ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 28.6.2012 COM(2012) 344 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΕΝΑΤΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ (ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΩΣ ΤΗΝ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011 ΟΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΕΧΟΥΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΘΕΙ ΕΩΣ ΤΟΝ ΜΑΡΤΙΟ ΤΟΥ 2012) {SWD(2012) 184 final} EL EL
ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΕΝΑΤΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ (ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΩΣ ΤΗΝ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011 ΟΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΕΧΟΥΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΘΕΙ ΕΩΣ ΤΟΝ ΜΑΡΤΙΟ ΤΟΥ 2012) 0
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Από την έναρξη της παγκόσμιας κρίσης στα τέλη του 2008, η χρήση μέσων εμπορικής άμυνας κατά της ΕΕ κατέστη ιδιαίτερα έντονη. Εκφράστηκε ο φόβος ότι, σε πολλές από τις νέες έρευνες, οι σχετικοί κανόνες δεν θα εφαρμόζονταν ορθώς και ότι θα γινόταν κατάχρηση των υπαρχόντων μέσων, προκειμένου να προστατευθούν οι εθνικοί κλάδοι και να δημιουργηθεί μια ασπίδα προστασίας τους από τον ξένο ανταγωνισμό. Το 2011 η κατάσταση βελτιώθηκε μόνον οριακά και, όπως θα εκτεθεί στη συνέχεια, η χρήση των μέσων εμπορικής άμυνας κατά της ΕΕ σταθεροποιήθηκε. Εντούτοις, ο αριθμός νέων ερευνών παραμένει μάλλον υψηλός και η πολυπλοκότητα των υποθέσεων αυξήθηκε. Σε ορισμένες περιπτώσεις, παρά τις πολυάριθμες και έντονες παρεμβάσεις, σοβαρά ζητήματα δεν μπόρεσαν να επιλυθούν σε τεχνικό επίπεδο και δεν αποφεύχθηκε η προσφυγή στον μηχανισμό επίλυσης διαφορών του ΠΟΕ. Το γεγονός αυτό προκάλεσε υψηλό επίπεδο δραστηριότητας το 2011. Η παρούσα έκθεση περιγράφει τις συνολικές τάσεις, τα προβλήματα που εντοπίστηκαν και την πρόοδο που καταγράφηκε το 2011. Στο παράρτημα παρατίθεται επίσης λεπτομερής ανάλυση των τάσεων και των ειδικών περιπτώσεων για τους πιο σημαντικούς χρήστες του μέσου. 2. ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Στο τέλος του 2011 υπήρχαν 146 ισχύοντα μέτρα, αριθμός που αντιπροσωπεύει αύξηση κατά 23 μέτρα σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Πρόκειται για τον υψηλότερο αριθμό από το 2008. Έκτοτε, ο αριθμός μέτρων παρουσίασε τάση μείωσης. Η μεγάλη πλειοψηφία των εν λόγω μέτρων είναι μέτρα αντιντάμπινγκ (94 μέτρα το 2011 έναντι 89 το 2010), αλλά η αναλογία των μέτρων διασφάλισης συνεχίζει να αυξάνεται (46 μέτρα έναντι 30). Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον μεγάλο αριθμό μέτρων το 2011. Τα μέτρα κατά των επιδοτήσεων αντιπροσωπεύουν μικρό μόνο ποσοστό. Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να αποτελούν τη χώρα με τα περισσότερα ισχύοντα μέτρα (23). Ακολουθούν η Κίνα και η Ινδία (15 μέτρα η καθεμία), η Τουρκία (13) και η Βραζιλία (12). Επισημαίνεται επίσης η αξιοσημείωτη αύξηση των μέτρων της Ινδονησίας από 2 σε 8, τα οποία είναι όλα μέτρα διασφάλισης. Συνολικά, το 2011 επιβλήθηκαν 36 νέα μέτρα, πολύ περισσότερα από τα 15 μέτρα που επιβλήθηκαν το 2010. Μολονότι ο αριθμός των νέων μέτρων αντιντάμπινγκ δεν ήταν μικρός (13 το 2011 έναντι 8 προηγουμένως), αξιοσημείωτη ήταν η εξέλιξη των μέτρων διασφάλισης, τα οποία το 2011 έφθασαν τα 22. Εντούτοις, για την εκτίμηση του αριθμού αυτού πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι 8 από τα μέτρα αυτά αφορούσαν απλώς επέκταση ρωσικών μέτρων στο έδαφος της Λευκορωσίας και του Καζαχστάν μετά την ίδρυση της πρόσφατης τελωνειακής τους ένωσης. Επιπλέον, ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει 6 μέτρα που επιβλήθηκαν από την Ινδονησία, αλλά αφορούν προϊόντα τα οποία εξάγονται από την ΕΕ σε απειροελάχιστες ποσότητες. Κατά συνέπεια, ο αντίκτυπος αυτής της αύξησης των μέτρων διασφάλισης για τις επιχειρήσεις της ΕΕ είναι σχετικά περιορισμένος. Ο καλύτερος δείκτης της δραστηριότητας των τρίτων χωρών όσον αφορά τα μέσα εμπορικής άμυνας είναι ο αριθμός των νέων διαδικασιών έρευνας. Πράγματι, μολονότι όλες οι έρευνες δεν καταλήγουν σε μέτρα και συνεπώς δεν αντικατοπτρίζονται στις ανωτέρω στατιστικές κάθε νέα διαδικασία φυσιολογικά επηρεάζει τη ροή του εμπορίου κατά το διάστημα 2
διεξαγωγής της έρευνας και απαιτεί σημαντικές προσπάθειες από τους εξαγωγείς, προκειμένου να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους. Από την άποψη αυτή, ο αριθμός νέων διαδικασιών έρευνας αυξήθηκε σημαντικά από τα τέλη του 2008, δηλ. από τις αρχές της παγκόσμιας κρίσης και έκτοτε παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα. Φέτος, κινήθηκαν 33 νέες διαδικασίες έρευνας έναντι 40 το 2010. Επισημαίνεται, εντούτοις, ότι ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει ορισμένες διαδικασίες έρευνας που αφορούν απλώς το ενδεχόμενο επέκτασης ρωσικών μέτρων στο έδαφος της νέας τελωνειακής ένωσης, καθώς και δύο διαδικασίες έρευνας που καλύπτουν το έδαφος της τελωνειακής ένωσης, αλλά υπολογίζονται ως μεμονωμένες διαδικασίες για κάθε χώρα. Η μεγάλη πλειονότητα αυτών των νέων διαδικασιών έρευνας αφορά μέτρα διασφάλισης (20), ενώ οι υπόλοιπες είναι αποκλειστικά έρευνες αντιντάμπινγκ. Ορισμένες από αυτές τις νέες έρευνες είναι δυνατόν να επηρεάσουν σημαντικές ροές του εμπορίου και συνεπώς απαιτούν προσεκτική παρακολούθηση, καθώς και πολυάριθμες παρεμβάσεις σε διάφορα επίπεδα. Άλλες υποθέσεις μικρότερης οικονομικής σημασίας είναι επίσης πολύ σημαντικές λόγω της συστημικής φύσεως των προβλημάτων που ανακύπτουν και απαιτούν επίσης ειδική επαγρύπνηση. 3. ΤΡΕΧΟΝΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Τα τελευταία χρόνια η Επιτροπή ενέτεινε τις παρεμβάσεις της για την επίλυση των προβλημάτων που ανακύπτουν σε μεμονωμένες περιπτώσεις. Τα προβλήματα αυτά αντιμετωπίζονται επίσης διμερώς, στο πλαίσιο ad-hoc ή τακτικών συναντήσεων με τις αρχές τρίτων χωρών. Οι συναντήσεις αυτές σημείωσαν μια κάποια επιτυχία, δεδομένου ότι παρατηρήθηκε κάποια βελτίωση στην πρακτική ορισμένων τρίτων χωρών. Για παράδειγμα, ορισμένες χώρες βελτίωσαν τη διαφάνεια κατά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των ερευνών τους δημοσιεύοντας πίνακα των εμπιστευτικών στοιχείων, αντί να μην κοινοποιούν καθόλου αριθμητικά στοιχεία. Η εξέλιξη αυτή είναι θετική. Δυστυχώς, τα προβλήματα που επισημάνθηκαν κατά το παρελθόν συνεχίζουν να υφίστανται, παρά το ότι έχουν τεθεί επανειλημμένα σε διάφορα επίπεδα. Συνεπώς, η Επιτροπή συνέχισε να καταβάλλει κάθε αναγκαία και δυνατή προσπάθεια περιλαμβανομένης της προσφυγής στον μηχανισμό επίλυσης διαφορών του ΠΟΕ προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι βασικοί κανόνες του ΠΟΕ εφαρμόζονται αυστηρά και ότι δεν γίνεται κατάχρηση των μέσων εμπορικής άμυνας. Τα κύρια προβλήματα που συνεχίζουν να υφίστανται είναι τα ακόλουθα: 3.1. Απρόσφορη χρήση των μέσων Εδώ και μερικά χρόνια, εμφανίστηκαν προφανείς ενδείξεις ότι οι διαδικασίες λήψης μέτρων εμπορικής άμυνας κινούνται ως αντίδραση σε μέτρα που επιβάλλει η ΕΕ και δεν βασίζονται σε αιτιολογημένους λόγους που να στοιχειοθετούνται με επαρκώς τεκμηριωμένη αίτηση από τον εκάστοτε εγχώριο κλάδο. Όπως αναφέρθηκε στην ετήσια έκθεση του προηγούμενου έτους, η ΕΕ βρέθηκε αντιμέτωπη με μια έρευνα για αντισταθμιστικούς δασμούς, καθώς και μια άλλη έρευνα για κίνδυνο πρόκλησης ζημίας, αμέσως μετά τη χρήση από μέρους της ΕΕ του ίδιου μέσου ή των ίδιων κριτηρίων κατά της χώρας που κίνησε τις δύο αυτές διαδικασίες. Επίσης, κινήθηκαν διαδικασίες κατά της ΕΕ οι οποίες αφορούσαν προϊόντα παρεμφερή με αυτά τα οποία αφορούσε προηγούμενη έρευνα της ΕΕ. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις είναι δύσκολο να γίνει πιστευτό ότι πρόκειται για απλή σύμπτωση. 3
Η τάση αυτή συνεχίστηκε, δυστυχώς, το 2011. Πράγματι, οι προαναφερθείσες έρευνες ολοκληρώθηκαν με την επιβολή οριστικών δασμών, παρά ορισμένες προφανείς αδυναμίες, ενώ το 2011 κινήθηκε και μια άλλη «ανακλαστική έρευνα». Οι περιπτώσεις αυτές δεν είναι μεμονωμένες, δεδομένου ότι και άλλα μέλη του ΠΟΕ αντιμετώπισαν τα ίδια προβλήματα. Πρόσφατα, εκφράστηκαν απειλές για περαιτέρω δράση αυτού του είδους. Αυτή η χρήση του μέσου είναι απρόσφορη και δεν μπορεί να γίνει δεκτή. Η Επιτροπή ασχολήθηκε με το ζήτημα αυτό τόσο σε πολιτικό όσο και σε τεχνικό επίπεδο (και σε fora του ΠΟΕ) και δεν θα διστάσει να προσφύγει στον μηχανισμό επίλυσης διαφορών του ΠΟΕ, αν οι υποθέσεις στερούνται ουσιαστικής βάσης. Πράγματι, τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν την εικόνα αυτών των περιπτώσεων είναι πάντοτε παρεμφερή: πολύ ασθενή πρότυπα κίνησης έρευνας (που συχνά επίσης χαρακτηρίζονται από έλλειψη διαφάνειας με την κατάχρηση των κανόνων εμπιστευτικότητας) και απουσία αποδεικτικών στοιχείων περί ζημίας. 