Σελίδα 17. Τομή κάθετη κεντρική ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΚΤΗΡΙΟ ΑΓΡΕΠΑΥΛΙΣ

Σελίδα 17 Τομή κάθετη κεντρική ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΚΤΗΡΙΟ ΑΓΡΕΠΑΥΛΙΣ Στρωματογραφία Στο ανατολικό τμήμα του ανασκαφικού χώρου όπου αποκαλύφθηκε οικία με εσωτερική αυλή και περιστύλιο (φωτ.26,27 και σχ.3 α,3β), ανασκάφτηκαν συνολικά 8 επιχώσεις, συμπεριλαμβανομένου του επιφανειακού στρώματος και αναγνωρίστικαν δύο ορίζοντες χρήσης (φωτ.28). Το επιφανειακό στρώμα της καλλιέργειας χαρακτηρίζεται από καστανό έως γκριζωπό, συχνά αμμώδες χώμα με αρκετό χαλίκι. Δεν συναντάται σε όλη την επιφάνεια του χώρου αφού από πολλές περιοχές έχει απομακρυνθεί από τα σκαπτικά μηχανήματα. Το πάχος του είναι γενικά μικρό 0,05 0,15μ. εκτός από τη δυτική πλευρά που φτάνει στα 0,30μ. Τα ευρήματα του είναι λίγα θραύσματα κεραμίδων και πίθων. Ποικίλων αποχρώσεων αμμώδη χώματα με μεγάλη περεκτικότητα σε χαλίκι και ακατέργαστους λίθους καλύπτουν τα σημεία από όπου αφαιρέθηκε το επιφανειακό στρώμα. Στα βόρεια και εξωτερικά της οικίας εντοπίζεται κάτω από το επιφανειακό γκριζωπής απόχρωσης αργιλώδης επίχωση που κάλυπτε κυκλικού

Σελίδα 18 σχήματος λιθοσωρό από ακατέργαστους μικρούς λίθους. Η κατασκευή αυτή που ανάλογη της βρέθηκε σε κοντινή απόσταση βόρεια του πιθεώνα εδράζεται στο στρώμα 1 α. Αποτελείται από ανοιχτό καστανό έως καστανέρυθρο αργιλώδες χώμα με μικρή περιεκτικότητα σε αργόλιθους και χαλίκι. Περιέχει θραύσματα κεραμίδων, μικρή ποσότητα κεραμικής, πήλινα και μεταλλικά μικροευρήματα και αρκετά χάλκινα νομίσματα. Ακολουθεί το στρώμα 1β. Χώμα ομοιογενές, καστανέρυθρο με πηλώδη σύσταση και λιγοστά ευρήματα προέρχεται πιθανότατα από την καταστροφή της πλίνθινης ανωδομής του κτηρίου. Τρίμματα πηλού και θραύσματα πλιθιών ενισχύουν την ταύτιση του στρώματος. Με την αφαίρεση του αποκαλύπτεται εκτεταμένο στρώμα καταστροφής σε όλους τους λειτουργικούς χώρους του κτηρίου εκτός από την επιφάνεια της αυλής (φωτ.29,30). Αποτελείται από θραύσματα στρωτήρων και καλυπτήρων κεράμων λακωνικού τύπου και θραύσματα πλίνθων με εντυπωσιακή συγκέντρωση των τελευταίων στην ανατολική πλευρά της οικίας. Η πυκνότητα του διαφέρει σε κατά τόπους σημεία ενώ παρουσιάζει ελαφρά κλίση από τα Β. ΒΔ Ν. ΝΑ. Ειδικές συνθήκες διατήρησης στις οποίες θα αναφερθούμε παρακάτω συντέλεσαν στη διάσωση στοιχείων από την ξυλότυπη στέγη όπως θραύσματα απανθρακωμένων δοκών και τμήματα δορώσεων (φωτ.31,32). Εντυπωσιακή ποσότητα κεραμικής, νομισμάτων και μικροευρημάτων προέκυψε από την ανασκαφή του στρώματος με μοναδική εξαίρεση του χώρους της δυτικής πτέρυγας του κτηρίου. Η χρονολόγηση των ευρημάτων δεν φαίνεται να ξεπερνά το α τέταρτο του 3 ου π.