Οι αισθήσεις και η τέχνη του Είναι Υπάρχουν πέντε αισθήσεις αντίληψης και πέντε όργανα δράσης. Οι αισθήσεις της αντίληψής είναι η όραση, η όσφρηση, η ακοή, η γεύση και η αφή. Τα όργανα της δράσης είναι τα χέρια, τα πόδια, η γλώσσα και τα δύο όργανα της απέκκρισης. Μέσα από τις πέντε αισθήσεις ο νους αντιλαµβάνεται και µέσα από τα πέντε όργανα δράσης δρα. Για την αντίληψη, ο νους κατευθύνεται προς τον εξωτερικό κόσµο µέσα από τις αισθήσεις, και για τη δράση κατευθύνεται προς τον κόσµο µέσα από τα όργανα της δράσης. Η τέχνη του Είναι στο επίπεδο των αισθήσεων υπάρχει όταν οι αισθήσεις και τα όργανά τους διατηρούν το Είναι κάτω από όλες τις περιστάσεις. Για να το διευκρινίσουµε αυτό, οι αισθήσεις πρέπει να είναι πάντοτε αισθήσεις και τα όργανα πρέπει πάντα να είναι όργανα στην πληρέστερη δυνατή έκφραση των αντίστοιχων αξιών τους. Αυτό σηµαίνει ότι πρέπει να είναι πάντοτε έτοιµα να λειτουργήσουν και να λειτουργούν πάντοτε στο απόλυτο όριο των δυνατοτήτων τους. Η τέχνη του Είναι στο επίπεδο των αισθήσεων θα επιτευχθεί όταν το άτοµο χρησιµοποιεί την πλήρη αξία των αισθήσεων και των οργάνων ώστε να υπάρχει πλήρης αντίληψη ενός αντικειµένου και πλήρης επιτυχία της δράσης. Οι αισθήσεις της αντίληψης πρέπει να είναι πάντοτε δυνατές, ακµαίες και απαλλαγµένες από ένταση, αυταπάτη, κακεντρέχεια και στενότητα αντίληψης, ώστε να παράγουν από φυσικού τους πλήρη αντίληψη του αντικειµένου. Τα όργανα της δράσης πρέπει να είναι δραστήρια και δυνατά, και να έχουν καλό συντονισµό µε τα όργανα της αντίληψης, ώστε να µπορούν να ενεργούν µε ακρίβεια και επιτυχία και να εκπληρώνουν τη δράση τους. Η τέχνη του Είναι σε σχέση µε τις αισθήσεις συνίσταται στο να παραµένουν διαποτισµένες από την ουσιαστική φύση του Είναι µακαριότητα του Είναι αλλά ταυτόχρονα να αντιλαµβάνονται και το αντικείµενο. Το αποτέλεσµα είναι ότι το αντικείµενο γίνεται πλήρως αντιληπτό αλλά δεν κατακλύζει τις αισθήσεις σε βαθµό που να υποδουλώνονται στο αντικείµενο. Όταν υπάρχει πάνω στη γλώσσα η έντονη γλυκύτητα της ζάχαρης, η γεύση των άλλων γλυκών δεν προκαλεί εντύπωση. Με τον ίδιο τρόπο, όταν οι αισθήσεις είναι κορεσµένες από τη µακαριότητα του Είναι, οι µικρές παροδικές χαρές των αντικειµένων δεν δεσµεύουν τις αισθήσεις και δεν αφήνουν µια διαρκή εντύπωση πάνω τους. Το Είναι στο επίπεδο των αισθήσεων σηµαίνει 123