3.2. Έλλειψη διαφάνειας Η διαφάνεια είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες στις έρευνες εμπορικής άμυνας. Τα μέτρα εμπορικής άμυνας μπορούν να γίνουν δεκτά μόνον αν χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο των αυστηρών περιορισμών των κανόνων του ΠΟΕ. Η διαφάνεια και η ορθή κοινοποίηση στοιχείων έχουν ζωτική σημασία στη διαδικασία αυτή, διότι αποτελούν τον μόνο τρόπο για να εξασφαλιστεί η δίκαιη μεταχείριση των μερών και η πρόσφορη υπεράσπιση των συμφερόντων τους. Μολονότι ισχύουν ειδικοί κανόνες για την κοινοποίηση των αποτελεσμάτων έρευνας και την παράλληλη προστασία της εμπιστευτικότητας των στοιχείων που υποβάλλουν τα μέρη τα οποία συνεργάζονται στις έρευνες, δηλ. η απαίτηση να κοινοποιείται σαφής μη εμπιστευτικού χαρακτήρα περίληψη, ορισμένες αρχές υπεύθυνες για τη διεξαγωγή ερευνών συνεχίζουν απλώς να διαγράφουν ζωτικής σημασία στοιχεία. Επιπλέον, ορισμένες αρχές υπεύθυνες για τη διεξαγωγή ερευνών δεν κοινοποιούν επαρκώς λεπτομερή στοιχεία στους εξαγωγείς που συμμετέχουν σε διαδικασίες αντιντάμπινγκ, καθιστώντας ουσιαστικά αδύνατο γι αυτούς να γνωρίζουν πώς ακριβώς υπολογίστηκε το περιθώριο ντάμπινγκ. Όταν ανακύπτουν τέτοιου είδους προβλήματα, η Επιτροπή παρεμβαίνει σε μεμονωμένες περιπτώσεις και, εφόσον αυτό δικαιολογείται από την υπόθεση και δεν υπάρχει καλύτερη εναλλακτική λύση, χρησιμοποιεί επίσης τον μηχανισμό επίλυσης διαφορών του ΠΟΕ. Η Επιτροπή χρησιμοποιεί επίσης τις διμερείς τεχνικές συνεδριάσεις που διεξάγονται με ορισμένες χώρες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών. 3.3. Αδικαιολόγητη χρήση μέτρων διασφάλισης Από τις προαναφερθείσες στατιστικές προκύπτει ότι τα μέτρα διασφάλισης εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται εξαιρετικά συχνά, ιδίως από ορισμένες χώρες. Μολονότι το μέσο αυτό είναι ασφαλώς διαθέσιμο σε κάθε χώρα, πρέπει να εφαρμόζεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, διότι επηρεάζει την αύξηση των εισαγωγών από όλες τις χώρες καταγωγής χωρίς να απαιτεί την ύπαρξη άδικης μεταχείρισης (όπως ντάμπινγκ ή επιδότησης). Η νομολογία του ΠΟΕ έχει επίσης θέσει πολύ αυστηρά κριτήρια για την εφαρμογή του. Δυστυχώς, ορισμένες χώρες συνεχίζουν να κάνουν κατάχρηση αυτού του μέσου, παρά το ότι το πρόβλημα πολύ συχνά έγκειται σε χαμηλού κόστους εισαγωγές από πολύ συγκεκριμένη χώρα (χώρες). Στις περιπτώσεις αυτές, η Επιτροπή πάντοτε συνιστά τη χρήση μέσου που να 4
στοχεύει ειδικά μια συγκεκριμένη χώρα, προκειμένου να αποφεύγονται οι «παράπλευρες ζημίες» που οφείλονται στην erga-omnes φύση του μέσου. Επίσης, φαίνεται ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι έρευνες δεν ήταν επαρκώς τεκμηριωμένες. Στις περιπτώσεις αυτές οι έρευνες, ακόμα και όταν ολοκληρώθηκαν χωρίς τη λήψη μέτρων, είχαν αρνητικές επιπτώσεις στο εμπόριο, λόγω της αβεβαιότητας που περιέβαλλε την έκβασή τους. Προφανώς, το γεγονός ότι τελικά δεν επιβλήθηκαν μέτρα αποτελεί θετική εξέλιξη, αλλά θεωρείται ότι οι τρίτες χώρες πρέπει να είναι πολύ προσεκτικότερες, όταν αποφασίζουν να κινήσουν διαδικασία έρευνας, προκειμένου να αποφεύγονται οι αρνητικές αυτές συνέπειες. Τέλος, το 2011, παρατάθηκαν και πάλι ορισμένα μέτρα πέραν της αρχικής τριετούς περιόδου εφαρμογής τους, παρά το ότι ο σχετικός κλάδος ανέκαμψε ή ότι η κατάσταση δεν μεταβλήθηκε, πιθανότατα διότι τα μέτρα που λήφθηκαν αρχικά ήταν ακατάλληλα. Αυτό φαίνεται να ισχύει σχεδόν συστηματικά για μέτρα που παρατείνει συγκεκριμένη χώρα και βασίζονται σε έκδηλες διαδικαστικές πλημμέλειες. 4. ΚΥΡΙΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ Ο ρόλος της Επιτροπής σε σχέση με τις υποθέσεις τρίτων χωρών περιλαμβάνει την παρακολούθηση των ερευνών, αλλά και την παροχή συμβουλών και βοήθειας σε ενδιαφερόμενους ευρωπαίους εξαγωγείς. Όλα αυτά τα χρόνια, οι συστηματικές παρεμβάσεις της Επιτροπής σε έρευνες που κινούν τρίτες χώρες είχε θετικό γενικά αντίκτυπο και διαπιστώθηκε ότι πολλές χώρες βελτίωσαν την ποιότητα των ερευνών τους. Η Επιτροπή είναι μια ερευνητική αρχή που τυγχάνει σεβασμού παγκοσμίως οι παρεμβάσεις της γίνονται πάντα ευνοϊκά δεκτές και λαμβάνονται προσεκτικά υπόψη. Ο κύριος λόγος γι αυτό είναι ότι η Επιτροπή εφαρμόζει εξαιρετικά υψηλά πρότυπα στις δικές της έρευνες. Όπως προαναφέρθηκε, συνεχίζουν να εμφανίζονται ορισμένα σημαντικά ζητήματα και δεν έχει καταστεί δυνατό να επιλυθούν όλα τα προβλήματα. Σε ορισμένες μεμονωμένες περιπτώσεις, εντούτοις, η Επιτροπή μπόρεσε είτε να αποφύγει τη λήψη μέτρων είτε να περιορίσει τον αρνητικό τους αντίκτυπο. Μπόρεσαν επίσης να επιλυθούν μερικά σημαντικά συστημικά ζητήματα, πράγμα που επηρεάζει ορισμένα παλαιότερα και μελλοντικά μέτρα. Μολονότι δεν μπόρεσαν να επιτευχθούν θετικά αποτελέσματα σε όλες τις περιπτώσεις, η Επιτροπή προσέφερε βοήθεια σε πολλές βιομηχανίες, εξαγωγείς και διοικήσεις κρατών μελών. Η ανατροφοδότηση πληροφοριών ήταν εξαιρετικά θετική, αποδεικνύοντας ότι οι ενδιαφερόμενοι εκτίμησαν ιδιαίτερα τη στήριξη που τους προσέφερε η Επιτροπή. Ακολουθεί κατάλογος ορισμένων από τα μεμονωμένα θετικά αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν το 2011. Μέθοδος μηδενισμού των ΗΠΑ ένα μείζον βήμα προς τα εμπρός Στις 6 Φεβρουαρίου 2012, οι ΗΠΑ και η ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία (οδικό χάρτη) για την επίλυση των διαφορών σχετικά με την πρακτική του μηδενισμού. Οι ΗΠΑ είχαν ήδη καταργήσει την πρακτική του μηδενισμού για τις νέες έρευνες από το 2007 και ο οδικός χάρτης επεκτείνει πλέον αυτή την κατάργηση του μηδενισμού στη δευτεροβάθμια διαδικασία. Η έκβαση αυτή ήταν το αποτέλεσμα πολλών ετών νομικής διαμάχης, αποφάσεων του ΠΟΕ υπέρ της ΕΕ σε δύο διαφορετικές υποθέσεις και μη συμμόρφωσης των ΗΠΑ με τις αποφάσεις αυτές. 5