χ. αιώνα. Κάτω από το στρώμα της στέγης εντοπίστηκαν σποραδικά τμήματα δαπέδων από πατημένο πηλόχωμα, βοτσαλωτά και δάπεδο με στρωμένες πλίνθους (φωτ.33 36). Τα υψόμετρα των δαπέδων παρουσιάζουν ανάλογη κλίση με αυτήν του στρώματος καταστροφής. Μετά τον ορίζοντα χρήσης του κτηρίου εντοπίζεται το στρώμα 2 που χαρακτηρίζεται από καστενέρυθρο χώμα, πηλώδη σύσταση και σχετική καθαρότητα. Κατά τόπους περιέχει μικρούς λίθους και είναι αρκετά συμπαγές και σκληρό. Απαντά σε όλη την έκταση του ανατολικού τομέα εκτός από τη

Σελίδα 19 νότια πτέρυγα του κτηρίου. Είναι το στρώμα θεμελίωσης των τοίχων στα βόρεια, ανατολικά και δυτικά. Στα νότια όπου δεν εντοπίζεται, οι τοίχοι θεμελιώνονται στο φυσικό κροκαλοπαγές στρώμα. Λιγοστή κεραμική και χάλκινα νομίσματων των Φιλίππου Β και Αλεξάνδρου Γ συμπληρώνουν την εικόνα. Ένα δεύτερο στρώμα καταστροφής που αφορά περιορισμένης έκτασης κατασκευές, αποκαλύφθηκε κάτω από το στρώμα 2 (φωτ.37). Εμφανίζει σποραδικές συγκεντρώσεις σε όλο το χώρο ενώ τα μοναδικά οικοδομικά που απέδωσε περιορίζονται στα βόρεια (εστία, ορθογώνια κατασκευή, διάδρομος πλίνθων). Δε βρέθηκαν τοίχοι που να ταυτίζονται με το στρώμα αυτό ενώ η μεγάλη ποσότητα κεραμικής που απέδωσε δεν έχει μελετηθεί. Ο ορίζοντας χρήσης αυτής της φάσης ετοπίστηκε σε λίγα σημεία και κάτω από τα θεμέλια του κτηρίου. Πρόκειται για επιφάνεια στρωμένη από αδρό χαλίκι σε ύψος 10,35μ.(φωτ.38) Η ανασκαφή δεν συνεχίστηκε βαθύτερα. Κατασκευή και λειτουργία των χώρων Το ανατολικό κτήριο διαμορφώνει κάτοψη αρχαιοελληνικής οικίας με εσωτερική υπαίθρια αυλή και περιστύλιο (φωτ.39). Αναπτύσσεται στο άξονα Α Δ καταλαμβάνοντας συνολική έκταση 924τ.μ. Οι εξωτερικές του διαστάσεις είναι 28,00Χ33,00μ. Περιμετρικά της αυλής (δι) διατάσσονται 18 κλειστοί στεγασμένοι χώροιδωμάτια (αι αxviii) και δύο επιμήκεις χώροι διάδρομοι( γι,ιι ). Στη ΒΔ πλευρά σώζονται αποσπασματικά δύο ακόμη χώροι αδιευκρίνιστης κάτοψης (ηι,ιι). Στεγασμένοι ημιυπαίθριοι χώροι στοές αναπτύσσονται γύρω από την αυλή (ζι) αλλά και εξωτερικά της οικίας προς τα βόρεια (ει). Οι τοίχοι σώζουν το θεμέλιο και κατά τόπους το κατώτερο τμήμα της ανωδομής από αργούς και ημικατεργασμένους λίθους με συνδετικό υλικό πηλόχωμα. Σε πολλές περιπτώσεις στο εσωτερικό των δωματίων διαμορφώνεται προεξοχή πλάτους περίπου 0,10μ.στην κατώτερη σειρά θεμελίωσης (φωτ.40). Πιθανότατα πρόκειται για «δόντι» θεμελίωσης. Σποραδικά στους αρμούς της λιθοδομής παρεμβάλλονται θραύσματα κεραμίδων ως δομικό υλικό. Η ανωδομή του ήταν πλίνθινη, όπως αποδεικνύεται από το πλήθος των ακέραιων και διαλυμένων πλιθιών που βρέθηκαν στις επιχώσεις του κτηρίου. Ένα μοναδικό βρέθηκε στη θέση του, στον ανατολικό τοίχο του υπογείου, ορίζοντας την πρώτη σείρα της πλινθοδομής. Σε δύο σημεία του νότιου και του ανατολικού εσωτερικού τοίχου και κοντά στην κεντρική είσοδο, διαμορφώνονται ορθογώνιες εσοχές από την πρώτη σειρά της λιθοδομής.

