Διοικητική Λογιστική Ενότητα 2: Ανάλυση Κόστους - Ποσότητας - Κέρδους Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Κεφάλαιο 16 ο Ανάλυση Κόστους Ποσότητας - Κέρδους
Σταθερά κόστη (σταθερά έξοδα) Σταθερά κόστη είναι εκείνα τα οποία δεν μεταβάλλονται σε σχέση με τις μεταβολές της δραστηριότητας. Παραδείγματα σταθερών εξόδων: Ενοίκια Τόκοι Ασφάλιστρα Αμοιβές διοικητικού προσωπικού
Μεταβλητά κόστη (μεταβλητά έξοδα) Μεταβλητό λέγεται ένα έξοδο το οποίο μεταβάλλεται σε ευθεία αναλογία με τις μεταβολές της δραστηριότητας. Παραδείγματα μεταβλητών εξόδων: Πρώτες ύλες Άμεσα εργατικά Έξοδα συντήρησης εξοπλισμού
Ημιμεταβλητά κόστη (ημιμεταβλητά έξοδα) Τα ημιμεταβλητά κόστη ονομάζονται επίσης και μικτά κόστη διότι ένα τμήμα τους είναι σταθερό και ένα τμήμα μεταβλητό.
Το σύνολο των δυο κοστών, σταθερό κόστος (TFC) και μεταβλητό κόστος (TVC), είναι το συνολικό κόστος (TC). TC = TFC + TVC
Μετα βλητό - Στα θερό Κόστος Κ,ό,στ,ο,ς Στο Σύν,ολ,ο Μεταβλητ,ό Κ,όστο,ς Στα θερό Κ,όστο,ς Αυξά νετα ι και μειώνετα ι ανάλογα με το επ ί π εδο,δραστηριότητας Παραμένει σταθερό σε σχέ,σ,η με το, εn ί πεδ"σ δραστηριότητα,ς Παρ αμένει σταθερό 1 σ ε σχεση με το επ ί π εδο δρ,αστηριότητας Μεταβάλλετα ι.,,αντιι στρ,οφως αν άλογα με το εninεδο δραστηριότητας ι------------------- 1
Quanti ity o f Lemonade, Averag, e AveΓage Av, erage (gla sses To'tal fixed Variabl e Fxed Variable, To,t;al ιpeιr h our) Cos1: C OS,t: Cost Cost Coιs1!:. Cos1: ο $ 3. 00 '$3: 0 0 ' $0. 00 1 3.30 3:.00 0. 30 ' 3:. 00 ' $0. 30 ' $3. 30 2 3.,80 3.00 0. 80 1. 50 0. 40 1 9 0 3 4.50 3_ 00 1.50 1.00 0.50 1. 50 4 5.40 3_ 00 2.40 0.75 0.60 1. 35 5 6.50 3_ 00 3.50 0.60 0.70 1. 30 6 7.80 3_ 00 4.80 0.50 0.80 1. 30 7 9.30 3_ 00 6.30 0.43 0.90 1. 33 8 111. 00 3_ 00 8. 00 Ο.3Β 1. 00 1_ 38 9 112. 90 3.00 9. 90 0. 33 1. 1 Ο 1_ 43 '110 115 00 3 0 0 12 0 0 0. 30 1 2 0 1 50
Νεκρό σημείο (break even analysis) Είναι η κατάσταση εκείνη όπου η επιχείρηση δεν έχει κέρδη ούτε ζημία. Είναι το ποσό των συναλλαγών (του κύκλου εργασιών), όπου η επιχείρηση καλύπτει ακριβώς τα σταθερά και μεταβλητά της έξοδα και δεν αποκομίζει κανένα οικονομικά αποτέλεσμα κέρδους ή ζημίας. Με την ανάλυση του νεκρού σημείου εξετάζονται οι επιπτώσεις στην κερδοφορία μιας επιχείρησης από τις μεταβολές κυρίως του ύψους της παραγωγής. Μπορούν όμως να εξεταστούν και οι επιπτώσεις στην κερδοφορία από μεταβολές των μεταβλητών και σταθερών δαπανών καθώς και στην τιμή πώλησης του προϊόντος.
