Εφαρμοσμένη Οικονομική Ανάπτυξη Δρ. Φάνης Παπαγεωργίου papageorgioutheofanis@gmail.com 2016-2017 Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ΝΟΠΕ
1 η Ενότητα Μέσω παραδειγμάτων δείξτε τις διαφορές μεταξύ μεγέθυνσης, ανάπτυξης και ευημερίας. Μπορείτε για διευκόλυνση σας να χρησιμοποιήστε και τις έννοιες χρησιμότητα, ατομική κοινωνική ωφέλεια. Συγκρίνετε τα συμπεράσματα από την αντίστροφη καμπύλη U για τις περιπτώσεις του περιβάλλοντος και της φτώχειας σε σχέση με τη μεγέθυνση. Συζητείστε τις ομοιότητες των αφηγήσεων και των αιτιών. Με βάση τα συμπεράσματα του τρίτου θεωρήματος του Arrow συζητήστε την ύπαρξη του πολιτικού οικονομικού κύκλου, αλλά και την περίπτωση της μεγέθυνσης στην Κίνα. Μπορείτε να λάβετε υπ όψη έννοιες όπως τον ορισμό των προτιμήσεων.
1 η Ενότητα Συζητήστε την αρχή Maximin στο πλαίσιο των επενδύσεων αυτοματισμού και της αποβιομηχάνισης. Σκεφτείτε και συζητήστε το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα στο πλαίσιο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και των αποτελεσματικών δημοσιονομικών πολιτικών. Μην ξεχάστε να αναφερθείτε στη σχέση μεταξύ ανισότητας και μεγέθυνσης. Συζητήστε την σχέση μεταξύ βιώσιμης και μακροχρόνιας ανάπτυξης, ισότητας και ανισότητας. Διακρίνετε μεταξύ τυχόν οικονομικών και κοινωνικών όψεων. Συζητήστε την σχέση μεταξύ χρηματοοικονομικής εμβάθυνσης μορφών αγοράς χρήματος και της ανισότητας που τυχόν παράγει η μόχλευση. Συμπεριλάβετε την έννοια της ποιότητας των θεσμών.
1 η Ενότητα Συζητήστε τις νομισματικές πολιτικές σε σχέση με τη μεγέθυνση λαμβάνοντα υπ όψη το θεώρημα του Arrow, την ανεξαρτησία των ασκούντων τις πολιτικές και την έννοια της ισότητας-ανισότητας. Συγκρίνετε το διτομεακό μοντέλο της ανισότητας με εκείνο της αποβιομηχάνισης μέσω εισαγωγής αυτοματισμού. Εξάγετε συμπεράσματα. Συζητήστε τη σχέση μεταξύ αναδιανομής και μεγέθυνσης λαμβάνοντας υπ όψη τις εξελίξεις στην αποβιομηχάνιση. Παραθέστε παραδείγματα από χώρες που ο αυτοματισμός μπορεί να ωθεί σε αναδιανομή και ισότητα και τους λόγους για τους οποίους μπορεί αυτό να συμβαίνει. Αφού εξηγήστε τα προβλήματα μέτρησης της ανισότητας, επιλέξτε ένα κριτήριο που επιθυμείτε και δείξτε πως οι ασκούμενες πολιτικές δημοσιονομικές και νομισματικές μπορούν να αμβλύνουν ή να οξύνουν την μετρούμενη ανισότητα.
1 η Ενότητα Συζητήστε το πλάνο της Ευρώπης 2020 λαμβάνοντας την αναπτυξιακή λειτουργία της προστασίας του περιβάλλοντος, την ευημερία και τέλος τα μακρά κύματα της μεγέθυνσης και την αποβιομηχάνιση μέσω αυτοματισμού. Διακρίνετε τις βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες συνέπειες αυτής της πολιτικής. Συζητήστε για τη φύση των οικονομετρικών προβλημάτων στα πλαίσια του μαθήματος. Τι συμπέρασμα μπορείτε να βγάλετε; Που οφείλονται, που εντοπίζονται, πως και εάν μπορούμε να τα υπερβούμε; Συζητήστε ένα από τα προβλήματα, αφού πρώτα το διαλέξτε. Γιατί το διαλέξατε; Και ποια η σημασία του;
2 η Ενότητα Διευθύνετε μια οικονομία! Διαλέξτε μεταξύ αύξησης συνολικής παραγωγικότητας των συντελεστών (TFP) και αύξησης της ποσότητας κεφαλαίου στην οικονομία και αναλύστε τους λόγους που σας ώθησαν σε αυτήν την επιλογή. Συζητήστε την αποβιομηχάνιση στα πλαίσια του ενδογενούς μοντέλου συσσώρευσης μιας οικονομίας. Τις επιπτώσεις της γνώσης και τις αποδόσεις. Συζητήστε τη συνολική παραγωγικότητα των συντελεστών (TFP) με την αποβιομηχάνιση, την απασχόληση, διατυπώστε τις υποθέσεις και τα προβλήματα που προκύπτουν.
