Τίτλος Έργου: ΛΑΤΟΜΕΙΟ ΜΑΡΜΑΡΩΝ. Τίτλος Μελέτης: ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Τίτλος Έργου: ΛΑΤΟΜΕΙΟ ΜΑΡΜΑΡΩΝ Τίτλος Μελέτης: ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΛΑΤΟΜΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΜΑΡΜΑΡΩΝ ΣΕ ΕΚΤΑΣΗ 96.511,58 m² ΣΤΗ ΘΕΣΗ «ΣΑΡΑΚΙΝΙΚΟ» Τ.Κ. ΛΑΥΚΟΥ, Δ.Ε. ΣΗΠΙΑΔΟΣ,ΔΗΜΟΥ ΝΟΤ. ΠΗΛΙΟΥ, Π.Ε. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ,ΠΕΡΙΦ. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Φορέας Δραστηριότητας: ΜΑΡΜΑΡΑ ΨΩΦΑΚΗ Α.Ε. Ανάδοχος Μελέτης: Τόπος Χρόνος Σύνταξης: Χ Α Λ Κ Ι Δ Α - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 1 5

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 0. ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Σ.Δ.Ε.Α. - ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ & ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 4 0.1. Νομικό καθεστώς Σ.Δ.Ε.Α. 4 0.2. Γενικά στοιχεία εκμετάλλευσης - δραστηριότητας 5 0.3. Στοιχεία παραγωγού αποβλήτων 6 0.4. Στοιχεία Μελετητή 7 0.5. Στοιχεία λατομικού χώρου - δραστηριότητας 7 1. ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 8 2. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 8 3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ, ΠΟΣΟΤΗΤΑ & ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ, ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ 9 3.1. Περιγραφή μεθόδου εκμετάλλευσης 9 3.2. Περιγραφή μεθόδου επεξεργασίας 10 3.3. Ποσότητες αποβλήτων 11 3.4. Χαρακτηριστικά - ποιότητα αποβλήτων 12 3.5. Θέσεις απόθεσης - σωροί στείρων υλικών 14 3.6. Μηχανήματα - μέσα - τεχνικές απόθεσης 15 3.7. Εναλλακτικές λύσεις 16 4. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΘΕΣΗ ΣΤΕΙΡΩΝ 19 4.1. Επιπτώσεις στο περιβάλλον 19 4.1.1. Επιπτώσεις στα εδάφη 19 4.1.2. Επιπτώσεις στα νερά 19 4.1.3. Επιπτώσεις στη χλωρίδα 19 4.1.4. Επιπτώσεις στην πανίδα 20 4.1.5. Επιπτώσεις στο τοπίο 20 4.1.6. Επιπτώσεις στον αέρα 20 4.2. Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία 20 5. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΙΩΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 21 5.1. Μέτρα μείωσης των επιπτώσεων 21 5.1.1. Επαναφορά αποβλήτων στον χώρο εξόρυξης 21 «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 2

5.1.2. Επαναφορά του επιφανειακού εδάφους 21 5.2. Αξιοποίηση εξορυκτικών αποβλήτων 21 5.2.1. Ανακύκλωση 21 5.2.2. Επαναχρησιμοποίηση 21 5.2.3. Ανάκτηση αποβλήτων 21 5.3. Διάθεση των εξορυκτικών αποβλήτων 22 5.3.1. Διαχείριση χώρου απόθεσης 22 5.3.2. Αποτροπή μελλοντικών αρνητικών επιπτώσεων 22 5.3.3. Γεωτεχνική σταθερότητα υπαρχόντων τεχνικών έργων 22 6. ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ 23 6.1. Μέτρα αντιμετώπισης επιπτώσεων στο περιβάλλον 23 6.1.1. Μέτρα αντιμετώπισης επιπτώσεων στα εδάφη 23 6.1.2. Μέτρα αντιμετώπισης επιπτώσεων στα ύδατα 23 6.1.3. Μέτρα αντιμετώπισης επιπτώσεων στη χλωρίδα 23 6.1.4. Μέτρα αντιμετώπισης επιπτώσεων στην πανίδα 24 6.1.5. Μέτρα αντιμετώπισης επιπτώσεων στο τοπίο 24 6.1.6. Μέτρα αντιμετώπισης επιπτώσεων στον αέρα 24 6.2. Μέτρα αντιμετώπισης επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία 24 7. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ & ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 25 8. ΣΧΕΔΙΟ ΚΛΕΙΣΙΜΑΤΟΣ - ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 26 9. ΚΥΑΝΙΟ ΣΕ ΛΙΜΝΗ 26 10. ΑΝΑΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΕ ΑΡΜΟΔΙΟ - ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ - ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ 26 11. ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΣΤΟΧΩΝ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ - ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΦΟΡΕΑ 26 12. ΧΡΗΜΑΤΙΚΗ ΕΓΓΥΗΣΗ 27 13. ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 27 14. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ 27 15. ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ/ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 28 «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 3

0. ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Σ.Δ.Ε.Α. - ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ & ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 0.1. Νομικό καθεστώς Σ.Δ.Ε.Α. Το παρόν Σχέδιο Διαχείρισης Εξορυκτικών Αποβλήτων (Σ.Δ.Ε.Α.), αφορά σε υφιστάμενο λατομείο μαρμάρων σε δημοτική έκταση εμβαδού 96,51 στρ.. Το Σ.Δ.Ε.Α. έχει συνταχθεί με βάση την ισχύουσα νομοθεσία περιβαλλοντικής αδειοδότησης υφιστάμενων έργων και δραστηριοτήτων και την ισχύουσα νομοθεσία σχετικά με τη διαχείριση Στερεών Μη Επικίνδυνων Εξορυκτικών Αποβλήτων. Ειδικότερα έχει συνταχθεί με βάση : 1. Το Ν. 1650/86 (ΦΕΚ160/Α/1986) «Για την προστασία του περιβάλλοντος», όπως αυτός τροποποιήθηκε με το Ν. 3010/2002 (ΦΕΚ 91/Α/2002) περί «Εναρμόνιση του Ν. 1650/86 με τις οδηγίες 97/11 Ε.Ε.&96/61 Ε.Ε., διαδικασία οριοθέτησης και ρυθμίσεις θεμάτων για τα υδατορέματα και άλλες διατάξεις» και όπως τροποποιήθηκε εκ νέου με το Ν. 4014/2011 (ΦΕΚ 209/Α/21.09.2011). 2. Το Ν. 4014/2011 (ΦΕΚ 209/Α/21-9-2011) «Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Περιβάλλοντος» και συγκεκριμένα το Παράρτημα ΙΙ του Νόμου αυτού. 3. Την Κ.Υ.Α. 11014/703/Φ104/20.03.03 (ΦΕΚ 332/Β), που αναφέρεται στη «Διαδικασία Προκαταρτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης (Π.Π.Ε.Α) και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.), σύμφωνα με το Άρθρο 4, του 1650/86 (Α 160), όπως αντικαταστάθηκε με το Άρθ. 2, του Ν.3010/2002 (Α 91) «Εναρμόνιση του Ν.1650/1986 με τις οδηγίες 97/11/ΕΕ και 96/61/ΕΕ και άλλες διατάξεις». 4. Την Κ.Υ.Α. 15393/2332/5.8.2002 (ΦΕΚ91/Α/2002) «Κατάταξη δημοσίων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες σύμφωνα με το Άρθρο 3, του Ν.1650/86, όπως αντικαταστάθηκε με το Άρθρο 1, του Ν. 3010/2002 (Α 91)» όπως αυτή αντικαταστάθηκε με την ΥΑ ΥΠΕΚΑ 1958/13.01.2012 (ΦΕΚ 21/Β/13.01.2012) «Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το Άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν. 4014/21.09.2011 (Φ.Ε.Κ. Α 209/2011)». 5. Το Ν. 4042/2012 (ΦΕΚ Α 24/13.02.2012), «Ποινική προστασία του περιβάλλοντος - Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ - Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων - Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ - Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής». 6. Το Ν. 2939/2001, «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων - Ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ. Α.Π.) και άλλες διατάξεις». 7. Την Κ.Υ.Α. 50910/2727 (ΦΕΚ 1909/Β/22.12.2003) «Μέτρα και όροι για την Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης». 8. Την Κ.Υ.Α. 39624/2209/Ε103/25.09.2009 (ΦΕΚ Β /2076/25.09.2009) «Μέτρα, όροι και περιορισμοί για τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2006/21/ΕΚ». «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 4

