ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ Σημείωμα του συγγραφέα................................................. 19 Πρόλογος στην ελληνική έκδοση........................................... 21 Πρόλογος στην 5η διεθνή έκδοση........................................... 25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ............................................. 31 Εισαγωγή............................................................... 31 Τι πιστεύετε;............................................................. 32 Αναζητώντας την πραγματικότητα.......................................... 33 Γνώση μέσω συναινετικής πραγματικότητας.............................. 33 Κοινή ανθρώπινη έρευνα............................................... 34 Παράδοση............................................................ 36 Αυθεντία............................................................. 36 Σφάλματα στην έρευνα και ορισμένες λύσεις.............................. 37 Τι είναι πραγματικά πραγματικό;......................................... 40 Τα θεμέλια της κοινωνικής επιστήμης........................................ 43 Θεωρία, όχι φιλοσοφία ούτε πίστη....................................... 44 Κοινωνικές κανονικότητες.............................................. 46 Σύνολα, όχι άτομα..................................................... 47 Έννοιες και μεταβλητές................................................. 49 Οι σκοποί της κοινωνικής έρευνας....................................... 55 Η δεοντολογία της ανθρώπινης έρευνας.................................. 58 Η διαλεκτική της κοινωνικής έρευνας........................................ 58 Ιδιογραφική και νομοθετική ερμηνεία..................................... 58 Επαγωγική και παραγωγική θεωρία...................................... 61 Ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα......................................... 63 Καθαρή και εφαρμοσμένη έρευνα....................................... 66 Η ερευνητική πρόταση................................................. 69 Τι πιστεύετε; Επανεξέταση................................................. 69 Κύρια σημεία............................................................. 70 Βασικοί όροι............................................................. 72 Σχέδιο ερευνητικής πρότασης: Εισαγωγή.................................... 72 Ερωτήσεις επανάληψης................................................... 73
8 / ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ........................................ 75 Εισαγωγή............................................................... 75 Τι πιστεύετε;............................................................. 76 Μερικά παραδείγματα της κοινωνικής επιστήμης............................. 77 Μακροθεωρία και μικροθεωρία.......................................... 80 Πρώιμος θετικισμός.................................................... 80 Συγκρουσιακό παράδειγμα............................................. 81 Συμβολική αλληλεπίδραση............................................. 82 Εθνομεθοδολογία..................................................... 83 Δομικός λειτουργισμός................................................. 84 Φεμινιστικά παραδείγματα.............................................. 86 Κριτική φυλετική θεωρία................................................ 89 Αναθεώρηση της ορθολογικής αντικειμενικότητας......................... 90 Επιστροφή σε δύο συστήματα λογικής...................................... 95 Το παραδοσιακό μοντέλο της επιστήμης.................................. 95 Σύγκριση παραγωγής και επαγωγής..................................... 100 Παραγωγική συγκρότηση θεωρίας.......................................... 106 Αφετηρία............................................................. 107 Συγκρότηση της θεωρίας σας........................................... 107 Ένα παράδειγμα παραγωγικής θεωρίας: Διανεμητική δικαιοσύνη............ 108 Επαγωγική συγκρότηση θεωρίας........................................... 111 Ένα παράδειγμα επαγωγικής θεωρίας: Γιατί οι άνθρωποι καπνίζουν μαριχουάνα;.......................................................... 112 Οι δεσμοί θεωρίας και έρευνας............................................. 113 Η σημασία της θεωρίας για τον «πραγματικό κόσμο».......................... 115 Ερευνητική δεοντολογία και θεωρία......................................... 117 Τι πιστεύετε; Επανεξέταση................................................. 117 Κύρια σημεία............................................................. 118 Βασικοί όροι............................................................. 120 Σχέδιο ερευνητικής πρότασης: Θεωρία...................................... 120 Ερωτήσεις επανάληψης................................................... 121 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΔΟΜΗΣΗ ΕΝΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ............... 123 Εισαγωγή............................................................... 123 Τι πιστεύετε;............................................................. 124 Τρεις σκοποί έρευνας..................................................... 126 Διερεύνηση........................................................... 126 Περιγραφή............................................................ 128 Ερμηνεία............................................................. 129 Η λογική της νομοθετικής προσέγγισης...................................... 130 Κριτήρια νομοθετικής αιτιότητας......................................... 130 Νομοθετική αιτιακή ανάλυση και έλεγχος υποθέσεων......................... 133
