Ασφάλεια & Υγεία ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ. Εργασίες με Αμίαντο. Κοκτέϊλς χημικών ουσιών. στην καθημερινότητά μας. Ευρωπαϊκό Συνέδριο με θέμα:



Σχετικά έγγραφα
Πανεπιστήμιο Πειραιώς Τμήμα Πληροφορικής Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Πληροφορική»

Development and operation of University-Industry Liaison Offices in the Republic of Cyprus: Creating the future Dr Gregory Makrides, Director of

n Κοκτέϊλς χημικών ουσιών στην καθημερινότητά μας

2nd Training Workshop of scientists- practitioners in the juvenile judicial system Volos, EVALUATION REPORT

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ

4000 specialists, 600 local points, more than 50 countries in Europe and beyond

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΔΑΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΗ ΔΗΜΗΤΡΟΥΛΑΚΗ ΑΡΙΣΤΕΑ

«ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ»

Modern Greek Extension

ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΘΕΜΑ»

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

Ζητήματα Τυποποίησης στην Ορολογία - ο ρόλος και οι δράσεις της Επιτροπής Ορολογίας ΤΕ21 του ΕΛΟΤ

«ΕΠΙΔΙΩΚΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΙΑ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ERASMUS» 29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΕΙΚΤΩΝ ΑΣΤΙΚΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΕΜΕΣΟΥ

SELF DIAGNOSIS METHOD

σ σ σ :

Γιπλυμαηική Δπγαζία. «Ανθπυποκενηπικόρ ζσεδιαζμόρ γέθςπαρ πλοίος» Φοςζιάνηρ Αθανάζιορ. Δπιβλέπυν Καθηγηηήρ: Νηθφιανο Π. Βεληίθνο

Επιχειρηματικότητα και Εκπαίδευση. Ανάπτυξη Ικανοτήτων Μαθητών 12 Δεκεμβρίου, 2015

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Πανεπιστήµιο Μακεδονίας Τµήµα ιεθνών Ευρωπαϊκών Σπουδών Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών στις Ευρωπαϊκές Πολιτικές της Νεολαίας

Priorities of the Greek ehealth ecosystem

ICTR 2017 Congress evaluation A. General assessment

ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΙΓ' ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ

ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Study of urban housing development projects: The general planning of Alexandria City

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΙΔΕΠ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΩΝ ERASMUS+ STRATEGIC PARTNERSHIPS

Η Αναμόρφωση των Προγραμμάτων Σπουδών και ο ρόλος τους στη ιασφάλιση της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση

Business English. Ενότητα # 2: Management. Ευαγγελία Κουτσογιάννη Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων

α Erasmus . : erasmus.teiep.gr σ σ (imotion project).

Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΕ ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

HIV HIV HIV HIV AIDS 3 :.1 /-,**1 +332

Τ.Ε.Ι. ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ: ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗΣ

Bring Your Own Device (BYOD) Legal Challenges of the new Business Trend MINA ZOULOVITS LAWYER, PARNTER FILOTHEIDIS & PARTNERS LAW FIRM

Αίτηση (Application Form)

þÿ ³¹µ¹½ º±¹ ±ÃÆ»µ¹± ÃÄ ÇÎÁ

GreenS. Cyprus Energy Agency ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΚΥΠΡΙΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Τα γνωστικά επίπεδα των επαγγελματιών υγείας Στην ανοσοποίηση κατά του ιού της γρίπης Σε δομές του νομού Λάρισας

Εκτίμηση κινδύνου και μέτρα ασφαλείας για την προστασία προσωπικών δεδομένων

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΟΛΙΣΘΗΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΥΦΗ ΤΩΝ ΟΔΟΔΤΡΩΜΑΤΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ

AΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

ΛΙΜΕΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

GREECE BULGARIA 6 th JOINT MONITORING

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΝΑΥΤΙΛΙΑ

PUBLICATION. Participation of POLYTECH in the 10th Pan-Hellenic Conference on Informatics. April 15, Nafplio

NETWORKING & COOPERATION ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

Προσωπική Aνάπτυξη. Ενότητα 4: Συνεργασία. Juan Carlos Martínez Director of Projects Development Department

Erasmus / : 31/07/2017. erasmus.teiep.gr ς Erasmus+ σ Inter-Institutional

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ

Professional Tourism Education EΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. Ministry of Tourism-Υπουργείο Τουρισμού

Terabyte Technology Ltd

Σπουδάστρια Δακανάλη Νικολέτα Α.Μ "Πώς η εξέλιξη της τεχνολογίας επηρεάζει την απόδοση των επιχειρήσεων" ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Inter-Institutional Agreement Ί ς

þÿ Ç»¹º ³µÃ ± : Ãż²» Ä Â

ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΝΕΡΟΥ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΥΔΑΤΟΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΛΕΜΕΣΟΥ

Μιχάλης Βαφόπουλος, vafopoulos.org

Πρός: Όλα τα μέλη του ΚΕΒΕ 08/11/18. Θέμα: Συνέδριο «Reshaping the hospitality industry challenges & opportunities for Cypriot SME s»

Αζεκίλα Α. Μπνπράγηεξ (Α.Μ. 261)

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΒΩΝ ΟΠΛΙΣΜΕΝΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΥΣ ΕΥΡΩΚΩΔΙΚΕΣ

Από την ιδέα στο έργο

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ «ΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΚΙΝΗΤΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΡΓΟΥ»

Information and Communication Technologies in Education

ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ETRES/LIFE

Test Data Management in Practice

ΕΥΘΑΛΙΑ ΚΑΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

Assalamu `alaikum wr. wb.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων των νοσοκομειακών βιβλιοθηκών.

2 Composition. Invertible Mappings

ΠΔΡΗΛΖΦΖ ΛΔΞΔΗ ΚΛΔΗΓΗΑ

CSR and Sustainability. Katerina Katsouli CSR & Sustainability Director Grant Thornton Greece

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ "ΠΟΛΥΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΗΡΙΟΥ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ "

Ψηφιακή ανάπτυξη. Course Unit #1 : Κατανοώντας τις βασικές σύγχρονες ψηφιακές αρχές Thematic Unit #1 : Τεχνολογίες Web και CMS

Ενημερωτική εκδήλωση για τις ερευνητικές υποδομές Δημήτρης Δενιόζος Γενική Γραμματεία Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία «Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΩΝ ΧΕΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΝΔΟΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ»

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Κεφάλαιο 1: Κεφάλαιο 2: Κεφάλαιο 3:

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΤΟΥΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ

ΓΗΑΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΑΚΟ ΓΗΑΣΜΖΜΑΣΗΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΧΝ ΠΟΤΓΧΝ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΔ ΣΖ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑ ΚΑΗ ΣΖ ΔΠΗΚΟΗΝΧΝΗΑ ΓΗΑ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΓΙΠΛΧΜΑΣΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ

Π-2 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ

þÿ à ¼±Ã ± Ä Â ±¾¹»Ì³ à  ÄÉ þÿœµ» ³ ± º±¹ ÀÁ ²» ¼±Ä¹Ã¼

Πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης

þÿ ½ Á Å, ˆ»µ½± Neapolis University þÿ Á̳Á±¼¼± ¼Ìù±Â ¹ º à Â, Ç» Ÿ¹º ½ ¼¹ºÎ½ À¹ÃÄ ¼Î½ º±¹ ¹ º à  þÿ ±½µÀ¹ÃÄ ¼¹ µ À»¹Â Æ Å

Επισκέψεις Μελέτης - Study Visits για Στελέχη & Εμπειρογνώμονες της Εκπαίδευσης & Κατάρτισης

Πτυχιακή Εργασία ΓΝΩΣΕΙΣ KAI ΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ HIV. Στυλιανού Στυλιανή

Διαχείριση Έργων Πληροφορικής

Δρ. Νίκος Κούτσιας Επίκουρος Καθηγητής, Υπότροφος IF Πανεπιστήμιο Πάτρας

(Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.) ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ Δ3-5_3 1 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ. Vocational Technology Enhanced Learning (VocTEL) 2015

ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή. Σκοπός

Προσωπική Aνάπτυξη. Ενότητα 2: Διαπραγμάτευση. Juan Carlos Martínez Director of Projects Development Department

S. Gaudenzi,. π υ, «aggregation problem»

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΝ ΟΨΕΙ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ» Σπουδαστές Μαραβελάκης Γρηγόριος Α.Μ Μαυρομήτρος Δημήτριος Α.Μ.

