ΦΟΡΜΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΙΛΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Βαρβάρα Δερνελή ΕΚΠ/ΚΟΥ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΠΕ02 (φιλόλογος) ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΜΙΛΟΥ ΟΜΙΛΟΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ: ΜΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΤΑΞΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ (Αν ο αριθμός των μαθητών υπερβαίνει τους 20 αιτιολογήστε γιατί) ΣΤΟΧΟΙ Β Τάξη Λυκείου 10-15 Ο Όμιλος αποτελείται από μαθητές που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη ψυχολογία, ενδιαφέρονται να διερευνήσουν τα όριά τους, να κατανοήσουν τον εαυτό τους και τους άλλους να αποκτήσουν όσο είναι δυνατόν αυτογνωσία και να διερευνήσουν τις σημαντικές αλλαγές που συνεπάγεται το πέρασμα τους στην δύσκολη ηλικιακή φάση της εφηβείας. Η εφηβεία θεωρείται από τους σύγχρονους μελετητές ως η πλέον σημαντική ηλικία, κατά την οποία το άτομο μέσα από εντάσεις, συγκρούσεις και ψυχοσωματικές αλλαγές καλείται να ανακαλύψει τον εαυτό του, να συγκροτήσει την ταυτότητα του, να κατανοήσει τον κόσμο γύρω του και να βρει τη «θέση» του σε αυτόν. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί διαδραματίζουν έναν καθοριστικό ρόλο στον τρόπο που ο έφηβος βιώνει τις εντάσεις αυτής της ηλικίας. Το σχολείο και οι γονείς, όμως, σύμφωνα και με τα πορίσματα σύγχρονων ερευνών σε παγκόσμιο επίπεδο, αποτελούν «κατεστημένο» για τον επαναστατημένο έφηβο που συχνά αντιδρά τόσο στο γονεϊκό πρότυπο όσο και στις παρεχόμενες γνώσεις από το σχολείο. Ο όμιλος λοιπόν έρχεται να λειτουργήσει συναινετικά προς την ορμέφυτη τάση των εφήβων για αντίδραση σε κάθε τι [1]
"παλιό». Είναι στο σχολείο, αλλά και εκτός σχολείου, εφόσον δεν λειτουργεί μέσα στο ωράριο της υποχρεωτικής διδασκαλίας και αποτελεί επιλογή και όχι επιβολή. Επομένως ο έφηβος προσέρχεται με τη βούληση του σε μια ομάδα «αυτογνωσίας» που δεν αποτελεί εξεταζόμενο μάθημα αλλά προάγει την ενεργητική του συμμετοχή και τη διερευνητική μάθηση καθώς αποτελεί μια «ανοικτή» διαδικασία γνώσης εκτός των στενών πλαισίων τόσο του περιεχομένου όσο και του ωραρίου και των συμμετεχόντων. Ο όμιλος προσφέρεται ως ένας εναλλακτικός τρόπος διδασκαλίας της ψυχολογίας. Η ατμόσφαιρα της ομάδας, κάτι που δύσκολα επιτυγχάνεται μέσα σε μια συμβατική σχολική τάξη, γίνεται πραγματικότητα και προάγεται κλίμα συνεργασίας, καλλιεργείται η ομαδικότητα και αναγνωρίζουμε τον «εαυτό» μας και τον «άλλον» μέσα από διαδικασίες (όπως παιχνίδια ρόλων, δραματοποιήσεις). Όλα τα παραπάνω καθιστούν ενδιαφέρουσα τη μάθηση και της προσδίδουν ένα «παιγνιώδη» χαρακτήρα προάγοντας την ενεργή συμμετοχή και την προσωπική διερεύνηση που είναι άλλωστε και ζητούμενα στις νέες μορφές διδασκαλίας. Επιπλέον, η σύσταση μια ομάδας τέτοιου τύπου, βοηθά και σε μια άλλη παράμετρο που σχετίζεται κατ εξοχήν με το μάθημα της ψυχολογίας: Είναι το κλίμα ελευθερίας που σου παρέχει η δημιουργία ομάδας με κοινά ενδιαφέροντα και στόχους, με κοινούς προβληματισμούς και ανησυχίες και κοινή διάθεση για εξερεύνηση του «εαυτού» και του «άλλου» κάτι που μπορεί να γίνει πράξη μόνο μέσα από την ομαδοσυνεργατική μάθηση και την ενεργητική γνώση ενός ομίλου με χαρακτηριστικά τα οποία συνδιαμορφώνουν οι ενδιαφερόμενοι. Στα πλαίσια μιας ομάδας είναι πολύ ευκολότερο να αναπτυχθεί η ελεύθερη έκφραση των παιδιών. Έχει αποδειχθεί από τη λειτουργία της ομάδας, ότι τα παιδιά ξεπερνούν το φόβο της έκθεσης τους στο περιβάλλον μιας τάξης και πιο άνετα εκφράζουν τον εαυτό τους τις ανασφάλειες και [2]
