Οδηγόρ απχαπίων για ηην επιλογή μεηαξύ λέβηηα και θεπμοζίθωνα

Οδηγόρ απχαπίων για ηην επιλογή μεηαξύ λέβηηα και θεπμοζίθωνα Γιατί να μάκετε για τθν επιλογι λζβθτα; Για να ζχετε τθν καλφτερθ δυνατι λφςθ για το ςπίτι ςασ! ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Ειςαγωγή 2. Είδη λζβητα υμβατικοί λζβητεσ Λζβητεσ πολλαπλών χρήςεων Λζβητεσ ςυμπφκνωςησ 3. Πώσ να επιλζξετε λζβητα 4. Πώσ να επιλζξετε θερμοςίφωνα για οικιακή χρήςη 5. υμπζραςμα 1

1. Ειςαγωγή Ο λζβθτασ είναι ζνασ κλειςτόσ ςωλινασ, μζςα ςτον οποίο κερμαίνεται ζνα υγρό κυρίωσ νερό. Το κερμαςμζνο νερό μεταφζρεται με ςωλινεσ, μζςω των οποίων φτάνει ςτισ κατάλλθλεσ ςυςκευζσ, ςε αυτι τθν περίπτωςθ βαλβίδεσ ανάμειξθσ και εξοπλιςμό κζρμανςθσ όπωσ κερμαντικά ςϊματα και εναλλάκτεσ κερμότθτασ. Ιςτορικά, οι λζβθτεσ βαςίηονται ςτθν ατμομθχανι ςτθν οποία καιγόταν άνκρακασ, για τθν παραγωγι ατμοφ, το οποίο οδιγθςε ςτθ βιομθχανικι επανάςταςθ. Ο βαςικόσ ςωλινασ, όπου το νερό κερμαινόταν ςυνικωσ ιταν φτιαγμζνοσ από χαλκό. Στισ μζρεσ μασ χρθςιμοποιοφνται διαφορετικά υλικά, ςυμπεριλαμβανομζνου του ανοξείδωτου χάλυβα. Το καφςιμο που χρθςιμοποιείται για τθ κζρμανςθ του νεροφ ποικίλει ανάλογα τον τφπο τθσ εγκατάςταςθσ: άνκρακασ, αζριο, πετρζλαιο και βιομάηα, π.χ., υγρά, ςτερεά ι αζρια καφςιμα, όλα χρθςιμοποιοφνται. Γενικά, ο τρόποσ λειτουργίασ είναι ίδιοσ για όλεσ αυτζσ τισ ςυςκευζσ και ςχθματικά παρουςιάηεται ςτο ςχεδ. 1. Το ςχιμα είναι ςυγκριτικά απλό το ςϊμα είναι κυλινδρικό και το εξωτερικό περίβλθμα μπορεί να διατθρεί αυτό το ςχιμα ι να μοιάηει με κουτί. Στθν εξωτερικι πλευρά του περιβλιματοσ υπάρχουν ςτόμια ειςόδων και εξόδων, κακϊσ και μθχανιςμοί για ελζγχουσ και μετριςεισ. 2

Στθν αγορά οι λζβθτεσ διατίκενται για οικιακισ χριςθσ ηεςτό νερό (π.χ. πλφςιμο, μπάνιο κ.τ.λ.) και κζρμανςθ, κακϊσ και ξεχωριςτζσ ςυςκευζσ ηεςτοφ νεροφ για οικιακζσ ανάγκεσ ι για κζρμανςθ. Στθν πραγματικότθτα οι λζβθτεσ ζχουν βελτιωκεί και εκςυγχρονιςτεί και παρόλο που κοςτίηουν περιςςότερο, είναι πιο αποδοτικοί, επιτρζποντασ διαφορετικοφσ τρόπουσ χριςθσ και οριςμζνοι τφποι επιτρζπουν εξ αποςτάςεωσ και ωριαία διαχείριςθ, π.χ. οδθγοφν ςε εξοικονόμθςθ κόςτουσ και ταυτόχρονα διακζτουν ζξυπνο χειριςμό. Γενικά, ο τρόποσ χριςθσ ενόσ ςυγκεκριμζνου λζβθτα περιγράφεται ςτο φφλλο οδθγιϊν και θ ςυντιρθςι του πραγματοποιείται από πιςτοποιθμζνουσ ειδικοφσ/οργανιςμοφσ. Η διάρκεια ηωισ ενόσ λζβθτα κυμαίνεται πάνω από 20 χρόνια. Αυτό κα είναι εφικτό μόνο ςτθν περίπτωςθ που ο λζβθτασ ςυντθρείται κατάλλθλα. Η επιλογι τθσ εγκατάςταςθσ ποικίλει ανάλογα τουσ κανονιςμοφσ, το διακζςιμο χϊρο, τον τφπο, τθν αποδοτικότθτα, τον καταςκευαςτι, τον τρόπο διαχείριςθσ, τισ πραγματικζσ ανάγκεσ του νοικοκφρθ, ςυμπεριλαμβανομζνων των επιλογϊν και των ςυνδυαςμϊν των διαφόρων πθγϊν ενζργειασ. 3

