NIVEL GESTIÓN. MÓDULO 2 LIBERACIÓN DEL SECTOR ELÉCTRICO. TARIFAS DE APLICACIÓN

NIVEL GESTIÓN. MÓDULO 2 LIBERACIÓN DEL SECTOR ELÉCTRICO. TARIFAS DE APLICACIÓN TARIFA DEÚLTIMO RECURSO.

A LIBERALIZACIÓN DO SECTOR ELÉCTRICO TARIFAS DE APLICACIÓN TARIFA DE ÚLTIMO RECURSO A Coruña, 16 de outubro de 2009

0. BREVE RESEÑA HISTORICA ANTES DE 1985 Empresas verticais: xeración, transporte e distribución. Planificación centralizada (PEN). Cada empresa buscaba o seu óptimo. RECA supervisaba o bo funcionamento do sistema. Propietario da rede = propietario do servizo-produto. DESPOIS DE 1985 Lei de Explotación Unificada: Coordinación do conxunto xeración-transporte independentemente da súa propiedade. Buscábase un óptimo do conxunto do Estado: máis eficiencia. Nacionalización da rede de transporte: definila, valorala e pagala. Necesidade dun operador do sistema sen intereses económicos nin en xeración nin en distribución.

1. INTRODUCIÓN Coa aprobación da Lei 54/1997, do 27 de novembro, do sector eléctrico púxose en marcha o novo sistema eléctrico español (actualmente modificada pola Lei 17/2007, do 27 de novembro para adaptala á Directiva 2003/54/CE), que se caracteriza por: Separación dos subsectores eléctricos tradicionais: xeración, transporte e distribución. Evolución dun réxime estatal planificado a un réxime de libre competencia e liberalizado. Actividades reguladas: transporte e distribución Actividades liberalizadas: producción e comercialización. Obxectivos que se perseguen: Mellorar a calidade do servizo Obter prezos da electricidade competitivos

2. NOVO MARCO REGULAMENTARIO. PRINCIPIOS FUNDAMENTAIS 2.1. ANTECEDENTES Directiva UE (96/92/CE) de 19 de decembro, sobre normas comúns para o desenvolvemento do mercado interior da electricidade (fixa obxectivos e prazos). Lei Ordenación Sistema Eléctrico (LOSEN) de 1994, Protocolo Nova Regulamentación do Sistema Eléctrico (1996). 2.2. PRINCIPIOS FUNDAMENTAIS Liberdade de construción de novas centrais. Competencia entre as empresas produtoras. Liberdade do consumidor para contratar subministrador e prezo do kwh. Liberdade de comercialización da electricidade. Productores, distribuidores,comercializadores e consumidores poden comprar electricidade de calquera país comunitario. Liberdade de acceso ás redes de transporte e distribución. Liberdade de comprar e vender a empresas e consumidores de toda a UE

3. ÓRGANOS DE XESTIÓN Para facer posible o funcionamento do novo sistema, a Lei 54/1997 (actualmente modificada pola Lei 17/2007) creou dous novos organismos. 3.1. OPERADOR DO MERCADO (OMEL) => ASPECTOS ECONÓMICOS Encargado da casación entre as ofertas e as demandas do mercado da xeración. Determina o prezo final resultante da casación (prezo marxinal). Ordénanse as ofertas de compra por prezos decrecentes e a de venda por prezos crecentes Sociedade Mercantil: ningún accionista pode ter máis del 10% do capital. 3.2. OPERADOR DE SISTEMA (REE) => ASPECTOS TÉCNICOS Coordina o sistema de producción e o transporte de electricidade. Xestiona os intercambios internacionais para garantir a seguridade e a calidade da subministración. As compañías operadoras do Mercado e o do Sistema traballan cun alto grado de coordinación.

4. ORGANISMOS DE REGULAMENTACIÓN 4.1. MINISTERIO DE INDUSTRIA Establece a regulamentación das actividades eléctricas. Regula a organización e funcionamento do mercado de producción. Fixa as tarifas eléctricas. Establece os requisitos de calidade. 4.2. COMISION NACIONAL DE ENERGIA (CNE) Órgano consultivo en materia eléctrica. Actúa de árbitro entre os axentes do sistema. Vela pola libre competencia. Inspecciona as instalacións eléctricas.(condicións técnicas e económicas) Elabora normas para mellorar o funcionamento do sistema. 4.3. COMUNIDADES AUTÓNOMAS Desenvolvemento da nova Lei no ámbito da súa competencia. Inspecciona as instalacións eléctricas cando non afecte a outra Comunidade. Promove instalacións de coxeración, enerxías renovables e aforro enerxético.

