ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 06/04/2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: EΞΙ ( 6 ) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Απαντήσεις Α. Αγαπητοί συµµαθητές, κυρία, (προσφώνηση) Το άρθρο του Γιώργου Κουµάντου πραγµατεύεται την καινούργια παγκόσµια πραγµατικότητα της µετακίνησης πληθυσµιακών οµάδων και τη δυσκολία οµαλής ενσωµάτωσής τους από τις τοπικές κοινωνίες. Με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των µεταναστών, ως βασική αιτία αύξησης του µεταναστευτικού ρεύµατος, ο συγγραφέας προσπαθεί να διαχειριστεί τις διαστάσεις του προβλήµατος για τις χώρες υποδοχής Από τη µια, κρίνει εσφαλµένη την πεποίθηση των τοπικών κοινωνιών ότι η παραµονή των µεταναστών στη χώρα τους θα είναι προσωρινή και το αποδίδει στο γεγονός της ενίσχυσης της εθνικής οικονοµίας των χωρών υποδοχής µέσα από απάνθρωπες εργασιακές συνθήκες και καθεστώς εκµετάλλευσης των αλλοδαπών. Απ την άλλη, παρουσιάζει αδήριτη την ανάγκη αφοµοίωσης των ξένων από την ελληνική κοινωνία περιορίζοντας τις ρατσιστικές αντιλήψεις µε γνώµονα ελληνικότητας την κατάκτηση της ελληνικής παιδείας. Προς αυτήν την κατεύθυνση το εκπαιδευτικό σύστηµα είναι εκείνο που θα διαφυλάξει τα γόνιµα στοιχεία της εθνικής µας παράδοσης και θα επαναπροσδιορίσει την έννοια του έθνους πλουτίζοντάς την µε ορισµένα αφοµοιώσιµα στοιχεία των αλλοδαπών. Β1. Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας (αποφώνηση) Είναι γεγονός αναµφισβήτητο ότι το σχολείο αποτελεί το σηµαντικότερο παράγοντα για την καλλιέργεια της εθνικής συνείδησης και της ενότητας του έθνους. Αρχικά, µέσω των παρεχόµενων γνώσεων καλλιεργεί έναν κώδικα αξιών µε κυρίαρχο τον πατριωτισµό και διδάσκει την ιστορία του έθνους συµβάλλοντας έτσι στην εθνική αυτογνωσία. Παράλληλα, καλλιεργεί την εθνική ολότητα, γιατί µέσα στο σχολείο προωθούνται αξίες όπως η αλληλεγγύη, ο σεβασµός, τα ανθρωπιστικά ιδεώδη που συντελούν στη σταδιακή αποµάκρυνση από ρατσιστικές και στερεοτυπικές αντιλήψεις και οδηγούν έτσι στη ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ συνειδητοποίηση του αληθούς πολιτικού και πατριωτικού ρόλου των µελών της κοινωνίας. Αβίαστα, λοιπόν, συνάγεται το συµπέρασµα ότι το σχολείο εκτός από έναν σηµαντικότατο παράγοντα κοινωνικοποίησης λειτουργεί και ως παράµετρος κοινωνικής συνοχής και προώθησης του εθνικού συλλογικού πνεύµατος. Β2. α) Τρόπος ανάπτυξης: Η 1 η παράγραφος του κειµένου έχει ως θέµα τις µετακινήσεις πληθυσµών µέσα στο χρόνο. Η µέθοδος ανάπτυξης της παραγράφου είναι η σύγκριση-αντίθεση, καθώς ο αρθρογράφος συγκρίνει τον τρόπο µε τον οποίο γινόταν η µετανάστευση παλαιότερα (παλαιότερα..