Υ Λ Η Γ Γυμνασίου (προσχέδιο) ΗΧΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΛΩΔΙΑ ΑΡΜΟΝΙΑ ΜΟΡΦΗ ΥΦΟΣ (ΣΤΥΛ) ΥΦΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ - ΟΡΓΑΝΟΓΝΩΣΙΑ ΣΗΜΕΙΟΓΡΑΦΙΑ 1
Ευχαριστίες σε όλους όσους εργάστηκαν για το προσχέδιο αυτό Πρόγραμμα Ύλης της Γ τάξης Γυμνασίου μαζί με την κ. Άντρη Χατζηγεωργίου, ΕΜΕ Μουσικής, που είχε τη γενική επιμέλεια. Ευγενία Σολομωνίδου, Σύμβουλος Μουσικής Χαρά Χαραλαμπίδου, Β.Δ. Μαρία Μορφή, Καθηγήτρια Μουσικής Μαρίνα Παναγιώτου, Καθηγήτρια Μουσικής Χρύσω Γρηγορίου, Καθηγήτρια Μουσικής Κυριάκος Κωστέας, Β.Δ., Εκπρόσωπος Συνδέσμου Καθηγητών Μουσικής 2
Υποχρεωτικές Ακροάσεις: W. A. Mozart: Eine Kleine Nachtmusic, σε Σολ Μείζονα, KV525, I κίνηση, Allegro L. van Beethoven: Συμφωνία αρ. 5 σε Ντο ελάσσονα, οp. 67, I κίνηση, Allegro con brio Ένα έργο Κύπριου Συνθέτη που θα διδαχτεί παράλληλα με την αντίστοιχη κυπριακή παραδοσιακή μελωδία από την οποία εμπνεύστηκε ο συνθέτης. Ένα έργο από τις Παραδοσιακές Μουσικές της Μεσογείου. G. Ligetti: Lux Aeterna ΗΧΟΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΗΧΟΥ Χροιά, Ύψος, Ένταση, Διάρκεια (βλέπετε ΜΟΥΣΙΚΗ I κεφάλαιο 1) Όλες οι εκφραστικές έννοιες που περιλαμβάνονται στα αναλυτικά προγράμματα της Α και Β Γυμνασίου να επαναληφθούν για εμβάθυνση μέσα από νέες ακροάσεις. Nα διδάσκονται, επίσης, oι καινούριες έννοιες που θα προκύπτουν μέσα από νέες ακροάσεις (Σημεία Δυναμικής, Ρυθμική Αγωγή, Τρόποι Εκτέλεσης, Σημεία έκφρασης). που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τις πιο πάνω ιδιότητες του ήχου και έννοιες. J. Strauss: Polka Pizzicato Wayan Udayana: Desa Life, για ορχήστρα gamelan, από το Bali (Fortissimo) Mussorgsky: Εικόνες από μιαν έκθεση, (Bydlo, Η Mεγάλη πύλη του Κιέβου και ο Καλικάντζαρος). W. A. Mozart: αργή κίνηση από το Κοντσέρτο για κλαρίνο Holst: η Αφροδίτη από τους Πλανήτες Stockhousen: Stimmung Ligetti: Lux Aeterna I. Stravinsky: Το Allegro από το μονόπρακτο μπαλέτο Πουλτσινέλα, (Βασισμένο στην άρια της Βανέλα Gnora crediteme ch accossi e από την Πρώτη Πράξη της όπερας Lo frate nnamorado [Ο ερωτευμένος αδελφός] του Περγκολέζι). Sibelius: Finlandia 3
ΡΥΘΜΟΣ Όλες οι ρυθμικές έννοιες που περιλαμβάνονται στα αναλυτικά προγράμματα της Α και Β Γυμνασίου να επαναληφθούν για εμβάθυνση μέσα από νέες ακροάσεις. Να διδάσκονται, επίσης, οι καινούριες ρυθμικές έννοιες (ρυθμικές αξίες και παύσεις) που θα προκύπτουν μέσα από νέες ακροάσεις. Συγκοπή, Αντιχρονισμός Να διδαχθεί μέσα από Ελληνικά και Ξένα Τραγούδια, Ποπ και Ροκ, Jazz και Παραδοσιακή Μουσική. Down by the riverside, Αφροαμερικανικό spiritual Wai bamba: Shona, φυλή της Ζιμπάπουε, Τραγούδι του Γάμου. Felice and Bouteaux Bryant: Bye Bye, Love Εναλλαγή μέτρου Ευαγόρα Καραγιώργη: Το όνειρο (τραγούδι) Ακροάσεις: Φαίδρου Καβαλλάρη: Υπέρβαση Β (Ταινία, παραγωγή Π.