Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 2 Μαρτίου 2017 (OR. en) 6888/17 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: COMPET 157 CHIMIE 19 ENFOPOL 96 ENV 223 MI 180 ENT 56 UD 63 Για τον Γενικό Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κ. Jordi AYET PUIGARNAU, Διευθυντής 28 Φεβρουαρίου 2017 κ. Jeppe TRANHOLM-MIKKELSEN, Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης COM(2017) 103 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ για την εφαρμογή και την εξουσιοδότηση δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 98/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την κυκλοφορία στην αγορά και τη χρήση πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - COM(2017) 103 final. συνημμ.: COM(2017) 103 final 6888/17 νικ DGG 3A EL
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 28.2.2017 COM(2017) 103 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ για την εφαρμογή και την εξουσιοδότηση δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 98/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την κυκλοφορία στην αγορά και τη χρήση πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών EL EL
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 98/2013 1 σχετικά με την κυκλοφορία στην αγορά και τη χρήση πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών («ο κανονισμός») τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαρτίου 2013 και άρχισε να εφαρμόζεται στις 2 Σεπτεμβρίου 2014. Με αυτόν θεσπίζονται εναρμονισμένοι κανόνες σχετικά με τη διαθεσιμότητα, την εισαγωγή, την κατοχή και τη χρήση χημικών ουσιών και μειγμάτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν καταχρηστικά για την παράνομη κατασκευή αυτοσχέδιων εκρηκτικών. Οι έλεγχοι και οι περιορισμοί που προβλέπονται στον κανονισμό ισχύουν για τις ουσίες που περιλαμβάνονται στα παραρτήματά του και για τα μείγματα και τις ουσίες που τις περιέχουν. Με το άρθρο 18 παράγραφος 1 του κανονισμού η Επιτροπή καλείται να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, έως τις 2 Σεπτεμβρίου 2017, στην οποία θα εξετάζονται τυχόν προβλήματα που έχουν ανακύψει κατά την εφαρμογή του εν λόγω κανονισμού, καθώς και το κατά πόσον είναι ευκταία και εφικτή η υποβολή προτάσεων για νομοθετικές αλλαγές που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην περαιτέρω ενίσχυση και εναρμόνιση του συστήματος. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται το ενδεχόμενο να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού ώστε να περιλάβει τους επαγγελματίες χρήστες και το ενδεχόμενο να περιληφθούν μη διαβαθμισμένες πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών στο παράρτημα II. Επιπλέον, στο άρθρο 14 παράγραφος 2 προβλέπεται η απαίτηση να υποβάλλει η Επιτροπή έκθεση σχετικά με τις εξουσίες που της έχουν ανατεθεί, οι οποίες της απονέμονται για περίοδο πέντε ετών από την 1η Μαρτίου 2013, «το αργότερο εννέα μήνες πριν από τη λήξη της περιόδου των πέντε ετών», δηλαδή έως την 1η Ιουνίου 2017. Σκοπός της παρούσας έκθεσης είναι η εκπλήρωση των απαιτήσεων που προβλέπονται στα δύο προαναφερθέντα άρθρα. Χάριν απλούστευσης της διαδικασίας υποβολής εκθέσεων, και δεδομένου ότι η εξουσιοδότηση αποτελεί μέσο για νομοθετικές αλλαγές, η Επιτροπή θεωρεί ωφέλιμη και σκόπιμη την ενοποίηση των δύο εκθέσεων σε μία. Με την παρούσα έκθεση επιδιώκεται επίσης η κοινοποίηση πληροφοριών που θα συμβάλουν στη βελτίωση της συμμόρφωσης των οικονομικών φορέων και των εθνικών αρχών με τις διατάξεις του κανονισμού, καθώς και η ενίσχυση της διαφάνειας της διαδικασίας χάραξης πολιτικής της Επιτροπής. Η Επιτροπή κατάρτισε την παρούσα έκθεση με βάση τις συζητήσεις και τις διαβουλεύσεις που διεξήχθησαν στο πλαίσιο της μόνιμης επιτροπής για τις πρόδρομες ουσίες, μιας επιτροπής εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 2 η οποία απαρτίζεται από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών της ΕΕ και των χωρών του ΕΟΧ που δεν είναι μέλη της ΕΕ και εκπροσώπους των αλυσίδων εφοδιασμού χημικών προϊόντων και του λιανικού εμπορίου, καθώς και με βάση τις εκτιμήσεις της ίδιας της Επιτροπής. 2. ΙΣΤΟΡΙΚΟ 2.1. Κατάσταση συμμόρφωσης με τον κανονισμό 1 ΕΕ L 39 της 9.2.2013, σ. 1. 2 Κωδικός αναφοράς ομάδας E03245, βλέπε στη διεύθυνση http://ec.europa.eu/transparency/regexpert/index.cfm?do=groupdetail.groupdetail&groupid=3245&newsearc h=1&newsearch=1. 2