λαών) µε το πως γίνεται στη σύγχρονη εποχή ( Η µορφή έχει τώρα αλλάξει ). Λέξεις κλειδιά είναι : «παλιότερα», «τώρα». οµή παραγράφου: Θεµατική πρόταση / περίοδος «Παλαιότερα, οι µετακινήσεις λαών»: Σχόλια/ Λεπτοµέρειες «Η µορφή. υποδοχής» : Κατακλείδα: εν υπάρχει β) Η συνοχή της 4 ης παραγράφου του κειµένου επιτυγχάνεται µε τους παρακάτω τρόπους: - ιαρθρωτικές λέξεις: αν (προϋπόθεση), ή (διάζευξη), ακόµα και (προσθήκη), όπως (παράδειγµα), και (προσθήκη). - Ρητορικά ερωτήµατα: «Η Ελλάδα Έλληνες;», «Και στις ωραιότερες Έλληνες ;». - Επανάληψη βασικού όρου: «εθνικό σύνολο», «γνωρίσµατα», «Έλληνες» - Η χρήση υπωνύµων λέξεων: τα ήθη και τα έθιµα, οι ιστορικές µνήµες, οι θρησκευτικές αντιλήψεις (υπερώνυµο: παράδοση) Β3: - «Η αντιµετώπιση του προβλήµατος νοθεύεται από τη σφαλερή εντύπωση ότι οι καταστάσεις που δηµιουργούνται µε την είσοδο των αλλοδαπών είναι προσωρινές» παθητική σύνταξη Μετατροπή σε ενεργητική σύνταξη Η σφαλερή εντύπωση ότι οι καταστάσεις που δηµιουργούνται µε την είσοδο των αλλοδαπών είναι προσωρινές νοθεύει την αντιµετώπιση του προβλήµατος ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ - «Όχι µόνο γιατί δηµιουργεί το συνεκτικό στοιχείο της γλώσσας, αλλά και γιατί καλλιεργεί την προσήλωση σ ένα σύστηµα αξιών που είναι το σταθερότερο θεµέλιο της εθνικής συνείδησης και εποµένως της ενότητας του έθνους» Ενεργητική σύνταξη Μετατροπή σε παθητική σύνταξη Όχι µόνο γιατί δηµιουργείται το συνεκτικό στοιχείο της γλώσσας, αλλά και γιατί καλλιεργείται η προσήλωση σ ένα σύστηµα αξιών που είναι το σταθερότερο θεµέλιο της εθνικής συνείδησης και εποµένως της ενότητας του έθνους - «Η Ελλάδα, από χρόνια πολλά, δεν έχει επισήµως διακηρύξει (µε τη Συνθήκη της Λωζάννης) ότι τίποτε δεν εµποδίζει τους µουσουλµάνους να είναι Έλληνες;» Ενεργητική σύνταξη Μετατροπή σε παθητική Από την Ελλάδα, από χρόνια πολλά, δεν έχει επισήµως διακηρυχθεί ( µε τη Συνθήκη της Λωζάννης) ότι από τίποτε δεν εµποδίζονται οι µουσουλµάνοι να είναι Έλληνες; Σκοπιµότητα επιλογής: Με την επιλογή της ενεργητικής σύνταξης τονίζεται το υποκείµενο που ενεργεί και το ύφος καθίσταται άµεσο, ζωντανό και ζωηρό. Με τη επιλογή της παθητικής σύνταξης εξαίρεται το αποτέλεσµα της δράσης του υποκειµένου και το ύφος γίνεται επίσηµο, αυστηρό. Β4. α) αξεπέραστα ανυπέρβλητα, ακατανίκητα νοθεύεται αλλοιώνεται, αφοµοίωσηενσωµάτωση, ένταξη γλίσχρα πενιχρά, λιγοστά β) ατοµικά συλλογικά παραδοσιακών µοντέρνων, σύγχρονων µόνιµη παροδική, εφήµερη, προσωρινή εντάσσεται αποβάλλεται, διαφοροποιείται, περιθωριοποιείται γ) αφοµοίωση : αφ (<από) + οµοιώνω εξοµοιωτικός, προσοµοίωση, παροµοίωση ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ιδιοµορφιών: ίδιος + µορφή δυσµορφία, µορφολογία, παραµορφωτικός Γ. Παραγωγή λόγου: ιαγραµµατική ανάπτυξη του