Ι.) Μ. Θεοδωράκη: Canto General Bernstein: America από το μιούζικαλ West side story ΠΟΛΥΜΕΤΡΑ ΠΟΛΥΡΥΘΜΟΙ Το κεφάλαιο αυτό θα πρέπει να διδαχθεί πρακτικά, με βάση τους διαφορετικούς τονισμούς, μέσα από δραστηριότητες αυτοσχεδιασμού και παιγνιδιού. Υλικό από τα σεμινάρια: Xoσέ Γκοντίνο, Δρ Κwami, M. Barley και Urban Strawberry Lunch Μπορούν να χρησιμοποιηθούν έργα ή τραγούδια κυπριακής και ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, αφρικάνικης μουσικής ή άλλων χωρών (Υλικό από τα σεμινάρια του ΠΙ). Samba: Παραδοσιακό τραγούδι Βραζιλίας Α. Copland: El Salon Mexico (συγκοπή, εναλλαγή 6/8 και 3/4:). I. Stravinsky: Τελετές των αντιπάλων φυλών, από την Ιεροτελεστία της Άνοιξης (πολυρυθμός). Μπέλα Μπάρτοκ: Μικρόκοσμος αρ.6 (πολυρυθμός). Μπέλα Μπάρτοκ: Βουλγάρικοι χοροί αρ. 2 και 4 (πολυρυθμός). 4
ΜΕΛΩΔΙΑ Όλες οι μελωδικές έννοιες που περιλαμβάνονται στα αναλυτικά προγράμματα της Α και Β Γυμνασίου να επαναληφθούν για εμβάθυνση μέσα από νέες ακροάσεις. Να διδάσκονται οι καινούριες μελωδικές έννοιες (π.χ. χρωματικά ή ολοτονικά μοτίβα) που θα προκύπτουν από νέες ακροάσεις. ΜΕΛΩΔΙΚΟ ΜΟΤΙΒΟ ΜΕΛΩΔΙΚΟ ΣΧΗΜΑ Ανιούσα, κατιούσα, χρωματική, βηματική κίνηση και πηδήματα μελωδίας. Μελωδικό σχήμα, μελωδική αλυσίδα, Αρπισμός. Μ. Θεοδωράκη: Είμαστε δυο (τραγούδι) Over my Head: Afroamerican Spiritual (τραγούδι με ηχώ) Max Freedman, Jimmy DeKnight: Rock Around the Clock (τραγούδι) L. Van Beethoven: Συμφωνία αρ. 5 σε Ντο ελάσσονα, οp. 67, α κίνηση, Allegro con Brio ΜΕΛΩΔΙΚΑ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΑ Max Freedman, Jimmy DeKnight: Rock Around the Clock (τραγούδι) Κ Λ Ι Μ Α Κ Ε Σ (Οι κλίμακες δεν θα διδακτούν παρά μόνο ως έννοια που εμπεριέχεται σε μια ακρόαση). ΠΕΝΤΑΤΟΝΙΚΕΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ Να χρησιμοποιηθεί υλικό από τη μουσική της Κίνας, της Ιαπωνίας, της Αφρικής, Ηπειρώτικα παραδοσιακά κ.λπ. ΜΕΙΖΟΝΕΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΕΛΑΣΣΟΝΕΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΧΡΩΜΑΤΙΚΗ Αγάπησά την που καρκιάς: Κυπριακό Tραγούδι Παραδοσιακό (χρωμ.) Λ. Μαχαιρίτσας: Και τι ζητάω, τραγούδι (χρωματική) Sheldon Harnick Jerry Bock: Fiddler on the roof (τραγούδι) (χρωμ.) Chopin: Nocturne no. 3 in B major (γίνεται εκτεταμένη χρήση της χρωματικής κλίμακας) Ρίμσκι Κόρσακωφ: Το πέταγμα του κηφήνα από την όπερα Τσάρος Σαλτάν, (χρωματική) Gershwin: Rhapsody in blue ( τα πρώτα τέσσερα μέτρα) (χρωματική) El Condor Pasa: Παραδοσιακό Περού (διαστήματα) J. Haydn: Ι κίνηση από το Κουαρτέτο εγχόρδων op.64, No. 5 (The Lark) L. van Beethoven: Ι κίνηση από τη Moonlight Sonata, op. 27, No 2 5
ΑΡΜΟΝΙΑ Όλες οι αρμονικές έννοιες που περιλαμβάνονται στα αναλυτικά προγράμματα της Α και Β Γυμνασίου να επαναληφθούν για εμβάθυνση μέσα από νέες ακροάσεις. ΣΥΜΦΩΝΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΩΝΑ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΑ Τα σύμφωνα και τα διάφωνα διαστήματα δεν θα διδαχθούν θεωρητικά, αλλά μόνο μέσα από την πράξη. Δηλαδή, οι μαθητές, θα χρησιμοποιούν αυτά τα διαστήματα στις δραστηριότητές τους, χωρίς να γίνει ειδικό μάθημα που να εξηγεί τι είναι, και ποια είναι αυτά. Αρμονία σε τρίτες και έκτες: Πέτρου Βαγιόπουλου: Εσύ που ξέρεις..., τραγούδι από το δίσκο Λευτέρης Παπαδόπουλος, ΣΠΑΕΙ ΤΟ ΡΟΔΙ Con el Vito: Παραδοσιακό Ισπανικό Andrew Lloyd Webber: Pie Jesu από Requiem. ΣΥΝΗΧΗΣΗ Κανόνας, Ligetti: Lux Aeterna