Την 1η Ιανουαρίου 2017, τα περισσότερα κράτη μέλη είχαν συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του κανονισμού: όλα τα κράτη μέλη έχουν ορίσει ένα ή περισσότερα εθνικά σημεία επαφής με συγκεκριμένο αριθμό τηλεφώνου και διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου όπου θα υποβάλλονται οι αναφορές ύποπτων συναλλαγών και σημαντικών εξαφανίσεων και κλοπών (άρθρο 9 παράγραφος 2) 23 κράτη μέλη συμμορφώνονται πλήρως, καθώς έχουν θεσπίσει κανόνες για τις κυρώσεις (άρθρο 11), έχουν διασφαλίσει την τακτική διανομή των κατευθυντήριων οδηγιών που καταρτίστηκαν από τη μόνιμη επιτροπή για τις πρόδρομες ουσίες (άρθρο 9 παράγραφος 6) και, κατά περίπτωση, έχουν κοινοποιήσει στην Επιτροπή τα μέτρα που έλαβαν για την εφαρμογή εξαιρέσεων βάσει καθεστώτος χορήγησης άδειας ή καταχώρισης (άρθρο 4 παράγραφος 4) ή ήδη ισχυόντων καθεστώτων (άρθρο 13 παράγραφος 4) πέντε κράτη μέλη συμμορφώνονται εν μέρει, καθώς δεν έχουν θεσπίσει κανόνες για τις κυρώσεις. Σε μια προσπάθεια διασφάλισης της πλήρους συμμόρφωσης των κρατών μελών με τον κανονισμό, η Επιτροπή καθιέρωσε διμερείς συζητήσεις επί ζητημάτων που εγείρουν ανησυχίες ως προς τη συμμόρφωση και κίνησε διαδικασίες επί παραβάσει 3 κατά ορισμένων κρατών μελών, και θα συνεχίσει να διεξάγει τέτοιου είδους συζητήσεις όποτε κρίνεται αναγκαίο. Ο κανονισμός παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ και συνεπώς εφαρμόζεται επίσης στην Ισλανδία, στο Λιχτενστάιν και στη Νορβηγία. Η Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ είναι αρμόδια για την παρακολούθηση της εφαρμογής του κανονισμού στις συγκεκριμένες χώρες. Παρότι η Νορβηγία και το Λιχτενστάιν συμμορφώνονται με τον κανονισμό, στις 17 Νοεμβρίου 2016 η Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ προσήγαγε την Ισλανδία ενώπιον του Δικαστηρίου της ΕΖΕΣ λόγω της παράλειψης του εν λόγω κράτους να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την ενσωμάτωση του κανονισμού στην έννομη τάξη του 4. Τέλος, παρότι η Ελβετία δεν δεσμεύεται από τις διατάξεις του κανονισμού, εξετάζει ωστόσο το ενδεχόμενο να λάβει μέτρα για τον έλεγχο και τον περιορισμό των πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών σε εθνικό επίπεδο. Μάλιστα, έχει ήδη ορίσει εθνικό σημείο επαφής για την αναφορά των ύποπτων συναλλαγών και των σημαντικών εξαφανίσεων και κλοπών. 2.2. Εθνικά μέτρα εφαρμογής Σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 1, ο κανονισμός απαγορεύει τη διαθεσιμότητα, την εισαγωγή, την κατοχή και τη χρήση πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών υπό περιορισμούς (που απαριθμούνται στο παράρτημα I του κανονισμού) σε μέλη του ευρέος κοινού. Τα κράτη μέλη μπορούν ωστόσο να θεσπίσουν και να διατηρήσουν καθεστώτα χορήγησης άδειας και/ή καταχώρισης μέσω των οποίων μπορεί να επιτραπεί η διαθεσιμότητα πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών υπό περιορισμούς, με ελεγχόμενο τρόπο, σε μέλη του ευρέος κοινού (άρθρο 4 παράγραφοι 2 και 3). 3 Δυνάμει του άρθρου 258 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 4 Δικαστήριο της ΕΖΕΣ, υπόθεση E-18/16. 3
Την 1η Ιανουαρίου 2017, 16 κράτη μέλη εφάρμοζαν καθεστώτα χορήγησης άδειας και/ή καταχώρισης, ενώ τα υπόλοιπα 12 κράτη μέλη διατηρούν απαγορεύσεις 5. Επομένως, από τη μέχρι στιγμής εφαρμογή του κανονισμού φαίνεται ότι δεν υπάρχει συναίνεση σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με το αν οι πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών υπό περιορισμούς θα πρέπει να απαγορευτούν ή να διατίθενται με ελεγχόμενο τρόπο. Μεταξύ των κρατών μελών που διατηρούν καθεστώτα χορήγησης αδείας υπάρχουν σημαντικές διαφορές ως προς τις διαδικασίες υποβολής αιτήσεων για άδειες, τα κριτήρια βάσει των οποίων αποφασίζεται η χορήγηση ή η άρνηση χορήγησης των αδειών, καθώς και η διάρκεια και το είδος ισχύος τους. Ορισμένα κράτη μέλη είναι της άποψης ότι οι ζητούμενες άδειες θα πρέπει να χορηγούνται εκτός εάν υπάρχει ρητός λόγος για τη μη χορήγησή τους, ενώ άλλα εφαρμόζουν την αντίθετη προσέγγιση, δηλαδή αρνούνται τη χορήγηση αδειών εκτός εάν υπάρχει συγκεκριμένος λόγος για τη χορήγησή τους. Κατά συνέπεια, τα ποσοστά των περιπτώσεων χορήγησης και άρνησης χορήγησης αδειών στα κράτη μέλη που κοινοποίησαν στοιχεία στην Επιτροπή παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές. Δεν υπάρχουν, μέχρι στιγμής, γνωστές περιπτώσεις αμοιβαίας αναγνώρισης αδειών μεταξύ των κρατών μελών. Ορισμένα κράτη μέλη προτείνουν ωστόσο, όπου είναι δυνατόν, εναλλακτικές ουσίες ή επίπεδα συγκέντρωσης που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για νόμιμους σκοπούς. Από τις εμπειρίες τις οποίες αναφέρουν τα κράτη μέλη προκύπτει ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για πολλές, αν όχι για τις περισσότερες, γνωστές νόμιμες χρήσεις. Ορισμένα κράτη μέλη υπερέβησαν τις ελάχιστες απαιτήσεις που καθορίζονται στον κανονισμό και έλαβαν μέτρα βάσει των οποίων, για παράδειγμα, επιβάλλεται η υποχρέωση καταχώρισης των οικονομικών φορέων στις αρμόδιες αρχές και υποβολής περιοδικών δηλώσεων όλων των συναλλαγών, συμπεριλαμβανομένων των εισαγωγών, επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού ώστε να περιλάβει τους επαγγελματίες χρήστες, καθορίζονται προϋποθέσεις για την αποθήκευση, προβλέπεται η διασυνοριακή ανταλλαγή σχετικών πληροφοριών με άλλα κράτη μέλη ή ορίζεται ο ρόλος των τελωνειακών αρχών. Επιπλέον, ορισμένα κράτη μέλη εφαρμόζουν περιορισμούς και ελέγχους σε πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών που δεν αναγράφονται στα παραρτήματα του κανονισμού, ή αυστηρότερους περιορισμούς στις ουσίες που αναγράφονται στα εν λόγω παραρτήματα. Σε όλες τις υφιστάμενες περιπτώσεις, τα κράτη μέλη εφάρμοζαν ήδη τους κανονισμούς και τους ελέγχους πριν από την έκδοση του κανονισμού. Παράλληλα με τη θέσπιση και την εφαρμογή των εθνικών τους μέτρων, τα περισσότερα κράτη μέλη διεξήγαγαν, κατά τα λεγόμενα, εκστρατείες ευαισθητοποίησης που απευθύνονταν στους οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν στην αλυσίδα εφοδιασμού των πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών που αναγράφονται στα παραρτήματα του κανονισμού. Οι εκστρατείες έχουν ως στόχο να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση τόσο σε σχέση με την υποχρέωση περιορισμού όσο και σε σχέση με την αναφορά ύποπτων συναλλαγών. Ορισμένα κράτη μέλη επιδιώκουν ενεργά να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή των διαδικτυακών προμηθευτών και αγορών. Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να αντληθούν συμπεράσματα από τα ληφθέντα δεδομένα σχετικά με τις άδειες, την καταχώριση, τις αναφορές ύποπτων συναλλαγών και την επιβολή της νομοθεσίας. Στο μέλλον, η Επιτροπή θα επιδιώξει να συλλέξει και να αναλύσει σχετικά 5 Κατάλογος μέτρων διατίθεται στη διεύθυνση http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/what-we-do/policies/crisisand-terrorism/explosives/explosives-precursors/index_en.htm. 4
δεδομένα προκειμένου να προσδιορίσει σε επίπεδο ΕΕ τις τάσεις όσον αφορά τις απειλές, τις ορθές πρακτικές και τους πιθανούς τομείς που μπορούν να ενισχυθούν ή να εναρμονιστούν. 2.3. Η μόνιμη επιτροπή για τις πρόδρομες ουσίες Από τότε που συστάθηκε η μόνιμη επιτροπή για τις πρόδρομες ουσίες βάσει του σχεδίου δράσης της ΕΕ του 2008 για τη βελτίωση της ασφάλειας των εκρηκτικών 6, η εν λόγω επιτροπή εργάζεται δυναμικά προκειμένου να ενισχύσει την προστασία στην Ευρώπη από τη χρήση πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών για σκοπούς κατασκευής αυτοσχέδιων εκρηκτικών. Από τότε που εκδόθηκε ο κανονισμός το 2013, η μόνιμη επιτροπή για τις πρόδρομες ουσίες συνεδριάζει τακτικά για να διευκολύνει και να παρακολουθεί την εφαρμογή του. Το σημαντικότερο είναι ότι η μόνιμη επιτροπή για τις πρόδρομες ουσίες παρέχει μια πλατφόρμα στην οποία τα κράτη μέλη και οι εκπρόσωποι των οικονομικών φορέων που συμμετέχουν στην αλυσίδα εφοδιασμού μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες και απόψεις σχετικά με τον κανονισμό και την εφαρμογή του στην πράξη. Άλλα επιτεύγματα της μόνιμης επιτροπής για τις πρόδρομες ουσίες περιλαμβάνουν την έκδοση και τακτική επανεξέταση κατευθυντήριων οδηγιών 7 και το προπαρασκευαστικό έργο για τρεις κατ εξουσιοδότηση πράξεις σχετικά με την προσθήκη ουσιών που συνιστούν απειλή στο παράρτημα II (βλέπε ενότητα 4). Η μόνιμη επιτροπή για τις πρόδρομες ουσίες κατέστησε εφικτή την ευρύτερη διασυνοριακή ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με αναφορές ύποπτων συναλλαγών, εξαφανίσεων και κλοπών, καθώς και τη χορήγηση και άρνηση χορήγησης αδειών, ενώ επίσης στήριξε τις προσπάθειες της χημικής βιομηχανίας και του τομέα του λιανικού εμπορίου με στόχο την αύξηση της ευαισθητοποίησης. Κατά την περίοδο 2013-2015, τέσσερα μέλη της μόνιμης επιτροπής για τις πρόδρομες ουσίες κατηύθυναν από κοινού το χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ πρόγραμμα για την ασφάλεια των πωλήσεων χημικών προϊόντων υψηλού κινδύνου, στο πλαίσιο του οποίου εκπονήθηκε υλικό καθοδήγησης για τους λιανοπωλητές, τόσο σε φυσικές τοποθεσίες όσο και μέσω διαδικτύου, καθώς και για τις αρμόδιες αρχές και τις αρχές επιβολής του νόμου. 3. ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗ «Τα αυτοσχέδια εκρηκτικά εξακολουθούν να αποτελούν το όπλο που προτιμούν οι τρομοκράτες, μαζί με τα συμβατικά πυροβόλα όπλα, λόγω της διαθεσιμότητας, της απλότητας και της αποτελεσματικότητάς τους», σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπόλ για την κατάσταση και τις τάσεις της τρομοκρατίας στην ΕΕ για το 2016. Ωστόσο, τόσο στην εν λόγω έκθεση όσο και στις αντίστοιχες εκδόσεις της για τα έτη 2015, 2014 και 2013, επισημάνθηκε η μείωση της χρήσης αυτοσχέδιων ή οικιακής παρασκευής εκρηκτικών σε σχέση με τη χρήση πυροβόλων όπλων και/ή εμπρηστικών μηχανισμών. Η έναρξη ισχύος του κανονισμού συνέβαλε στη μείωση της απειλής που συνιστούν οι πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών στην Ευρώπη. Από τις συνεδριάσεις και διαβουλεύσεις 6 Έγγραφο 8311/08 του Συμβουλίου. 7 http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/what-we-do/policies/crisis-and-terrorism/explosives/explosivesprecursors/docs/guidelines_on_the_marketing_and_use_of_explosives_precursors_en.pdf. 5
της μόνιμης επιτροπής για τις πρόδρομες ουσίες, καθώς και από μελέτη που διενεργήθηκε από ανεξάρτητη κοινοπραξία εμπειρογνωμόνων 8, προκύπτει ότι: Έχει μειωθεί η ποσότητα πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών που διατίθενται στην αγορά. Αυτό συμβαίνει εν μέρει διότι πολλοί οικονομικοί φορείς εφαρμόζουν τους περιορισμούς και εν μέρει διότι οικειοθελώς ορισμένοι κατασκευαστές έπαψαν να τις παράγουν και ορισμένοι οικονομικοί φορείς έπαψαν να τις πωλούν. Από την αλυσίδα εφοδιασμού δεν έχουν αναφερθεί σημαντικές διαταραχές ή οικονομικές ζημίες ως συνέπεια του γεγονότος αυτού. Επίσης, σε ορισμένα κράτη μέλη που διατηρούν καθεστώτα χορήγησης άδειας, οι αρχές ανέφεραν ότι ο αριθμός των αιτήσεων για άδειες είναι επί του παρόντος σημαντικά μικρότερος σε σύγκριση με το πρώτο έτος εφαρμογής του κανονισμού. Αυτό υποδηλώνει ότι μέλη του ευρέος κοινού έχουν υιοθετήσει επιτυχώς τη χρήση εναλλακτικών (μη ευαίσθητων) ουσιών για να συνεχίσουν τις νόμιμες μη επαγγελματικές δραστηριότητές τους. Έχει αυξηθεί η ικανότητα των αρμόδιων αρχών και των αρχών επιβολής του νόμου όσον αφορά τη διερεύνηση ύποπτων περιστατικών που αφορούν πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών. Τα κράτη μέλη ανέφεραν αύξηση του αριθμού των αναφερόμενων ύποπτων συναλλαγών, των εξαφανίσεων και των κλοπών χάρη στη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση των οικονομικών φορέων που χειρίζονται πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών. Επιπλέον, ορισμένα κράτη μέλη αντάλλαξαν πληροφορίες, σε ad hoc βάση, σχετικά με αναφορές και περιπτώσεις άρνησης χορήγησης αδειών. Τέλος, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών που διατηρούν καθεστώτα χορήγησης άδειας κατανοούν καλύτερα ποια μέλη του ευρέος κοινού έχουν στην κατοχή τους ουσίες υπό περιορισμούς, καθώς και τον σκοπό για τον οποίο προτίθενται να τις χρησιμοποιήσουν. Δεν είναι ακόμη δυνατό να αξιολογηθεί αναλυτικότερα ο αντίκτυπος του κανονισμού. Ωστόσο, ορισμένα περιστατικά που αναφέρθηκαν από κράτη μέλη υποδεικνύουν ότι η εφαρμογή του κανονισμού έχει συμβάλει στις προσπάθειές τους για την πρόληψη τρομοκρατικών επιθέσεων στις οποίες γίνεται χρήση αυτοσχέδιων εκρηκτικών. 3.1. Προκλήσεις που έχουν ανακύψει από την εφαρμογή του κανονισμού Παρά τον συνολικά θετικό αντίκτυπο του κανονισμού ως προς τη μείωση της πρόσβασης σε πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών και την αύξηση του ελέγχου τους, η εφαρμογή του κανονισμού έχει προκαλέσει διάφορα προβλήματα και προκλήσεις. Τα παραδείγματα που αναφέρονται στην παρούσα ενότητα δεν αντικατοπτρίζουν κατ ανάγκη τις εμπειρίες του συνόλου ή της πλειονότητας των κρατών μελών και των οικονομικών φορέων. Ωστόσο, ο αντίκτυπός τους ήταν αρκετά ευρύς ώστε να μην μπορούν να αποδοθούν στις ειδικές συνθήκες οποιουδήποτε μεμονωμένου κράτους μέλους ή οικονομικού φορέα. Η κυριότερη πρόκληση για τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών είναι ο μεγάλος αριθμός φορέων που πλήττονται από τους περιορισμούς και τους ελέγχους που προβλέπονται στον κανονισμό. Επειδή πολλές από τις χημικές ουσίες και τα μείγματα που αφορά ο κανονισμός αποτελούν προϊόντα οικιακής χρήσης, η αλυσίδα εφοδιασμού είναι πολύ μεγαλύτερη σε σύγκριση με την αλυσίδα εφοδιασμού άλλων προϊόντων που 8 Προπαρασκευαστική μελέτη όσον αφορά την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 98/2013 σχετικά με την κυκλοφορία στην αγορά και τη χρήση πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών (Νοέμβριος 2016). Συντονίστηκε από την ENCO για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βάσει της σύμβασης πλαισίου για την παροχή υπηρεσιών HOME/2014/ISFP/PR/CBRN/0025 Παρτίδα 1. 6
υπόκεινται σε συγκεκριμένες διατάξεις ελέγχου (π.χ. πρόδρομες ουσίες των ναρκωτικών). Κατά συνέπεια, αποτελεί πρόκληση για τις αρμόδιες αρχές η προσέγγιση όλων των οικονομικών φορέων στην αλυσίδα εφοδιασμού των πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών με σκοπό την ενημέρωσή τους σχετικά με τις υποχρεώσεις τους. Ωστόσο, οι αρμόδιες αρχές, σε συνεργασία με τις ενώσεις που εκπροσωπούν τη χημική βιομηχανία και τον τομέα του λιανικού εμπορίου, διεξήγαγαν εκστρατείες ευαισθητοποίησης και ανέπτυξαν επαφές με ευρύ φάσμα οικονομικών φορέων από κατασκευαστές μέχρι λιανοπωλητές, από μεγάλες εταιρείες μέχρι μικρά ανεξάρτητα καταστήματα και από διαδικτυακούς πωλητές μέχρι αγορές. Μια άλλη πρόκληση για τις αρχές των κρατών μελών είναι η επιβολή των περιορισμών και των ελέγχων στις διαδικτυακές πωλήσεις, τις εισαγωγές και τις κινήσεις εντός της ΕΕ. Τα προϊόντα που έχουν μεγάλο όγκο συχνά μεταφέρονται και πωλούνται σε μεγαλύτερες ποσότητες (π.χ. λιπάσματα) και συνεπώς είναι σχετικά ευκολότερος ο εντοπισμός και ο έλεγχός τους. Αντιθέτως, άλλα προϊόντα πωλούνται σε μικρές ποσότητες και όγκους, και συνεπώς είναι δυσκολότερη η κατάσχεσή τους κατά την αποστολή ή μεταφορά τους προς και ανά την Ευρώπη. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, οι αρχές επιβολής του νόμου και οι τελωνειακές αρχές εντείνουν τις προσπάθειές τους για τον εντοπισμό περιπτώσεων παράνομης απόκτησης και κατοχής, για παράδειγμα, μέσω της αύξησης της διυπηρεσιακής συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών σε επίπεδο ΕΕ. Κύρια πρόκληση για τους οικονομικούς φορείς, ειδικότερα εκείνους που δραστηριοποιούνται στον τομέα του λιανικού εμπορίου, αποτελεί ο εντοπισμός προϊόντων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού. Τα προϊόντα που περιέχουν πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών υπό περιορισμούς πρέπει να φέρουν την ανάλογη επισήμανση. Εάν αυτό δεν γίνει στα πρώιμα στάδια της αλυσίδας εφοδιασμού, είναι δύσκολο για τους οικονομικούς φορείς στο επίπεδο της λιανικής πώλησης να βεβαιωθούν επαρκώς ότι έχει τοποθετηθεί η επισήμανση και ότι ισχύει ο περιορισμός. Επιπλέον, δεν απαιτείται επισήμανση για τις πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών του παραρτήματος II του κανονισμού οι οποίες δεν υπόκεινται σε περιορισμούς. Οι οικονομικοί φορείς, ειδικότερα εκείνοι που εμφανίζουν υψηλά ποσοστά εναλλαγής προσωπικού, πρέπει να αφιερώνουν σημαντικά αποθέματα χρόνου για τον εντοπισμό προϊόντων που προκαλούν ανησυχία και για την παροχή κατάλληλης κατάρτισης στο προσωπικό τους. Οι οικονομικοί φορείς που διεξάγουν διασυνοριακές επιχειρηματικές δραστηριότητες εντός της ΕΕ αντιμετωπίζουν επίσης την πρόκληση της προσαρμογής στην ειδική φύση των διαφορετικών καθεστώτων σε κάθε κράτος μέλος. Ο κανονισμός επιτρέπει στις αρχές των κρατών μελών να καθορίζουν βασικές πτυχές της εφαρμογής του στην επικράτειά τους. Κατά συνέπεια, οι οικονομικοί φορείς πρέπει να γνωρίζουν το είδος του καθεστώτος που ισχύει στο συγκεκριμένο κράτος μέλος για το οποίο προορίζεται το προϊόν και να προβαίνουν, ανάλογα με την περίπτωση, σε καταχώριση της πώλησης, έλεγχο της άδειας ή απαγόρευση της πώλησης. Ορισμένες εταιρείες εφαρμόζουν αξιόπιστες εσωτερικές διαδικασίες δέουσας επιμέλειας που διευκολύνουν τη συμμόρφωση με πολύπλοκα κανονιστικά πλαίσια. Ωστόσο, για τις εταιρείες που δεν διαθέτουν τέτοιες διαδικασίες, συνήθως μικρότερες εταιρείες, αυτή η διαδικασία είναι χρονοβόρα. Τέλος, οι οικονομικοί φορείς που πραγματοποιούν πωλήσεις τόσο σε μέλη του ευρέος κοινού όσο και σε άλλους τύπους τελικών χρηστών ανέφεραν ότι δυσκολεύονται να εκτιμήσουν, με εύλογο βαθμό βεβαιότητας, αν το πρόσωπο που αποκτά μια ουσία η οποία υπόκειται σε περιορισμούς ενεργεί για σκοπούς που σχετίζονται με τη συνήθη εμπορική, επιχειρηματική ή επαγγελματική δραστηριότητά του ή για άλλους σκοπούς. Πράγματι, στον 7
κανονισμό δεν προσδιορίζονται κριτήρια για τον χαρακτηρισμό του επαγγελματία ή για τον έλεγχο των επαγγελματικών διαπιστευτηρίων. Τα ζητήματα αυτά επαφίενται στις αρχές των κρατών μελών και, συνεπώς, τα κριτήρια ενδέχεται να διαφέρουν μεταξύ διαφορετικών επικρατειών. Μια συνεχής πρόκληση για την Επιτροπή είναι να προλαβαίνει τις εξελίξεις σε σχέση με την απειλή για την ασφάλεια. Για την προσαρμογή του κανονισμού στη χρήση νέων χημικών ουσιών ή νέων συγκεντρώσεων των ουσιών που αναγράφονται στα παραρτήματά του, η Επιτροπή στηρίζεται στις πληροφορίες και στα δεδομένα που υποβάλλουν τα κράτη μέλη. Το 2016, οι προσπάθειες που δρομολογήθηκαν μέσω της μόνιμης επιτροπής για τις πρόδρομες ουσίες οδήγησαν στην προσθήκη τριών ουσιών που συνιστούν απειλή στο παράρτημα II (βλέπε ενότητα 4). Η αντιμετώπιση των προαναφερόμενων προκλήσεων αποτελεί ζήτημα προτεραιότητας για την Επιτροπή. Σε στενή συνεργασία με τη μόνιμη επιτροπή για τις πρόδρομες ουσίες, η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει τα μέσα που έχει στη διάθεσή της (συμπεριλαμβανομένων των νομοθετικών πράξεων, των εγγράφων καθοδήγησης και της πρακτικής υποστήριξης) με στόχο τη βελτίωση της ικανότητας των αρχών των κρατών μελών και των οικονομικών φορέων να ασκούν τις αρμοδιότητές τους σε πλαίσιο απόλυτης εμπιστοσύνης. 3.2. Κατά πόσον είναι ευκταία και εφικτή η περαιτέρω ενίσχυση και εναρμόνιση του συστήματος Η απειλή που ανακύπτει από τη χρήση χημικών προϊόντων που αποτελούν πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών για την κατασκευή αυτοσχέδιων εκρηκτικών από τους τρομοκράτες παραμένει μεγάλη και διαρκώς εξελισσόμενη. Η προτεραιότητα της Επιτροπής, πέραν της πλήρους εφαρμογής των υφιστάμενων διατάξεων, είναι η εξέταση των μέτρων και των δράσεων που θα μπορούσαν να ενισχύσουν το σύστημα στο μέλλον 9. Οι τροποποιήσεις του κανονισμού ενδέχεται να επιφέρουν πρόσθετες επιβαρύνσεις για τις δημόσιες αρχές, τους οικονομικούς φορείς και τους καταναλωτές. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι επιβαρύνσεις δεν θα είναι δυσανάλογες σε σχέση με τους επιδιωκόμενους στόχους, το 2017 η Επιτροπή θα αξιολογήσει τις επιπτώσεις, καθώς και το κόστος και τα οφέλη για όλους τους συμφεροντούχους, και τυχόν δυνατότητες απλούστευσης των μέτρων με στόχο τα εξής: Αυστηροποίηση των περιορισμών και των ελέγχων, με την προσθήκη νέων ουσιών που προκαλούν ανησυχία στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού και με την ενίσχυση των περιορισμών στις ουσίες που ήδη καλύπτονται από αυτόν. Αύξηση της ικανότητας των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών όσον αφορά την παρακολούθηση της πώλησης και της κατοχής πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών. Οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να γνωρίζουν ποιοι είναι οι οικονομικοί φορείς που διαθέτουν πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών στην αγορά και ποια άτομα αποκτούν, κατέχουν και χρησιμοποιούν τις πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών υπό περιορισμούς. Στα εν λόγω άτομα περιλαμβάνονται μέλη του ευρέος κοινού και όσοι ενεργούν για σκοπούς που συνδέονται με το επάγγελμά τους. Έχοντας κατά νου τον συγκεκριμένο στόχο, η Επιτροπή θα εξετάσει τον αντίκτυπο μέτρων όπως η απαίτηση καταχώρισης των οικονομικών φορέων στην αρμόδια αρχή στην οποία υπάγονται και η υποχρέωσή τους να υποβάλλουν τακτικά τις 9 COM(2015) 624 final. 8
καταχωρίσεις των συναλλαγών τους στις αρμόδιες αρχές. Η Επιτροπή θα εξετάσει επίσης τον αντίκτυπο της θέσπισης κοινών κριτηρίων για τις άδειες, με σκοπό την εναρμόνιση των προϋποθέσεων για τη χορήγηση και την άρνηση χορήγησης αδειών, καθώς και τη διευκόλυνση της αμοιβαίας αναγνώρισης μεταξύ κρατών μελών. Αύξηση της ικανότητας των αρμόδιων αρχών και των αρχών επιβολής του νόμου των κρατών μελών όσον αφορά την ανίχνευση και τη διερεύνηση πιθανών παραβιάσεων του κανονισμού. Η Επιτροπή θα εξετάσει μέτρα για την ενίσχυση του συστήματος αναφοράς ύποπτων συναλλαγών, εξαφανίσεων και κλοπών μέσω, για παράδειγμα, της διασφάλισης της κοινοποίησης των πληροφοριών που ενδέχεται να παρουσιάζουν διασυνοριακό ενδιαφέρον. Η Επιτροπή θα εξετάσει επίσης μέτρα για την ενίσχυση του συστήματος όσον αφορά την είσοδο πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών από τρίτες χώρες (π.χ. εισαγωγή) και τον επιχειρησιακό ρόλο των τελωνειακών αρχών στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης. Αύξηση της ικανότητας των οικονομικών φορέων κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού. Η Επιτροπή θα εξετάσει μέτρα για τη βελτίωση της διαβίβασης πληροφοριών κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού της χημικής βιομηχανίας και του λιανικού εμπορίου μέσω, για παράδειγμα, της επανεξέτασης της διάταξης περί επισήμανσης που περιλαμβάνεται στον κανονισμό. Όπου είναι δυνατόν, η Επιτροπή θα επιδιώξει επίσης να μειώσει τις περιπτώσεις ανασφάλειας δικαίου για τους οικονομικούς φορείς. Παράλληλα, η Επιτροπή θα επανεξετάσει τη μεταφορά των διατάξεων που αφορούν το νιτρικό αμμώνιο από τον κανονισμό REACH [κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1907/2006] 10 στον υπό εξέταση κανονισμό 11 και, όπως αναφέρεται στην πρώτη έκθεση προόδου για μια αποτελεσματική και πραγματική Ένωση Ασφάλειας 12, θα εξετάσει επίσης τα αποτελέσματα ερευνητικών έργων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ και έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν την απειλή που προκαλείται από τα αυτοσχέδια εκρηκτικά μέσω, για παράδειγμα, της εξουδετέρωσης των εκρηκτικών ιδιοτήτων ορισμένων ουσιών και προϊόντων. Η Επιτροπή θα εξετάσει επίσης μη νομοθετικές δράσεις για την περαιτέρω ενίσχυση του συστήματος. Αυτό θα το επιτύχει, για παράδειγμα, με την ενίσχυση του ρόλου της Ευρωπόλ, τη σύσταση ειδικών υποομάδων της μόνιμης επιτροπής για τις πρόδρομες ουσίες για την εξέταση συγκεκριμένων προκλήσεων (όπως π.χ. η διαθεσιμότητα και ο έλεγχος των διαδικτυακών πωλήσεων ή ο ρόλος των τελωνείων), τη διευκόλυνση των συνεδριάσεων των εθνικών σημείων επαφής και τη στήριξη των προσπαθειών για τη βελτίωση της συνεργασίας σε περιφερειακό επίπεδο. 3.3. Κατά πόσον είναι ευκταίο και εφικτό να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού ώστε να περιλάβει τους επαγγελματίες χρήστες Οι περιορισμοί που επιβάλλονται με τον κανονισμό ισχύουν μόνο για τα «μέλη του ευρέος κοινού». Τα πρόσωπα που ενεργούν για σκοπούς που σχετίζονται με τη συνήθη εμπορική, επιχειρηματική ή επαγγελματική δραστηριότητά τους (τα οποία αναφέρονται από κοινού ως «επαγγελματίες χρήστες») μπορούν να συνεχίσουν να έχουν απεριόριστη πρόσβαση σε πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών υπό περιορισμούς. 10 ΕΕ L 396 της 30.12.2006, σ. 1. 11 Οι απόψεις της Επιτροπής σχετικά με τη μεταφορά ζητήθηκαν βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 2 του κανονισμού και διατυπώνονται στο COM(2015) 122 final. 12 COM(2016) 670 final. 9
