Πρόλογος Πρόλογος τέταρτης έκδοσης Ευχαριστίες xi xiii xv Κεφάλαιο 1 Βασικές αρχές 1 Εισαγωγή 1 Δομή του ατόμου 1 Κινήσεις στο άτομο 2 Ενεργοί πυρήνες στον μαγνητικό συντονισμό (ΜΣ) 4 Ο πυρήνας του υδρογόνου 4 Ευθυγράμμιση (alignment) 5 Μετάπτωση (precession) 8 Η εξίσωση Larmor 9 Συντονισμός (resonance) 11 Το σήμα στον μαγνητικό συντονισμό (ΜΣ) 15 Το σήμα ελεύθερης απόσβεσης επαγωγής (free induction decay, FID) 16 Αποδιέγερση (relaxation) 16 Τ1 αποκατάσταση (T1 recovery) 16 Τ2 απόσβεση (T2 decay) 16 Χρονικές παράμετροι των RF παλμών (ραδιοπαλμών) 19 Κεφάλαιο 2 Προσανατολισμός/βαρύτητα και αντίθεση εικόνας 21 Εισαγωγή 21 Αντίθεση εικόνας (contrast) 21 Μηχανισμοί αντίθεσης 22 Αποδιέγερση (relaxation) σε διάφορους ιστούς 23 Τ1 αντίθεση (contrast) 26 Αντίθεση Τ2 27 Αντίθεση πυκνότητας πρωτονίων 27 Προσανατολισμός/βαρύτητα (weighting) 29 Τ2* απόσβεση 34 Εισαγωγή στις ακολουθίες παλμών 35
Κεφάλαιο 3 Κωδικοποίηση και διαμόρφωση εικόνας 59 vi Κωδικοποίηση 59 Εισαγωγή 59 Βαθμιδωτά πεδία (gradients) 60 Επιλογή τομής 63 Κωδικοποίηση συχνότητας (frequency encoding) 67 Κωδικοποίηση φάσης (phase encoding) 69 Δειγματοληψία (sampling) 73 Συλλογή δεδομένων και δημιουργία εικόνας 79 Εισαγωγή 79 Περιγραφή του Κ χώρου 80 Η πλήρωση του Κ χώρου 80 Ταχύς μετασχηματισμός Fourier (fast Fourier transform, FFT) 86 Σημαντικά στοιχεία για τον Κ χώρο 90 Σάρωση του Κ χώρου και βαθμιδωτά πεδία 96 Επιλογή τρόπων πλήρωσης του Κ χώρου 98 Τρόποι λήψης 101 Κεφάλαιο 4 Παράμετροι και συσχετισμοί 104 Εισαγωγή 104 Λόγος σήματος προς θόρυβο (signal to noise ratio, SNR) 105 Λόγος αντίθεσης προς θόρυβο (contrast to noise ratio, CNR) 124 Χωρική διακριτική ικανότητα (spatial resolution) 127 Χρόνος εξέτασης (scan time) 132 Συσχετισμοί 135 Καθορισμός παραμέτρων 135 Απεικόνιση όγκου 138 Κεφάλαιο 5 Ακολουθίες παλμών 141 Εισαγωγή 141 Ακολουθίες παλμών spin echo 142 Συμβατική ηχώ spin (conventional spin echo) 142 Ταχεία ή υπερταχεία spin echo (fast ή turbo spin echo) 143 Ανάκτηση αναστροφής- (inversion recovery) 153 Ταχεία ανάκτηση αναστροφής- (fast inversion recovery) 159 STIR (short tau inversion recovery) 160 FLAIR (fluid attenuated inversion recovery) 161 Προπαρασκευαστικές ακολουθίες ανάκτησης αναστροφής (IR prep sequences) 162 Ακολουθίες παλμών βαθμιδωτής ηχούς 165 Συμβατική ακολουθία βαθμιδωτής ηχούς 165
Σταθερά κατάσταση και δημιουργία ηχούς (the steady state and echo formation) 166 Σύμφωνη βαθμιδωτή ηχώ (coherent gradient echo) 171 Ασύμφωνη βαθμιδωτή ηχώ [incoherent gradient echo (spoiled)] 174 Ελεύθερη μετάπτωση σταθεράς κατάστασης [steady state free precession (SSFP)] 177 Εξισορροπημένη βαθμιδωτή ηχώ (balanced gradient echo) 181 Ταχεία βαθμιδωτή ηχώ (fast gradient echo) 187 Τεχνικές απεικόνισης με απλή διέγερση (single shot imaging techniques) 188 Τεχνικές παράλληλης απεικόνισης 196 vii Κεφάλαιο 6 Φαινόμενα ροής 200 Εισαγωγή 200 Μηχανισμοί ροής 200 Φαινόμενα ροής 202 Φαινόμενο time of flight 202 Φαινόμενο εισόδου στην τομή (entry slice phenomenon) 204 Απώλεια φάσης εντός του voxel (intra-voxel dephasing) 208 