Ππόλογορ Σν ξαπνξηάξηζκα ησλ ζεκείσλ ζην AUTOCAD πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ πξνγξακκάησλ lisp θαη block, ηα νπνία είλαη δηαζέζηκα ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ e-class ζην ηκήκα ηνπ εξγαζηεξίνπ «Αποηςπώζειρ Χαπάξειρ». Ο θάθεινο CAD_LAB πεξηέρεη όια ηα απαξαίηεηα ζηνηρεία γηα ηελ νινθιήξσζε ηνπ ηνπνγξαθηθνύ ζρεδίνπ ζην AUTOCAD (θάλαβνο, ζύκβνιν Βνξξά, πηλαθίδα). Ο θάθεινο κπνξεί λα ηνπνζεηεζεί νπνπδήπνηε ζηνλ ππνινγηζηή (π.ρ., ζηελ επηθάλεηα εξγαζίαο). Ο θάθεινο CAD_LAB δεκηνπξγήζεθε ζην πιαίζην ηνπ εξγαζηεξηαθνύ καζήκαηνο ηεο Ηλεκηπονικήρ Σσεδίαζηρ από ηελ θ. Βαγγελιώ Πέππα. Ζ δνκή ηνπ θαθέινπ θαίλεηαη ζην ρήκα 1. Σσήμα 1: Η δομή ηος θακέλος CAD_LAB Διζαγυγή πολςγυνομεηπικών ζηάζευν Καηά ηελ έλαξμε ηεο δηαδηθαζίαο ζρεδίαζεο απαξαίηεηε είλαη ε εηζαγσγή ησλ ζηάζεσλ ησλ νδεύζεσλ ζην ζρεδηαζηηθό πεξηβάιινλ ηνπ AUTOCAD. Οη ζηάζεηο ησλ νδεύζεσλ εηζάγνληαη κε ηε βνήζεηα εηδηθνύ block κε ηνπο θαηάιιεινπο ζπκβνιηζκνύο. Δλαιιαθηηθά, όηαλ ν αξηζκόο ησλ ζηάζεσλ είλαη πνιπ κεγάινο, είλαη δπλαηή ή εηζαγσγή ησλ ζηάζεσλ 1
ζύκθσλα κε ηα όζα ζα αλαθεξζνύλ παξαθάησ γηα ηα ζεκεία ιεπηνκεξεηώλ ρξεζηκνπνηώληαο ην ηξνπνπνηεκέλν lisp staseis.lsp, ην νπνίν δεκηνπξγήζεθε από ηνλ θ. Βαζίλη Μπονόβα. Υξεζηκνπνηώληαο ηελ θιαζηθή δηαδηθαζία κέζσ block αλνίγνπκε από ην menu insert block, όπσο θαίλεηαη ζην ρήκα 2. Σσήμα 2: Διζαγυγή block ηελ ζπλέρεηα εκθαλίδεηαη ην παξάζπξν επηινγήο ηνπ block (ρήκα 3), από όπνπ ζα επηιέμνπκε ην θαηάιιειν όλνκα γηα ηα πνιπγσληθά ζεκεία. Δπηιέγνπκε Browse θαη πάκε ζην θάθειν CAD_LAB _LIBRARY (ρήκα 4) 2
Σσήμα 3: Το παπάθςπο επιλογήρ ηος block Σσήμα 4: Η επιλογή block (SYMB-POINT-POLYG.dwg) και η πποεπιζκόπηζη ηος πολςγυνικού ζημείος Δπηιέγνπκε ην block SYMB-POINT-POLYG.dwg θαη κπνξνύκε λα δνύκε θαη ηελ πξνεπηζθόπεζε ηνπ ηειηθνύ απνηειέζκαηνο. 3
ηε ζπλέρεηα γξάθνπκε ηηο ζπληεηαγκέλεο X, Y, όπσο έρνπλ πξνθύςεη από ηελ επίιπζε ηεο όδεπζεο (ην Z ην αθήλνπκε θελό γηαηί δε ζρεδηάδνπκε ζε 3 δηαζηάζεηο). Σέινο, ζηελ επηινγή ηεο θιίκαθαο βάδνπκε ηελ θιίκαθα ηνπ ηειηθνύ ζρεδίνπ (π.ρ. 1/500=0.002) Σσήμα 5: Τα ζηοισεία ζςνηεηαγμένυν και κλίμακαρ ηος block ην ακέζσο επόκελν παξάζπξν είζάγνπκε ηνλ θσδηθό ηνπ ζεκείνπ ζηάζεο θαη ην πςόκεηξό ηνπ, ην νπνίν έρεη πξνθύςεη από ηε ρσξνζηάζκεζε (ρήκα 6 Πξνζνρή: ζην ζπγθεθξηκέλν ζρήκα ην πςόκεηξν είλαη ηπραίν). 4
Σσήμα 6: Τα ζηοισεία ηηρ ζηάζηρ και ηο ςτόμεηπό ηηρ Παηώληαο ΟΚ εκθαλίδεηαη ην πνιπγσληθό ζεκείν όπσο πξέπεη λα θαίλεηαη ζην ηειηθό ζρέδην (ρήκα 7) Σσήμα 7: Η ηελική μοπθή ηος πολςγυνικού ζημείος 5
Αθνινπζώληαο ηελ ίδηα δηαδηθαζία εηζάγνληαη όια ηα πνιπγσληθά ζεκεία (ρήκα 8) Σσήμα 8: Τα πολςγυνικά ζημεία Τ1, Τ2, Τ3, Τ4 6
Μοπθοποίηζη απσείος για ηην ειζαγυγή ζημείυν λεπηομεπειών Μεηά ηελ εμαγσγή ησλ ζηνηρείσλ ησλ κεηξήζεσλ από ην γεσδαηηηθό ζηαζκό θαη ηε κεηαθνξά ηνπο ζην excel ππνινγίδνληαη νη θαξηεζηαλέο ζπληεηαγκέλεο ησλ ζεκείσλ ιεπηνκεξεηώλ. Έλα παξάδεηγκα ελόο ινγηζηηθνύ θύιινπ excel κε ηηο κεηξήζεηο θαη ηα απνηειέζκαηα θαίλεηαη ζην ρήκα 9. Σσήμα 9: Το λογιζηικό θύλλο excel με ηιρ μεηπήζειρ και ηα αποηελέζμαηα Από ην ζύλνιν ησλ ζηειώλ ηνπ excel ρξεηαδόκαζηε γηα ηε κεηαθνξά ζην AUTOCAD ηηο ζηήιεο ησλ θσδηθώλ θαη ησλ ζπληεηαγκέλσλ (Υ, Τ, πςόκεηξα). Σν ηειηθό αξρείν πνπ αλαγλσξίδεη ην AUTOCAD είλαη ηεο κνξθήο: θσδ., Υ, Τ, πςόκεηξν. Δπνκέλσο, από ην δπαδηθό αξρείν ηνπ excel πξέπεη λα κεηαθεξζνύκε ζε έλα αξρείν ascii, ην νπνίν λα δηαβάδεηαη από έλαλ editor ηύπνπ wordpad ή notepad. 7
Σσήμα 10: Οι απαπαίηηηερ ζηήλερ δεδομένυν για ηη μεηαθοπά Σν πξώην βήκα είλαη ε αληηγξαθή ησλ θαηάιιεισλ ζηειώλ ζε λέν ινγηζηηθό θύιιν. Ζ ηειηθή κνξθή ηνπ θύιινπ δίλεηαη ζην ρήκα 10. Σν θύιιν απηό πξέπεη λα απνζεθεπηεί ζε κνξθή θαηάιιειε γηα ην AUTOCAD. Απνζεθεύνπκε ην θύιιν ζε κνξθή (Save as) CSV comma delimited. ηε κνξθή απηή νη ζηήιεο ηνπ θύιινπ ρσξίδνληαη κε θόκκα θαη απνζεθεύνληαη ζε ascii κνξθή (ρήκα 11). Σσήμα 11: Η αποθήκεςζη ηυν ζηηλών ζε απσείο ascii CSV 8
Κιεηλνληαο ην excel θαη πεγαίλνληαο ζηελ ηνπνζεζία απνζήθεπζεο έρνπκε πιένλ έλα αξρείν *.csv ην νπνίν κπνξεί λα δηαβαζηεί κε ηε βνήζεηα ελόο ascii editor (π.ρ., wordpad) (ρήκα 12). Σσήμα 12: Άνοιγμα ηος απσείος csv με ηο wordpad Σν αξρείν csv έρεη ηε κνξθή ηνπ ζρήκαηνο 13. Αλάινγα κε ηα Regional settings ηνπ ππνινγηζηή καο ν δηαρσξηζκόο ησλ ζηειώλ κπνξεί λα γίλεηαη κε θόκκα (όπσο θαη ην ζέινπκε) ή κε εξσηεκαηηθό (βι. ρήκα 13) 9
Σσήμα 13: Η μοπθή ηος απσείος csv (ζηη ζςγκεκπιμένη πεπίπηυζη ο διασυπιζμόρ ηυν ζηηλών ππαγμαηοποιήθηκε με επυηημαηικά) Σσήμα 14: Ανηικαηάζηαζη και μοπθοποίηζη ζε: κυδ., X.XXX, Y.YYY, H.HHH Σν ηειηθό αξρείν πνπ θαηαιαβαίλεη ην AUTOCAD πξέπεη λα είλαη ηεο κνξθήο: Κσδ., Υ.ΥΥΥ, Τ.ΤΤΤ, Ζ.ΖΖΖ 10
Όπνπ Υ.ΥΥΥ ε ηεηκεκέλε ηνπ ζεκείνπ κε ηξία δεθαδηθά (δηαρσξηζηηθό ε ηειεία), Τ.ΤΤΤ ε ηεηαγκέλε ηνπ ζεκείνπ κε ηξία δεθαδηθά (δηαρσξηζηηθό ε ηειεία) θαη Ζ.ΖΖΖ ην πςόκεηξν ηνπ ζεκείνπ κε ηξία δηθαδηθά (δηαρσξηζηηθό ε ηειεία). Σν ηειηθό αξρείν απνζεθεύεηαη ζηε κνξθή *.txt θαη είλαη ην αξρείν εηζαγσγήο ζην AUTOCAD (ρήκα 15). Σσήμα 15: Αποθήκεςζη ζε απσείο txt Διζαγυγή απσείος txt ζηο AUTOCAD Σν ascii αξρείν πνπ εηνηκάζηεθε εηζάγεηαη ζην AUTOCAD κέζσ θώδηθα lisp. Από ην menu tools load application (ρήκα 16) θαινύκε ηνλ θώδηθα lisp xyz.lsp. 11
Σσήμα 16: Eιζαγυγή κώδικα lisp Σσήμα 17: Ο κώδικαρ xyz.lsp Σν αξρείν απηό βξίζθεηαη κέζα ζην θάθειν CAD_LAB _LISP. Αθνύ παηήζνπκε load κπνξνύκε λα θαιέζνπκε ηνλ θώδηθα από ηε γξακκή εληνιώλ γξάθνληαο ζην command ηελ 12
εληνιή xyz. ηε ζπλέρεηα αλνίγεη έλα παξάζπξν εύξεζεο ηνπ αξρείνπ ησλ ζεκείσλ πνπ ζέινπκε λα εηζάγνπκε ζην AUTOCAD. Δπηιέγνπκε ηελ ηνπνζεζία πνπ βξίζθεηαη ην αξρείν txt πνπ δεκηνπξγήζακε ζην πξνεγνύκελν βήκα θαη ην αλνίγνπκε (ρήκα 18) Σσήμα 18: Διζαγυγή ηος απσείο ηυν ζημείυν λεπηομεπειών Σσήμα 19: Διζαγυγή ηος layer ηυν ζημείυν 13
ηε ζπλέρεηα ην αξρείν lisp εκθαλίδεη ηελ επηινγή γηα ηνλ νξηζκό ησλ layers ηνπ ζρεδίνπ. Σα layers είλαη πνιύ ρξήζηκα ζηε δηαδηθαζία ηεο ζρεδίαζεο γηαηί καο δηεπθνιύλνπλ ζην λα απνκνλώζνπκε θάπνηα πιεξνθνξία θαηά ηε δηαδηθαζία ζρεδίαζεο. Καηαξρήλ δίλνπκε ην layer ησλ ζεκείσλ (π.ρ., points) (ρήκα 19). Αθνινπζεί ην layer ηνπ θσδηθνύ (π.ρ., text) Σσήμα 20: Το layer ηος κειμένος (κυδικού) για ηα ζημεία λεπηομέπειαρ Σσήμα 21: Το layer για ηα ςτόμεηπα 14