Συνολικά έσοδα p q
Γραφική απεικόνιση Νεκρού σημείου
Άσκηση Νεκρού σημείου Η εκδοτική επιχείρηση ΚΑΠΠΑ Α.Ε. σχεδιάζει την έκδοση ενός εγχειριδίου ιατρικής. Το κόστος της έκδοσης διαμορφώνεται ως εξής: Α. Σταθερά κόστη - Διορθώσεις, δοκίμια κ.λ.π. 5000 - Εικονογράφηση 11.000 - Στοιχειοθέτηση 16.000 Ολικό σταθερό κόστος 32.000 Β. Μεταβλητό κόστος ανά αντίτυπο - Χαρτί, εκτύπωση, βιβλιοδεσία 4,00. - Προμήθεια βιβλιοπωλείων 2,50 - Συγγραφικά δικαιώματα 3.00 - Γενικά έξοδα διάθεσης 2,50 Γ. Τιμή πώλησης ανά αντίτυπο 15. Ολικό ΜΚ ανά αντίτυπο 12,00. Να βρεθεί το Νεκρό σημείο της επιχείρησης και να γίνει η γραφική απεικόνιση του.
Το <<νεκρό, σημείο>> uιπολογiζε:τα ι αλγεβριι κά με την εξή,ς μεθοδο. Ορiίζαυμε: Τ = την τιιιμήι πώλησης μιας, μονάιδος ιnρa :όντος Π = την Ιίlοσότητα προϊόντος πο uι παράιγεταιιι και πωλε τοι ΣΙΚ = το σταθερό όστος, ΙΜΜΚ = το μεταβλητό όστος αινάι ιμον,αδα ιnροίίόντος, Πν = η ποσότητα νεκρού σημείου ΙΕιnειδή στο «νεκρό, σημείο» τα σuινολικάι,έσοδα ισούvτα, ι με το άθροισμα τοuι σταθερού κόστους και τοuι μετ,αβληιτού ικόστοuι ς, Θα ισχύει ηι παραικάτ,ω ε, ί σιωσηι : Τ * Πv = ΣΙΚ + Πv * ΜΜΚ Πv ΣΚ Τ - ΜΜΚ
Π ν = ΣΚ / (Τ ΜΜΚ) Π ν = 32.000 / (15-12) Π ν = 10.667 αντίτυπα
Άσκηση Νεκρού σημείου ΕΥΡΩ Ποσοστό επί τιμής πώλησης Μέση τιμή πώλησης μονάδας Μεταβλητά έξοδα ανά μονάδα Άμεσα εργατικά Άμεσα υλικά Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα (μεταβλητά) Δαπάνες διοίκησης (μεταβλητές) Συνολικό μεταβλητό κόστος ανά μονάδα Σταθερά έξοδα Μισθοί διοίκησης Ασφάλιστρα Αποσβέσεις Διαφημίσεις Συνολικό σταθερό κόστος ανά μήνα 90,00 100% 2,25 2,5% 28,25 31,4% 3,10 3,4% 2,40 2,7 36,00 40,0% 23.000 1.300 5.000 8.500 37.800
Π ν = ΣΚ / (Τ ΜΜΚ) Άσκηση Νεκρού σημείου Π ν = 37.800 / (90-36) = 700μονάδες ή 700 * 90 = 63.000
Περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα = τιμή πώλησης μονάδας μεταβλητό κόστος μονάδας Συνεπώς: Περιθώριο μικτού κέρδους = 90 36 = 54 ανά μονάδα Δείκτης περιθωρίου μικτού κέρδους = περιθώριο μικτού κέρδους μονάδας / τιμή πώλησης μονάδας Συνεπώς: Δείκτης περιθωρίου μικτού κέρδους = 54 / 90 = 0,60 ή 60% Πωλήσεις = Σταθερό κόστος + επιθυμητό κέρδος / περιθώριο μικτού κέρδους Συνεπώς: Πωλήσεις (σε μονάδες) = 37.800 + 5.400 / 54 = 800 μπάλες / μήνα
Πωλήσεις = Σταθερό κόστος + επιθυμητό κέρδος / περιθώριο μικτού κέρδους Συνεπώς: Πωλήσεις (σε μονάδες) = 37.800 + 13.500 / 54 = 950 μπάλες ή 950 * 90 = 85.500 Το νεκρό σημείο όπως ήδη έχει υπολογιστεί είναι 63.000. Συνεπώς εάν το περιθώριο ασφάλειας είναι 10.000 οι πωλήσεις θα πρέπει να ανέλθουν στις 73.000 Λειτουργικό κέρδος = Περιθώριο ασφαλείας * δείκτης περιθωρίου μικτού κέρδους Συνεπώς: Λειτουργικό κέρδος = 10.000 * 60% = 6.000
