Χαιρετισµός του Προέδρου Κ.Ε..Ε. & ηµάρχου Αµαρουσίου κ. Γ. Πατούλη στο Συνέδριο µε θέµα : «Βιώσιµη, Οικολογική, Οικονοµική ιαχείριση Α ορριµµάτων στην Αττική». Kυρίες και κύριοι Θα ήθελα καταρχήν να συγχαρώ την Περιφέρεια Αττικής και τον Ε ΣΝΑ για την ρωτοβουλία τους να ροχωρήσουν στη διοργάνωση του σηµερινού Συνεδρίου, µε θέµα την διαχείριση των α ορριµµάτων στην Αττική. Πρόκειται για ένα ζήτηµα το ο οίο ραγµατικά είναι ολύ σοβαρό και δεν αφορά µόνον την Αττική, αλλά ολλές εριοχές της χώρας µας, ό ου η διαχείριση των α ορριµµάτων έχει καταστεί ένα χρόνιο ρόβληµα, µε κύρια ευθύνη της Κεντρικής Εξουσίας. Είναι ένα ρόβληµα µε εριβαλλοντικές αλλά κυρίως οικονοµικές διαστάσεις, αφού όλοι γνωρίζουµε ότι ίσω α ό τις ό οιες λύσεις και µεθόδους ροωθούνται, συγκρούονται εγχώριοι και διεθνείς ε ιχειρηµατικοί κολοσσοί και διακυβεύονται µεγάλα οικονοµικά συµφέροντα. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος ου ενώ όλοι συµφωνούµε ότι το ρόβληµα υφίσταται, 1
δεν µ ορούµε να συµφωνήσουµε µε οιον τρό ο το ρόβληµα αυτό θα λυθεί. Κι όταν µιλάµε για λύσεις, δεν µιλάµε µόνον για τα α ορρίµµατα της Αττικής, αλλά για το συνολικό σχέδιο διαχείρισης των α ορριµµάτων σε κάθε εριοχή της Ελλάδος. Ως νέα ιοίκηση στην Κ.Ε..Ε., έχουµε κληθεί να άρουµε θέση για να αντιµετω ίσουµε ραγµατικά τραγελαφικές καταστάσεις, ό ου οι Οργανισµοί Αυτοδιοίκησης Α Βαθµού, χωρίς έχουν την α οκλειστική ευθύνη για την κατάσταση ου έχει δηµιουργηθεί, αλλά και χωρίς να έχουν α οφασιστικές αρµοδιότητες για να δώσουν λύσεις σε ζητήµατα ό ως η χωροθέτηση των χώρων ενα όθεσης των α ορριµµάτων, σήµερα είναι αυτοί ου καλούνται να ληρώσουν ρόστιµα ου έχουν ε ιβληθεί στη χώρα µας εξαιτίας της λειτουργίας κατά το αρελθόν αράνοµων χωµατερών. Υ άρχουν οι δήµοι των µητρο όλεων Αττικής και Μακεδονίας, ου ε ιθυµούν άµεσα να ροχωρήσουν τα έργα των εριφερειακών σχεδιασµών, έτσι ώστε να µην αντιµετω ίσουν ροβλήµατα στην α οκοµιδή των α ορριµµάτων τους. Υ άρχουν οι δήµοι µεγάλων όλεων της Περιφέρειας 2
ου έχουν εφαρµόσει και δροµολογήσει ολοκληρωµένες και ετυχηµένες ολιτικές για την διαχείριση των α ορριµµάτων και οι ο οίοι ε ιθυµούν να εράσει ο σχεδιασµός και η διαχείριση στον Α Βαθµό Το ικής Αυτοδιοίκησης. Και τέλος, υ άρχουν και δήµοι της Περιφέρειας ό ου δεν έχει δροµολογηθεί το σύστηµα των ΧΥΤΑ τρώνε τα ρόστιµα το ένα ίσω α ό το άλλο, µην έχοντας ου να άνε τα σκου ίδια τους, γι αυτό ε ιθυµούν να σ άσει άµεσα ο Περιφερειακός Σχεδιασµός και να τους ε ιτρα εί να ενα οθέσουν τα σκου ίδια σε άλλες εριφέρειες ό ου υ άρχουν ΧΥΤΑ. Στο διάλογο ου ρέ ει να ξεκινήσει για το µοντέλο διαχείρισης των α ορριµµάτων, τόσο στην Αττική, όσο και στην υ όλοι η χώρα, θα ρέ ει να λάβουµε υ όψη µας την ραγµατική κατάσταση ου σήµερα υ άρχει. εν µ ορούµε να αγνοήσουµε ότι ήµοι, ό ως της Τρί ολης, του Πύργου και της Ζακύνθου, αναγκάζονται είτε να ενα οθέτουν σε αράνοµες χωµατερές τα σκου ίδια τους 3