2. Είδη λζβητα Κατά τθν επιλογι κερμικισ εγκατάςταςθσ, πρζπει να ζχετε ξεκακαρίςει όςα χρειάηεται να ξζρετε για τουσ κανονιςμοφσ, τισ ανάγκεσ ςασ, τουσ τφπουσ και τισ μάρκεσ που διατίκενται ςτθν αγορά, τα πλεονεκτιματα και τα μειονεκτιματα του κάκε τφπου, κακϊσ και τθν ιςχφ και τθν παραγωγικότθτα αυτϊν. Εξυπθρετεί να ελζγξετε τισ λεπτομζρειεσ του προϊόντοσ ςτο διαδίκτυο, κακϊσ και να ςυγκεντρϊςετε πλθροφορίεσ για τθ γνϊμθ/εμπειρία διαφορετικϊν πελατϊν που ιδθ ζχουν αγοράςει μια ςυςκευι. Υπάρχουν πολλά φόρουμ ςτο διαδίκτυο ςτα οποία κα βρείτε ςυηθτιςεισ ςχετικά με τα πλεονεκτιματα και τα μειονεκτιματα ςχεδόν όλων των ςυςκευζσ που διατίκενται αυτι τθ ςτιγμι ςτθν αγορά. Οι βαςικοί τφποι λζβθτα είναι οι ακόλουκοι: - Συμβατικοί λζβθτεσ - Λζβθτεσ πολλαπλϊν χριςεων - Λζβθτεσ ςυμπφκνωςθσ 4

2.1. υμβατικοί λζβητεσ Για αυτοφ του είδουσ τθν εγκατάςταςθ ο λζβθτασ είναι καταςκευαςμζνοσ από χυτοςίδθρο. Κατά τθν καφςθ, απελευκερϊνεται κερμότθτα, θ οποία μζςω ενόσ μετατροπζα κερμότθτασ, μεταφζρεται ςτο νερό. Αν διακζτουν το κατάλλθλο μζγεκοσ μπορεί να επαρκοφν τόςο για ανάγκεσ κζρμανςθσ όςο και για οικιακζσ ανάγκεσ ςε ηεςτό νερό. Συνικωσ ζχουν μικρι χωρθτικότθτα νεροφ, ζτςι αν το ηεςτό νερό προορίηεται για τισ ανάγκεσ του νοικοκυριοφ, ςυνικωσ αυτό πρζπει να τοποκετείται ξεχωριςτά ςε άλλθ δεξαμενι. Το ςυγκεκριμζνο ςφςτθμα λζβθτα είναι αξιόπιςτο και ο ζλεγχοσ και θ διαχείριςι του κεωροφνται ςυγκριτικά απλοί. Η κατανάλωςθ ενζργειασ είναι μεγαλφτερθ από οριςμζνα πιο ςφνκετα μοντζλα, αλλά θ ςυντιρθςι του είναι ςχετικά φτθνι. Μπορεί να ικανοποιιςει τισ ανάγκεσ πολλϊν διαφορετικϊν καταναλωτϊν, αλλά όταν θ απαίτθςθ ςε ηεςτό νερό για οικιακι χριςθ είναι υψθλι, οριςμζνεσ φορζσ χρειάηεται αντικατάςταςθ τθσ δεξαμενισ αποκικευςθσ. Ενεργειακζσ αποδόςεισ ςε ποςοςτό πάνω από 80% είναι τυπικζσ για αυτζσ τισ ςυςκευζσ. Η νζα τεράςτια δεξαμενι θ οποία τροφοδοτείται από τθν θλιακι κερμότθτα όπωσ και ζνασ ςυμβατικόσ λζβθτασ. 5