3 η Ενότητα Συνοψίστε τη συζήτηση σχετικά με την σχέση μεταξύ μεγέθυνσης και χρέους. Λάβετε υπόψη την περίοδο αναφοράς, το ζήτημα των υστερήσεων, το κατώφλι και το ρυθμό μεταβολής. Πως μεταβάλλεται το χρέος και πως αυτό επηρεάζει την μεγέθυνση ενθυμούμενοι την αντίστροφη σχέση. Συζητήστε για τα οικονομετρικά προβλήματα. Με ποιο τρόπο μειώνεται το χρέος; Κρατήστε τις έννοιες της βιωσιμότητας του χρέους και την περίοδο αναφοράς. Συζητήστε την έννοια των βραχυχρόνιων και μακροχρόνιων επιδράσεων του χρέους στη μεγέθυνση. Συζητήστε το ζήτημα της εμφάνισης των επιδράσεων και προτείνετε ένα πιθανό κανάλι της διακύμανσης του χρέους στη μεγέθυνση.
3 η Ενότητα Συνοψίστε τη συζήτηση σχετικά με την σχέση μεταξύ μεγέθυνσης και χρέους. Μεταφέρετε τη συζήτηση στα δεδομένα της Ελλάδας, και φτιάξτε ένα αφήγημα σχετικά με την συγκυρία, τη μεγέθυνση, το χρέος και τις ενδεχόμενες εξελίξεις. Αφού διαλέξτε μια από τις προσεγγίσεις για το χρέος και το κατώφλι μεταφέρετε τις προκείμενες στα δεδομένα αριθμητικά και κοινωνικά της Ελλάδας. Πως διεξάγεται η συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους; Σε τι αποσκοπεί η ελάφρυνση του χρέους. Πως σχετίζονται τα πρωτογενή πλεονάσματα. Με βάση τα προηγούμενα είστε υπέρ ή κατά μιας διαγραφής χρέους; Επιχειρηματολογήστε.
4 η Ενότητα Συνδέστε τις έννοιες της ανισότητας και της διακριτής δημοσιονομικής πολιτικής. Μνημονεύστε τα μεγέθη που επηρεάζονται από την κρίση καθώς και τις επιδράσεις στην ανισότητα κάθε φορά. Πως επιδρούν στη μεγέθυνση; Ποια η σημασία της σταθερότητας των πολιτικών σε σχέση με την ανισότητα; Πως σχετίζεται η σταθερότητα με την μεγέθυνση σε ότι αφορά τόσο τις δημοσιονομικές όσο και τις νομισματικές πολιτικές. Χρειάζονται δημοσιονομικοί κανόνες ή η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να αφήνεται ελεύθερη να αντιδρά στα οικονομικά φαινόμενα (επιθετική δημοσιονομική πολιτική). Συζητήστε τις εκδοχές του πολιτικού οικονομικού κύκλου συνδέοντας τις με την μεγέθυνση. Πως επιδρά κάθε μια από αυτές;
4 η Ενότητα Συνοψίστε τη συζήτηση σχετικά με τον τρόπο που αλληλεπιδρούν η ποιότητα των θεσμών και η σταθερότητα των δημοσιονομικών πολιτικών. Συνοψίστε τη συζήτηση σχετικά με την ένταση των επιδράσεων της νομισματικής πολιτικής στη μεγέθυνση, λαμβάνοντας υπ όψη τιε μεταβλητές που αφορούν τη νομισματική πολιτική. Συνοψίστε τη σχέση πληθωρισμού και μεγέθυνσης στο πλαίσιο της ανεξαρτησίας των Κεντρικών Τραπεζών. Συνδέστε τον αυτοματισμό και την αποβιομηχάνιση με την λειτουργία της πίστης, υποθέτοντας διτομεακό μοντέλο. Ποιοι κλάδοι ευνοούνται και πως αυτό επηρεάζει τη μεγέθυνση. Λάβετε υπ όψη την έννοια των αποδόσεων και την ταχύτητα τους.