και να τρώνε ρόστιµα ου αδυνατούν να ληρώσουν. Είτε να τα ενα οθέτουν σε νόµιµους ΧΥΤΑ ό ως της Φυλής, αρά την αντίθετη ά οψη της Περιφέρειας Αττικής. Έχουµε ε ίσης ήµους ό ως η Κατερίνη, η Αµφιλοχία, η Αλεξανδρού ολη, ου έχουν δροµολογήσει τους σχεδιασµούς διαχείρισης των α ορριµµάτων στις εριοχές τους, µέσω Σ ΙΤ, έχουν αντιµετω ίσει µε ε ιτυχία το ζήτηµα και γι αυτό ζητούν, η συνολική διαχείριση των α ορριµµάτων να φύγει α ό τις εριφέρειες και τους ΦΟΣ Α και να εριέλθει στους δήµους. Οι ήµοι αυτοί υ οστηρίζουν µέσα α ό το δικό τους αράδειγµα την ά οψη, ότι δεν ρέ ει να υ άρχει ένα ενιαίο σύστηµα διαχείρισης αλλά κάθε εριοχή µ ορεί να ανα τύξει το δικό της, ανάλογα µε την µορφολογία, τους ληθυσµούς και τις οσότητες και τις ιδιαιτερότητές τους, ό ως τα νησιά. Και βέβαια, έχουµε και τους ήµους σε Αττική και Μακεδονία, ου είναι αδύνατον να χωροθετήσουν µόνοι τους ΧΥΤΥ 4
ή να δηµιουργήσουν αυτόνοµα συστήµατα ανακύκλωσης και είναι λήρως εξαρτηµένοι α ό τον εριφερειακό σχεδιασµό. Στην ερί τωση µάλιστα της Αττικής, η αντι αράθεση είναι ανάµεσα σε αυτούς ου υ οστηρίζουν την αλλαγή του υφιστάµενου εριφερειακού σχεδιασµού. Και σε αυτούς ου ζητούν την άµεση υλο οίησή του, ώστε να µην υ άρξει ρόβληµα µε την α οκοµιδή των α ορριµµάτων. Η Περιφέρεια Αττικής εξαρχής υ οστηρίζει την ανάγκη αλλαγής του Περιφερειακού Σχεδιασµού και την ενίσχυση της ανακύκλωσης µε διαλογή στην ηγή, έτσι ώστε οι ό οιες µονάδες ε εξεργασίας δηµιουργηθούν να είναι µικρές. Γι αυτό κι εµµένει στην ακύρωση των διαγωνισµών µε Σ ΙΤ και στην αλλαγή της χωροθέτησης των ΧΥΤΥ. Ειδικότερα για την Αττική, ως ήµαρχος Αµαρουσίου αλλά και ως Πρόεδρος της Κ.Ε..Ε. υ οστηρίζω την ξεκάθαρη ά οψη ότι η Περιφέρεια δεν ρέ ει να έχει καµία αρµοδιότητα άνω σε αυτό το ζήτηµα. Η διαχείριση των α ορριµµάτων στην Αττική θα ρέ ει να γίνεται α ό τον κάθε ήµο ξεχωριστά. Ό ως συµβαίνει ετυχηµένα ήδη σε ολλούς ήµους της Περιφέρειας. 5
