Πανελλήνιες Εξετάσεις - 13 Ιουνή 018 Α.1 (γ) Α. (δ) Α.3 (α) Α.4 (δ) Α.5 Λ,Σ, Λ, Σ, Λ Φυσική Θετικού Προσανατολισµού Ενδεικτικές Λύσεις Θέµα Α Θέµα Β Β.1. (ι). ϐρίσκω την άγνωστη απόσταση µε πυθαγόρειο ϑεώρηµα Η µεταβολή της συχνότητας d = d 1 + d d = 5λ 1 Για το πλάτος ισχύει : f = f 1 υ λ = υ λ 1 λ 1 = λ http://www.perifysikhs.com 1
( ) A = A συνπ d d 1 = A λ συνπ ( ) λ1 λ = A Β.. (ιιι). Εφαρµόζω την Αρχή ιατήρησης της Στροφορµής, αφού η ϱοπή της δύνα- µης είναι µηδέν ( ) R L = L mr ω = m ω ω = 4ω Υπολογίζω το έργο µε ΘΜΚΕ K = ΣW W = 1 I ω 1 Iω = 1 m ( R Β.3. (ι). Από την εξίσωση συνέχειας για τον σωλήνα προκύπτει : A Γ υ Γ = A υ υ = υ Γ ) ω 1 mr ω = 3 mr ω Για την οριζόντια ϐολή που πραγµατοποιεί η ϕλέβα έχουµε : h S = υ t πτώσης = υ g υ = 8gh Εφαρµόζω τον Bernoulli πάνω σε µια ϱευµατική γραµµή ανάµεσα στα σηµεία Γ και και αξιοποιώ τις παραπάνω σχέσεις : P Γ + 1 ρυ Γ = P + 1 ρυ + ρgh... P Γ P = ρυ Γ Θέµα Γ http://www.perifysikhs.com
Γ.1 Το σώµα 1 πριν την κρούση εκτελεί ταλάντωση µε πλάτος A = l k και συχνότητα ω =, άρα όταν διέρχεται από την ϑέση ισορροπίας λίγο πριν την κρούση αποµακρύνεται από την πηγή µε ταχύτητα m 1 υ 1 = υ max = ωa = m/s Εφαρµόζω την Αρχή ιατήρησης της Ορµής για την κρούση : m 1 υ 1 = (m 1 + m )υ κ υ κ = 1m/s Μετά την κρούση το συσσωµάτωµα αποµακρύνεται από την πηγή, οπότε ο Ϲητούµενος λόγος ϑα είναι : f 1 f = υ ηχ υ1 υ ηχ υ ηχ υκ = 338 υ ηχ 339 Γ. Η ϑέση ισορροπίας ταυτίζεται µε την ϑέση ϕυσικού µήκους των ελατηρίων, άρα σε µια τυχαία ϑέση που απέχει x από την ϑέση ισορροπίας ϑα έχουµε : ΣF = k 1 x k x = (k 1 + k )x Αρα το συσσωµάτωµα εκτελεί απλή αρµονική ταλάντωση µε σταθερά επαναφοράς D = k 1 + k = k = 100N/m. Αφού η κρούση γίνεται στην ϑέση ισορροπίας της ταλάντωσης η ταχύτητα του συσσωµατώµατος είναι και η µέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης του. υ κ = ω A = D m A A = 0, m Γ.3 Ο δέκτης ϑα καταγράφει την ίδια συχνότητα µε την πηγή όταν δεν υπάρχει σχετική κίνηση µεταξύ τους, δηλαδή όταν ϑα σταµατήσει στιγµιαία, οπότε σε ακραία ϑέση. http://www.perifysikhs.com 3
T = π ω = π m D = π 5 s Γ.4 t = T 4 = π 10 s dp dt = ΣF = DA = 0kgm/s Θέµα.1 Εφαρµόζω Steiner για την ϱοπή αδράνειας της ϱάβδου ως προς το σηµείο Ο. I o = 1 ( ) l 1 Ml + M = 1 3 Ml Για το σύστηµα η ϱοπή αδράνειας ως προς το σηµείο Ο ϑα είναι :. Ο Ϲητούµενος ϱυθµός ϑα είναι : I ολ(o) = 1 3 Ml + 1 m R = 5kg m dl ολ dt = Στ εξ = Mg l συνφ = 7kg m /s.3 Εφαρµόζω ΘΜΚΕ για την περιστροφή του συστήµατος : K = ΣW K = Mg l (1 ηµφ) = 4J http://www.perifysikhs.com 4