Η εξαίρεση που προβλέπεται για τους επαγγελματίες χρήστες βασίζεται είτε 1) στην παραδοχή ότι ο συγκεκριμένος τύπος χρήστη δεν θα προβεί σε παράνομη χρήση πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών με σκοπό την κατασκευή αυτοσχέδιων εκρηκτικών, και/είτε 2) στην άποψη ότι η επέκταση των περιορισμών σε αυτόν τον τύπο χρήστη θα συνεπαγόταν δυσανάλογη επιβάρυνση για τους οικονομικούς φορείς. Η Επιτροπή, ωστόσο, διακρίνει ένα πιθανό κενό ασφαλείας στην εξαίρεση των επαγγελματιών χρηστών από τους περιορισμούς τους οποίους επιβάλλει ο κανονισμός. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα εξετάσει τις επιπτώσεις νέων μέτρων με τα οποία επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού ώστε να περιλάβει τους επαγγελματίες χρήστες, μελετώντας παράλληλα με μεγάλη προσοχή τις επιβαρύνσεις που επιβάλλονται στους οικονομικούς φορείς. Για παράδειγμα, οι οικονομικοί φορείς ενδέχεται να υποχρεωθούν να καταχωρίζουν όλες τις συναλλαγές στις οποίες εμπλέκονται επαγγελματίες χρήστες και να διατηρούν αρχεία τα οποία θα τίθενται στη διάθεση των αρμόδιων αρχών για επιθεώρηση. Με τον τρόπο αυτόν, οι αρμόδιες αρχές και οι αρχές επιβολής του νόμου θα διαμορφώνουν καλύτερη εικόνα σχετικά με το ποιος έχει πρόσβαση σε ποιες πρόδρομες ουσίες και για ποιον σκοπό. Θα διευκολύνει επίσης την έγκαιρη διεξαγωγή έρευνας και την άσκηση δίωξης σε περιπτώσεις εικαζόμενης καταχρηστικής χρήσης. Επιπλέον, η Επιτροπή θα εξετάσει την καθιέρωση εναρμονισμένου ορισμού του όρου «επαγγελματίας χρήστης» και κοινών κριτηρίων για τον χαρακτηρισμό του επαγγελματία ή για τον έλεγχο των επαγγελματικών διαπιστευτηρίων. 3.4. Κατά πόσον είναι ευκταίο και εφικτό να περιληφθούν μη διαβαθμισμένες πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών στις διατάξεις για την αναφορά ύποπτων συναλλαγών, εξαφανίσεων και κλοπών Η Επιτροπή δεν σχεδιάζει να εφαρμόσει τις διατάξεις για την αναφορά ύποπτων συναλλαγών, εξαφανίσεων και κλοπών στη γενική κατηγορία των «μη διαβαθμισμένων πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών». Κάτι τέτοιο θα επέβαλλε δυσανάλογη επιβάρυνση και αδικαιολόγητο επίπεδο ανασφάλειας στους οικονομικούς φορείς, οι οποίοι δεν γνωρίζουν απαραιτήτως ποιες χημικές ουσίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν, τη δεδομένη χρονική στιγμή, ως πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών. Παρ όλα αυτά, η Επιτροπή θεωρεί εξαιρετικά σημαντική την επικαιροποίηση του παραρτήματος II, όσο συχνά κρίνεται αναγκαίο, για την προσθήκη συγκεκριμένων ουσιών που συνιστούν απειλή ως πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών, και έχει κάνει ήδη χρήση της εξουσίας που της έχει ανατεθεί για την έκδοση κατ εξουσιοδότηση πράξεων για τον σκοπό αυτόν (βλέπε ενότητα 4). Επιπλέον, η Επιτροπή θα αξιολογήσει τη συνάφεια της προσθήκης κατηγοριών ουσιών στο παράρτημα II. Για παράδειγμα, θα εκτιμήσει τις επιπτώσεις, μεταξύ άλλων και από οικονομική άποψη, της προσθήκης όλων των ένυδρων μορφών των νιτρικών αλάτων που περιλαμβάνονται στα παραρτήματα κατά τρόπο παρόμοιο με αυτόν που ακολουθείται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 273/2004 για τα άλατα που αποτελούν πρόδρομες ουσίες των ναρκωτικών 13, καθώς και όλων των λιπασμάτων με υψηλή περιεκτικότητα σε άζωτο. Οι προαναφερθείσες προσθήκες θα καλύψουν τα κενά που υπάρχουν επί του παρόντος στον κανονισμό και ενδέχεται επίσης να διευκολύνουν το έργο των οικονομικών φορέων μέσω 13 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 273/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Φεβρουαρίου 2004, περί των προδρόμων ουσιών των ναρκωτικών, ΕΕ L 47 της 18.2.2004, σ. 1. 10
της απλούστευσης των κατευθυντήριων οδηγιών σχετικά με τις ουσίες που προκαλούν ανησυχία. Η Επιτροπή, ωστόσο, θα εκτιμήσει τις ακριβείς επιπτώσεις των προσθηκών στην αλυσίδα εφοδιασμού πριν από την έγκριση οποιασδήποτε πρότασης. 4. ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΑΞΕΩΝ Σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού, η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει πράξεις κατ εξουσιοδότηση σχετικά με τροποποιήσεις των τιμών ορίου στο παράρτημα I, στον βαθμό που απαιτείται για την προσαρμογή στις εξελίξεις στην καταχρηστική χρήση ουσιών ως πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών ή βάσει έρευνας και δοκιμών. Μπορεί επίσης να εκδίδει πράξεις κατ εξουσιοδότηση όσον αφορά την προσθήκη ουσιών στο παράρτημα ΙΙ, οσάκις απαιτείται, ώστε να προσαρμόζεται στις εξελίξεις όσον αφορά την καταχρηστική χρήση ουσιών ως πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών. Το 2016, η Επιτροπή άσκησε την εξουσία της για την έκδοση κατ εξουσιοδότηση πράξεων για την προσθήκη τριών ουσιών στο παράρτημα II: Κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) της Επιτροπής για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 98/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, όσον αφορά την προσθήκη της σκόνης αργιλίου στον κατάλογο πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών του παραρτήματος II 14 Κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) της Επιτροπής για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 98/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, όσον αφορά την προσθήκη του εξαένυδρου νιτρικού μαγνησίου στον κατάλογο πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών του παραρτήματος II 15 και Κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) της Επιτροπής για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 98/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, όσον αφορά την προσθήκη της σκόνης μαγνησίου στον κατάλογο πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών του παραρτήματος II 16 Οι προσθήκες των προαναφερόμενων ουσιών στο παράρτημα II προτάθηκαν από τα κράτη μέλη στη μόνιμη επιτροπή για τις πρόδρομες ουσίες. Κατά την κατάρτιση των κατ εξουσιοδότηση πράξεων η Επιτροπή διαβουλεύτηκε με όλους τους σχετικούς συμφεροντούχους, ειδικότερα με τη χημική βιομηχανία και τον τομέα του λιανικού εμπορίου, όπως απαιτείται βάσει του κανονισμού, και παρουσίασε ανάλυση με την οποία καταδείχθηκε ότι οι προσθήκες δεν θα επέβαλλαν δυσανάλογες επιβαρύνσεις στους οικονομικούς φορείς ή στους καταναλωτές. Οι προσθήκες αποτέλεσαν αντικείμενο συζήτησης και ευρείας στήριξης από τα μέλη και τους παρατηρητές της μόνιμης επιτροπής για τις πρόδρομες ουσίες. Η Επιτροπή υπέβαλε επίσης τα σχέδια των κατ εξουσιοδότηση πράξεων σε δημόσια διαβούλευση 17 πριν από την έκδοσή τους. Καθ όλη τη διάρκεια των διαδικαστικών πτυχών και της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, η Επιτροπή διασφάλισε την έγκαιρη και κατάλληλη διαβίβαση των σχετικών εγγράφων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο. 14 C(2016) 7647 final. 15 C(2016) 7650 final. 16 C(2016) 7657 final. 17 Στο πλαίσιο του θεματολογίου της για τη βελτίωση της νομοθεσίας, η Επιτροπή ενθαρρύνει την υποβολή παρατηρήσεων από το κοινό όσον αφορά τα σχέδια νομοθετικών πράξεων που δημοσιεύονται στη διεύθυνση https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/share-your-views_en. 11
Κατά τη διάρκεια της περιόδου που καλύπτει η παρούσα έκθεση, η Επιτροπή δεν έκανε χρήση της εξουσίας που της έχει ανατεθεί για την τροποποίηση οποιασδήποτε από τις τιμές ορίου του παραρτήματος I. Παρότι η Επιτροπή δεν έχει εντοπίσει, προς το παρόν, πρόσθετες ουσίες που θα πρέπει να υπόκεινται στην απαίτηση αναφοράς ή πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών υπό περιορισμούς των οποίων η τιμή ορίου θα πρέπει να τροποποιηθεί, ενδέχεται οι ανάγκες αυτές να προκύψουν στο μέλλον και θα πρέπει να αντιμετωπιστούν γρήγορα μέσω κατ εξουσιοδότηση πράξεων προκειμένου να διαφυλαχθεί η δημόσια ασφάλεια. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή είναι της άποψης ότι η εξουσία έκδοσης κατ εξουσιοδότηση πράξεων που της έχει ανατεθεί με τον κανονισμό θα πρέπει να παραταθεί σιωπηρά για περίοδο πέντε ετών, σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 2 του κανονισμού. 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η έναρξη ισχύος του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 98/2013 συνέβαλε στη μείωση των επικίνδυνων πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν καταχρηστικά για την κατασκευή αυτοσχέδιων εκρηκτικών, χάρη στη θέσπιση περιορισμών και ελέγχων σε βασικές ουσίες που προκαλούν ανησυχία. Η απειλή που συνιστούν τα αυτοσχέδια εκρηκτικά, ωστόσο, παραμένει μεγάλη και διαρκώς εξελισσόμενη. Σε μια Ένωση με ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, των εμπορευμάτων και των υπηρεσιών, οι πολίτες και οι κάτοικοι της Ευρώπης προσβλέπουν στην ανάληψη δράσης σε επίπεδο ΕΕ κατά της τρομοκρατίας. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή, τα κράτη μέλη και η αλυσίδα εφοδιασμού πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών στην Ευρώπη οφείλουν να εντείνουν από κοινού τις προσπάθειές τους για να εφαρμόσουν πλήρως τις ισχύουσες διατάξεις και να προσδιορίσουν μέτρα και δράσεις που θα ενισχύσουν το σύστημα σε σχέση με τα αυτοσχέδια εκρηκτικά στο μέλλον. Η Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με τη μόνιμη επιτροπή για τις πρόδρομες ουσίες, έχει ήδη ξεκινήσει την αναθεώρηση του κανονισμού, με την προσθήκη τριών ουσιών που αποτελούν πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών στο παράρτημα II. Πρόκειται για σημαντικό βήμα προς τη βελτίωση του ελέγχου των ουσιών που συνιστούν απειλή. Ωστόσο, η πείρα που έχει αποκτηθεί από την πρακτική εφαρμογή του κανονισμού από τις 2 Σεπτεμβρίου 2014 και έπειτα, παράλληλα με τις παγκόσμιες εξελίξεις, επιτάσσει την εξέταση πρόσθετων τροποποιήσεων του κανονισμού ώστε να αυξηθεί η ικανότητα όλων των παραγόντων που εμπλέκονται στην εφαρμογή και στην επιβολή των περιορισμών και των ελέγχων. Με αυτόν τον στόχο κατά νου, η Επιτροπή θα εκτιμήσει προσεκτικά τις επιπτώσεις μιας σειράς πιθανών νέων μέτρων που ενδέχεται να προταθούν στο εγγύς μέλλον. 12