Η θέση µας αυτή α έχει εξίσου, ως ρος τη φιλοσοφία του οιος α οφασίζει, τόσο α ό το µοντέλο διαχείρισης ου ροωθούσε η ροηγούµενη ηγεσία της Περιφέρειας Αττικής, όσο και α ό αυτό ου δεν ροτείνει η σηµερινή ηγεσία. Έχουµε ε ίσης µια ακόµη βασική διαφορά. Σήµερα γνωρίζουµε οιο είναι το µοντέλο ου ροωθούσε ο σχεδιασµός της ιοίκησης Σγουρού. Μας ήρε άλλωστε σχεδόν 20 χρόνια για να καταλήξουµε σε αυτό το µοντέλο, το ο οίο ξεκαθαρίζω ότι δεν ιστεύω ότι είναι το ιδανικό. Όµως δεν έχουµε εικόνα για το οιο είναι το εναλλακτικό µοντέλο ου µας ροτείνετε. Ποιο είναι συγκεκριµένα, µε τεχνοοικονοµικούς, χωροταξικούς και εριβαλλοντικούς όρους Και όχι αόριστα Κι αυτή η αµφιβολία µας κάνει όλους ε ιφυλακτικούς. Και η ε ιφυλακτικότητά µας αυτή οφείλεται ε ίσης σε µεγάλο βαθµό και στον τρό ο ου ε ιλέχθηκε α ό την κα ούρου να ανοίξει το διάλογο για το ζήτηµα της διαχείρισης των α ορριµµάτων της Αττικής. 6
Η ε ιστολή ου έστειλε στους ηµάρχους της Αττικής ουσιαστικά ήταν ένα τελεσίγραφο ρος την Αυτοδιοίκηση Α Βαθµού, µε την ο οία ζητούσε τις θέσεις µας µέχρι τις 31 εκεµβρίου 2014, το δικό µας σχέδιο και ροτάσεις για ένα διαφορετικό σύστηµα διαχείρισης ου ήθελε να εφαρµόσει. Ουσιαστικά ζητούσε µέσα σε 2 µήνες, να διαµορφώσουµε ένα νέο σχέδιο α έναντι σε αυτό ου µας είχε άρει είκοσι χρόνια. Μας ζητήθηκε το δικό µας εναλλακτικό σχέδιο και ρόταση, χωρίς να µας έχει ει η Περιφέρεια οιο ήταν το δικό της νέο α οκεντρωµένο σύστηµα ου φιλοδοξούσε να εφαρµοσθεί σταδιακά. Και το κυριότερο, οιο είναι το ρεαλιστικό χρονοδιάγραµµα υλο οίησής του. εν µας εί ε η Περιφέρεια ε ίσης αν οι υ ηρεσίες της είχαν εντο ίσει και µελετήσει τους χώρους εκείνους ου χρειάζονται, για να ραγµατο οιηθεί η α οκεντρωµένη συγκέντρωση των α ορριµµάτων. Υ άρχουν οι χώροι αυτοί και αν ναι, σε οιους ήµους βρίσκονται; Υ άρχει συγκεκριµένη ρόταση ή ρέ ει ο κάθε ήµος να βρει δικό του χώρο; Κι αν είναι να βρούµε εµείς τους χώρους, 7
η Περιφέρεια γιατί ρέ ει να έχει λόγο; Ε ίσης έχουν αναλογισθεί αν µ ορεί κάθε ήµος να βρει τον κατάλληλο χώρο στα όρια του, ό ου είναι εφικτή η αδειοδότηση; Ποιος θα αδειοδοτήσει τους χώρους αυτούς; Είναι ε ίσης ανοικτό το ζήτηµα των σύµµεικτων α ορριµµάτων. Συµφωνούµε όλοι ότι ρέ ει να µ ει τέλος στα σύµµεικτα α ορρίµµατα. Αλλά αν είναι να ροχωρήσουµε µε ένα νέο σχέδιο διαχείρισης α ορριµµάτων, χρειάζεται να δούµε ρώτα ως θα καταστεί εφικτός ο διαχωρισµός στην ηγή στο ε ί εδο του Λεκανο εδίου σε δύο τουλάχιστον κατηγορίες, τα οργανικά και όλα τα άλλα α ορρίµµατα. Πως ακριβώς θα ε ιτευχθεί αυτός ο διαχωρισµός ; Ποιο θα είναι το νέο κόστος οργάνωσης, µεταφοράς, ε εξεργασίας, των α ορριµµάτων; Κι αφού υ ολογιστεί το κόστος αυτό, δεν ρέ ει να γίνει σύγκριση µε το κόστος των µεθόδων εναλλακτικής διαχείρισης και ε εξεργασίας ου ραγµατο οιείται στη Φυλή και τα Άνω Λιόσια; Η θα αδιαφορήσουµε φορτώνοντας στους ολίτες το λογαριασµό; Κατά την ά οψη µου, 8