.4 Ο κύλινδρος δέχεται από το νήµα µια τάση προς τα πάνω και στατική τρι- ϐή από το δάπεδο επίσης προς τα πάνω, ώστε να µπορεί να περιστραφεί σε ϕορά αντίθετη των δεικτών του ϱολογιού, ώστε να κατέρχεται κυλιόµενος χωρίς ταυτόχρονα να ολισθαίνει. Εφαρµόζω τους Νόµους Κίνησης για κύλινδρο και τροχαλία. Μεταφορική Κίνηση του κυλίνδρου ΣF x = ma cm mgηµφ T T s = ma cm (1) Περιστροφική Κίνηση του κυλίνδρου Στ = Ia γ T s R T R = 1 mr a γ Περιστροφική Κίνηση της τροχαλίας Οι δεσµοί της κίνησης είναι : Στ = Ia γ T R = Ia γ () * Κύλιση χωρίς ολίσθηση του κυλίνδρου ( το σηµείο επαφής µε το κεκλιµένο έχει µηδενική ταχύτητα): υ cm ωr = 0 υ cm = ωr a cm = a γ R (3) * Το νήµα δεν ολισθαίνει πάνω στην περιφέρεια της τροχαλίας και πάνω στην περιφέρεια του κυλίνδρου, άρα τα σηµεία επαφής έχουν την ίδια ταχύτητα µε το νήµα. υ cm + ωr = ω R υ cm = ω R a cm = a γr (4) * Κάθε σηµείο του κυλίνδρου έχει δύο ταχύτητες λόγω της σύνθετης κίνησης που εκτελεί, άρα ο υπολογισµός της ταχύτητας των σηµείων επαφής µε το δάπεδο και επαφής µε το νήµα έγινε µε την αρχή της επαλληλίας υ = υ cm + υ γρ http://www.perifysikhs.com 5
Επιλύοντας το σύστηµα των εξισώσεων (1),(),(3),(4) προκύπτει ότι a cm = 1m/s Οταν διανύσει το σώµα διάστηµα S έχει περάσει χρόνος t οπότε από τις εξισώσεις κίνησης ϑα προκύψει : x cm = S = 1 a cmt t = s υ cm = a cm t = m/s Λόγω χρόνου δεν έχουν γίνει τα σχήµατα! Γενικά σχόλια για τα ϑέµατα Τα ϕετινά ϑέµατα της Φυσικής Θετικού προσανατολισµού Γ Λυκείου ήταν διαβαθµισµένης δυσκολίας και σε υψηλότερο επίπεδο σε σχέση µε τα ϑέµατα του 016 και 017. Τα ϑέµατα είναι τεχνικά ϑέµατα που αντιµετωπίζουν οι µαθητές κατά την προετοιµασία τους όλη την χρονιά. Βέβαια η επιλογή τέτοιου είδους ϑεµάτων που ϐασίζονται στην µεθοδολογία αποµακρύνει τα ϑέµατα τελικά από την Φυσική, ϑα µπορούσε η επιτροπή ειδικά στο Θέµα να επιλέξει ένα ϑέµα Φυσικής και όχι ένα ϑέµα άθροισης µεθοδολογιών. ˆ Το Θέµα Α ήταν ένα επαρκές ϑέµα ϑεωρίας που εξέταζε ϐασικές έννοιες. Τα ερωτήµατα ήταν άρτια διατυπωµένα. ˆ Το Θέµα Β ήταν επαρκές ως προς τις διατυπώσεις του και είχε την απαραίτητη διαβάθµιση. Στο ϑέµα Β.3 αν και ήταν ϑέµα Φυσικής άρτια διατυπωµένο, το ερώτηµα του είχε πολλές αλγεβρικές πράξεις που δεν είχαν νόηµα. Θα µπορούσε το ερώτηµα να διατυπωθεί µε άλλο τρόπο. ˆ Το Θέµα Γ ήταν εφαρµογή των ϐασικών µεθοδολογιών στο κεφάλαιο των ταλαντώσεων και του ϕαινοµένου Doppler. εν ϑα δυσκολέψει τους µαθητές. http://www.perifysikhs.com 6
ˆ Το Θέµα ήταν ένα σύνθετο πρόβληµα µηχανικής στερεού σώµατος µε την κατάλληλη διαβάθµιση στο τελευταίο ερώτηµα του. Η επιλογή του περίπλοκου σχήµατος ήταν άστοχη καθώς η πολυπλοκότητα του δεν ταυτίζεται και µε τα ερωτήµατα που τέθηκαν στην συνέχεια. Επιµέλεια : ρ. Μιχάλης Καραδηµητρίου http://www.perifysikhs.com 7