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ / 9 Εσφαλμένα κριτήρια νομοθετικής αιτιότητας.............................. 133 Ικανές και αναγκαίες συνθήκες............................................. 134 Μονάδες ανάλυσης....................................................... 136 Άτομα................................................................ 139 Ομάδες.............................................................. 140 Οργανώσεις.......................................................... 141 Κοινωνικές αλληλεπιδράσεις............................................ 141 Κοινωνικά τεχνουργήματα.............................................. 143 Επισκόπηση των μονάδων ανάλυσης.................................... 145 Εσφαλμένος συλλογισμός σχετικά με τις μονάδες ανάλυσης: Οικολογικό σφάλμα και αναγωγισμός............................................... 146 Η χρονική διάσταση....................................................... 149 Συγχρονικές μελέτες................................................... 149 Διαχρονικές μελέτες................................................... 150 Κατά προσέγγιση διαχρονικές μελέτες................................... 156 Παραδείγματα ερευνητικών στρατηγικών................................. 159 Πώς να σχεδιάσετε ένα ερευνητικό πρόγραμμα............................... 160 Εκκίνηση............................................................. 162 Εννοιολόγηση......................................................... 163 Επιλογή ερευνητικής μεθόδου.......................................... 164 Λειτουργικοποίηση.................................................... 164 Πληθυσμός και δειγματοληψία.......................................... 165 Παρατηρήσεις........................................................ 166 Επεξεργασία δεδομένων............................................... 166 Ανάλυση............................................................. 167 Εφαρμογή............................................................ 167 Επισκόπηση του σχεδιασμού έρευνας................................... 168 Η ερευνητική πρόταση.................................................... 169 Στοιχεία μιας ερευνητικής πρότασης..................................... 170 Τι πιστεύετε; Επανεξέταση................................................. 172 Η δεοντολογία του σχεδιασμού έρευνας..................................... 173 Κύρια σημεία............................................................. 173 Βασικοί όροι............................................................. 176 Σχέδιο ερευνητικής πρότασης: Σχεδιασμός.................................. 176 Ερωτήσεις επανάληψης................................................... 176 Απαντήσεις στο τεστ για τις μονάδες ανάλυσης, Ερώτηση επανάληψης 2........ 178 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΤΡΗΣΗ....................................... 179 Εισαγωγή............................................................... 179 Τι πιστεύετε;............................................................. 180 Μετρώντας οτιδήποτε υπάρχει............................................. 180 Αντιλήψεις, έννοιες και πραγματικότητα.................................. 182
10 / ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Έννοιες ως κατασκευές................................................ 186 Εννοιολόγηση............................................................ 188 Ενδείκτες και διαστάσεις................................................ 188 Η εναλλαξιμότητα των ενδεικτών........................................ 192 Πραγματικοί, ονομαστικοί και λειτουργικοί ορισμοί......................... 193 Δημιουργία εννοιολογικής τάξης......................................... 194 Ένα παράδειγμα εννοιολόγησης: Η έννοια της ανομίας..................... 197 Ορισμοί σε περιγραφικές και ερμηνευτικές μελέτες............................ 200 Επιλογές λειτουργικοποίησης.............................................. 202 Εύρος διακύμασης.................................................... 202 Βαθμός ακρίβειας μεταξύ των άκρων..................................... 204 Μια σημείωση για τις διαστάσεις......................................... 205 Ορίζοντας μεταβλητές και τιμές.......................................... 206 Επίπεδα μέτρησης.................................................... 207 Μοναδικοί ή πολλαπλοί ενδείκτες........................................ 213 Μερικά παραδείγματα επιλογών λειτουργικοποίησης....................... 214 Η λειτουργικοποίηση συνεχίζεται αδιάλειπτα.............................. 217 Κριτήρια ποιότητας της μέτρησης........................................... 218 Ακρίβεια και πιστότητα................................................. 