θέµατος Επικοινωνιακό πλαίσιο: - προσχεδιασµένος προφορικός λόγος - ιδιότητα οµιλητή: Πρόεδρος 15µελούς µαθητικού συµβουλίου του σχολείου - ακροατήριο: συνδηµότες Προσφώνηση: Αξιότιµε κύριε ήµαρχε, Σεβαστό ηµοτικό συµβούλιο, Αγαπητοί συµπολίτες και συµµαθητές, Πρόλογος: Ως εκπρόσωπος του 15µελούς µαθητικού συµβουλίου του σχολείου µου έχω την τιµή να βρίσκοµαι στο βήµα ως ένας εκ των οµιλητών του κύκλου των διαλέξεων µε θέµα το ρατσισµό που διοργανώνει ο δήµος µας. Γνωρίζουµε όλοι τις ευθύνες που αναλογούν στον καθένα µας, για το πώς εκθρέψαµε το θηρίο του ρατσισµού και του επιτρέψαµε να κυκλοφορεί, καθόλου ανέµελο µάλιστα, ανάµεσά µας. Ωστόσο, η ψηλάφηση του «τύπου των ήλων» βοηθά πάντα στη συνειδητοποίηση του προβλήµατος και αναντίρρητα προοικονοµεί και τους τρόπους αντιµετώπισής του. (παρουσίαση ιδιότητας - επικοινωνιακής περίστασης, προεξαγγελία θεµάτων προς συζήτηση) Α Ζητούµενο : Αίτια ρατσισµού 1) Οικονοµικά: - Η παρατεταµένη οικονοµική ύφεση και τα απαράδεκτα υψηλά ποσοστά ανεργίας στοχοποιούν τους οικονοµικούς µετανάστες που παρουσιάζονται ως ανταγωνιστές των γηγενών, οι οποίοι πλέον διεκδικούν ακόµα και θέσεις εργασίας που µέχρι προ της οικονοµικής κρίσεως τις περιφρονούσαν. - Οι άνθρωποι εγκλωβισµένοι στην ύλη και το χρήµα δε διστάζουν να υιοθετήσουν ρατσιστικές αντιλήψεις προκειµένου να κερδοσκοπήσουν - Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελεί η εκµετάλλευση των Μαύρων από τους Λευκούς. ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ 2) Πνευµατικά: - Το εκπαιδευτικό σύστηµα είναι στείρα τεχνοκρατικό και όχι ανθρωπιστικό µε αποτέλεσµα να µην καλλιεργεί την κριτική σκέψη, το διάλογο και την ανθρωποκεντρική θεώρηση της ζωής. - Η αποπνευµατοποίηση αποτελεί την αιτία να πέφτουν τα άτοµα θύµατα του ρατσισµού και της προπαγάνδας. - Αδύναµα τα άτοµα να κρίνουν γίνονται ευάλωτα στον ετεροκαθορισµό. - Κάτω από αυτές τις συνθήκες βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να φανατίσουν το λαό και να καλλιεργήσουν ρατσιστικά αισθήµατα έναντι άλλων οµάδων. 3) Πολιτικά εθνικά: - Η έξαρση των τοπικών µικροεθνικισµών και του αλυτρωτισµού και αναθεωρητισµού των συνόρων, ειδικά στα Βαλκάνια, δηµιουργεί καχυποψία, ειδικά προς µετανάστες που προέρχονται από όµορες χώρες. - υναµική επανεµφάνιση ναζιστικών ρατσιστικών ιδεολογιών και κοµµάτων µε ολοένα αυξανόµενη απήχηση κυρίως στις εξαθλιωµένες και αποπροσανατολισµένες κοινωνικές οµάδες. - Η ανεπάρκεια της πολιτικής ηγεσίας να διασφαλίσει τα δικαιώµατα των µεταναστών που υποτίθεται έχει δεχθεί στο έδαφός της. Μ αυτόν τον τρόπο παραδειγµατίζει αρνητικά το γηγενή πληθυσµό 4) Ψυχολογικά : - Η ανάγκη προσδιορισµού του εγώ εµείς µέσα από την αντιπαράθεση προς τους