Transcript:

Ασφάλεια & Υγεία ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ ΚΥΠΡΟΥ 21 η Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση του ΣΑΥΚ EUSAFE PROJECT Εργασίες με Αμίαντο Κοκτέϊλς χημικών ουσιών στην καθημερινότητά μας Ευρωπαϊκό Συνέδριο με θέμα: «Συνεργαζόμαστε για το μέλλον της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας στην Ευρώπη» Ψυχολογικοί κίνδυνοι - Αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον ΑποκαλυΜική έρευνα: Τα περισσότερα νέα Μηχανήματα παραβαίνουν την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για το Θόρυβο

Training Εκπαίδευση c;enter Πιστοποίηση Τα προγράμματα μας σχετίζονται με: Κωδ. F01 Εργασία σε ύψος και οροφές - Έντυπα και Αρχεία (7 ώρες) Κωδ. F02 Εργασία με σκάλες, ικριώματα και οροφές - Βασική Εκπαίδευση (7 ώρες) Κωδ. F03 Χειριστές ανυψωτικής έργο-εξέδρας. (MEWPs) (7 ώρες) Κωδ. F04 Εργασία σε ύψος και οροφές/διάσωση - Βασική εκπαιδευση (21 ώρες) Κωδ. F05 Πρόαβαση και εργασία με χρήση σχοινιών /Διάσωση (35 ώρες) Κωδ. F06 Αναρρίχηση και εργασία σε ύψος.ανυψώσεις φορτίων και διάσωση. (7 ώρες) Κωδ. F07 Εργασία σε ύψος. Νέες γνώσεrς και εφαρμογές (7 ώρες) Κωδ. F08 Χεrpισμός γερανών εγκατεστημένων σε κινούμενα οχήματα (7 ώρες) Κωδ. F09 Πρόσβαση σε κλεrστoύς χώρους - Βασική εκπαίδευση (14 ώρες) Κωδ. F1D Εξοικείωση στη χρήση τηλεσκοπικού ανυψωτικού (ΤΡΙ) (7 ώρες) Κωδ. F11 Χειρισμός τηλεσκοπικών γερανών (14 ώρες) Κωδ. F12 Χειρισμός τηλεσκοπικού ανυψωτικού (14 ώρες) Κωδ. F13 Μετακίνηση φορτίων / Χρήση χεριών (7-21 ώρες) Κωδ. F14 Εργασία και xεrpισμός κρεμάμενων/αιωρούμενων εξέδρων εργασίας (14 ώρες) Κωδ. F15 Ασφαλής χρήση εργαλείων xεrpός (7-28 ώρες) Κωδ. F16 Εκπαίδευση χειριστή εκσκαφέα (14 ώρες) Τα εκπαιδευτικά προγράμματα και ο/ διαδικασίες πιστοποίησης πσυ εφαρμόζονται, καλύπτουν πλήρως τις πρόνοιες της Νομοθεσfας, σμά και την ευθύνη κάθε εργοδ6rη για την εκπαίδευση των εργαζομένων rou. Τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα δύνανται να επιχορηγηθούν από την ΑΝΑΔ. Οργ. Κατάρτησης : 1307321 / 1 /6420 Filkost Servίces Ltd 27 Alexantrou PanagoutJ 2334 Arcagelos Nicosia Cyprus TeJ: +357 22 371739 170007383 Fax: +357 22 371738 Email: office@filkostaccess.com www.filkostaccess.com ιr---...:.. '"

Ασφάλεια και Υγεία Ι ι ι Τεύχος 33 Ιανοuάριος 2013 Περιεχόμενα ISSN 1025-1561 Εκδίδεται από το Σύνδεσμο Ασφάλειας και γγείας Κύπρου ΣΥΝΤΑΚΤιΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Χρύσανθος Νικολάου Αδάμος Αδαμίδης Μάριος Χαραλάμπους ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ & ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΤΑ ΝΟΜΟ Χρύσανθος Νικολάου 2. Της Σύνταξης... 3. Εκδηλώσεις του Συνδέσμου 4. 21η Ετήσισ Τακτική Γενική Συνέλευση τουσαυκ 8. EυSAFE PROJECT ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ Αλεξία Ζαβού ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ 20. Εργασίες με Αμίοντο Ι, ΔIΟIΚΗΤιΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Χριστόφορος Θεοφίλου, Πρόεδρος Χρύσανθος Νικολάου, Γραμματέας Ευφροσύνη Μιχαηλίδου, Ταμίας Ειρήνη Χρυσού, Μέλος Χρίστος Χρίστου, Μέλος Γιώργος Βεσσιάρης, Μέλος Μίμης Θεοδότου, Μέλος. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΔΕΣΜον Τ.Θ. 16048, 2085 Λευκωσία Website: http://www.cysha.org.cy.. e-mail: info@cysha.org.cy 23. Κοκτέϊλς χημικών ουσιών στην καθημερινότητά μος 27. Ευρωπαϊκό Συνέδριο με θέμα: «Συνεργαζόμαστε για το μέλλον της επαγγελματικής ασφάλειας κσι υγείας στην Ευρώπη» Ι Η αναδημοσίευση επιτρέπεται με αναφορά στην πηγή και εφόσον σταλούν δύο αντίγραφα του δημοσιεύματος στη Ι Γραμματεία του Συνδέσμου. Ι Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τις Ι απόψεις των συγυραφέων τους. Οποιοσδήποτε επιθυμεί να στείλει i συνεργασία στο περιοδικό παρακαλείται 1 όπως επικοινωνήσει με τη Συντακτική Επιτροπή ή με τη Γραμματεία του Συνδέσμου στη διεύθυνση του Συνδέσμου. 30. Ψυχολογικοί κίνδυνοι vs σλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον 33. Αποκαλυπτική έρευνα: Τα περισσότερα νέα Μηχανήματα παραβαίνουν την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για το Θόρυβο

-:r:::χος 3". Ια-.. ouciptoc; 2013 Της Σύνταξης... Ε ίναι με μεγάλη μας χαρά που επικοινωνούμε και πάλι μαζί σας για την τριακοστή τρίτη έκδοση του περιοδικού μας Ασφάλεια και Υγεία. Το περιοδικό εξακολουθεί να είναι το μέσο επικοινωνίας μεταξύ μας, με στόχο την ενημέρωση και διαφώτιση στα θέματα Ασφάλειας και Υγείας. Διανέμεται όπως πάντα δωρεάν σε 900 αντίτυπα και αποτελεί προσφορά του Συνδέσμου μας στα μέλη του και στους υπόλοιπους αποδέκτες του περιοδικού. Δύο εκδηλώσεις μεσολάβησαν από την προηγούμενη μας έκδοση του ίουλίου 2012. Η πρώτη εκδήλωση ήταν η πραγματοποίηση της ημερίδας με θέμα: "Εκτέλεση Εργασιών σε Δημόσιους Δρόμους», σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μηχανικής και Τεχνολογίας Κύπρου, Η ημερίδα αυτή πραγματοποιήθηκε στις 07 Νοεμβρίου 2012 στο ξενοδοχείο Κλεοπάτρα στη Λευκωσία. Αναφορά για την πιο πάνω εκδήλωση γίνεται σε επόμενες στήλες του περιοδικού μας. Η δεύτερη μας εκδήλωση η οποία πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2011, ήταν η 21 η Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Ασφάλειας και Υγείας Κύπρου. Η εκδήλωση αυτή πραγματοποιήθηκε στο Ξενοδοχείο Κλεοπάτρα στη Λευκωσία. Το προσχέδιο των πρακτικών και η Λογοδοσία του Προέδρου του ΣΑΥΚ έχουν αναρτηθεί στην Ιστοσελίδα του Συνδέσμου. Αναφορά στην πιο πάνω εκδήλωση γίνεται σε επόμενες στήλες του περιοδικού μας. Σημειώνουμε τη συνάντηση τύπου "στρογγυλής τράπεζας» η οποία πραγματοποιήθηκε στο Επαρχιακό Γραφείο Επιθεώρησης Εργασίας Λευκωσίας στις 19 Σεmεμβρίου 2012 για ενημέρωση των συνεργατών για την εξέλιξη του προγράμματος EUSAFE στο οποίο έχει συμμετοχή ο Σύνδεσμος μας. Το προκαταρκτικό αποτέλεσμα του προγράμματος αυτού δημοσιεύεται στο περιοδικό μας. Ακόμη μια νέα συνεργασία έχει υπογραφτεί ακολουθώντας αυτές με IOSH και AIAS, αυτή που έγινε με τον Εθνικό Σύνδεσμο Κέντρων Επαγγελματικής Α& Υ (NACOT) της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Το Memorandum οι Understanding έχει υπογραφεί από τον πρόεδρο του NACOT και τον πρόεδρο του ΣΑ ΥΚ τον Οκτώβριο του 2012. Το σχετικό έντυπο δημοσιεύεται στο περιοδικό μας. Η Συντακτική Επιτροπή ευχαριστεί όλους όσους συνεργάστηκαν και συνέβαλαν με το δικό τους τρόπο στην ετοιμασία της παρούσας έκδοσης και ελπίζει ότι θα έχει νέους συνεργάτες για τη νέα έκδοση. Τέλος θα θέλαμε να στείλουμε και εμείς τις δικές μας ευχές σε όλους εσάς για ένα ευτυχισμένο και Ασφαλές νέο Χρόνο. ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ 2