218 Αξιοπιστία............................................................ 219 Εγκυρότητα........................................................... 224 Ποιος αποφασίζει τι είναι έγκυρο;........................................ 227 Ένταση μεταξύ αξιοπιστίας και εγκυρότητας.............................. 228 Η δεοντολογία της μέτρησης............................................... 229 Τι πιστεύετε; Επανεξέταση................................................. 230 Κύρια σημεία............................................................. 231 Βασικοί όροι............................................................. 233 Σχέδιο ερευνητικής πρότασης: Μέτρηση..................................... 233 Ερωτήσεις επανάληψης................................................... 234 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5:ΣΥΝΘΕΤΑ ΜΕΤΡΑ........................................... 235 Εισαγωγή............................................................... 235 Τι πιστεύετε;............................................................. 236 Δείκτες και κλίμακες....................................................... 237 Κατασκευή δεικτών....................................................... 241 Επιλογή στοιχείων..................................................... 241 Εξέταση εμπειρικών σχέσεων........................................... 243 Βαθμολόγηση δείκτη................................................... 249 Διαχείριση ελλιπών δεδομένων......................................... 252 Επικύρωση δεικτών................................................... 255 Η θέση των γυναικών: Ένα παράδειγμα κατασκευής δείκτη................. 263 Κατασκευή κλιμάκων...................................................... 265
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ / 11 Κλίμακα κοινωνικής απόστασης του Bogardus............................ 266 Κλίμακα Thurstone.................................................... 268 Κλίμακα Likert......................................................... 269 Σημαντικός διαφορισμός............................................... 270 Κλίμακα Guttman...................................................... 272 Τυπολογίες.............................................................. 276 Τι πιστεύετε; Επανεξέταση................................................. 278 Κύρια σημεία............................................................. 279 Βασικοί όροι............................................................. 281 Σχέδιο ερευνητικής πρότασης: Σύνθετα μέτρα................................ 281 Ερωτήσεις επανάληψης................................................... 282 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6:ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ........................................... 283 Εισαγωγή............................................................... 283 Τι πιστεύετε;............................................................. 283 Σύντομη ιστορία της δειγματοληψίας........................................ 286 Ο Πρόεδρος Alf Landon................................................ 286 Ο Πρόεδρος Thomas Ε. Dewey......................................... 287 Δύο τύποι δειγματοληπτικών μεθόδων................................... 289 Μη πιθανοτική δειγματοληψία.............................................. 289 Δειγματοληψία βασισμένη σε διαθέσιμα υποκείμενα....................... 290 Σκόπιμη δειγματοληψία ή δειγματοληψία κατά κρίση....................... 291 Δειγματοληψία χιονοστιβάδας........................................... 292 Ποσοστική δειγματοληψία.............................................. 293 Επιλογή πληροφορητών............................................... 294 Θεωρία και λογική της πιθανοτικής δειγματοληψίας........................... 296 Συνειδητή και μη συνειδητή δειγματοληπτική μεροληψία.................... 297 Αντιπροσωπευτικότητα και πιθανότητα επιλογής.......................... 300 Τυχαία επιλογή........................................................ 302 Θεωρία πιθανοτήτων, δειγματοληπτικές κατανομές και εκτιμήσεις δειγματοληπτικού σφάλματος........................................... 304 Πληθυσμοί και δειγματοληπτικά πλαίσια..................................... 316 Τύποι δειγματοληπτικών σχεδιασμών....................................... 321 Απλή τυχαία δειγματοληψία............................................. 321 Συστηματική δειγματοληψία............................................ 324 Στρωματοποιημένη δειγματοληψία...................................... 326 Λανθάνουσα στρωματοποίηση στη συστηματική δειγματοληψία............. 329 Παράδειγμα: Δειγματοληψία πανεπιστημιακών φοιτητών................... 330 Τροποποίηση δείγματος................................................ 331 Πολυσταδιακή δειγματοληψία κατά συστάδες................................ 331 Πολυσταδιακή δειγματοληψία και δειγματοληπτικό σφάλμα................. 333 Στρωματοποίηση στην πολυσταδιακή δειγματοληψία κατά συστάδες......... 337