5. REAL DECRETO LEY 1955/2000 Establece o marco normativo das actividades de: transporte, comercialización, subministración e autorización de instalacións. O novo sistema ten moi en conta aos usuarios: Garantía de subministración a todos os consumidores. Calidade do servizo. Os poderes públicos non van actuar directamente senón que van a exercer unha supervisión a través de entidades e mecanismos definidos A calidade, dependerá: Do número e duración das interrupcións. Da calidade de onda: UNE-EN 50.160. Novo procedemento CEI 61.000-4- 30 Da atención ao cliente. Pola extensión, a calidade, clasifícase en: Calidade individual. Calidade zonal: urbana, semi-urbana, rural concentrada e rural dispersa.

5.1. CALIDADE INDIVIDUAL O distribuidor dispón dun sistema de rexistro de incidencias (ECO797/2002) que lle permite determinar a calidade da subministración das súas redes con cada un dos consumidores conectados. As interrupcións (maiores de 3 minutos) non deberán superar os seguintes valores ao ano (Real decreto 1634/2006, do 29 de decembro): M.T. 1 kv 36 B.T. V 1kV Nº de horas Nº de interrupcións Nº de horas Nº de interrupcións Zona urbana 3,5 7 5 10 Zona semiurbana 7 11 9 13 Zona rural concentrada 11 14 14 16 Zona rural dispersa 15 19 19 22 Urbana: conxunto municipios dunha provincia con máis de 20.000 subministracións Semiurbna: conxunto municipios dunha provincia con número de subminstracións comprendido entre 20.000 e 2.000 Rural concentrado: idem entre 2.000 e 200 subministracións Rural disperso: idem con menos de 200 subminsitracións TENSION = +- 7% Valor nominal O seu incumprimento obrigará ao distribuidor a aplicar descontos do 10% da facturación.

5.2. CALIDADE ZONAL Cada distribuidor debe manter uns niveis de calidade nas zonas en que desenvolve a súa actividade, calculados como media da falta de continuidade anual do conxunto de municipios agrupados por provincia. Os valores límite anuais son, segundo RD 1634/2006, do 29 de decembro: TIEPI horas Percentil *80 do TIEPI horas TIEPI Número Zona urbana 1,5 2,5 3 Zona semiurbana 3,5 5 5 Zona rural concentrada 6 10 8 Zona rural dispersa 9 15 12 * Valor do TIEPI que non é superado polo 80% dos municipios do ámbito provincial definido. En zonas de calidade baixa pódense presentar programas de investimento para incluír en plans de calidade vía tarifa (rural). Ningunha zona poderá estar incluída máis de 2 anos en plans de calidade. Darase prioridade ás zonas con peores índices de calidade. O Ministerio de Industria poderá establecer outros indicadores e revisar os límites dos valores establecidos.

6. A LIBERALIZACIÓN DO SECTOR Iniciase coa publicación da Lei 54/1997 (modificada pola Lei 17/2007) e remátase coa aparición das TUR OBXECTIVOS: Poder elixir a empresa e negociar con ela as condicións do contrato. Prezos máis competitivos. Mellor calidade no servizo. Descontos na facturación por incumprimento da calidade. En definitiva que a electricidade ao igual que calquera outro produto de consumo estea sometido ás leis da oferta e da demanda.

6.1. A SUBMINISTRACIÓN DE ENERXÍA

6.2. ORGANIZACIÓN DO SECTOR ELÉCTRICO:

6.3. SUBMINISTRO AOS CONSUMIDORES NO MERCADO LIBERALIZADO

7. XERACIÓN DE ELECTRICIDADE CAPACIDADE INSTALADA 2008

7. XERACIÓN DE ELECTRICIDADE SECTOR ELÉCTRICO 2008

8. TRANSPORTE E DISTRIBUCIÓN A actividade de transporte consiste na condución da enerxía eléctrica a moi alta tensión. No sistema eléctrico peninsular esta actividade integra as liñas de tensión igual ou superior a 220 kv e as interconexións internacionais. A alta tensión asegura unhas perdas de rede menores.

REDE DE TRANSPORTE

TRANSPORTE E DISTRIBUCIÓN AS INTERCONEXIÓNS INTERNACIONAIS

TRANSPORTE E DISTRIBUCIÓN A actividade de distribución consiste na condución da enerxía eléctrica desde as redes de transporte ao consumidor final. (Año 2007) Enerxía distribuida: 238.875 GWh

DISTRIBUCIÓN DE ELECTRICIDADE Principais empresas de distribución Preto de 320 Pequenos distribuidores (2,62% da enerxía subministrada) 5 grandes empresas distribuidoras (Iberdrola+Endesa teñen unha cota do 78%)