Υπενθυμίζεται ότι ο μηδενισμός είναι μια πρακτική σύμφωνα με την οποία συναλλαγές που δεν αποτελούν αντικείμενο ντάμπινγκ δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του περιθωρίου ντάμπινγκ και συχνά έχει ως αποτέλεσμα την τεχνητή διόγκωση των δασμών. Κατόπιν των προσπαθειών μας, οι ΗΠΑ ανακάλεσαν ορισμένες διαταγές αντιντάμπινγκ και αναθεώρησαν τα ισχύοντα ποσοστά δασμού αντιντάμπινγκ χωρίς μηδενισμό για όλους τους εξαγωγείς της ΕΕ εις βάρος των οποίων επιβάλλονται μέτρα. Ορισμένες άλλες δευτεροβάθμιες διαδικασίες για την αναθεώρηση ισχυόντων ποσοστών δασμού θα πρέπει να ολοκληρωθούν πριν τις αρχές Ιουνίου, οπότε θα «εξισωθούν οι όροι παιχνιδιού» με τις ΗΠΑ όσον αφορά αυτή την πτυχή του υπολογισμού του ντάμπινγκ. Εντούτοις, η Επιτροπή θα πρέπει να παρακολουθεί προσεκτικά την εφαρμογή της νέας μεθοδολογίας από τις ΗΠΑ, προκειμένου να εξασφαλίσει ότι ο μηδενισμός θα καταργηθεί οριστικά από τον υπολογισμό του ντάμπινγκ σε όλες τις μελλοντικές δευτεροβάθμιες διαδικασίες. Περισσότερες λεπτομέρειες παρατίθενται στο παράρτημα. Ρωσία-Λευκορωσία-Καζαχστάν μη επέκταση μέτρων Στη νέα τελωνειακή ένωση, τα μέτρα που επιβάλλονται από μεμονωμένες χώρες επεκτείνονται στο έδαφος της τελωνειακής ένωσης εφόσον προκύπτει, μετά από νέα έρευνα, ότι η εθνική παραγωγή αντιπροσώπευε κατά μέσον όρο άνω του 25% της συνολικής παραγωγής της τελωνειακής ένωσης τα τρία τελευταία έτη. Στο πλαίσιο αυτό, από την ανάλυση της υπόθεσης για το υαλόπλεγμα προέκυψε ότι η Λευκορωσία είχε προτείνει την επέκταση των μέτρων, μολονότι η εγχώρια παραγωγή υπερέβη το 25% μόνο το τελευταίο υπό εξέταση έτος. Η Επιτροπή επέστησε την προσοχή των αρχών της Λευκορωσίας στο γεγονός ότι το όριο δεν καλυπτόταν κατά μέσον όρο τα τρία τελευταία έτη και, κατόπιν τούτου, αποφασίστηκε να μην επεκταθούν τα μέτρα σε ολόκληρη την τελωνειακή ένωση. Μη επιβολή μέτρων διασφάλισης στην Ουκρανία Τα τελευταία έτη, η Ουκρανία κίνησε σχετικά μεγάλο αριθμό ερευνών για μέτρα διασφάλισης: 2 το 2009, 3 το 2010 και 4 το 2011. Η Επιτροπή παρενέβη ενεργά στις έρευνες αυτές, ιδίως στις περιπτώσεις στις οποίες η λήψη μέτρων θα επηρέαζε σημαντικά τη ροή του εμπορίου της ΕΕ, προκειμένου να υπογραμμίσει τις αδυναμίες των υποθέσεων και να εξασφαλίσει την καλύτερη δυνατή έκβαση για τους εξαγωγείς της ΕΕ. Οι παρεμβάσεις της Επιτροπής ήταν επιτυχείς το 2011. Δύο έρευνες ολοκληρώθηκαν χωρίς την επιβολή μέτρων: η υπόθεση των ψυγείων (ετήσιες εξαγωγές 45 εκατ. ευρώ περίπου) και η υπόθεση των προϊόντων πετρελαίου (ετήσιες εξαγωγές 750 εκατ. ευρώ περίπου). Μολονότι η εξέλιξη αυτή είναι θετική, η συχνή κίνηση ερευνών διασφάλισης συνεχίζει να αποτελεί πρόβλημα, όπως αναφέρθηκε στο προηγούμενο κεφάλαιο. Ισραήλ αποφυγή μέτρων Τα τελευταία έτη το Ισραήλ κατέστη σχετικά σημαντικός χρήστης του μέσου αντιντάμπινγκ κατά της ΕΕ (7 έρευνες από το 2009). Επισημάνθηκαν ορισμένες ασυνέπειες σε σχέση με τις ρυθμίσεις του ΠΟΕ, μερικές από τις οποίες εξαιρετικά σημαντικές και βασικές. Λόγω της συστημικής φύσεως των προβλημάτων που επισημάνθηκαν, η Επιτροπή παρενέβη σε όλες αυτές τις υποθέσεις και, το 2011, δύο έρευνες ολοκληρώθηκαν χωρίς λήψη μέτρων. Σε μία από τις έρευνες αυτές, οι αρμόδιες για την έρευνα αρχές είχαν μάλιστα προτείνει την επιβολή οριστικών μέτρων. Εντούτοις, συνεχίζει να απαιτείται στενή παρακολούθηση, διότι ορισμένες έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη και, δυστυχώς, τα ίδια προβλήματα συνεχίζουν να υφίστανται. 6