9. Την Εγκύκλιο με Α.Π. οικ. 129043/4345/08.07.2011 του Υ.ΠΕ.Κ.Α. «Εφαρμογή νομοθεσίας για τη διαχείριση μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων». 10. Την Εγκύκλιο 16/Α.Π. 4095.82/10.11.2011 του Υ.Π.Ε.Κ.Α. «Διευκρινίσεις σχετικά με κατάργηση αδειών διαχείρισης αποβλήτων σύμφωνα με το Άρθρο 12 του Ν. 4014/2011». 11. Το Ν. 669/77 (ΦΕΚ Α 241/01.09.1977), «Περί εκμεταλλεύσεως λατομείων». 12. Την Υ.Α. Δ7/Α/οικ.12050/2223/23.05.2011 (ΦΕΚ Β 1227/14-06-2011), «Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών». 15. Την Κ.Υ.Α. οικ. 167563/ΕΥΠΕ (ΦΕΚ 964/Β/19.04.2013) «Εξειδίκευση των διαδικασιών και των ειδικότερων κριτηρίων περιβαλλοντικής αδειοδότησης των έργων και δραστηριοτήτων των Άρθρων 3, 4, 5, 6 και 7 του Ν. 4014/2011, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Άρθ. 2, παρ. 13 αυτού, των ειδικών εντύπων..». 16. Την Υ.Α. οικ. 170225/20.01.2014 (ΦΕΚ 135/Β/27.01.2014) «Εξειδίκευση των περιεχομένων των φακέλων περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων και δραστηριοτήτων της Κατηγορίας Α της απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με αρ. 1958/2012 (Β 21) όπως ισχύει, σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 4014/2011 (Α 209), καθώς και κάθε άλλης σχετικής λεπτομέρειας». Τα κεφάλαια και οι παράγραφοι που ακολουθούν έχουν συνταχθεί σύμφωνα με το Άρθρο 6 «Περιεχόμενο σχεδίου διαχείρισης» της Κ.Υ.Α. 39624/2209/Ε103 και λαμβάνοντας υπόψη το Παράρτημα 3.3 «Διαχείριση Εξορυκτικών Αποβλήτων» της Υ.Α. οικ. 170225/20.01.2014. Για τη σύνταξη του παρόντος Σ.Δ.Ε.Α. λήφθηκε επίσης υπόψη το Άρθρο 87 του Κ.Μ.Λ.Ε. Υ.Α. Δ7/Α/οικ.12050/2223/23.05.2011. Σύμφωνα με το άρθρο 7, παρ. 1 της ΚΥΑ 39624/2209/Ε103/25.09.2009 «ο φορέας διαχείρισης υποβάλλει στην αρμόδια αρχή, το σχέδιο διαχείρισης εξορυκτικών αποβλήτων μαζί με την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) ως αυτοτελές παράρτημα αυτής, για την έκδοση της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων». Συνεπώς η παρούσα μελέτη - Σχέδιο Διαχείρισης Εξορυκτικών Αποβλήτων αποτελεί αυτοτελές παράρτημα της Μ.Π.Ε. που κατατίθεται για την περιβαλλοντική αδειοδότηση της συγκεκριμένης δραστηριότητας. 0.2. Γενικά στοιχεία εκμετάλλευσης - δραστηριότητας Η εταιρεία ΜΑΡΜΑΡΑ ΨΩΦΑΚΗ Α.Ε. προτίθεται να συνεχίσει την εκμετάλλευση του λατομείου μαρμάρων που διαθέτει, στη θέση "ΣΑΡΑΚΙΝΙΚΟ" Τ.Κ. Λαύκου, Δ.Ε. Σηπιάδος, Δήμου Νοτίου Πηλίου, Π.Ε. Μαγνησίας, Περιφ. Θεσσαλίας, επί δημοτικής δασικής έκτασης εμβαδού 96.511,58 m 2, με βάση την υπ αριθμ. ΕΜΝΕ/Φ.19.26.39/2830/24.05.1985 άδεια εκμετάλλευσης, με σκοπό την εξόρυξη και διάθεση στην αγορά του γνωστού μαρμάρου με την εμπορική ονομασία «ΡΟΖ ΜΑΡΜΑΡΟ ΠΗΛΙΟΥ». Η άδεια αυτή έχει παραταθεί μέχρι τις 24/05/2015 σύμφωνα με την Απόφαση υπ αριθ. ΕΜΝΕ/Φ.19.26.39/4691/24.12.2007 του ιδίου. Έχει δε ζητηθεί εμπρόθεσμα η εκ νέου παράταση της εν λόγω άδειας (2 η παράταση), μέχρι τη συμπλήρωση της 40ετίας από την αρχική άδεια, ήτοι μέχρι την 24/05/2025. Σκοπός της παρούσας λατομικής εκμετάλλευσης είναι η εξόρυξη εναπομείναντος αποθέματος μαρμάρων, ύψους 30.160 m 3 in situ περίπου, από την οποία εκμετάλλευση θα προκύψουν ασβεστολιθικά στείρα υλικά της τάξεως των 120.650 m 3 in situ περίπου ή 168.000 m 3 εξορυγμένα επιπλησμένα ασβεστολιθικά στείρα υλικά. Ο συνολικός λοιπόν «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 5

προβλεπόμενος όγκος χαλαρών - επιπλησμένων στείρων υλικών που θα συνεξορυχθεί κατά την εξόρυξη του κοιτάσματος μαρμάρου ανέρχεται περίπου σε 168.000 m 3. Το κοντινότερο κτίσμα προς το λατομικό χώρο εντοπίζεται στα 1.580 μέτρα προς τα Βορειοδυτικά των ορίων αυτού. Εντός της περιοχής μελέτης, η οποία ορίζεται από το λατομικό χώρο και ζώνη 1.000 μέτρων από τα όρια αυτού, δεν υφίσταται κανένα κτίσμα ή ανθρώπινη δραστηριότητα εκτός των ανενεργών λατομείων που υπάρχουν στα Νοτιοδυτικά της υπό μελέτη δραστηριότητας. Η κοντινότερη κατοικημένη περιοχή είναι η Χονδρή Άμμος, η οποία βρίσκεται σε απόσταση 2 χιλιομέτρων (km) Βόρεια από τα όρια του λατομείου και η οποία δεν συνιστά οικισμό. Ο κοντινότερος οικισμός με καθορισμένα όρια είναι ο Άγιος Ανδρέας τα κοντινότερα όρια του οποίου απέχουν 3.570 μέτρα Βόρεια Βορειοδυτικά από τα όρια του λατομείου. Άλλοι οικισμοί που εντοπίζονται στη ζώνη των 7 km από τα όρια του λατομείου είναι, η Μαύρη Πέτρα, το Μικρό, τα Κουκουλαίικα (Κουκουλέικα), ο Πλατανιάς, η Μηλίνα και ο Λαύκος όλοι τους σε ακόμη μεγαλύτερες αποστάσεις από τα όρια του λατομείου. Το ανώτερο υψομετρικά σημείο του χώρου είναι στο Υ+143 και το κατώτερο στο Υ+7, ενώ το ανάγλυφο της γύρω περιοχής χαρακτηρίζεται ήπιο έως μέτριο, με κλίσεις 15-100%. Διοικητικά ο χώρος της περιοχής μελέτης υπάγεται στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας, Δήμο Νοτίου Πηλίου, Δημοτική Ενότητα Σηπιάδος, Τοπική Κοινότητα Λαύκου, δασικά ελέγχεται από το Δασαρχείο Βόλου και τη Δ/νση Δασών Μαγνησίας (με έδρα στο Βόλο). Αστυνομικά ελέγχεται από το Αστυνομικό Τμήμα Μηλέων και τον Αστυνομικό Σταθμό Αργαλαστής και δικαστικά υπάγεται στο Ειρηνοδικείο Αργαλαστής και στις δικαστικές αρχές του Βόλου. Τέλος ως προς τη λειτουργία του εποπτεύεται από την ΕΜΒΕ (Επιθεώρηση Μεταλλείων Βορείου Ελλάδος). Αντικείμενο της παρούσας μελέτης είναι ο σχεδιασμός της διαχείρισης των αποβλήτων από την εκμετάλλευση λατομείου μαρμάρων. 0.3. Στοιχεία παραγωγού αποβλήτων Επωνυμία: ΜΑΡΜΑΡΑ ΨΩΦΑΚΗ Α.Ε. Ταχυδρομική διεύθυνση: Καραμανλή & Τατοΐου, Αχαρναί Αττικής, Τ.Κ. 13671 Περιοχή: Αχαρναί Αττικής, Τηλεφωνικοί αριθμοί: 210-8076865, 210-8076866 Fax: 210-807 5765 E-mail: info@psofaki.com Web address: http://www.psofaki.com Ονοματεπώνυμο υπεύθυνου επικοινωνίας: Σωτήριος Ψωφάκης Θέση: Πρόεδρος του Δ.Σ. και εκπρόσωπος της εταιρείας Στοιχεία επικοινωνίας με αυτόν: Τηλ. 210-8076865, 210-8076866 e-mail: info@psofaki.com «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 6

0.4. Στοιχεία Μελετητή Επωνυμία Διακριτικός Τίτλος: Τεχνικό και Μελετητικό Γραφείο «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» Ταχυδρομική διεύθυνση: Αλ. Βάκη 8, Τ.Κ. 34100, Χαλκίδα Περιοχή: Χαλκίδα Τηλεφωνικοί αριθμοί: 2221060977 Fax: 2221112415 E-mail: georgekontos@ymail.com Web address: www.lithos-michaniki.com Ονοματεπώνυμο υπεύθυνου επικοινωνίας: Γεώργιος Κόντος Θέση: Υπεύθυνος Γραφείου Μελετητής Στοιχεία επικοινωνίας με αυτόν: Τηλ.: 2221060977, 6948883095 E-mail: georgekontos@ymail.com 0.5. Στοιχεία λατομικού χώρου - δραστηριότητας Εμβαδόν: 96.511,58 m 2 Θέση: «ΣΑΡΑΚΙΝΙΚΟ» Τοπική Κοινότητα: Λαύκου Δημοτική Ενότητα: Σηπιάδος Δήμος: Νοτίου Πηλίου Περιφ. Ενότητα: Μαγνησίας Περιφέρεια: Θεσσαλίας Αποκ. Διοίκηση: Θεσσαλίας - Στερεάς Ελλάδας Αρχική άδεια εκμετάλλευσης - Αρ. Πρωτ.: ΕΜΝΕ/Φ.19.26.39/2830/24.05.1985 Παράταση άδειας εκμετάλλευσης - Αρ. Πρωτ.: ΕΜΝΕ/Φ.19.26.39/4691/24.12.2007 Ημ/νία λήξης άδειας εκμετάλλευσης: 24/05/2015 (έχει ζητηθεί εμπρόθεσμα παράταση της άδειας μέχρι 24/05/2025) Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων - Αρ. Πρωτ.: 1175/10.01.2003 (Απόφ. Γ.Γ. Περιφέρειας Θεσσαλίας) Παράταση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων - Αρ. Πρωτ.: 3036/85101/10/08.04.2011 (Απόφ. Γ.Γ. της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας - Στερεάς Ελλάδας) Ημ/νία λήξης Α.Ε.Π.Ο.: 30/04/2016. «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 7

1. ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Τα ασβεστολιθικά στείρα υλικά της εκμετάλλευσης του παρόντος κοιτάσματος μαρμάρων θα αποτίθενται σε 2 σωρούς υπαίθρια, ο ένας στα πρανή του φυσικού αναγλύφου και ο άλλος εντός της δημιουργημένης εκσκαφής του λατομείου. Πρόκειται δηλαδή για μία εν μέρει επιφανειακή απόθεση στείρων υλικών της εξόρυξης και όχι για εξολοκλήρου πλήρωση εγκοίλων παλαιών εκσκαφών και σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Κ.Υ.Α. 39624/2209/Ε103, η απόθεση - σωρός αυτός αποτελεί μία εγκατάσταση εξορυκτικών αποβλήτων. Ως προς την ταξινόμηση της εγκατάστασης αποβλήτων του παρόντος λατομείου, σύμφωνα με τα κριτήρια του Παραρτήματος ΙΙΙ της παραπάνω Κ.Υ.Α., η εγκατάσταση αυτή των στείρων υλικών δεν ταξινομείται στην Α κατηγορία, καθόσον : - Δεν συμπεραίνεται ότι θα μπορούσε να προκληθεί σοβαρό ατύχημα λόγω βλάβης ή λανθασμένου χειρισμού, όπως η κατάρρευση σωρού αποβλήτων ή η ρήξη φράγματος, - Δεν περιέχουν απόβλητα που ταξινομούνται ως επικίνδυνα στο πλαίσιο της υπ' αριθμ. ΚΥΑ 13588/725/2006 (ΦΕΚ 383/Β/28.03.2006), σε ποσότητες που υπερβαίνουν ορισμένο όριο, - Ούτε περιέχουν ουσίες ή παρασκευάσματα που ταξινομούνται ως επικίνδυνα στο πλαίσιο της υπ' αριθμ. 378/1994 Απόφασης του Ανώτατου Χημικού Συμβουλίου (Β' 705), που εκδόθηκε σε συμμόρφωση με την οδηγία 67/548/ΕΟΚ και τροποποιήθηκε με την υπ' αριθμ. 87/2007 απόφαση (ΑΧΣ) (Β' 872), σε ποσότητες που υπερβαίνουν ορισμένο όριο. Η τεκμηρίωση του πρώτου εκ των τριών παραπάνω κριτηρίων παρουσιάζεται, τόσο στο κεφάλαιο όπου αναλύονται οι τεχνικές και η διαμόρφωση των εγκαταστάσεων αποβλήτων - σωρών στείρων υλικών, όσο και στους σχετικούς χάρτες που επισυνάπτονται στην μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ενώ των δύο επομένων κριτηρίων, στο κεφάλαιο 3.2.2 (χαρακτηριστικά - ποιότητα αποβλήτων) όπου παρουσιάζονται τα αποτελέσματα χημικών αναλύσεων και δοκιμών που πραγματοποιήθηκαν σε διαπιστευμένο εργαστήριο. 2. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Κατά τη διαδικασία της υπαίθριας εκμετάλλευσης του κοιτάσματος των μαρμάρων τα στερεά απόβλητα που παράγονται αφορούν στα ασβεστολιθικά υλικά, τα οποία είναι μη αξιοποιήσιμα για εμπορική εκμετάλλευση για διάφορους λόγους (π.χ. λόγω του έντονου τεκτονισμού του ασβεστολιθικού πετρώματος, λόγω του χρωματισμού τους κλπ). Τα εξορυκτικά αυτά απόβλητα που προκύπτουν από την αναζήτηση, την εξόρυξη, την επεξεργασία και την αποθήκευση ορυκτών πόρων και από την εκμετάλλευση λατομείων, ανήκουν στην κατηγορία «αδρανή απόβλητα», σύμφωνα με το άρθρο 3 της ΚΥΑ 39624/2209/Ε103, καθώς πρόκειται για απόβλητα: «..που δεν υφίστανται καμία σημαντική φυσική, χημική ή βιολογική μετατροπή, δεν διαλύονται, δεν καίγονται ούτε συμμετέχουν σε άλλες φυσικές ή χημικές αντιδράσεις, δεν βιοδιασπώνται ούτε επιδρούν δυσμενώς σε άλλες ύλες με τις οποίες έρχονται σε επαφή κατά τρόπο ικανό να προκαλέσει ρύπανση του περιβάλλοντος ή να βλάψει την ανθρώπινη υγεία. Η συνολική εκπλυσιμότητά τους και η «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 8

περιεκτικότητα σε ρύπους και η οικοτοξικότητα των εκπλυμάτων τους είναι αμελητέες και δεν θέτουν σε κίνδυνο την ποιότητα των επιφανειακών και υπογείων υδάτων..». Σύμφωνα με τον κατάλογο αποβλήτων όπως δίνεται στο Παράρτημα Ι της Υπουργικής Απόφασης Η.Π.13588/725/2006 (ΦΕΚ 383/Β/28.03.2006), η οποία συμφωνεί με το Παράρτημα της Απόφασης 2000/532/ΕΚ, όπως έχει τροποποιηθεί με τις Αποφάσεις 2001/118/ΕΚ, 2001/119//ΕΚ και 2001/573/ΕΚ της Επιτροπής Ε.Κ. [Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (Ε.Κ.Α.)], τα στείρα που παράγονται κατά την εξόρυξη - εκμετάλλευση λατομείου μαρμάρων ανήκουν στην κατηγορία: «01» ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ, ΕΞΟΡΥΞΗ, ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΛΑΤΟΜΕΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΟΡΥΚΤΩΝ «01 01» Απόβλητα από την εκσκαφή ορυκτών «01 01 02» Απόβλητα από την εκσκαφή ορυκτών που δεν περιέχουν μέταλλα. 3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ, ΠΟΣΟΤΗΤΑ & ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ, ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ Τα εν λόγω εξορυκτικά απόβλητα θα παράγονται κατά την εξόρυξη των μαρμάρων από το υπό μελέτη λατομείο. Ακολουθούν αποσπάσματα από τη Μ.Π.Ε. την οποία συνοδεύει η παρούσα μελέτη, σχετικά με τη μέθοδο εξόρυξης και επεξεργασίας των μαρμάρων. 3.1. Περιγραφή μεθόδου εκμετάλλευσης Στην εκμετάλλευση εφαρμόζεται η μέθοδος των ορθών διαδοχικών βαθμίδων ανοικτής εκσκαφής, με σειρά ανάπτυξης - προχώρησης από πάνω προς τα κάτω, με μέτωπα μικρού ύψους. Η ανάπτυξη - εξόρυξη των βαθμίδων προχωρεί με δύο μέτωπα - πατάρια με ικανό πλάτος δαπέδου, έτσι ώστε να υπάρχει πάντοτε σε χρήση και εκμετάλλευση ένα «ζευγάρι» βαθμίδων. Οι εργασίες εκμετάλλευσης λοιπόν, σήμερα που έχουν ήδη αναπτυχθεί τα έργα υποδομής, θα ξεκινήσουν με την βελτίωση του ήδη υφιστάμενου εσωτερικού δρόμου προσπέλασης στα ανώτερα υψόμετρα του λατομικού χώρου και περί το σημείο Ζ των ορίων, για την προσπέλαση της ανώτερης βαθμίδας Β133 και την εν συνεχεία ανάπτυξη αυτής. Παράλληλα με την εκμετάλλευση της Β133 εργασίες θα γίνουν και στην κατώτερη βαθμίδα Β126, έτσι ώστε η ανάπτυξη - εξόρυξη των βαθμίδων να προχωρεί με δύο μέτωπα - πατάρια, να υπάρχει δηλαδή πάντοτε σε χρήση και εκμετάλλευση ένα ζευγάρι "βαθμίδων" Στη συνέχεια οι εργασίες εκμετάλλευσης θα συνεχίσουν στις επόμενες κατώτερες βαθμίδες Β119, Β112, Β105, Β98 και στην κατώτερη Β91. Στον σχεδιασμό λοιπόν της προγραμματιζόμενης εκμετάλλευσης και στο χρονικό διάστημα της υπολειπόμενης 10ετούς διάρκειας αυτής, προβλέπονται να αναπτυχθούν και εκμεταλλευθούν οι παρακάτω συνολικά βαθμίδες εξόρυξης - παραγωγής μαρμάρων : Β119, Β112, Β105, Β98 & Β91. Οι βαθμίδες αυτές θα έχουν ύψος 7 m σε όλη τη διάρκεια των εργασιών εκμετάλλευσης, στην τελική μορφή όμως του χώρου θα ενώνονται ανά δυο για τη μέγιστη απόληψη του «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 9

μαρμαροφόρου κοιτάσματος και το τελικό τους ύψος θα είναι 14 m, εντός των ορίων του ΚΜΛΕ (Αριθ. Σχεδίου ΜΠΕ-08). Έτσι στην τελική μορφή του χώρου προβλέπονται να εγκαταλειφθούν οι παρακάτω τελικές βαθμίδες εκμετάλλευσης: Β126, Β112, Β98 και Β91 (Αριθ. Σχεδίου ΜΠΕ-08, ΜΠΕ-09, ΜΠΕ-10) Η απόθεση των στείρων υλικών εκμετάλλευσης θα γίνεται στα κατώτερα υψόμετρα του λατομικού χώρου. Αναλυτική περιγραφή της διαχείρισης αυτών γίνεται στην επόμενη παράγραφο. Η σειρά ανάπτυξης και εκμετάλλευσης των βαθμίδων θα γίνεται από πάνω προς τα κάτω, η προχώρηση των μετώπων στη βαθμίδα από ΝΑκά προς ΒΔκά και η γενική κατεύθυνση προχώρησης των βαθμίδων θα είναι Δυτική. Προβλέπεται να εγκαταλειφθεί περιμετρική ζώνη (πλάτους 8 m), σύμφωνα με την παρ. 2, αρ. 80 του ΚΜΛΕ, σε όλες τις πλευρά των ορίων που θα γίνει η εκμετάλλευση ή στις θέσεις που θα δημιουργηθούν οι αναβαθμοί των στείρων υλικών. Τα μέτωπα εξόρυξης κατά το στάδιο της εξόρυξης θα έχουν μέγιστο ύψος 7 m ενώ στην τελική τους μορφή θα ενώνονται ανά δύο με μέγιστο τελικό ύψος 14 m. Τα μέτωπα κατά το στάδιο εξόρυξης σ' αυτά, θα είναι περίπου κατακόρυφα ή παρακατακόρυφα. Τα μέτωπα όμως των τελικών πρανών θα έχουν κλίση τέτοια που να εξασφαλίζεται κλίση τελικού πρανούς ή ΝΓΠ (νοητής γραμμής τελικού πρανούς) 70 0, κλίση που προβλέπει το άρθρο 83, παρ. 2 του ΚΜΛΕ, δεδομένου ότι τα πρανή του εγκαταλειπόμενου μετώπου θα είναι ιδιαίτερα συνεκτικά. Η εξόρυξη των μαρμάρων σε όλη τη διάρκεια της εκμετάλλευσης γίνεται με τομές του πετρώματος από συρματοκοπή διαμαντέ, η απόσπαση του "κομμένου" όγκου από τη μητρική του θέση με υδραυλικούς ή πνευματικούς γρύλλους και ο ορθογωνισμός των όγκων επίσης με συρματοκοπή διαμαντέ και μονόσυρμο στις εγκαταστάσεις ορθογωνισμού που βρίσκονται εντός του λατομικού χώρου. Η αποκομιδή των εξορυσσομένων στείρων και εμπορεύσιμων όγκων γίνεται με φορτωτές και τριαξονικό φορτηγό αυτοκίνητο. 3.2. Περιγραφή μεθόδου επεξεργασίας Εντός του λατομικού χώρου γίνεται κατεργασία των εξορυσσομένων μαρμάρων, που συνίσταται στον ορθογωνισμό και τη μορφοποίηση αυτών σε όγκους ή μπαστούνια, από συγκρότημα κατεργασίας που έχει εγκατασταθεί στο λατομείο. Δίνεται στη συνέχεια το διάγραμμα ροής του συγκροτήματος κατεργασίας. Πιο συγκεκριμένα μετά την εξόρυξη και διαλογή των προϊόντων εξόρυξης τα στείρα υλικά φορτώνονται από τον ελαστιχοφόρο φορτωτή και μεταφέρονται με το ανατρεπόμενο τριαξονικό φορτηγό αυτοκίνητο στη θέση απόρριψης στείρων. Από τα εξορυσσόμενα μάρμαρα, οι μεγάλοι όγκοι που είναι έτσι κι αλλιώς δύσκολο να φορτωθούν στα βαγόνια ορθογωνισμού - κατεργασίας, τεμαχίζονται - ορθογωνίζονται με την ηλεκτρική συρματοκοπή PELLEGRINI HL40 στην πλατεία του λατομείου δίπλα στον χώρο της μονάδας ορθογωνισμού - κατεργασίας σε μικρότερους όγκους και στη συνέχεια, όσοι όγκοι δεν χρειάζονται περαιτέρω μορφοποίηση φορτώνονται σε φορτηγά εξωτερικής μεταφοράς, με προορισμό το εργοστάσιο επεξεργασίας της εκμεταλλεύτριας Εταιρείας στην Αθήνα. «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 10

Οι μικρότεροι όγκοι (4-5 m 3 ) που χρειάζονται μορφοποίηση μεταφέρονται με τον ελαστιχοφόρο φορτωτή στη μονάδα ορθογωνισμού - κατεργασίας. Αναλυτικότερα το διάγραμμα ροής για τη μονάδα κατεργασίας περιλαμβάνει: # μέσω της γερανογέφυρας και του βαρούλκου φορτώνεται το αδιαμόρφωτο μάρμαρο, από την πλατεία της μονάδας στο ηλεκτρικό περιστρεφόμενο βαγόνι, που κινούμενο επί σιδηροτροχιών οδηγείται στο μονόσυρμο (PELLEGRINI), # το μονόσυρμο αδαμαντοφόρο σύρμα, περιστρεφόμενο μέσω δύο τροχαλιών και κινούμενο κατακόρυφα, τέμνει σε μια ή περισσότερες κατακόρυφες επιφάνειες το μάρμαρο και τελικά το ορθογωνίζει. # το ορθογωνισμένο μάρμαρο αναλόγως των διαστάσεων και της ποιότητάς του, > είτε οδηγείται μέσω του βαγονιού στην πλατεία αποθήκευσης ετοίμων ογκομαρμάρων, όπου ξεφορτώνεται με τη γερανογέφυρα με προορισμό το εργοστάσιο επεξεργασίας της επιχείρησης στην Αθήνα, > είτε οδηγείται μέσω του βαγονιού στον κόφτη για περαιτέρω κατεργασία και τυποποίηση, # στον κόφτη το ορθογωνισμένο μάρμαρο κόβεται σε "μπαστούνια" διαστάσεων 65 x 65 cm και ελευθέρου μήκους και # τα τυποποιημένα σε "μπαστούνια" μάρμαρα μεταφέρονται μέσω του ηλεκτρικού βαγονιού στην πλατεία ετοίμων προϊόντων της μονάδας Οι κύριες εγκαταστάσεις που βρίσκονται εντός του λατομικού χώρου και θα χρησιμοποιούνται για την κατεργασία των εξορυσσομένων μαρμάρων, έχουν δοθεί στην Μ.Π.Ε. την οποία συνοδεύει το παρόν Σ.Δ.Ε.Α.. Από τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας των εξορυσσομένων μαρμάρων δεν θα δημιουργούνται καθόλου αέρια απόβλητα καθώς σε όλες τις θέσεις κοπής των μαρμάρων θα υπάρχει σύστημα διαβροχής τόσο για την αποφυγή έκλυσης σκόνης, όσο και για την ψύξη των κοπτικών άκρων. Τα μόνα υγρά απόβλητα που θα δημιουργούνται από τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας θα είναι το προαναφερθέν νερό. Μικρή ηλεκτρική αντλία νερού θα ανακυκλώνει στο μέτρο του δυνατού το χρησιμοποιούμενο νερό για την ψύξη των μηχανημάτων επεξεργασίας και των συρματοκοπών. Στα στερεά απόβλητα περιλαμβάνονται τα μικρά ακανόνιστου σχήματος τεμάχια μαρμάρου που δεν έχουν εμπορική αξία, τα οποία αποτελούν τα στείρα υλικά του λατομείου. 3.3. Ποσότητες αποβλήτων Η συνολική παραγόμενη ποσότητα των στείρων υλικών της εκμετάλλευσης, όπως έχει υπολογισθεί στην Μ.Π.Ε. την οποία συνοδεύει η παρούσα μελέτη ανέρχεται σε: 150.810 m 3 x (100% - 20%*) = 120.650 m 3 in situ ασβεστολιθικού πετρώματος, που επιπλησμένα καταλαμβάνουν όγκο: 120.650 x 1,4** = 168.000 m 3 περίπου, όπου: «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 11

20% είναι ο υπολογισμένος συντελεστής αποληψιμότητας και 1,4 είναι ο υπολογισμένος συντελεστής επιπλήσματος (επιπλησιμότητας) για το υπό μελέτη λατομείο. Οι παραπάνω βέβαια ποσότητες στείρων αναφέρονται στην συνολική χωρητικότητα και αποδοτικότητα του λατομικού χώρου, μέχρι την πλήρη εξάντληση των αποθεμάτων του κοιτάσματος μαρμάρων. Ο ετήσιος όμως ρυθμός παραγωγής στείρων - στερεών εξορυκτικών αποβλήτων εξαρτάται από τον ρυθμό κατανάλωσης του κοιτάσματος, που όπως έχει εκτιμηθεί στην σχετική Μ.Π.Ε. ανέρχεται στα : - (15.000 x 20% = ) 3.000 m 3 in situ / έτος μη επεξεργασμένα μάρμαρα. (Σημειώνεται ότι το 20% είναι ο μέσος συντελεστής αποληψιμότητας του κοιτάσματος, όπως αναλυτικά περιγράφεται στη Μ.Π.Ε.) Παράλληλα με το ύψος αυτής της παραγωγής μαρμάρων, συνεξορύσσονται και παράγονται: - (15.000 x (100% - 20%) = ) 12.000 m 3 in situ / έτος ή 16.800 m 3 /έτος επιπλησμένα - χαλαρωμένα ασβεστολιθικά στείρα υλικά (για τα οποία γίνεται αναφορά στην παράγραφο 6.5.1.2 της Μ.Π.Ε.). 3.4. Χαρακτηριστικά - ποιότητα αποβλήτων Κατά τη διαδικασία εξόρυξης μαρμάρων τα στερεά απόβλητα - στείρα υλικά που παράγονται, αφορούν σε ασβεστολιθικό πέτρωμα κατακερματισμένο (μαρμαρική λατύπη) και ακατάλληλο για παραγωγή μαρμάρων. Είναι δηλαδή υλικά του μητρικού πετρώματος και πρακτικά πρόκειται για αδρανές ασβεστολιθικό υλικό. Το πρακτικά αδρανές ασβεστολιθικό υλικό αποτελείται από κατακερματισμένους, κρυσταλλικούς έως μεταμορφωμένους ασβεστόλιθους. Επίσης στα στείρα υλικά συγκαταλέγεται και επιφανειακό στρώμα φυτικής γης, πάχους 0-0,3 m, στις περιπτώσεις στις οποίες πρακτικά είναι αδύνατο να διαχωρισθεί και διαφυλαχθεί ξεχωριστά και θα συνεξορύσσεται με τα στείρα υλικά και αποτίθεται μαζί με αυτά. Στις περιπτώσεις στις οποίες θα είναι δυνατός ο διαχωρισμός και η διαφύλαξη των επιφανειακών γαιωδών υλικών, αυτά δε θα συνιστούν απόβλητα καθώς θα συγκεντρώνονται σε μικρούς προσωρινούς σωρούς και κατά το στάδιο της αποκατάστασης θα χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των τελικών επιφανειών του ενιαίου σωρού στείρων υλικών και γενικά των χώρων φύτευσης. Οι κοντινότεροι κωδικοί ΕΚΑ για την εν λόγω φυτική γη - επιφανειακό χώμα είναι: «20» ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ (ΟΙΚΙΑΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΑΙ ΙΔΡΥΜΑΤΑ), ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΩΝ ΧΩΡΙΣΤΑ ΣΥΛΛΕΓΕΝΤΩΝ «20 02» απόβλητα κήπων και πάρκων (περιλαμβάνονται απόβλητα νεκροταφείων) «20 02 02» χώματα και πέτρες Και «17» ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΕΙΣ (ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΧΩΜΑ ΕΚΣΚΑΦΗΣ ΑΠΟ ΡΥΠΑΣΜΕΝΕΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ) «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 12