Ασφάλεια & Υγεία Εκδηλωσεις του Συνδέσμου Πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία η Ημερίδα "Εκτέλεση Εργασιών σε Δημόσιους Δρόμους» η οποία συνδιοργανώθηκε από κοινού από το Σύνδεσμο Ασφάλειας και Υγείας Κύπρου και το Ινστιτούτο Μηχανικής και Τεχνολογ[ας Κύπρου. Η ημερ[δα πραγματοποιήθηκε στις 07 Νοεμβρίου 2012 στο ξενοδοχείο Κλεοπάτρα στη Λευκωσία. Την πιο πάνω ενδιαφέρουσα εκδήλωση παρακολούθησαν 115 περίπου άτομα τα οπο[α ενημερώθηκαν σχετικά με το θέμα και ακολούθως συμμετείχαν ενεργά και παραγωγικά στη συζήτηση που ακολούθησε. Στη συνέχεια ακολούθησε δεξίωση στον παράπλευρο χώρο της αίθουσας. Φωτογραφικά στιγμιότυπα από την εκδήλωση 3

21 η Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση του ΣΑΥΚ Χρύσανθος Νικολάου Γραμματέας ΣΑ ΥΚ Την Παρασκευή 23 Νοεμβρίου 2012, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η 21η Ετήσια Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Ασφάλειας και γγείας Κύπρου στο Ξενοδοχείο Κλεοπάτρα στη Λευκωσία. Το πρόγραμμα των εργασιών που άρχισε στις 18:30 περιλάμβανε τα ακόλουθα θέματα: Α Μέρος: 1. Ανάγνωση και έγκριση των πρακτικών της 20ης Τακτικής Γενικής Συνέλευσης. 2. Λογοδοσία από τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου, για τα πεπραγμένα της περιόδου Νοέμβριο 2011 - Νοέμβριο 2012. 3. Συζήτηση πάνω στην λογοδοσία. 4. Κατάθεση Συζήτηση και έγκριση της Οικονομικής Έκθεσης. Β Μέρος: Παρουσίαση με θέμα" Εργατικά Ατυχήματα - Νομοθετικό Πλαίσιο - Στατιστικά Στοιχεία». Πριν από την έναρξη των εργασιών της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης έγινε ανάγνωση των πρακτικών της 20ης Τακτικής Γενικής Συνέλευσης που έγινε στις 15/11/2011 στο Ξενοδοχείο Κλεοπάτρα στη Λευκωσία πέρυσι. Η Γενική Συνέλευση ενέκρινε ομόφωνα τα πρακτικά. Ο Πρόεδρος στη συνέχεια, καλωσόρισε όλα τα παρευρισκόμενα Μέλη του ΣΑΥΚ στη Γενική Συνέλευση. Ακολούθως, κατέθεσε τη Λογοδοσία του για τα πεπραγμένα της περιόδου Νοεμβρίου 2011 - Νοεμβρίου 2012. Μετά την κατάθεση και παρουσίαση των πεπραγμένων ακολούθησε η συζήτηση πάνω στη Λογοδοσία κατά την οποία εκφράστηκαν διάφορες απόψεις και εισηγήσεις. Η ταμίας Φρόσω Μιχαηλίδου κατέθεσε στη συνέχεια στη Γενική Συνέλευση την Οικονομική Έκθεση και ανέλυσε την κατάσταση των οικονομικών του Συνδέσμου. Η Γενική Συνέλευση ενέκρινε ομόφωνα την Οικονομική Έκθεση. Ακολούθησε η παρουσίαση με τίτλο" Εργατικά Ατυχήματα - Νομοθετικό Πλαίσιο - Στατιστικά Στοιχεία» από το Δήμο Δημοσθένους, μέλος του ΣΑ ΥΚ, Επιθεωρητής Εργασίας ΤΕΕ. Οι εργασίες της Γενικής Συνέλευσης έληξαν στις 20:30 και ακολούθησε δεξίωση για όλους τους παρευρισκομένους. Τις εργασίες της Γενικής Συνέλευσης παρακολούθησαν 45 άτομα. Σημείωση: Η λογοδοσία του προέδρου του ΣΑ ΥΚ καθώς και το προσχέδιο των πρακτικών της γενικής συνέλευσης έχουν αναρτηθεί στην Ιστοσελίδα του Συνδέσμου www.cysha.org.cy 4

/ / ΦωτογραΦικά στιγμιότυπα από τη Γενική Συνέλευση 5

ACCU-CHEK. e Accutrend'" / / ί '- -φ-- Μετρητπς Σάκχαρου Μετρητής Σάκχαρου,Χοληστερόλπς και Τριγλlκεριδίων '.." \'ΡΠΥΟΡΟI ρυθμο: τπς εποχπς μος απα,τούν. OG.:J6OJC πρόληψπς και προστασίας της υγείσς μας -: το ar:λό σιίστπμα αυτωελέγχου ACCU-CHFK : :ti'it!, σε t-!0vo πεντε δεuτε όλεl1το ι<οi με 2 μι <,,'110.0(, ρυ6μιζεις In ζωπ ου ΟI1",ς εσύ θες' Γιατί n ζωή σε περιμένει! Ο σπμερl\ιό, ΤΡΟΓ10( ζωnς, n κο:.. 11 δ,ατροφπ 'Ο' r έλλειψη άσκησπς δημlουργοι)\ι στο-ι ",οθένα μα, σοβαρά' n:jοβλήμcτα Με 7:) απλό «σtγi~jr ljυτοελί\ λοu Ac.cutrenc GCT, σε uo'jo μερικ, δευ:ερόλεπ1:ω, ρυθμl ~Iζ,]1 ζωn σου oπιuς εσ: :31..: <Roche) Ζήσε τη ζωή με το ρυθμό το δικό σου LABORATORY INSTRUMENTATION & SUPPLlES- DIAGNOSTIC REAGENTS f ''''ΟΥμένης 8, CY-2033 Στρόβολος, Λευκωσία, Τ.θ. 28318, CY-2093 Στρόβολος, Λευκωσίο ϊ, λ: 22 494300 Φαξ: 22 311362 E-maίl: info@medisell.com.cy www.medisell.com.cy

Ασφάλεια & Υγεία ~..----., c, ~,,, r:;;;,\j1.ο!-'-ο-ι GΤΟΙΙ 1':0- cj8110- GO-S Τ'>'\ΙΙ Ι<f'l-GΙΙΙ 110- n 8f>O-G8Ι 'f>ό CI,:O-II τδιο-ι!-,-ιι'υ\!-,-όlll-oιι ΟΙΟ- ΑΑίοll 110-3'Υ\"1D.,;8Ι --r ' /!", ι 'Υ\ΙΙ n l-gτιιι του 8ιS τοll '-J'8011 n οττ8 110- /-'-811 Τ'>'\ΙΙ "1O-G8Ι τδι! 8Ψ'>'\IΙΙI':ό-. ><f>ιgτ()'l)0811110- τδι l ό/-,-o~o- 110- Οl-Of>τD.,;8Ι. 'διο-ι Τ()'l)Τ'Υ\ ιιέο- 'Υ\ "1f>ΟIlΙό-. n ου G-ι)ντο/-,-Ο- CJO- c\jτό-.g8ι, '"'Ι ', '"'Ι '"'Ι ' 110- c\j8f>8ι n ΙΟΙΙ GΤΟ- n "'O-G/-'-O-τΟ- το 08",Ιοll, τ'υ'ιlι 00-"''>'\11'>'\11, Τ'>'\ΙΙ 8υτυ1-ίο-lι, Τ'Υ\ΙΙ 1-0-f>ό-.1ι τδιο-ι Τ'Υ\ΙΙ bιi':ο-ιοg-ι)iι'υ\1ι ~ ~ Ποίημο: Αντώνης Γαβριήλ Παπό, Κίτι, Λόρνακα Σχέδιο: Μαρία Α. Παπά, KfTI, Λάρνακα 7

Τεύχος 33, lανουάριος 2G13 ~SAFE EυSAFE PROJECT European Qualίfication for Occupationa/ Safety and Hea/th Professiona/s EυSAFE PROJECT ουτι/νε 1. lntroduction The EUSAFE Project originates from the deployment οι European Occupational Health and SaIety (OHS) Legislation and current OHS employment scene. Satety and health at work is a fundamental human right which impacts on all European citizens as defined in article 31 (Fair and just working conditions) οι the 2000 Charter οι Fundamental Right. Α common legislative framework regarding OSH has been created since 1989 in the Ευ, starting with the framework Directive (89/391/EEC) and followed by subsequent individual Directives. This legislation requires employers ιο ensure the saiety and health οι workers and to have competent advice on these problems. Ensuring that employers ΙυlΙίl their obligations ιο the workforce and community was one οι the core values at the inception οι the Ευ. However, despite the European Commission Regulated ProIessIons database there has never been an attempt to ensure that the advice given by OSH professionals was consistent across all οι the member states. These requirements have been enacted in different forms into the national legislation οι all member states, causing a lack οι transparency and recognition οι competences and qualifications ΙΟΓ OSH professionals, both managers and technicians. Also, it has long been recognized within the OSH profession that the lack οι standardisation Impacted on the freedom to work and in mobility across countries, especially in those member states where statutory registration schemes exist. Some directives have already tackled these barriers to movement ΙΟΓ professionals, but the progress in reaching agreement is slow. Α contribution in addressing this situation has been provided by the International Social Security Association Section on SaIety Training, which has studied the way in which these professionals are trained across Europe. Since the adoption οι the Lisbon Strategy in 2000, Ευ member states and the European Commission have strengthened their political cooperation 8

Ασφάλεια &: Υγεια ίπ education and training policy. This has been done through the 'Έducatίοn and Training 201 Ο" work programme launched ίπ 2001 and its lollow-up, the StrategIc Framework l0r European Cooperation ίπ Education and Training (ΕΤ 2020) adopted by the Council ίπ May 2009. The long-term strategic objectives ΟΙ Ευ education and training policies include: Making lilelong learning and mobility a reality; and Enhancing creativity and innovation, including entrepreneurship, at all levels ΟΙ education and training. The EUSAFE project was establίshed to facilitate, ίπ respect of modernisation and harmonisation of OSH professional standards, the revised objectives of the Ευ 2020 strategy l0r a "smart, sustainable and inclusive growth as salety, health and productivity go hand ίπ hand". Ι! has been recognised Ιο lall within the scope and priorities ΟΙ Leonardo da Vinci programme, ίπ the key aspects ΟΙ improving transparency and recognition ΟΙ qualilications and competences, ΟΙ enhancing vocational training and ΟΙ devising a new prolessional qualilications and training Iramework, Ιο respond Ιο market needs. As such, ί! received support Irom the Ευ Commission. The project team, drawn Irom a consortium ΟΙ six European Partners, consisted ΟΙ prolessionals and academics. The individuals represented prolessional associations, Institutions, leading υπίversities and key industrial partners across the Ευ. Project methodology included consulta Ιίοπ, workshops and presentations Ιο ensure that the results were applicable and, importantly, achievable across the member states. 2. PROJECT OBJECTIVES The overall ultimate goal ΟΙ the project is Ιο lacilitate the Iree movement ΟΙ a competent labour l0rce across the Ευ countries, supported by recognition ΟΙ a harmonized prolessional competence, specilically lor those people working ίπ the lίeld ΟΙ Occupational Salety.and Health (OSH). The project will therelore be ΟΙ interest Irom various perspectives; Prolessionals working ΟΓ become qualilied ίπ OSH. aspiring ιο Employers who need Ιο know what credentials provide a level ΟΙ assured competence. RepresentatIves ΟΙ employees - Ιο ensure that management appointments are capable ΟΙ providing coworker salety and health. Regulating bodies who are responsible l0r ensuring that Ευ standards were being correctly interpreted and applied and by employers ΟΓ their OSH practitioners. The objectives and project outcomes should be also Iramed ίπ a proper context that implies reader lamiliarity with: OSH vocational standards and activities 9

Training management and personal professional development processes Ευ conventions and terminology for education development processes such as using learning outcomes (CEDEFOP) The non-specialist transferable skills expected ίπ management practice The reader is also suggested Ιο be famίliar: 1. With national training frameworks and the European Qualification Framework, EQF 2. The European Credit for Vocational Education and Trajnjng, ECVET The project adopted the terms 'Technician' OSH practitioner - equivalent to ECVET leνel 4 and 5, and 'Manager' OSH practitioner - ECVET leνel 6 and 7, for simplified analysis of both vocational expectation and competency evaluation. 3.0UTCOMES The collective ουιρυι of the project ΡΓΟvides: a comprehensive review of the cur ΓθΠΙ situation of training and competence of OSH Professionals; a template by which to measure existing qua/ification and competency schemes and assist ίπ developing future training products; an opportunity for those member states where a regulated profession exists Ιο identify commonality across the competency spectrum; an ΟΡΡΟΓΙυπίΙΥ Ιο devise suitable bridges Ιο enable professionals to develop their skills and work opportunities further ίπ respect of international knowledge ίπ OSH. The project has been divided into Work Packages (WP), with a partner-ieader responsible for engaging, consulting and developing a report οπ key aspects of the package The titles and a brief summary of the main WPs concerning the OSH PractitIoner are as follows: WP3 - Review of the provision of education and training for OSH professionals ίη the European υηίοη Α review of the existing provision of education ίπ occupational health and safety within the European Union has been undertaken and the resulting database of educatjon ίπ 29 European states has been compiled and verified by circula Ιίοπ Ιο members of the European Network of Safety and Health Professional OrganisatIons (ENSHPO) and other stakeholders for comment. It now provides a comprehensive review of the current situation. The researched information has been analysed and a levelling exercise undertaken against the European Qualification Framework (EQF) Ιο give an overall pic ΙυΓθ of the existing qualifications using 10

Ασφάλειa & Υγεία the benchmark ΟΙ the EQF levels and their equivalence Ιο the EurOSHM and EurOSHT prolessional standards. WP4 - Identilication ΟΙ methods and instruments 10r the recognition ΟΙ the new qualilication Α Ιοοl has been delined Ιο evaluate the performance requirements and training needs ΟΙ a Salety Manager and a Salety Technician. Α series ΟΙ performance standards were developed and adapted lor a broader European perspective with relerence Ιο the EurOSHM and EurOSHT standards. The EurOSHT and EurOSHM standards were evaluated as EQF levels 4/5/6Π respectively by the consortium and the performance standards were mapped against these levels. The performance standards can be used Ιο identify education and training needs as they ίndicate the expected outcomes Irom the learning objectives. The occupational standards developed ίπ WP 4 rellect the prolessional expectations ΟΙ a 'generalist' OSH practitioner. They lorm the loundatίon lor someone starting at a leve[ 4 ΟΓ 5 qualilication (described within the report as a Technician), ΟΓ at a more advanced position wίlh a level 6 ΟΓ 7 qualilication (described within the report as a Manager). Απ extract Irom one ΟΙ the WP4 matrix is copied below. Ι! provides; a range Ιο describe the context ΟΙ the activity performance elements and criteria sub tasks which are easily distinguished as separate components ΟΙ the overall subject the level Ιο which those sub tasks are suggested as being responsible lor thelr completion It should be noted that the higher levels automatically subsume those tasks beneath them, ίπ line with the princίples ΟΙ Iilelong learning ad continuing prolessional development. HSP14* Develop and implement occupational health and worker well being Overview and range This standard is lor people wilh a role which involves: occupatίon Identifying and prίoritising al health issues Usίng occupational hygiene methods and Ιοοl Ιο determίne the effectiveness ΟΙ contro[s Planning and implementing occupational heallh prevention and wellbeing programmes Introducing control measures Ιο control new occupational health risks This wίll require an understanding ΟΙ occupational health and occupational hygiene and the impact ΟΙ occupatίona! ίll health οπ the business and society. There should also be an understanding 11

ΟΙ the importance ΟΙ taking a strategic approach and methods to manage occupational I11 health ίπ the workplace and a knowledge ΟΙ other prolessionals who might be able to provide competent advice οπ such matters. ιι will be necessary ιο have the ability to undertake occupatlonal hygiene actlvities, occupational I11 health measurements and be able to interpret inlorma Ιίοπ concerning the most common health issues and apply suitable rlsk control activities. Health hazards include lοr example; MSD, Noise, vibration, working Ιπ hot ΟΓ cold environments working ίπ working ίπ working with radiation, hazardous substances at work, work related stress but the locus should be οπ those topics most relevant to the workplace(s) ίπ question. ιι will also be necessary to be able to successlully communicate occupational health strategy and procedures ιο those who might be affected by the hazards. Ιπ addltion to controlling workplace related health rlsks there should be an understanding ΟΙ worklorce 'well being' and the activities, and workplace inlluences may have a positive Impact οπ the health and well being ΟΙ the worklorce Technlcian Manager Performance crlteria EQF EQF EQF EQF Υου must be ab/e to: Lθνθ Ι Lθνθ Ι Lθνθ Ι Lθνθl 4 5 6 7 Identify new Ρ1 P/an and imp/ement an occupationa/ hea/th and hygiene strategy deνelop-,/ ments Ρ2 Eνa/uate the impact οπ your organisation ίπ health and ofissues re/ating to occupationa/ hea/th,/ weii being of people at work: Ρ3 /dentify appropriate sources of information οπ the /atest deνe/opments ίπ occupationa/ hea/th and worker weif being,/ Ρ4 Reνiew the effectiνeness ofan occupationa/ hea/th and weif being,/ Implement campaigns occupational Ρ5 Undertake an occupationa/ hea/th health and,/ assessment for your workp/ace weii being at work Ρ6 Undertake occupationa/ hea/th and,/ assessment hygiene measurement actiνities and Ρ7 Record the resu/ts ofoccupationa/ hea/th procedures surveiifance,/ 12