είναι α αράδεκτο να φορτώσουµε µε νέα βάρη τους ολίτες, για να εφαρµόσουµε νέα συστήµατα και µεθόδους, όταν είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια όλοι οι ήµοι έχουν ροχωρήσει σε γενναίες µειώσεις στα αντα οδοτικά τους τέλη, για να µειώσουν τα βάρη των νοικοκυριών ου ήδη δοκιµάζονται α ό τις συνέ ειες της κρίσης. Θεωρώ λοι όν ότι αφενός η βιαστική εξαγγελία του κλεισίµατος του ΧΥΤΑ Φυλής, αφετέρου η ακύρωση του υφιστάµενου εριφερειακού σχεδιασµού για τη διαχείριση των α ορριµµάτων, δεν δίνει λύση στο ρόβληµα. Χρειάζεται σοβαρότητα α ό όλους. Και το κυριότερο, να υ άρξει µια ρεαλιστική τεχνική, οικονοµική και εριβαλλοντική σύγκριση µεταξύ του υ άρχοντος σχεδιασµού µέσω Σ ΙΤ της διαχείρισης των α ορριµµάτων της Αττικής, και του νέου, α οκεντρωµένου µοντέλου ου αόριστα µας ροτείνεται. Θα ρέ ει να µελετήσουµε µε ε ιστηµονική ε άρκεια αν η δηµιουργία εγκαταστάσεων ε εξεργασίας και διαχείρισης α ορριµµάτων ανά ΟΤΑ ή οµάδα ΟΤΑ, είναι εφικτή σήµερα στην Αττική, όσον αφορά τις χρήσεις και τη διαθεσιµότητα γης, δεδοµένου ότι ολλοί ΟΤΑ, ιδιαίτερα οι υκνοκατοικηµένοι, δεν διαθέτουν κατάλληλα ακίνητα. 9
Στο κόστος του νέου συστήµατος ου ροωθείται, θα ρέ ει να συνυ ολογιστεί η υ οβάθµιση του οικιστικού εριβάλλοντος, ου σίγουρα θα συµ αρασύρει ρος τα κάτω τις αξίες των ακινήτων. Θα ρέ ει να µελετήσουµε αν το νέο σύστηµα, ου για να λειτουργήσει θα α αιτήσει ερισσότερο ροσω ικό, τεχνολογικά µέσα και νέο εξο λισµό, θα οδηγήσει τελικά σε αύξηση του κόστους, ου θα µετακυλιστεί αναγκαστικά στα ηµοτικά Τέλη. Ένα άλλο ζήτηµα ου ρέ ει να δώσουµε βάρος, είναι αυτό της χρηµατοδότησης. Ποιος θα ληρώσει το νέο σχεδιασµό; Οι ολίτες; Ιδιώτες ε ενδυτές; Τα εξασφαλισµένα χρήµατα της Ευρω αϊκής Ένωσης θα χαθούν; Ε ίσης, το ζήτηµα της δηµόσιας υγείας δεν ρέ ει να µας α ασχολήσει;. Όλα αυτά θα ρέ ει να αξιολογηθούν, να συνυ ολογιστούν, για να α οφασίσουµε στηριζόµενοι σε ραγµατικά δεδοµένα και όχι δογµατικά, ότι το νέο είναι εριβαλλοντικά και οικονοµικά ιο συµφέρον α ό το αλιό. 10
Και αυτοί ου ρέ ει να έχουν καθοριστικό λόγο στο τι συµφέρει τις το ικές µας κοινωνίες, είναι οι ήµοι. Κι όχι η Περιφέρεια. Λέµε ναι στη συνεργασία, αλλά δεν θα δεχθούµε κα έλο α ό κανέναν. Η Περιφέρεια έχει α οφασίσει την αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδιασµού. εν έχει όµως α οδείξει ακόµη την αναγκαιότητα αυτής της αναθεώρησης και το κυριότερο, δεν µας έχει δώσει στοιχεία τεχνικά, οικονοµικά, εριβαλλοντικά, ου να µας ε ιτρέ ουν να α οφασίσουµε εµείς, κι όχι εκείνη, ότι η αναθεώρηση αυτή συµφέρει τους ήµους και τους ολίτες. Χωρίς ε αρκή στοιχεία, µ ορεί κά οιος κακο ροαίρετος να υ οστηρίξει ότι ίσω α ό την αλλαγή σχεδίων, κρύβεται είτε η εξυ ηρέτηση ολιτικών σκο ιµοτήτων, είτε ακόµη και ε ιχειρηµατικών συµφερόντων. Εµείς δεν θέλουµε να ιστέψουµε τί οτε α ό όλα αυτά. Εµείς ιστεύουµε στον ειλικρινή και εφ όλης της ύλης διάλογο. Χωρίς ασφυκτικά χρονοδιαγράµµατα. Με ραγµατικά στοιχεία. Η διοργάνωση του σηµερινού Συνεδρίου µ ορεί να α οτελέσει την αρχή αυτού του ουσιαστικού διαλόγου. 11
Αν µάλιστα στο ρόγραµµα ου µας διανεµήθηκε είχε ροβλεφθεί να δοθεί δυνατότητα σε όλους τους ηµάρχους της Αττικής να το οθετηθούν άνω στο ζήτηµα ου µας α ασχολεί όλους, θα είχαµε ακόµη καλύτερα α οτελέσµατα. Πιστεύω όµως ότι θα υ άρξουν κι άλλες ευκαιρίες. Σας ενηµερώνω µε την ευκαιρία αυτή ότι η Κ.Ε..Ε. ρογραµµατίζει, στο λαίσιο της διοργάνωσης του ετήσιου τακτικού συνεδρίου της, να οργανώσει τον Α ρίλιο ειδική ροσυνεδριακή εκδήλωση, ό ου θα συζητηθεί το θέµα της διαχείρισης των α ορριµµάτων. Παράλληλα και κλείνοντας το χαιρετισµό µου, θα ήθελα να υ ογραµµίσω ότι ως Κ.Ε..Ε. έχουµε διαµορφώσει µια σειρά α ό βασικές θέσεις, ου τις θεωρούµε αδια ραγµάτευτες κι ανεξάρτητες α ό το ό οιο µοντέλο διαχείρισης α ορριµµάτων ε ιλεγεί, όχι µόνον στην Αττική, αλλά σε κάθε εριοχή της χώρας µας. Υ οστηρίζουµε καταρχήν ότι η Πολιτεία οφείλει έστω και µε καθυστέρηση να α οδεχθεί, ως το θέµα της διαχείρισης των α ορριµµάτων αφορά τον Α βαθµό Αυτοδιοίκησης. 12
Θεωρούµε ε ίσης αδήριτη την ανάγκη να διαµορφωθεί ένα µοντέλο διαχείρισης α ορριµµάτων, συνολικά για τη χώρα µας, µε βάση τα ευρω αϊκά ρότυ α, το ο οίο θα λειτουργήσει µακρο ρόθεσµα. Ένα µοντέλο ου δεν θα αλλάζει, ανάλογα µε τις ε ιθυµίες ή τα συµφέροντα ου θέλουν να εξυ ηρετούν κατά καιρούς οι διάφοροι ανευθυνο-υ εύθυνοι αιρετοί, κάθε βαθµίδας. Τέλος, θεωρούµε ότι ρέ ει να υ άρξει ρόβλεψη ότι η διαχείριση των α ορριµµάτων θα γίνει µε βάση τις ιδιαιτερότητες κάθε εριοχής και αξιολογώντας τις µεθόδους ου µ ορεί να δεχθεί κάθε εριοχή, κάτι ου δεν έχει συµβεί µέχρι σήµερα. Για την Κ.Ε..Ε. α οτελεί βασικό ζητούµενο α ό το νέο µοντέλο διαχείρισης α ορριµµάτων η ε ίτευξη των αρακάτω στόχων: 1. ροστασία του εριβάλλοντος, 2. ε ίτευξη του χαµηλότερου δυνατόν κόστους για τους ήµους, 3. ενίσχυση της αντα οδοτικότητας και βελτίωση της οιότητας των υ ηρεσιών ρος τους ολίτες 4. έµφαση στην εντατική ανακύκλωση, χωρίς όµως να φορτωθούν τα λειτουργικά κόστη στους ήµους και τους ολίτες. Σας ευχαριστώ. 13