2.2. Λζβητεσ πολλαπλών χρήςεων Οι λζβθτεσ αερίου πολλαπλϊν χριςεων χρθςιμοποιοφνται ευρζωσ. Οι λόγοι είναι ότι είναι εφκολοι ςτθ χριςθ, ςτθν τοποκζτθςθ και απαιτοφν μικρό διακζςιμο χϊρο. Δεν απαιτοφν ξεχωριςτι δεξαμενι ηεςτοφ νεροφ για οικιακι χριςθ κακϊσ ζχουν τθ δυνατότθτα να παράγουν γριγορα μεγάλεσ ποςότθτεσ ηεςτοφ νεροφ για πλφςιμο ροφχων, μπάνιο κ.τ.λ. Ωςτόςο ςε χαμθλότερεσ κερμοκραςίεσ περιβάλλοντοσ ίςωσ αδυνατοφν να καλφψουν ταυτόχρονα τισ ανάγκεσ κζρμανςθσ και ηεςτοφ νεροφ. Είναι δυνατόν με προςεγμζνθ επιλογι για ζνα μικρότερο νοικοκυριό (2 ατόμων), να ικανοποιοφνται όλεσ οι απαιτιςεισ κατά τθ διάρκεια του ζτουσ. 6

2.3. Λζβητεσ ςυμπφκνωςησ Οι λζβθτεσ ςυμπφκνωςθσ πλθροφν τισ υψθλότερεσ απαιτιςεισ για ευκολία ςε κζρμανςθ και ηεςτό νερό με υψθλι ενεργειακι απόδοςθ τθσ τάξεωσ του 90%. Ωσ πθγι ενζργειασ ζχουν το φυςικό αζριο και ςυνικωσ προορίηονται για αντικατάςταςθ ενόσ ςυμβατικοφ λζβθτα βενηίνθσ. Στισ ςυμβατικζσ εγκαταςτάςεισ ζνα μζροσ τθσ ενζργειασ του καυςίμου χάνεται ςτουσ αγωγοφσ. Στο λζβθτα ςυμπφκνωςθσ μεγάλο μζροσ αυτισ τθσ ενζργειασ ανακτάται, μζςω τθσ ςυμπφκνωςθσ των υδρατμϊν των καυςαερίων. Το ςυμπυκνωμζνο νερό ςτραγγίηεται αυτόματα. Οι λζβθτεσ ςυμπφκνωςθσ κοςτίηουν 50% περιςςότερο από ότι οι ςυμβατικοί, αλλά θ βελτιωμζνθ αποδοτικότθτά τουσ, οδθγεί ςε απόςβεςθ τθσ επζνδυςθσ ςε χρονικό διάςτθμα από 2 ζωσ 5 ζτθ. Η διάρκεια ηωισ τουσ υπό κατάλλθλεσ ςυνκικεσ λειτουργίασ και ςυντιρθςθσ, κυμαίνεται πάνω από 15 ζτθ. Οι λζβθτεσ ςυμπφκνωςθσ ςυνδυάηονται τζλεια με θλιακοφσ ςυλλζκτεσ για τθ κζρμανςθ του νεροφ. 7