Η Επιστήµη του Είναι και η Τέχνη του Ζην ότι οι αισθήσεις βρίσκουν την πλήρη ικανοποίησή τους στη µακάρια συνειδητότητα, και ακόµη κι όταν βιώνουν την ποικιλία της χαράς των αντικειµένων, δεν δεσµεύονται από αυτό επειδή είναι δεσµευµένες από την αιώνια αξία της απεριόριστης µακαριότητας του απολύτου. Σε µια τέτοια κατάσταση ικανοποίησης, οι αισθήσεις δεν δελεάζουν το νου ωθώντας τον να περιπλανηθεί σε αναζήτηση µιας µεγαλύτερης ευτυχίας. Αυτό συµβαίνει επειδή η µακαριότητα του Είναι διαποτίζει ήδη το επίπεδο των αισθήσεων µέσα από τον κορεσµό του νου από το Είναι. Σε µια τέτοια κατάσταση, όταν οι αισθήσεις αντιλαµβάνονται το εξωτερικό αντικείµενο, το αποτέλεσµα της εµπειρίας είναι εντελώς αρµονικό µε το περιβάλλον τόσο για το σώµα όσο και για το νου του ατόµου. Όταν τα µάτια βλέπουν µια ωραία σκηνή, η όραση είναι αγνή και πλήρης το άτοµο είναι ελεύθερο από κακεντρέχεια ή αµαρτωλές αντιλήψεις. Όλα είναι σωστά στο επίπεδο της αντίληψης, όλα είναι ενάρετα και ηθικά, και ακολουθούν τη φυσική ροή της εξέλιξης. Αν η µακαριότητα του Είναι δεν έχει διαποτίσει το επίπεδο των αισθήσεων, οι αισθήσεις δεν βρίσκονται σε κατάσταση ικανοποίησης. Η φύση των αισθήσεων είναι να θέλουν να απολαύσουν κι άλλα. Η επιθυµία αυτή είναι θε- µιτή. Πλην όµως, µόνο φέρνοντας τη µακαριότητα του Είναι στο επίπεδο των αισθήσεων κατορθώνουν να εδραιωθούν σε εκείνο το επίπεδο ικανοποίησης το οποίο είναι ακλόνητο και ακατανίκητο. Παραµένοντας στην κατάσταση της ικανοποίησης, παραµένουν και ελεύθερες από τη δουλεία των εντυπώσεων των εµπειριών. Αυτό είναι το αποτέλεσµα της εφαρµογής της τέχνης του Είναι στο επίπεδο των αισθήσεων. Πώς επιτυγχάνεται αυτή η κατάσταση της εισροής του Είναι στο επίπεδο των αισθήσεων; Επιτυγχάνεται µε την τακτική άσκηση του συστήµατος του Υπερβατικού ιαλογισµού. Θα διερευνήσουµε τον τρόπο λειτουργίας του Υπερβατικού ιαλογισµού και θα δούµε πώς συµβαίνει αυτό. Πρώτα, είναι απαραίτητο να γνωρίσουµε το πλήρες φάσµα των αισθήσεων. Κανονικά, όταν βλέπουµε τα µάτια µας είναι ανοιχτά, ο νους συνδέεται µε το ανοιχτό µάτι και έρχεται σε επαφή µε το αντικείµενο απέναντί του. Έτσι δη- µιουργείται αντίληψη. Αλλά ξέρουµε επίσης ότι η αίσθηση της όρασης δεν περιορίζεται στο να βλέπουµε µε ανοιχτά τα µάτια. Ακόµη και µε κλειστά 124
Α Α ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Α1 ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ Α1 ΝΟΥΣ Α2 Α2 µάτια µπορούµε να αντιληφθούµε ένα αντικείµενο µε το νου. Αυτή η νοητική αντίληψη ή γνώση του αντικειµένου (µε κλειστά µάτια) γίνεται επίσης µέσω της αίσθησης της όρασης. Αυτό µας δίνει να καταλάβουµε ότι η αίσθηση της όρασης κυµαίνεται ως προς την ικανότητα της αντίληψης που έχει από το χονδροειδές µέχρι το εκλεπτυσµένο επίπεδο αντίληψης. Παραδείγµατος χάρη, στο παραπάνω διάγραµµα, τα A, Α1 και Α2 αντιπροσωπεύουν τα χονδροειδή καθώς και τα εκλεπτυσµένα επίπεδα της αίσθησης και των αντικειµένων. Ο νους, συνδέοντας τον εαυτό του µε το χονδροειδές επίπεδο των αισθήσεων (Α) αντιλαµβάνεται το αντίστοιχο χονδροειδές επίπεδο του αντικειµένου Α ο νους που συνδέεται µε το λεπτό επίπεδο των