Ασφάλεια & ΥγεΙο WP5 - Development of profe'ssional qualification and training framework Learning Outcomes were developed lor the new harmonized relerence proliles linked with WP4 description ΟΙ standards and described as (Κ), KNOWLEDGE SKILLS (S) and COMPETENCES (C), according Ιο EQF criteria. Models lor teaching materials and plans were also developed l0r each ΟΙ the lour relerence levels, with L0CUS οπ Learning Outcomes (ΙΟ), Mode ΟΙ teaching/training, Assessment l0r each type ΟΙ ΙΟ and associated Credits (ECTS) ΟΓ points (ECVET). Models have been also compared with eχamples ΟΙ eχisting courses lor each relerence prolile/level. Ιπ developing the Learning outcomes ί! was necessary to reduce duplicative subjects that appeared ίπ WP4. For eχample the need Ιο measure and record various salety and health parameters appears ίπ many ΟΙ the WP4 tasks. WP 5 condenses these ίπιο simplilied and single learning outcomes which need Ιο be assessed at the various levels. Ιπ the eχample above it can be seen that at Level 4 only the task ΟΙ recording measurement has been allocated to the technician. That is not to say that they will πο! participate ίπ such activities alongside ΟΓ l0r more senior OSH Practitioners, but responsibility only rests l0r the record completing at level 4. The participation ΟΙ the Ι4 Technician ίπ all such monitoring activities appears ίπ WP 5 as lollows; At the end of the course a person should be able to: C 4.1 S Assist ίπ. the implementation ΟΙ Inspections and monitoring systems C 4.2 C1 Record signilicant lindings C 4.3 C2 Select suitable methods ΟΙ keeping records relating to OHS For the level 6 Manager the same subject attracts a more ίπ depth consideration and spans several areas ΟΙ skill, knowledge and competencies ίπ the programme Learning Outcomes, which include (but are not limited to); At the end of the course a person should be able to: Β 6.7 S Undertake hazard identilication and evaluation across a range ΟΙ environments Β 6.8 S Devise risk control strategies across a range ΟΙ environments Β 6.9 S Implement risk control strategies across a range ΟΙ environments C 6.1 Κ Appraise pro-active monitoring tools Ιο determine their applicabilίty to help organisations meet their statutory and organisational needs C 6.2 Κ tools Describe reactive monitoring C 6.3 Κ Analyse techniques l0r monitoring the data generated by health and salety systems C 6.4 Κ Use suitable and appropriate analysis, assessment and recording techniques 13

And importantly, ίπ the context of the OSH team management functlon at level 6 and linking to the Technician above; Ε6.11 C2 Use effective people relationships / tools ιο support the operation of OHS systems WP7 - Transfer and dissemination The package is intended ιο organize consultation and obtain feedback οπ project outcomes and ιο spread results through Europe (ίπ 27 countries) and worldwide (7 more countries) to ensure that the results of WPs are appropriate ΙΥ evaluated, recognized, and possibility utilized οπ a wide scale. The aim Is also ιο produce and spread information, material such as reports, innovative Instruments and methodologies through the web tools and traditional means like documents, articles etc. and to coiiect the necessary basic answers ιο prepare the final WP report and to set a basis for interested endusers to capitalize οπ achieved outcomes. The dissemination process will benefit of the contribution of the ENSH ΡΟ members and other Geographical Coordinators and local Focal Points. Who will be ab/e ιο use the report objectives and outputs?. Ευ and local Governmental Bodies ίπ line with the Ευ 2020 strategy and the skills database to provide a vehicle to determine and compare core competencies for state registration schemes. It may also initiate the process whereby the owners ΟΙ such schemes consider more open access by all suitably qualified and experienced individuals. OSH associations and professionals who are aiming to improve the recognition ίπ European countries of their qualification. ΒΥ reinforcing business opportunities through higher mobility, and by providing education and development programmes to those who work within the discipline of OSH. Vocational Training Providers (Awarding OrganIsations, University and College sector, OSH teachers and trainers a n d commercial education and training providers), wiii benefit from the results of the project by having a harmonized profile reference ροίπ!. This includes learning objectives and assessment methodology where ί! is appropriate. Employers will be able to check the roles and performance expectation of their OSH practitioners, with the associated resources for training and personal developmen!. They may also use the information to provide a basis for generic job descriptions across the Ευ ΟΓ as a guidance to evaluate and select proper OSH consultants ΟΓ external OSH practitioner training resources and providers. Trade Unions will be able ιο improve effectiveness of their relationship and dialogue within the industry to contribute ιο workplace safety οπ the basis of a common, clearer and more transparent interpretation of the OHS professional competences. The benefit of a common understanding and shared methodology wiii impact also the workplace locally, lacilitating cooperation and engagement ΟΙ Trade Unions Salety representatives. 14

ΑσφάλεlQ & Υγεία 4. FUTURE DEVELOPMENTS 1I should be clearly understood Ihat the objectives ΟΙ this project are intended Ιο be used as a starling ροίπι, hopefully Ιο move towards a fully Integrated syslem ΟΙ competences. The EUSAFE project could be recognized as the l0rmal starting ροίπι lοr the unilateral application ΟΙ Ευ policy οπ transportable qualifications l0r OSH prolessionals. ΙΙ has ποι legal enforcement capability, however, ίι does establish a solid loundation and platlorm Ιο establish common qualilication learning objectives and relerence Ιο appropriate assessment methodology from which a number of developmenlal opportunities could derive, ίπ the context ΟΙ the European Qualifications Framework (EQF) and the European Credit System lοr Vocational Education and Training (ECVET): Provide an OSH qualification search tool Having established a uniform standard of skill, knowledge and competences, this wίll enable qualilication and vocational training schemes Ιο register οπ a searchable database. ΙΙ will also provide a resource lοr employers who can invest trajning budgets with a simίlar assurance that qualilications are fil lor purpose. Provide a platform for regulated profession register and qualifications Ultimate goal could be that, based οπ an Ευ recognized relerence qualilicatjon, ίπ order 10 be able Ιο work lawlully across the EU, OSH Prolessionals can avoid taking mυltiple qualifications ίπ these member states. The dissemina Ιίοπ process will allow (and eventυally "strongly encourage") member states Ιο work together and identily any discrepancy between the oυtpυt ΟΙ the EUSAFE project and their own National Occupational Standards, where these exist. Expanding the scope of skills of the EUSAFE project The work undertaken ίπ WP 4 centred οπ the needs ΟΙ a generalist OSH PractitIoner. There could be valuable scope ίπ adding specilic specialist skills either οπ the technical side (Ior example nuclear salety, lίγθ salety, etc) ΟΓ οπ Ihe managerial side (people managemenl,. leadership, behaviour based salety). lntegrating the OSH profession, networking sharing of best practices Dissemination of the projecl also yields benefits 10 Ihe Ευ ίπ lerms of bringing together represenlalives ΟΙ member stales, prolessional bodies and individuals Ιο 'sell regulate and develop' Ihe prolession slandards and drive personal development and aspiralion. Making Europe more competitive ίπ the global market 8Υ rationalizing the Ευ stance οπ prolessional OSH compelencies ίι will simplify similar benchmarking activities with comparative schemes around the world, which has already jnitiated with partners ίπ USA and Australia, giving broader perspective and global influence Ιο Ευ and individual member states. Envisaged oplions woυld require further dedicated effort and specific planning, however EUSAFE partners are commilted Ιο leverage οπ current outcomes and wίlling Ιο contribute Ιο futυre developments, should proper condition occur. 15

5. CONSORTlUM PRESENTATlON 1) AIAS (Consortium Coordinator) Founded ίπ 1975, AIAS, the Italian Association οι SaIety, Health and Environmental (SHE) Professionals is the oldest association ίπ Italy dealίng with SHE protection and ΡΓΘνΘηΙίοπ. ΟνΘΓ 6,000 SHE practitioners from companίes, InstItutions, public organisations and research Institutes, as well as consultants, are members οι the Association. AIAS, an independent and ΠΟ-ΡΓοΙί! institution, is aimed at improving, eχchanging and circulating SHE culture, providing its members with any kinds οι support: professional training, meetings, conierences, high - quality data - base, newsletters, technical magazines and practical aid οπ SHE questions. Many AIAS members take active part ίπ national, ministerial, regional, and local committees and working groups and ίπ National Standardizing Organisations such as υνί (member οι ISO and CEN) and CEI (member οι CENELEC and IEC). AIAS, is the Italίan partner οι ENSHPO, IFAS and CFPA-E. 2) CySHA The Cyprus SaIety & Health Association (CySHA) was founded ίπ 1991 ίπ view οι "contributing towards the efforts ΙΟΓ protection and promotion οι saiety and health at work and Ιο the ΡΓΘνΘπΙίοπ οι risks concerning the publίc ίπ general". Its 250members are the OSH professionals οι Cyprus working both ίπ the private sector and the Labour Inspection Department. The Association is represented at two important advisory tripartite bodies ΙΟΓ policymaking issues: at the Pancyprian SaIety & Health Council and the Pancyprian Road Safety Council. CySHA's official magazine the "SaIety & Health" is circulated ΘνΘΓγ siχ months at 900 copies. It has its own Web Site at www.cysha.org.cy. CySHA signed a "Memorandums οι Understanding" with the Institution οι Occupational SaIety & Health (IOSH) οι υκ and AIAS οι Ita/y and has developed a collaboration with the Greek Association οι Labour Inspectors and is a member οι the European Network οι SaIety and Health Professional OrganisatIons (ENSHPO). 3) IOSH 10SH is a worldwide body ΙΟΓ OSH based ίπ the υκ with ονθγ 40000 members. It is a registered charity formed Ιο promote saiety ίπ the workplace and its vision is Ιο promote a world οι work which is saie, healthy and sustainable. 10SH is the guardian οι professional standards and ensures that education and training are suitable Ιο promote its overall aim. 10SH holds a Royal Charter which allows its members Ιο use the ΙίΙIΘ Chartered which is recognition οι a professional ίπ the UK. 4) SINERGIE SINERGIE is a ΠΟΠ-ΡΓοΙί! Training and Research Centre accredited by Regione Emilia-Romagna and MIUR (Ministry οι Education University and Research). It was Iounded ίπ 2001 with the aim Ιο foster knowledge and skills development 16