9. O NOVO SISTEMA DE FACTURACIÓN DE ENERXÍA ELÉCTRICA O 1 de xullo de 2009 desapareceron as tarifas integrais e entraron en servizo as tarifas de último recurso (TUR). AS TUR. Son as novas tarifas ás que poden acollerse os consumidores conectados en BT e cunha potencia contratada igual ou inferior a 10 kw. Xorden para protexer aos consumidores que non atopen atractivas as condicións do mercado libre. Son prezos fixados polo Goberno do Estado e poden ser revisados cada 3 meses. A subministración de electricidade realízana as empresas comercializadoras de último recurso. Utilizan a aditividade de custos e perseguen eliminar o déficit de tarifa

O NOVO SISTEMA DE FACTURACIÓN DE ENERXÍA ELÉCTRICA O BONO SOCIAL As persoas físicas que teñan unha potencia contratada inferior a 3 kw na súa vivenda habitual. Os consumidores con 60 ou máis anos que acrediten ser pensionistas do Sistema de SS por xubilación, incapacidade permanente ou viuvez e perciban as contías mínimas. As pensións non contributivas de xubilación e invalidez para maiores de 60 anos. Os consumidores que acrediten ser familias numerosas. Os consumidores que acrediten formar parte dunha unidade familiar que teña todos os seus membros en situación de desemprego.

O NOVO SISTEMA DE FACTURACIÓN DE ENERXÍA ELÉCTRICA Cales son as Comercializadoras de Último Recurso? Endesa Energía XXI, SL. Iberdrola Comercialización de Último Recurso, SAU. GAS NATURAL SUR, SDG, SA. Hidrocantábrico Energía Último Recurso, SAU. E.ON Comercializadora de Último Recurso, SL.

O NOVO SISTEMA DE FACTURACIÓN DE ENERXÍA ELÉCTRICA Que opcións temos de contratar a subministración? A) B) Se a potencia contratada é igual ou inferior a 10 kw: Contratar a TUR. Ir ao mercado libre. Se a potencia contratada é superior a 10 kw: Antes do 1 de xullo de 2009 ir ao mercado libre e contratar a subministración cunha comercializadora. Se non se contrata cunha comercializadora, a subministración pasará a ser asumida automaticamente por unha empresa CUR e aplicará un prezo que se incrementará trimestralmente un 5% ata acadar o 20%, e finalmente, en outubro de 2010, se aínda non se contratou no mercado libre, procederase ao corte da subministración.

POTENCIA (KW) O NOVO SISTEMA DE FACTURACIÓN DE ENERXÍA ELÉCTRICA Se a potencia contratada é superior a 10 kw: Optar obrigatoriamente por contratar o subministro a un prezo pactado libremente cun comercializador, cun produtor ou cun axente externo. Para grandes consumidores, unha opción será comprar enerxía eléctrica no mercado maiorista da electricidade (POOL). Que é necesario analizar antes de elixir a mellor alternativa? Antes de solicitar oferta a un comercializador, débense coñecer DEMANDA DE ENERGIA ELECTRICA as características da subministración: Nivel de consumo Necesidades de potencia Tensión da subministración A distribución temporal do consumo A continuación solicitar ofertas a distintos comercializadores e comparar prezos. 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 0:00 1:00 2:00 3:00 4:00 5:00 6:00 7:00 8:00 9:00 10:00 11:00 12:00 13:00 HORA 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23:00 02/01/2009 03/01/2009 04/01/2009 05/01/2009 06/01/2009 07/01/2009 08/01/2009

O NOVO SISTEMA DE FACTURACIÓN DE ENERXÍA ELÉCTRICA No mercado liberalizado, o prezo final que pagarán os consumidores incorpora de forma aditiva. Os custos de produción de enerxía. As peaxes de acceso. Os custos de comercialización. Polo tanto, na compra de enerxía eléctrica non hai economía de escala nos prezos, xa que o prezo final da electricidade depende de: Prezo base (POOL+futuros+...) + Peaxes (regulados) + Custos variables (lecturas, número de facturas,...). Nas operacións que se fan cos clientes incorpóranse todos estes custos e se repercuten no prezo do kwh. A maior consumo, a repercusión sobre o prezo do kwh é menor.