αισθήσεων (Α,) αντιλαµβάνεται το αντίστοιχο λεπτό επίπεδο του αντικειµένου Α1 ο νους που συνδέεται µε το λεπτότατο επίπεδο των αισθήσεων (Α2) αντιλαµβάνεται το αντίστοιχο λεπτότατο επίπεδο του αντικειµένου Α2. Φυσικά, τα ανοιχτά µάτια αντιπροσωπεύουν το χονδροειδές επίπεδο της αίσθησης της όρασης. Παρόµοια, όταν ακούγεται µια λέξη, αυτή είναι η αντίληψη του χονδροειδούς ήχου ως αποτέλεσµα του γεγονότος ότι ο νους συνδέεται µε το χονδροειδές επίπεδο της αίσθησης της ακοής. Όταν µιλά κανείς µέσα του και ο νους ακούει τον ήχο, αυτό συµβαίνει επειδή ο νους συνδέεται µε το λεπτό επίπεδο της αίσθησης της ακοής. Όταν στη διάρκεια του Υπερβατικού ιαλογισµού ο νους αντιλαµβάνεται πολύ εκλεπτυσµένες καταστάσεις σκέψης, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο νους συν- 125
Η Επιστήµη του Είναι και η Τέχνη του Ζην δέεται µε τις πολύ λεπτές καταστάσεις της αίσθησης της ακοής. Έτσι, βλέπουµε ότι στη διάρκεια του διαλογισµού χρησιµοποιείται η λεπτότατη ικανότητα της αίσθησης της αντίληψης, ενώ κανονικά στην καθηµερινή ζωή µας χρησιµοποιούµε µόνο τα χονδροειδή επίπεδα των αισθήσεων. Όταν ο νους χρησιµοποιεί το λεπτότατο επίπεδο των αισθήσεων, όλο το φάσµα των αισθήσεων ζωντανεύει. Μ αυτό τον τρόπο, στο δρόµο προς την υπέρβαση στη διάρκεια του διαλογισµού, ο νους ζωντανεύει όλα τα επίπεδα της αίσθησης µέσα από την οποία διεξάγεται ο Υπερβατικός ιαλογισµός. Όταν ζωντανεύει το πλήρες φάσµα όλου του πεδίου των αισθήσεων, το Είναι έρχεται στο επίπεδο των αισθήσεων. Η αύξηση δύναµης και ισχύος που ακολουθεί είναι ικανή να φτάσει στο υψηλότατο δυνατό επίπεδο ευτυχίας όταν όµως χρησιµοποιείται ένα µικρό τµήµα της αίσθησης για την αντίληψη του αντικειµενικού κόσµου, η ικανότητα της αίσθησης δεν χρησιµοποιείται πλήρως. Σε µια τέτοια κατάσταση, οι αισθήσεις αιχµαλωτίζονται από τη µικρή χαρά του αντικειµένου. Στο χονδροειδές επίπεδο της δηµιουργίας, η επαφή της αίσθησης και του αντικειµένου δεν παράγει µεγάλη χαρά. Ο βαθµός της χαράς αυξάνεται καθώς η αίσθηση αντιλαµβάνεται τα λεπτότερα επίπεδα της δηµιουργίας. Στη διάρκεια του Υπερβατικού ιαλογισµού, όταν το όργανο της οµιλίας αντιλαµβάνεται λεπτότερα επίπεδα σκέψης, η γοητεία αυξάνεται τόσο πιο πολύ όσο πιο λεπτό είναι το επίπεδο της εµπειρίας. Καθώς αυξάνεται η γοητεία, το όργανο γίνεται ακόµη ικανότερο να βιώνει αυξηµένη ευτυχία και, τελικά, όταν συµβεί η άµεση αντίληψη της λεπτότατης κατάστασης της σκέψης, έχει γίνει ικανός να βιώσει τον υψηλότατο βαθµό ευτυχίας µέσα στο σχετικό πεδίο. Όταν ο νους υπερβαίνει αυτή την ευτυχία και προχωρεί εντελώς πέρα από το χώρο της αισθητήριας αντίληψης, η µακαριότητα του Απολύτου είναι µια άµεση εµπειρία και ο νους γίνεται ολοκληρωτικά Αυτό. Όταν ένας νους, που