«17 05» χώματα (περιλαμβανομένων χωμάτων εκσκαφής από ρυπασμένες τοποθεσίες), πέτρες και μπάζα εκσκαφών «17 05 04» χώματα και πέτρες άλλα από τα αναφερόμενα στο σημείο 17 05 03 Για την κατάταξη της φυτικής γης - επιφανειακού χώματος σε Κωδικό ΈΚΑ χρησιμοποιήθηκε ο Κατάλογος Αποβλήτων που έχει δημοσιευθεί στο Παράρτημα Ι της ΚΥΑ Η.Π.13588/725/28.03.2006 (ΦΕΚ 383/Β/28.03.2006). Εξορυκτικά απόβλητα άλλης μορφής δεν θα παράγονται ούτε και αναμένονται λόγω της ασβεστολιθικής σύστασης του γεωλογικού περιβάλλοντος της περιοχής. Θα είναι δε το στείρο υλικό των αποθέσεων στους σωρούς στείρων υλικών κατακερματισμένο, γεγονός που επιταχύνει τις διαδικασίες της φυσικής εδαφογένεσης. Επίσης, η χαλαρότητα των υλικών δίνει δυνατότητα αερισμού των ριζών των φυτών και μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης, εφόσον βέβαια προστεθεί και το απαραίτητο εδαφικό υλικό. Από συγκριτικές δοκιμές και αναλύσεις που έγιναν σε σχέση με τα άλλα υπόλευκα, ροδόλευκα - ροζ μάρμαρα της ευρύτερης περιοχής, φαίνεται ότι τα μάρμαρα της περιοχής μελέτης παρουσιάζουν καλές φυσικομηχανικές ιδιότητες, μερικές από τις οποίες έχουν τις εξής τιμές : - φαινόμενο ειδικό βάρος : 2.650 kg/m 3 - συντελεστής υδροαπορροφητικότητας : 0,066 wt % - αντοχή σε θλίψη: κάθετα στη στρώση 803 kg/cm 2 παράλληλα στη στρώση 601 kg/cm 2 - αντοχή σε εφελκυσμό από κάμψη : κάθετα στη στρώση 178 kg/cm 2 παράλληλα στη στρώση 153 kg/cm 2 - αντοχή σε φθορά από τριβή (DIN 52108): κάθετα στη στρώση 5,41 mm παράλληλα στη στρώση 8,64 mm Σε ότι αφορά τη χημική και ορυκτολογική σύνθεση, αυτή ανταποκρίνεται στα εξής δεδομένα : -οξείδιο του ασβεστίου (CaO) 56,300 % -οξείδιο του μαγνησίου (MgO) 0,680 % -διοξείδιο του πυριτίου (SiO 2 ) 0,015 % -οξείδιο του μαγγανίου (MnO) 0,000 % -οξείδιο του καλίου (K 2 O) 0,020 % -οξείδιο του νατρίου (Na 2 O) 0,040 % -τριοξείδιο του αργιλίου (Al 2 Ο 3 ) 0,017 % -τριοξείδιο του σιδήρου (Fe 2 Ο 3 ) 0,050 % -απώλεια πυρώσεως (CO 2 ) 43,420 % Όπως προκύπτει από την ανάλυση των αποτελεσμάτων, τα απόβλητα των ασβεστολιθικών υλικών αποτελούν «αδρανή απόβλητα», σύμφωνα με τον ορισμό στο άρθρο «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 13

3 της ΚΥΑ 39624/2209/Ε103, καθώς και τον συμπληρωματικό ορισμό για τα «αδρανή απόβλητα» που δίνει η Απόφαση 2009/359/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μιας και καλύπτει και τα πέντε (5) κριτήρια της, δηλαδή: - το ασβεστολιθικό υλικό, όπως προκύπτει από τη χημική ανάλυση, δεν πρόκειται να υποστεί σημαντική αποσύνθεση ή διάλυση ή άλλου είδους σημαντική μεταβολή, δυναμένη να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον ή να βλάψει την υγεία του ανθρώπου, - η μέγιστη περιεκτικότητα των αποβλήτων σε θείο με την μορφή θειούχων ενώσεων είναι μικρότερη του 0,1% - τα απόβλητα, ως προκύπτει από την χημική ανάλυση, δεν περιέχουν ουσίες ή συστατικά που ενέχουν κίνδυνο αυτανάφλεξης. Είναι ασβεστολιθικό πέτρωμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε πυρίτιο και σύμφωνα με την Απόφαση 96/603/ΕΚ, όπως έχει τροποποιηθεί, είναι κατηγορίας Α1 και δεν αναφλέγεται - δεν καίγεται, - η περιεκτικότητα του λεπτομερούς κλάσματος των αποβλήτων, σε ουσίες δυνητικά επιβλαβείς για το περιβάλλον και την υγεία του ανθρώπου, και ειδικότερα σε βαρέα μέταλλα, όπως : Co, Ni, Cr, Cd, Pd, Sb, Αs, Ηg, δεν υπάρχει. Συνάγεται λοιπόν ότι από την απόθεση των στείρων της εκμετάλλευσης στις εγκαταστάσεις αποβλήτων δεν έχουν προκληθεί ούτε και αναμένεται να δημιουργηθούν ρυπογόνα ή επικίνδυνα φορτία για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. 3.5. Θέσεις απόθεσης - σωροί στείρων υλικών 3.5.1. Υφιστάμενες αποθέσεις στείρων υλικών Όπως έχει αναφερθεί στη Μ.Π.Ε. την οποία συνοδεύει η παρούσα μελέτη, από την μέχρι σήμερα εκμετάλλευση του χώρου όπως φαίνεται και στην αποτύπωση του Τοπογραφικού κλίμακας 1:1000 (Αριθμό Σχεδ. ΜΠΕ-14) υπάρχουν δυο μεγάλοι σωροί στείρων υλικών στα κατώτερα υψόμετρα της μέχρι σήμερα εκμετάλλευσης. Ο πρώτος σωρός στείρων δημιουργεί πλήρωση στο κενό της εκσκαφής που δημιουργήθηκε όταν και άρχισε η εκμετάλλευση του χώρου 30 χρόνια πριν, κοντά στο σημείο Γ των ορίων στα κατώτερα υψόμετρα του χώρου, και ο δεύτερος βρίσκεται πλησίον των σημερινών ενεργών μετώπων (Β100, Β94, Β88) σε υψόμετρο περί τα Υ+70. Ο όγκος που καταλαμβάνει ο πρώτος υπολογίζεται περί τα 50.000 m 3, ενώ αντίστοιχα ο δεύτερος περί τα 50.000 m 3. Πιο συγκεκριμένα, ο υφιστάμενος και υπό συνεχή διαμόρφωση πρώτος σωρός στείρων υλικών εκτείνεται από το υψόμετρο Υ+ 47 μέχρι το Υ+7 με κλίσεις μικρότερες από 60%, εντός της παλαιάς - αρχικής εκσκαφής του λατομείου. Όπως φαίνεται και στην τελική μορφή του χώρου, αυτός θα διαμορφωθεί με τέσσερις ενδιάμεσους αναβαθμούς ύψους 8 m έκαστος. Δεδομένου ότι θα συνεχιστεί η απόθεση των νεοπαραγόμενων στείρων υλικών σε αυτόν το σωρό και δεδομένης της τελικής διαμόρφωσης που προβλέπεται, συμπεραίνεται ότι ο υφιστάμενος αυτός σωρός συνάδει με την τελικώς προτεινόμενη διαμόρφωση των στείρων. Ο υφιστάμενος και υπό συνεχή διαμόρφωση δεύτερος σωρός στείρων υλικών εκτείνεται από το υψόμετρο Υ+ 80 μέχρι το Υ+58 με κλίσεις επίσης μικρότερες από 60%, κάτω από τα ενεργά μέτωπα του λατομείου (όπως αυτά προαναφέρθηκαν). Όπως φαίνεται και στην τελική μορφή του χώρου, αυτός θα «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 14

επεκταθεί και θα διαμορφωθεί με δύο ενδιάμεσους αναβαθμούς ύψους 8 m έκαστος. Δεδομένου ότι θα συνεχιστεί η απόθεση των νεοπαραγόμενων στείρων υλικών και σε αυτόν το σωρό και δεδομένης της τελικής διαμόρφωσης που προβλέπεται, συμπεραίνεται ότι και αυτός ο υφιστάμενος σωρός συνάδει με την τελικώς προτεινόμενη διαμόρφωση των στείρων. Και οι δυο αυτοί σωροί θα ενσωματωθούν με τα νέα παραγόμενα στείρα υλικά από την συνέχιση της εκμετάλλευσης. 3.5.2. Προβλεπόμενες - νέες αποθέσεις στείρων υλικών Όπως έχει αναφερθεί στη Μ.Π.Ε. την οποία συνοδεύει η παρούσα μελέτη, η απόθεση των στείρων υλικών της εκμετάλλευσης θα γίνεται εντός του λατομικού χώρου σε τμήμα του λατομικού χώρου κοντά στο σημείο Γ των ορίων με σκοπό την καθολική πλήρωση του κενού της εκσκαφής που δημιουργήθηκε όταν άρχισε η εκμετάλλευση, όπως αναφέρθηκε παραπάνω και την δημιουργία 5 αναβαθμών στείρων υλικών, με υψόμετρα Υ+14, Υ+22, Υ+30, Υ+38 και Υ+45 (βλ. Σχεδ. ΜΠΕ-07, ΜΠΕ-08 & ΜΠΕ-09) και στο κεντρικό τμήμα του λατομικού χώρου με την δημιουργία ενός μεγάλου σωρού αποτελούμενου από 3 αναβαθμούς με υψόμετρα Υ+58, Υ+66 και Υ+74. Τα οφέλη από μία τέτοιου είδους διαχείριση είναι πολλαπλά: τόσο στην οικονομικότητα της λειτουργίας της εκμετάλλευσης αφού επιτυγχάνονται μικρότερες μεταφορές, μεγαλύτερη παραγωγικότητα, μικρότερο κόστος, όσο και στην περιβαλλοντική ελάφρυνση των επιπτώσεων μιας και οι προσβαλλόμενες επιφάνειες είναι μικρότερες σε έκταση, ενώ και η επαναφορά του φυσικού αναγλύφου, σε πολύ μεγάλο βαθμό, είναι σημαντικό περιβαλλοντικό πλεονέκτημα για την επιλογή της προτεινόμενης μεθόδου διαχείρισης στείρων. Επιτυγχάνεται δε μερικώς ο στόχος που τίθεται στην ΚΥΑ 39624/2209/Ε103 (άρθ. 5, παρ. 2α), όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται «..η επαναφορά των εξορυκτικών αποβλήτων εντός της κοιλότητας εκσκαφής μετά την εξόρυξη του ορυκτού, εφόσον αυτό είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό και περιβαλλοντικό ορθό..». Η αναλυτική παρουσίαση της απόθεσης των στείρων σε σωρούς εντός του λατομείου (οι θέσεις με τα υψόμετρα, οι χωρητικότητες των εγκαταστάσεων, οι ετήσιες παραγόμενες ποσότητες κλπ), δόθηκε σε σχετικό κεφ. της Μ.Π.Ε. 3.6. Μηχανήματα - μέσα - τεχνικές απόθεσης Τα στείρα υλικά της εξόρυξης - αποκάλυψης των μαρμάρων θα διακινούνται με τον ελαστιχοφόρο φορτωτή CAT 988. Πιο συγκεκριμένα τα στείρα της εξόρυξης θα φορτώνονται στον κάδο του φορτωτή, χωρητικότητας, 8 m 3 και θα μεταφέρονται - αποτίθενται στις θέσεις απόρριψης. Ως προς τα τεχνικά χαρακτηριστικά των σωρών στείρων υλικών, αναφέρεται ότι η κλίση των πρανών θα είναι μικρότερη των 66 %, έτσι ώστε να μην υπάρχουν φαινόμενα κατολίσθησης και παράσυρσης του εδάφους. Με τον τρόπο αυτό και με τις τεχνικές που αναφέρονται παρακάτω δεν απαιτείται η κατασκευή τοίχων αντιστήριξης. Στους σωρούς θα επιδιωχθεί η αρχική τοποθέτηση των μεγαλύτερων λίθων στη βάση των πλατειών και στη συνέχεια των στείρων μικρότερων διαστάσεων. Οι βροχοπτώσεις αυξάνουν τους κινδύνους διάβρωσης των προσωρινών πρανών, για τον λόγο αυτό θα κατασκευασθεί σύστημα αποστράγγισης αλλά και βελτίωσης της ευστάθειάς τους. Αρχικά σε όλες τις επίπεδες επιφάνειες των σωρών, θα δίνεται η απαραίτητη κλίση για «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 15

την αποστράγγιση του νερού με φυσική ροή, συνήθως 3% και προς το εσωτερικό του δαπέδου των βαθμίδων (στον πόδα). Στη βάση του πρανούς διαμορφώνεται, όπου χρειάζεται, αύλακας μικρής διατομής για τη συγκέντρωση και απομάκρυνση των υδάτων. Το νερό των μικρών αυλάκων θα οδηγείται σε μεγαλύτερους συλλεκτηρίους αγωγούς στα χαμηλότερα σημεία των σωρών και από εκεί με κατάλληλη διευθέτηση στους φυσικούς αγωγούς απορροής της ευρύτερης λεκάνης. Με το ανωτέρω σύστημα αποστράγγισης, που είναι απλό και οικονομικό στην κατασκευή του, προστατεύονται τα πρανή από τις επιδράσεις της διαβρωτικής συνεχούς ροής των υδάτων κατά τους χειμερινούς κυρίως μήνες, βελτιώνεται η ευστάθεια και αποφεύγεται η τοπική συγκέντρωση του ύδατος στις οριζοντιωμένες επιφάνειες, που θα είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία υπερβολικής λάσπης στους δρόμους και τη δυσκολία κίνησης σε αυτούς. Συστήνεται επίσης η διάστρωση βιολογικά ενεργού χώματος από άλλες θέσεις (από την αγορά) σε όλη την επιφάνεια ή/και μόνο στους λάκκους φυτεύσεων με σκοπό την εγκατάσταση βλάστησης με φυτεύσεις. Στο σχήμα που ακολουθεί δίνεται μια τυπική διατομή του προβλεπόμενου σωρού στείρων υλικών μεταξύ των υψομέτρων Υ+74 και Υ+50 στο κεντρικό τμήμα του χώρου. 3.7. Εναλλακτικές λύσεις Εναλλακτικές λύσεις ως προς την οριοθέτηση των κοιτασμάτων μαρμάρων δεν υπάρχουν. Μπορούν όμως να σχεδιασθούν οι δραστηριότητες αυτές των υπαίθριων λατομικών εκμεταλλεύσεων με τρόπο ώστε, οι επιπτώσεις στο περιβάλλον να είναι πολύ μικρότερες αλλά και η οικονομικότητα αυτών να είναι σημαντική. Λόγοι χωροταξικοί, λόγοι ιδιοκτησιακοί αλλά και λόγοι τοπογραφικοί αποτελούν σημαντικά κριτήρια για την επιλογή εφαρμογής της βέλτιστης μεθόδου εκμετάλλευσης. Είναι δυνατόν ο προσανατολισμός και μόνο ενός μετώπου να επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις με «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 16

επίδραση σε ανθρώπους και περιβάλλον, σε λατομικές δραστηριότητες αυτής της μορφής. Στην προκειμένη περίπτωση οι βαθμίδες των σωρών στείρων υλικών θα είναι μικρού ύψους (8 m) και η αλλοίωση του αναγλύφου θα είναι αισθητικά μικρότερη, σε σχέση με σχεδιασμό βαθμίδων - αναβαθμών. Ως προς την οριοθέτηση των χώρων απόθεσης των εξορυκτικών αποβλήτων, θεωρώντας βέβαια ότι η περαιτέρω αξιοποίησή τους σε παραγωγή θραυστών αδρανών υλικών από μονάδες της περιοχής που δραστηριοποιούνται σε τέτοιες εργασίες δεν είναι δυνατή λόγω της σύστασης του εκμεταλλεύσιμου σχηματισμού και λόγω της μεγάλης απόστασης και άρα αυτά τα εξορυκτικά απόβλητα θα υπάρξουν, οι προτάσεις που παρατίθενται είναι οι βέλτιστες από άποψη τεχνική, οικονομική και περιβαλλοντική. Πιο συγκεκριμένα, με τον προτεινόμενο τρόπο εκμετάλλευσης, το μισό περίπου του λατομικού χώρου θα λατομευθεί - εξορυχθεί, δηλαδή θα αλλοιωθεί το φυσικό ανάγλυφο στο 50% της έκτασης του λατομείου, αλλά η απόθεση των στείρων υλικών - εξορυκτικών αποβλήτων δεν θα απαιτήσει μεγάλες επιπλέον εκτάσεις. Αναλυτικότερα : 1) Εξετάζεται η λύση της απόθεσης εξορυκτικών αποβλήτων στα πρανή του φυσικού αναγλύφου, εκτός του χώρου εξόρυξης, αλλά εντός του λατομικού χώρου. Η απόθεση των συνολικώς παραγομένων χαλαρών στείρων υλικών - εξορυκτικών αποβλήτων ποσότητας: 168.000 m 3, στα πρανή του φυσικού αναγλύφου σε μορφή τριγωνικού πρίσματος, θα απαιτούσε την δημιουργία σωρού που θα καταλάμβανε μία επιφάνεια, όπως προκύπτει από τον μαθηματικό τύπο : V = ½ { E x u } ή 168.000 m 3 = ½ {Ε x 20 m } Ε = (168.000 x 2) / 20 16.800 m 3 ή 16,8 στρ. περίπου σε ένα ύψος σωρού 20 m περίπου. Δηλαδή θα απαιτείτο μία έκταση, επιπλέον 16,8 στρ. (20 % της έκτασης του λατομείου), μόνο για την ασφαλή απόθεση των στείρων υλικών σε σωρό μικρού ύψους. Άρα η επιχειρούμενη λατομική επέμβαση με την απόθεση στείρων, με αυτόν τον τρόπο θα απαιτούσε έκταση 65 στρ. αντί των 48 που χρησιμοποιούνται για την εξόρυξη. Βεβαίως και το κόστος των μεταφορών θα ήταν μεγαλύτερο, λόγω των μεγαλύτερων αποστάσεων προσέγγισης των θέσεων απόρριψης στείρων. Στην ίδια ως άνω περίπτωση, εάν το ύψος του σωρού ήταν 40 m, η απαιτούμενη έκταση για δημιουργία σωρού - εγκατάσταση αποβλήτων θα ήταν περίπου η μισή, δηλαδή 8,4 στρ. περίπου και άρα η συνολικά απαιτούμενη έκταση για την λατομική επέμβαση θα ήταν 56,9 στρ. περίπου. Στην περίπτωση αυτή όμως, η περιβαλλοντική επίπτωση, από την οπτική και μόνο ρύπανση θα ήταν πολύ μεγαλύτερη (μεγαλύτερη αλλοίωση του φυσικού αναγλύφου με μέτωπα εξόρυξης συνολικού ύψους 135 m και αποθέσεις στείρων συνολικού ύψους 40 m και άρα μεγαλύτερη αλλοίωση του φυσικού αναγλύφου), το οδικό δίκτυο μεγαλύτερο με επιβάρυνση των μεταφορών, επίπτωση στο κόστος κλπ αλλά και ραθυμία ή απροθυμία στις μελλοντικές εργασίες αποκατάστασης. 2) Εξετάζεται η λύση της απόθεσης εξορυκτικών αποβλήτων στο εσωτερικό - κενό της εκσκαφής, δηλαδή εντός του χώρου εξόρυξης. Στην περίπτωση αυτή και δεδομένης της 30ετούς λειτουργίας του λατομείου, υφίσταται ήδη κενό εκσκαφής στο οποίο έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες εκμετάλλευσης και το οποίο διατίθεται για πλήρωση με στείρα υλικά από τη συνέχιση της εκμετάλλευσης. Συνεπώς με την υφιστάμενη κατάσταση του λατομείου, όλα τα «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 17