Σελίδα 20 Αυλή δι και στοές ζι Ο εσωτερικός κενός χώρος του κτηρίου είναι ορθογωνίου σχήματος με τη μακρά πλευρά του στον άξονα Α Δ και καλύπτει έκταση 300τ.μ.Οι διαστάσεις του είναι 18,00 Χ16,00μ. Ο ορίζοντας χρήσης εντοπίστηκε σε μέγιστο ύψος 10,54μ.στα ΒΑ και 10,60μ. στα ΝΔ και ελάχιστο 10,47μ. στα ΝΑ ακολουθώντας τη φυσική κλίση του εδάφους και παρέχοντας δρόμο διαφυγής στα όμβρια ύδατα. Καλύπτονταν από πυκνό στρώμα καταστροφής που αποκαλύφθηκε σε ζώνες πλάτους 3,00μ. περιμετρικά του κεντρικού πυρήνα του χώρου, στον οποίο εντοπίστηκαν μόνο σποραδικά θραύσματα κεραμίδων (φωτ.29). Η διάταξη και το πλάτος του στρώματος πιστοποιούν τη στέγαση περιμετρικά της αυλής με στοές (φωτ.44). Δεν βρέθηκαν πεσσοί ή κίονες και πρέπει να φανταστούμε ένα περιστύλιο διαμορφωμένο με ξύλινα υποστηλώματα. Το δάπεδο του αύλειου αλλά και των στεγασμένων χώρων ήταν κατασκευασμένο από πατημένο πηλόχωμα και στρωμένα μικρά βότσαλα. Τοποθετημένοι μέσα στο δάπεδο βρέθηκαν δύο οξυπύθμενοι πίθοι (Π22 και25) και ένας πιθαμφορέας (Π23). Ο ένας πίθος βρίσκεται στην αυλή (φωτ.61) στα όρια της με τη δυτική στοά, ενώ τα άλλα δύο αγγεία βρίσκονται καλά προστατευμένα, το ένα στη ΒΑ γωνία των στοών και το άλλο στη νότια στοά. Πολυάριθμα ήταν τα ευρήματα και η κεραμική που συγκεντρώθηκαν κυρίως από τους στεγασμένους χώρους. Θραύσματα σκευών, όστρακα αμφορέων, χυτροειδών και μεταφορικών αγγείων συνθέτουν την ομάδα της αβαφούς κεραμικής ενώ η μελαμβαφής κεραμική είναι λιγότερη και αντιπροσωπεύεται από τους γνωστούς τύπους. Διάσπαρτος ο χώρος από μεταλλικά και πήλινα μικροευρήματα, παρουσιάζει ενδιαφέρουσες στγκεντρώσεις. Στη βόρεια και τη νότια στοά κυριαρχούν σιδερένια εργαλεία, κυρίως εγχειρίδια και άλλα, ενώ στην ανατολική βρέθηκαν μάζες και σκωρίες σιδήρου και μάζες μολύβδου. Μία πρόχειρη εξέταση στις μάζες σιδήρου από εργαστήριο του Δημόκριτου, τις ταύτισε με προϊόν εργαστηριακής χρήσης στο στάδιο του melting. Τα σιδερένια καρφιά, όπως είναι φυσικό κυριαρχούν στο χώρο. Ιδιαίτερα μεγάλη συγκέντρωση από δισκόμορφα και με μεγάλη πεπλατυσμένη κεφαλή καρφιά, βρέθηκε στο ανατολικό τμήμα της νότιας στοάς. Πρόσβαση σε άλλους χώρους : Ελεύθερη πρόσβαση στις ημιυπαίθριες στοές περιμετρικά της αυλής και μέσω αυτών με τα τρία τουλάχιστον δωμάτια της Β. πτέρυγας της οικίας (αι, αιι, αχvιιι), το αχv στα νότια της Δ. πτέρυγας και μέσω των διαδρόμων γι και γιι με όλα τα δωμάτια της νότια πτέρυγας (αvιιι αχιι), την κεντρική είσοδο της οικίας και τον εξωτερικό χώρο στα νότια της οικίας. Διάδρομος γι και γιι Η είσοδος στην αυλή γίνεται μέσω στενού διαδρόμου (γιι), που βρέθηκε στη ΝΑ πλευρά της οικίας. Έχει πλάτος 1,00μ. και σωζόμενο μήκος 5,00μ. Έχει άνοιγμα προς την αυλή αλλά επικοινωνεί άμεσα και με έναν δεύτερο επιμήκη

Σελίδα 21 διάδρομο(γι), που αναπτύσσεται κατά μήκος των δωματίων της νότιας πτέρυγας της οικίας (φωτ.43). Το στρώμα καταστροφής του διαδρόμου γιι ήταν αραιό και δεν σώθηκε δάπεδο. Κατά μήκος του, βρέθηκε αγωγός απορροής υδάτων, κατασκευασμένος από κάθετα τοποθετημένα θραύσματα κεραμίδων (φωτ.57). Πυθμένας του είναι το φυσικό στρώμα, ενώ η κάλυψη του δεν βρέθηκε. Εκτείνεται από την αυλή προς το εξωτερικό της οικίας και στις απολήξεις του διαμορφώνει ευρύστομο άνοιγμα. Ο διάδρομος γι έχει μήκος 17,00μ. και πλάτος 2,00μ. Καλύπτονταν από πυκνότερο στρώμα καταστροφής που διαφύλαξε επιφάνεια με βοτσαλωτό δάπεδο στο δυτικό τμήμα του χώρου και σε ύψος 10,55μ. Ορίζεται από δύο τοίχους με συνεχόμενα ανοίγματα προς όλα τα νότια δωμάτια και προς τη νότια στοά της αυλής. Η κεραμική που συγκεντρώθηκε αφορά σχεδόν αποκλειστικά μεταφορικά και χυτροειδή αγγεία ενώ αρκετά σιδερένια εργαλεία, πήλινα και μολύβδινα μικροαντικείμενα δίνουν την εικόνα χώρου εργασίας. Νότια πτέρυγα δωματίων Στη νότια πτέρυγα του κτηρίου σώζονται επτά δωμάτια τα περισσότερα μικρών διαστάσεων (αvιii αxiv). Το εμβαδόν τους ποικίλει από 9,00τ.μ. έως 15,00τ.μ.Σώθηκαν σε κακή κατάσταση και ο νότιος εξωτερικός τοίχος τους είναι κατεστραμμένος στο δυτικό τμήμα του ενώ δεν βρέθηκε καθόλου προς τα ανατολικά. Σποραδικά σώθηκε και το στρώμα καταστροφής τους, ενώ βοτσαλωτό δάπεδο σώθηκε στη ΝΔ γωνία του δωματίου αχ σε ύψος 10,56μ. (φωτ.41). Πάνω του εδράζεται μικρό τοιχίο με κατεύθυνση Δ Α που περιορίζει την έκταση του δωματίου και είναι δηλωτικό μεταγενέστερων επεμβάσεων στο κτήριο (φωτ.42). Υπολείμματα δαπέδου βρέθηκαν και στη ΒΔ γωνία του δωματίου αχιιι, σε ύψος 10,35μ. Τα πέντε δωμάτια που αναπτύσσονται δυτικά του θυραίου ανοίγματος είναι σε άμεση επικοινωνία μεταξύ τους αλλά και με την αυλή, πράγμα που δεν συμβαίνει με τα δύο προς τα ανατολικά. Το χαμηλό σωζόμενο ύψος των τοίχων δεν μας επιτρέπει να αποκλείσουμε πιθανό άνοιγμα προς τα βορειότερα δωμάτια. Το περιεχόμενο των δωματίων αφορά αγγεία μεταφοράς, χυτροειδή και μαγειρικά και αρκετά μελαμβαφή επιτραπέζια. Λιγότερα μεταλλικά μικροευρήματα και κάποια διάσπαρτα νομίσματα, κυρίως στο δωμάτιο αχ. Το περιεχόμενο τους αλλά και η κοντινή απόσταση στην οποία βρέθηκαν μαγειρική εστία και κτιστό πηγάδι δίνουν την εικόνα χώρων καθημερινής διαβίωσης και εργασίας.

