ΠΡΕΒΕΙΑ ΕΡΕΒΑΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΕΩΝ Ενημερωτικό Δελτίο E-News Letter Τεύτος 15ο 5-11/11/2011 Παρασκεσή 11/11/2011 Πποοπηικέρ ανηιμεηώπιζηρ πεπιβαλλονηικού πποβλήμαηορ λίμνηρ Sevan.. Η ιίκλε Sevan απνηειεί γηα ηελ Αξκελία ζεκαληηθό βηόηνπν ζηνλ ΠΕΡΙΕΥΟΜΕΝΑ Π π ο β λ ή μ α η α πεπιβαλλονηικήρ επιβάπςνζηρ ζηη λίμνη Sevan. σελ. 1 νπνίν εθηόο από ηελ αλάπηπμε ηρζπνθαιιηεξγεηώλ, έρνπλ αξρίζεη ηα ηειεπηαία 5 έηε λα γίλνληαη ζεκαληηθέο επελδύζεηο γηα ηελ ηνπξηζηηθή αλάπηπμε θαη πξνζέιθπζε ηνπξηζηώλ από ηελ Δπξώπε θαη ηεο ΗΠΑ θαηά ηε Ανάπηςξη οινοπ α π α γ ω γ ή ρ ζηην Απεμνία. σελ.2 δηάξθεηα όινπ ηνπ έηνπο. Ωζηόζν κε θπβεξλεηηθέο νξγαλώζεηο θαη αθηηβηζηέο από ηα θνηλσληθά δίθηπα ζην internet απεθάζηζαλ λα ελώζνπλ ηηο δπλάκεηο ηνπο θαη λα θαιέζνπλ ζε εθζηξαηεία πξνζηαζίαο ηνπ βηόηνπνπ ηεο ιίκλεο, θαζώο ε- θηηκνύλ όηη έρνπλ επηδεηλσζεί ξαγδαία νη πεξηβαιινληηθνί όξνη, έλεθα ησλ νινέλα απμαλόκελσλ ιεηηνπξγηώλ πνπ ζπζζσξεύνληαη πέξημ ηεο ιίκλεο. Σελ πεξαζκέλε εβδνκάδα ζην Αθαδεκατθό Κέληξν Aarhus ηνπ Δ- ξεβάλ, έγηλε γηα πξώηε θνξά επηζηεκνληθό forum ζην νπνίν ζπδεηήζεθαλ εθηελώο κέηξα θαη ηξόπνη λα δηαζσζεί ε ιίκλε από ηελ επηθείκελε νηθνινγηθή θαηαζηξνθή. Η θαηάζηαζε ηεο ιίκλεο, ζπκθώλεζαλ όινη νη ζπκκεηέρνληεο ραξαθηεξίδεηαη σο ηδηαηηέξσο θξίζηκε. Καηαξρήλ αλαθνξηθά κε ηε δπλαηόηεηα παξνρήο πόζηκνπ λεξνύ, κεηά από ηελ πξνώζεζή ηνπ ζην δηπιηζηήξην λεξνύ πνπ έρεη θαηαζθεπαζηεί, ν επηθεθαιήο ηνπ Δζληθνύ Πάξθνπ Sevan θ. Gagik Sukhudyan συν. σελ. 3
σελ. 2 ΠΡΕΒΕΙΑ ΕΡΕΒΑΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΕΩΝ ηπαηηγικό ζσέδιο ανάπηςξηρ οινοπαπαγωγήρ ζηην Απμενία. Σν ζρέδηα ηνπ Τπ. Γεσξγίαο ηεο Αξκελίαο γηα αύμεζε ηεο παξαγσγήο θνληάθ κπξάληη κέρξη ην 2020 ώζηε λα θηάζεη έσο θαη ηα 20 εθαη. ιίηξα αλά έηνο αλαθνηλώζεθε από ηνλ ίδην ηνλ Τπνπξγό S. Karapetyan. Ωζηόζν ε άκεζε αληίδξαζε από ηελ Έλσζε Αξκελίσλ Οηλνπνηώλ ήηαλ ζε εληειώο αληίζεηε