C 91/8 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 31.3.1999 ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ του δευτε ρου πρωτοκ λλου της συ µβασης για την προστασία των οικονοµικω ν συµφερ ντων των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των (Κείµενο που εγκρίθηκε απ το Συµβου λιο στις 12 Μαρτίου 1999) (1999/C 91/02) I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τη συ µβαση περί της προστασίας των οικονοµικω ν συµφερ ντων των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των κατη ρτισε το Συµβου λιο και υπε γραψαν οι εκπρ σωποι των κυβερνη σεων των κρατω ν µελω ν στις 26 Ιουλίου 1995 ( 1 ). Η συ µβαση αυτη (εφεξη ς καλου µενη «συ µβαση» η «συ µβαση περί απάτης») αποτελεί την πρω τη συµφωνία βάσει του τίτλου VI της συνθη κης για την Ευρωπαϊκη Ένωση και ρυθµίζει τα της απάτης εις βάρος του πρου πολογισµου των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των. Καταρτίστηκε ε να πρω το πρωτ κολλο της συ µβασης το οποίο υπογράφηκε στις 27 Σεπτεµβρίου 1996 ( 2 ). Κυ ριο θε µα του πρωτοκ λλου αυτου είναι οι πράξεις δωροδοκίας στις οποίες συµµετε χουν εθνικοί και κοινοτικοί υπάλληλοι και οι οποίες προκαλου ν η είναι ικανε ς να προκαλε σουν ζηµία στα οικονοµικά συµφε ροντα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των. Το πρωτ κολλο αυτ θα καλείται στο εξη ς «πρω το πρωτ κολλο» η «πρωτ κολλο περί δωροδοκίας». Το πρωτ κολλο περί της ερµηνείας της συ µβασης περί της προστασίας των οικονοµικω ν συµφερ ντων των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των, διά προδικαστικω ν αποφάσεων του ικαστηρίου των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των, καταρτίστηκε και υπεγράφη στις 29 Νοεµβρίου 1996 ( 3 ). Το πρωτ κολλο αυτ παρε χει στα κράτη µε λη τη δυνατ τητα να δεχθου ν διά δηλω σεως κατά την υπογραφη του η οποτεδη ποτε υ στερα απ αυτη ν, την αρµοδι τητα του ικαστηρίου να εκδίδει προδικαστικε ς αποφάσεις σχετικά µε την ερµηνεία της συ µβασης και του πρω του πρωτοκ λλου. Παράλληλα µε την κατάρτιση των ως άνω νοµοθετηµάτων βάσει του τίτλου VI της συνθη κης για την Ευρωπαϊκη Ένωση, η Ευρωπαϊκη Κοιν τητα θε σπισε δυ ο νοµοθετη µατα εξαιρετικου ενδιαφε ροντος στον τοµε α αυτ ν. Πρ κειται για τον κανονισµ (ΕΚ, Ευρατ µ) αριθ. 2988/95 του Συµβουλίου, της 18ης εκεµβρίου 1995, περί της προστασίας των ο ικονοµικω ν συµφερ ντων των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των ( 4 ) και για τον κανονισµ (Ευρατ µ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συµβουλίου, της 11ης Νοεµβρίου 1996, σχετικά µε τους ελε γχους και εξακριβω σεις που διεξάγει επιτοπίως η Επιτροπη µε σκοπ την προστασία των οικονοµικω ν συµφερ ντων των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των απ απάτες και λοιπε ς παρατυπίες ( 5 ). Στην πράξη µε την οποία κατη ρτισε τη συ µβαση, το Συµβου λιο τ νισε τι η συ µβαση αυτη χρη ζει συµπληρω σεως που πρε πει να γίνει συ ντοµα µε άλλα νοµοθετη µατα ω στε να βελτιωθεί η αποτελεσµατικ τητα της ποινικη ς προστασίας των οικονοµικω ν συµφερ ντων των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των. Η Επιτροπη υπε βαλε σχε διο δευ τερου πρωτοκ λλου της συ µβασης περί απάτης στις αρχε ς του 1996 ( 6 ). Το σχε διο αυτ αναφερ ταν στην πρ θεση που εξε φρασε το Συµβου λιο κατά την κατάρτιση της συ µβασης αλλά και στο ψη φισµα του Συµβουλίου, της 6ης εκεµβρίου 1994, για τη νοµικη προστασία των οικονοµικω ν συµφερ ντων των Κοινοτη των ( 7 ). Στο ψη φισµα, το Συµβου λιο ζητου σε να δηµιουργηθου ν δυνατ τητες επιβολη ς κυρω σεων στα νοµικά πρ σωπα αλλά και να επεκταθεί στην προστασία των οικονοµικω ν συµφερ ντων των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των η νοµοθεσία για το ξε πλυµα χρη µατος. Την πρωτοβουλία και το σχε διο της Επιτροπη ς ανε λαβε η ιταλικη προεδρία του Συµβουλίου και, µε χρι το τε λος της εν λ γω προεδρίας, ( 1 ) ΕΕ C 316 της 27.11.1995, σ. 49. ( 2 ) ΕΕ C 313 της 23.10.1996, σ. 2. ( 3 ) ΕΕ C 151 της 20.5.1997, σ. 2. ( 4 ) ΕΕ L 312 της 23.12.1995, σ. 1. ( 5 ) ΕΕ L 292 της 15.11.1996, σ. 2. ( 6 ) ΕΕ C 83 της 20.3.1996, σ. 10. ( 7 ) ΕΕ C 355 της 14.12.1994, σ. 2.
31.3.1999 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 91/9 προχω ρησαν σηµαντικά οι συζητη σεις για το σχε διο. Τον Ιου νιο του 1996, η ιταλικη προεδρία ζη τησε τη γνω µη του Ευρωπαϊκου Κοινοβουλίου συ µφωνα µε το άρθρο Κ.6 της συνθη κης για την Ευρωπαϊκη Ένωση, γνω µη την οποία ε δωσε το Κοινοβου λιο µε ψη φισµα της 24ης Οκτωβρίου 1996 ( 1 ). Οι συζητη σεις συνεχίστηκαν επί ιρλανδικη ς προεδρίας και, τελικά, επί ολλανδικη ς προεδρίας, επιτευ χθηκε πολιτικη συµφωνία σχετικά µε το σχε διο αυτ, στο Συµβου λιο της 26ης Μαι ου 1997. Στις 19 Ιουνίου 1997, η πράξη κατάρτισης του δευ τερου πρωτοκ λλου εγκρίθηκε απ το Συµβου λιο και το δευ τερο πρωτ κολλο της συ µβασης περί προστασίας των οικονοµικω ν συµφερ ντων των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των υπεγράφη εκ µε ρους των εκπροσω πων των κυβερνη σεων των κρατω ν µελω ν( 2 ). σον αφορά τη νοµικη βάση του δευτε ρου πρωτοκ λλου, γίνεται παραποµπη στις σχετικε ς παρατηρη σεις του σηµείου II της εισηγητικη ς ε κθεσης της συ µβασης ( 3 ). Η σηµασία της ολοκλη ρωσης και εφαρµογη ς του δευτε ρου πρωτοκ λλου τονίζεται στο σχε διο δράσης για την καταπολε µηση του οργανωµε νου εγκλη µατος, το οποίο υιοθετη θηκε απ το Συµβου λιο στις 28 Απριλίου 1997 ( 4 ), και το οποίο συνιστά στα κράτη µε λη να διευρυ νουν την ποινικοποίηση της νοµιµοποίησης εσ δων απ παράνοµες δρ αστηρι τητες, να προαγάγουν και να µεθοδευ σουν καλυ τερα τη συνεργασία της Επιτροπη ς και των κρατω ν µελω ν για την καταπολε µηση τ σο της απάτης εις βάρος των οικονοµικω ν συµφερ ντων των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των σο και της νοµιµοποίησης των προϊ ντων της απάτης αυτη ς, να εισαγάγουν την ποινικη ευθυ νη των νοµικω ν προσω πων που συµµετε χουν στο οργανωµε νο ε γκληµα και να συλλε γουν τις δε ουσες πληροφορίες που αφορου ν νοµικά πρ σωπα, ω στε να αποτραπεί η διείσδυση του οργανωµε νου εγκλη µατος στη νοµίµως λειτουργου σα οικονοµία. II. ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 1.1. Γενικε ς παρατηρη σεις Άρθρο 1 Ορισµοί Η εισαγωγικη αυτη διάταξη περιε χει ορισµου ς πε ντε ρων χρησιµοποιου µενων στο δευ τερο πρωτ κολλο. Πε ρα απ τον προσδιορισµ της ακριβου ς ε ννοιας των ρων αυτω ν για τους σκοπου ς του δευτε ρου πρωτοκ λλου, οι τρεις πρω τοι ροι συνδε ουν παράλληλα το δευ τερο πρωτ κολλο µε τη συ µβαση περί απάτης και µε το πρω το πρωτ κολλο της συ µβασης αυτη ς. 1.2. Στοιχεία α) και β) Το κείµενο των στοιχείων αυτω ν εξηγεί τη σχε ση του δευτε ρου πρωτοκ λλου προς τη συ µβαση περί απάτης, ορίζοντας τι ως «συ µβαση» νοείται η συ µβαση περί απάτης και ως «απάτη» η ου τως περιγραφοµε νη συµπεριφορά στην εν λ γω συ µβαση. 1.3. Στοιχείο γ) Το δευ τερο πρωτ κολλο δεν συνδε εται µ νο µε τη συ µβαση περί απάτης αλλά επίσης και µε το πρω το ( 1 ) ΕΕ C 347 της 18.11.1996, σ. 150. ( 2 ) ΕΕ C 221 της 19.7.1997, σ. 12. ( 3 ) ΕΕ C 191 της 23.6.1997, σ. 1. ( 4 ) ΕΕ C 251 της 15.8.1997, σ. 1. πρωτ κολλο της συ µβασης αυτη ς, το πρωτ κολλο περί δωροδοκίας. Τη σχε ση αυτη τονίζει το στοιχείο γ), το οποίο ορίζει τι, στο δευ τερο πρωτ κολλο η «ενεργητικη δωροδοκία» και η «παθητικη δωροδοκία» νοου νται πως και στο πρω το πρωτ κολλο. 1.4. Στοιχείο δ) Το δευ τερο πρωτ κολλο αναφε ρει τι ως «νοµικ πρ σωπο» νοείται κάθε οντ τητα η οποία αναγνωρίζεται ως νοµικ πρ σωπο απ το εφαρµοστε ο εθνικ δίκαιο, πλην των κρατω ν η των άλλων οργανισµω ν δηµοσίου δικαίου κατά την άσκηση κρατικη ς εξουσίας, και των οργανισµω ν δηµοσίου διεθνου ς δικαίου. Εν προκειµε νω, ως «εθνικ δίκαιο» νοείται το εθνικ δίκαιο του κράτους µε λους που λαµβάνει µε τρα εναντίον νοµικου προσω που συ µφωνα µε το δευ τερο πρωτ κολλο. 1.5. Στοιχείο ε) Για τους σκοπου ς του δευτε ρου πρωτοκ λλου, ως «νοµιµοποίηση εσ δων απ παράνοµες δραστηρι τητες» νοείται η συµπεριφορά η οποία ορίζεται στην οδηγία 91/308/ΕΟΚ του Συµβουλίου, της 10ης Ιουνίου 1991, για την πρ ληψη της χρησιµοποίησης του χρηµατοπιστωτικου συστη µατος για τη νοµιµοποίηση εσ δων απ παράνοµες δραστηρι τητες ( 5 ), στο µε τρο που αφορά αδικη µατα εµπίπτοντα στη ( 1 ) ΕΕ L 166 της 28.6.1991, σ. 77.
C 91/10 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 31.3.1999 συ µβαση περί απάτης και στο πρω το πρωτ κολλο της συ µβασης αυτη ς. Ως εκ του του, βάσει του δευτε ρου πρωτοκ λλου, η νοµιµοποίηση εσ δων απ παράνοµες δραστηρι τητες αφορά το προϊ ν της απάτης, τουλάχιστον των σοβαρω ν περιπτω σεων απάτης, και το προϊ ν της ενεργητικη ς και παθητικη ς δωροδοκίας ( 1 ). που γίνεται µνεία της οδηγίας στον ορισµ της νοµιµοποίησης παράνοµων εσ δων, η λε ξη «περιουσία» η χρησιµοποιου µενη στην τρίτη περίπτωση του άρθρου 1 της οδηγίας ορίζεται στην τε ταρτη περίπτωση του εν λ γω άρθρου 1. Συνεπω ς, και στο πλαίσιο του δευτε ρου πρωτοκ λλου, περιουσία σηµαίνει «περιουσιακά στοιχεία κάθε είδους, ενσω - µατα η ασω µατα, κινητά η ακίνητα, υλικά η άυλα, καθω ς και τα νοµικά ε γγραφα η στοιχεία που υποδεικνυ ουν τίτλο ιδιοκτησίας η δικαιω µατα προς απ κτηση τε τοιων περιουσιακω ν στοιχείων». Άρθρο 2 Νοµιµοποίηση εσ δων απ παράνοµες δραστηρι τητες Συ µφωνα µε τη διάταξη αυτη, σε συνδυασµ µε το άρθρο 1 στοιχείο ε), τα κράτη µε λη οφείλουν, µε την εθνικη νοµοθεσία τους, να περιλάβουν στην αντικειµενικη υπ σταση του εγκλη µατος της νοµιµοποίησης προϊ ντων εγκλη µατος, ως υποκείµενα εγκλη µατα, τις σοβαρε ς τουλάχιστον περιπτω - σεις απάτης και την ενεργητικη και παθητικη δωροδοκία. Την επε κταση της ε ννοιας της νοµιµοποίησης παράνοµων εσ δων ενεθάρρυνε το σχε διο δράσης για την καταπολε µηση του οργανωµε νου εγκλη µατος, το οποίο συνιστά τι «η ποινικοποίηση της νοµιµοποίησης των προϊ ντων του εγκλη µατος θα πρε πει να ε χει σο το δυνατ ν γενικ τερο χαρακτη ρα» (συ σταση αριθ. 26). Προς υλοποίηση αυτη ς της συ στασης, το Συµβου λιο, στις 3 εκεµβρίου 1998, θε σπισε κοινη δράση για το ξε πλυµα χρη µατος, τον προσδιορισµ, τον εντοπισµ, τη δε σµευση, την κατάσχεση και τη δη µευση των οργάνων και των προϊ ντων του εγκλη µατος ( 2 ). Η κοινη αυτη δράση υποχρεω νει τα κράτη µε λη να ποινικοποιη σουν µακρυ κατάλογο συναφω ν προς τα ανωτε ρω πράξεων. Στη δευ τερη ε κθεση της προς το Ευρωπαϊκ Κοινοβου λιο και το Συµβου λιο σχετικά µε την εφαρµογη της οδηγίας περί νοµιµοποίησης παράνοµων εσ δων ( 3 ), η Επιτροπη ανακοίνωσε την πρ θεση της να προτείνει επε κταση του πεδίου εφαρµογη ς της εν λ γω οδηγίας. Σηµειωτε ον τι, για να δοθεί η δυνατ τητα κυ ρωσης του δευτε ρου πρωτοκ λλου στα κράτη µε λη τα οποία δεν είναι ακ µα σε θε ση να προβου ν σ αυτη την επε κταση, το άρθρο 18 παράγραφος 1 του δευτε ρου πρωτοκ λλου επιτρε πει προσωρινη επιφυ λαξη σχετικά µε περιπτω σεις άλλες απ τις σχετιζ µενες µε σοβαρε ς περιπτω σεις ενεργητικη ς και παθητικη ς δωροδοκίας διαρκείας πε ντε ετω ν και ανανεω σιµη άπαξ. ( 1 ) Βλε πε επίσης την κοινη δράση, της 3ης εκεµβρίου 1998, για το ξε πλυµα χρη µατος, τον προσδιορισµ, τον εντοπισµ, τη δε σµευση, την κατάσχεση και τη δη µευση των οργάνων και των προϊ ντων του εγκλη µατος (ΕΕ L 333 της 9.12.1998, σ. 1). ( 2 ) ΕΕ L 333 της 9.12.1998, σ. 1. ( 3 ) COM(1998) 401 τελικ, της 1ης Ιουλίου 1998. Άρθρο 3 Ευθυ νη των νοµικω ν προσω πων 3.1. Γενικε ς παρατηρη σεις Συ µφωνα µ αυτη τη διάταξη, τα κράτη µε λη οφείλουν να περιλάβουν στο δίκαι τους διατάξεις παρε χουσες δυνατ τητα ευθυ νης των νοµικω ν προσω πων για απάτη, ενεργητικη δωροδοκία και νοµι- µοποίηση εσ δων απ παράνοµες δραστηρι τητες, εφ σον οι πράξεις αυτε ς τελου νται προς φελ ς τους. Η παράγραφος 1 ορίζει τα κριτη ρια βάσει των οποίων στοιχειοθετείται η ευθυ νη του νοµικου προσω που για πράξεις τελου µενες απ πρ σωπα κατε χοντα ορισµε νες ηγετικε ς θε σεις, ενω η παράγραφος 2 ρυθµίζει τη δυνατ τητα ευθυ νης του νοµικου προσω που για πράξεις τελου µενες απ άλλα πρ σωπα στο πλαίσιο του νοµικου προσω - που. Η παράγραφος 3 τονίζει τι η ευθυ νη του νοµικου προσω που δεν θα πρε πει να αποκλείει την ευθυ νη του φυσικου προσω που που µετείχε στην τε λεση των εγκληµάτων για τα οποία ευθυ νεται το νοµικ πρ σωπο. 3.2. Παράγραφος 1 Συ µφωνα µε την παράγραφο 1, υφίσταται ευθυ νη του νοµικου προσω που για µια απ τις απαριθµου - µενες στο άρθρο πράξεις, εάν συντρε χουν δυ ο τουλάχιστον κριτη ρια: i) το περί ου ο λ γος ε γκληµα διαπράττεται προς φελος του νοµικου προσω που και ii) διαπράττεται απ φυσικ πρ σωπο που κατε χει µια ορισµε νη ηγετικη θε ση στο νοµικ πρ σωπο. Το πρω το κριτη ριο ε γκειται στη συνάφεια του εγκλη µατος και του νοµικου προσω που. Το ε γκλη- µα πρε πει να τελεσθεί προς φελος του νοµικου προσω που. Το πιθαν φελος ενδε χεται να είναι άµεσα χρηµατικ, ( πως συµβαίνει ταν περιε ρχονται στο νοµικ πρ σωπο τα προϊ ντα της απάτης εις βάρος των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των), είτε άλλο, ( πως ταν αποσπά το νοµικ πρ σωπο παραγγελίες δωροδοκω ντας ε ναν υπάλληλο). Είναι αδιάφορο εάν το φυσικ πρ σωπο που υπη ρξε αυτουργ ς του εγκλη µατος ενεργεί ατοµικά η ως µε λος οργάνου του νοµικου προσω που. Το δευ τερο κριτη ριο ε γκειται στη συνάφεια µεταξυ του φυσικου αυτουργου και του νοµικου προσω - που που ευθυ νεται για το ε γκληµα. Ορίζεται περαιτε ρω τι η «ηγετικη θε ση» του φυσικου προσω που µπορεί να απορρε ει απ ε να η περισσ τερα εκ των στοιχείων που µνηµονευ ονται στην παράγραφο 1 και τα οποία µπορεί να είναι είτε τυπικά είτε ουσιαστικά: εξουσία εκπροσω πησης του νοµικου προσω που, εξουσία λη ψεως αποφάσεων για λογαριασµ του νοµικου προσω που η εξουσία ασκη σεως ελε γχου εντ ς του νοµικου προσω που. Κατ πιν του του, προκειµε νου να εφαρµ σουν το δευ τερο πρωτ κολλο, τα κράτη µε λη οφείλουν να εισαγά-
31.3.1999 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 91/11 γουν και τα τρία στοιχεία στην εγχω ρια νοµοθεσία τους ως κριτη ρια της ηγετικη ς θε σης, ισχυ οντα διαζευκτικά. σον αφορά τις περιπτω σεις κατά τις οποίες η ευθυ νη του νοµικου προσω που θεµελιω νεται στην εξουσία του αυτουργου να ασκεί ε λεγχο εντ ς του νοµικου προσω που, ο ρος «ε λεγχος» θα πρε πει να εκλαµβάνεται υπ την ε ννοια τι η εξουσία εποπτείας επί της διαχείρισης του νοµικου προσω που πρε πει να είναι τε τοια ω στε να εξασφαλίζει στον αυτουργ ηγετικη θε ση εντ ς του νοµικου προσω - που. Η εξουσία άσκησης ελε γχου στα πλαίσια του νοµικου προσω που µπορεί να απορρε ει ειδικ τερα απ την ευθυ νη για τον εσωτερικ οικονοµικ ε λεγχο και τον ε λεγχο των λογαριασµω ν η απ την ιδι τητα του µε λους ελεγκτικου η εποπτικου οργάνου εντ ς του νοµικου προσω που, εφ σον οι θε σεις αυτε ς αντιστοιχου ν σε ηγετικη θε ση που συνεπάγεται δυνατ τητα επιρροη ς στη διαχείριση του νοµικου προσω που. Συνεπω ς, δεν λαµβάνεται υπ ψη η εξουσία ελε γχου, που ε χει ανατεθεί σε κάποια πρ σωπα, εφ σον δεν συνεπάγεται καµία δυνατ τητα επιρροη ς στη διαχείριση του νοµικου προσω που. Η παράγραφος 1 δεν καλυ πτει τρίτους αρµ διους για τον ε λεγχο των λογαριασµω ν του νοµικου προσω - που, π.χ. πρ σωπα διενεργου ντα ε λεγχο για λογαριασµ επιχειρη σεων ελε γχου λογαριασµω ν. Το νοµικ πρ σωπο είναι δυνατ ν επίσης να υπε χει ευθυ νη για συνε ργια η ηθικη αυτουργία του αναφερ µενου στην παράγραφο 1 φυσικου προσω που στις πράξεις αυτε ς η για απ πειρα απάτης. 3.3. Παράγραφος 2 Πε ραν των περιπτω σεων που εµπίπτουν στην παράγραφο 1, η παράγραφος 2 του άρθρου 3 ορίζει τι τα εγκλη µατα της παράγραφου 1 στοιχειοθετου νται και ταν διαπράττονται απ πρ σωπο υφιστά- µενο του κατε χοντος ηγετικη θε ση. Για τις περιπτω - σεις αυτε ς, τα κράτη µε λη οφείλουν να θεσπίσουν τι τα νοµικά πρ σωπα ευθυ νονται εάν η διάπραξη του εγκλη µατος κατε στη δυνατη λ γω ελλιπου ς επιτη ρησης η ελε γχου εκ µε ρους εν ς απ τους κατε χοντες ηγετικη θε ση. Έτσι, η παράγραφος 2 δεν συνεπάγεται αυτοµάτως αντικειµενικη ευθυ νη του νοµικου προσω που ενω η παράγραφος µπορεί να ερµηνευθεί ως καλυ πτουσα τις περιπτω σεις στις οποίες είναι δυνατ ν να καταλογισθεί στο νοµικ πρ σωπο αυτ καθεαυτ υπαίτια συµπεριφορά προσω πων τα οποία ενεργου ν για λογαριασµ του. Βλε πε επίσης σηµείο 4.3. 3.4. Παράγραφος 3 Η παράγραφος 3 του άρθρου 3 ορίζει τι η ευθυ νη του νοµικου προσω που δεν αποκλείει την ποινικη δίωξη των φυσικω ν προσω πων, τα οποία υπη ρξαν αυτουργοί του εγκλη µατος. Συνεπω ς, µε τρα λαµβαν µενα π.χ. κατά εταιρείας, προς φελος της οποίας διαπράχθηκε απάτη εκ µε ρους του γενικου διευθυντη, δεν αποκλείει την ποινικη δίωξη του ίδιου του διευθυντη. Άρθρο 4 Κυρω σεις κατά νοµικω ν προσω πων 4.2. Γενικε ς παρατηρη σεις Το άρθρο 4 ρυθµίζει το θε µα των κυρω σεων κατά του νοµικου προσω που που ευθυ νεται ποινικω ς για τα κατ άρθρον 3 εγκλη µατα. Γίνεται διάκριση µεταξυ των µορφω ν ευθυ νης περί των οποίων η πρω τη και δευ τερη παράγραφος του άρθρου 3, δηλαδη διαφοροποιείται η ευθυ νη για ε γκληµα τελεσθε ν απ πρ σωπο που κατε χει ηγετικη θε ση, απ την ευθυ νη για ε γκληµα τελου µενο απ υφιστάµενο. 4.2. Παράγραφος 1 Το άρθρο 4 παράγραφος 1 απαιτεί απ τα κράτη µε λη να κατοχυρω σουν τι τα νοµικά πρ σωπα που ευθυ νονται για εγκλη µατα του άρθρου 3 παράγραφος 1 τελεσθε ντα απ πρ σωπο κατε χον ηγετικη θε ση, υπ κεινται σε «αποτελεσµατικε ς, ανάλογες και αποτρεπτικε ς κυρω σεις», παραπε µποντας ε τσι στα κριτη ρια του άρθρου 2 της συ µβασης περί απάτης και στη νοµολογία του ικαστηρίου. Συ µφωνα µε το δευ τερο πρωτ κολλο, οι κυρω σεις αυτε ς περιλαµβάνουν οπωσδη ποτε χρηµατικε ς ποινε ς η πρ στιµα, είναι δυνατ ν δε να περιλαµβάνουν και άλλες κυρω σεις ορισµε νες εκ των οποίων αναφε ρει ενδεικτικά η εν λ γω παράγραφος. Στις εν λ γω άλλες κυρω σεις, εµπίπτουν πρ σθετα µε τρα, πως ο αποκλεισµ ς του νοµικου προσω που απ διαδικασία ανάθεσης συµβάσεως, πως προτείνεται στο ψη φισµα του Ευρωπαϊκου Κοινοβουλίου της 24ης Οκτωβρίου 1996. 4.3. Παράγραφος 2 Η παράγραφος 2 ορίζει τι τα κράτη µε λη οφείλουν επίσης να κατοχυρω σουν τι τα νοµικά πρ σωπα που ευθυ νονται για διάπραξη απάτης, δωροδοκίας και νοµιµοποίησης παράνοµων εσ δων βάσει του άρθρου 3 παράγραφος 2, υπ κεινται σε αποτελεσµατικε ς, ανάλογες και αποτρεπτικε ς κυρω σεις η µε τρα. Τε τοιες είναι οι περιπτω σεις της διάπραξης εγκλη µατος εκ µε ρους κατω τερου υπαλλη λου η οποία κατε στη δυνατη λ γω ελλιπου ς επιτη ρησης η ελε γχου εκ µε ρους του κατε χοντος ηγετικη θε ση προσω που. Για τις περιπτω σεις του άρθρου 3 παράγραφος 3 και του άρθρου 4 παράγραφος 2, παρε χεται στα κράτη µε λη η δυνατ τητα επιλογη ς
C 91/12 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 31.3.1999 του τυ που και της αυστηρ τητας των κυρω σεων η των µε τρων, αρκεί να είναι αποτελεσµατικε ς, ανάλογες και αποτρεπτικε ς. Θα πρε πει λοιπ ν να σηµειωθεί τι ενω τα µε τρα τα ληπτε α βάσει του άρθρου 3 παράγραφος 2 και του άρθρου 4 παράγραφος 2 είναι δυνατ ν να είναι ποινικε ς κυρω σεις, είναι επίσης δυνατη η λη ψη µε τρων του διοικητικου και του αστικου δικαίου. Οι κυρω σεις και τα µε τρα περί των οποίων η παράγραφος 2 του άρθρου 4 του δευτε ρου πρωτοκ λλου, ακ µη και αν δεν είναι ποινε ς η διοικητικε ς κυρω σεις βάσει του οικείου δικαίου των κρατω ν µελω ν, θα πρε πει, που χρειάζεται, να ε χουν ε ναν κάποιο χαρακτη ρα τιµωρίας, δηλαδη να υπερβαίνουν τα απαιτου µενα για την απλη αν ρθωση της ζηµίας η την απ δοση του αδικαιολ γητου πλουτισµου. Άρθρο 5 η µευση Προκειµε νου να εξασφαλισθεί αποτελεσµατικη συνεργασία για την καταπολε µηση της απάτης εις βάρος της Κοιν τητας και της συναφου ς δωροδοκίας, είναι απαραίτητο να παρε χει η νοµοθεσία των κρατω ν µελω ν τη δυνατ τητα λη ψεως παρ µοιων ελάχιστων µε τρων για παρ µοιες περιπτω σεις, σον αφορά την κατάσχεση και τη δη µευση η την αφαίρεση αντικειµε νων και προϊ ντων απάτης, ενεργητικη ς η παθητικη ς δωροδοκίας και νοµιµοποίησης εσ δων απ παράνοµες δραστηρι τητες. Η «αφαίρεση αντικειµε νων και προϊ ντων» αναφε ρεται προκειµε νου να καλυφθου ν περιπτω σεις οι οποίες δεν συνεπάγονται αναγκαστικά δη µευση (π.