ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VIΙ ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 125/2018 Περίληψη Δ.Ε.Υ.Α :Έργο «Αποκατάσταση οδοστρωμάτων»: α)διαδικασία ανάθεσης β)καταχώρηση σε Κ.Α Προϋπολογισμού γ)επικαιροποίηση δικαιολογητικών ΔΕΥΑ: Η ελεγχόμενη σύμβαση «Αποκατάσταση οδοστρωμάτων» είναι «σύμβαση δημοσίου έργου» για την απευθείας ανάθεση της οποίας έπρεπε να διενεργηθεί δημόσια ηλεκτρονική κλήρωση μεταξύ των φορέων που περιλαμβάνονται σε συγκεκριμένο κατάλογο της αναθέτουσας αρχής. Τούτο διότι, πέραν του ότι οι επίμαχες εργασίες περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ του Προσαρτήματος Α ν. 4412/2016, κατατείνουν στην επισκευή - συντήρηση της δημοτικής οδοποιίας και η εκτέλεσή τους απαιτεί, λόγω της πολυπλοκότητάς τους εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις, οι οποίες αποτυπώθηκαν στην συνταχθείσα μελέτη της ΔΕΥΑ, που προηγήθηκε της ανάθεσής τους. Περαιτέρω, ως σύμβαση δημοσίου έργου, η δαπάνη για την εκτέλεσή της έπρεπε, σύμφωνα με την αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων, να βαρύνει τον κωδικό 15 όπου, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του οικονομικού έτους 2017 της ΔΕΥΑ, εγγράφονται οι πιστώσεις των δημοσίων έργων (άρθρο 7 παρ. 1 β.δ/τος της 17ης.5/15ης.6.1959). Τέλος, πριν την υπογραφή της σύμβασης, ο ανάδοχος όφειλε να προσκομίσει επικαιροποιημένο αντίγραφο του ποινικού του μητρώου. (άρθρο 104 παρ. 1 ν. 4412/2016)
2 Δείτε το πλήρες κείμενο : ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VIΙ ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 125/2018 Αποτελούμενο από την Πρόεδρο του Κλιμακίου Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο και τις Φωτεινή Πούλιου, Πάρεδρο και Ευτυχία Κωνσταντάκου (εισηγήτρια), Εισηγήτρια. Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στο Κατάστημά του, στις 12 Ιουνίου 2018, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το 3, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής της Δ Ε Ύ - Α (Δ ) Η. Σκέφθηκε κατά το νόμο I. Ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Νομό Θ αρνήθηκε, με την 32/3.11.2017 πράξη του, τη θεώρηση του 52, οικονομικού έτους 2017, χρηματικού εντάλματος πληρωμής της Δ Η, ποσού 15.145,15 ευρώ, που αφορά σε αμοιβή για την «Αποκατάσταση οδοστρωμάτων σε περιοχές της Δ.Ε. Π». Ως αιτιολογία πρόβαλε ότι α) πρόκειται για εκτέλεση δημοσίου έργου του Βιβλίου Ι του ν. 4412/2016 και όχι για εκτέλεση εργασιών, β) εσφαλμένα η δαπάνη ενεγράφη στον Κωδικό Αριθμό Εξόδου (ΚΑΕ) 62.07.53, που αφορά σε εργασίες και όχι σε έργα και γ) τα δικαιολογητικά του άρθρου 80 του ν. 4412/ 2016 που κλήθηκε να προσκομίσει ο ανάδοχος πριν τη σύναψη της σύμβασης δεν είναι επικαιροποιημένα. Η Δ Η αφού αντικατέστησε το ανωτέρω χρηματικό ένταλμα με το 3, οικονομικού έτους 2018, ισόποσο, όμοιο, το επανυπέβαλε για θεώρηση υποστηρίζοντας τη νομιμότητα της δαπάνης. Ο Επίτροπος, όμως, ενέμεινε στην άρνησή του με