θαηεύζπλζε, θαζώο ν πξόεδξόο ηεο Avag Harutyunyan, δήισζε όηη είλαη αλεδαθηθή. Δηδηθόηεξα εθηηκάηαη όηη ε αύμεζε ηεο παξαγσγήο θνληάθ ζε δηπιάζην ή θαη ηξηπιάζην επίπεδν ζε ζρέζε κε ηα ζεκεξηλά δεδνκέλα δελ είλαη ξεαιηζηηθή, θαζώο δελ ππάξρεη νύηε ε ηερλνινγηθή ππνδνκή αιιά νύηε θαη επάξθεηα πξώησλ πιώλ, ζεκαληηθόηεξε δηαπίζησζε δε είλαη όηη δελ είλαη δπλαηό ακθόηεξνη νη πξναλαθεξζέληεο ιόγνη λα αλαηξεζνύλ ζην ρξνληθό δηάζηεκα κέρξη ην 2020. ύκθσλα κε εθηηκήζεηο ηεο Έλσζεο ην έιιεηκκα πνζόηεηαο θαη εηδώλ ζηαθπιηώλ είλαη ζεκαληηθό θαη δελ αλακέλεηαη λα βειηησζεί θαζώο δελ ππάξρεη ηδηαίηεξε ηάζε γηα ηελ αύμεζε ησλ ακπειώλσλ ηεο ρώξαο. Δπίζεο δελ ππάξρνπλ εηδηθνί απνζεθεπηηθνί ρώξνη γηα θνληάθ θαη νίλνπο, ππνδνκέο πνπ απαηηνύλ ζεκαληηθέο επελδύζεηο. Σν 2010 νη εμαγσγέο θνληάθ απμήζεθαλ 22% θηάλνληαο ηα 11 εθ. ιίηξα, έλαληη 9 εθαη. ιίηξα ην 2009. Όζνλ αθνξά ηελ παξαγσγή θνληάθ, ην 2010 απμήζεθε θαηά 27,9% έλαληη ηνπ 2009 θηάλνληαο κέρξη θαη ηα 12,6 εθ. ιίηξα. πλεπώο ην 99% ηνπ παξαγνκέλνπ πξντόληνο πξννξίδεηαη γηα εμαγσγή. Αληηζέησο νη παξαγόκελνη νίλνη ηεο Αξκελίαο δελ εμάγνληαη παξά κόλν ζε πνζνζηό 8% ηεο ζπλνιηθήο παξαγσγήο. Δηδηθόηεξα ην 2010 εμήρζεζαλ 1,8 εθαη. ιίηξα νίλνπ, ελώ ην 2009 ε αληίζηνηρε πνζόηεηα αλήιζε ζε 1,1 ιίηξα. Μάιηζηα ην 90% ησλ εμαγνκέλσλ νίλσλ πξνσζνύληαη ζηηο αγνξέο ησλ ρσξώλ ηεο Κνηλνπνιηηείαο Αλεμαξηήησλ Κξαηώλ (ΚΑΚ), γεγνλόο πνπ νθείιεηαη ζηε κε αλαγλσξηζηκόηεηα ησλ νίλσλ ελ αληηζέζεη κε ην κπξάληη θαη ην θνληάθ πνπ έρνπλ θεξδίζεη ηηο επξσπατθέο αγνξέο. Δίλαη δε ραξαθηεξηζηηθό όηη νη πξνζπάζεηεο αύμεζεο ησλ εμαγσγώλ αθόκα θαη πξνο ηελ κεγάιε ξσζηθή αγνξά, πνπ θαηά ηηο εθηηκήζεηο απνξξνθά 700 εθαη. θηάιεο νίλνπ εηεζίσο, δελ έρεη επδνθηκήζεη παξά ηελ απόθαζε ηεο Ρσζίαο ηνλ πεξαζκέλν Φεβξνπάξην λα ζηακαηήζεη ηηο εηζαγσγέο νίλσλ από ηε Γεσξγία, ελ πνιινίο έλεθα ηνπ ρακεινύ επηπέδνπ πνιηηηθώλ ζρέζεσλ αλάκεζα ζηηο δύν ρώξεο. συν. σελ. 3