άλλους - Ο ξένος προσωποποιεί το φόβο του αγνώστου, το οποίο παρουσιάζεται συχνά ως απειλή - Συµπλέγµατα ανωτερότητας - κατωτερότητας Μεταβατική παράγραφος : Εύλογα προβληµατίζεται κανείς, αγαπητοί συµπολίτες, για το πώς θα µετατραπεί η απειλή της ετερότητας σε ευλογία καταλλαγής/ συµφιλίωσης ; (χρήση ρητορικού ερωτήµατος για στήριξη επικοινωνιακού πλαισίου) Β Ζητούµενο: Τρόποι αντιµετώπισης 1) Το σχολείο: - ως χώρος ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και ευγενούς άµιλλας µπορεί να φέρει τα παιδιά των µεταναστών σε γόνιµη επικοινωνία µε τα Ελληνόπουλα και να εξασφαλίσει την ειρηνική και δηµιουργική συνύπαρξή τους. - θα µεταλαµπαδεύσει τις αξίες, τη γλώσσα και την ιστορία µας στα παιδιά των µεταναστών και θα τα βοηθήσει στην οµαλή ένταξή τους στην κοινωνία. - Θα διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις µε θέµα τον «αµοιβαίο πολιτισµικό εµπλουτισµό» ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 6ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ - Θα παρωθεί του µαθητές γηγενείς και µετανάστες να εκπονούν οµαδικές εργασίες (Project) µε στόχο τη συνεργασία και την οµαλή συµβίωση στο σχολικό περιβάλλον 2) Η πολιτική ηγεσία : - να τολµήσει να εξαγάγει τη χώρα από την οικονοµική καχεξία τονώνοντας την απασχόληση. - να εξασφαλίσει τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώµατα των µεταναστών, ώστε να µη γίνονται θύµατα εκµετάλλευσης, αλλά και να µην ασκούν αθέµιτο ανταγωνισµό προς το γηγενές εργατικό δυναµικό που στοιχίζει ακριβότερα, λόγω των κατοχυρωµένων µισθολογικών και ασφαλιστικών δικαιωµάτων του. - να διευρύνει και να τονώσει το κράτος πρόνοιας για προστασία των κοινωνικών οµάδων που έχουν θιγεί από την κρίση και έτσι τείνουν ευήκοον ους προς τα ρατσιστικά συνθήµατα. 3) ιεθνείς οργανώσεις: - Επέµβαση διεθνών οργανισµών ( ΟΗΕ, UNICEF, UNESCO...), ευαισθητοποίηση της κοινής γνώµης και προσπάθεια καταπολέµησης των ρατσιστικών τάσεων. - Ενίσχυση του ρόλου τους και του έργου τους, ώστε να καταδικάζονται οι εκδηλώσεις ρατσισµού επιβολή κυρώσεων (οικονοµικός και διπλωµατικός αποκλεισµός) σε κράτη µε ρατσιστικό καθεστώτος. - Σε διεθνές επίπεδο, επίσης, είναι ανάγκη να απαγορεύεται η δράση ρατσιστικών οργανώσεων κι αν αυτή εκδηλώνεται, να αντιµετωπίζεται αποτελεσµατικά. Επίλογος : (προτρεπτικός/ παραινετικός) - Αυστηρή προτροπή προς τους τοπικούς άρχοντες για λήψη όσων εκ των παραπάνω µέτρων τους αναλογούν - ιατύπωση ευχής για την ταχύτερη δυνατή έξοδο από την κρίση που θα επιφέρει την εξάλειψη και των περισσότερων από τα σύγχρονα φαινόµενα κοινωνικής παθογένειας. Αποφώνηση: Σας ευχαριστώ θερµά για την προσοχή σας. ΤΕΛΟΣ 6ΗΣ ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙ ΕΣ