ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΗΛΩΣΗ Κοινοτικού Συστήματος Οικολογικής ιαχείρισης και Οικολογικού Ελέγχου (ΕΜΑS)

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΗΛΩΣΗ Κοινοτικού Συστήματος Οικολογικής ιαχείρισης και Οικολογικού Ελέγχου (ΕΜΑS) Ιούνιος 2008

Περιεχόµενα Εισαγωγικό Σηµείωµα 2 Vodafone & Περιβάλλον 3 Η Εταιρεία 4 Η ιστορία της περιβαλλοντικής διαχείρισης στη Vodafone 9 Η συνολική προσέγγιση της Vodafone στην περιβαλλοντική διαχείριση 12 Περιβαλλοντικοί Σκοποί και Προγράµµατα 17 Εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ) και κλιµατικές αλλαγές 18 Πρόγραµµα εξοικονόµησης ενέργειας στο δίκτυο της εταιρείας 20 Πρόγραµµα εξοικονόµησης ενέργειας στα γραφεία της εταιρείας 22 Πρόγραµµα ανακύκλωσης συσσωρευτών µολύβδου 24 Πρόγραµµα ανακύκλωσης χαρτιού και µελανωτών για εκτυπωτές 25 Πρόγραµµα ανακύκλωσης ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού 27 Πρόγραµµα ανακύκλωσης απόβλητων λιπαντικών ελαίων 28 Πρόγραµµα ανακύκλωσης κινητών τηλεφώνων, µπαταριών και αξεσουάρ 29 Πρόγραµµα ανακύκλωσης οικιακών µπαταριών 32 Πρόγραµµα χρήσης φιλικότερων προς το περιβάλλον ψυκτικών και κατασβεστικών ουσιών 33 Πρόγραµµα υπεύθυνης ανάπτυξης δικτύου 35 Πρόγραµµα διαχείρισης νερού 38 Πρόγραµµα παρακολούθησης επιπτώσεων από τη χρήση µέσων µεταφοράς 39 Πρόγραµµα στήριξης πρωτοποριακών ερευνητικών προγραµµάτων Πανεπιστηµιακών ιδρυµάτων για θέµατα Κινητών Τηλεφώνων Σταθµών Βάσεων Υγείας 40 Πρόγραµµα ευαισθητοποίησης των εργαζοµένων 44 Πρόγραµµα ευαισθητοποίησης και αξιολόγησης προµηθευτών 45 Πρόγραµµα ευαισθητοποίησης του κοινού 47 Πρόγραµµα Ιστορικό 53 Πίνακας αποτελεσµάτων Νέων δεσµεύσεων 54 ήλωση Επικύρωσης 56 Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 1

Εισαγωγικό Σηµείωµα Για τη Vodafone η Εταιρική Υπευθυνότητα έχει να κάνει µε τον τρόπο που µία εταιρεία διοικείται, παράγει έργο και συµπεριφέρεται απέναντι στα ενδιαφερόµενα µέρη, την κοινωνία και το περιβάλλον. Ο οργανισµός είναι υπεύθυνος όταν παράλληλα µε την επίτευξη των εµπορικών του στόχων λαµβάνει υπόψη την επίδραση της λειτουργίας του στο σύνολο, σε περιβαλλοντικό, κοινωνικό, οικονοµικό και ηθικό επίπεδο, προβαίνοντας σε αντίστοιχες δράσεις µε µετρήσιµα αποτελέσµατα. Εποµένως, αποτελεί ηθική υποχρέωση του οργανισµού, ανάλογα µε το εύρος των δραστηριοτήτων του - χωρίς αυτό να µεταφράζεται απαραίτητα σε οικονοµική δαπάνη - να µειώσει την ενδεχόµενη αρνητική επίδραση του (πχ. στο περιβάλλον) και να αυξήσει την αντίστοιχη θετική (πχ. στην κοινωνία) στον κόσµο γύρω µας. Το ειλικρινές ενδιαφέρον της Vodafone για θέµατα υπεύθυνης λειτουργίας και προστασίας του Περιβάλλοντος είναι έκδηλο µέσω του πλήθους των ενεργειών που έχει υλοποιήσει από την αρχή της λειτουργίας της. Σε έναν ιδιαίτερα σηµαντικό και συνεχώς εξελισσόµενο τοµέα, όπως εκείνο της Εταιρικής Υπευθυνότητας, το ενδιαφέρον αυτό της εταιρείας αντανακλάται στην εφαρµογή ενός πολυδιάστατου προγράµµατος, µε κύριους άξονες δραστηριοποίησης το Περιβάλλον, τα Κινητά Τηλέφωνα Σταθµοί Βάσης Υγεία Ανάπτυξη ικτύου, την Προσβάσιµη Επικοινωνία, τους Πελάτες, την Εφοδιαστική Αλυσίδα, τους Εργαζοµένους και την Κοινωνική Συνεισφορά. Η Vodafone, ως εταιρεία που πρωταγωνιστεί στον τοµέα της επικοινωνίας, αλλά και ως εταιρεία που αντλεί τους ανθρώπους, τους πελάτες και τους συνεργάτες από την κοινωνία στην οποία δραστηριοποιείται, δεν θα µπορούσε παρά να αντιµετωπίζει το Περιβάλλον µε την αντίστοιχη ευαισθησία και ευθύνη που επιδεικνύει σε κάθε επιχειρηµατική της δραστηριότητα. Η συγκεκριµένη έκδοση παρουσιάζει τις συστηµατικές περιβαλλοντικές δραστηριότητες και ενέργειες που αναλαµβάνει η εταιρεία, για τη µείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που σχετίζονται άµεσα ή έµµεσα µε τις δραστηριότητές της, όπως αυτές έχουν αντικειµενικά αναγνωριστεί. Mέσω συγκεκριµένων προγραµµάτων, η εταιρεία υιοθετεί πρακτικές αειφόρου ανάπτυξης, µείωσης χρήσης φυσικών πόρων, εξοικονόµησης ενέργειας, ανακύκλωσης, χρήσης υλικών φιλικών προς το περιβάλλον και ευαισθητοποίησης των εργαζοµένων, των προµηθευτών και του κοινού. Τα προγράµµατα αυτά δεν αποτελούν απλώς απόδειξη της έµπρακτης δέσµευσης της εταιρείας να λειτουργεί ως Υπεύθυνος Εταιρικός Πολίτης, αλλά επιπλέον αντανακλούν την προσπάθειά της να συµβάλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στον τόπο µας. Με εκτίµηση, Αγγελική Παπαντωνίου ιευθύντρια Εταιρικών Σχέσεων Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 2