B. Britten: The Spacious Firmament On High, βασισμένο πάνω σε τετράφωνο κανόνα του Tomas Tallis (Στοιχεία θεωρίας της Μουσικής μέσα απ την μελωδία, Α τόμος) από τη Σερενάτα για Τενόρο, Κόρνο και Έγχορδα «Η κιβωτός του Νόε». Οστινάτο Ισοκράτης Μπορντούν, Οστινάτο. Solomon Linda: The Lion Sleeps Tonight τραγούδι των Zulu. Descant. Clusters (Κλαστερς) Ligetti: Lux Aeterna Si si si: Παραδοσιακό τραγούδι από το Κόγκο (Ζαϊρ) ΣΥΓΧΟΡΔΙΕΣ Όλες οι συγχορδίες που περιλαμβάνονται στα αναλυτικά προγράμματα της Α και Β Γυμνασίου θα επαναληφθούν για εμβάθυνση μέσα από νέες ακροάσεις. Manana: Παραδοσιακό Ισπανικό τραγούδι Bamba: Παραδοσιακό Κουβανέζικο τραγούδι Solomon Linda: The Lion Sleeps Tonight τραγούδι των Zulu. 6
ΜΟΡΦΗ Όλες οι έννοιες σε σχέση με τη μορφή που περιλαμβάνονται στα αναλυτικά προγράμματα της Α και Β Γυμνασίου θα επαναληφθούν για εμβάθυνση μέσα από νέες ακροάσεις. Η μορφή σονάτας που είναι καινούρια έννοια να διδαχθεί μέσα από τις πιο κάτω ακροάσεις: W. A. Mozart: Eine Kleine Nachtmusic, σε Σολ Μείζονα, KV525, α κίνηση, Allegro L. Van Beethoven: Συμφωνία αρ. 5 σε Ντο ελάσσονα, οp. 67, α κίνηση, Allegro con Brio ΥΦΟΣ (ΣΤΥΛ) Όλες οι έννοιες που αφορούν το ύφος και περιλαμβάνονται στα αναλυτικά προγράμματα της Α και Β Γυμνασίου θα επαναληφθούν για εμβάθυνση μέσα από νέες ακροάσεις. Σύγκριση του ίδιου έργου με διαφορετική εκτέλεση Σύγκριση έργων διαφόρων εποχών (18 ου, 19 ος και 20ού, 21 ου αιώνα). Κοντσέρτο No.21 για πιάνο και ορχήστρα του Μότσαρτ μαζί με Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Schoenberg. Σύγκριση έργων διαφορετικού γένους (Jazz, Latin, Παραδοσιακά, Fusion, Κλασικά, κ.λπ.) Κατά τη σύγκριση θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να συζητούνται οι έννοιες: Μελωδία, Ρυθμός, Αρμονία, Ενορχήστρωση. ΥΦΗ Όλες οι εκφραστικές έννοιες που περιλαμβάνονται στα αναλυτικά προγράμματα της Α και Β Γυμνασίου θα επαναληφθούν για εμβάθυνση μέσα από νέες ακροάσεις. Ετεροφωνία Ομοφωνία Πολυφωνία Μονοφωνία Γιάννη Νικολάου: Παραμύθι από το δίσκο «οι άγγελοι του έρωτα». Chopin: Prelude No.20 στη Ντο ελάσσονα (ομοφωνία) Handel: Ηalleluiah από τον Μεσσία, συνδυασμός:ομοφωνία, πολυφωνία, μονοφωνία G. Bizet: L Arlesienne Σουίτα 7
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΟΡΓΑΝΟΓΝΩΣΙΑ Όλες οι εκφραστικές έννοιες που περιλαμβάνονται στα αναλυτικά προγράμματα της Α και Β Γυμνασίου θα επαναληφθούν για εμβάθυνση μέσα από νέες ακροάσεις. Χρήση Μουσικής Τεχνολογίας, Η.Υ. και Λογισμικού Μουσικής, Midi, Synthesizer. Όργανα του κόσμου, παραδοσιακά όργανα άλλων χωρών. Παραδοσιακά όργανα ελληνικής και κυπριακής παραδοσιακής μουσικής. Όργανα Συμφωνικής Ορχήστρας. Gustav Holst: Suite No.2 in F, Ι κίνηση March για φιλαρμονική/μπάντα Varese: Ionisation Sibelius: Finlandia Stravinsky: To πουλί της Φωτιάς (φινάλε) Κατασκευή αυτοσχέδιων οργάνων. ΣΗΜΕΙΟΓΡΑΦΙΑ Όλες οι εκφραστικές έννοιες που περιλαμβάνονται στα αναλυτικά προγράμματα της Α και Β Γυμνασίου θα επαναληφθούν για εμβάθυνση μέσα από νέες ακροάσεις. Κλασική σημειογραφία Προσωπική Σημειογραφία Γραφική Σημειογραφία Μοντέρνα Σημειογραφία Ιάννης Ξενάκης: Πυθόπρακτα. 8