Τεύτος 15ο 5-11/11/2011 σελ. 3 συν. από σελ. 2 Οη απμεκέλεο πξνζδνθίεο ηνπ θιάδνπ ησλ νηλνπαξαγσγώλ ζηελ Αξκελία γηα δηείζδπζε ζηελ ξσζηθή αγνξά θαη θηήζε ελόο κεξηδίνπ από ην πςειόηαην κεξίδην εμαγσγώλ πνπ θαηείρε ε Γεσξγία, ε νπνία κνλάρα ην 2010 εμήγαγε πξνο ηε Ρσζία 40 εθ. θηάιεο, δελ απεδείρζεζαλ νπζηαζηηθέο θαζώο, ην α εμάκελν 2011 επηηεύρζεθε κνλάρα 0.8% αύμεζε εμαγσγώλ αξκεληθώλ νίλσλ πξνο ηε Ρσζία. Παξόηη νη ακπειώλεο πξνζθέξνπλ εμαηξεηηθήο πνηόηεηαο ζηαθύιηα ε παξαγσγή νίλνπ δελ έρεη θηάζεη αθόκα ζε πνηνηηθά επίπεδα. Άιισζηε ε παξαδνρή ηεο Έλσζεο Αξκελίσλ Οηλνπνηώλ όηη πξηλ από 4 ρξόληα ε Αξκελία ήηαλ πάλσ από 60 ρξόληα πίζσ από ηελ Δπξώπε ζηελ νηλνπνίεζε θαη ηηο ζρεηηθέο ηερλνινγίεο, θαηαγξάθεη ηελ πξαγκαηηθόηεηα. ύκθσλα κε ηηο ίδηεο εθηηκήζεηο ζήκεξα ζεσξείηαη όηη είλαη 10 ρξόληα πίζσ από ηελ Δπξώπε θαη ζε 5-6 ρξόληα ζα επηηεπρζεί πξνζέγγηζε ησλ ηερλνινγηώλ θαη δηαδηθαζηώλ πνπ έρεη πηνζεηήζεη ε Δπξώπε ζηνλ θιάδν ηεο νηλνπνίεζεο. Βέβαηα ε ηερλνινγηθή εμέιημε πξνδηθάδεη όηη ε Αξκελία ζα δεη έθξεμε ζηελ πνηόηεηα ηνπ θξαζηνύ θαη όρη ηνπ όγθνπ. Τςειήο πνηόηεηαο πξώηεο ύιεο, δειαδή ζηαθύιηα θαη αύμεζε ηεο ζηξεκκαηηθήο απόδνζεο ησλ πεξηνξηζκέλσλ ακπειώλσλ είλαη έλα έιιεηκκα πνπ δελ κπνξεί λα αληηκεησπηζηεί. Με δεδνκέλν δε όηη πξέπεη λα δηαζθαιηζηεί ε πξσηεύνπζα ζέζε πνπ θαηέρεη ε Αξκελία ζηελ παξαγσγή πνηνηηθά πςεινύ θνληάθ, ππάξρεη θίλδπλνο λα ππάξμεη αύμεζε ηεο ηηκήο ησλ ζηαθπιηώλ κε απνηέιεζκα λα ππνλνκεπζεί ε ζρέζε ηηκήο πνηόηεηαο γηα ην πιένλ αληαγσληζηηθό πξντόλ πνπ πξνζθέξεη ν θιάδνο ηεο νηλνπνηίαο ζηελ παξνύζα θάζε. Γελ είλαη ιίγνη πάλησο νη παξαγσγνί θνληάθ πνπ κεηά ηελ θξίζε ηνπ 2009-2010 πξνηίκεζαλ ηελ παξαγσγή θξαζηνύ γηα λα επηηύρνπλ δηαθνξνπνίεζε ζηελ παξαγσγή ηνπο θαη ζηα πξντόληα πνπ πξνζθέξνπλ ώζηε λα κελ είλαη εθηεζεηκέλνη ζηηο κεηαιιαγέο ηεο αγνξάο. Η θξίζε άιισζηε επεξέαζε ηνλ όγθν ησλ πσιήζεσλ ηνπ θνληάθ, θαζώο έρεη έσο θαη 30% πςειόηεξεο ηηκέο από απηέο ηνπ νίλνπ. Η παξαδνζηαθή αγνξά ζηηο νπνίεο πξνσζείηαη γηα πώιεζε ην αξκέληθν κπξάληη (93%) θαη θξαζί (80%) είλαη νη ρώξεο θξάηε-κέιε ΚΑΚ, γεγνλόο επίζεο πνπ νθείιεηαη ζε κε αληαπνθξηλόκελε ζηηο πςειέο απαηηήζεηο ηππνπνίεζεο θαη δηαδηθαζηώλ πνπ απαηηνύληαη γηα λα πξνσζεζεί ην πξντόλ ζε ώξηκεο αγνξέο, παξόηη ε ηηκή ησλ πξντόλησλ ηεο αξκεληθήο νηλνπνηίαο πξνβάιιεη σο ην αθαηακάρεην αληαγσληζηηθό πιενλέθηεκα, πνπ σζηόζν έρεη νδεγήζεη ζε κε ζύκκεηξε αληηκεηώπηζε ησλ ινηπώλ παξαγόλησλ πνπ απαηηνύληαη θαη συν. σελ. 5
σελ. 5 Τεύτος 15ο 5-11/11/2011 Ππεζβεία Επεβάν Γπαθείο Οικονομικών & Εμποπικών Τποθέζεων 6, Demirchian str. 0002, Yerevan Σηλέθωνο : (+37410) 530051, 530446, fax : (+37410) 530449 e-mail : ecocom-yerevan@mfa.gr www.agora.mfa.gr/am54 Το Γραθείο ΟΕΥ Ερεβάλ είλαη ζηε δηάζεζε ηωλ επητεηρήζεωλ ποσ επηζσκούλ λα αλαδεηήζοσλ ηελ προώζεζε ηωλ προϊόληωλ ηοσς ζηελ αλαπησζζόκελε αγορά ηες Αρκελίας. Παραθαιούκε λα κας αποζηείιεηε ζτεηηθώς αηηήκαηα θαη συν. από σελ. 1 εθηηκά όηη δελ κπνξεί λα ζεσξεζεί πιένλ ε ιίκλε σο δεμακελή γιπθνύ λεξνύ ελ δπλάκεη πόζηκνπ, θαζώο ε ζπζζώξεπζε κεηάιισλ από πέξημ εγθαηεζηεκέλεο βηνκεραλίεο πνπ δηνρεηεύνπλ βηνκεραληθά απόβιεηα, απνθιείεη ηε δπλαηόηεηα επεμεξγαζίαο ηνπ λεξνύ θαη απόδνζήο ηνπ σο ξαθηλαξηζκέλνπ γηα θαηαλάισζε, ζύκθσλα κε ηα δηεζλή πξόηππα πγείαο. Παξόκνηα θαηάζηαζε αληηκεησπίζηεθε επίζεο ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ '70, σζηόζν ε παξνύζα θάζε εγθπκνλεί ζεκαληηθόηεξνπο θηλδύλνπο θαηά ην κέγεζνο ηεο δηεύξπλζεο ηεο πξόζβαζεο ζε απηήλ θαη ηεο ρξήζεο ησλ πξντόλησλ πνπ απνδίδεη. ύκθσλα κε ηνπο εηζεγεηέο ηνπ forum oη θύξηεο απεηιέο γηα ηελ ιίκλε είλαη νη εμήο: - Αλλαγή ζηη ζύνθεζη ηος νεπού, - Εξαθάνιζη ηυν ταπιών, - Ρύπανζη ηηρ λίμνηρ με ζκοςπίδια, λύμαηα και βιομησανικά απόβληηα, - Παπάνομη λειηοςπγία ηυν εηαιπειών εξόπςξηρ - GeoProMining Gold, Gegamet Plus, κε ηζηκέλην πνπ παξαβηάδεη επζέσο ην άξζξν 10 ηνπ λόκνπ ηεο