Vodafone & Περιβάλλον Τον τελευταίο καιρό και ιδιαίτερα µετά την έκδοση της «Έκθεσης Stern» (Οκτώβριος 2006) τα ακραία καιρικά φαινόµενα που βίωσε όλος ο κόσµος µε τη µορφή του εκτεταµένου καύσωνα, τις πληµµύρες και τις πυρκαϊές, παρατηρήθηκε αυξηµένο ενδιαφέρον σχετικά µε θέµατα που αφορούν στην κλιµατική αλλαγή και τις επιπτώσεις που µπορεί να έχει στον τρόπο ζωής που όλοι απολαµβάνουµε. Με αφορµή τα συµπεράσµατα της Έκθεσης και τα φαινόµενα που παρατηρήθηκαν παγκοσµίως, έχει ξεκινήσει ένας διάλογος σχετικά µε τις ευθύνες αλλά και τη συµβολή που µπορεί να έχει η επιχειρηµατική κοινότητα στην ανατροπή της δυσµενούς αυτής εξέλιξης για το µέλλον του πλανήτη. Στο κείµενο που ακολουθεί παρουσιάζονται οι υποχρεώσεις και το έργο που έχει αναλάβει η Vodafone, από την έναρξη της λειτουργίας της στο πλαίσιο της δέσµευσής της να είναι Υπεύθυνος Εταιρικός Πολίτης και να δείχνει εµπράκτως τη δέσµευσή της ως προς την προστασία του Περιβάλλοντος, σε όλες τις δραστηριότητες και υπηρεσίες της. Για την καλύτερη κατανόηση του κειµένου που ακολουθεί να σηµειωθεί ότι: εν περιγράφονται οι οικονοµικές επενδύσεις για Περιβαλλοντικά προγράµµατα, αφού η εταιρεία αντιµετωπίζει τις επενδύσεις αυτές ως αναπόσπαστο τµήµα των συνολικών επενδυτικών της προγραµµάτων. Για παράδειγµα, επενδύσεις για φωτοβολταϊκά συστήµατα, περιλαµβάνονται στην κατηγορία επενδύσεων ανάπτυξης σταθµών βάσης. Έµφαση δίνεται στα πραγµατικά αποτελέσµατα των προγραµµάτων µας σε επίπεδο συνολικής µείωσης κόστους χρήσης, ανεξαρτήτως επενδύσεων (γιατί σε αντίθεση µε τις επενδύσεις, οι µειώσεις κόστους και χρήσης πόρων έχουν άµεσα θετική επίδραση στο Περιβάλλον). Τα στοιχεία παρουσιάζονται µε βάση το οικονοµικό έτος της Vodafone. Ενδεικτικά, το 2007-2008 αντιπροσωπεύει την περίοδο από 01/04/2007 µέχρι και 31/03/2008. Η περιγραφή των Προγραµµάτων γίνεται κατά σειρά σηµαντικότητας των Περιβαλλοντικών επιπτώσεων τις οποίες αµβλύνουν, όπως αυτές έχουν αναγνωριστεί από την Ανάλυση Επικινδυνότητας που διεξάγει η εταιρεία. Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 3

Η Εταιρεία Γενικές Πληροφορίες Ο Όµιλος Vodafone Ο Όµιλος Vodafone αποτελεί τη µεγαλύτερη εταιρεία παροχής υπηρεσιών κινητής επικοινωνίας στον κόσµο. Συγκεκριµένα, έχει παρουσία σε 67 χώρες σε 5 ηπείρους, µε ανθρώπινο δυναµικό που φτάνει τους 72.000 εργαζοµένους και µε περισσότερους από 260 εκατοµµύρια αναλογικούς πελάτες. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τοποθετούν τον Όµιλο Vodafone σε µια ισχυρή ανταγωνιστική θέση είναι: Η παγκόσµια έκταση και κλίµακα, Η οικονοµική ευρωστία, Η ενιαία εµπορική ονοµασία, Η εστίαση γύρω από ένα κοινό Όραµα και Στρατηγικούς Στόχους. Η εταιρεία σε αριθµούς Οικονοµικό έτος 2007/08: 1 Απριλίου 2007 31 Μαρτίου 2008 Κύκλος Εργασιών 2007/08: 1.670,8 εκατ. Κέρδη προ φόρων 2007/08: 334,6 εκατ. Εργαζόµενοι: 2.779 (συµπεριλαµβάνονται τα ιδιόκτητα καταστήµατα) Συνολική συνδροµητική βάση: 5.460.305 Η εταιρεία µας Η Vodafone ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1992, υπό την εµπορική ονοµασία Panafon, µε τη συµµετοχή των ιδρυτριών εταιρειών Vodafone Group Plc., France Telecom, Ιντρακόµ και Data Bank. Σε συνέχεια µιας αξιοσηµείωτα επιτυχηµένης επιχειρηµατικής πορείας στην ελληνική αγορά, τον Ιανουάριο του 2002 άλλαξε την εµπορική της ονοµασία επισήµως από Panafon- Vodafone σε Vodafone. Το εκέµβριο του 1998 η εταιρεία εισήχθη στο Χρηµατιστήριο Αξιών Αθηνών, καθώς και στο Χρηµατιστήριο του Λονδίνου, ενώ τον Ιούλιο του 2004 η µετοχή της σταµάτησε να αποτελεί αντικείµενο διαπραγµάτευσης και στα δύο Χρηµατιστήρια. Κύριος µέτοχος της εταιρείας είναι το Vodafone Group Plc., το οποίο κατέχει το 99,8% των µετοχών της Vodafone. Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 4