O NOVO SISTEMA DE FACTURACIÓN DE ENERXÍA ELÉCTRICA 10. MERCADO DE PRODUCCION Mercado diario Mercado intradiario OMEL Xestión de restriccións da rede Regulación secundaria Regulación terciaria Xestión de desvíos Tempo real - emerxencia REE

MERCADO DIARIO o o o o o Negócianse as compras e vendas de enerxía para todas as horas do día seguinte. Os axentes envían (vía electrónica) ofertas de compra e venda para todo o día seguinte, antes das 10:00 h. OMEL verifica se hai erros nas ofertas. Só poden enviar oferta de compra os axentes compradores. Están obrigados a presentar ofertas os xeradores das empresas eléctricas. Por grupo xerador As hidráulicas pódense agrupar as da mesma conca. Poden introducir condicións (rampas...) o o Ordénanse as ofertas de compra por prezos decrecentes e as de venda por prezos crecentes e búscase o punto de cruce entre ambas o prezo se corresponde coa última oferta de venda aceptada. Entre as 12:00h e as 14:00h se analizan as restriccións Se é viable se executa Se non é viable búscanse solucións

MERCADO INTRADIARIO o o o o Negócianse axustes de producción e compras do mercado diario sobre a base de nova información (fallo dunha instalación...). Hai ata 6 sesións. A primeira péchase ás 17:00h para un horizonte de 21:00h do día D ata as 24:00h do D+1. Só poden participar axentes (compradores e vendedores) que presenten ofertas ao mercado diario XESTIÓN DE RESTRICCIÓNS o A casación do mercado diario non considera as limitacións que poden impoñer a rede de transporte ao programa de xeración: Non hai capacidade de transporte. Necesidade de máis xeración nunha zona determinada. o Cando xorden restriccións, REE modifica os programas dos xeradores seguindo criterios económicos: retira ou introduce grupos de acordo coa orde de preferencia en casación mercado.

SERVICIOS COMPLEMENTARIOS O seu obxectivo é garantir o equilibrio instantáneo entre xeración e demanda sendo xestionado polo Operador do Sistema. Regulación secundaria: o Xeración que de forma case instantánea (100 ) pode modificar o seu nivel de produción á alza ou á baixa. O operador do sistema resolve competitivamente un mercado de banda que indica a dispoñibilidade para variar programas de xeración.esta disposición se retribue independentemente do uso por toda a demanda. Se o sistema fai uso desta dispoñibilidade, se recibe un pagamento adicional por enerxía. Regulación terciaria: o Xeración que en menos de 15 pode modificar o seu nivel de produción. É retribuida de acordo co uso da enerxía por quen incorra en desvíos, a un prezo establecido competitivamente. Xestión de desvíos: o Outros: o Mercados resoltos competitivamente por períodos entre dúas sesións do mercado intradiario debido a desvíos significativos entre os programas de xeración e a demanda estimada por REE. Medidas excepcionais do operador do sistema; se valoran a 1,15 x Prezo mercado diario (Subir)/0,85 x Prezo mercado diario (baixar).

O NOVO SISTEMA DE FACTURACIÓN DE ENERXÍA ELÉCTRICA

O NOVO SISTEMA DE FACTURACIÓN DE ENERXÍA ELÉCTRICA

O NOVO SISTEMA DE FACTURACIÓN DE ENERXÍA ELÉCTRICA PREZO POLO USO DAS REDES (TARIFAS DE ACCESO) Son cargos polo uso das redes de transporte e distribución. Estas tarifas páganse ao distribuidor ao que fisicamente se está conectado ou ben formarán parte do prezo pactado co comercializador. Para alta e baixa tensión veñen reguladas no Real decreto 1164/2001, do 26 de decembro). Son fixados polo Goberno do Estado

O NOVO SISTEMA DE FACTURACIÓN DE ENERXÍA ELÉCTRICA A estrutura das tarifas de acceso é a seguinte A) Termo de potencia: Contratarase unha potencia para cada un dos períodos tarifarios. A potencia a facturar dependerá da potencia contratada e facturada. O TP corresponderá ao sumatorio que resulte do produto da potencia a facturar polo prezo unitario da potencia de cada período B) Termo de enerxía Sumatorio de multiplicar a enerxía activa consumida en cada período polo termo de enerxía correspondente. C) Penalización por reactiva Aplícase cando o consumo por ER supera o 33% do consumo de enerxía activa (cos fi<0,95).

FACTURACIÓN DAS TARIFAS DE ACCESO Cálculo do termo de potencia. O termo de facturación de potencia será o sumatorio resultante de multiplicar a potencia a facturar en cada período tarifario, polo termo de potencia correspondente, segundo a seguinte fórmula: FP Onde: P fi = potencia a facturar no período tarifario i, expresada en kw t pi = prezo anual do termo de potencia do período tarifario i i i Facturarase mensualmente a doceava parte do resultado de aplicar a fórmula anterior. n l t pi P fi

