ΤΓΥΡΟΝΟ ΚΕΝΣΡΟ ΤΠΟΣΗΡΙΞΗ Δρ. Αναζηαζία Κοηζοπούλοσ Φστολόγος Διδάκηωρ ηοσ Πανεπιζηημίοσ ηοσ Λονδίνοσ Eλδννηθνγελεηαθή βία Σι είναι; Με ηνλ όξν ελδν νηθνγελεηαθή βία ελλννύκε ηε ρξήζε ζσκαηηθήο βίαο, θάπνηε ηε ζεμνπαιηθή επηβνιή, θαη θάπνηε ηε ιεγόκελε ςπρνινγηθή-ζπλαηζζεκαηηθή βία πνπ αζθείηαη από θάπνηα κέιε ηεο νηθνγέλεηαο ζε θάπνηα άιια. Έηζη, κηιάκε γηα ηελ ζεμνπαιηθή θαθνπνίεζε ησλ παηδηώλ, ηελ ζσκαηηθή θαθνπνίεζε ησλ παηδηώλ, ηελ ζπλαηζζεκαηηθή θαθνπνίεζε ησλ παηδηώλ αιιά θαη ηελ ηελ ζεμνπαιηθή θαθνπνίεζε ησλ γπλαηθώλ, ηελ ζσκαηηθή θαθνπνίεζε ησλ γπλαηθώλ, ηελ ζπλαηζζεκαηηθή θαθνπνίεζε ησλ γπλαηθώλ. Αο δνύκε όκσο ηα πξάγκαηα πην αλαιπηηθά: Σι εννοούμε όηαν λέμε ζεξοςαλική κακοποίηζη Σεμνπαιηθή θαθνπνίεζε ή Βηαζκόο δελ είλαη κόλν ην ζηεξεόηππν πνπ όινη έρνπκε ζην λνπ καο: Όηη έξρεηαη έλαο άγλσζηνο ζε έλα ζηελό δξνκάθη αξγά ηε λύθηα θαη επηηίζεηαη ζε κηα θνπέια πνπ πεξπαηάεη κνλαρή. Τπγράλεη βέβαηα θαη απηό, αιιά εμ ίζνπ ζπρλό θαηλόκελν είλαη ν βηαζκόο από θάπνην πξόζσπν πνπ καο είλαη ήδε γλσζηό, είηε απηό είλαη θάπνηνο κε ηνλ νπνίν έρνπκε κηα απιή γλσξηκία, είηε θάπνηνο πνπ λνκίδακε γηα θαιό θίιν, αιιά αθόκα θαη ν ζύληξνθόο καο είηε θάπνηνο ζπγγελήο. Σι εννοούμε ζυμαηική κακοποίηζη; Σσκαηηθή θαθνπνίεζε ππάξρεη αλ, ζε θάπνηα ζρέζε πνπ έρεηο, ν άιινο άλζξσπνο ράλεη ηνλ έιεγρν ηνπ εαπηνύ ηνπ κε απνηέιεζκα λα ζε θηππά θαη λα ζε ηξαπκαηίδεη. Κάπνηε απηή ε θαθνπνίεζε θξύβεηαη πίζσ από ην πξνζσπείν ηεο πεηζαξρηθήο ηηκσξίαο δειαδή, ην θάλσ δηόηη είζαη άηαθηνο/ε θαη ρξεηάδεζαη μύιν γηα λα ινγηθεπηείο δελ είλαη όκσο δπλαηό κηα πξάμε πνπ όλησο απνζθνπεί ζην δηθό ζνπ θαιό λα θαηαιήγεη ζε ζσκαηηθό ηξαπκαηηζκό! Σηηο κέξεο καο ε έλλνηα ηεο ζσκαηηθήο ηηκσξίαο έρεη απαμησζεί ώζηε λα ζεσξείηαη πηα σο απαξάδεθηε παηδαγσγηθή κέζνδνο, αθόκε όκσο θαη ζηνπο παιαηόηεξνπο θαηξνύο πνπ ε ζσκαηηθή ηηκσξία ήηαλ θνηλσληθά απνδεθηή, γηλόηαλ κε πιήξε απηνπεηζαξρία από ην γνληό όρη ζε έμαξζε νξγήο θαη πξνθαινύζε πνιύ ιίγν πόλν νπσζδήπνηε όρη ηξαπκαηηζκό. Άξα αλ θάπνηνο πξνζπαζεί λα ζε πείζεη όηη ε θαθνπνίεζε ζηελ νπνία ζε ππνβάιιεη θαη νη ηξαπκαηηζκνί πνπ ζνπ πξνθαιεί είλαη γηα ην θαιό ζνπ, κελ ην πηζηεύεηο: Πην πηζαλή εμήγεζε είλαη όηη έρεη ν ίδηνο ή ε ίδηα - πξόβιεκα ζην λα ραιηλαγσγήζεη ην ζπκό ηνπ/ηεο, θαη εζύ έηπρε λα είζαη ην ζύκα. 1
Σι εννοούμε τςσολογική/ ζςναιζθημαηική κακοποίηζη; Ψπρνινγηθή θαθνπνίεζε πξνθύπηεη όηαλ έλαο άιινο άλζξσπνο καο πξνζβάιιεη ζπλερώο, ή πξνζπαζεί λα καο ειέγμεη ρξεζηκνπνηώληαο ηνλ εθθνβηζκό, ή ζπκπεξηθέξεηαη πξνο εκάο κε ηξόπν αιινπξόζαιιν θαη αληηθαηηθό, ή θαηαζηξέθεη πξνζσπηθά καο αληηθείκελα θαη καο εκπνδίδεη από ην λα θηλνύκαζηε θαη λα ζπλαλαζηξεθόκαζηε ηνπο γλσζηνύο καο ειεύζεξα. Σε απηή ηελ πεξίπησζε, αλ θαη δελ απεηινύκαζηε άκεζα όπσο ζηελ πεξίπησζε ηεο ζσκαηηθήο θαθνπνίεζεο, ελ ηνύηνηο βηώλνπκε κέζα καο ηαξαρή, ζύγρπζε, ηξόκν, αλαζηάησζε ηα ςπρνινγηθά αληίζηνηρα ηνπ ηξαπκαηηζκνύ. Αρ μιλήζοςμε με απιθμούρ Μία ζηηο Πέληε γπλαίθεο δεη κε βίαην ζύληξνθν* Μία ζηηο Δύν γπλαίθεο πνπ δνινθνλνύληαη θάζε ρξόλν είλαη ζύκα ηνπ ζπληξόθνπ ηεο* Μία ζηηο Σξεηο γπλαίθεο πνπ θηάλνπλ ζηα επείγνληα πεξηζηαηηθά λνζνθνκείσλ θαθνπνηήζεθε από ην ζύδπγν ή ζύληξνθό ηεο* 913 παηδηώλ, ειηθίαο 12-18 ρξνλώλ. 20% έρνπλ ππνζηεί θάπνηαο κνξθήο ζσκαηηθή θαθνπνίεζε, ελώ ην 10% (αγόξηα θαη θνξίηζηα) έρεη ππνζηεί θάπνηαο κνξθήο ζεμνπαιηθή θαθνπνίεζε. ζνβαξόηεξεο κνξθέο ςπρνινγηθήο βίαο ζεσξνύληαη ε απεηιή γηα εγθαηάιεηςε ή ζάλαην ή ρηύπεκα (75%) θαη ν εθθνβηζκόο θαηά ηεο δσήο (70,3%). ζνβαξόηεξεο κνξθέο ζσκαηηθήο βίαο ηα παηδηά ζεσξνύλ ην θόςηκν κε καραίξη (83,1), ηε γξνζηά /θινηζηά (79,3%), ην θάςηκν κε δεζηό λεξό (78,7%) θαη ην θάςηκν κε ηζηγάξν (78,3%). Αθνινπζνύλ ν ηξαπκαηηζκόο (74,5%), ην ρηύπεκα