3. Πώσ να επιλζξετε λζβητα; Η επιλογι του ςωςτοφ λζβθτα απαιτεί ζναν αρικμό εκτιμιςεων: Ο ςωςτόσ υπολογιςμόσ τθσ απαιτοφμενθσ ιςχφσ του λζβθτα, προχποκζτει ζναν ολοκλθρωμζνο υπολογιςμό κερμότθτασ για το κτίριο. Ο βακμόσ ζκκεςθσ του ςπιτιοφ π.χ. αςτικό περιβάλλον ι φπαικροσ και τα επίπεδα μόνωςθσ, κακϊσ και πρόςκετοι παράγοντεσ, όπωσ θ φπαρξθ κερμαινόμενθσ γειτονικισ ιδιοκτθςίασ κ.τ.λ. είναι ςθμαντικοί προκειμζνου να κακοριςτοφν οι απαιτιςεισ κζρμανςθσ. Ο αρικμόσ των χρθςτϊν και ο χρόνοσ χριςθσ κα κακορίςουν τισ απαιτιςεισ για ηεςτό νερό οικιακισ χριςθσ. Η ενεργειακι κλάςθ ενόσ λζβθτα τφπου Κλάςθσ Α, αντιςτοιχεί ςε μζγιςτθ ενεργειακι αποδοτικότθτα και ςε χαμθλότερα επίπεδα εκπομπϊν διοξειδίου του άνκρακα. Άλλοι παράγοντεσ που πρζπει να λθφκοφν υπόψθ είναι: Ο ανεφοδιαςμόσ καυςίμου για παράδειγμα, θ διακεςιμότθτα ςε φυςικό αζριο, βιομάηα ι οι παραδόςεισ πετρελαίου κζρμανςθσ Η διακεςιμότθτα του χϊρου εγκατάςταςθσ για παράδειγμα - τα κατακόρυφα ι τα οριηόντια μοντζλα είναι καταλλθλότερα; Η εκτίμθςθ τθσ πίεςθσ του ςυςτιματοσ για παράδειγμα - ο λζβθτασ κα μπορζςει να λειτουργιςει υπό πίεςθ από μία δεξαμενι με αυξθμζνθ παροχι νεροφ ι ζνασ μικρόσ, ειδικά καταςκευαςμζνοσ ςωλινασ πρζπει να αποτελζςει μζροσ του ςυςτιματοσ; 8

4. Πώσ να επιλζξετε θερμοςίφωνα για οικιακή χρήςη; Ο θερμοςίφωνασ για οικιακή χρήςη αποτελεί ηωτικι αναγκαιότθτα για κάκε νοικοκυριό, αλλά ςυχνά εμείσ οι καταναλωτζσ, αιςκανόμαςτε μπερδεμζνοι κατά τθ διαδικαςία επιλογισ κερμοςίφωνα κακϊσ θ αγορά προςφζρει μεγάλθ ποικιλία ςε τφπουσ, λειτουργίεσ και τιμζσ. Πολλοί εξ αυτϊν είναι θλεκτρικοί. Πριν επιλζξετε θερμοςίφωνα, πρζπει να κακορίςετε, πϊσ και για ποιο λόγο κα χρθςιμοποιθκεί. Αν δθλαδι χρειαηόςαςτε κερμοςίφωνα που κα εξυπθρετεί τισ κακθμερινζσ ανάγκεσ τθσ οικογζνειασ ι ζνα μικρό κερμοςίφωνα κουηίνασ για το πλφςιμο των πιάτων. Οι κερμοςίφωνεσ για οικιακι χριςθ μποροφν να ταξινομθκοφν ωσ ακολοφκωσ: Θερμοςίφωνεσ κερμοςυςςϊρευςθσ. Τα κφρια κριτιρια που κα πρζπει να πλθροφνται κατά τθν επιλογι κερμοςίφωνα κερμοςυςςϊρευςθσ είναι ο όγκοσ του, το ςχιμα και οι ςυνολικζσ διαςτάςεισ, το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμζνοσ ο κερμοςίφωνασ, θ ιςχφσ και τελευταίο αλλά εξίςου ςθμαντικό θ χρονικι διάρκεια τθσ εγγφθςθσ. Οι ςυγκεκριμζνοι κερμοςίφωνεσ προςτατεφονται από τθ διάβρωςθ, μζςω τθσ κατάλλθλθσ επιλογισ υλικϊν και ίςωσ μζςω τθσ διάλυςθσ υλικϊν ωσ γαλβανικι άνοδοσ. Στιγμιαίοι κερμοςίφωνεσ. Οι ςυγκεκριμζνοι είναι πολφ χριςιμοι κακϊσ παρζχουν ηεςτό νερό πολφ γριγορα. Αναφορικά με τθν τιμι τουσ, είναι ακριβότεροι και απαιτοφν μεγάλθ παροχι ενζργειασ. Ο τφποσ του ςτιγμιαίου κερμοςίφωνα που κα επιλζξουμε κακορίηεται απόλυτα από τισ ανάγκεσ μασ. Για τθν κουηίνα μποροφμε να επιλζξουμε ζνα κερμοςίφωνα ιςχφοσ περίπου 8 kw, ενϊ αν χρθςιμοποιοφμε το κερμοςίφωνα για μπάνιο, κα πρζπει να επιλζξουμε ζναν ιςχφοσ όχι λιγότερο από 13 kw (για τζτοιο επίπεδο ιςχφσ, απαιτείται τριφαςικό ρεφμα και θ μελζτθ από ειδικό θλεκτρολόγο κακίςταται επιτακτικι). 9