12 / ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Δειγματοληψία με πιθανότητα ανάλογη του μεγέθους...................... 337 Μη αναλογική δειγματοληψία και στάθμιση............................... 339 Πιθανοτική δειγματοληψία: Ανακεφαλαίωση.................................. 342 Η δεοντολογία της δειγματοληψίας.......................................... 343 Τι πιστεύετε; Επανεξέταση................................................. 343 Κύρια σημεία............................................................. 344 Βασικοί όροι............................................................. 346 Σχέδιο ερευνητικής πρότασης: Δειγματοληψία................................ 346 Ερωτήσεις επανάληψης................................................... 347 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ...................................... 349 Εισαγωγή............................................................... 349 Τι πιστεύετε;............................................................. 350 Θέματα κατάλληλα για πειράματα........................................... 350 Το κλασικό πείραμα....................................................... 351 Ανεξάρτητες και εξαρτημένες μεταβλητές................................. 351 Προέλεγχος και μετα-έλεγχος........................................... 352 Πειραματικές ομάδες και ομάδες ελέγχου................................. 353 To διπλά τυφλό πείραμα................................................ 356 Επιλέγοντας υποκείμενα.................................................. 356 Πιθανοτική δειγματοληψία.............................................. 358 Τυχαιοποίηση......................................................... 358 Ταίριασμα............................................................ 359 Ταίριασμα ή τυχαιοποίηση;............................................. 360 Παραλλαγές πειραματικών σχεδιασμών..................................... 361 Προ-πειραματικοί ερευνητικοί σχεδιασμοί................................ 362 Ζητήματα εγκυρότητας στην πειραματική έρευνα.......................... 364 Παραδείγματα πειραμάτων................................................ 370 Διαδικτυακά πειράματα.................................................... 374 «Φυσικά» πειράματα...................................................... 374 Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της πειραματικής μεθόδου.................. 377 Δεοντολογία και πειράματα................................................ 378 Τι πιστεύετε; Επανεξέταση................................................. 378 Κύρια σημεία............................................................. 379 Βασικοί όροι............................................................. 381 Σχέδιο ερευνητικής πρότασης: Πειράματα................................... 381 Ερωτήσεις επανάληψης................................................... 382 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ................................. 383 Εισαγωγή............................................................... 383 Τι πιστεύετε;............................................................. 384 Θέματα κατάλληλα για δειγματοληπτική έρευνα............................... 384 Οδηγίες για τη διατύπωση ερωτήσεων...................................... 386
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ / 13 Επιλέξτε την κατάλληλη μορφή ερωτήσεων............................... 387 Οι ερωτήσεις πρέπει να είναι σαφείς..................................... 389 Αποφύγετε τις διφορούμενες ερωτήσεις.................................. 390 Οι ερωτώμενοι πρέπει να είναι ικανοί να απαντήσουν...................... 390 Οι ερωτώμενοι πρέπει να είναι διατεθειμένοι να απαντήσουν................ 391 Οι ερωτήσεις πρέπει να είναι σχετικές.................................... 393 Οι σύντομες ερωτήσεις είναι οι καλύτερες................................. 394 Αποφύγετε τις αρνητικές ερωτήσεις...................................... 394 Αποφύγετε μεροληπτικές ερωτήσεις και όρους............................ 395 Κατασκευή ερωτηματολογίου.............................................. 398 Γενική μορφή ερωτηματολογίου......................................... 398 Μορφές για ερωτώμενους.............................................. 399 Ερωτήσεις συνάφειας.................................................. 399 Ερωτήσεις πίνακα..................................................... 402 Διάταξη των ερωτήσεων................................................ 403 Οδηγίες ερωτηματολογίου.............................................. 405 Προέλεγχος ερωτηματολογίου.......................................... 406 Δείγμα ερωτηματολογίου............................................... 407 Ερωτηματολόγια ατομικής συμπλήρωσης................................... 407 Ταχυδρόμηση και επιστροφή............................................ 410 Παρακολούθηση των επιστροφών....................................... 411 Επαναληπτικές αποστολές............................................. 413 Ποσοστό απόκρισης................................................... 414 Μια μελέτη περίπτωσης................................................ 415 Δειγματοληπτικές έρευνες με χρήση συνεντεύξεων........................... 417 Ο ρόλος του συνεντευκτή............................................... 418 Γενικές οδηγίες για τις συνεντεύξεις...................................... 