ζην ζώκα ή ζην πξόζσπν (68,8%) θαη ην ξίμηκν αληηθεηκέλσλ (63,3%). Τν ραζηνύθη (39,6%) θαη ην ηξάβεγκα καιιηώλ (28,9%), ελώ ην ζπξώμηκν (5,8%) θαη ην ηζίκπεκα (6%) ζεσξνύληαη σο νη ιηγόηεξν ελνριεηηθέο κνξθέο ζσκαηηθήο βίαο. δελ είλαη ηπραία ε αληίιεςε ηνπ 62% καζεηώλ γπκλαζίνπ, νη νπνίνη δειώλνπλ όηη «Τν μύιν θάπνπ - θάπνπ θάλεη θαιό», ελώ ην 25% ησλ ελήιηθσλ πηζηεύεη όηη «ν άληξαο πξέπεη λα δείρλεη ηελ εμνπζία ηνπ κέζα ζην ζπίηη». H ζεμνπαιηθή βία 81% ησλ εξσηεζέλησλ καζεηώλ ζεσξνύλ όιεο ηηο πξάμεηο ζεμνπαιηθήο βίαο σο ζπκπεξηθνξέο πνπ ελνρινύλ πνιύ σο πάξα πνιύ. Οη πξάμεηο πνπ ελνρινύλ ιηγόηεξν είλαη ε πεξηγξαθή ζεμνπαιηθώλ ζθελώλ (66%) θαη ε επίδεημε πνξλνγξαθηθνύ πιηθνύ (69,9%). ζνβαξόηεξεο κνξθέο ζεμνπαιηθήο βίαο δειώλνληαη ν εμαλαγθαζκόο παηδηνύ από ελήιηθα λα αγγίμεη ηα γελλεηηθά όξγαλα (89,8%), ν εμαλαγθαζκόο λα πνδάξεη γπκλόο/γπκλή (89,9%) θαη ν εμαλαγθαζκόο λα γδπζεί κπξνζηά ζε ελήιηθα (88,4%). Ο εμαλαγθαζκόο ζε ζεμνπαιηθή επαθή ελνριεί πνιύ σο πάξα πνιύ ην 87% ησλ εξσηεζέλησλ. Πεξηζζόηεξα θνξίηζηα έρνπλ εμαλαγθαζηεί από κέινο ηεο νηθνγέλεηάο ηνπο λα πνδάξνπλ γπκλά (60%), λα αγγίμνπλ ηα γελλεηηθά όξγαλα (58,3%), λα γδπζνύλ (57,1) ή έρνπλ ππνζηεί άγγηγκα ζεμνπαιηθήο θύζεσο (54,4%). Τα αληίζηνηρα πνζνζηά γηα ηα αγόξηα είλαη πνιύ κηθξόηεξα: 40%, 41,7% θαη 45,6%. Πην ςειά πνζνζηά αθνξνύλ ηα αγόξηα γηα ηελ επίδεημε πνξλνγξαθηθνύ πιηθνύ (60% ζε ζρέζε κε 40% γηα ηα θνξίηζηα) θαη γηα ηελ πεξηγξαθή ζεμνπαιηθώλ ζθελώλ (58,3% γηα ηα αγόξηα θαη 41,7% γηα ηα θνξίηζηα). 2
Από ηα παηδηά πνπ δήισζαλ όηη έρνπλ ππνζηεί ζεμνπαιηθή θαθνπνίεζε είλαη πνιύ ςειόηεξν ην πνζνζηό αγνξηώλ (58,3%) ζε ζύγθξηζε κε (41,7%) ησλ θνξηηζηώλ πνπ αλαθέξνπλ ζεμνπαιηθή επαθή κε κέινο ηεο νηθνγέλεηάο ηνπο. «Economarket LTD» θαη ην Frederick Institute of Technology Όηαν μιλάμε για παιδιά: Η ζσκαηηθή θαθνπνίεζε ελόο παηδηνύ κπνξεί λα είλαη εκθαλήο θαη λα αλαγλσξίδεηαη πην εύθνια. Πνιύ ζπρλά ε ςπρνινγηθή θαθνπνίεζε ηνπ παηδηνύ είλαη απνηέιεζκα ηεο ζσκαηηθήο θαη ζεμνπαιηθήο θαθνκεηαρείξηζεο ηνπ παηδηνύ. Δίλαη όκσο δπλαηόλ λα παξνπζηαζηεί θαη μερσξηζηά, ζαλ κηα δηαθνξεηηθή νληόηεηα. ύκθσλα κε ηνλ νξηζκό πνπ πηνζεηήζεθε, ε ςπρνινγηθή θαθνπνίεζε είλαη έλαο επαλαιακβαλόκελνο, επηβιαβήο ηύπνο ζπκπεξηθνξάο κεηαμύ ησλ γνλέσλ θαη ησλ παηδηώλ ηνπο, ν νπνίνο είλαη ραξαθηεξηζηηθόο ηεο ζρέζεο πνπ ππάξρεη κεηαμύ ηνπο. Η ςπρνινγηθή θαθνπνίεζε κπνξεί λα θάλεη ην παηδί λα ληώζεη όηη δελ αμίδεη ηίπνηα, όηη δελ ην αγαπά θαλέλαο θαη όηη βξίζθεηαη ζε θίλδπλν. Μπνξεί λα ληώζεη όηη ε ύπαξμή ηνπ έρεη ζαλ κνλαδηθό ζηόρν ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ αλαγθώλ θάπνηνπ άιινπ. Οη ηξόπνη κε ηνπο νπνίνπο νη γνλείο κπνξνύλ λα εμαζθήζνπλ ςπρνινγηθή θαθνκεηαρείξηζε θαη βία ζηα παηδηά ηνπο, είλαη δπλαηόλ λα πάξνπλ πνιιέο κνξθέο Μεξηθνί από ηνπο ζπρλόηεξνπο ηξόπνπο έθθξαζεο ςπρνινγηθήο θαθνπνίεζεο ηνπ παηδηνύ είλαη νη αθόινπζνη: Η ππνηίκεζε ηνπ παηδηνύ, ν εμεπηειηζκόο θαη ε γεινηνπνίεζε ηνπ Η δεκηνπξγία ελόο θιίκαηνο αλαζθάιεηαο γηα ην παηδί. Πξάμεηο πνπ θαίλνληαη όηη απεηινύλ ηε δσή ηνπ, πνπ θάλνπλ νη γνλείο, ην θάλνπλ λα ληώζεη ηξνκνθξαηεκέλν. Οη θνβέξεο θαη ηα αιιεινζπγθξνπόκελα κελύκαηα πξνο ην παηδί κπνξνύλ λα ζπκπιεξώλνπλ κηα ηέηνηα εηθόλα Η απνπζία έθθξαζεο ζηνξγήο, αγάπεο θαη θξνληίδαο γηα ην παηδί από ηνπο γνλείο ηνπ Η ακέιεηα γηα ηηο αλάγθεο εθπαίδεπζεο ηνπ παηδηνύ, γηα ηελ ηαηξηθή ηνπ παξαθνινύζεζε θαη γηα ηηο πξνηεξαηόηεηεο ή αλάγθεο ηνπ ςπρηθνύ ηνπ θόζκνπ Η εθκεηάιιεπζε ή αθόκε ε δηαθζνξά ηνπ παηδηνύ Όηαλ νη πην πάλσ ζπκπεξηθνξέο γίλνληαη ζε πξνρσξεκέλν βαζκό θαη επαλαιακβάλνληαη ζπζηεκαηηθά ηόηε νη θίλδπλνη γηα ην παηδί είλαη κεγάινη. Τα παηδηά πνπ ππνβάιινληαη ζε ηέηνηαο κνξθήο ςπρνινγηθή βία, είλαη δπλαηόλ λα εθδειώζνπλ ζνβαξέο δηαηαξαρέο ηνπ ςπρηθνύ ηνπο θόζκνπ θαη ηεο ζπκπεξηθνξάο ηνπο. Σα ζπρλόηεξα πξνβιήκαηα πνπ παξνπζηάδνληαη ζηα παηδηά, πεξηιακβάλνπλ ηα αθόινπζα: Σπλαηζζεκαηηθέο δηαηαξαρέο Αηζζήκαηα ρακειήο απηνεθηίκεζε Αληη-θνηλσληθή ζπκπεξηθνξά 3
Παξνξκεηηθή ζπκπεξηθνξά Σθέςεηο απηνθηνλίαο Χακειέο ζρνιηθέο θαη αθαδεκατθέο επηηεύμεηο πνπ ζπλνδεύνληαη από καζεζηαθέο δπζθνιίεο Απμεκέλα πξνβιήκαηα ζσκαηηθήο πγείαο Πξνβιήκαηα κε λαξθσηηθά Δίναι διαθοπεηικά για έναν άνηπα; Οη άληξεο λνηώζνπλ παξόκνηα αηζζήκαηα κε απηά ησλ γπλαηθώλ, όπσο, ληξνπή, απηνθαηεγνξία θαη ελνρή. Μπνξεί λα έρνπλ λα ρεηξηζηνύλ επηπιένλ ζέκαηα, ιόγσ ησλ πεπνηζήζεσλ ηεο θνηλσλίαο όηη νη άληξεο πξέπεη λα κπνξνύλ λα πξνζηαηέςνπλ ηνλ εαπηό ηνπο. Ο βηαζκόο κπνξεί λα θάλεη ηνπο άληξεο λα κπεξδεπηνύλ γηα ηε ζεμνπαιηθόηεηά ηνπο θαη γηα ην γηαηί ζπλέβε ην πεξηζηαηηθό. Γηα κεξηθνύο άληξεο ην ηξαύκα ηνπ βηαζκνύ κπνξεί λα ηνπο πξνθαιέζεη ζηύζε ή εθζπεξκάησζε. Λόγσ ηνπ θαηλνκέλνπ απηνύ, κεξηθνί άληξεο κπνξεί λα πηζηεύνπλ όηη δελ βηάζηεθαλ ή όηη έδσζαλ ηελ άδεηά ηνπο λα βηαζηνύλ. Η ζεμνπαιηθή δηέγεξζε δελ ζεκαίλεη απαξαίηεηα όηη είρε δνζεί άδεηα. Γελ ζεκαίλεη όηη ην ζύκα ήζειε λα βηαζηεί ή λα θαθνπνηεζεί ζεμνπαιηθά. Μύθοι Ο βηαζκόο ησλ αλδξώλ δελ ζπκβαίλεη Ο βηαζκόο ησλ αληξώλ είλαη έγθιεκα νκνθπινθίισλ. Έλαο άληξαο πνπ θαθνπνηείηαη ζεμνπαιηθά από έλαλ άιιν άληξα, πξέπεη λα είλαη ή λα θαίλεηαη νκνθπιόθηινο. Ππαγμαηικόηηηα Σαλ ζηεξενηππία, νη άληξεο ζεσξνύληαη ππεύζπλνη γηα ζεμνπαιηθά εγθιήκαηα θαη όρη ζύκαηα. Οη αξηζκνί πνπ πξνθύπηνπλ από αλαθνξέο δείρλνπλ όηη νη άληξεο είλαη ζύκαηα. Έξεπλεο δείρλνπλ όηη ε πιεηνςεθία ησλ ζεμνπαιηθώλ θαθνπνηήζεσλ δηαπξάηηνληαη από εηεξνθπιόθηινπο άληξεο. Ο βηαζκόο δελ ζρεηίδεηαη κε ηελ ζεμνπαιηθή έιμε Αιιά κε ηε δύλακε, ηελ εμνπζία θαη ηνλ έιεγρν. Οη άληξεο επεξεάδνληαη ιηγόηεξν από ηε ζεμνπαιηθή θαθνπνίεζε θαη γη απηό δελ ρξεηάδνληαη βνήζεηα ππνζηήξημε. Ο βηαζκόο θαη ε ζεμνπαιηθή θαθνπνίεζε είλαη ηξαπκαηηθέο θαη εκπεηξίεο γηα άληξεο και γηα γπλαίθεο θαη κπνξεί λα έρνπλ καθξνρξόληεο επηπηώζεηο. Οη άληξεο δπζθνιεύνληαη λα ζπδεηήζνπλ γηα ηελ εκπεηξία ηνπο επεηδή θνβνύληαη όηη ζα γεινηνπνηεζνύλ θαη δελ ζα γίλνπλ πηζηεπηνί. Σι ππέπει να κάνειρ; Σηελ πεξίπησζε πνπ βξίζθεζαη ήδε ζε ζρέζε θαθνπνίεζεο ππάξρνπλ θάπνηα βήκαηα πνπ κπνξείο λα θάλεηο γηα λα αληηκεησπίζεηο έλα λέν πεξηζηαηηθό βίαο: Πξνζπάζεζε λα εμαζθαιίζεηο από πξηλ ππνζηεξηθηηθό πεξηβάιινλ δειαδή θίιεο θαη θίινπο, ζπγγελείο, γείηνλεο, πνπ ζα είλαη πξόζπκνη λα ζε βνεζήζνπλ παξέρνληάο ζνπ ζηέγε, ηξνθή, ρξήκαηα, ζπλνδεία ζε ππεξεζίεο θ.ιπ. 4
Να έρεηο ζθεθηεί πνπ ζα παο αλ ρξεηαζηεί λα θύγεηο από ην ζπίηη π.ρ. θάπνηα θίιε ή μελνδνρείν. Να απνηακηεύεηο ρξήκαηα. Να έρεηο έηνηκε κηα ηζάληα κε ηα απαξαίηεηα γηα ζέλα θαη ηα παηδηά ζνπ θαη ρξήζηκα έγγξαθα όπσο: βηβιηάξην θαηαζέζεσλ δηθό ζνπ, θσηνηππίεο βηβιηαξίνπ ηνπ ζπδύγνπ, θσηνηππία θνξνινγηθήο δήισζεο, ηίηινπο πεξηνπζηαθώλ ζηνηρείσλ, πηζηνπνηεηηθά πνπ αθνξνύλ ηα παηδηά θ.ιπ. Αλ είλαη δπλαηόλ λα έρεηο ζπλελλνεζεί από πξηλ κε κηα γεηηόληζζα ώζηε λα θαιέζεη ηελ αζηπλνκία κόιηο αθνύζεη θσλέο. Σε πεξίπησζε πνπ έρεηο ππνζηεί θαθνπνίεζε κπνξείο: Να ππνβάιεηο κήλπζε θαηά ηνπ δξάζηε (πξνθνξηθή ή γξαπηή) ζε νπνηνδήπνηε αζηπλνκηθό ηκήκα, λα δεηήζεηο ηελ θαηαγξαθή ηνπ πεξηζηαηηθνύ θαθνπνίεζεο ζην βηβιίν ζπκβάλησλ ηνπ αζηπλνκηθνύ ηκήκαηνο θαη λα δεηήζεηο αληίγξαθν. Να δεηήζεηο από ηνλ εηζαγγειέα ππεξεζίαο λα δώζεη έγγξαθε εληνιή ζην αξκόδην αζηπλνκηθό ηκήκα λα θαιέζνπλ ην δξάζηε πξνθεηκέλνπ λα ηνπ γίλνπλ «ζπζηάζεηο» (εάλ δελ ζέιεηο λα ππνβάιιεηο κήλπζε ελαληίνλ ηνπ). Να δεηήζεηο από ηνλ εηζαγγειέα λα δώζεη εληνιή ζηνλ αξκόδην ηαηξνδηθαζηή λα ππνβιεζείο ζε ηαηξνδηθαζηηθή εμέηαζε από ηνλ νπνίν κπνξείο λα δεηήζεηο λα ιάβεηο ην αληίγξαθν ηεο ηαηξνδηθαζηηθήο εμέηαζεο. Αλ παο ζε λνζνθνκείν δήηεζε λα θαηαγξαθεί ην πεξηζηαηηθό ζην βηβιίν ζπκβάλησλ σο θαθνπνίεζε θαη θξάηεζε αληίγξαθν. Δάλ δελ επηζπκείο λα επηζηξέςεηο ζηε ζπδπγηθή ζηέγε, κπνξείο λα κεηαθνκίζεηο πξνζσξηλά κε ηα αλήιηθα παηδηά ζνπ. Καιό όκσο είλαη λα έρεηο δεηήζεη πξνεγνπκέλσο ηελ θαηαγξαθή ηνπ γεγνλόηνο ηεο θαθνπνίεζεο ζην βηβιίν ζπκβάλησλ ηεο αζηπλνκίαο ή λα ζηείιεηο κηα εμώδηθν δήισζε πνπ λα αλαθνηλώλεη ζην ζύδπγν ηε κεηνίθηζε ηε δηθή ζνπ ή/ θαη ησλ παηδηώλ ζνπ. Σε πεξίπησζε πνπ έρεηο ππνζηεί βηαζκό κπνξείο: Να ππνβάιεηο κήλπζε ζε νπνηνδήπνηε αζηπλνκηθό ηκήκα ή ζηνλ εηζαγγειέα άζθεζεο Πνηληθήο Γίσμεο. Να δεηήζεηο από ηνλ εηζαγγειέα ππεξεζίαο λα εθδώζεη εληνιή ζηνλ ηαηξνδηθαζηή πξνθεηκέλνπ λα ππνβιεζείο ζε ηαηξνδηθαζηηθή εμέηαζε ώζηε λα δηαπηζησζεί ν βηαζκόο θαη λα ζνπ ρνξεγεζεί βεβαίσζε. Σεκεηώλεηαη όηη ε ηαηξνδηθαζηηθή εμέηαζε ζα πξέπεη λα πξαγκαηνπνηεζεί όζν ην δπλαηόλ ζπληνκόηεξα θαη ρσξίο λα έρεη πξνεγεζεί θαζαξηζκόο ηνπ ζώκαηνο θαη αιιαγή ξνύρσλ. Αλ απεπζπλζεί ζε ζέλα κηα θαθνπνηεκέλε γπλαίθα γηα βνήζεηα: Πξνζπάζεζε λα ηελ εξεκήζεηο. Μελ ηελ πηέδεηο λα πάξεη απνθάζεηο πνπ δελ είλαη αθόκε έηνηκε λα πάξεη. Μελ ηελ θξίλεηο ή ηελ θαηαθξίλεηο γηα ηε ζηάζε πνπ θξαηάεη απέλαληη ζην δξάζηε ηεο θαθνπνίεζεο. Πξνζπάζεζε λα ζηαζείο δίπια ηεο γηα λα κπνξέζεη λα απεπζπλζεί ζε ζέλα όηαλ ην ρξεηάδεηαη. Δλεκέξσζέ ηελ γηα ηα δηθαηώκαηά ηεο θαη γηα ην ηη κπνξεί λα θάλεη. ΥΡΗΙΜΕ ΔΙΕΤΘΤΝΕΙ ΓΟΜΔ ΣΗΡΙΞΗ ΘΤΜΑΣΩΝ ΔΝΓΟΟΙΚΟΓΔΝΔΙΑΚΗ ΒΙΑ Γξακκή SOS «ΔΙΠΛΑ ΟΤ» θαηά ηεο νηθνγελεηαθήο βίαο ηνπ Δίθηπνπ Γπλαηθώλ Επξώπεο (παλειιαδηθήο εκβέιεηαο), ρσξίο ρξέσζε: 800 11 88881, γηα θιήζεηο από θηλεηό: 210/ 7786800, 9π.κ. 9κ.κ. θαζεκεξηλά, ζαββαηνθύξηαθα θαη αξγίεο, παζεηηθή 5
αθνή θαη: λνκηθή θαη ςπρνινγηθή ζηήξημε από δίθηπν εζεινληώλ/ηξηώλ λνκηθώλ θαη ςπρνιόγσλ. 6