Η Εταιρεία Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 5

Η Εταιρεία Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 6

Η Εταιρεία Το τηλεπικοινωνιακό µας δίκτυο Η Vodafone διαθέτει το πιο εκτεταµένο και τεχνολογικά προηγµένο, ανθεκτικό σε βλάβες και δυσλειτουργίες, δίκτυο κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα, ικανό να παρέχει ευρεία κάλυψη, που εξασφαλίζει υψηλής ποιότητας επικοινωνία. Προϊόντα και υπηρεσίες Έχοντας υιοθετήσει αµιγώς πελατοκεντρική πολιτική, η εταιρεία διαθέτει προγράµµατα χρήσης διαµορφωµένα ανάλογα µε τις απαιτήσεις και τις ιδιαιτερότητες του κοινού, τα οποία αφορούν τόσο συνδροµητές µε συµβόλαιο, όσο και χρήστες καρτοκινητής τηλεφωνίας Vodafone à la Carte και Vodafone CU. Το Vodafone live! µε τη δύναµη της τεχνολογίας 3ης Γενιάς, προσφέρει στους συνδροµητές της Vodafone υπηρεσίες όπως η δυνατότητα πραγµατοποίησης video-κλήσης, παρακολούθησης τηλεοπτικών εκποµπών από Vodafone live! συσκευή αλλά και ακρόασης µουσικής µε στερεοφωνικό και υψηλής ποιότητας ήχο, σε συνδυασµό µε ταχύτατα και ψυχαγωγικά παιχνίδια που διαθέτουν τρισδιάστατα γραφικά. Κτίρια της εταιρείας και διάταξη τηλεπικοινωνιακού δικτύου GSM. Παράλληλα, η Vodafone κατέχει πολύ υψηλή θέση στον τοµέα των εταιρικών πελατών, διαθέτοντας εξειδικευµένες υπηρεσίες που καλύπτουν τις αυξηµένες ανάγκες τους για επικοινωνία. Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελεί η πρωτοποριακή υπηρεσία Vodafone Mobile Connect, η οποία προσφέρει γρήγορη και αξιόπιστη ασύρµατη πρόσβαση στο Internet, στο e-mail ή στο δίκτυο των επιχειρήσεων, οποιαδήποτε στιγµή από οποιαδήποτε σχεδόν τοποθεσία. Παράλληλα, το BlackBerry αποτελεί την κορυφαία λύση ασύρµατης επικοινωνίας για επαγγελµατίες που επαναπροσδιορίζει την αγορά της τεχνολογίας ασύρµατης διαχείρισης e-mail, προσφέροντας µία νέα και αξιόπιστη λύση επικοινωνίας και δίνοντας στους χρήστες τη δυνατότητα άµεσης και σε πραγµατικό χρόνο πρόσβασης στα e-mail τους. Κέντρα µεταγωγής (ΜΤΧs) της εταιρείας. Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 7

Η Εταιρεία Το 2007, η εταιρία εισήγαγε στην ελληνική αγορά την υπηρεσία «Vodafone για το Σπίτι» µέσω της οποίας, η πρωτοποριακή τεχνολογία, τα ανταγωνιστικά τιµολόγια και την αξιόπιστη εξυπηρέτηση πελατών, αποτελεί βασική επιλογή για όσους ζητούν οικονοµική λύση για επικοινωνία από το σπίτι µε σταθερό νούµερο χωρίς το πάγιο του ΟΤΕ αλλά και γρήγορο ADSL Internet σε υψηλές ταχύτητες που φτάνουν τα 24Mbps. Για την καλύτερη εξυπηρέτηση των καταναλωτών σε όλη την Ελλάδα η Vodafone διαθέτει ένα εκτεταµένο δίκτυο λιανικής µε 411 καταστήµατα (συµπεριλαµβανοµένου 78 ιδιόκτητων καταστηµάτων), τα οποία αναπτύσσει και ανανεώνει διαρκώς προσφέροντας τη µεγαλύτερη γκάµα συσκευών και αξεσουάρ µε 2 χρόνια εγγύηση προγράµµατα οµιλίας και υπηρεσίες που καλύπτουν όλες τις ανάγκες service κινητών τηλεφώνων άψογη εξυπηρέτηση από εξειδικευµένο προσωπικό. Πέραν του δικτύου λιανικής της, η Vodafone διαθέτει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της και διαθέτει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της και µέσα από 1.000 καταστήµατα εµπορικών της συνεργατών. Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 8