είναι πλήρως διαποτισµένος από το Είναι, επιστρέφει στο πεδίο της αντικει- µενικής εµπειρίας, η αίσθηση που, µέσα από τη διαδικασία του διαλογισµού, είχε γευτεί το µεγαλύτερο βαθµό ευτυχίας στο σχετικό πεδίο, πληρούται από τη µακαριότητα του απόλυτου Είναι και παραµένει ικανοποιηµένη. Έτσι φτάνει η υπερβατική µακαριότητα του Είναι στο επίπεδο των αισθήσεων. Η τέχνη τού να φέρνουµε το επίπεδο του Είναι, ή η τέχνη τού να φέρνουµε αέναη ικανοποίηση, στο επίπεδο των αισθήσεων, είναι η τέχνη του Υπερβα- 126
τικού ιαλογισµού. Αυτή είναι η τέχνη που επιτρέπει στις αισθήσεις να βιώσουν το αντικείµενο στις αµερόληπτες και απροκατάληπτες καταστάσεις του. Μ αυτό τον τρόπο, χρησιµοποιώντας τα λεπτότερα επίπεδα των αισθήσεων, ο νους µπορεί να βιώσει τις λεπτές καταστάσεις της δηµιουργίας. Γενικά, ο συνειδητός νους χρησιµοποιεί το χονδροειδές µόνο επίπεδο των αισθήσεων. Όπως ακριβώς ο νους µοιάζει µε έναν ωκεανό µε µεγάλο βάθος, έτσι και το πεδίο των αισθήσεων έχει κι αυτό µεγάλο βάθος. Με το διαλογισµό, ο νους αρχίζει να ενεργοποιεί το βαθύτερο επίπεδο των αισθήσεων. Έτσι ζωντανεύει όλο το φάσµα των αισθήσεων. Τελικά οι αισθήσεις φτάνουν την πηγή τους, και εκεί είναι σαν να τρέφονται µε την αξία του υπερβατικού απόλυτου Είναι. Αυτή η τεχνική του Υπερβατικού ιαλογισµού είναι ένας τρόπος για να φέρουµε το επίπεδο του Είναι στις αισθήσεις, επιτρέποντάς τους να λειτουργήσουν µε τις πλήρεις δυνατότητές τους και ταυτόχρονα να είναι απαλλαγµένες από τη δεσµευτική επίδραση της εµπειρίας. Έτσι, ανακαλύπτουµε την τέχνη του Είναι στο επίπεδο των αισθήσεων. Το σώµα και η τέχνη του Είναι Το σώµα είναι το τελικό όργανο ή η εξωτερική έκφραση του νευρικού συστή- µατος. Εποµένως, η τέχνη του Είναι σε σχέση µε το σώµα είναι σε ακόµη µεγαλύτερο βαθµό η τέχνη του Είναι σε σχέση µε το νευρικό σύστηµα, έτσι ώστε το σώµα λειτουργεί µε την πληρέστερη ικανότητά του χωρίς να χάνει το επίπεδο του Είναι. Η τέχνη του Είναι σε σχέση µε το σώµα είναι επίσης η τεχνική της διατήρησής του σε τέτοια κατάσταση ώστε η φύση του Είναι να εισρεύσει µέσα στη φύση του σώµατος η µόνιµη, ουδέποτε µεταβαλλόµενη, αθάνατη φύση του Είναι εισρέει στην εφήµερη, αενάως µεταβαλλόµενη, αιωνίως θνητή φύση του σώµατος. Στο επόµενο κεφάλαιο, για Το νευρικό σύστηµα και την τέχνη του Είναι, θα δούµε ότι µέσω της άσκησης του Υπερβατικού ιαλογισµού δηµιουργείται στο νευρικό σύστηµα µια κατάσταση στην οποία ολόκληρο το νευρικό σύστηµα έρχεται σε ένα επίπεδο µη δραστηριότητας όσο και µη παθητικότητας. Φέρνοντας το νευρικό σύστηµα σ αυτό το επίπεδο ανάµεσα στη δραστηριότητα και τη µη δραστηριότητα, το Είναι έρχεται στο επίπεδο του σώµατος. Αυτή είναι η τέχνη του Είναι σε σχέση µε το σώµα. Ολόκληρο το νευρικό σύ- 127