Σελίδα 22 Το πηγάδι Η εστία βρέθηκε ΝΑ του δωματίου αχι. Είναι πεταλόσχημου σχήματος με αμιγώς πηλόκτιστα τοιχώματα (φωτ.64). Στο εσωτερικό της βρέθηκε στάχτη και σε επαφή με το βόρειο άκρο του πετάλου εντοπίστηκε πλακαρός λίθος. Το πλάτος της κατασκευής ορίζεται στα Α από δύο μικρούς ξύλινους πασσάλους. Το πηγάδι, εσωτερικής διαμέτρου 1,00 μ, εντοπίστηκε εξωτερικά του δωματίου αχ και σε επαφή με το νότιο τοίχο του (φωτ.62). Σώζεται κάτω από το επίπεδο θεμελίωσης του τοίχου και κατασκευάζεται σε λάκκο βάθους 6,00 μ. που ανοίγεται στο φυσικό στρώμα. Διαμορφώνει μόνο εσωτερικό μέτωπο από ασύνδετους αργούς και κροκαλοπαγείς λίθους, ενώ το συνολικό πλάτος του λάκκου( 3,00 μ) γεμίζεται με υλικό του αλλουβιακού στρώματος (φωτ.63). Θραύσματα πίθων, τεράστια ποσότητα κεραμικής μεγάλης τυπολογίας, μικροευρήματα και νομίσματα που καλύπτουν όλο το φάσμα ζωής του συγκροτήματος βρέθηκαν στο εσωτερικό του και δηλώνουν τη χρήση του πηγαδιού ως απορριματικός λάκκος.η επιφάνειά του καλύπτονταν από εκτεταμένο στρώμα καταστροφής με έντονη κατωφέρεια, υλικό του οποίου εισχώρησε σε βάθος περίπου 1,00 μ στο εσωτερικό του πηγαδιού. Η υποχώρηση του τοίχου προς τα νότια οφείλεται στη θεμελίωσή του κοντά στα χαλαρά χώματα του λάκκου του πηγαδιού. Δυτική πτέρυγα δωματίων Στη δυτική πτέρυγα της οικίας αναπτύσσονται τέσσερις χώροι (αιv αvii). Οι δύο στα βόρεια είναι ορθογώνιας κάτοψης με μικρό εμβαδόν 9,00τ.μ. και 5,50τ.μ. αντίστοιχα. Τμήματα του βόρειου και του δυτικού τοίχου του α ΙV είναι κατεστραμμένα από το σύγχρονο αγωγό ύδρευσης. Τα δύο νότια δωμάτια έχουν επιμήκη ορθογώνια κάτοψη και ίδιο έμβαδόν, 15,00τ.μ.