ΑσφάΛεια & Υγεία ίπ the lield ΟΙ education and RTD, ίπ particular lor the 10IIowing sectors: ICT, Energy, EnvIronment, Salety, Health. Thanks to its experience ίπ ICT sector SINERGIE developed an E-Iearning Platform through a Learning Content MNGT System which is used to deliver training modules. Main activities ΟΙ SINERGIE are: - development and management ΟΙ projects ίπ the lield ΟΙ vocational training and higher education - organisation, technical and linancial administration ΟΙ projects lunded by private and public lunds - promotion ΟΙ projects and events lor stakeholders - collaboration with local authorities, private and public entities ίπ the lίeld ΟΙ RTD and education - support to spin-off and new enterprise creation - technological transler and results dissemination. 5) Universidade do Porto The UnIversIty ΟΙ Porto (UPorto) with its 14 laculties and a management school is the largest higher InstitutIon ίπ Portugal. With more than 28,000 students, a teaching staff approximately 2,200 and ονθγ 1,200 ΟΙ other staff is a popular ΗΕ Institution ίπ Portugal. The university has participated ίπ several European projects and has made applied research ίπ pedagogical issues, E-Iearning, learning outcomes and EQF. Its role ίπ the project is to cooperate with other partners and transler innovation and good practices lor the academic community. The university has also several dissemination workshops and seminars ίπ the above topics. It has provided laculty support and promotion ΟΙ good practices related to e-iearning, distance learning and continuing education. U.Porto has been InvestIng ίπ different areas, to provide the necessary inlrastructures lor the growth ΟΙ the university ίπ global terms. 6) VDSI Verband Deutscher Sicherheitsingenieure θ.v. VDSI is the largest specialists' association ίπ Germany ίπ occupational salety, and health and environmental protection, encompassing also lίre protection and hygiene ίπ the workplace. The main goal ΟΙ the association is making workpiace sale and healthy by permanently reducing hazards and stresses ίπ the working environment. VDSl's membership includes engineers, scientists, technicians, tradesman loremen, doctors, psychologists and many other groups ΟΙ prolessionals. VDSI has buίlt uρ a highly effective network not only within its membership but also outside ίι VDSI is a recognised partner lor industry and politics, given' that VDSI experts are involved ίπ Important legislative drafting, and they are also active ίπ employer's Iiability working circles. VDSI cooperates at national and Ευ level with several associations and organisations being responsible lor similar issues. FURTHERINFO www.eusale.org 17

~ GeomasI ANTlFIRE CO. ΙΙΜΙΤΕD Το πρώτο όνομα στπν Πυρασφόλεια! Γερμανικοί πυροσβεστήρες GLORIA -.--_..-...,~. ι Πυροοβεστικές φωλιές ι Πυροοβεστπρες GEOMAST ΟιαλlκιΊς KOιαOKεuπς) r Ανιχνευτές καπνού ι Κουβέρτες nυρός ι ΣυστιiμOIΩ πυρανίχνευοης KOI ουτόματης πυρόσβεσης ι Αυτόνομο φωτιστlκό ι Συστnμoτo oνίχνευσnς διορροπς υγραερίου κοι αυτόματης οποκοπής ι Κιβώτιο nρώτων βοnθειών ι Συνθετικό λάστιχο νερού l'iιcrio-ιμtwι Σo:ιcrηoιι ~ ο.ινρ.ι liaιιπηmς 85ιHΙSO<ΙO::Ι1:'lOOO

LOG/C CERTIFICATIONf APPROVED ASSESSMENT CENTRE Η CMS προσφέρει εδώ και 15 χρόνια εκπαιδευτικά προγράμματα για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία σε συνεργασία με οργανισμούς από την Αγγλ[α, Κύπρο αλλά και Ελλάδα. Ορισμένοι από τους οργανισμούς αυτούς είναι η Logic Certification, NEBOSH, IOSH, City&Guilds, Construction Skills κτλ. Ορισμένα από τα προγράμματαπου προσφέρει n εταιρεία μας είναι: 1. International NEBOSH General Certificate ίη Occupational Safety & Health 2. Εργασία σε Περιορισμένους Χώρους με την χρήση Αναπνευστικών Συσκευών 3. Χρήση και Διαχείριση Ψυκτικών Αεριών με βάση των Ευρωπαϊκών Κανονισμών 4. Σεμινάρια για Χρήση και Διαχείριση του Υγραερίου με πιστοποίηση από την Logic Certification. Η CMS έχει εξασφαλίσει την πιστοποίηση ως 'ΆΡΡrονed Assessment Centre" από την Logic Certification UK. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κύπρος, μέσω της πιστοποίησης αυτής, έχει αποκτήσει το προνόμιο να είναι η πρώτη χώρα εκτός Ηνωμένου Βασιλείου που διαθέτει αναγνωρισμένο κέντρο εκπαlδευσης στον τομέα αυτό. 5. Διάφορα σεμινάρια για Ηλεκτρολόγους, Τεχνικούς. 6. Διάφορα σεμινάρια για διαχείριση ποιότητας όπως lnternal Auditor Course. Για οποιεσδόποτε άλλες πληροφορίες για τον εταιρία μας ή για τα σεμινάρια που προσφέρουμε παρακαλώ μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας ή να επισκεφτείτε τον ιστοσελίδα μας. Στόχος της CMS είναι η σωστή εκπαίδευση ατόμων για πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών μέσω της οργάνωσης κατάλληλων σεμιναρίων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων, σύμφωνα πάντα με τους ευρωπαϊκούς και κυπριακούς κανονισμούς. Επικοινωνία: Τηλέφωνο: 25336449 Φαξ: 25 735101 cmsitd@spidernet.com.cy Website: www.cmscy.com.cy E-Π1θίl:!I/llm!! IQ,18 Επενδύστε στους ανθρώπους σας σήμερα για ένα καλύτερο και ασφαλέστερο aqproll!

Τεύχος 33, ίανουάριος 2Ό~::; Εργασίες με Αμίαντο Όλ γα Νικολαί'δου Λειτουργός Εmθεώρησης Εργασίας τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας ΜέλοςΣΑγκ Ο αμίαντος αποτελεί τον πρωταρχικό καρκινογόνο παράγοντα στο χώρο της εργασίας τόσο στην Ευρώπη όσο και σε άλλες ηπείρους. Η έκθεση στον αμίαντο προϋποθέτει σοβαρά προβλήματα υγείας τα οποία δεν φαίνονται αμέσως αλλά 20 έως 40 χρόνια αργότερα, ενώ διάφορες μελέτες κατέδειξαν ότι μέχρι το 2060 θα διαγνώνονται περιστατικά ασθενειών λόγω εισπνοής ινών αμιάντου. Η χρήση και εμπορία αμιαντούχων ΠΡΟ"ίόντων έχει απαγορευθεί από τον Ιανουάριο του 2005 ενώ από τον Απρίλιο του 2006 έχουν εισαχθεί αυστηρότερα μέτρα για την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους της έκθεσης σε ίνες αμιάντου, μέσω τροποποίησης της Ευρωπα"ίκής Οδηγίας,. Παρόλα αυτά, η ύπαρξη αμιαντούχων υλικών σε κτιριακές εγκαταστάσεις εξακολουθεί να δημιουργεί τεράστια προβλήματα και προκύmει επιτακτική η ανάγκη για αναθεώρηση των δραστηριοτήτων προστασίας και πρόληψης και για εφαρμογή καλών πρακτικών κατά τις εργασίες αφαίρεσης, κατεδάφισης, συντήρησης και επισκευής κτιρίων που περιέχουν αμίαντο. Η ασφαλής διεξαγωγή των εργασιών για την προστασία τόσο των εργοδοτουμένων όσο και των τρίτων προσώπων για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του κινδύνου έκθεσης μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία. Οι πρόνοιες των περί Ασφάλειας και Υγείας (Προστασία από τον Αμίαντο) Κανονισμών του 2006, αλλά και της ευρύτερης νομοθεσίας που διέπει τα θέματα ασφάλειας και υγείας στην εργασία, διασφαλίζουν ότι οι εργοδότες μεταξύ άλλων: διαθέτουν σωστές και αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με την παρουσία και το είδος των αμιαντούχων υλικών, Π.χ. μέσω του φακέλου ασφάλειας και υγείας, από εργαστηριακές αναλύσεις δειγμάτων, εκθέσεις εμπειρογνωμόνων, Κ.α. προσφέρουν κα-τ:άλληλη εκπαίδευση στους εργοδοτούμενούς τους ώστε να αναγνωρίζουν τα υλικά που ενδέχεται να περιέχουν αμίαντο και να γνωρίζουν τις ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβούν διασφαλίζει ότι για κάθε εργοδοτούμενο υπάρχει γραmή εκτίμηση της κατάστασης της υγείας του πριν αρχίσει η έκθεσή του, η οποία τουλάχιστον αναθεωρείται 1 φορά κάθε 3 χρόνια παρέχουν γραmές οδηγίες στους εργοδοτούμενούς τους σε σχέση με τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται κατά τις εργασίες με αμίαντο εκπονούν γραmή εκτίμηση των κινδύνων μέσα από την οποία θα προκύψουν τα προληmικά και προστατευτικά μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται κατά την εκτέλεση των εργασιών 20