Η ιστορία της περιβαλλοντικής διαχείρισης στη Vodafone Η δέσµευση µας µέσω του Οράµατος και των Αξιών µας Αναγνωρίζουµε πως κάθε ενέργεια µας έχει άµεσο ή έµµεσο αντίκτυπο στο περιβάλλον. Ο κόσµος γύρω µας έχει ανάγκη την ενεργό συµµετοχή µας, τόσο σε ατοµικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο στην προστασία του περιβάλλοντος και στην όσο το δυνατόν µικρότερη επιβάρυνσή του από τις πράξεις µας. Ακόµα σηµαντικότερος, είναι ο ρόλος των µεγάλων επιχειρήσεων, αφού διαθέτουν πολύ µεγαλύτερες δυνατότητες ουσιαστικής παρέµβασης µέσω της δικής τους λειτουργίας. Η Πολιτική µας για το Περιβάλλον Η εταιρεία στοχεύει στην αποδοτικότερη χρήση ενέργειας και φυσικών πόρων και στην ανακύκλωση των απορριµµάτων της προκειµένου να επιτύχει συνεχή: µείωση των Περιβαλλοντικών της επιπτώσεων, µείωση του κόστους χρήσης και βελτίωση του κύρους της. Αυτό επιτυγχάνεται µε την : Με άξονα τις παραπάνω αρχές, η Vodafone αναγνωρίζει τη διαχείριση του Περιβάλλοντος ως Πολιτική ισότιµη µε τις υπόλοιπες επιχειρηµατικές της δραστηριότητες και δεσµεύεται στην προσπάθεια αειφόρου ανάπτυξης και προστασίας του Περιβάλλοντος. Απόδειξη αποτελεί το γεγονός ότι ένας από τους έξι Στρατηγικούς Στόχους που στηρίζουν το Όραµα της εταιρείας και κατευθύνουν τις ενέργειες των εργαζοµένων και της ιοίκησής είναι το Να είµαστε µια Υπεύθυνη Εταιρεία. Στόχος της εταιρείας είναι να επιτυγχάνει Αποτελέσµατα, αλλά συγχρόνως να ικανοποιεί τους Πελάτες της, τους Ανθρώπους της και τον Κόσµο γύρω µας. Με βάση αυτόν το στόχο, η εταιρεία παρακολουθεί την επίδοσή της σε σχέση µε τους Περιβαλλοντικούς σκοπούς και στόχους της. Συµµόρφωση των δραστηριοτήτων της στην τρέχουσα Εθνική και Ευρωπαϊκή Περιβαλλοντική νοµοθεσία Αποδοτική χρήση πεπερασµένων φυσικών πόρων Προώθηση της χρήσης εµπεριστατωµένων πρακτικών που µειώνουν τις Περιβαλλοντικές επιπτώσεις οι οποίες σχετίζονται µε τη λειτουργία της εταιρείας Υποστήριξη της καινοτόµου ανάπτυξης νέων υπηρεσιών µε Περιβαλλοντικό και κοινωνικό όφελος Συνεργασία µε τον Όµιλο Vodafone παγκοσµίως Ο Όµιλος Vodafone πρωταγωνιστεί στα θέµατα της προστασίας του περιβάλλοντος και σε παγκόσµιο επίπεδο. Συγκεκριµένα, ο Όµιλος Vodafone και κατ επέκταση η Vodafone Ελλάδας, ως εταιρεία-µέλος του, συµπεριλαµβάνονται στους δείκτες Down Jones Sustainability Index, και FTSE4 Good Index, ενώ Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 9

Η ιστορία της περιβαλλοντικής διαχείρισης στη Vodafone ανήκουν στα: World Business Council for Sustainable Development, Global e-sustainability Initiative (GeSI), Business in the Communicaty (BITC), International Business Leaders Forum (IBLF) και CSR Europe. Συστήµατα διαχείρισης Η Vodafone πιστοποιήθηκε αρχικά το Μάρτιο του 1996 µε το διεθνές πρότυπο ISO 9001καθώς και τον Ιούνιο του 1999 για το Ολοκληρωµένο Σύστηµα ιαχείρισης. Πιστοποιήσεις Vodafone Η Vodafone είναι η πρώτη και µοναδική εταιρεία στην Ελλάδα, και από τις ελάχιστες διεθνώς, που έχει πιστοποιηθεί για τη λειτουργία των συστηµάτων ISO 14001, ISO 9001, ΕΛΟΤ 1801 (OHSAS 18001), ISO 27001, καθώς και δεύτερη εταιρεία παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών στον κόσµο που εφαρµόζει το Σύστηµα Οικολογικής ιαχείρισης και Ελέγχου EMAS, στο πλαίσιο του Ολοκληρωµένου Συστήµατος ιαχείρισης. Το Σύστηµα Περιβαλλοντικής ιαχείρισης που εφαρµόζει η Vodafone για τη σύνολο της λειτουργίας της είναι πιστοποιηµένο σύµφωνα µε τις απαιτήσεις του προτύπου ISO 14001 από τον Ιούνιο του 1999 (Αρ. Πιστοποιητικού 04.33.01/006 ΕΛΟΤ). Τον Ιούνιο του 2007 το Σύστηµα Περιβαλλοντικής ιαχείρισης αξιολογήθηκε µε επιτυχία από το φορέα πιστοποίησης Lloyd s Register Quality Assurance (Αρ. Πιστοποιητικού Έγκρισης: 362212 ). Το Νοέµβριο του 2003 η Vodafone σηµείωσε µία διεθνή διάκριση και ελληνική πρωτιά, αποτελώντας την πρώτη εταιρεία κινητής επικοινωνίας στη χώρα και δεύτερη στον κόσµο που πιστοποιήθηκε κατά το ευρωπαϊκό πρότυπο EMAS (Εco-Management and Audit Scheme). Μέσω του Συστήµατος αυτού, έχουµε τη δυνατότητα της Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 10