419 Συντονισμός και έλεγχος............................................... 423 Τηλεφωνικές έρευνες..................................................... 425 Θετικοί και αρνητικοί παράγοντες........................................ 425 Τηλεφωνικές συνεντεύξεις με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή (CATI).... 429 Ποσοστά απόκρισης σε έρευνες μέσω συνεντεύξεων...................... 429 Διαδικτυακές έρευνες..................................................... 432 Σύγκριση των διαφορετικών μεθόδων δειγματοληπτικής έρευνας............... 437 Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των δειγματοληπτικών ερευνών............. 438 Δευτερογενής ανάλυση.................................................... 441 Δεοντολογία της δειγματοληπτικής έρευνας.................................. 445 Τι πιστεύετε; Επανεξέταση................................................. 446 Κύρια σημεία............................................................. 447 Βασικοί όροι............................................................. 450 Σχέδιο ερευνητικής πρότασης: Δειγματοληπτική έρευνα....................... 450 Ερωτήσεις επανάληψης................................................... 451
14 / ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥ........................................... 453 Εισαγωγή............................................................... 453 Τι πιστεύετε;............................................................. 454 Ζητήματα κατάλληλα για έρευνα πεδίου..................................... 455 Ειδικά ζητήματα της ποιοτικής έρευνας πεδίου............................... 460 Οι διάφοροι ρόλοι του παρατηρητή....................................... 460 Σχέσεις με τα υποκείμενα............................................... 463 Μερικά παραδείγματα στην ποιοτική έρευνα πεδίου........................... 467 Νατουραλισμός....................................................... 468 Εθνομεθοδολογία..................................................... 470 Εμπειρικά θεμελιωμένη θεωρία......................................... 474 Μελέτες περίπτωσης και διευρυμένη περιπτωσιολογική μέθοδος............ 477 Θεσμική εθνογραφία................................................... 481 Συμμετοχική έρευνα δράσης............................................ 482 Διεξάγοντας ποιοτική έρευνα πεδίου........................................ 489 Προετοιμασία για το πεδίο.............................................. 490 Ποιοτικές συνεντεύξεις................................................. 493 Ομάδες εστίασης...................................................... 498 Καταγραφή παρατηρήσεων............................................. 501 Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της ποιοτικής έρευνας πεδίου............... 505 Εγκυρότητα........................................................... 506 Αξιοπιστία............................................................ 508 Δεοντολογία της ποιοτικής έρευνας πεδίου................................... 509 Τι πιστεύετε; Επανεξέταση................................................. 509 Κύρια σημεία............................................................. 510 Βασικοί όροι............................................................. 512 Σχέδιο ερευνητικής πρότασης: Έρευνα πεδίου............................... 512 Ερωτήσεις επανάληψης................................................... 513 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10: ΜΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ.............................. 515 Εισαγωγή............................................................... 515 Τι πιστεύετε;............................................................. 516 Ανάλυση περιεχομένου.................................................... 517 Ζητήματα κατάλληλα για ανάλυση περιεχομένου.......................... 518 Δειγματοληψία στην ανάλυση περιεχομένου.............................. 519 Κωδικοποίηση στην ανάλυση περιεχομένου.............................. 525 Παραδείγματα ανάλυσης περιεχομένου.................................. 532 Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της ανάλυσης περιεχομένου.............. 535 Ανάλυση υφιστάμενων στατιστικών......................................... 536 Η μελέτη της αυτοκτονίας από τον Durkheim.............................. 537 Οι επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης.................................... 540 Μονάδες ανάλυσης.................................................... 541
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ / 15 Προβλήματα εγκυρότητας.............................................. 542 Προβλήματα αξιοπιστίας............................................... 543 Πηγές υφιστάμενων στατιστικών........................................ 545 Συγκριτική και ιστορική έρευνα............................................. 548 Παραδείγματα συγκριτικής και ιστορικής έρευνας.......................... 549 Πηγές συγκριτικών και ιστορικών δεδομένων............................. 555 Αναλυτικές τεχνικές.................................................... 557 Δεοντολογία και μη αντιδραστικά μέτρα...................................... 559 Τι πιστεύετε; Επανεξέταση................................................. 560 Κύρια σημεία............................................................. 560 Βασικοί όροι............................................................. 562 Σχέδιο ερευνητικής πρότασης: Μη αντιδραστικά μέτρα........................ 562 Ερωτήσεις επανάληψης................................................... 562 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: ΕΡΕΥΝΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ.................................... 565 Εισαγωγή............................................................... 565 Τι πιστεύετε;............................................................. 566 Ζητήματα κατάλληλα για έρευνα αξιολόγησης................................ 568 Διατυπώνοντας το πρόβλημα: Ζητήματα μέτρησης........................... 571 Προσδιορίζοντας τα αποτελέσματα...................................... 573 Μέτρηση πειραματικών πλαισίων........................................ 574 Προσδιορισμός παρεμβάσεων.......................................... 575 Προσδιορισμός του πληθυσμού......................................... 575 Καινούργια και υφιστάμενα μέτρα........................................ 576 Λειτουργικοποίηση της επιτυχίας ή της αποτυχίας......................... 577 Τύποι σχεδιασμών ερευνών αξιολόγησης.................................... 578 Πειραματικοί σχεδιασμοί............................................... 578 Ημι-πειραματικοί σχεδιασμοί............................................ 580 Ποιοτικές αξιολογήσεις................................................. 587 Προβλήματα εφοδιαστικής.............................................. 588 Χρήση ερευνητικών αποτελεσμάτων..................................... 592 Έρευνα κοινωνικών δεικτών............................................... 601 Η θανατική ποινή και η αποτροπή....................................... 602 Προσομοίωση μέσω υπολογιστή........................................ 604 Δεοντολογία και έρευνα αξιολόγησης........................................ 605 Τι πιστεύετε; Επανεξέταση................................................. 606 Κύρια σημεία............................................................. 607 Βασικοί όροι............................................................. 609 Σχέδιο ερευνητικής πρότασης: Έρευνα αξιολόγησης.......................... 609 Ερωτήσεις επανάληψης................................................... 609 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12: ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ......................... 611 Εισαγωγή............................................................... 611
16 / ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Τι πιστεύετε;............................................................. 612 Σύνδεση θεωρίας και ανάλυσης............................................ 612 Ανακάλυψη μοτίβων................................................... 613 Μέθοδος της εμπειρικά θεμελιωμένης θεωρίας............................ 615 Σημειωτική........................................................... 617 Ανάλυση συνομιλίας................................................... 620 Επεξεργασία ποιοτικών δεδομένων......................................... 621 Κωδικοποίηση........................................................ 621 Υπομνηματισμός...................................................... 628 Εννοιολογική χαρτογράφηση............................................ 630 Προγράμματα ηλεκτρονικού υπολογιστή για ποιοτικά δεδομένα................ 630 Προγράμματα ανάλυσης ποιοτικών δεδομένων........................... 631 Το Λευιτικόν μέσα από το NUD*IST....................................... 633 Κατανοώντας τις σκηνοθέτριες κινηματογράφου μέσα από το NVivo, από τη Sandrine Zerbib................................................ 638 Ποιοτική ανάλυση ποσοτικών δεδομένων.................................... 643 Αξιολογώντας την ποιότητα των ποιοτικών ερευνών.......................... 644 Δεοντολογία και ανάλυση ποιοτικών δεδομένων.............................. 647 Τι πιστεύετε; Επανεξέταση................................................. 647 Κύρια σημεία............................................................. 648 Βασικοί όροι............................................................. 649 Σχέδιο ερευνητικής πρότασης: Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων................. 649 Ερωτήσεις επανάληψης................................................... 650 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13: ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΣΟΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ......................... 651 Εισαγωγή............................................................... 651 Τι πιστεύετε;............................................................. 652 Ποσοτικοποίηση δεδομένων............................................... 652 Ανάπτυξη κωδικών κατηγοριών......................................... 654 Δημιουργία φύλλου κωδικοποίησης...................................... 657 Καταχώρηση δεδομένων............................................... 659 Μονομεταβλητή ανάλυση.................................................. 660 Κατανομές............................................................ 660 Κεντρική τάση......................................................... 662 Διασπορά............................................................ 666 Συνεχείς και διακριτές μεταβλητές....................................... 667 Λεπτομέρεια εναντίον ευχρηστίας....................................... 668 Σύγκριση υποομάδων..................................................... 669 Αριθμητικές περιγραφές στην ποιοτική έρευνα............................ 670 Διμεταβλητή ανάλυση..................................................... 671 Δημιουργία ενός πίνακα ποσοστών...................................... 674 Κατασκευή και ανάγνωση διμεταβλητών πινάκων......................... 676
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ / 17 Εισαγωγή στην πολυμεταβλητή ανάλυση.................................... 678 Κοινωνιολογική διάγνωση................................................. 680 Δεοντολογία και ανάλυση ποσοτικών δεδομένων............................. 683 Τι πιστεύετε; Επανεξέταση................................................. 684 Κύρια σημεία............................................................. 685 Βασικοί όροι............................................................. 686 Σχέδιο ερευνητικής πρότασης: Ανάλυση ποσοτικών δεδομένων................ 687 Ερωτήσεις επανάληψης................................................... 687 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14: ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ....................... 689 Εισαγωγή............................................................... 689 Ανάγνωση κοινωνικών ερευνών............................................ 689 Τι πιστεύετε;............................................................. 690 Οργανώνοντας μια επισκόπηση της βιβλιογραφίας........................ 690 Περιοδικά και βιβλία................................................... 691 Αξιολόγηση ερευνητικών εκθέσεων...................................... 693 Συνετή χρήση του Διαδικτύου........................................... 701 Συγγραφή κοινωνικών ερευνών............................................ 711 Μερικά βασικά ζητήματα................................................ 712 Οργάνωση της έκθεσης................................................ 715 Οδηγίες για την υποβολή έκθεσης των αναλύσεων......................... 721 Δημοσίευση.......................................................... 722 Τι πιστεύετε; Επανεξέταση................................................. 723 Η δεοντολογία της ανάγνωσης και της συγγραφής κοινωνικών ερευνών......... 724 Κύρια σημεία............................................................. 724 Βασικοί όροι............................................................. 726 Σχέδιο ερευνητικής πρότασης: Συνάρθρωση της πρότασης.................... 726 Ερωτήσεις επανάληψης................................................... 727 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15: ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ.................. 729 Εισαγωγή............................................................... 729 Τι πιστεύετε;............................................................. 730 Ζητήματα δεοντολογίας στην κοινωνική έρευνα............................... 732 Εθελοντική συμμετοχή................................................. 732 Προστασία των συμμετεχόντων......................................... 734 Ανωνυμία και εμπιστευτικότητα.......................................... 738 Παραπλάνηση........................................................ 743 Ανάλυση και υποβολή εκθέσεων......................................... 744 Θεσμικά όργανα αξιολόγησης........................................... 745 Κώδικες επαγγελματικής δεοντολογίας................................... 749 Δύο δεοντολογικές διαμάχες............................................... 749 Προβλήματα στην «τσαγερί»............................................ 750 Παρατηρώντας την ανθρώπινη υπακοή.................................. 751
18 / ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Η πολιτική της κοινωνικής έρευνας.......................................... 753 Αντικειμενικότητα και ιδεολογία........................................... 754 Πολιτική με μικρό «π»................................................... 760 Πολιτική στις σωστές διαστάσεις.......................................... 762 Τι πιστεύετε; Επανεξέταση................................................. 763 Κύρια σημεία............................................................. 764 Βασικοί όροι............................................................. 766 Σχέδιο ερευνητικής πρότασης: Δεοντολογικά ζητήματα........................ 766 Ερωτήσεις επανάληψης................................................... 766 Παράρτημα Α: Τυχαίοι αριθμοί.............................................. 769 Γλωσσάρι............................................................... 773 Βιβλιογραφία............................................................ 791