FACTURACIÓN DAS TARIFAS DE ACCESO Cálculo da potencia mediante maxímetro. Se a potencia máxima demandada pola instalación e rexistrada polo maxímetro no período de facturación sobrepasa o 5% da contratada, o exceso de potencia (sobre este 5%) incrementarase nun 200%. Se a potencia máxima demandada fose inferior ao 85% da contratada, facturarase unha potencia igual ao 85%. Se a potencia máxima demandada, rexistrada polo maxímetro no período de facturación, está dentro do +5% e de -15%, respecto da contratada, a potencia rexistrada será a que se facture Exemplo de cálculo de la potencia mediante maxímetro Potencia contratada Marxes (+5%, -15%) 100 kw 85 kw 105 kw Lectura maxímetro Exceso Recargo (200 %) Potencia facturada 60 kw - - 85 kw 90 kw - - 90 kw 130 kw 25 kw 50 kw 180 kw

FACTUARACIÓN DAS TARIFAS DE ACCESO Cálculo do termo de enerxía O termo de facturación de enerxía activa será o sumatorio resultante de multiplicar a enerxía consumida e medida polo contador en cada período tarifario polo prezo do termo de enerxía correspondente, segundo a seguinte fórmula: FE i i n l E i t ei Onde: E i = enerxía consumida no período tarifario i, expresada en kwh t ei = prezo do termo de enerxía do período tarifario i O termo de facturación de enerxía activa facturarase mensualmente, incluíndo a enerxía consumida no mes correspondente a cada período tarifario i. Na tarifa simple de baixa tensión, a facturación poderá ser bimestral.

FACTUARACIÓN DAS TARIFAS DE ACCESO Cálculo da penalización por enerxía reactiva O termo de facturación por enerxía reactiva será de aplicación a calquera tarifa, para o cal deberase dispoñer do contador de enerxía reactiva permanentemente instalado, agás nos casos da tarifa simple de baixa tensión 2.0 A. Este termo aplicarase sobre todos os períodos tarifarios, agás o período 3, para as tarifas 3.0 A e 3.1 A, e no período 6, para as tarifas 6, sempre que o consumo de reactiva exceda o 33 por 100 do consumo de activa durante o período de facturación considerado (cos φ < 0,95) e unicamente afectará a ditos excesos. Cando un consumidor teña un consumo de enerxía reactiva superior a 1,5 veces ao de enerxía activa en tres ou máis medicións, a empresa distribuidora que lle subministra deberá comunicarllo ao organismo competente da Comunidade Autónoma, quen poderá establecer ao consumidor un prazo para a mellora do seu factor de potencia e, se non se cumprira o prazo establecido, poderá chegar a ordear a suspensión do dereito ao acceso ás redes en tanto non se mellore a instalación na medida precisa. A forma de corrixir o exceso de consumo de enerxía reactiva é mediante a instalación dunha batería de condensadores, que compensarán automaticamente o consumo. A instalación destes equipos amortízase economicamente nun prazo de tempo normalmente inferior a 3 anos naquelas empresas nas que as penalizacións por exceso de consumo de enerxía reactiva sexan repetitivas. Ademais, se a compensación faise próxima aos equipos consumidores no interior da empresa pódense evitar problemas de sobrecargas de condutores e disparos de proteccións dos equipos.

O NOVO SISTEMA DE FACTURACIÓN DE ENERXÍA ELÉCTRICA NOME TARIFA RANGO POTENCIA NÚMERO PERÍODOS HORARIOS NIVEL DE TENSIÓN TARIFAS DE BAIXA TENSIÓN Tarifa 2.0 A Tarifa 2.1.A 10 kw 10<P<15 1 ó 2 1kV Tarifa 3.0 A > 15 kw 3 1 kv TARIFAS DE ALTA TENSIÓN Tarifa 3.1 A 450 kw 3 1 kv e < 36 kv Tarifa 6.1 > 450 kw 6 1 kv e < 36 kv Tarifa 6.2-6 36 kv e < 72,5 kv Tarifa 6.3-6 72,5 kv e < 145 kv Tarifa 6.4-6 145 kv Tarifa 6.5-6 Conexións internacionais

Tarifa 2.0 DHA (potencia inferior a 10 kw con DH) Tarifa 2.1 DHA (potencia entre 10 y 15 kw con DH) Inverno Verán Punta Val Punta Val 12-22 h 0-12 e 22-24 h 13-23 h 0-13 e 23-24 h Tarifa 3.0A (baja tensión) e 3.1.A (alta tensión) con tres discriminaciones horarias Mes/Hora 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 2 2 2 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 2 2 3 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 2 2 4 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 5 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 6 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 7 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 8 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 9 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 10 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 11 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 2 2 12 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 2 2