Αςφάλεια, Λειτουργία και Έλεγχοσ του θερμοςίφωνα Οι κερμοςίφωνεσ οικιακισ χριςθσ ζχουν τα ακόλουκα γενικά ςυςτιματα ελζγχου: Βαλβίδα αποςυμπίεςησ: Η λειτουργία τθσ είναι να κρατάει ςτακερι τθν πίεςθ ςτο κερμοςίφωνα. Όταν το νερό κερμαίνεται θ πίεςθ αρχίηει να αυξάνεται. Όταν φτάςει ςε μια ςυγκεκριμζνθ τιμι θ βαλβίδα αντεπιςτροφισ αποβάλει νερό και με τον τρόπο αυτό ελαττϊνεται θ πίεςθ. Ακόμθ μία λειτουργία αυτισ τθσ βαλβίδασ είναι να αποτρζπει τθ διαρροι του ηεςτοφ νεροφ μζςω του ςωλινα κρφου νεροφ, κακορίηοντασ με αυτό τον τρόπο μόνο μία κατεφκυνςθ ςτθ ροι του νεροφ. Οι βαλβίδεσ αντεπιςτροφισ είναι εγκατεςτθμζνεσ ςτουσ ςωλινεσ κρφου νεροφ, δίπλα ςτο κερμοςίφωνα. Σο θερμικό ρελζ ι κερμοςτάτθσ αποκόπτει τθν τάςθ του ρεφματοσ ςτο κερμοςίφωνα όταν επιτευχκεί θ απαιτοφμενθ κερμοκραςία, και όταν το νερό κρυϊνει αυτόματα ενεργοποιεί ξανά το κερμοςίφωνα. Η κερμοκραςία ςτθν οποία το ρελζ αποκόπτει τθν τάςθ του ρεφματοσ μπορεί να ρυκμιςτεί ανάλογα. Υπό κανονικζσ ςυνκικεσ λειτουργίασ ενόσ ρελζ, πρζπει να ακοφγεται ζνασ χαρακτθριςτικόσ χτφποσ τικ κατά τθν περιςτροφι του κλειδιοφ που ρυκμίηει τουσ βακμοφσ 10

κερμοκραςίασ. Αυτόσ ο χτφποσ είναι ο ιχοσ που κάνει θ επαφι κατά τθν ενεργοποίθςθ και απενεργοποίθςθ. Ο χειροκίνητοσ διακόπτησ χρθςιμοποιείται για να ενεργοποιθκεί ο κερμοςίφωνασ και αντίςτοιχα να απενεργοποιθκεί χειροκίνθτα. Υπάρχουν πολλοί τφποι διακοπτϊν: - για παράδειγμα πζντε κζςεων περιςτροφισ. Διακζτει 5 κζςεισ - 0, I, II, III, IV. Χρθςιμοποιείται για κερμοςίφωνεσ με περιςςότερα από 2 τερματικά. Με τθ βοικεια ενόσ τζτοιου διακόπτθ μπορεί να ρυκμιςτεί θ ιςχφσ του κερμοςίφωνα ϊςτε να ηεςτάνει το νερό πιο αργά ι πιο γριγορα. Όταν ο άξονασ του διακόπτθ περιςτρζφεται μικροί εκκεντροφόροι άξονεσ ενεργοποιοφν και απενεργοποιοφν διαφορετικζσ πλάκεσ και με αυτό τον τρόπο θ τάςθ εφαρμόηεται ςε διαφορετικζσ πλάκεσ ςτα τερματικά του κερμοςίφωνα. δφο κζςεων ζχει μόνο δφο επίπεδα ενεργοποίθςθσ και απενεργοποίθςθσ. Χρθςιμοποιείται για κερμοςίφωνεσ με δφο τερματικά και ςτακερι ιςχφ. Διακόπτθσ κλειδί χρθςιμοποιείται ςε κερμοςίφωνεσ με δφο τερματικά. Η ιςχφσ αυτοφ του κερμοςίφωνα δεν μπορεί να ρυκμιςτεί διακζτει μόνο δφο κζςεισ - ενεργοποίθςθσ και απενεργοποίθςθσ. Αυτοί οι διακόπτεσ ςυνικωσ ζχουν μία μικροςκοπικι λάμπα θ οποία χρθςιμεφει ωσ ζνδειξθ για τθν κατάςταςθ του κερμοςίφωνα - ενεργοποιθμζνοσ ι απενεργοποιθμζνοσ. 11