Ιορδανία πρόωρη περάτωση χωρίς λήψη μέτρων Η Ιορδανία κίνησε έρευνα για τη λήψη μέτρων διασφάλισης κατά των εισαγωγών πλακιδίων το 2008, την τρίτη έρευνα εντός μιας εξαετίας. Μολονότι η λήψη μέτρων μπόρεσε να αποφευχθεί στις δύο προηγούμενες υποθέσεις, στην τελευταία υπόθεση η Ιορδανία επέβαλε οριστικούς δασμούς τον Σεπτέμβριο του 2010 για περίοδο δύο ετών. Η Επιτροπή παρενέβη ενεργά λόγω της προϊστορίας της υπόθεσης και των αδυναμιών που επισημάνθηκαν. Δυστυχώς, η λήψη μέτρων δεν μπόρεσε να αποφευχθεί, αλλά η Ιορδανία αποφάσισε, τον Δεκέμβριο του 2011, να καταργήσει τα μέτρα ένα έτος πριν από την κανονική λήξη τους. 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η δραστηριότητα παρακολούθησης και οι παρεμβάσεις της Επιτροπής το 2011 αποδείχθηκαν για άλλη μια φορά απαραίτητες για τον περιορισμό της κατάχρησης των μέσων και των πρακτικών προστατευτισμού. Η δραστηριότητα λήψης μέτρων εμπορικής άμυνας σταθεροποιήθηκε σε σύγκριση με την περίοδο 2008-2010, αλλά η ανάμειξη της Επιτροπής συνέχισε να είναι σημαντική, λόγω των οικονομικών συμφερόντων που διακυβεύονται και της αυξημένης πολυπλοκότητας των ερευνών. Οι παρεμβάσεις της Επιτροπής συνήθως λαμβάνονται προσεκτικά υπόψη στο εξωτερικό. η Επιτροπή είναι διεθνώς αναγνωρισμένη αρχή διεξαγωγής ερευνών, λόγω της εμπειρογνωμοσύνης της, αλλά και λόγω του ότι εφαρμόζει υψηλά πρότυπα στις διαδικασίες της. Το 2011 επιτεύχθηκαν ορισμένα θετικά αποτελέσματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπόρεσε να αποφευχθεί η λήψη μέτρων ή να περιοριστεί ο αρνητικός τους αντίκτυπος. Επίσης, ορισμένα σημαντικά συστημικά ζητήματα μπόρεσαν να επιλυθούν προς όφελος των εξαγωγέων της ΕΕ. Αυτό επιτεύχθηκε μέσω εντατικής παρακολούθησης, διμερών επαφών με τρίτες χώρες. Μερικές φορές συνετέλεσε και το αποτέλεσμα των διαδικασιών ενώπιον των οργάνων του ΠΟΕ. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα επιτεύγματα αυτά οφείλονται και στην καλή συνεργασία με τα κράτη μέλη της ΕΕ, τις ευρωπαϊκές ενώσεις παραγωγών και τις ενδιαφερόμενες εταιρείες. Οι συντονισμένες κοινές ενέργειες αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες επιτυχίας. Δυστυχώς, συνεχίζουν να υπάρχουν σημαντικά προβλήματα. Για την επίλυσή τους θα απαιτηθούν πρόσθετες και εντονότερες παρεμβάσεις, ενδεχομένως και στο επίπεδο του ΠΟΕ. Η Επιτροπή θα συνεχίσει επίσης να ενισχύει τις ανταλλαγές με άλλες αρμόδιες για τη διεξαγωγή ερευνών αρχές, προκειμένου να βελτιώσει τα πρότυπα, τη διαφάνεια και την προβλεψιμότητα της χρησιμοποίησης μέτρων εμπορικής άμυνας. Αυτό έχει ζωτική σημασία προκειμένου να προλαμβάνονται και να αποφεύγονται τα προβλήματα, αντί να γίνεται προσπάθεια επίλυσής τους, όταν οι έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη, πράγμα που συχνά αποδεικνύεται πολύ δύσκολο. 7