Αξκεληθήο Γεκνθξαηίαο γηα ηηο βηνκεραληθέο δώλεο. - Αποςζία ελεγκηικών μησανιζμών, - Δπαζηηπιόηηηερ ανεξέλεγκηερ και ανάπμοζηη ζπαηάλη πόπυν ηος πποϋπολογιζμού, για ηνπξηζηηθέο ππνδνκέο. εκεηώλεηαη όηη, ζύκθσλα κε ηνπο εηζεγεηέο ηνπ forum, ην δάλεην πνπ παξαρσξήζεθε από ηελ Παγθόζκηα Σξάπεδα ύςνπο 16 εθαη. δνιαξίσλ ΗΠΑ γηα ηελ "κείσζε ηεο θηώρεηαο θαη δηαηήξεζε ηνπ νηθνζπζηήκαηνο ηεο Λίκλεο Sevan" πνπ είρε ζρεδηαζηεί γηα λα δηαζθαιηζηεί ε ηζνξξνπία ζηνλ επξύηεξν ραξαθηεξηζκέλν σο νηθνηόπν, ηειηθώο θαηεπζύλζεθε ζε ηνπξηζηηθέο ππνδνκέο. Ο θύξηνο ιόγνο γηα ηελ επηηεηλόκελε αλεζπρία είλαη όηη νύηε ην Τπνπξγείν Πξνζηαζίαο ηεο Φύζεο, πνπ είλαη ην ακέζσο αξκόδην γηα ην ιεγόκελν Δζληθό Πάξθν "Sevan", νύηε θαη ην Τπνπξγείν Αζηηθήο Αλάπηπμεο, Δδαθηθήο Γηνίθεζεο, Δλέξγεηαο θαη Φπζηθώλ Πόξσλ αιιά θαη ην Τπνπξγείν Γεσξγίαο, θαζώο θαη νη αξκόδηεο επηηξνπέο θαη ζπκβνύιηα πξνσζνύλ ζε απηή ηε θάζε νηαδήπνηε πνιηηηθή γηα λα ζώζνπλ ηε ιίκλε.
σελ. 5 Τεύτος 15ο 5-11/11/2011 ύκθσλα κε ηνπο αθαδεκατθνύο θαη ηνπο ινηπνύο εξεπλεηέο, νη λόκνη παξαβηάδνληαη θαη θαλείο δελ ειέγρεηαη ή ηνπ θαηαινγίδεηαη επζύλε γηα απηό. Τπάξρνπλ νξηζκέλεο εθηηκήζεηο όηη αλώηαηνη αμησκαηνύρνη ζεσξνύλ ηε ιίκλε Sevan σο πεγή γηα ηελ απόθηεζε θέξδνπο. Οη ζπκκεηέρνληεο ζηε ζπδήηεζε ηόληζαλ ηελ αλαγθαηόηεηα λα εθπνλεζεί έλα ζρέδην δξάζεο θαη απεθάζηζαλ λα θαιέζνπλ όινπο όζνπο δελ είλαη αδηάθνξνη γηα ηελ ηύρε ηεο ιίκλεο Sevan, λα απεπζπλζνύλ δηεζλώο ζε νξγαληζκνύο θαη κε θπβεξλεηηθέο νξγαλώζεηο γηα ζπλαζπηζκό πξνο ηε δηάζσζε ηεο ιίκλεο. Η λέα ηερλνινγία επεμεξγαζίαο ηνπ λεξνύ κε ηε ρξήζε θπζηθώλ δενιίζσλ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ πξνζηαζία ηεο ιίκλεο Sevan, ηόληζε ε αθαδεκατθόο Vahan Davtyan. Σελ ραξαθηήξηζε κηα αξθεηά απιή, αιιά απνηειεζκαηηθή ηερλνινγία πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ήδε κε επηηπρία ζην εμσηεξηθό. Η θα. Davtyan είπε όηη ε λέα ηερλνινγία επεμεξγαζίαο δελ ζα θνζηίζεη ζηε ρώξα πνιύ γηαηί ππάξρνπλ κεγάια απνζέκαηα δεόιηζνπ ζηηο πόιεηο Noyemberyan θαη Ljevan. Σν ζπγθεθξηκέλν ζρέδην ζα εθαξκνζηεί γηα όζα κνιπζκέλα πνηάκηα εθβάιινπλ ζηε ιίκλε Sevan θαη πξώηα απ 'όια ηνλ πνηακό Gavaraget πνπ ελνρνπνηείηαη γηα ζεκαληηθή ζώξεπζε κνιπζκαηηθώλ κηγκάησλ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί όηη ε ρξήζε ησλ θπζηθώλ δενιίζσλ ζηε δηαδηθαζία επεμεξγαζίαο ηνπ λεξνύ είλαη κηα θαηλνηνκία πνπ αλαπηύρζεθε ζηελ Αξκελία. Σν έξγν ζα παξνπζηαζηεί ζην πεξηζώξην ησλ εξγαζηώλ ηνπ ζπλεδξίνπ "Γεσινγηθέο κειέηεο θαη πεξηβαιινληηθή παξαθνινύζεζε ζηηο Γηνηθεηηθέο Πεξηθέξεηεο ηεο Αξκελίαο" πνπ άξρηζε ζην Δξεβάλ, ζηηο 4 Οθησβξίνπ. Μεξηθνί μέλνη πξνζθεθιεκέλνη ηνπ ζπλεδξίνπ έρνπλ ήδε εθδειώζεη ελδηαθέξνλ γηα ην έξγν θαη ηε ζπγθεθξηκέλε κέζνδν, ελώ γεξκαληθέο θαη γαιιηθέο εηαηξείεο εκθαλίδνληαη έηνηκεο λα αλαιάβνπλ ηελ εθπόλεζε κειέηεο γηα ηε ζπλνιηθή επίιπζε ηνπ πξνβιήκαηνο. Η δηαρείξηζε ηνπ πξνβιήκαηνο, αλαθέξζεθε, κπνξεί λα αλαηεζεί ζε κε θπβεξλεηηθέο νξγαλώζεηο σο αλαδόρνπο εθηέιεζεο έξγνπ πνπ ζα αλαηεζεί ζε εηαηξεία κεηά από δηεζλή δεκόζην δηαγσληζκό. συν. από σελ. 3 ήδε ε Έλσζε Οηλνπνηώλ Αξκελίαο έρεη αλαδείμεη, παξά ηηο πξνηάζεηο ηνπ Τπ. Γεσξγίαο πνπ εκθαλίδεηαη λα πξνηάζζεη ηελ αύμεζε ηεο παξαγσγήο ζηαθπιηώλ αλεμαξηήησο ησλ παξάπιεπξσλ επηπηώζεσλ ζηελ πνηόηεηα ηεο πξώηεο ύιεο ησλ νηλνπλεπκαησδώλ. Ήδε κεηά ηελ εμαγνξά ην 1998 ηεο ηζηνξηθήο νηλνβηνκεραλίαο Yerevan Brandy Co. παξαγσγήο ηνπ Ararat Cognac/Brandy α- πό ηελ γαιιηθή Pernod Ricard, δηακνξθώζεθε κηα ηερλεηή ζηξέβισζε ζηελ αγνξά θαζώο νη παξαγσγνί ζηαθπιηώλ ηεο Αξκελίαο επηζπκνύλ λα δηαζθαιίζνπλ πςειή ηηκή πώιεζεο ηεο πξώηεο ύιεο ηνπο, δηαγθσληδόκελνη λα απνηειέζνπλ πξνλνκηαθνύο εηαίξνπο ηεο γαιιηθήο εηαηξείαο. Απνηέιεζκα είλαη λα ππάξμεη γεληθόηεξε αύμεζε θόζηνπο παξαγσγήο πξντόλησλ θνληάθ θαη λα δηακνξθώλνληαη όπσο πξναλαθέξζεθε ηάζεηο αλαδηάηαμεο πξνηεξαηνηήησλ ζηνπο νηλνπαξαγσγνύο.