χ. αστικε ς αγωγε ς αποζηµίωσης η απ δοσης της οικείας περιουσίας στο ν µιµο κυ ρι της). Η κατάσχεση, η δη µευση η η αφαίρεση αποτελου ν µε τρα τα οποία πρε πει να ισχυ ουν καθ σον αφορά τα µε σα που χρησιµοποιη θηκαν για τη διάπραξη της απάτης, της ενεργητικη ς η παθητικη ς δωροδοκίας η της νοµιµοποίησης εσ δων απ παράνοµες δραστηρι τητες, καθω ς και τα προϊ ντα αυτω ν των εγκληµάτων. Επιπλε ον, τα µε τρα αυτά µπορου ν επίσης να λαµβάνονται προκειµε νου περί περιουσιακω ν στοιχείων αξίας αντιστοιχου σας στα εν λ γω προϊ ντα. Εν προκειµε νω, η λε ξη «κατάσχεση» καλυ πτει τ σο τη «δε σµευση» σο και την «κατάσχεση», πως ορίζεται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 της συ µβασης των Ηνωµε νων Εθνω ν για την καταπολε µηση του λαθρεµπορίου ναρκωτικω ν και ψυχοτρ πων ουσιω ν (Βιε ννη, 19 εκεµβρίου 1988). Οι καλ πιστοι τρίτοι θα πρε πει να προστατευ ονται σον αφορά τη δη µευση και την αφαίρεση αντικειµε νων και προϊ ντων. Απ τη δευ τερη φράση του άρθρου 5, η οποία ορίζει τι το περί ου ο λ γος κράτος ενεργεί συ µφωνα µε το εθνικ δίκαιο, απορρε ει τι, το αν ε νας τρίτος είναι καλ πιστος η χι, θα κριθεί συ µφωνα µε το δίκαιο αυτ. Άρθρο 6 Φορολογικά και τελωνειακά αδικη µατα Η διάταξη αυτη θεσπίζει την αδυναµία επίκλησης της φορολογικη ς ε νστασης στο πλαίσιο της αµοιβαίας συνδρο- µη ς, για,τι αφορά το πεδίο εφαρµογη ς του δευτε ρου πρωτοκ λλου. Κατά του το, συµπληρω νει το άρθρο 5 παράγραφος 3 της συ µβασης περί απάτης, το οποίο αποκλείει την εφαρµογη της φορολογικη ς ε νστασης στο πλαίσιο της ε κδοσης, ενω το άρθρο 6 του δευτε ρου πρωτοκ λλου ορίζει τι δεν αποτελεί λ γο άρνησης της αµοιβαίας δικαστικη ς συνδροµη ς επί ποινικω ν υποθε σεων η φορολογικη η τελωνειακη φυ ση του αδικη µατος. Η διάταξη καθ αυτη ν αποτελεί εξαίρεση απ το άρθρο 2 στοιχείο α) της ευρωπαϊκη ς συ µβασης περί αµοιβαίας συνδροµη ς επί ποινικω ν υποθε σεων (Στρασβου ργο, 20 Απριλίου 1959) και, µολον τι υφίστανται ουκ ολίγες διατάξεις ανάλογες προς το άρθρο 6 [ πως το άρθρο 1 του συµπληρωµατικου πρωτοκ λλου της συ µβασης του 1959 (Στρασβου ργο, 17 Μαρτίου 1978)] και το άρθρο 50 της εκτελεστικη ς συ µβασης του Σε νγκεν (Σε νγκεν, 14 Ιουνίου 1990), αποφασίστηκε να περιληφθεί και στο δευ τερο πρωτ κολλο η διάταξη αυτη, δεδοµε νου τι καµία απ τις πράξεις αυτε ς δεν είχε επικυρωθεί απ λα τα κράτη µε λη κατά την ε κδοση της πράξης για την κατάρτιση του δευτε ρου πρωτοκ λλου. σον αφορά την εµβε λεια της ε ννοιας των «φορολογικω ν αδικηµάτων» στην παρου σα περίπτωση, καλυ πτει ε σοδα (φ ρους και δασµου ς) κατά την ε ννοια της συ µβασης. Άρθρο 7 Συνεργασία µε την Επιτροπη των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 7.1. Γενικε ς παρατηρη σεις Το άρθρο 7 και επ µενα καθορίζουν τις διατάξεις που διε πουν τη συνεργασία των κρατω ν µελω ν µε την Επιτροπη στον τοµε α της συ µβασης περί απάτης και των πρωτοκ λλων της και θεσπίζουν τις υποχρεω σεις που απορρε ουν απ αυτη τη συνεργασία για την Επιτροπη. Τα κράτη µε λη, συµβαλλ µενα µε ρη στο δευ τερο πρωτ κολλο, αναθε τουν στην Επιτροπη µια αποστολη η οποία πρου ποθε τει ορισµε νες δεσµευ σεις εκ µε ρους της, χι µ νον σε,τι αφορά τις σχε σεις µε τα κράτη µε λη αλλά και τις σχε σεις της µε ιδιω τες για,τι αφορά την προστασία των δεδοµε νων. Η Επιτροπη είναι πρ θυµη να εκπληρω σει αυτ το καθη κον και αναλαµβάνει την ευθυ νη την οποία υπε χει βάσει των σχετικω ν διατάξεων του δευτε ρου πρωτοκ λλου ( 1 ). Το άρθρο 6 της συ µβασης περί απάτης προβλε πει γενικ τερους καν νες για τη συνεργασία µεταξυ των κρατω ν µελω ν σον αφορά περιπτω σεις απάτης εις βάρος των οικονοµικω ν συµφερ ντων των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των. Η διάταξη αυτη εφαρ- ( 1 ) Βλε πε τη δη λωση της Επιτροπη ς για το άρθρο 7 κατά την ε κδοση του δευτε ρου πρωτοκ λλου, η οποία δηµοσιευ τηκε στην Επίσηµη Εφηµερίδα µαζί µε το δευ τερο πρωτ κολλο.
31.3.1999 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 91/13 µ ζεται επίσης στο δευ τερο πρωτ κολλο, συ µφωνα µε το άρθρο 12 παράγραφος 1 του δευτε ρου πρωτοκ λλου. Το άρθρο 10 του δευτε ρου πρωτοκ λλου θεσπίζει την αρχη της διαβίβασης δεδοµε νων µεταξυ των κρατω ν µελω ν και της Επιτροπη ς µε σκοπ την εφαρµογη της συ µβασης. Το άρθρο 7 του δευτε ρου πρωτοκ λλου αποτελεί προε κταση των εν λ γω διατάξεων. Αφεν ς µεν, το άρθρο 7 ζητάει απ τα κράτη µε λη και την Επιτροπη να συνεργάζονται στον τοµε α της καταπολε µησης της απάτης, της ενεργητικη ς και παθητικη ς δωροδοκίας και της νοµιµοποίησης εσ δων απ παράνοµες δραστηρι τητες, καθιστω ντας ε τσι απολυ τως σαφε ς τι χι µ νον τα κράτη µε λη αλλά και η Επιτροπη ε χουν να διαδραµατίσουν ρ λο σον αφορά τη συνεργασία µε σκοπ την καταπολε µηση της απάτης, της ενεργητικη ς και παθητικη ς δωροδοκίας και της νοµιµοποίησης εσ δων απ παράνοµες δραστηρι τητες. Ο ρ λος που ανατίθεται στην Επιτροπη σχετίζεται µε τις ειδικε ς αρµοδι τητες και υποχρεω σεις της, ιδίως στο πεδίο της εκτε λεσης του πρου πολογισµου, αλλά και για την καταπολε µηση της απάτης εις βάρος των οικονοµικω ν συµφερ ντων των Κοινοτη των συ µφωνα µε τα άρθρα 205 και 209 Α της συνθη κης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκη ς Κοιν τητας ( 1 ). Αφετε ρου, το άρθρο 7 του πρωτοκ λλου καθορίζει τους καν νες που διε πουν τη διαβίβαση των πληροφοριω ν, που αποτελεί αναγκαίο παρακολου θηµα της πρακτικη ς συνεργασίας µεταξυ των κρατω ν µελω ν και της Επιτροπη ς. 7.2. Παράγραφος 1 α) Η διάταξη αυτη προβλε πει συνεργασία µεταξυ των κρατω ν µελω ν και της Επιτροπη ς. Συµπληρω νοντας την πρωταρχικη αρµοδι τητα των κρατω ν µελω ν καθ σον αφορά τη διερευ νηση και τη δίωξη των αδικηµάτων (άρθρο 6 της συ µβασης), η παράγραφος 1 του άρθρου 7 αναγνωρίζει στην Επιτροπη ε να τεχνικ και επιχειρησιακ ρ λο. Το κείµενο της παραγράφου απηχεί την ε ννοια της εταιρικη ς σχε σης στο επίπεδο της καταπολε µησης της απάτης. Η διάταξη αφορά τις διάφορες εκφάνσεις του εγκλη µατος της απάτης. Καλυ πτονται τα ακ λουθα ενδεχ µενα, εφ σον η υπ θεση αφορά δυ ο τουλάχιστον κράτη µε λη: οι περιπτω σεις κατά τις οποίες οι στοιχειοθετου σες την απάτη πράξεις τελου νται εκατε ρωθεν των συν ρων, οι περιπτω σεις κατά τις οποίες η απάτη, αν και τελείται σε ε να µ νο κράτος µε λος, διαπράττεται απ υπηκ ους περισσ τερων του εν ς κρατω ν µελω ν η τρίτων χωρω ν, ( 1 ) Άρθρα 274 και 280 τα οποία ε χουν επαναριθµηθεί συ µφωνα µε το άρθρο 12 και το παράρτηµα της συνθη κης του Άµστερνταµ (ΕΕ C 340 της 10.11.1997). οι περιπτω σεις κατά τις οποίες, αν και οι στοιχειοθετου σες την απάτη πράξεις τελου νται σε ε να και το αυτ κράτος µε λος, τα αποδεικτικά στοιχεία είναι διεσπαρµε να σε περισσ τερα του εν ς κράτη µε λη η τρίτες χω ρες, οι περιπτω σεις κατά τις οποίες τα δεκτικά δηµευ σεως προϊ ντα, οφε λη και περιουσιακά στοιχεία βρίσκονται εκτ ς της χω ρας τελε σεως της απάτης, η και εκτ ς της Ευρωπαϊκη ς Ένωσης, οι περιπτω σεις κατά τις οποίες ε στω και αν καθεµιά επί µε ρους απάτη διαπράχθηκε εντ ς εθνικου πλαισίου, αποτελεί στην πραγµατικ τητα κρίκο µιας και της αυτη ς αλυσίδας απατω ν οργανωµε νων σε διεθνικ επίπεδο. Τα ενδεχ µενα αυτά ισχυ ουν και για τις περιπτω σεις δωροδοκίας και