νεοπαραγόμενα στείρα θα μπορούν να αποτίθενται εκεί, μέχρι την πλήρωση του κενού της εκσκαφής. Αναφέρεται στο σημείο αυτό ότι υφίστανται ήδη στο χώρο δύο σωροί στείρων υλικών. Ο πρώτος σωρός στείρων χωροθετείται στο κενό της εκσκαφής που δημιουργήθηκε όταν ξεκίνησε η εκμετάλλευση του χώρου 30 χρόνια πριν, κοντά στο σημείο Γ των ορίων στα κατώτερα υψόμετρα του χώρου, και ο δεύτερος βρίσκεται πλησίον των σημερινών ενεργών μετώπων (Β100, Β94, Β88) σε υψόμετρο περί τα Υ+70. Ο όγκος που καταλαμβάνει ο κάθε σωρός υπολογίζεται περί τα 50.000 m 3. Προτείνεται λοιπόν τα νέα παραγόμενα στείρα υλικά να αποτεθούν στο κενό της εκσκαφής μέχρι την επαναφορά του αναγλύφου στο αρχικό - φυσικό. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφερθεί ότι μεγάλος όγκος από τα παραχθέντα στείρα υλικά που έχουν εξορυχθεί από τις μέχρι σήμερα εργασίες εκμετάλλευσης, πωλήθηκαν σε τεχνική εταιρεία με σκοπό την χρήση τους σε λιμενικό έργο. Όταν ολοκληρωθεί η απόθεση των στείρων υλικών στο κενό της εκσκαφής, θα συνεχιστεί αυτή στο Βόρειο τμήμα του λατομείου, επί της φυσικής επιφάνειας σε τμήμα του λατομικού χώρου εμβαδού περίπου 7,5 στρ. μεταξύ των απόλυτων υψομέτρων Υ+74 και Υ+50. Με την προτεινόμενη στην Μ.Π.Ε. συνέχιση της εσωτερικής απόθεσης των στείρων υλικών, ελάχιστη επιπλέον απόρριψη στα φυσικά πρανή θα επισυμβεί (7,5 στρ. σε σωρό μικρού ύψους). Τελικό δε αποτέλεσμα του τρόπου αυτού διαχείρισης των στείρων είναι να γίνει επαναφορά σε ένα μεγάλο βαθμό του αρχικού αναγλύφου, περιορίζοντας έτσι τις δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον. Εννοείται ότι στην περίπτωση αυτή περιορίζονται οι μεταφορές, τα κόστη κλπ. Η λατομική επέμβαση που θα λάβει χώρα με αυτό τον τρόπο δεν θα απαιτήσει επιπλέον χώρο αφού, τα 48 στρ. (ή το 50% της έκτασης) θα λατομευθούν και η απόθεση στείρων θα μπορεί να γίνει στα (48 + 7,5 =) 55,5 στρ. (58%). Από τα υπόλοιπα 41 στρέμματα του λατομικού χώρου, οι δρόμοι εσωτερικής προσπέλασης μαζί με τα πρανή αυτών καταλαμβάνουν 20 στρέμματα περίπου ενώ τα εναπομείναντα 21 στρ. αποτελούν εκτάσεις μη λατομικής επέμβασης στην οποία θα μπορούσαν να αποτεθούν στείρα υλικά. Από την εξέταση των παραπάνω δύο λύσεων προκύπτει ότι, βεβαίως μπορεί να υπάρξει - προταθεί και μία ακόμη ή περισσότερες ενδιάμεσες λύσεις, όμως η βέλτιστη από την άποψη οικονομίας του χώρου, μικρότερης ρύπανσης του περιβάλλοντος και μικρότερου κόστους - μεγαλύτερου οικονομικού οφέλους είναι η προτεινόμενη στην Μ.Π.Ε. λύση της εσωτερικής κατά το μεγαλύτερο μέρος απόθεσης των εξορυκτικών αποβλήτων στο κενό της εκσκαφής. «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 18

4. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΘΕΣΗ ΣΤΕΙΡΩΝ 4.1. Επιπτώσεις στο περιβάλλον 4.1.1. Επιπτώσεις στα εδάφη Κατά την απόθεση των στείρων στο φυσικό ανάγλυφο, η εμφανέστερη και πιο άμεση επίπτωση είναι η αλλαγή της μορφής του επιφανειακού εδάφους. Η μορφολογία και οι κλίσεις του φυσικού εδάφους τροποποιούνται και δημιουργείται ένας όγκος από στείρα ασβεστολιθικής σύστασης. Σύμφωνα με την χημική σύσταση των συγκεκριμένων αποβλήτων, όπως αναφέρεται και στο κεφ. 3.4 δεν υπάρχει κίνδυνος ρύπανσης των εδαφών. Σύμφωνα με την κοκκομετρική σύσταση των στείρων και την μικρή περιεκτικότητα σε ύλη, η ταχύτητα διήθησης του νερού είναι μεγάλη και η δυνατότητα υδατοσυγκράτησης είναι μικρή, ενώ ο έντονος αερισμός της απόθεσης έχει ως αποτέλεσμα την ξήρανση αυτής, με αποτέλεσμα την πρόκληση προβλημάτων βιωσιμότητας των φυταρίων. Λόγω της μορφής του στείρου ασβεστολιθικού υλικού, το οποίο είναι και το μητρικό πέτρωμα του φυσικού εδάφους της περιοχής, επιταχύνονται οι διαδικασίες της εδαφογένεσης, με αποτέλεσμα να αποσαθρώνεται με το πέρασμα του χρόνου και να ομογενοποιείται με το επιφανειακό έδαφος. 4.1.2. Επιπτώσεις στα νερά Κοντά στην περιοχή μελέτης δεν υπάρχουν υδατορέματα. Σε κοντινή απόσταση στα Βορειοανατολικά βρίσκονται οι ακτές της θάλασσας. Όπως έχει αναφερθεί ήδη στο κεφάλαιο 3.4 της παρούσας μελέτης, η χημική σύσταση του ασβεστολιθικού υλικού δεν περιέχει βλαβερές ουσίες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τα επιφανειακά, τα όμβρια, τα υπόγεια ή τα θαλάσσια ύδατα και δεν υφίσταται κανένας κίνδυνος ρύπανσης των υπόγειων ή των επιφανειακών αποθεμάτων νερού ούτε φυσικά της θάλασσας. Επίσης, λόγω του ασβεστολιθικού υποβάθρου είναι αμελητέες οι παρασύρσεις εδαφικού υλικού ή και στείρων που θα προκύψουν, προς τα κατάντη. Δεν αναμένεται να προκληθούν πλημμυρικά προβλήματα, κατολισθήσεις ή καθιζήσεις. Το ασβεστολιθικό πέτρωμα και ιδίως τα στείρα, λόγω της κοκκομετρικής τους σύνθεσης και των μεγάλων κενών που δημιουργούνται ευνοούν την εύκολη διήθηση του νερού. Λόγω της υδροπερατότητας αυτής δεν παρατηρούνται φαινόμενα επιφανειακής απορροής. Ο τρόπος χειρισμού των σωρών στείρων, αρχικά και η αποκατάσταση της βλάστησης στη συνέχεια εκμηδενίζουν την πιθανότητα να εμφανιστούν τέτοιου είδους αρνητικές επιπτώσεις. 4.1.3. Επιπτώσεις στη χλωρίδα Κατά την επιφανειακή απόθεση των στείρων στο φυσικό ανάγλυφο, η πρώτη και κυριότερη επίπτωση είναι η καταστροφή της φυσικής βλάστησης στον χώρο απόθεσης. Επιπλέον, τα φυσικά είδη της χλωρίδας της ευρύτερης περιοχής, δεν μπορούν να αναπτυχθούν με επιτυχία πάνω στο ασβεστολιθικό υλικό με αποτέλεσμα να είναι καχεκτικά, άρρωστα και πολλές φορές να νεκρώνονται. «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 19