Aσφάλειa 8: Ύι::ία ειδοποιήσουν γραmώς τον Αρχιεπιθεωρητή, 14 τουλάχιστον μέρες πριν την έναρξη των εργασιών και καταρτίσουν και υποβάλουν στον Αρχιεπιθεωρητή για έγκριση μαζί με τη γραπτή ειδοποίηση, Σχέδιο Εργασίας. Το Σχέδιο Εργασίας πρέπει να προβλέπει όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη φύση και την πιθανή διάρκεια των εργασιών την κατάσταση των αμιαντούχων υλικών το σχεδιάγραμμα του τόπου εκτέλεσης των εργασιών στο οποίο να φαίνονται η θέση της μονάδας απολύμανσης, ο χώρος αποθήκευσης, ο χώρος αφαίρεσης αμιαντούχων την ασφάλεια και υλικών, τα δίκτυα ηλεκτροδότησης υγεία των εργοδοτουμένων στο χώρο εργασίας και πρέπει να αποδεικνύει τις ικανότητες του εργοδότη στον τομέα της διεξαγωγής των δραστηριοτητων κατεδάφισης ή αφαίρεσης αμιάντου καθώς και επισκευής ή και συντήρησης υποστατικών, εγκαταστάσεων ή υλικών που περιέχουν αμίαντο. Το Σχέδιο Εργασίας το οποίο πρέπει να είναι άμεσα διαθέσιμο στο χώρο εργασίας διασφαλίζει ότι: όλα τα αμιαντούχα υλικά απομακρύνονται πριν από την κατεδάφιση, χορηγείται ο ατομικός εξοπλισμός προστασίας, για την προστασία του προσωπικού που έχει αναλάβει τις εργασίες και τέλος λαμβάνονται μέτρα για την προστασία των υπόλοιπων προσώπων που βρίσκονται στο χώρο των εργασιών ή κοντά σε αυτόν. Παράλληλα, το Σχέδιο Εργασίας πρέπει να περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με: τα στοιχεία επικοινωνίας του εργολάβου, συντονιστή ασφάλειας και υγείας, Κ.ά. και υδροδότησης, Κ.α. τις ασφαλείς μεθόδους εργασίας τα χαρακτηριστικά των εξοπλισμών που θα χρησιμοποιηθούν για την προστασία και την απολύμανση του προσωπικού που έχει αναλάβει τις εργασίες καθώς και των υπόλοιπων προσώπων που βρίσκονται στο χώρο των εργασιών ή κοντά σε αυτόν το πρόγραμμα ελέγχων τον τρόπο σφραγίσματος, μεταφοράς και αποθήκευσής των αμιαντούχων υλικών τις διαδικασίες έκτακτης ανάγκης και την μέθοδο καθαρισμού και αποκατάστασης της περιοχής Σημειώνεται ότι, οποιοσδήποτε πρόκειται να εκτελέσει εργασία σχετική με μόνωση ή επάλειψη αμιάντου πρέπει να κατέχει ειδική άδεια η οποία παραχωρείται από τον Αρχιεπιθεωρητή. Περισσότερες πληροφορίες για το πώς οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να εξασφαλίσουν την ειδική άδεια, μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας (www.mlsi.gov.cy/dli). 21

, OUR COMPANY HAS ΒΕΕΝ SPECIALlZING ΟΝ 'ΊΝDΟΟR AIR QUALlTY (laq)" SINCE 1992. FOR ALL THESE PAST YEARS, ΤΗΕ PROFESSIONALS ARE USING OUR RELlABLE PRODUCTS & SERVICES FOR THEIR NEEDS, SINCE WE REALLY CLEAN ΤΗΕ AIR ΤΗΑΤ WE BREATHE OR EXPOSE PRODUCTS...VENΤILAΤΙΟΝ EXHAUST FANS (ALL TYPES) FRESH AIR FANS c/w FILTERS ΗΕΑΤ RECOVERY UNITS...~IFl ~Ιι.ΤFl~ΤΙΟΝ AIR FILTERS (ALL TYPES) CARBON FILTERS FOR GAS & ODOR CONTROL FILTER HOUSINGS AIR CLEANERS, SΡΕcι~ι.ΙΖΕD PFlODUCΤS & SEFlVICES FACTORIES (PARTlCLE & ODOR CONTROL) OPERATlNG THEATERS, CLEAN ROOMS FOOD & BEVERAGE FACTORIES, LABORATORIES PROFESSIONAL KITCHENS STORES, GARAGE VENTlLATlON ETC. ΝΑ SOPHOClEOUS ltd Ι Ι Tseri Ιndusfήal Estate, 1 Consfanfinouρoleos Str. Ι P.Q.Box 25031.CY 1306. Nicosia Cyprus! Tel:22 753328, 22759457,22 373959.Fax:22 751876 EmaII:saphocIeaus@cytanet.com., Web page:nasophocleous.co

Κοκτέϊλς χημικών ουσιών στην καθημερινότητά μας Δρ Τασούλα ΚUπΡιανίδοu Λεοντίδοu Τμήμα Επιθεώρησης ΕΡΥασίας Μέλος ΣΑΥΚ Η νομοθεσία που ελέγχει τα χημικά ΠΡΟ"ίόντα στηρίζεται κυρίως στις αξιολογήσεις επικινδυνότητας που διενεργούνται για μεμονωμένες χημικές ουσίες. Με βάση τις αξιολογήσεις αυτές, πολλές χημικές ουσίες έχουν ταξινομηθεί ως επιβλαβείς με χαρακτηριστική, ειδικού τύπου επικινδυνότητα. Όμως τι συμβαίνει όταν μια επικίνδυνη χημική ουσία συνδυαστεί με ένα αριθμό άλλων επικίνδυνων χημικών ουσιών δημιουργώντας ένα κοκτέ"ίλ επικίνδυνων παραγόντων; Θα είναι η επικινδυνότητα αυτού του με~ματoς απλά το αριθμητικό άθροισμα αυτής των επιμέρους ουσιών ή ισχύει άλλο σενάριο βάσει του οποίου ο κίνδυνος πολλαπλασιάζεται; Στο πραγματικό κόσμο, έξω από το εργαστηριακό χώρο στον οποίο οι χημικές ουσίες αξιολογούνται μόνο με βάση τις ιδιαίτερες δράσεις και τη δόση τους, τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Πλέον οι κίνδυνοι γίνονται πιο σύνθετοι, πιο περίπλοκοι και ένα σύνολο παραγόντων επιδρά με αλληλοεμπλεκόμενο τρόπο στην πρόκληση της τελικής βλαmικής δράσης. Στην περίmωση των μειγμάτων, αυτό που αναμένεται να εφαρμοσθεί για προσδιορισμό του κινδύνου, δεν είναι η απλή άθροιση ή απαρίθμηση των βλαmικών παραγόντων αλλά μια άλλη πρακτική που θα βασίζεται στην παραδοχή της αλληλεπίδρασης των βλαmικών παραγόντων που χαρακτηρίζουν τις συνιστώσες χημικές ουσίες. Η ΕυρωΠα'ίκή Ένωση, αναγνωρίζοντας τη σημασία του θέματος προτίθενται σύντομα να προχωρήσει στη δημιουργία Ευρωπα'ίκών διαδικασιών με τις οποίες θα προσδιορίζονται οι κίνδυνοι από μείγματα επικίνδυνων χημικών ουσιών και θα αναγνωρίζονται οι βασικοί μηχανισμοί αλληλεπίδρασής τους. Αυτή η προσπάθεια είναι ιδιαίτερα δύσκολη αφού ακόμη και η επικινδυνότητα κάθε μιας χημικής ουσίας μπορεί να μην έχει ακόμη πλήρως αναγνωρισθεί. Αυτό είναι είναι ένα βασικό πρόβλημα που καλείται να λύσει η νέα Ευρωπα'ίκή νομοθεσία για χημικές ουσίες, η οποία θέτει προ των ευθυνών του κάθε παραγωγό, εισαγωγέα ή διακινητή χημικής ουσίας. Μια πολύ χαρακτηριστική περίmωση μείγματος χημικών ουσιών που συχνά περιέχουν επικίνδυνα συστατικά σε μικρές συγκεντρώσεις, τα οποία δεν περιορίζουν νομοθετικά τη χρήση του προ"ίόντος, είναι τα αρωματικά χώρου. Τα αρωματικά χώρου αποτελούν για πολλούς από εμάς εύκολη λύση στην προσπάθεια για κάλυψη δυσάρεστων οσμών και για δημιουργία ευχάριστου περιβάλλοντος σε χώρους που μπορεί να υπάρχουν αναθυμιάσεις. Η επιλογή της λύσης αυτής είναι εύκολη, 23