νοµιµοποίησης εσ δων απ παράνοµες δραστηρι τητες. Η συνεργασία µεταξυ κρατω ν µελω ν και Επιτροπη ς προβλε πεται σε κάθε περίπτωση. β) Ο ρ λος της Επιτροπη ς αποσαφηνίζεται περαιτε ρω στο δευ τερο εδάφιο. Για την εφαρµογη της συνεργασίας προβλε πεται τι η Επιτροπη παρε χει συνδροµη. ταν οι πράξεις που στοιχειοθετου ν την απάτη εντοπίζονται σε ε να µ νο κράτος µε λος, είναι παρ λα αυτά δυνατ ν να υπάρχουν σε πλείονα κράτη µε λη συνδετικά στοιχεία που οδηγου ν σε οργανωµε να δίκτυα. Η ταχεία και αποτελεσµατικη συνεργασία µεταξυ των αρµ διων αρχω ν, τ σο στο επίπεδο των κρατω ν µελω ν σο και στο κοινοτικ επίπεδο, δεν µπορεί παρά να ευνοη σει την επιτυχία της διερευ νησης και της δίωξης των εν λ γω πράξεων. Ο ρ λος που ανατίθεται στην Επιτροπη ορίζεται ως «βοη θεια». Η βοη θεια εξαρτάται απ τις περιστάσεις και τις ανάγκες που εκτιµω νται κατά περίπτωση, σκοπ δε ε χει να προσθε τει «υπεραξία» στις ε ρευνες και στην ποινικη δίωξη και δικαστικη καταστολη ταν της υπ θεσης επιλαµβάνονται οι επίσηµες εθνικε ς αρχε ς, µεριµνω ντας ω στε να υπάρχουν οι σχετικε ς δεξι τητες και τεχνογνωσία. Η ε ννοια αυτη πρε πει να ερµηνευθεί σο το δυνατ ν πιο διασταλτικά, χωρίς περιορισµου ς. Είναι σαφε ς, τι ο ρ λος που αναγνωρίζεται στην Επιτροπη δεν θίγει την άσκηση των εξουσιω ν των δικαστικω ν αρχω ν των κρατω ν µελω ν στον ποινικ τοµε α. Οι αρχε ς των κρατω ν µελω ν ε χουν στη διάθεση τους πλη ρες φάσµα των εθνικω ν και διεθνω ν νοµικω ν µε σων, µεταξυ των οποίων η συ µβαση περί προστασίας των οικονοµικω ν συµφερ ντων των Κοινοτη των και τα πρωτ κολλά της, που καθιστου ν δυνατη την καταπολε µηση της απάτης, ιδίως προκειµε νου περί πράξεων τελου µενων απ
C 91/14 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 31.3.1999 δίκτυα οργανωµε νου οικονοµικου εγκλη µατος. εν επε ρχεται καµία τροποποίηση στα ισχυ οντα εθνικά και διεθνη νοµικά µε σα. Η διάταξη άπτεται µ νον της βοη θειας την οποία ε χει αποστολη να παρε χει η Επιτροπη για την εφαρ- µογη τους. Η βοη θεια ε χει δυ ο σκε λη των οποίων πρε πει να γίνεται διάκριση: τεχνικ και επιχειρησιακ σκε λος. γ) Το σκε λος της τεχνικη ς βοη θειας αντιπροσωπευ ει την υπεραξία την οποία είναι δυνατ να αποφε ρει η συµµετοχη της Επιτροπη ς αναφορικά µε λους τους τοµείς που διε πονται απ κοινοτικου ς καν νες. Μεγάλη σηµασία ε χει, εν προκειµε νω, η εµπειρία της Επιτροπη ς στον τοµε α της τεκµηρίωσης και η υλικοτεχνικη υποδοµη που διαθε τει για την καταπολε µηση της απάτης. Εξ ίσου σηµαντικά µως είναι και τα πολλά και ποικίλα δεδοµε να στρατηγικη ς φυ σεως που διαθε τει και τα οποία διευκολυ νουν τον εντοπισµ των τάσεων που παρατηρου νται στις διάφορες δραστηρι τητες απάτης, στην τυπολογία των εγκληµατιω ν η των ειδικευµε νων στις δραστηρι τητες αυτε ς οργανω σεων, αλλά και την ανάλυση των προβλε ψιµων κινδυ νων που ε χουν σχε ση µε την ευαισθησία σον αφορά την απάτη ορισµε νων τοµε ων δραστηρι τητας. Απ άποψη υποδοµη ς, είναι δυνατ ν οι δικαστικε ς η οι διωκτικε ς αρχε ς να ε χουν ανάγκη πρ σβασης σε ορισµε νες βάσεις δεδοµε νων της Επιτροπη ς σχετικε ς µε οικονοµικε ς δραστηρι τητες που ενδε χεται να είναι οι ζητου µενες, βάσεις τις οποίες οι αρχε ς αυτε ς αδυνατου ν να συµβουλευθου ν χωρίς τη βοη θεια της Επιτροπη ς. Η τεχνικη βοη θεια αφορά επίσης τις δυνατ τητες που παρε χει η µονάδα συντονισµου για την καταπολε µηση της απάτης (Uclaf), η οποία κατε χει πείρα σε εξειδικευµε να νοµικά ζητη µατα σχετικά µε τα εθνικά συστη µατα. Χρη ση της πείρας αυτη ς µπορεί να κάνει κάθε διωκτικη αρχη για να βοηθηθεί στην εκπ νηση των ειδικω ν αιτη σεων πριν τις απευθυ νει στις δικαστικε ς αρχε ς εν ς η πλει νων άλλων κρατω ν µελω ν. δ) Το σκε λος της επιχειρησιακη ς βοη θειας τελεί σε συνάφεια µε την επιτ πια δραστηρι τητα για την καταπολε µηση της απάτης, της δωροδοκίας και της νοµιµοποίησης εσ δων απ παράνοµες δραστηρι τητες. Ως επιχειρησιακη βοη θεια νοείται η πάσης φυ σεως συµβολη την οποία µπορεί να παράσχει η Επιτροπη για να καταστεί αποτελεσµατικ τερη η δράση επιβολη ς του ν µου, ω στε να διευκολυ νεται ο συντονισµ ς των ερευνω ν των εθνικω ν αρχω ν. Βεβαίως η ε ρευνα και η ποινικη δίωξη στους τοµείς περί των οποίων το άρθρο 7, είναι αρµοδι τητα των αρµ διων (δικαστικω ν η άλλων) αρχω ν των κρατω ν µελω ν. Παρ λα αυτά, η επιχειρησιακη βοη θεια της Επιτροπη ς µπορεί να χρησιµευ σει στην οµαλη διεξαγωγη των ερευνω ν, ιδίως βοηθω ντας: στον εντοπισµ των αρµ διων αρχω ν και στην επικοινωνία µε αυτε ς καθω ς και στη δηµιουργία σχε σεων για ενηµερωτικου ς και επιχειρησιακου ς σκοπου ς, ω στε να εξασφαλίζεται η συ νδεση των διοικητικω ν και εγκληµατολογικω ν ερευνω ν, στην καθιε ρωση και διευκ λυνση των απ ευθείας επαφω ν µε τις εκάστοτε ενδιαφερ - µενες αρχε ς, στην ταχεία οργάνωση συνεδριάσεων εργασίας µε τις αρµ διες αρχε ς, κατ πιν αιτη σεως η ποτε παραστεί ανάγκη, στην προαγωγη και διευκ λυνση των σχε σεων µεταξυ των ενδιαφερ µενων αρµ διων αρχω ν των οικείων χωρω ν, σε περιπτω σεις οργανωµε νης διεθνου ς απάτης, 7.3. Παράγραφος 2 στην παροχη προς τις αρµ διες εθνικε ς αρχε ς της αναγκαίας βοη θειας ω στε να αξιοποιου ν σο γίνεται καλυ τερα και ταχυ τερα τα πορίσµατα ερευνω ν πραγµατοποιου µενων απ την Επιτροπη, και τις δυνατ τητες που παρε χει η διεθνη ς διοικητικη συνεργασία, στην παροχη βοη θειας προς τις αρµ διες εθνικε ς αρχε ς για την πλη ρη αξιοποίηση των δυνατοτη των που παρε χουν οι διεθνείς συµφωνίες περί δικαστικη ς συνεργασίας. Η βοη θεια αυτη µπορεί να περιλαµβάνει, που αρµ ζει, την παροχη πληροφοριω ν για την ετοιµασία των αιτη σεων δικαστικη ς συνεργασίας, στη διευκ λυνση των αναγκαίων επαφω ν µε τις αρµ διες αρχε ς σε περιπτω σεις οργανω- µε νης διεθνου ς απάτης, ω στε να προωθηθεί η εφαρµογη του άρθρου 6 παράγραφος 2 της συ µβασης περί απάτης (συγκεντρωτικη άσκηση των ποινικω ν διω ξεων). Αντικείµενο της παραγράφου 2 είναι η ανταλλαγη πληροφοριω ν υπ την επιφυ λαξη της προστασίας του απορρη του της ε ρευνας και των προσωπικω ν δεδοµε νων. α) Σκοπ ς της παραγράφου 2 είναι να καταστεί σαφε ς τι δεν υφίσταται κατ αρχη ν κω λυµα στην ανταλλαγη πληροφοριω ν µεταξυ των κρατω ν µελω ν και της Επιτροπη ς η µεταξυ των κρατω ν µελω ν διά µε σου της Επιτροπη ς. Η ανταλλαγη πληροφοριω ν πρου ποθε τει την αµφίδροµη ροη πληροφοριω ν.
