IP/08/267 Βρυξέλλες, 20 Φεβρουαρίου 2008 Πολιτική συνοχής και η ενεργειακή πρόκληση: ενίσχυση των αποτελεσµάτων στις περιφέρειες της ΕΕ Η κα Danuta Hübner, Επίτροπος αρµόδια για θέµατα περιφερειακής πολιτικής, εξήγησε σήµερα πώς η πολιτική για τη συνοχή για την περίοδο 2007-2013 θα συµβάλει στην ανάπτυξη της ανανεώσιµης ενέργειας και στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας στις περιφέρειες της ΕΕ. Σχεδόν 9 δις ευρώ θα επενδυθούν σ αυτούς τους τοµείς. Η Επιτροπή θα ενεργήσει επίσης ως διαµεσολαβητής, στηρίζοντας τα κράτη µέλη να κάνουν έγκαιρα επενδύσεις στον τοµέα της ενέργειας, και προωθώντας τη διάδοση της τεχνογνωσίας µεταξύ των περιφερειών. «Οι περιφέρειες είναι σηµαντικές για την επίτευξη φιλόδοξων στόχων στον τοµέα της ενέργειας µέσω επενδύσεων στο πλαίσιο της πολιτικής για τη συνοχή. Με εντυπωσιάζει η φαντασία που υπάρχει στις τοπικές πρωτοβουλίες που έχουν ήδη αναληφθεί και υλοποιούνται - αποτελούν καλά παραδείγµατα για τους άλλους. Και βλέπω ένα τεράστιο δυναµικό για τη δηµιουργία βιώσιµων θέσεων εργασίας και ανάπτυξης µέσω των καινοτόµων τεχνολογιών που βοηθούν τη µείωση των εκποµπών άνθρακα. Όσο συντοµότερα δραστηριοποιηθούν οι περιφέρειες τόσο συντοµότερα θα επωφεληθούν από έναν τρόπο ζωής µε χαµηλές εκποµπές άνθρακα» δήλωσε η Επίτροπος. Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις ενέργειες σχετικά µε το κλίµα, οι οποίες δροµολογήθηκαν στις 23 Ιανουαρίου, δίνουν υψηλή προτεραιότητα στην ανανεώσιµη ενέργεια και στην ανάγκη για καλύτερη ενεργειακή αποδοτικότητα. Τα 450 επιχειρησιακά προγράµµατα για την πολιτική συνοχής 2007-2013 περιλαµβάνουν επενδύσεις συνολικού ύψους 9 δις ευρώ για έργα που σχετίζονται µε την ενέργεια, 4,6 δις ευρώ για τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας και 4,2 δις ευρώ για την ενεργειακή αποδοτικότητα και τα µέτρα για τη διαχείριση της ενέργειας. Υπάρχουν ακόµη 63,8 δις ευρώ για τη στήριξη της έρευνας και της ανάπτυξης, και η Επίτροπος ζήτησε να διατεθεί σηµαντικό µέρος αυτού του ποσού για έργα που θα τονώσουν την έρευνα στον τοµέα της ανανεώσιµης ενέργειας. Παράλληλα, η Επιτροπή θα βοηθήσει τα κράτη µέλη να επιτύχουν τους στόχους τους όσον αφορά την ανανεώσιµη ενέργεια και να επιταχύνουν την εφαρµογή των προγραµµάτων. Επίσης, ενθαρρύνει την ανταλλαγή των εµπειριών και των βέλτιστων πρακτικών, ιδίως µέσω της πρωτοβουλίας «Οι περιφέρειες για την οικονοµική αλλαγή». Τρεις πτυχές αυτής της πρωτοβουλίας αφορούν θέµατα ενέργειας: 1) µετάβαση σε µια οικονοµία χαµηλών εκποµπών άνθρακα 2) ανάπτυξη βιώσιµης και ενεργειακά αποδοτικής στέγασης και 3) επίτευξη βιώσιµης αστικής ανάπτυξης. Πολλές περιφέρειες στην Ευρώπη είναι πρωτοπόροι σ αυτές τις εξελίξεις και τεχνολογίες, αλλά ένα βασικό χαρακτηριστικό των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής αποδοτικότητας είναι ότι οι περισσότερες εξελίξεις πραγµατοποιούνται στις απόκεντρες περιφέρειες.