3 αποτέλεσμα να ανακύψει διαφωνία, για την άρση της οποίας παραδεκτά απευθύνεται, με την από 23.3.2018 έκθεσή του, στο Κλιμάκιο. II. Α. Ο ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες και )» (Α 147), ορίζει στο άρθρο 2 ότι «1. Για τους σκοπούς του παρόντος εφαρμόζονται οι ακόλουθοι ορισμοί: 1) ( ) 6) ως δημόσιες συμβάσεις έργων και ως συμβάσεις έργων νοούνται οι συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο, ένα από τα κάτωθι: α) την εκτέλεση ή συγχρόνως τη μελέτη και την εκτέλεση εργασιών που αφορούν μία από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο Παράρτημα II του Προσαρτήματος Α ( ) β) την εκτέλεση ή συγχρόνως τη μελέτη και την εκτέλεση έργου ( ) 7) ως έργο νοείται το αποτέλεσμα ενός συνόλου οικοδομικών εργασιών ή εργασιών μηχανικού το οποίο επαρκεί αυτό καθαυτό για την εκπλήρωση μίας οικονομικής ή τεχνικής λειτουργίας. Η εκτέλεση των εργασιών του προηγούμενου εδαφίου απαιτεί ιδίως την εφαρμογή μελέτης ( ) με τη χρήση τεχνικών γνώσεων και μεθόδων και αφορά νέες κατασκευές, επεκτάσεις, ανακαινίσεις, επισκευές - συντηρήσεις κατά τη λειτουργία, κατεδαφίσεις υποδομών, ιδίως στις κατηγορίες οδοποιίας ( )» και στο Βιβλίο Ι, στο άρθρο 118 ότι «1. Προσφυγή στη διαδι-κασία της απευθείας ανάθεσης επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, χωρίς Φ.Π.Α., είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ. ( ) 5. Για τις δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, η κάθε αναθέτουσα αρχή προκειμένου να προβεί στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης της παραγράφου 1 δημοσιεύει, ( ) πρόσκληση για την κατάρτιση καταλόγων ενδιαφερομένων ανά κατηγορίες έργων / μελετών. ( ) Για την επιλογή του αναδόχου διενεργείται δημόσια ηλεκτρονική κλήρωση ( ) μεταξύ αυτών που περιλαμβάνονται στον ανωτέρω κατάλογο. Η σύμβαση υπογράφεται με τον ανάδοχο που αναδεικνύεται με τη διαδικασία της ηλεκτρονικής κλήρωσης ( ) Συμβάσεις που συνάπτονται κατά παράβαση των διατάξεων της περίπτωσης αυτής είναι άκυρες και δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα ( ) 6. Αναπτύσσεται στη Γενική Γραμματεία
4 Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Κεντρικό Ηλεκτρονικό Σύστημα Κληρώσεων, μέσω του οποίου διενεργούνται υποχρεω-τικά οι ηλεκτρονικές κληρώσεις της παραγράφου 5 ( )». Εξάλλου, στο Παράρτημα ΙΙ του Προσαρτήματος Α του ν. 4412/2016, που αναφέρεται στις συμβάσεις του Βιβλίου Ι (άρθρο 1 παρ. 2 περ. α και άρθρα 2 έως 221 του ν. 4412/2016), περιλαμβάνονται κατασκευές της τάξης 45.23 «Κατασκευή αυτοκινητοδρόμων, οδών, αεροδρομίων και αθλητικών εγκαταστάσεων», στην τάξη δε αυτή εντάσσονται οι «Εργασίες συντήρησης οδών» με Κωδικό CPV: 45233141-9 (Παράρτημα ΙV του Κανονισμού /2002 της 5ης Νοεμβρίου 2002 περί του κοινού λεξιλογίου για τις δημόσιες συμβάσεις CPV, ΕΕ L 340 της 16 ης.12.2002, σελ. 1). Β. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, «έργο» αποτελεί ένα σύνολο εργασιών το οποίο κατατείνει στην κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή - συντήρηση και κατεδαφίσεις υποδομών, μεταξύ άλλων, στις κατηγορίες της οδοποιίας, απαιτεί λόγω της πολυπλοκότητάς του την εφαρμογή μίας μελέτης μέσω εξειδικευμένων τεχνικών γνώσεων και προορίζεται να επιτελεί καθ εαυτό μία οικονομική και τεχνική λειτουργία επιφέροντας ένα άρτιο και λειτουργικό αποτέλεσμα. Συνεπώς, οι συμβάσεις που αποβλέπουν στην εκτέλεση «έργου», κατά τα ανωτέρω, ή στην εκτέλεση εργασιών που αφορούν μία από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στα Παραρτήματα του ν. 4412/2016, όπως οι «εργασίες συντήρησης οδών» συνιστούν «συμβάσεις δημοσίου έργου». Αντιθέτως, όταν για την εκτέλεση των αναγκαίων εργασιών δεν απαιτούνται ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι, ούτε απασχόληση εξειδικευμένου επιστημονικού ή τεχνικού προσωπικού ή χρησιμοποίηση ιδιαίτερων τεχνικών μέσων και εγκαταστάσεων και οι εργασίες αυτές δεν περιλαμβάνονται στο Παράρτημα II του Προσαρτήματος Α του ν. 4412/2016, πρόκειται για παροχή «υπηρεσιών» (βλ. Ε.Σ. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ.121/2018, 214/ 2017, πρβλ. Απόφ. VI Τμ.752/2013 και την εκεί παρατιθέμενη νομολογία, Πρ. Ε Κλιμ. 56/2017, 360/2014, 309/2013, 494/2010, 185/2009). Περαιτέρω, για την απευθείας ανάθεση εκτέλεσης έργου διενεργείται
5 δημόσια ηλεκτρονική κλήρωση μεταξύ αυτών που περιλαμβάνονται σε κατάλογο που καταρτίζει η αναθέτουσα αρχή μέσω του Κεντρικού Ηλεκτρονικού Συστήματος Κληρώσεων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, τα ειδικότερα ζητήματα λειτουργίας και διαχείρισης του οποίου ρυθμίστηκαν με τη ΔΝΣγ/οικ.15299/ΦΝ466/2017 απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών «Κεντρικό Ηλεκτρονικό Σύστημα Κληρώσεων για Δημόσιες Συμβάσεις έργων, μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών» (ΦΕΚ Β 900), που ισχύει από τις 17.3.2017, ημερομηνία δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΕΣ ΚΠΕΔ VII Τμ.79/2018). IΙΙ. Στην υπό κρίση υπόθεση προκύπτουν τα ακόλουθα: Με την 83/ 29.8.2017 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Δ Η, εγκρίθηκε η απευθείας ανάθεση της «Αποκατάστασης οδοστρωμάτων σε περιοχές της Δ.Ε. Π» στην εταιρία «Π Κ - Ε & ΣΙΑ Ε.Ε.», έναντι ποσού 15.145,15 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. 24%. Κατόπιν της 3975/8.9.2017 πρόσκλησης της αναθέτουσας αρχής, ο υποψήφιος ανάδοχος κατέθεσε α) την από 27.1.2017 βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας με λήξη ισχύος την 26 η.1.2018, β) το από 10.8.2017 αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας με λήξη ισχύος την 10 η.10.2017 και γ) το από 2.6.2017 αντίγραφο ποινικού μητρώου του Α Π, με ποινική κατάσταση «μηδέν» και υπεγράφη η 4257/25.9.2017 σύμβαση. Σύμφωνα με την τεχνική έκθεση της από 4.8.2017 μελέτης, οι εν λόγω εργασίες εντάσσονται στο CPV 45233141-9 «Εργασίες συντήρησης οδών» και αποβλέπουν στην αποκατάσταση οδών, σε μήκος δικτύου ενός (1) χιλιομέτρου καθώς, κατά την επισκευή βλαβών ύδρευσης στις περιοχές της Π, παρουσιάστηκαν μεγάλης έκτασης σπασίματα και βουλώματα σε τσιμεντοστρωμένους και ασφαλτοστρωμένους δρόμους. Εξάλλου, το τιμολόγιο της μελέτης περιλαμβάνει α) ασφαλτική στρώση κυκλοφορίας αστικής οδού, β) κατασκευές από σκυρόδεμα και γ) ρείθρα, τραπεζοειδείς τάφρους και προστασία στεγάνωσης γεφυρών. Μετά δε την έκδοση