Η ιστορία της περιβαλλοντικής διαχείρισης στη Vodafone συστηµατικής διαχείρισης των δραστηριοτήτων µας που επιδρούν στο Περιβάλλον (Αρ. Πιστοποιητικού ΕΜΑS ΕL - 000011). Τον Μάιο του 2006, µε οµόφωνη απόφαση της αρµόδιας Επιτροπής EMAS, ανανεώθηκε η εγγραφή της Vodafone στο µητρώο του EMAS στην Ελλάδα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχει συµπεριλάβει τις δράσεις της Vodafone στην επίσηµη ιστοσελίδα του EMAS, ως παράδειγµα συστηµατικής διαχείρισης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της λειτουργίας µιας εταιρείας. (http://ec.europa.eu/environment/emas/casestudies /vodaphone_en.htm). Παράλληλα, πρωταρχικό µας µέληµα αποτελεί η υγεία και η ασφάλεια των εργαζοµένων µας στο περιβάλλον εργασίας. Η πιστοποίηση που έχουµε λάβει από το 1999 για την εφαρµογή του Συστήµατος ιαχείρισης Υγείας και Ασφάλειας στην εργασία κατά το πρότυπο ΕΛΟΤ 1801 (OHSAS 18001), αποτελεί ουσιαστικά την επιβεβαίωση για τη συστηµατικότητα των προσπαθειών αυτών. (Αρ. Πιστοποιητικού 06.33.01/001 ΕΛΟΤ). Το Φεβρουάριο του 2007 το σύστηµα διαχείρισης της υγείας και ασφάλειας στην εργασία της εταιρείας µας αξιολογήθηκε µε επιτυχία από τον φορέα πιστοποίησης Lloyd s Register Quality Assurance (LRQA) (Αρ. Πιστοποιητικού 362212/Γ LRQA). Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 11

Η συνολική προσέγγιση της Vodafone στην περιβαλλοντική διαχείριση Οι υπηρεσίες της Vodafone συχνά υποκαθιστούν τη χρήση έγγραφης επικοινωνίας ή/και µειώνουν την ανάγκη φυσικής µετακίνησης και ταξιδιών, συµβάλλοντας µε αυτόν τον τρόπο στη µείωση χρήσης φυσικών πόρων, εκποµπής αέριων ρύπων και απόρριψης στερεών αποβλήτων. Για τη συστηµατική προσέγγιση των Περιβαλλοντικών θεµάτων µε στόχο τη µείωση των επιπτώσεων που ενδεχοµένως έχει η λειτουργία της εταιρείας, η Vodafone εφαρµόζει ένα ετήσιο πλάνο διαχείρισης των Περιβαλλοντικών Πλευρών το οποίο περιλαµβάνει: α) Παρακολούθηση και Συµµόρφωση µε τις Νοµικές Απαιτήσεις β) Συστηµατική και Περιοδική Ανάλυση Επικινδυνότητας για Θέµατα Περιβάλλοντος γ) Περιβαλλοντικά Προγράµµατα που απορρέουν από την Ανάλυση Επικινδυνότητας δ) Καθορισµό Περιβαλλοντικών Στόχων ε) Εφαρµογή, Παρακολούθηση και Μέτρηση των Περιβαλλοντικών Προγραµµάτων στ) Πρόβλεψη Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (πχ. τριετή πρόβλεψη εκποµπών CO 2 ) ζ) Περιβαλλοντική Συµµετοχή και Εκπαίδευση των Ανθρώπων µας η) Ενηµέρωση των Εργαζοµένων και του Κοινού σχετικά µε τις Περιβαλλοντικές Επιδόσεις θ) Επιθεώρηση του Συστήµατος Περιβαλλοντικής ιαχείρισης ι) Ανασκόπηση από τη ιοίκηση. Οργάνωση Ευθύνες Ο Όµιλος Vodafone και η Vodafone Ελλάδος έχουν δηµιουργήσει τµήµατα Εταιρικής Υπευθυνότητας. Το τµήµα Εταιρικής Υπευθυνότητας της Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 12