Οι επιπτώσεις αυτές περιορίζονται σε μεγάλο ποσοστό ή και εξαφανίζονται μετά την επαναφορά του επιφανειακού εδάφους και τον εμπλουτισμό του με λίπασμα, οι δε φυτεύσεις θα γίνονται με είδη που είναι προσαρμοσμένα στο περιβάλλον αλλά και που θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στις δύσκολες τοπικές συνθήκες οι οποίες δημιουργούνται. Στην μείωση των επιπτώσεων συντελούν και οι εργασίες συντήρησης των φυτεύσεων που γίνονται στα πλαίσια της αποκατάστασης. 4.1.4. Επιπτώσεις στην πανίδα Με την εκχέρσωση της βλάστησης χάνεται τμήμα του φυσικού βιοτόπου, γεγονός το οποίο επηρεάζει σε μικρό βαθμό τα θηλαστικά και τα πτηνά της περιοχής. Από την άλλη, ο χώρος επέμβασης είναι αμελητέος σε σχέση με τα χιλιάδες στρέμματα δασικής βλάστησης της ευρύτερης περιοχής. 4.1.5. Επιπτώσεις στο τοπίο Η επίδραση που έχει στο τοπίο η εναπόθεση των στείρων στο φυσικό ανάγλυφο είναι υπαρκτή. Αναμένεται να υπάρξει αλλοίωση του ανάγλυφου στους χώρους αποθήκευσης και αλλαγή της φυσικής του κάλυψης. Με την εσωτερική απόθεση των στείρων στο κενό τη εκσκαφής το αποτέλεσμα είναι το αντίστροφο, ήτοι επαναφέρεται το ανάγλυφο της περιοχής στο φυσικό, αρχικό με ευεργετική επίδραση στο τοπίο. Οι επιπτώσεις στο τοπίο από την περιορισμένη επιφανειακή απόθεση στείρων επί του φυσικού αναγλύφου, ελαχιστοποιούνται με τις εργασίες αποκατάστασης καθώς με την ολοκλήρωσή τους το τοπίο θα εξακολουθεί να έχει τα ίδια χαρακτηριστικά και να αποτελείται από δασική βλάστηση, που ήταν και η πρωταρχική μορφή κάλυψης της επιφάνειας. 4.1.6. Επιπτώσεις στον αέρα Η σκόνη από την κίνηση των οχημάτων που κινούνται εντός του λατομείου θα αντιμετωπίζεται με τη διαβροχή των δρόμων με νερό. Η εγκατάσταση ωστόσο των στείρων δεν δημιουργεί προβλήματα σκόνης. Κατά την διαδικασία εξόρυξης δεν πραγματοποιείται θρυμματισμός του ασβεστόλιθου, το υλικό που αποτίθεται είναι χονδρομερές και δεν έχει πρόβλημα παράσυρσης από τον αέρα. Η ελαχιστοποίηση τυχόν προβλημάτων εξασφαλίζεται εξάλλου από την γρήγορη επαναφορά της βλάστησης στον χώρο εγκατάστασης των στείρων, η οποία προστατεύει από τυχόν τέτοια προβλήματα. 4.2. Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία Όπως αναλύθηκε και σε προηγούμενο κεφάλαιο δεν συντρέχουν ορατοί λόγοι επιβάρυνσης της ανθρώπινης υγείας, καθώς δεν φαίνεται να δημιουργούνται θέματα ρύπανσης των υδάτων και του εδάφους. Επιπλέον, η σκόνη που δημιουργείται θα περιοριστεί με τη διαβροχή και μετά την εγκατάσταση της βλάστησης και την ολοκλήρωση της αποκατάστασης, ενώ οι κατοικημένοι οικισμοί είναι σε μεγάλες αποστάσεις από τους χώρους εγκατάστασης και χωρίς την παραμικρή οπτική επαφή. «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 20

5. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΙΩΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 5.1. Μέτρα μείωσης των επιπτώσεων Η εκμεταλλεύτρια εταιρεία θα λαμβάνει σειρά μέτρων τόσο κατά τη διάρκεια των εργασιών της εκμετάλλευσης όσο και κατά τη διάρκεια των εργασιών της αποκατάστασης, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις στο περιβάλλον από την παραγωγή και την απόθεση εξορυκτικών αποβλήτων. 5.1.1. Επαναφορά αποβλήτων στον χώρο εξόρυξης Όπως ήδη αναφέρθηκε, είναι πρακτικά ανέφικτη η επαναφορά του συνόλου των στείρων υλικών στο χώρο εξόρυξης. Βέβαια, το μεγαλύτερο μέρος αυτών θα αποτεθεί εσωτερικά στην υφιστάμενη εκσκαφή του λατομείου από το Υ+7 μέχρι το Υ+74 με αναβαθμούς ανά 8 m. 5.1.2. Επαναφορά του επιφανειακού εδάφους Θα καταβληθεί προσπάθεια για την συλλογή και διαφύλαξη του εδαφικού υλικού, το οποίο θα αποθηκεύεται προσωρινώς στο δάπεδο της πλατείας στο υψόμετρο Υ+91 ή της εκάστοτε βαθμίδας εκμετάλλευσης. Αυτό θα χρησιμοποιηθεί στις εργασίες μερικής πλήρωσης των τελικών επιφανειών και το γονιμότερο εξ αυτού ως φυτική γη, για τις εργασίες πλήρωσης των λάκκων των δενδρυλλίων, στις εργασίες αποκατάστασης που θα ακολουθήσουν. Πάνω στο έδαφος αυτό θα αναπτυχθούν τα φυτάρια που θα φυτευτούν κατά τις εργασίες της αποκατάστασης της βλάστησης. Το πάχος του υπερκείμενου εδαφικού στρώματος θα πρέπει να είναι περίπου 30 cm για να εξασφαλίσει την επιτυχία των φυτεύσεων. Σε περίπτωση μη επάρκειας της κατάλληλης ποσότητας επιφανειακού χώματος θα γίνει μεταφορά επιπρόσθετου εδαφικού υλικού από άλλη αδειοδοτημένη περιοχή, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί κατά το δυνατόν η επιτυχία της αποκατάστασης. 5.2. Αξιοποίηση εξορυκτικών αποβλήτων 5.2.1. Ανακύκλωση Δεν προβλέπεται διαδικασία ανακύκλωσης για τα απόβλητα που παράγονται. 5.2.2. Επαναχρησιμοποίηση Δεν υπάρχει διαδικασία επαναχρησιμοποίησης για τα απόβλητα που παράγονται. 5.2.3. Ανάκτηση αποβλήτων Δεν υπάρχει διαδικασία ανάκτησης για τα απόβλητα που παράγονται. «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 21

5.3. Διάθεση των εξορυκτικών αποβλήτων 5.3.1. Διαχείριση χώρου απόθεσης Ο χώρος επιφανειακής απόθεσης και εγκατάστασης των στείρων πρέπει να διαχειριστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ασφαλής μακροπρόθεσμα. Σε αυτό συνεισφέρουν όλα τα μέτρα πρόληψης και αποκατάστασης που θα λαμβάνει η εκμεταλλεύτρια εταιρεία όπως αναφέρονται στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Η επιφάνεια απόθεσης επίσης μετά την διαδικασία των φυτεύσεων θα περιφραχθεί, ώστε να εξασφαλιστεί η επιτυχία των παρεμβάσεων καθώς και η γενικότερη προστασία του χώρου Επίσης, θα γίνεται παρακολούθηση της ασφάλειας του χώρου και της πορείας του σε ετήσια βάση με τη μέθοδο που περιγράφεται στο κεφ. 7. 5.3.2. Αποτροπή μελλοντικών αρνητικών επιπτώσεων Το ασβεστολιθικό υλικό που προκύπτει από την εξόρυξη είναι αδρανές υλικό, το οποίο δεν πρόκειται να υποστεί σημαντικές μεταβολές, όπως αποσύνθεση ή διάλυση. Επίσης, δεν υφίσταται ο κίνδυνος αυτανάφλεξης και δεν καίγεται, ενώ φαινόμενα παράσυρσης του υλικού, με τις τεχνικές απόθεσης που προτείνονται, δεν υπάρχουν. Για το λόγο αυτό δεν προτείνονται κάποια μέτρα για μελλοντικές αρνητικές επιπτώσεις. 5.3.3. Γεωτεχνική σταθερότητα υπαρχόντων τεχνικών έργων Οι αποθέσεις των στείρων έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να σχηματίζονται ευρείες επίπεδες επιφάνειες που ευνοούν τις φυτεύσεις, ενώ τα πρανή των αποθέσεων θα έχουν μικρές κλίσεις, ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα διάβρωσης και να διευκολύνεται η εγκατάσταση βλάστησης. Αξίζει να τονιστεί ότι με τον σχεδιασμό των αποθέσεων κατ' αυτό τον τρόπο καταλαμβάνεται ο απόλυτα αναγκαίος χώρος, ενώ η αλλοίωση του αρχικού γεωμορφολογικού ανάγλυφου είναι η ελάχιστη δυνατή, επιτρέποντας την εγκατάσταση των προτέρων της λατομικής δραστηριότητας χρήσεων. Η σταθερότητα των τεχνικών έργων εξασφαλίζεται με: - Διαμόρφωση των οριζοντίων επιφανειών και των επιφανειών των βαθμίδων των στείρων με εσωτερική κλίση περίπου 3%, όπου δεν έχει επιτευχθεί τούτο κατά το στάδιο των αποθέσεων, με σκοπό την συγκράτηση της βροχής και προστασία των επιφανειών από διαβρώσεις και μείωση των απορροών. - Τη μείωση των κλίσεων, όπου αυτές είναι ισχυρές. - Τη σταθεροποίηση ασταθών επιφανειών, με τις κατάλληλες γεωμεταβολές. - Τη δημιουργία ψευτοβαθμίδων με χειρωνακτικά μέσα στο ενδιάμεσο μεγαλύτερων βαθμίδων. - Την εγκατάσταση μόνιμης βλάστησης μέσω φυτεύσεων Η σταθερότητα των τεχνικών έργων ενισχύεται και από τα φυτά, θάμνους και πόες που θα χρησιμοποιηθούν τόσο στις επίπεδες επιφάνειες όσο και στις κεκλιμένες. Το ριζικό σύστημα των δένδρων και των θάμνων συγκρατεί το επιφανειακό έδαφος και εισχωρεί μέσα στα κενά που δημιουργούνται στο ασβεστολιθικό υλικό με αποτέλεσμα να σταθεροποιεί και να σωματοποιεί την εγκατάσταση. «ΛΙΘΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ» ΤΕΧΝΙΚΟ & ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Σελίδα: 22