6 της από 5.10.2017, 1 ης εντολής πληρωμής του Διευθυντή της Δ και του επιβλέποντος Μηχανικού, του από 6.10.2017 πρωτοκόλλου παραλαβής της αρμόδιας επιτροπής και της /11.10.2017 βεβαίωσης περαίωσης εργασιών του Διευθυντή της Δ, εκδόθηκε, σε βάρος του ΚΑΕ 62.07.53 «Επισκευές - συντηρήσεις δικτύου ύδρευσης Δ.Ε. Π» του προϋπολογισμού της Δ, οικονομικού έτους 2017 ( /29.8.2017 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Δ περί τροποποίησης του προϋπολογισμού), το ήδη ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα. ΙV. Με αυτά τα δεδομένα, η ελεγχόμενη σύμβαση είναι «σύμβαση δημοσίου έργου» για την απευθείας ανάθεση της οποίας έπρεπε να διενεργηθεί δημόσια ηλεκτρονική κλήρωση μεταξύ των φορέων που περιλαμβάνονται σε συγκεκριμένο κατάλογο της αναθέτουσας αρχής. Τούτο διότι, πέραν του ότι οι επίμαχες εργασίες περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ του Προσαρτήματος Α του ν. 4412/2016, κατατείνουν στην επισκευή - συντήρηση της δημοτικής οδοποιίας και η εκτέλεσή τους απαιτεί, λόγω της πολυπλοκότητάς τους (ασφαλτικές στρώσεις, κατασκευές από σκυρόδεμα, ρείθρα, τραπεζοειδείς τάφροι και προστασία στεγάνωσης γεφυρών), εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις, οι οποίες αποτυπώθηκαν στην συνταχθείσα μελέτη της Δ, που προηγήθηκε της ανάθεσής τους. Περαιτέρω, ως σύμβαση δημοσίου έργου, η δαπάνη για την εκτέλεσή της έπρεπε, σύμφωνα με την αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων, να βαρύνει τον κωδικό 15 όπου, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του οικονομικού έτους 2017 της Δ, εγγράφονται οι πιστώσεις των δημοσίων έργων (άρθρο 7 παρ. 1 του β.δ/τος της 17 ης.5/15 ης.6.1959, Α 114, πρβλ. Ε.Σ. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 76/2017). Τέλος, πριν την υπογραφή της σύμβασης, ο ανάδοχος όφειλε, σύμφωνα με το άρθρο 104 παρ. 1 του ν. 4412/2016, να προσκομίσει επικαιροποιημένο αντίγραφο του ποινικού του μητρώου. Ωστόσο, τα αρμόδια όργανα της Δ Η δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά ενόψει του μικρού μεγέθους των
7 παρεμβάσεων των εκτελούμενων έργων καθώς ότι τελικώς προσκομίστηκε μηδενικό ποινικό μητρώο του αναδόχου, ο χρόνος έκδοσης του οποίου (2.6.2017) δεν απέχει μακρό χρονικό διάστημα από την υπογραφή της σύμβασης (25.9.2017), συγγνωστώς υπέλαβαν ότι πρόκειται για εκτέλεση εργασιών, δεν προχώρησαν σε δημόσια ηλεκτρονική κλήρωση και ενέγραψαν τη δαπάνη σε ΚΑΕ που αφορά σε εργασίες και τέλος συνήψαν τη σύμβαση ερειδόμενοι στο άνω προσκομισθέν ποινικό μητρώο. V. Κατ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης των αρμόδιων οργάνων της Δ Η. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το 3, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής της Δ Ε Ύ - Α (Δ ) Η, ποσού 15.145,15 ευρώ, πρέπει να θεωρηθεί. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΕΥΤΥΧΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΥ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