Η συνολική προσέγγιση της Vodafone στην περιβαλλοντική διαχείριση Vodafone συµµετέχει στις Οµάδες ιαχείρισης Ενέργειας και Ανακύκλωσης Κινητών Τηλεφώνων του Οµίλου Vodafone, διασφαλίζοντας τη συνέπεια και την εναρµόνιση των τοπικών και των παγκόσµιων τάσεων στους τοµείς της εξοικονόµησης ενέργειας, της χρήσης ανανεώσιµων πηγών ενέργειας και της ανακύκλωσης κινητών τηλεφώνων. Για τον καλύτερο συντονισµό των θεµάτων Εταιρικής Υπευθυνότητας, η Vodafone επίσης έχει θεσπίσει διατµηµατικές επιτροπές: Επιτροπή και Οµάδα Ενέργειας και Περιβάλλοντος, υπεύθυνες για την εφαρµογή καλών περιβαλλοντικών πρακτικών. Επιτροπή ιαχείρισης Καταλληλότητας Περιεχοµένου, υπεύθυνη για τη διαρκή παρακολούθηση θεµάτων περιεχοµένου, µέρος του οποίου αφορά υπηρεσίες για ενήλικες και διατίθεται µέσω κινητών τηλεφώνων. Παράλληλα, είναι υπεύθυνη για την επικύρωση και εφαρµογή τοπικής πολιτικής και για την προσαρµογή των διεθνών σχετικών οδηγιών του Οµίλου Vodafone. Επιτροπή Υγείας και Ασφάλειας της εργασίας, υπεύθυνη για τον εντοπισµό και τη διερεύνηση σχετικών ζητηµάτων και πιθανών αποκλίσεων από την ελληνική νοµοθεσία και των πολιτικών της εταιρείας σε θέµατα υγείας και ασφάλειας των εργαζοµένων. Ανώτερη ιοικητική Επιτροπή EMF (ηλεκτροµαγνητικά πεδία), υπεύθυνη για την εφαρµογή της πολιτικής του Οµίλου Vodafone σε θέµατα ηλεκτροµαγνητικής ακτινοβολίας και ασφάλειας, και για τη συµµόρφωση µε την ελληνική νοµοθεσία. Νοµοθεσία Παρακολούθηση Η εταιρεία παρακολουθεί τις Ελληνικές και Ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές νοµοθετικές απαιτήσεις, και δίνει ιδιαίτερη σηµασία στην πρόληψη της ρύπανσης, αποφεύγοντας µε αυτόν τον τρόπο ένα µεγάλο µέρος δαπανών ελέγχου και αποκατάστασής της. Με την παρακολούθηση της νοµοθεσίας η εταιρεία στοχεύει: στη λήψη προληπτικών µέτρων για την αποτροπή της ρύπανσης στην ορθολογική αξιοποίηση των φυσικών πόρων στη διασφάλιση της ανθρώπινης υγείας στην αποκατάσταση του περιβάλλοντος Οι µηχανισµοί που χρησιµοποιεί η εταιρεία για να παρακολουθεί τις νοµοθετικές ρυθµίσεις είναι: α) η νοµική υπηρεσία της Vodafone β) η ηλεκτρονική βάση δεδοµένων ΝΟΜΟΣ γ) η ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης επί θεµάτων Νοµοθεσίας (www.europa.eu.int/eurlex/el/index.htm) δ) η ιστοσελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος- ΥΠΕΧΩ Ε (www.minenv.gr) ε) η συνδροµητική βάση δεδοµένων του Εθνικού Τυπογραφείου (http://www.et.gr/). Ανάλυση Επικινδυνότητας Στα πλαίσια της συνολικής Ανάλυσης Επικινδυνότητας στο τοµέα της Εταιρικής Υπευθυνότητας, η εταιρεία αξιολογεί τις δραστηριότητές της µε σκοπό την αναγνώριση και αντιµετώπιση πιθανών επιπτώσεων που έχει και στο Περιβάλλον. Η εκτίµηση των επιπτώσεων δίνει µια ποσοτική και ποιοτική εικόνα των Περιβαλλοντικών επιπτώσεων της εταιρείας. (α) Εντοπισµός όλων των Περιβαλλοντικών Πλευρών (άµεσων και έµµεσων) που ενδέχεται να έχει η εταιρεία µε το Περιβάλλον. Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 13

Η συνολική προσέγγιση της Vodafone στην περιβαλλοντική διαχείριση Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 14

Η συνολική προσέγγιση της Vodafone στην περιβαλλοντική διαχείριση (β) Αναγνώριση σχετικής νοµοθεσίας που αφορά την κάθε εντοπισµένη Περιβαλλοντική Πλευρά. (γ) Αξιολόγηση της σηµαντικότητας των αναγνωρισµένων Περιβαλλοντικών Πλευρών µε βάση την πιθανότητα εµφάνισης και τη σοβαρότητα των Επιπτώσεων που έχουν στο Περιβάλλον. (δ) Ποσοτικοποίηση του Κινδύνου, µε τη χρήση σταθµισµένης κλίµακας που συνοψίζει τις παραµέτρους που αναφέρονται στο σηµείο (γ). (ε) Προτεραιοποίηση των Περιβαλλοντικών Προγραµµάτων στα οποία η εταιρεία οφείλει να προχωρήσει και καθορισµό των Περιβαλλοντικών Στόχων της. Για τη διαδικασία αυτή, χρησιµοποιούνται κριτήρια όπως: η δυνατότητα βελτίωσης, οι νοµοθετικές απαιτήσεις, η Πολιτική και κατευθύνσεις της εταιρείας/οµίλου, προκειµένου να τεθούν προτεραιότητες µε µια προσέγγιση όσο το δυνατόν πιο ορθολογική και σφαιρική. Αξιολόγηση Προσέγγισης και Αποτελεσµάτων Σύµφωνα µε τη διαδικασία που έχει οριστεί από τον Όµιλο Vodafone, ήδη από το 2003, αξιολογούµε τις πρακτικές και τις ενέργειες µας σε τρία επίπεδα. 1. Ποιοτική Αξιολόγηση: ηµιουργούµε ένα συγκεντρωτικό δείκτη που συνοψίζει το βαθµό εφαρµογής των πρακτικών Εταιρικής Υπευθυνότητας στη λειτουργία της εταιρείας και αποτελείται από τέσσερις κατηγορίες: ιαχείριση Φήµης (Reputation Management) Πρότυπα Λειτουργίας (Consistent Operating Standards) Πραγµατοποίηση των Υποσχέσεων µας (Delivering on Promises) Flagship Theme Για κάθε επιθυµητή πρακτική, συγκεντρώνεται η αντίστοιχη βαθµολογία, µε µέγιστη βαθµολογία τους 600 πόντους. Tο τελευταίο τρίµηνο του 2007-2008 συγκεντρώσαµε συνολικά 488 πόντους. Η διαδικασία αυτή επαναλαµβάνεται ανά τρίµηνο. 2. Ποσοτική Αξιολόγηση: Συγκεντρώνουµε τα αποτελέσµατα των προγραµµάτων που υλοποιούµε. Στη συνέχεια τα εντάσσουµε σε επτά κατηγορίες, µε στόχο την καλύτερη διαχείριση αυτών και τη δυνατότητα σύγκρισης της επίδοσης ανά έτος. Ενεργειακή αποδοτικότητα ιαχείριση απορριµµάτων Νερό Ψυκτικά - κατασβεστικά συστήµατα Επαναχρησιµοποίηση και ανακύκλωση κινητών τηλεφώνων, µπαταριών και αξεσουάρ Νοµική συµµόρφωση Κοινωνική συνεισφορά Η συγκέντρωση των αποτελεσµάτων πραγµατοποιείται τέσσερις φορές το έτος και συµπεριλαµβάνονται στο παρόν έντυπο. Το σύνολο των δεικτών που περιέχονται σε κάθε κατηγορία υπερβαίνει συνολικά τους 300. Σε ετήσια βάση ο αριθµός των δεικτών αυξάνεται, προκειµένου να καλύψει το συνεχώς διευρυνόµενο φάσµα Εταιρικής Υπευθυνότητας στο οποίο δραστηριοποιούµαστε. 3. Μετρήσεις Αντίληψης Κοινού: Στη Vodafone διεξάγουµε πανελλήνια συστηµατική έρευνα στο ευρύ κοινό, σε αντιπροσωπευτικό δείγµα του πληθυσµού, µε στόχο την παρακολούθηση των αντιλήψεων των Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 15