Tarifa 6 Mes/Hora 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 6 6 6 6 6 6 6 6 2 2 1 1 1 2 2 2 2 2 1 1 1 2 2 2 2 6 6 6 6 6 6 6 6 2 2 1 1 1 2 2 2 2 2 1 1 1 2 2 2 3 6 6 6 6 6 6 6 6 4 4 4 4 4 4 4 4 3 3 3 3 3 3 4 4 4 6 6 6 6 6 6 6 6 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 6 6 6 6 6 6 6 6 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 6a* 6 6 6 6 6 6 6 6 4 3 3 3 3 3 3 4 4 4 4 4 4 4 4 4 6b* 6 6 6 6 6 6 6 6 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 7 6 6 6 6 6 6 6 6 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 8 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 9 6 6 6 6 6 6 6 6 4 3 3 3 3 3 3 4 4 4 4 4 4 4 4 4 10 6 6 6 6 6 6 6 6 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 11 6 6 6 6 6 6 6 6 4 4 4 4 4 4 4 4 3 3 3 3 3 3 4 4 12 6 6 6 6 6 6 6 6 2 2 1 1 1 2 2 2 2 2 1 1 1 2 2 2

OS NOVOS CONTADORES. PROCESO DE SUBSTITUCIÓN ORDEN ITC/3860/2007, do 28 de decembro Disposición adicional primeira. Plan de substitución de equipos de medida. Todos os contadores deberán ser substituidos antes do: 31 de Decembro do 2018 (11 anos) Plan: *Porcentaxe do total do parque de contadores de cada empresa para este Tipo de subministracións.

EVOLUCIÓN DAS PEAXES TARIFA SIMPLE BAIXA TENSIÓN (sen discriminación horaria). TARIFA 2.0 A Período 1 Tp: /kw por ano 16,102425 Te: /kwh 0,051940 TARIFA SIMPLE BAIXA TENSIÓN (con discriminación horaria). TARIFA 2.0 DHA Punta Val Tp: /kw por ano 16,102425 16,102425 Te: /kwh 0,077910 0,020776

EVOLUCIÓN DAS PEAXES TARIFA SIMPLE BAIXA TENSIÓN (sen discriminación horaria). TARIFA 2.1 A Período 1 Tp: /kw por ano 24,339701 Te: /kwh 0,043172 TARIFA SIMPLE BAIXA TENSIÓN (con discriminación horaria). TARIFA 2.1DHA Punta Val Tp: /kw por ano 24,339701 24,339701 Te: /kwh 0,056124 0,009930 TARIFA XERAL PARA BAIXA TENSIÓN. TARIFA 3.0 A Período 1 Período 2 Período 3 Tp: /kw por ano 10,885500 6,531300 4,354200 Te: /kwh 0,047529 0,033242 0,012907

EVOLUCIÓN DAS PEAXES TARIFA ESPECÍFICA DE TRES PERIODOS PARA TENSIÓN DE 1 A 36 KV TARIFA 3.1 A Período 1 Período 2 Período 3 Tp: /kw por ano 19,618268 12,098059 2,774223 Te: /kwh 0,033268 0,029600 0,019761 TARIFAS XERAIS PARA ALTA TENSIÓN TARIFA 6.1 Perí odo 1 Período 2 Período 3 Período 4 Período 5 Período 6 Tp: /kw por ano 13,1 199 11 Te: /kwh 0,04 642 8 6,565634 4,804953 4,804953 4,804953 2,192330 0,038526 0,022084 0,012539 0,008098 0,005577

EVOLUCIÓN DAS PEAXES ENERXÍA REACTIVA cos φ /kvarh cos φ < 0,95 e ata cos φ = 0,90 0,000013 cos φ < 0,90 e ata cos φ = 0,85 0,013091 cos φ < 0,85 e ata cos φ = 0,80 0,026182 cos φ < 0,80 0,039274

EVOLUCIÓN DAS PEAXES ALTA TENSIÓN ORDEN ITC/3860/2007 Tarifa T. Potencia /kw año Periodo 1 Periodo 2 Periodo 3 Periodo 4 Periodo 5 Periodo 6 10,092239 5,050488 3,696118 3,696118 3,696118 1,686408 ITC/3801/2008 6.1 10,092239 5,050488 3,696118 3,696118 3,696118 1,686408 ITC/1723/2009 13,119911 6,565634 4,804953 4,804953 4,804953 2,192330 Variación 30,00% 30,00% 30,00% 30,00% 30,00% 30,00% ITC/3860/2007 8,691805 4,349664 3,183232 3,183232 3,183232 1,452396 ITC/3801/2008 6.2 8,691805 4,349664 3,183232 3,183232 3,183232 1,452396 ITC/1723/2009 11,299347 5,654563 4,138202 4,138202 4,138202 1,888115 Variación 30,00% 30,00% 30,00% 30,00% 30,00% 30,00% ITC/3860/2007 8,162049 4,084557 2,989218 2,989218 2,989218 1,363874 ITC/3801/2008 6.3 8,162049 4,084557 2,989218 2,989218 2,989218 1,363874 ITC/1723/2009 10,610664 5,309924 3,885983 3,885983 3,885983 1,773036 Variación 30,00% 30,00% 30,00% 30,00% 30,00% 30,00% ITC/3860/2007 7,581139 3,793852 2,776470 2,776470 2,776470 1,266805 ITC/3801/2008 6.4 7,581139 3,793852 2,776470 2,776470 2,776470 1,266805 ITC/1723/2009 9,855481 4,932008 3,609411 3,609411 3,609411 1,646847 Variación 30,00% 30,00% 30,00% 30,00% 30,00% 30,00% ITC/3860/2007 0,763081 0,763081 0,347473 0,347473 0,347473 0,347473 ITC/3801/2008 6.5 7,581139 3,793852 2,776470 2,776470 2,776470 1,266805 ITC/1723/2009 9,855481 4,932008 3,609411 3,609411 3,609411 1,646847 Variación 1191,54% 546,33% 938,76% 938,76% 938,76% 373,95%