Σελίδα 23 Οι τοίχοι σώζουν 0,30μ. της λιθοδομής τους και εντοπίστηκε μόνο ένα θυραίο άνοιγμα στα δυτικά του δωματίου αvii. Διαμορφώνεται από την πρώτη σειρά λίθων του θεμελίου με πλάτος 0,80μ. και οδηγεί στον ανατολικό διάδρομο του πιθεώνα, όπου και βρέθηκε λίθινο κατώφλι. Στους υπόλοιπους χώρους δεν εντοπίστηκε είσοδος που να εξυπηρετεί την μεταξύ τους επικοινωνία ή να παρέχει πρόσβαση στην αυλή. Καλύπτονταν από στρώμα καταστροφής, πυκνό στα βόρεια και πολύ σποραδικό στα δύο νότια δωμάτια και δεν ετοπίστηκαν δάπεδα. Στο δωμάτιο αιv και σε επαφή με το νότιο τοίχο του, βρέθηκαν θραύσματα από πιθοειδές αγγείο με επίπεδη βάση (Π 33), ενώ στη ΒΔ γωνία του αvii εντοπίστηκε βαθύς λάκκος με λίγα θραύσματα κεραμίδων. Τα ευρήματα των δωματίων περιορίζονται σε λιγοστά σιδερένια καρφιά, μολύβδινους συνδέσμους και θαύσματα πίθων. Η κεραμική είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Εκτός από την είσοδο λοιπόν, και η χαρακτηριστική ένδεια ευρημάτων συνδέει τη δυτική πτέρυγα της οικίας με τον πιθεώνα. Ανατολική πτέρυγα δωματίων Την έκταση της ανατολικής πτέρυγας καταλαμβάνουν δύο χώροι (αxvαxvi). Το νότιο δωμάτιο έχει ορθογώνια κάτοψη και εμβαδόν 25,00τ.μ.Καλύπτονταν από αραιό στρώμα καταστροφής και δεν ετοπίστηκε δάπεδο. Θυραίο άνοιγμα πλάτους 1,00μ. που διαμοφώνεται από την πρώτη σειρά της λιθοδομής, οδηγεί προς την αυλή. Στη ΝΑ γωνία του βρέθηκε μεγάλος οξυπύθμενος πίθος (Π 28) με έντονα ίχνη καύσης στο εσωτερικό του (φωτ.60). Η κεραμική που συγκεντρώθηκε αφορά αβαφή οικιακής χρήσης αγγεία. Το βόρειο δωμάτιο έχει επιμήκη ορθογώνια κάτοψη, με εμβαδόν 50,00τ.μ. Σώζει μέρος της ανωδομής του ορόφου και υπόγειο χώρο ύψους 2,50μ. Οι τοίχοι του υπογείου έχουν πλάτος 1,00μ.και είναι κατασκευασμένοι από ημικατεργασμένους λίθους μεγάλου μεγέθους (σχ.9). Σε βάθος περίπου 9,00μ. αποκαλύφθηκε μία πραγματικά εντυπωσιακή εικόνα. Το χώμα έγινε «εκτυφλωτικά» κόκκινο και καθαρό, ενώ μόνο στο βόρειο τμήμα το υπέδαφος ακούγονταν κούφιο.καθαρίζοντας προσεκτικά το χώρο με λεπτά εργαλεία, ένας υπόκωφος ήχος γίνονταν όλο και πιό έντονος. Το μυστικό του χώρου άρχισε να αποκαλύπτεται σταδιακά από τη ΝΔ γωνία του βόρειου τμήματος του υπογείου. Αρχικά φάνηκαν δύο σειρές πλιθιών πεσμένες κατά πλάτος του χώρου. Πέρνωντας τις δύο αυτές σειρές ως οδηγούς, συνεχίσαμε το καθάρισμα ώσπου αποκαλύφθηκαν τελικά δεκαπέντε σειρές πλιθιών μήκους 4,00μ. η καθεμιά (φωτ.46). Τα πλιθιά ήταν πεσμένα με κατεύθυνση από βόρεια προς νότια. Την πορεία τους σταμάτησε η μεσοτοιχία του υπογείου. Την αποκάλυψη της μεσοτοιχίας ακολούθησε άμεση στερέωση των πλιθιών από συντηρητές. (φωτ.45). Πάνω στα πεσμένα πλιθιά βρέθηκε πεσμένο με το χείλος προς τα κάτω, το άνω μέρος του σώματος πίθου (Π 29). Από τον τρόπο της πτώσης φαίνεται ότι βρισκόταν τοποθετημένο μάλλον σε όροφο και όχι στο υπόγειο του χώρου.