Η συνολική προσέγγιση της Vodafone στην περιβαλλοντική διαχείριση καταναλωτών για την εικόνα της µάρκας Vodafone. Η έρευνα αυτή αποτυπώνει το βαθµό στον οποίο το ευρύ κοινό θεωρεί ότι η Vodafone λειτουργεί περισσότερο υπεύθυνα απέναντι στο σύνολο της κοινωνίας, σε σχέση µε τις άλλες εταιρείες τηλεπικοινωνιών. Παράλληλα, το 2006, η Vodafone στην Ελλάδα ήταν µια από τις εταιρείες του Οµίλου Vodafone η οποία συµµετείχε στην πιλοτική έρευνα «Φήµης» (GlobeScan Reputation Research). H έρευνα επαναλήφθηκε το 2007 και το 2008. Επίσης, αξιολογούµε το θετικό βαθµό αντίληψης των ενεργειών µας στον τοµέα της Εταιρικής Υπευθυνότητας, µε βάση ετήσιες έρευνες που διεξάγονται από ανεξάρτητες εταιρείες στην Ελλάδα. Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 16

Περιβαλλοντικοί σκοποί και προγράµµατα Για τη Vodafone η προστασία του Περιβάλλοντος υπήρξε από την πρώτη στιγµή της λειτουργίας της αναπόσπαστο τµήµα όλων των λειτουργιών της. Η προσπάθεια ήταν, και παραµένει, να λαµβάνεται υπόψη το Περιβάλλον σε κάθε δραστηριότητα σε προληπτικό επίπεδο και όχι σε διορθωτικό. Οι κύριοι Περιβαλλοντικοί Σκοποί της εταιρείας, που έχουν προκύψει από την ετήσια Ανάλυση Επικινδυνότητας, είναι: Η µείωση της κατανάλωσης ενέργειας από συµβατικές πηγές (ρεύµα ΕΗ, γεννήτριες πετρελαίου) και η αντικατάσταση µε ενέργεια από ανανεώσιµες πηγές (ηλιακή, αιολική κλπ.) Η αποφυγή και µείωση των υλικών που µετά τη χρήση τους θα µπορούσαν να είναι επιβλαβή για το Περιβάλλον Η αύξηση του ποσοστού των απορριµµάτων που ανακυκλώνονται. Η ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τα Περιβαλλοντικά θέµατα Καταστροφή της Στοιβάδας του Όζοντος Φαινόµενο Θερµοκηπίου ιάθεση Απορριµµάτων Εξάντληση Ενεργειακών Πόρων Εκποµπές Ηλεκτροµαγνητικής Ακτινοβολίας Καταστροφή Βιοτόπων Εξάντληση Πρώτων Υλών και Φυσικών Πόρων Οπτική Επίδραση Σήµανση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Παρακάτω περιγράφονται τα Περιβαλλοντικά Προγράµµατα της εταιρείας µε βάση τις άµεσες και έµµεσες Περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις. Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 17

Εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ) και κλιµατικές αλλαγές Υλοποιούµε προγράµµατα µέσω των οποίων µειώνεται σηµαντικά η ενέργεια που καταναλώνεται στο δίκτυο µας. Το 2007 2008, υπολογίζουµε ότι αποτρέψαµε την εκποµπή πάνω από 21.000 τόνων διοξειδίου του άνθρακα στην ατµόσφαιρα µέσω των προγραµµάτων εξοικονόµησης ενέργειας και της χρήσης ανανεώσιµων πηγών ενέργειας που εφαρµόζονται στα γραφεία και στο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο και περιγράφονται παρακάτω. Αξίζει να αναφερθεί ότι η εξοικονόµηση κόστους, από τα ενεργειακά προγράµµατα που εφαρµόζει η εταιρεία, αγγίζει τα 2.467.339 ευρώ, ποσό το οποίο αντιστοιχεί σε ποσοστό 0,15% επί του συνολικού κύκλου εργασιών της εταιρείας. Η µέτρηση των στοιχείων κατανάλωσης ενέργειας, αποτελεί µια διαδικασία πολύπλοκη και συνεχώς αναθεωρούµενη, δεδοµένου ότι δεν υπάρχουν σχετικά κοινώς αποδεκτά πρότυπα, ούτε παραδείγµατα άλλων εταιρειών. Στόχος 2006-2007: Αποτροπή εκποµπής 19.000* τόνων CO 2. Αποτέλεσµα 2007-2008: Αποτροπή εκποµπής 21.709 τόνων CO 2. Ποσοστό Επίτευξης Στόχου: 114% Στόχος 2008-2009: 1. Αποτροπή εκποµπής 22.000 τόνων CO 2. 2. Μείωση της εκποµπής CO 2 κατά 40% ανά mega byte (ΜΒ) κίνησης δικτύου (2006/11). 3. Μείωση κατά 50% των εκποµπών CO 2. µε βάση τα αποτελέσµατα του 2006 2007 µέχρι το 2020 (ο συγκεκριµένος στόχος αποτελεί δέσµευση του Οµίλου Vodafone συνολικά το ποσοστό µείωσης που αφορά στη Vodafone Ελλάδος θα καθοριστεί το 2008 2009) * Στην Περιβαλλοντική ήλωση 2006 2007, είχαµε δηλώσει µείωση εκποµπής 9.440 τόνων διοξειδίου του άνθρακα στην ατµόσφαιρα. Στο νούµερο αυτό, δεν είχε Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 18

Εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ) και κλιµατικές αλλαγές συνυπολογιστεί η µείωση εκποµπής που προέρχεται από την εξοικονόµηση ενέργειας που οφείλεται στο πρόγραµµα που αφορά στην αντιστάθµιση της άεργου ισχύος που υλοποιείται στα κτίρια γραφείων και στα Κέντρα Μεταγωγής της εταιρείας (βλ. σελίδες xxx). Μετά τη διόρθωση, η µείωση εκποµπής ανέβηκε στους 16.984 τόνους διοξειδίου του άνθρακα για το 2006-2007. Λαµβάνοντας υπόψη ότι ο στόχος που τέθηκε για την περίοδο 2007 2008 (Αποτροπή εκποµπής 10.500 τόνων διοξειδίου του άνθρακα) αφορούσε σε περίπου 11% αύξηση σε σχέση µε την περίοδο 2006 2007, η επίδοση του 2007 2008 θα πρέπει να αξιολογηθεί µε βάση νέο στόχο, ο οποίος έχει λάβει υπόψη τα νέα δεδοµένα. Κατά συνέπεια θεωρούµε ότι ο στόχος για το 2007 2008 είναι η αποτροπή εκποµπής 19.000 τόνων διοξειδίου του άνθρακα στην ατµόσφαιρα ή αύξηση περίπου 11% σε σχέση µε την επίδοση της περιόδου 2006 2007. Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 19

Πρόγραµµα εξοικονόµησης ενέργειας* στο δίκτυο της εταιρείας Περιβαλλοντική Επίπτωση που µειώνεται: Φαινόµενο Θερµοκηπίου Εξάντληση Ενεργειακών Πόρων Πρωτοπορούµε στη χρήση ανανεώσιµων πηγών ενέργειας Πράσινος Σταθµός Βάσης Κατασκευάσαµε πιλοτικά έναν «πράσινο» Σταθµό Βάσης που λειτουργεί αποκλειστικά µε ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, προκειµένου να µειώσουµε το κόστος και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την παραγωγή και την κατανάλωση ενέργειας από γεννήτριες πετρελαίου στο δίκτυο της εταιρείας. Η γεννήτρια πετρελαίου, συµµετέχει σε ένα σύστηµα που συνδυάζει τη λειτουργία επίσης φωτοβολταϊκών και ανεµογεννήτριας για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του Σταθµού. χρησιµοποιούµενης ενέργειας επί του συνόλου στο δίκτυο. Η χρήση φωτοβολταϊκών συστηµάτων: Μειώνει την κατανάλωση υγρών καυσίµων που χρησιµοποιούνται από την εταιρεία σε αποµακρυσµένες περιοχές χωρίς παροχή ρεύµατος, άρα και τις εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατµόσφαιρα. Μειώνει το µελλοντικό κόστος κατασκευής τέτοιου είδους συστηµάτων, κάνοντάς τα πιο ανταγωνιστικά σε σχέση µε της µη ανανεώσιµες πηγές. Τα κάνει ευρύτερα γνωστά στο κοινωνικό σύνολο, αυξάνοντας την αποδοχή τους. Ήδη βρίσκεται σε λειτουργία ο εξοπλισµός της δεύτερης φάσης δοκιµών που διαθέτει επίσης κεντρικό σύστηµα ελέγχου. Τα πρώτα αποτελέσµατα δείχνουν µείωση της παραγωγής της γεννήτριας πετρελαίου (KWh) κατά 70% και του χρόνου λειτουργίας της κατά 95%, µε αντίστοιχη µείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (µείωση CO2). Ο Σταθµός θα λειτουργήσει δοκιµαστικά µέχρι τον Οκτώβριο του 2008, ενώ παράλληλα προχωρούµε στον επανασχεδιασµό του, έτσι ώστε να βρει εφαρµογή στην ανάπτυξη του δικτύου της εταιρείας. Φωτοβολταϊκά Συστήµατα Στη Vodafone, εκµεταλλευόµενοι την ηλιακή ενέργεια, ολοκληρώσαµε την εγκατάσταση υβριδικών φωτοβολταϊκών συστηµάτων σε 123 Σταθµούς Βάσης που βρίσκονται σε µη αστικές περιοχές εκτός δικτύου ΕΗ, όπου χρησιµοποιούσαµε γεννήτρια πετρελαίου. Η ενέργεια που παράγεται από τα φωτοβολταϊκά συστήµατα αναλογεί περίπου στο 1,32% της * Το δίκτυο της εταιρείας περιλαµβάνει Σταθµούς Βάσης (ΣΒ), Κέντρα Μεταγωγής (MTXs) και Data Centers. Εξοικονοµούµε ενέργεια στο δίκτυό µας Εξοικονόµηση ενέργειας ψύξης/θέρµανσης Στη Vodafone εξοικονοµούµε από την ενέργεια ψύξης και θέρµανσης στους Σταθµούς Βάσης που αποτελεί περίπου το 50% της συνολικής Περιβαλλοντική ήλωση Vodafone Πάναφον Α.Ε.Ε.Τ. 2007-2008 20