκομίζει γνώσεις αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες, αλλά και να τις παρουσιάζει στην τάξη με το λογισμικό power point (στόχος τεχνοπρογραμματισμού). Να αποκτήσει τις δεξιότητες της συνεργασίας και της κοινωνικότητας, καθώς εντάσσεται σε ομάδες μαθητών που εμπλέκονται σε αναζήτηση πληροφοριών, συζήτηση σχετικών θεμάτων και ερμηνεία γεγονότων. ΑΡΙΑ ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗ: ΣΥΝΑΝΤΗΣH ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗΣ 6
Να μάθει να απολαμβάνει το να μοιράζεται τα ενδιαφέροντά του με τους άλλους και να καλλιεργεί την κοινωνική αλληλεγγύη. Να μάθει ότι μπορεί να μαθαίνει από παντού, άρα να αξιοποιεί τις κλίσεις των συμμαθητών του για να καλλιεργείται αισθητικά και ηθικά. 7
Άρα Για να δώσουμε όλοι μαζί νέο νόημα στο ιδιαίτερα συμβολικό και χρήσιμο στην εποχή μας «Ένας για όλους και όλοι για έναν» του Αλέξανδρου Δουμά 8
Προτείνεται η συγκεκριμένη διδακτική προσέγγιση να λάβει χώρα αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διδακτέας ύλης, ως βασικός άξονας για την επανάληψη που συνήθως γίνεται μετά τις διακοπές του Πάσχα. 9
Α φάση: 2 διδακτικές ώρες (στην αίθουσα προβολών με τη χρήση προτζέκτορα) Β φάση: 2 διδακτικές ώρες (στην αίθουσα προβολών με τη χρήση προτζέκτορα) 10
Οι μαθητές ενημερώνονται ότι θα ακολουθήσει στο επόμενο μάθημα μια «διαφορετική» προσέγγιση της ύλης. Ενθαρρύνονται να προετοιμαστούν κατ οίκον μελετώντας κυρίως τους χρονολογικούς πίνακες και τους χάρτες των αντίστοιχων ενοτήτων προκειμένου να εμπεδωθεί η προγενέστερη επανάληψή τους, αλλά και να δημιουργηθεί το κατάλληλο παιδαγωγικό κλίμα για την παρουσίαση. 11
Οι μαθητές χωρίζονται από τη διδάσκουσα σε τρεις ανομοιογενείς ομάδες των οκτώ ατόμων με τις ονομασίες: για να προετοιμαστούν για το ρόλο που θα παίξουν κατά τη δημιουργία της γραμμής του χρόνου στο τέλος της διδασκαλίας. 12
Μοιράζεται στους μαθητές ένα φύλλο εργασίας με απλά ερωτήματα σχετικά με την ιστορία της μουσικής. Ενθαρρύνονται να απαντούν στα ερωτήματα κατά τη διάρκεια της παρουσίασης προκειμένου να εξασφαλιστεί αφενός το συνεχές τους ενδιαφέρον και αφετέρου η ανάδειξη πιθανών αποριών. Ακολουθεί με ιδεοθύελλα η σύνθεση των στοιχείων για τη μουσική στο Βυζάντιο. Η διδάσκουσα έχει ρόλο καθοδηγητικό, εξομαλύνοντας τα δύσκολα σημεία και θέτοντας επιμέρους θέματα προβληματισμού. 13
Ολοκληρώνεται η παρουσίαση της εξελικτικής πορείας της μουσικής στη δυτική Ευρώπη με παράλληλη ακρόαση μουσικών κομματιών αντιπροσωπευτικών για κάθε περίοδο. Ακολουθεί με ιδεοθύελλα η σύνθεση των στοιχείων για τη μουσική στη Δύση. Η διδάσκουσα έχει ρόλο καθοδηγητικό και συντονιστικό. Περίπου 15 πριν ολοκληρωθεί και το δεύτερο δίωρο οι μαθητές καλούνται να συμπληρώσουν τη γραμμή του χρόνου που έχει δημιουργηθεί με χαρτόνια στους τοίχους της αίθουσας. Καίριες ιστορικές πληροφορίες τοποθετούν «οι ιστορικοί», φωτοτυπίες από ιστορικούς χάρτες «οι χαρτογράφοι» και πληροφορίες που τους έκαναν εντύπωση για τη μουσική της κάθε περιόδου «οι μουσικοί». 14
Μετά το τέλος της διαδικασίας ζητείται από τους μαθητές να αξιολογήσουν την συγκεκριμένη προσπάθεια για διαφορετική προσέγγιση της ύλης τόσο ως προς το επίπεδο της πρόκλησης ενδιαφέροντος όσο και αναφορικά με την αποτελεσματικότητα της διάχυσης νέων γνώσεων. Στο τέλος μοιράζονται στους μαθητές CD με όλα τα μουσικά κομμάτια που είχαν επιλεγεί ως πιο αντιπροσωπευτικά για την κάθε εποχή. Σε όλους τους μαθητές ανατίθεται ως εργασία στο σπίτι να γράψουν σε ένα συνεχές κείμενο 500 περίπου λέξεων μια σύντομη περίληψη της ύλης που διδάχθηκαν στη Β Λυκείου προσθέτοντας όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες και για τη μουσική, η οποία στο επόμενο μάθημα παραδίδεται στη διδάσκουσα για ατομική αξιολόγηση. 15