31.3.1999 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 91/15 Σκοπ ς της εν λ γω ανταλλαγη ς πληροφοριω ν είναι να διευκολυνθεί η εξακρίβωση των πραγ- µατικω ν περιστατικω ν και να εξασφαλισθεί η ανάληψη δράσης προληπτικη ς η κατασταλτικη ς προς καταπολε µηση της απάτης, της ενεργητικη ς και παθητικη ς δωροδοκίας και της νοµιµοποίησης εσ δων απ παράνοµες δραστηρι τητες. Είναι δυνατ ν να περιλαµβάνεται αυστηρ ς διοικητικ ς ε λεγχος, εάν πιθανολογου νται πραγµατικε ς παρατυπίες, αλλά και ανάπτυξη µιας συνεπου ς στρατηγικη ς διερευ νησης. Η παράγραφος δεν προσδιορίζει τη φυ ση των ανταλλάξιµων πληροφοριω ν. εν θα η ταν σκ πιµος ο εκ προοιµίου περιορισµ ς αυτη ς της ανταλλαγη ς. Αν ληφθου ν υπ ψη λες οι δυνατε ς περιπτω σεις συνεργασίας, η ανάγκη ενηµε ρωσης µπορεί να αφορά ευρυ φάσµα συγκεκρι- µε νων δεδοµε νων ανάλογα µε την κάθε επί µε ρους περίπτωση. Το συγκεκριµε νο περιεχ µενο των πληροφοριω ν θα εξαρτηθεί απ το σηµείο στο οποίο βρίσκεται η ε ρευνα κατά την ε ναρξη της συνεργασίας και, βεβαίως, απ τις ιδιοµορφίες της υπ θεσης οι οποίες είναι καθοριστικε ς του περιεχοµε νου των πληροφοριω ν που απαιτου νται για περαιτε ρω δράση. Οι δυνάµει της παραγράφου 2 ανταλλασσ µενες πληροφορίες είναι δυνατ ν, λ γου χάριν, να αφορου ν: τη φυ ση της απάτης και το νοµικ της πλαίσιο, τη µεθ δευση των ενεργειω ν, τα ενεχ µενα νοµικά και φυσικά πρ σωπα και γενικ τερα πληροφορίες προσωπικη ς φυ σεως. β) Η παράγραφος 2 επιβάλλει δυ ο περιορισµου ς στην ανταλλαγη πληροφοριω ν: την προστασία των δεδοµε νων και το απ ρρητο των ερευνω ν. Η εκάστοτε περίπτωση αξιολογείται ατοµικά, βάσει των συνθηκω ν. Η προστασία των προσωπικω ν δεδοµε νων κατά τη διαδικασία ανταλλαγη ς πληροφοριω ν κατοχυρω νεται µε τις ειδικε ς διατάξεις του δευτε ρου πρωτοκ λλου (βλε πε άρθρα 8, 9, 10 και 11). Το απ ρρητο των ερευνω ν διε πεται απ το εσωτερικ δίκαιο κάθε κράτους µε λους. Καθ σον αφορά την Επιτροπη, το κοινοτικ δίκαιο καθιερω νει την αρχη του επαγγελµατικου απορρη του [άρθρο 214 της συνθη κης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκη ς Κοιν τητας ( 1 )]. Θα πρε πει να λαµβάνονται υπ ψη, ανάλογα µε την περίπτωση, τα ειδικά χαρακτηριστικά και οι απαιτη σεις των διεθνω ν ερευνω ν σχετικά µε τα οικονοµικά συµφε ροντα των Κοινοτη των. ( 1 ) Άρθρο 287, το οποίο ε χει επαναριθµηθεί συ µφωνα µε το άρθρο 12 και το παράρτηµα της συνθη κης του Άµστερνταµ. γ) Η παράγραφος 2 του άρθρου 7 επιτρε πει επίσης στο κράτος µε λος που παρε χει τις πληροφορίες να επιβάλει ειδικου ς ρους ως προς τη χρη ση των πληροφοριω ν, εκ µε ρους της Επιτροπη ς η άλλου κράτους µε λους, στο οποίο ενδε χεται να διαβιβαστου ν. Ένα κράτος µε λος δυ ναται π.χ. να θεσπίσει γενικε ς η ειδικε ς διατάξεις για τις αρµ διες αρχε ς του, οι οποίες µπορου ν να χρησιµευ σουν ως βάση ειδικω ν ρων σχετικά µε τη χρη ση πληροφοριω ν που περιε χουν επίπεδο προστασίας αντίστοιχο µε αυτ που παρε χει η οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκου Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 1995, για την προστασία των φυσικω ν προσω πων ε ναντι της επεξεργασίας δεδοµε νων προσωπικου χαρακτη ρα και την ελευ θερη κυκλοφορία των δεδοµε νων αυτω ν( 2 ) και συ µφωνα µε τις διατάξεις του εθνικου δικαίου. Σ αυτ το πλαίσιο, τα κράτη µε λη θα πρε πει να λαµβάνουν υπ ψη, ανάλογα µε την περίπτωση, τα ειδικά χαρακτηριστικά και τις απαιτη σεις των διευθνικω ν ερευνω ν σον αφορά τα οικονοµικά συµφε ροντα των Κοινοτη των. Άρθρο 8 Ευθυ νη της Επιτροπη ς για την προστασία των δεδοµε νων Η Επιτροπη µεριµνά ω στε, στο πλαίσιο της ανταλλαγη ς πληροφοριω ν συ µφωνα µε το άρθρο 7 παράγραφος 2, και σε,τι αφορά την εκ µε ρους της επεξεργασία των δεδοµε νων προσωπικη ς φυ σεως, να εξασφαλίζεται επίπεδο προστασίας ισοδυ ναµο προς το επίπεδο προστασίας το οποίο θεσπίζει η οδηγία 95/46/ΕΚ. Με δη λωση στα πρακτικά της συνεδρίασης του Συµβουλίου κατά την οποία εκδ θηκε η οδηγία, η Επιτροπη δε χθηκε τις υποχρεω σεις που απορρε ουν απ την οδηγία αυτη. Συνεπω ς, οι αρχε ς που διατυπω - νονται στο αιτιολογικ και θεσπίζονται στο διατακτικ τη ς οδηγίας, θα αποτελου ν το νοµικ πλαίσιο αναφοράς σχετικά µε την προστασία λων των δεδοµε νων για τα οποία ισχυ ει το άρθρο 7 ( 3 ). Το είδος της βοη θειας που θα είναι σε θε ση να παρε χει η Επιτροπη στα κράτη µε λη, πως περιγράφεται στο σχολιασµ του άρθρου 7, συνεπάγεται την εκ µε ρους των κρατω ν µελω ν διαβίβαση δεδοµε νων πάσης φυ σεως, συµπεριλαµβανοµε νων και προσωπικω ν, προς την Επιτροπη και την εκ µε ρους της επεξεργασία αυτω ν των δεδοµε νων. Επειδη, κατ ανάγκην, η Επιτροπη θα επεξεργάζεται τα δεδοµε να αυτά συγκροτω ντας ίδιο συ στηµα φακε λων, θεωρη θηκε αναγκαίο να εισαχθου ν στο πρωτ κολλο διατάξεις κατοχυρω νουσες τι η Επιτροπη θα τηρεί τους καν - ( 2 ) ΕΕ L 281 της 23.11.1995, σ. 31. ( 3 ) Το άρθρο αυτ είναι απολυ τως συ µφωνο µε τις διατάξεις του άρθρου 286 της συνθη κης ΕΚ, µετά τη νε α αρίθµηση απ τη συνθη κη του Άµστερνταµ, σχετικά µε την εφαρµογη του δικαίου περί προστασίας των δεδοµε νων στα ργανα της Κοιν τητας.
C 91/16 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 31.3.1999 νες περί προστασίας των προσωπικω ν δεδοµε νων και τη ρησης του απορρη του. Οι καν νες αυτοί ορίζουν τις πρου ποθε σεις υπ τις οποίες είναι ν µιµη η επεξεργασία προσωπικω ν δεδοµε νων, απ την Επιτροπη, και δη πρου ποθε σεις ε χουσες σχε ση µε την ποι τητα των δεδοµε νων και τη νοµιµ τητα της επεξεργασίας τους, µε το δικαίωµα του προσω που να ε χει πρ σβαση στα δεδοµε να που το αφορου ν, καθω ς και να ενίσταται και να απαιτεί τη δι ρθωση τους. δυνατ τητα να ελε γξει τους ρους (άρθρο 7 παράγραφος 2) της σχεδιαζ µενης διαβίβασης πληροφοριω ν καθω ς επίσης και εάν οι διαβιβαστε ες πληροφορίες είναι ενηµερωµε νες και ακριβείς. Τα κράτη µε λη θα πρε πει να λαµβάνουν υπ ψη την ανάγκη διεξαγωγη ς αυτου του ελε γχου χωρίς καθυστε ρηση, προκειµε νου να αποφευ γονται οι περιττε ς διαδικαστικε ς περιπλοκε ς σον αφορά τη διαβίβαση πληροφοριω ν. Άρθρο 9 ηµοσίευση καν νων για την προστασία των δεδοµε νων Οι καν νες που θεσπίζονται προς εκπλη ρωση των κατ άρθρο 8 υποχρεω σεων δηµοσιευ ονται στην Επίσηµη Εφη- µερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των. Οι περί προστασίας των δεδοµε νων καν νες θα είναι εποµε νως νοµικά δεσµευτικοί και θα αποτελου ν τµη µα των κοινοτικω ν ρυθµίσεων περί προστασίας των δεδοµε νων. Στο πλαίσιο αυτ σηµειωτε ον τι, συ µφωνα µε το άρθρο 16 παράγραφος 4 του δευτε ρου πρωτοκ λλου, η ανταλλαγη πληροφοριω ν µεταξυ κρατω ν µελω ν και Επιτροπη ς κατά τα οριζ µενα στο άρθρο 7 παράγραφος 2 θα ανασταλεί, για σο χρονικ διάστηµα οι καν νες που θεσπίζονται συ µφωνα µε το άρθρο 8 δεν ε χουν ακ µη δηµοσιευθεί στην Επίσηµη Εφηµερίδα την Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των. Άρθρο 10 ιαβίβαση δεδοµε νων σε άλλα κράτη µε λη και τρίτες χω ρες 10.1. Γενικε ς παρατηρη σεις Το άρθρο αυτ ορίζει τις πρου ποθε σεις υπ τις οποίες η Επιτροπη δικαιου ται να διαβιβάζει, σε άλλο κράτος µε λος η σε τρίτο κράτος, προσωπικά δεδοµε να που της διαβιβάστηκαν απ κράτος µε λος στο πλαίσιο της κατ άρθρο 7 συνεργασίας. 