EVOLUCIÓN DAS PEAXES ALTA TENSIÓN ORDEN ITC/3860/2007 Tarifa T. Energía Activa /kwh Periodo 1 Periodo 2 Periodo 3 Periodo 4 Periodo 5 Periodo 6 0,019305 0,016934 0,012870 0,007307 0,004719 0,004290 ITC/3801/2008 6.1 0,035714 0,029635 0,016988 0,009645 0,006229 0,004290 ITC/1723/2009 0,046428 0,038526 0,022084 0,012539 0,008098 0,005577 Variación 140,50% 127,51% 71,59% 71,60% 71,60% 30,00% ITC/3860/2007 0,006440 0,005649 0,004294 0,002437 0,001574 0,001431 ITC/3801/2008 6.2 0,011914 0,009886 0,005668 0,003217 0,002078 0,001431 ITC/1723/2009 0,015488 0,012852 0,007368 0,004182 0,002701 0,001860 Variación 140,50% 127,51% 71,59% 71,60% 71,60% 29,98% ITC/3860/2007 0,005196 0,004558 0,003464 0,001966 0,001270 0,001155 ITC/3801/2008 6.3 0,009613 0,007977 0,004572 0,002595 0,001676 0,001155 ITC/1723/2009 0,012497 0,010370 0,005944 0,003374 0,002179 0,001502 Variación 140,51% 127,51% 71,59% 71,62% 71,57% 30,04% ITC/3860/2007 0,004078 0,003576 0,002718 0,001543 0,000996 0,000906 ITC/3801/2008 6.4 0,007544 0,006258 0,003588 0,002037 0,001315 0,000906 ITC/1723/2009 0,009807 0,008135 0,004664 0,002648 0,001710 0,001178 Variación 140,49% 127,49% 71,60% 71,61% 71,69% 30,02% ITC/3860/2007 0,002391 0,002245 0,000991 0,000852 0,000845 0,000991 ITC/3801/2008 6.5 0,007544 0,006258 0,003588 0,002037 0,001315 0,000906 ITC/1723/2009 0,009807 0,008135 0,004664 0,002648 0,001710 0,001178 Variación 310,16% 262,36% 370,64% 210,80% 102,37% 18,87%

COMPARATIVA DA EVOLUCIÓN DOS PREZOS Consumidor representativo tarifa 2.1A Orde ITC/3860/2007 Orde ITC/3801/2008 Orde ITC 1723/2009 TARIFA 2.1 A Consumo anual Prezos unitarios Total Prezos unitarios Total Prezos unitarios Total (kw/kwh) ( /kwh) ( /kwh) ( /kwh) Potencia P1 15 18,16429 272,46 19,70826 295,62 24,3397 365,10 Consumo P1 30.000 0,020871 626,13 0,034957 1.048,71 0,043172 1.295,16 Total neto 30.000 898,59 1.344,33 1.660,26 IEE "1,05113 x 4,864 % 45,94 68,73 84,88 IVE 16% 151,13 226,09 279,22 TOTAL 1.095,66 1.639,16 2.024,36 Total unitario 0,036522 0,054639 0,067479 Ultimos 6 meses 1,235002 Ultimos 1,5 años 1,847614

COMPARATIVA DA EVOLUCIÓN DOS PREZOS Consumidor representativo tarifa 3.0A Orde ITC/3860/2007 Orde ITC/3801/2008 Orde ITC 1723/2009 TARIFA 3.0 A Consumo anual Prezos unitarios Total Prezos unitarios Total Prezos unitarios Total (kw/kwh) ( /kwh) ( /kwh) ( /kwh) Potencia P1 20 15,17138 303,43 10,62 212,40 10,8855 217,71 Potencia P2 20 9,355783 187,12 6,372 127,44 6,5313 130,63 Potencia P3 20 2,145388 42,91 4,248 84,96 4,3542 87,08 Consumo P1 18.000 0,023479 422,62 0,04637 834,66 0,047529 855,52 Consumo P2 24.000 0,022083 529,99 0,032431 778,34 0,033242 797,81 Consumo P3 6000 0,019545 117,27 0,012592 75,55 0,012907 77,44 Total neto 48.000 1.603,34 2.113,36 2.166,19 IEE "1,05113 x 4,864 % 81,97 108,05 110,75 IVE 16% 269,65 355,42 364,31 TOTAL 1.954,96 2.576,83 2.641,25 Total unitario 0,040728 0,053684 0,055026 Ultimos 6 meses 1,025001 Ultimos 1,5 años 1,351054