Εξωτερικόσ πίνακασ θερμοςίφωνα ςε πολλζσ περιπτϊςεισ ζνασ πίνακασ ελζγχου τοποκετείται ζξω από το δωμάτιο ςτο οποίο είναι εγκατεςτθμζνοσ ο κερμοςίφωνασ. Εκτόσ από το διακόπτθ που ενεργοποιεί και απενεργοποιεί το κερμοςίφωνα, μπορεί να διακζτει και μία υποδοχι θ οποία ςυνδζει μία πρόςκετθ θλεκτρικι ςυςκευι. Αυτοί οι πίνακεσ πωλοφνται ςε ςυγκεκριμζνθ μορφι με φωςφοροφχουσ διακόπτεσ, οι οποίοι καταςκευάηονται ςτθ Βουλγαρία και διακζτουν δφο διακόπτεσ αποκοπισ π.χ. μποροφν να διακόψουν τόςο τθ φάςθ όςο και το ουδζτερο. 12

5. υμπζραςμα Εντάξει, αυτό ιταν όλο για τθν εκμάκθςθ αυτισ τθσ εκπαιδευτικισ ενότθτασ. Τι μπορείτε να κάνετε τϊρα? Ελζγξτε το λζβθτα που διακζτετε και δείτε αν μπορείτε να αναγνωρίςετε τον τφπο του και το καφςιμο που χρθςιμοποιεί Θα μποροφςατε να προςπακιςετε να ςυμπλθρϊςετε το ακόλουκο ςφντομο κουίη (για διασκέδαση) και να δοκιμάςετε τισ γνϊςεισ ςασ γφρω από την επιλογή μεταξφ λζβητα και θερμοςίφωνα. Καλι Τφχθ! Άλλεσ εκπαιδευτικζσ ενότητεσ που ίςωσ θζλετε να μελετήςετε: Οδηγόσ αρχαρίων για την Ενζργεια και Ιςχφ Οδηγόσ αρχαρίων για τισ Ανανεώςιμεσ Πηγζσ Ενζργειασ Οδηγόσ αρχαρίων για τον Ηλεκτριςμό Οδηγόσ αρχαρίων για το Πώσ να παράγετε τη δική ςασ ενζργειασ και να αμείβεςτε για αυτό 13

Στοιχεία επικοινωνίασ: Bulgarian Construction Chamber Sofia 1784 6, Mihail Tenev Str. Tel (+359 2) 806 29 11 email ngeorgieva@ksb.bg Όλεσ οι πλθροφορίεσ που παρουςιάηονται ςτθν ενότθτα αυτι αποτελοφν προϊόν του προγράμματοσ Senior Engagement in a Green Economy Project (SEE-GREEN) το οποίο χρθματοδοτείται από το Πρόγραμμα Δια Βίου Μάκθςθσ (Gruntdvig) τθσ Ευρωπαϊκισ Επιτροπισ. Το ζργο αυτό ξεκίνθςε τον Νοζμβριο του 2011 και κα ολοκλθρωκεί τον Νοζμβριο του 2013. Για περιςςότερεσ πλθροφορίεσ ι για να λάβετε μζροσ τθν online κοινότθτα μασ επιςκεφτείτε τθν ιςτοςελίδα του ζργου: http://www.see-green.eu/seegreensite/en/ 14