Τεύχος 33, iavou6ploc; 2013 όχι όμως ασφαλής. Κι αυτό γιατί η χρήση τους απλά δημιουργεί την ψευδαίσθηση του καθαρού περιβάλλοντος καλύmοντας τις διάφορες οσμές χωρίς να απαλλάσσει το μικροκλίμα του χώρου από τους ρύπους που έχουν προκαλέσει τη δυσάρεστη οσμή. Στην πραγματικότητα η χρήση των αρωματικών χώρου όχι μόνο δεν απομακρύνει ρύπους αλλά αντίθετα έρχεται να προσθέσει σε αυτούς και άλλες χημικές ουσίες άγνωστης επικινδυνότητας που προέρχονται από το αρωματικό προϊόν. Ένα ερώτημα που εύλογα πλέον τίθεται σχετίζεται με τη φύση των χημικών ουσιών που περιέχονται στο αρωματικό χώρου, την επικινδυνότητά τους αλλά και τις αλληλεπιδράσεις που μπορεί να έχουν μεταξύ τους και με άλλες χημικές ουσίες που υπάρχουν στον περιβάλλοντα χώρο. Στο πλαίσιο της περαιτέρω ανάλυσης των κινδύνων που μπορεί να προκύψουν από τη χρήση των αρωματικών χώρου αλλά και γιατί συχνά ακούγονται παράπονα για αρνητικές εmmώσεις στην υγεία και γίνονται καταγγελίες για δυσφορία από τη χρήση τους σε εργασιακούς και δημόσιους χώρους, το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας προχώρησε σε εκστρατεία αξιολόγησης και ελέγχου των προϊόντων αυτών. Στόχος της εκστρατείας ήταν η συλλογή δειγμάτων από τα διαφορετικά είδη αρωματικών χώρου που κυκλοφορούν στην αγορά και η ανάλυσή τους σε σχέση με την πιθανότητα ύπαρξης σε αυτά 14 επικίνδυνων χημικών ουσιών. Οι χημικές αυτές ουσίες αποτελούσαν, με πληροφορίες της βάση βιβλιογραφίας, επικίνδυνα συστατικά που στο παρελθόν είχαν εντοπισθεί σε αρωματικά χώρου. Εmδίωξη ήταν να αναλυθούν τα δείγματα για όσο το δυνατόν περισσότερα επικίνδυνα συστατικά και με βάση τα αποτελέσματα να γίνουν οι τις αναγκαίες συστάσεις προς επηρεαζόμενες ομάδες. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας συλλέγηκαν δείγματα από αρωματικά χώρου που κυκλοφορούν στην αγορά, τα οποία στη συνέχεια αναλύθηκαν από διαπιστευμένο εργαστήριο για δεκατέσσερεις εmκίνδυνες χημικές ουσίες, μερικές από τις οποίες χαρακτηρίζονται ως Καρκινογόνες, Μεταλλαξιογόνες και Επικίνδυνες στην Αναπαραγωγή. Οι αναλύσεις των προ'ίόντων έδειξαν ότι μια όλα περιείχαν περισσότερες από επικίνδυνες χημικές ουσίες αλλά σε συγκέντρωση μικρότερη από το περιοριστικό όριο συγκέντρωσης του 0,1% κατά βάρος που προβλέπει η νομοθεσία. Κατά συνέπεια μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα στην αγορά αφού δεν παραβαίνουν τη νομοθεσία. Εντούτοις όμως, η παρουσία πέραν της μιας επικίνδυνης ουσίας σε αυτά αποτελεί πηγή ανησυχίας, αφού η έκθεση σε πολλές εmκίνδυνες χημικές ουσίες ταυτόχρονα μπορεί να οδηγήσει σε συνεργιστική (αθροιστική) δράση των επιμέρους συστατικών. Όπως ήδη αναφέρθηκε η συνέργεια χημικών ουσιών αποτελεί θέμα ιδιαίτερης συζήτησης αφού υπάρχει μεγάλο κενό γνώσης και το 24

Ασφάλεια & Υγεία συγκεκριμένο θέμα χαρακτηρίζεται ως «θέμα προτεραιότητας» για την Ευρωπα'ίκή Επιτροπή. Παρόλο που επί του παρόντος η «συνέργεια χημικών ουσιών» δεν ρυθμίζεται νομοθετικά, αφού δεν υπάρχει θεσμοθετημένη διαδικασία και μέθοδοι αξιολόγησης της συνεργιστικής δράσης των χημικών ουσιών στις οποίες οι καταναλωτές/εργαζόμενοι μπορεί να εκτίθενται, εντούτοις επιδημιολογικές μελέτες έχουν αναδείξει τη σημασία της. Ενδεικτικά αναφέρω ότι πρόσφατη μελέτη της αρμόδιας για τα χημικά αρχής της Δανίας έδειξε σημαντικές αρνητικές αθροιστικές επιmώσεις αρκετών χημικών ουσιών σε παιδιά δύο ετών. Το τελικό συμπέρασμα ήταν ότι το θέμα θα πρέπει να τύχει άμεσα χειρισμού με στόχο τη νομοθετική ρύθμισή του. Μέχρι το θέμα να τεθεί στην ορθή του διάσταση και να υπάρξουν ρυθμίσεις που θα προστατεύουν καλύτερα τους καταναλωτές και χρήστες χημικών προϊόντων, αυτοί οφείλουν να χρησιμοποιούν τα διάφορα μείγματα χημικών ουσιών που διατίθενται στην αγορά με τη μορφή καταναλωτικών προϊόντων, όπως είναι για παράδειγμα τα αρωματικά χώρου, με μέτρο και πάντοτε εκτιμώντας τους πιθανούς κινδύνους που μπορεί να προκύmουν από τη χρήση τους. Ειδικά για τα αρωματικά χώρου, λαμβάνοντας υπόψην ότι σε κλειστούς χώρους μπορεί να υπάρξει σημαντική συσσώρευση επικίνδυνων συστατικών, θα πρέπει να γίνονται τέτοιες ρυθμίσεις που θα διασφαλίζουν τον καλό αερισμό του χώρου και την αποφυγή της συνέργειας των επικίνδυνων συστατικών. Ακόμη ένα φωτογραφικό στιγμιότυπο από τη Γεκ(κή Συνέλευση 25

Αοφάλαα & ΥΥεί:. Ευρωπαϊκό Συνέδριο με θέμα: «Συνεργαζόμαστε για το μέλλον της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας στην Ευρώπη» Δρ. Αριστος Οικονομίδης Ανώτερος Λειτουργός Επιθ.εώρησης Εργασίας ΜέλοςΣΑΥΚ Στο πλαίσιο της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπα'ίκής Ένωσης διοργανώθηκε από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας σε συνεργασία με τον Ευρωπα'ίκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία, συνέδριο με θέμα "Συνεργαζόμαστε για το μέλλον της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας στην Ευρώπη». Στο Συνέδριο συμμετείχαν εκπρόσωποι των Ευρωπα'ίκών Εργοδοτικών και Συνδικαλιστικών Οργανώσεων, μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ευρωπα'ίκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία, μέλη του παγκύπριου Συμβουλίου Ασφάλειας και Υγείας, εκπρόσωποι των εργοδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων της Κύπρου καθώς και εκπρόσωποι φορέων και εταιρειών που συμμετέχουν στο διευρυμένο δίκτυο εταίρων για τα θέματα Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Κύριοι ομιλητές στο Συνέδριο ήταν η Διευθύντρια του Ευρωπα'ίκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία και εκπρόσωποι της Υπηρεσίας Ασφάλειας και Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (Health and Safety Execυtive) και της Αρχής που ανέλαβε την κατασκεύη των έργων των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου Authority), (Olympic Delivery Στο Συνέδριο παρουσιάστηκαν παραδείγματα επιτυχούς συνεργασίας μεταξύ εργοδοτών και εργοδοτουμένων για βελτίωση της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας και ιδιαίτερα η εμπειρία του Ηνωμένου Βασιλείου κατά τη διάρκεια της κατασκευής των εγκαταστάσεων των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου, Επίσης οι Σύνεδροι ενημερώθηκαν για την τρέχουσα κατάσταση στον τομέα της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας στην ΕυρωΠα'ίκή Ένωση καθώς και για τις εξελίξεις που αφορούν την αναβάθμιση της κοινοτικής στρατηγικής και την χρήση πρακτικών επιγραμμικών (οπlίπθ) εργαλείων για την εκτίμηση του κινδύνου, Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε έρευνα σχετικά με την υγεία και την ασφάλεια στις πολύ μικρές επιχειρήσεις στην Κύπρο, Από τις παρουσιάσεις και τις συζητήσεις που ακολούθησαν, προέκυψαν τα πιο κάτω: Η στενή συνεργασία μεταξύ εργοδοτών και εργοδοτουμένων στον τομέα της προστασίας από επαγγελματικούς κινδύνους είναι ο βασικός παράγοντας στην επίτευξη υψηλών στόχων για την επαγγελματική ασφάλεια και 27