Σέινο δεηείηαη ην όλνκα ηνπ layer ησλ πςνκέηξσλ (π.ρ., heights) θαη ην ύςνο ησλ γξακκάησλ όπνπ βάδνπκε ηελ ηηκή 1. Σν ηειηθό απνηέιεζκα ηεο εηζαγσγήο θαίλεηαη ζην ρήκα 22. Σσήμα 22: Η ειζαγυγή ηυν ζημείυν λεπηομεπειών Με παξόκνηα ινγηθή ζηε πεξίπησζε πνπ έρνπκε κεγάιν αξηζκό ζηάζεσλ ιεηηνπξγεί ην lisp staseis.lsp γηα ηελ εηζαγσγή ησλ πνιπγσληθώλ ζεκείσλ. Ζ ζεκαζία ησλ layers θαίλεηαη ζην ζρήκα 23, όπνπ απνκνλώλνπκε ην layer ησλ πςνκέηξσλ γηα λα κπνξνύκε λα ζρεδηάζνπκε κε ηε βνήζεηα ηνπ απηνζρεδίνπ. 15
Σσήμα 23: Απσείο έηοιμο ππορ απόδοζη Γημιοςπγία κανάβος Αθνινπζεί ε ζρεδίαζε ηνπ θαλάβνπ ηνπ ζρεδίνπ. Ο θάλαβνο σο γλσζηόλ εμαξηάηαη από ηελ θιίκαθα ηεο ζρεδίαζεο. ηελ 1:500 ην βήκα ηνπ θαλάβνπ είλαη 50 κέηξα, ζηελ 1:200 20 κέηξα θ.ν.θ. Απαξαίηεηε είλαη ε εύξεζε ησλ αθξαίσλ ζεκείσλ ηνπ ζρεδίνπ καο. Με ηνλ θέξζνξα ηνπ AUTOCAD βξίζθνπκε ηηο ζπληεηαγκέλεο ηεο θάησ αξηζηεξά γσλίαο θαη ηηο ζπληεηαγκέλεο ηεο πάλσ δεμηά γσλίαο ηνπ ζρεδίνπ θαη ζηξνγγπινπνηνύκε αλάινγα κε ηελ θιίκαθα (π.ρ., ζηελ 1:500 ζηξνγγπινπνηνύκε αλά 50 κέηξα). ην ζρέδηό καο πξέπεη λα πεξηιακβάλνληαη ηα ζεκεία ηεο απνηύπσζεο θαη νη πνιπγσλνκεηξηθέο ζηάζεηο. Ζ δεκηνπξγία ηνπ θαλάβνπ πξαγκαηνπνηείηαη κε ηελ θιήζε ηνπ θώδηθα lisp canavos.lsp. Tools load application canavos.lsp load θαη ζηε ζπλέρεηα canavos.lsp από ηε γξακκή εληνιώλ (ρήκα 24). 16
Σσήμα 24: Ο κώδικαρ lisp για ηη δημιοςπγία κανάβος Σσήμα 25: Η ειζαγυγή ηηρ κλίμακαρ ζσεδίαζηρ Εεηείηαη αξρηθά ε θιίκαθα ηεο ζρεδίαζεο (π.ρ. 500 γηα ηελ 1:500 ρήκα 25). ηε ζπλέρεηα, θαη ζύκθσλα κε ηνπο ππνινγηζκνύο πνπ έρνπλ γίλεη γηα ηηο ζπληεηαγκέλεο ησλ γσληώλ ηνπ ζρεδίνπ, ππνινγίδνληαη ηα θειηά ηνπ θαλάβνπ θαηά x θαη y. Π.ρ., ζην ζπγθεθξηκέλν 17
παξάδεηγκα βξέζεθαλ ζπληεηαγκέλεο γηα ηελ θάησ αξηζηεξε γσλία (471400, 4205850) θαη γηα ηελ πάλσ δεμηά (471550, 4206050). Δπνκέλσο, πξέπεη λα ζρεδηαζηνύλ 3 θειηά θαηά x θαη 4 θαηά y. Γηλνπκε αληίζηνηρα 3 θαη 4 ζηηο επηινγέο πνπ δεηνύληαη γηα ηα θειηά ηνπ θαλάβνπ θαη ζηε ζπλέρεηα δίλνπκε ηηο ζπληεηαγκέλεο ηνπ θάησ αξηζηεξά ζεκείνπ (ρήκα 26). Σσήμα 26: Η ειζαγυγή ηυν ζςνηεηαγμένυν ηηρ κάηυ απιζηεπά γυνίαρ Σέινο, εηζάγεηαη ην όλνκα ηνπ layer πνπ ζα πεξηέρεη ηα ζηνηρεία ηνπ θαλάβνπ (ρήκα 27). 18