Η Επίτροπος κα Hübner παρουσίασε ορισµένες περιπτωσιολογικές µελέτες ως παραδείγµατα που ενδεχοµένως θα ήθελαν να ακολουθήσουν άλλες περιφέρειες: Παράδειγµα 1: Το ενιαίο µέσο της Γαλλίας για την αξιολόγηση του άνθρακα Η Γαλλία δεσµεύτηκε για µια «οικονοµία χαµηλών εκποµπών άνθρακα» και θα εξετάσει προσεκτικά τις επενδύσεις για τα επιχειρησιακά προγράµµατα 2007-13. Η χώρα αυτή ανέπτυξε ένα ενιαίο µέσο αξιολόγησης του άνθρακα για να παρακολουθεί τις εκποµπές CO 2 οι οποίες προέρχονται από όλα τα έργα που χρηµατοδοτούνται µε τη στήριξη της ΕΕ. Το µέσο αξιολόγησης του άνθρακα θα εφαρµοστεί για τις επενδύσεις στο πλαίσιο της σύµβασης CPER (σύµβαση κράτους-περιφέρειας) και για τα επιχειρησιακά προγράµµατα που συγχρηµατοδοτούνται στο πλαίσιο της πολιτικής για τη συνοχή. Εκτιµώντας τη συµβολή του άνθρακα για την επένδυση κάθε έργου, θα στηρίξει τη διαδικασία λήψης απόφασης σε κάθε επίπεδο της σύµπραξης και, επίσης, θα διευκολύνει τη συνεχή παρακολούθηση της ουδετερότητας όσον αφορά τον άνθρακα στην περιφέρεια-εταίρο. Η Γαλλία πιστεύει ότι αυτή η προσέγγιση θα βοηθήσει στην τήρηση της δέσµευσής της να µειώσει τα αέρια θερµοκηπίου κατά 75% έως το 2005. Παράδειγµα 2: Η Ιταλία φιλόδοξη στο ενεργειακό µέτωπο Η Ιταλία εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από τις εισαγωγές παραδοσιακών πηγών ενέργειας. Γι αυτό το λόγο, δεσµεύτηκε να αναπτύξει νέες λύσεις, κυρίως µέσω κονδυλίων της πολιτικής για τη συνοχή, ύψους 1,057 δις ευρώ. Ειδική προτεραιότητα για τη βιώσιµη ενέργεια συµπεριελήφθη σε όλα τα ιταλικά προγράµµατα. Το πρόγραµµα για τις νότιες περιφέρειες διαχειρίζεται ειδικότερα την καινοτοµία και τη βιώσιµη ενέργεια. Η Ιταλία, η Πολωνία και η Τσεχική ηµοκρατία έχουν ηγετική θέση µεταξύ των κρατών µελών για τις επενδύσεις που θεωρούνται ότι προωθούν την ανανεώσιµη ενέργεια. Παράδειγµα 3: Samsø ( ανία) -- πρωτοπόρο σε ενεργειακή αυτάρκεια Από τότε που το νησί Samsø ξεκίνησε το φιλόδοξο σχέδιό του να γίνει νησί ανανεώσιµης ενέργειας, το 1997, έχει γίνει πρότυπο. Το νησί έχει αποκτήσει εµπειρία µε τους αεροστροβίλους και το ουδέτερο CO 2, τις µονάδες θέρµανσης περιοχών µε ανανεώσιµη ενέργεια, τους ελκυστήρες κραµβελαίου και τους συσσωρευτές ηλιακής ενέργειας. Οι αεροστρόβιλοι ανοικτής θάλασσας παράγουν τώρα περισσότερη ενέργεια από όση χρησιµοποιείται στις µεταφορές του νησιού. Η Ακαδηµία Ενέργειας του Samsø βοηθά στην ανταλλαγή εµπειριών και επιστηµονικών εργασιών µε επισκέπτες και ερευνητές. Παράδειγµα 4: «Σχέδιο συνοχής Ενέργεια 4»: δικτύωση των περιφερειών Αυτό το έργο, το οποίο στηρίχθηκε από το πρόγραµµα «Ευφυής ενέργεια - Ευρώπη», δροµολογήθηκε στις αρχές του 2006. Σκοπός του είναι να προωθήσει τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας στις λιγότερο ανεπτυγµένες αγροτικές περιοχές, µε τη στήριξη της πολιτικής για τη συνοχή 2007-13. Η κοινοπραξία του έργου περιλαµβάνει 12 εταιρείες και ιδρύµατα από 11 διαφορετικά κράτη µέλη (Γερµανία, Βέλγιο, Τσεχική ηµοκρατία, Πολωνία, Ουγγαρία, Εσθονία, Σλοβακική ηµοκρατία, Λιθουανία, Λετονία, Ιταλία και Ελλάδα). Στόχος του είναι η ανάπτυξη στρατηγικών σχεδίων για πιλοτικά έργα που σχετίζονται µε τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας σε οκτώ περιφέρειες-στόχους και η διάδοση των αποτελεσµάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη. 2
Παράδειγµα 5: INTERREG III REGIOSUSTAIN: 14 εταίροι από πέντε κράτη µέλη (Αυστρία, Τσεχική ηµοκρατία, Γερµανία, Πολωνία και Σλοβενία) συνεργάζονται στον τοµέα της βιοµάζας για την παραγωγή ενέργειας, µε τη δηµιουργία ενός δικτύου εµπειρογνωµόνων, την προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών στις αγροτικές περιοχές, την παροχή εναλλακτικών πηγών εσόδων και τη χρησιµοποίηση του υπάρχοντος δυναµικού στη γεωργία και τη δασοκοµία. CHANGELAB: η συνεργασία µεταξύ επτά κρατών µελών (Εσθονία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Σουηδία και Ηνωµένο Βασίλειο) καταδεικνύει την ανάγκη αναπροσαρµογής του τρόπου ζωής και της στάσης των καταναλωτών για την επίτευξη αποτελεσµατικών περιφερειακών στρατηγικών για βιώσιµη κατανάλωση και ανάπτυξη. Παράρτηµα (pdf, στα αγγλικά µόνο): επίπεδο της χρηµατοδότησης της ΕΕ για την ανανεώσιµη ενέργεια σε κάθε κράτος µέλος Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε την περιφερειακή πολιτική απευθυνθείτε στο δικτυακό τόπο: http://ec.europa.eu/regional_policy/index_en.htm 3
4
5
6
7