10.2. Παράγραφος 1 10.3. Παράγραφος 2 σον αφορά τη διαβίβαση προσωπικω ν δεδοµε νων εκ µε ρους της Επιτροπη ς προς τρίτες χω ρες, η κατάσταση είναι διαφορετικη : η Επιτροπη δυ ναται να διαβιβάζει δεδοµε να αυτου του είδους προς τρίτη χω ρα µ νον εάν συναινεί το κράτος µε λος που της τα διαβίβασε. Αυτ επιτρε πει φερ ειπείν, πως στην περίπτωση του κεφαλαίου IV της οδηγίας 95/46/ΕΚ, στο παρε χον κράτος µε λος να εκτιµά κατά π σον η εν λ γω τρίτη χω ρα παρε χει το προση κον επίπεδο προστασίας στα δεδοµε να αυτά. Άρθρο 11 Εποπτευ ουσα αρχη Το άρθρο αυτ πρε πει να συσχετισθεί µε το άρθρο 28 της οδηγίας 95/46/ΕΚ, το οποίο προβλε πει τι σε ε καστο κράτος µε λος «µία η περισσ τερες δηµ σιες αρχε ς επιφορτίζονται µε τον ε λεγχο της εφαρµογη ς στο ε δαφ ς τους των διατάξεων που ε χουν θεσπιστεί απ τα κράτη µε λη κατ εφαρµογη ν της παρου σας οδηγίας». Το άρθρο 286 παράγραφος 2 της συνθη κης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκη ς Κοιν τητας, µετά τη νε α αρίθµηση απ τη συνθη κη του Άµστερνταµ, απαιτεί απ το Ευρωπαϊκ Κοινοβου λιο και το Συµβου λιο να δηµιουργη σουν, σε κοινοτικη κλίµακα, µε χρι την 1η Ιανουαρίου 1999, εποπτικ ργανο για την προστασία των δεδοµε νων. Το άρθρο 11 του δευτε ρου πρωτοκ λλου ορίζει τι αυτ το ίδιο εποπτικ ργανο θα είναι αρµ διο και για την εποπτεία των προσωπικω ν δεδοµε νων που κατε χει η Επιτροπη στο πλαίσιο του δευτε ρου πρωτοκ λλου. Κατ αρχη ν, δεν υπάρχουν εµπ δια για τη διαβίβαση πληροφοριω ν σε άλλα κράτη µε λη, λαµβανοµε νου υπ ψη του απορρη του των ερευνω ν και τηρου- µε νων των ρων τους οποίους ε θεσε ενδεχοµε νως το κράτος µε λος που τις διαβίβασε σχετικά µε τη χρη ση τους είτε εκ µε ρους της Επιτροπη ς είτε εκ µε ρους των κρατω ν µελω ν προς τα οποία µπορεί να διαβιβασθου ν οι εν λ γω πληροφορίες. Πριν απ τη διαβίβαση των πληροφοριω ν, πρε πει να ενηµερω νεται για τη σχεδιαζ µενη διαβίβαση το κράτος µε λος που τις ε χει παράσχει, ω στε να ε χει τη 12.1. Παράγραφος 1 Άρθρο 12 Σχε ση µε τη συ µβαση Η παράγραφος 1 αναφε ρεται σε ειδικε ς διατάξεις της συ µβασης περί απάτης τις οποίες κηρυ σσει εφαρµοστε ες στη νοµιµοποίηση εσ δων απ παράνοµες δραστηρι τητες περί των οποίων το άρθρο 2 του δευτε ρου πρωτοκ λλου. Οι σχετικε ς διατάξεις της συ µβασης µπορου ν να συνοψισθου ν ως εξη ς:
31.3.1999 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 91/17 το άρθρο 3 ορίζει τι δυνατ ν να υπε χουν ποινικη ευθυ νη οι διευθυντε ς επιχειρη σεων, το άρθρο 5 ε χει αντικείµενο την ε κδοση και την αρχη «aut dedere aut judicare», το άρθρο 6 θεσπίζει την αρχη της στενη ς συνεργασίας µεταξυ κρατω ν µελω ν σε περιπτω σεις απάτης εις βάρος των οικονοµικω ν συµφερ ντων των Ευρωπαϊκω ν Κοιν τητων. Οι τρεις αυτε ς αρχε ς ε χουν πλη ρη εφαρµογη στις µορφε ς συµπεριφοράς στις οποίες αναφε ρεται το άρθρο 2. 12.2. Παράγραφος 2 Η παράγραφος 2 ορίζει τι ορισµε νες διατάξεις της συ µβασης εφαρµ ζονται και στο δευ τερο πρωτ κολλο. Οι διατάξεις αυτε ς µπορου ν να συνοψισθου ν ως εξη ς: το άρθρο 4 θεσπίζει καν νες δικαιοδοσίας για τα συγκεκριµε να εγκλη µατα. ηλω σεις που ε γιναν συ µφωνα µε το άρθρο 4 παράγραφος 2, εφαρµ ζονται στο δευ τερο πρωτ κολλο, εκτ ς αν άλλως ορισθεί κατά την κυ ρωση του δευτε ρου πρωτοκ λλου, το άρθρο 7 θεσπίζει την αρχη «ne bis in idem», η οποία τυγχάνει εφαρµογη ς και στα θε µατα του δευτε ρου πρωτοκ λλου. ηλω σεις που ε γιναν συ µφωνα µε το άρθρο 7 παράγραφος 2, εφαρµ ζονται στο δευ τερο πρωτ κολλο, εκτ ς αν ορισθεί άλλως κατά την κυ ρωση του δευτε ρου πρωτοκ λλου. Σηµειωτε ον επίσης τι η εκτε λεση αποφάσεως περιλαµβάνει και περιπτω σεις αναστολη ς εκτελε σεως επί δοκιµασία, το άρθρο 9 επιτρε πει στα κράτη µε λη να εφαρ- µ ζουν διατάξεις εσωτερικου δικαίου αυστηρ τερες απ τη συ µβαση. Το δευ τερο πρωτ κολλο αποτελεί επίσης ε να συ νολο ελάχιστων καν νων, το άρθρο 10 ρυθµίζει, µεταξυ άλλων, τα της παροχη ς πληροφοριω ν, εκ µε ρους των κρατω ν µελω ν προς την Επιτροπη, και ισχυ ει και για θε µατα του δευτε ρου πρωτοκ λλου. 13.1. Γενικε ς παρατηρη σεις Άρθρο 13 ικαστη ριο Το άρθρο αυτ καθορίζει την αρµοδι τητα που ανατίθεται στο ικαστη ριο των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των για ρυ θµιση διαφορω ν µεταξυ κρατω ν µελω ν, καθω ς και µεταξυ κρατω ν µελω ν και της Επιτροπη ς σχετικω ν µε την ερµηνεία η την εφαρµογη του δευτε ρου πρωτοκ λλου, καθω ς και την αρµοδι τητα που ανατίθεται στο ικαστη ριο σον αφορά την ε κδοση προδικαστικω ν αποφάσεων. 13.2. Παράγραφοι 1 και 2 Η παράγραφος 1 προβλε πει τους ρους υπ τους οποίους είναι αρµ διο το ικαστη ριο σον αφορά τις διαφορε ς µεταξυ κρατω ν µελω ν. Η παράγραφος 2 αφορά διαφορε ς µεταξυ κρατω ν µελω ν και της Επιτροπη ς. Οι διατάξεις αυτε ς του δευτε ρου πρωτοκ λλου αναπαράγουν, κατά το δυνατ ν, τη διατυ πωση του άρθρου 8 της συ µβασης περί απάτης και του άρθρου 8 του πρω του πρωτοκ λλου, ω στε να µην υπάρχουν ανακολουθίες µεταξυ των τριω ν νοµοθετηµάτων. Λεπτοµερείς παρατηρη σεις περιλαµβάνονται στην εισηγητικη ε κθεση της συ µβασης. 13.3. Παράγραφος 3 Η παράγραφος 3 ορίζει τι το πρωτ κολλο της 29ης Νοεµβρίου 1996 σχετικά µε τη διά προδικαστικω ν αποφάσεων του ικαστηρίου των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των ερµηνεία της συ µβασης για την προστασία των οικονοµικω ν συµφερ ντων των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των, ισχυ ει και για το δευ τερο πρωτ κολλο. Το εν λ γω πρωτ κολλο ισχυ ει επίσης και για τη συ µβαση και για το πρω το πρωτ κολλο. ηλω σεις που ε γιναν συ µφωνα µε το εν λ γω πρωτ κολλο είναι ισχυρε ς ε ναντι του δευτε ρου πρωτοκ λλου, εκτ ς αν οριστεί άλλως κατά την κυ ρωση του δευτε ρου πρωτοκ λλου. Άρθρο 14 Εξωσυµβατικη ευθυ νη Το άρθρο αυτ επιβεβαιω νει τι οι καν νες του κοινοτικου δικαίου περί εξωσυµβατικη ς ευθυ νης της Κοιν τητας, οι οποίοι καθορίζονται στα άρθρα 215 και 178 της συνθη κης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκη ς Κοιν τητας ( 1 ), τυγχάνουν εφαρµογη ς στις πράξεις στις οποίες προβαίνει η Επιτροπη στο πλαίσιο της εφαρµογη ς του δευτε ρου πρωτοκ λλου. Επειδη οι δραστηρι τητες της Επιτροπη ς συ µφωνα µε το δευ τερο πρωτ κολλο είναι δυνατ ν να δω σουν λαβη σε απαιτη σεις αποζηµιω σεως εκ µε ρους προσω πων, τα προσωπικά δεδοµε να των οποίων ε τυχαν επεξεργασίας εκ µε ρους της Επιτροπη ς, θεωρη θηκε αναγκαίο να οριστεί ρητά τι, εφ σον, εν προκειµε νω, η Επιτροπη ενεργεί βάσει εξουσιω ν που της ανατε θηκαν πε ραν των εξουσιω ν της που απορρε ουν απ τη συνθη κη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκη ς Κοιν τητας, γεννάται εξωσυµβατικη ευθυ νη της Κοιν τητας κατά τα οριζ µενα στο άρθρο 215 παράγραφος 2 της συνθη κης. ( 1 ) Άρθρα 288 και 235, τα οποία ε χουν επαναριθµηθεί αντιστοίχως συ µφωνα µε τη συνθη κη του Άµστερνταµ.