COMPARATIVA DA EVOLUCIÓN DOS PREZOS Consumidor representativo tarifa 3.1A Orde ITC/3860/2007 Orde ITC/3801/2008 Orde ITC 1723/2009 TARIFA 3.1 A Consumo anual Prezos unitarios Total Prezos unitarios Total Prezos unitarios Total (kw/kwh) ( /kwh) ( /kwh) ( /kwh) Potencia P1 75 15,09098 1.131,82 15,09098 1.131,82 19,61827 1.471,37 Potencia P2 75 9,306199 697,96 9,306199 697,96 12,09806 907,35 Potencia P3 75 2,134018 160,05 2,134018 160,05 2,774223 208,07 Consumo P1 56.000 0,013833 774,65 0,025591 1.433,10 0,033268 1.863,01 Consumo P2 140.000 0,013011 1.821,54 0,022769 3.187,66 0,0296 4.144,00 Consumo P3 84000 0,011516 967,34 0,015201 1.276,88 0,019761 1.659,92 Total neto 280.000 5.553,37 7.887,48 10.253,72 IEE "1,05113 x 4,864 % 283,93 403,26 524,24 IVE 16% 933,97 1.326,52 1.724,47 TOTAL 6.771,27 9.617,26 12.502,44 Total unitario 0,024183 0,034347 0,044652 Ultimos 6 meses 1,300000 Ultimos 1,5 años 1,846396

COMPARATIVA DA EVOLUCIÓN DOS PREZOS Consumidor representativo tarifa 6.1 Orde ITC/3860/2007 Orde ITC/3801/2008 Orde ITC 1723/2009 TARIFA 6.1 Consumo anual Prezos unitarios Total Prezos unitarios Total Prezos unitarios Total (kw/kwh) ( /kwh) ( /kwh) ( /kwh) Potencia P1 250 10,09224 2.523,06 10,09224 2.523,06 13,11991 3.279,98 Potencia P2 250 5,050488 1.262,62 5,050488 1.262,62 6,565634 1.641,41 Potencia P3 250 3,696118 924,03 3,696118 924,03 4,804953 1.201,24 Potencia P4 250 3,696118 924,03 3,696118 924,03 4,804953 1.201,24 Potencia P5 250 3,696118 924,03 3,696118 924,03 4,804953 1.201,24 Potencia P6 250 1,686408 421,60 1,686408 421,60 2,19233 548,08 Consumo P1 180.000 0,019305 3.474,90 0,035714 6.428,52 0,046428 8.357,04 Consumo P2 180.000 0,016934 3.048,12 0,029635 5.334,30 0,038526 6.934,68 Consumo P3 180.000 0,01287 2.316,60 0,016988 3.057,84 0,022084 3.975,12 Consumo P4 180.000 0,007307 1.315,26 0,009645 1.736,10 0,012539 2.257,02 Consumo P5 120.000 0,004719 566,28 0,006229 747,48 0,008098 971,76 Consumo P6 360.000 0,00429 1.544,40 0,00429 1.544,40 0,005577 2.007,72 Total neto 1.200.000 19.244,93 25.828,01 33.576,52 IEE "1,05113 x 4,864 % 983,93 1.320,51 1.716,67 IVE 16% 3.236,62 4.343,76 5.646,91 TOTAL 23.465,49 31.492,28 40.940,10 Total unitario 0,019555 0,026244 0,034117 Ultimos 6 meses 1,300004 Ultimos 1,5 años 1,744694

O NOVO SISTEMA DE FACTURACIÓN DE ENERXÍA ELÉCTRICA No prezo final da electricidade influirá unha boa xestión do consumo de enerxía. Modificar hábitos e pautas de consumo Axustar a potencia dos contratos da subministración. Corrixir o factor de potencia. Desprazar o consumo a horas val, nas que o prezo da electricidade é máis barato. Dispoñer de instalacións eficientes. Desenvolver plans de eficiencia enerxética Estudar as posibilidades de implantar coxeracións. LEMBRE: A ENERXÍA MÁIS BARATA E LIMPA É A QUE NON SE CONSUME