4 η Ενότητα Έχετε μια καινοτόμα ιδέα αυτοματισμού. Σε ποια αγορά πίστης θα εισέλθετε και γιατί; Πως η απόφαση σας επηρεάζει τα ενδεχόμενα κέρδη και οφέλη; Ποια τα ενδεχόμενα εξαγορών που προκύπτουν; Πως επηρεάζεται τη μεγέθυνση της οικονομίας; Και ποιά οικονομία πρόκειται να μεγεθυνθεί; Σκεφτείτε την κρίση των δομημένων ομολόγων των ΗΠΑ του 07-08 με βάση όσα έχουμε συζητήσει για τη λειτουργία της μεσολαβημένης και της αγοραίας (intermediary-based vs. market based) πίστης. Παραθέστε τα παραδείγματα των Ευρωπαϊκών Οικονομιών και τους διαφόρους τρόπους και βαθμούς έκθεσης σε τοξικά ομόλογα. Συνοψίστε το φαινόμενο της παγίδας ρευστότητας. Πως μεταβάλλεται η φύση του πληθωρισμού;
4 η Ενότητα Αντιπαραβάλλετε την περίπτωση της Κίνας με την αυτονομία της Κεντρικής Τράπεζας. Υπάρχει αυτονομία της άσκησης των δημοσιονομικών πολιτικών στην Κίνα; Πως μια τέτοια εξέλιξη θα μετασχημάτιζε τη συζήτηση για την Ευρώπη; Βοηθήστε την Ιαπωνία να βγει από την παγίδα ρευστότητας. Διαλέξτε εκείνο το μίγμα πολιτικών που θα σας βοηθήσει κάνοντας τις απαραίτητες υποθέσεις και λαμβάνοντας υπ όψη τα ειδικά χαρακτηριστικά της οικονομίας της Ιαπωνίας.
5 η Ενότητα Είστε Υπουργοί Οικονομικών του Μπαγκλαντέζ και πρέπει να επιλέξτε ένα πακέτο διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την μεγέθυνση της οικονομίας. Αναφέρετε τουλάχιστον τέσσερεις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσει που θα επιλέξετε καθώς και τους λόγους. Συγκρίνετε με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα διαλέγατε αν ήσασταν στην ίδια θέση στην Ισπανία. Ποιο είναι το εύρος των συγκρίσεων; Κάντε την ίδια συζήτηση για τις χώρες Ουρουγουάη και Βραζιλία. Προτείνετε τέσσερεις συγκεκριμένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για κάθε χώρα με γνώμονα τα χαρακτηριστικά των παραπάνω οικονομιών.
5 η Ενότητα Συνοψίστε την έννοια του τεχνολογικού συνόρου. Πως αυτό επιδρά στην μεγέθυνση; Διαλέξτε ένα κλάδο και αναλύστε το διεθνή καταμερισμό εργασίας. Συνδέστε τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσει με την απόκτηση πλεονεκτήματος σε ένα κλάδο με τη βοήθεια του τεχνολογικού συνόρου. Σκεφτείτε ένα κλάδο στην Ελλάδα, ο οποίος διαθέτει κάποιου είδους ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και συνδέστε τον με μια διαρθρωτική μεταρρύθμιση προκειμένου να ωφελήσει έντονα τη μεγέθυνση. Ποιόν κλάδο θα μεταρρυθμίζατε στην Ελλάδα προκειμένου να ωφεληθεί πολύ η μεγέθυνση από το αγροτοδιατροφικό σύμπλεγμα; Σκεφτείτε δύο τουλάχιστον μεταρρυθμίσεις που θα εφαρμόζατε.
5 η Ενότητα Συνοψίστε τις ομοιότητες στις μεταρρυθμίσεις όπως αυτές έχουν εφαρμοστεί σε Κορέα, Κίνα, Ελλάδα και Ιταλία. Τι συμπέρασμα μπορείτε να εξάετε; Πως επιδρούν κάθε φορά οι μεταρρυθμίσεις; Λάβετε υπ όψη την περίοδο στην οποία η μεγέθυνση μπορεί να εμφανίζετε και τους λόγους για το φαινόμενο.
6 η Ενότητα Σκεφτείτε την σχέση μεταξύ μεγέθυνσης, μαύρης αγοράς και black market premium, επένδυσης και όσων συζητήσαμε στο κεφάλαιο για την αποβιομηχάνιση. Τοποθετήστε τις χώρες που πλήττονται από την αποβιομηχάνιση και δείτε τις αποδόσεις της μαύρης αγοράς. Τέλος, σκεφτείτε τις χώρες που επέδειξαν αντοχή στην αποβιομηχάνιση και συζητήστε την ύπαρξη του πολιτικού οικονομικού κύκλου. Σκεφτείτε την επίδραση των νομισματικών ζωνών στην αποβιομηχάνιση σύμφωνα με την κριτική στη θεωρία των Άριστων Νομισματικών Περιοχών.