Σελίδα 24 Πρέπει επίσης να αναφέρουμε την μεγάλη πυκνότητα θραυσμάτων δόρωσης που βρέθηκαν πάνω στις σειρές των πλιθιών και μας κάνουν να πιστεύουμε πως πρόκειται για τις άνω σειρές της πλινθοδομής, εκεί που πατούσε η στέγη, μαζί με την οποία προφανώς και θα έπεσε. Η ανασκαφή του χώρου συνεχίστηκε μόνο στη ΒΔ γωνία όπου δε βρέθηκαν πλιθιά, καθώς και στο άνοιγμα στα ΒΑ που είχε ήδη αποκαλυφθεί από ψηλά, λιθοσωρός με έντονη κλίση από Α Δ. Στη ΒΔ γωνία βρέθηκε μικρός δόμος από λευκό και λεπτόκοκκο μάρμαρο (φωτ.46) άγνωστης χρήσης. Ο λιθοσωρός στα Α κατεβαίνει σε βάθος, σχεδόν μέχρι το δάπεδο του χώρου και καλύπτει πλάτος μεγαλύτερο από 2,00μ. Υποθέτουμε πως προέκυψε από την καταστροφή της λιθοδομής στη ΒΑ πλευρά του, που άφησε κενό 4,00 μ. περίπου. Στο σημείο αυτό ίσως υπήρχε το θυραίο άνοιγμα που δεν εντοπίστηκε σε κανένα άλλο σημείο των καλά σωζόμενων τοίχων. Η εύρεση χάλκινης εφηλίδας σε εξαιρετικά καλή κατάσταση ενισχύει την άποψη. Ένα παχύ στρώμα έντονης καύσης και θραύσματα καμμένων κεραμίδων σκέπαζαν τη φυσική λεπτόκοκκη και πρασινωπή άμμο, που αποτελούσε το δάπεδο του χώρου. Λίγοι διάσπαρτοι ασβεστόλιθοι, διαβρωμένοι από την υγρασία, βοηθούσαν στην σταθερότητα του δαπέδου.

Σελίδα 25 Στο στρώμα της καύσης είχαμε την τύχη να διακρίνουμε τα απομεινάρια δύο δοκών της ξυλότυπης στέγης, με μέγιστο πλάτος 0,25 μ (φωτ.54). Αυτό σε συνδυασμό με τα καμμένα κεραμίδια, μας κάνει να πιστεύουμε ότι η πτώση της στέγης οφείλεται πιθανότατα σε πυρκαγιά. Αρκετά ήταν τα ευρήματα του χώρου. Βρέθηκαν θραύσματα δύο τουλάχιστον πίθων(π 30,31) διασκορπισμένα σε όλο το πλάτος του. Ο πίθος 30 μάλιστα είναι όμοιος με τον πίθο 29 που βρέθηκε στο βόρειο τμήμα του υπογείου και είναι επίσης πεσμένος με το χείλος προς τα κάτω. Μετά την αφαίρεσή του διαπιστώσαμε ότι φέρει εγχάρακτα σύμβολα ΚΕ ΚΟΕ, ενώ στον λαιμό του έχει διαμπερή οπή, μέσα στην οποία διακρίνεται μολύβδινος σωλήνας. Η ποσότητα της αβαφούς και της μελαμβαφούς κεραμικής είναι εξαιρετικά μεγάλη, ενώ βρέθηκαν και τρία ακέραια αγγεία, μία μελαμβαφής πυξίδα αλατιέρα, μία αβαφής χους και ένας μόνωτος αρυτήρας μικρού μεγέθους. Η βοτανολογική ανάλυση των επιχώσεων μας έδωσε μεγάλη ποσότητα από ελαιοπυρήνες, σπόρους, γίγαρτα σταφυλιών και μάλιστα το σπάνιο όσο και γοητευτικό εύρημα μιας ακέραια σωζόμενης ρόγας σταφυλιού. Πολυάριθμα και ποικίλα ήταν τα μικροευρήματα που απέδωσε η ανασκαφή του χώρου, που αντιπροσωπεύονται κυρίως από σιδερένια καρφιά στέγης και καρφιά με οριζόντια τριγωνική κεφαλή, τα οποία ίσως προέρχονται από δοκούς ξύλινου δαπέδου. Βρέθηκαν επίσης σιδερένια εγχειρίδια και εργαλεία διαφόρων τύπων, ανάμεσα στα οποία κάποια δρεπανόσχημα και λογχοειδή. Αξιοσημείωτο και άριστα σωζόμενο εύρημα ένα σιδερένιο δικέλι που βρέθηκε στο δάπεδο του υπογείου, τοποθετημένο στη ΝΔ γωνία του χώρου (φωτ.55).