Σσήμα 27: Διζαγυγή ηος layer για ηον κάναβο Σν απνηέιεζκα ηεο εηζαγσγήο ηνπ θαλάβνπ θαίλεηαη ζην ρήκα 28. Σσήμα 28: Ο κάναβορ ζσεδιαζμού 19
Διζαγυγή πινακίδαρ και πποεηοιμαζία εκηύπυζηρ Γηα ηελ εηζαγσγή ηεο πηλαθίδαο πξέπεη λα κεηαθεξζνύκε ζε επίπεδν layout, όπνπ θαη ειέγρεηαη θαιύηεξα ε ηειηθή εθηύπσζε. Παηώληαο ζηα tab θάησ από ην ζρέδην ηα model θαη layout ελαιιάζζεηαη ην ζρέδην ζην κνληέιν ζρεδίαζεο θαη ζηελ επηθάλεηα εθηύπσζεο (ρήκα 29). ην επίπεδν εθηύπσζεο είλαη δπλαηή ε επηινγή ηεο κνξθνπνίεζεο ηνπ θύιινπ εθηύπσζεο αλάινγα κε ηνλ εθηππσηή πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί. Δπηιέγνληαο page setup manager ξπζκίδνληαη όια ηα παξαπάλσ. Σσήμα 29: Το επίπεδο εκηύπυζηρ (layout) Μέζα από ην πεξηβάιινλ ηνπ page setup manager ξπζκίδεηαη ν εθηππσηήο θαη νη δηαζηάζεηο ηνπ ραξηηνύ εθηύπσζεο. ΠΡΟΟΥΖ: ζην layout επίπεδν ε θιίκαθα πξέπεη λα είλαη πάληνηε 1000 mm = 1 unit. Ζ ηειηθή θιίκαθα ηνπ ζρεδίνπ ζα νξηζηεί ζηε ζπλέρεηα. Αθνύ νξίζνπκε εθηππσηέο, δηαζηαζεηο θαη πξνζαλαηνιηζκό ραξηηνύ (ρήκα 30) εηζάγνπκε ην ζρέδηό καο σο εμήο: 20
Σσήμα 30: Οι ιδιόηηηερ ηηρ εκηύπυζηρ Παηώληαο ηελ εληνιή mview ζηε γξακκή εληνιώλ θαη Fit πξνζαξκόδεηαη ην ζρέδηό καο ζηα ζπγθεθξηκέλα πεξηζώξηα εθηύπσζεο κε ηπραία θιίκαθα. Δπηιέγνληαο ηώξα ηηο ηδηόηεηεο ηνπ layout κπνξνύκε λα δώζνπκε ηελ θιίκαθα πνπ ζέινπκε (π.ρ., 1/500 ρήκα 31) Σσήμα 31: Διζαγυγή ηηρ κλίμακαρ εκηύπυζηρ 21
ηε ζπλέρεηα ζην επίπεδν layout κπνξνύκε λα εηζάγνπκε ηελ πηλαθίδα σο block. Έζησ όηη επηιέγνπκε κία πηλαθίδα Α4 γηα λα δηπιώλεηαη ζην ζρέδην. Δηζάγνπκε από ην Insert Block ην block TITLE-A4 (ρήκα 32) κε θιίκαθα 1 θαη ην ηνπνζεηνύκε δίπια από ηνλ θάλαβό καο. Σσήμα 32: Διζαγυγή ηος block TITLE-A4 Αθνινύζσο εκθαλίδεηαη ε πηλαθίδα γηα λα ζπκπιεξώζνπκε θάπνηα πιεξνθνξηαθά ζηνηρεία γηα ην ζρέδηό καο (ρήκα 33) θαη ε ηειηθή κνξθή δίλεηαη ζην ζρήκα 34. 22
Σσήμα 33: Πληποθοπιακά ζηοισεία ηος ζσεδίος Σσήμα 34: Τελική μοπθή Β. Γ. Ανδπιηζάνορ andritsanos@gmail.com 23