τα πιστεύω τους μπροστά σε «ομοϊδεάτες», αφού γνωρίζουν ότι όλοι υπηρετούν έναν κοινό σκοπό. Υπάρχει τόνωση της αυτοπεποίθησης, ανατροφοδότηση και δημιουργία κινήτρων και σε άλλους -πιο εσωστρεφείς, ίσως,- για να εκδηλώσουν τα συναισθήματα τους, τις επιθυμίες τους και να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους μέσα από τα μάτια των άλλων και δη ομηλίκων τους. Τέλος, με τη λειτουργία του ομίλου πραγματοποιείται έρευνα και οι μαθητές προσεγγίζουν βιωματικά τη μεθοδολογία της καθώς και την σημαντικότητα της διεξαγωγής της και υλοποιούν μέσω μιας δικής τους αναζήτησης μια μικρή «ερευνητική» εργασία που τους φέρνει πιο κοντά στη γνώση και στην ανακάλυψη της. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ/ΔΡΑΣΕΩΝ 1. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2012: Συγκρότηση Ομίλου-Γνωριμία μελών 2. ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2012: Θεωρητικές προσεγγίσεις. Συγκρότηση ομάδων αυτογνωσίας. Προβληματισμοί για την περίοδο της εφηβείας και τη σχέση γονιών - εφήβων. Συζήτηση με τα μέλη. Γνωριμία με τον «εσώτερο» κόσμο μας και τον κόσμο των «μεγάλων». Διερεύνηση των αιτίων που δημιουργούν συγκρούσεις στις σχέσεις εφήβων - ενηλίκων. Παραβατικές συμπεριφορές εφήβωνbulling. 3. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013: Πρότυπα και στάσεις ζωής. Ο αυτοπροσδιορισμός (εγώ και οι άλλοι). 4.ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2013: Η δόμηση της ταυτότητας στην εφηβεία. Ο σημαντικός ρόλος των γονέων και των δασκάλων. Επιλογή επαγγέλματος. 5. ΜΑΡΤΙΟΣ 2013: Προετοιμασία διεξαγωγής έρευνας, Μεθοδολογία Διαμόρφωση ερωτηματολογίων. Προβληματισμοί. 6. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013: Έναρξη ερευνητικής διεργασίας από τα μέλη. Διανομή ερωτηματολογίων σε γονείς-εκπαιδευτικούς - μαθητές. [3]
7. ΜΑΪΟΣ- ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 Επεξεργασία και στατιστική διερεύνηση αποτελεσμάτων της έρευνας. Παρουσίαση του έργου του Ομίλου- Δημοσίευση έρευνας στο περιοδικό του σχολείου ΩΡΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΩΣ 2 ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Φωτοτυπημένες σημειώσεις της διδάσκουσας, οι οποίες θα περιλαμβάνουν τους κύριους γνωστικούς άξονες-θεωρίες που θα διαπραγματευτούμε κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του ομίλου. Προβολή ταινιών με θέμα τη σχολική βία και τις εν γένει παραβατικές και αποκλίνουσες συμπεριφορές εφήβων. Στη συνέχεια θα ακολουθεί συζήτηση και θα κατατίθενται οι προβληματισμοί και οι απόψεις των μαθητών για τα εν λόγω θέματα. Διαφάνειες. Προτεινόμενη ενδεικτική βιβλιογραφία. ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ Οργάνωση περιοδικής έκδοσης με πορίσματα και διαπιστώσεις των μελών για το θέμα. Παρουσίαση του έργου του Ομίλου - Δημοσίευση έρευνας στο περιοδικό του σχολείου. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΦΟΡΕΙΣ κ.λ.π. Συνεργασία με το Κέντρο Ψυχικής Υγείας του Δήμου Αγίων Αναργύρων, με υποστήριξη από ειδικευμένους κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους, οι οποίοι θα κληθούν σε διημερίδα να μιλήσουν στους μαθητές σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην εφηβεία. Επίσης, θα επιχειρηθεί συνεργασία με το Τμήμα ΦΠΨ του Πανεπιστήμιου Αθηνών και θα προσκληθούν έγκριτοι επιστήμονες στο αντικείμενο της ψυχικής υγείας των εφήβων οι οποίοι και θα απαντήσουν σε τυχόν προβληματισμούς τους. [4]
[5]