C 91/18 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 31.3.1999 Κατε στη επίσης σαφε ς τι το δικαστη ριο των Ευρωπαϊκω ν Κοιν τητων είναι αρµ διο για διαφορε ς που ε χουν σχε ση µε αν ρθωση των ζηµιω ν που προκαλεί η Επιτροπη η οι υπάλληλοί της κατά την εκτε λεση των καθηκ ντων τους δυνάµει του δευτε ρου πρωτοκ λλου. Άρθρο 15 ικαστικ ς ε λεγχος Συ µφωνα µε το άρθρο 22 της οδηγίας 95/46/ΕΚ, το οποίο ρυθµίζει την προστασία των δεδοµε νων, τα κράτη µε λη κατοχυρω νουν το δικαίωµα των προσω πων να προσφευ γουν στη δικαιοσυ νη για κάθε παραβίαση των δικαιωµάτων τους που κατοχυρω νονται απ το εθνικ δίκαιο σον αφορά την επεξεργασία των σχετικω ν δεδοµε νων. Τα δικαιω µατα αυτά περιλαµβάνουν δικαίωµα πρ σβασης στα δεδοµε να, δικαίωµα δι ρθωσης, διαγραφη ς η απενεργοποίησης των δεδοµε νων ταν είναι ελλιπη, ανακριβη η παρωχηµε να, ω στε να είναι άσκοπη η τη ρηση τους, αλλά και το δικαίωµα πρ σβασης στην εποπτευ ουσα αρχη. Οι καν νες που πρε πει να θεσπιστου ν βάσει του άρθρου 8 του δευτε ρου πρωτοκ λλου, θα πρε πει να περιλάβουν διατάξεις που θα κατοχυρω νουν τα δικαιω µατα αυτά των προσω πων ε ναντι της επεξεργασίας των προσωπικω ν δεδο- µε νων εκ µε ρους της Επιτροπη ς. Η παράγραφος 1 του άρθρου 15 καθιστά το ικαστη ριο των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των αρµ διο να επιλαµβάνεται προσφυγω ν υποβαλλ µενων απ φυσικά η νοµικά πρ σωπα κατά αποφάσεων (ακ µη και κατά της παράλειψης λη ψεως αποφάσεων) της Επιτροπη ς, βάσει των καν νων που η ίδια θεσπίζει συ µφωνα µε το άρθρο 8. ίδεται επίσης η δυνατ τητα στο ικαστη ριο να κρίνει, στο πλαίσιο αυτ, κατά π σον η Επιτροπη συµµορφω θηκε πλη ρως προς τις υποχρεω σεις της τις απορρε ουσες απ το άρθρο 8. Η διατυ πωση της παραγράφου 1 του άρθρου 15 ακολουθεί σε µεγάλο βαθµ τη διατυ πωση του τετάρτου εδαφίου του άρθρου 173 της συνθη κης για την ιδρυ ση της Ευρωπαϊκη ς Κοιν τητας ( 1 ) σε συνδυασµ επίσης µε το δευ τερο εδάφιο του άρθρου 173. Η παράγραφος 2 του άρθρου 15 παραπε µπει σε πολλε ς άλλες διατάξεις της συνθη κης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκη ς Κοιν τητας µε σκοπ να διευκρινίσει: α) τι το Συµβου λιο, ακολουθω ντας τη διαδικασία του άρθρου 168 Α παράγραφοι 1 και 2 της συνθη κης ΕΚ ( 2 ), µπορεί να αποφασίζει να αναθε τει αρµοδι τητα στο Πρωτοδικείο για υποθε σεις εµπίπτουσες στην παράγραφο 1 του άρθρου 15 β) τις προθεσµίες υποβολη ς υποθε σεως στο ικαστη ριο [πε µπτο εδάφιο του άρθρου 173 ( 3 )] γ) τη φυ ση της απ φασης την οποία δυ ναται να λάβει το ικαστη ριο ε πι προσφυγη ς ασκηθείσας ενω πι ν του [πρω το εδάφιο του άρθρου 174 ( 4 )] δ) το ε ννοµο αποτε λεσµα αποφάσεως του ικαστηρίου για την Επιτροπη [πρω το και δευ τερο εδάφιο του άρθρου 176 ( 5 )] ε) το ε ννοµο αποτε λεσµα της ασκη σεως προσφυγη ς ενω - πιον του ικαστηρίου [άρθρο 185 ( 6 )], και στ) τι το ικαστη ριο δικαιου ται να διατάσσει τα κατά την κρίση του αναγκαία ενδιάµεσα µε τρα [άρθρο 186 ( 7 )]. Άρθρο 16 Έναρξη ισχυ ος Το άρθρο αυτ αφορά την ε ναρξη ισχυ ος του δευτε ρου πρωτοκ λλου, η οποία δεν είναι δυνατ ν να προηγηθεί της ε ναρξης ισχυ ος της συ µβασης περί απάτης. Άρθρο 17 Προσχω ρηση νε ων κρατω ν µελω ν Το άρθρο αυτ αφορά την προσχω ρηση νε ων κρατω ν µελω ν της Ευρωπαϊκη ς Ένωσης στο δευ τερο πρωτ κολλο. 18.1. Παράγραφος 1 Άρθρο 18 Επιφυλάξεις Σε ορισµε να κράτη µε λη, η νοµιµοποίηση των προϊ- ντων της ενεργητικη ς και παθητικη ς δωροδοκίας είναι ποινικ αδίκηµα µ νο σε σοβαρε ς περιπτω σεις δωροδοκίας. Για να δοθεί δυνατ τητα στα εν λ γω κράτη µε λη να κυρω σουν το δευ τερο πρωτ κολλο χωρίς καθυστε ρηση, τους δ θηκε η δυνατ τητα να προβου ν σε επιφυλάξεις σχετικά µε το θε µα αυτ. Προκειµε νου να εξασφαλισθεί τι το αναγκαίο η µη παρ µοιων επιφυλάξεων θα εξετάζεται τακτικά, η επιφυ λαξη θα ισχυ ει για µια πενταετία απ την ηµεροµηνία της κοινοποίησης τι το δευ τερο πρωτ κολλο ε γινε δεκτ συ µφωνα µε το άρθρο 16 παράγραφος 2. Μετά την πάροδο της πενταετίας, η επιφυ λαξη θα είναι ανανεω σιµη άπαξ µ νον, προκειµε νου να παραµείνει ε γκυρο, πράγµα που σηµαίνει τι, το πολυ σε δε κα χρ νια απ την ηµεροµηνία κοινοποίησης της κυ ρωσης εκ µε ρους του τελευταίου κράτους µε λους που προε βη σ αυτη ν, θα πάψουν να παράγουν αποτελε σµατα οι επιφυλάξεις οι σχετικε ς µε το πεδίο εφαρµογη ς της νοµιµοποίησης εσ δων απ παράνοµες δραστηρι τητες. ( 1 ) Άρθρο 230, το οποίο ε χει επαναριθµηθεί συ µφωνα µε τη συνθη κη του Άµστερνταµ. ( 2 ) Άρθρο 225 (επαναριθµηθε ν). ( 3 ) Άρθρο 230 (επαναριθµηθε ν). ( 4 ) Άρθρο 231 (επαναριθµηθε ν). ( 5 ) Άρθρο 233 (επαναριθµηθε ν). ( 6 ) Άρθρο 242 (επαναριθµηθε ν). ( 7 ) Άρθρο 243 (επαναριθµηθε ν).
31.3.1999 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 91/19 18.2. Παράγραφος 2 Απ την ε ναρξη των διαπραγµατευ σεων σχετικά µε το δευ τερο πρωτ κολλο, το θε µα της ευθυ νης και της επιβολη ς κυρω σεων στα νοµικά πρ σωπα δηµιου ργησε προβλη µατα στην Αυστρία, η νοµοθεσία της οποίας δεν γνωρίζει την ε ννοια της ποινικη ς ευθυ νης νοµικω ν προσω πων. Επειδη το θε µα θεωρη θηκε πρακτικη ς φυ σεως και χι θε µα αρχη ς, κατε στη σαφε ς τι η Αυστρία θα χρειαστεί περισσ τερο χρ νο απ τα άλλα κράτη προκειµε νου να εφαρµ σει τα άρθρα 3 και 4. Για να εξασφαλισθεί τι το συγκεκριµε νο πρ βληµα δεν θα καθυστερη σει την ενδεχ µενη ε ναρξη ισχυ ος του δευτε ρου πρωτοκ λλου καθ ολοκληρίαν για λα τα κράτη µε λη, αλλά και για να ενθαρρυνθεί η Αυστρία να προσαρµ σει σχετικά τη νοµοθεσία της, δ θηκε η δυνατ τητα της πενταετου ς επιφυ λαξης σχετικά µε τα δυ ο αυτά άρθρα. Αντίθετα απ την επιφυ λαξη η οποία αναφε ρεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 18, η επιφυ λαξη αυτη δεν είναι ανανεω σιµη και παυ ει να ισχυ ει πε ντε χρ νια µετά την εκ µε ρους του Συµβουλίου αποδοχη της πράξης περί καταρτίσεως του πρωτοκ λλου, δηλαδη µετά τις 19 Ιουνίου 2002. 18.3. Παράγραφος 3 Επειδη, συ µφωνα µε το άρθρο 12 παράγραφος 2, τα άρθρα 4 και 7 της συ µβασης περί απάτης ισχυ ουν και για το δευ τερο πρωτ κολλο, οι επιφυλάξεις που είχαν γίνει δεκτε ς στο πλαίσιο αυτω ν των διατάξεων της συ µβασης πρε πει να ισχυ σουν και στο πλαίσιο του δευτε ρου πρωτοκ λλου. Οιαδη ποτε απ τις επιφυλάξεις αυτε ς µπορεί να αποσυρθεί οποτεδη ποτε, µε σχετικη γνωστοποίηση προς τον Γενικ Γραµµατε α του Συµβουλίου.