Άσκηση Μια επιχείρηση η οποία παράγει ένα προϊόν είχε τα παρακάτω συνολικά κόστη: Συνολικά κόστη Μεταβλητά κόστη Σταθερά κόστη Εργατικά 8.000 2.000 6.000 Υλικά 12.000 12.000 - Έξοδα πωλήσεων 2.000 200 800 Άλλα κόστη 7.000-7.000 Σύνολα 29.000 14.200 14.800 Οι πωλήσεις μιας κανονικής περιόδου είναι 500 μονάδες με 70 /μον. και υπάρχει περιθώριο να πάνε στις 650 μονάδες ανά περίοδο. Η επιχείρηση μελετά διάφορες εναλλακτικές περιπτώσεις: Να μειώσουν τις τιμές πώλησης σε 63 και να πωλείται όλη παραγόμενη ποσότητα Να αυξηθεί η τιμή πώλησης σε 80 και οι πωλήσεις να είναι 400 μονάδες. Να κρατήσουν την ίδια πολιτική. Ζητείται να υπολογίσετε: 1. Ποιο είναι το πιο κερδοφόρο σχέδιο; 2. Ποιοι είναι οι δείκτες Περιθωρίου Μικτού Κέρδους; 3. Ποιο είναι το νεκρό σημείο σε κάθε περίπτωση;
1 ο ερώτημα Μεταβλητά κόστη Εργατικά 2.000 Υλικά 12.000 Έξοδα πωλήσεων 200 Σύνολο 14.200 Το μεταβλητό κόστος 14.200 / 500 = 28,40 μονάδας είναι: Το περιθώριο μικτού κέρδους = τιμή πώλησης μονάδας μεταβλητό κόστος μονάδας ΠΜΚ = 63 28,4 = 34,6 * 650 = 22.490 ΠΜΚ = 80 28,4 = 51,6 * 400 = 20.640 ΠΜΚ = 70 28,4 = 41,6 * 500 = 20.800 Άρα η πρώτη περίπτωση πρέπει να προτιμηθεί δηλαδή να μειωθεί η τιμή πώλησης και να πωληθεί όλη η παραγόμενη ποσότητα
2 ο ερώτημα Δείκτης περιθωρίου μικτού κέρδους = περιθώριο μικτού κέρδους μονάδας / τιμή πώλησης μονάδας 1. Δ.Π.Μ.Κ. = (63 28,4) / 63 = 55,00% 2. Δ.Π.Μ.Κ. = (80 28,4) / 80 = 64,50% 3. Δ.Π.Μ.Κ. = (70 28,4) / 70 = 59,00%
3 ο ερώτημα Σταθερά κόστη Εργατικά 6.000 Έξοδα πωλήσεων 1.800 Άλλα σταθερά κόστη 7.000 Σύνολο 14.800 Νεκρό σημείο = Σταθερά κόστη / τιμή πώλησης μονάδας μεταβλητό κόστος μονάδας ή Νεκρό σημείο = Σταθερά κόστη / Περιθώριο μικτού κέρδους 1. Ν.Σ. = 14.800 / 34,6 = 428 μονάδες 2. Ν.Σ. = 14.800 / 51,6 = 287 μονάδες 3. Ν.Σ. = 14.800 / 41,6 = 356 μονάδες
Άσκηση Η προϋπολογισμένη Κ.Α.Χ. μιας επιχείρησης συνοπτικά είναι η εξής: Καθαρές πωλήσεις: 800.000 μείον έξοδα σταθερά: 400.000 μεταβλητά: 480.000 Καθαρό αποτέλεσμα (ζημία) (80.000 ) Ο διευθυντής πιστεύει ότι μια αύξηση 200.000 σε διαφημίσεις θα αυξήσει σημαντικά τις πωλήσεις. Ζητείται: 1. Το νεκρό σημείο της επιχείρησης χωρίς την αύξηση των εξόδων διαφήμισης 2. Το νεκρό σημείο της επιχείρησης μετά την αύξηση των εξόδων διαφήμισης 3. Το ύψος των πωλήσεων για να δημιουργηθούν κέρδη 40.000 με αύξηση των διαφημίσεων
Λύση Βρίσκουμε πρώτα το περιθώριο μικτού κέρδους και κατόπιν το δείκτη περιθωρίου μικτού κέρδους
1 ο ερώτημα 2 ο ερώτημα 3 ο ερώτημα