Αντιστάθμιση των φαινομένων ροής 208 Εισαγωγή 208 Επαναφορά των άρτιων αντηχήσεων σε φάση (even echo rephasing) 209 Επαναφορά της μαγνητικής ροπής σε φάση με τη χρήση βαθμιδωτών πεδίων (μηδενισμός) [gradient moment rephasing (nulling)] 209 Χωρικός προ-κορεσμός (spatial pre-saturation) 212 Κεφάλαιο 7 Τεχνικά σφάλματα (artefacts) και η αντιστάθμισή τους 227 Εισαγωγή 227 Λανθασμένη καταχώριση φάσης (phase mismapping) 227 Φαινόμενο αναδίπλωσης (aliasing or wrap around) 236 Σφάλμα χημικής μετατόπισης 245 Σφάλμα εκτός φάσης λανθασμένη χημική καταχώριση (οut of phase artefact chemical misregistration) 246 Τεχνικό σφάλμα «ακρωτηριασμού» (truncation artefact) 251 Τεχνικό σφάλμα μαγνητικής επιδεκτικότητας 252 Διασταυρούμενη διέγερση (cross excitation) και διαρροή (cross talk) 254 Τεχνικό σφάλμα δίκην φερμουάρ (zipper artefact) 257 Τεχνικό σφάλμα σκίασης (shading artefact) 258 Σφάλμα Moiré 258 Φαινόμενο μαγικής γωνίας (magic angle) 259
Κεφάλαιο 8 Απεικόνιση της καρδιάς και των αγγείων 263 viii Εισαγωγή 263 Συμβατικές τεχνικές ΜΤ για την απεικόνιση αγγείων 264 Μαγνητική αγγειογραφία (magnetic resonance angiography, MRA) 272 MT καρδιάς 292 Καρδιακός συγχρονισμός (cardiac gating) 294 Περιφερικός συγχρονισμός (peripheral gating) 302 Ψευδο-συγχρονισμός (pseudo-gating) 303 Πολυφασική (multi-phase) καρδιακή απεικόνιση 304 Κινηματογράφηση (ciné) 304 Χωρική εναρμόνιση της μαγνήτισης (spatial modulation of magnetization, SPAMM) 308 Κεφάλαιο 9 Εγκατάσταση και χρήση τεχνικού εξοπλισμού 310 Εισαγωγή 310 Μαγνήτιση 312 Μόνιμοι μαγνήτες 315 Ηλεκτρομαγνήτες 317 Υπεραγώγιμοι ηλεκτρομαγνήτες 320 Περιφερικά πεδία (fringe fields) 323 Πηνία εξάλειψης ανομοιογένειας (shim coils) 325 Βαθμιδωτά πηνία 326 Ραδιοσυχνότητα (radio frequency) 333 Σύστημα μεταφοράς ασθενούς 340 Υπολογιστικά συστήματα μαγνητικού συντονισμού και σύνδεση με τον χρήστη 341 Κεφάλαιο 10 Θέματα ασφαλείας στη μαγνητική τομογραφία 344 Εισαγωγή 344 Κρατικές οδηγίες 345 Ορολογία (ασφαλείας) 346 Εξοπλισμός και θέματα που αφορούν στο μαγνητικό πεδίο 348 Πεδία ραδιοσυχνοτήτων 349 Μαγνητικά βαθμιδωτά πεδία 352 Το κύριο μαγνητικό πεδίο 355 Βλήματα 359 Θέματα τοποθέτησης 359 Ζώνες στις εγκαταστάσεις του μαγνητικού τομογράφου 362 Εκπαίδευση στην ασφάλεια 364 Προστασία του γενικού κοινού από το περιφερειακό πεδίο 364
Εμφυτεύματα και προθέματα 365 Συσκευές και οθόνες παρακολούθησης (monitors) στη ΜΤ 371 Βηματοδότες 371 Ιδιαιτερότητες ασθενών 372 Πολιτική ασφαλείας 374 Συμβουλές ασφαλείας 374 Βιβλιογραφία 375 ix Κεφάλαιο 11 Σκιαγραφικά μέσα στη ΜΤ 376 Εισαγωγή 376 Μηχανισμός δράσης του σκιαγραφικού μέσου 377 Μοριακή ανατροπή 379 Αλληλεπίδραση διπόλου-διπόλου 380 Μαγνητική επιδεκτικότητα 380 Χαλαρότητα (αποδιέγερση) 382 Ασφάλεια γαδολινίου 384 Άλλοι σκιαγραφικοί παράγοντες 387 Σύγχρονες εφαρμογές σκιαγραφικών παραγόντων γαδολινίου 390 Συμπεράσματα 397 Κεφάλαιο 12 Τεχνικές λειτουργικής απεικόνισης 400 Εισαγωγή 400 Απεικόνιση με τεχνική διάχυσης (diffusion weighted imaging - DWI) 401 Τεχνική ιστικής αιμάτωσης (perfusion) 406 Απεικόνιση με τεχνική μαγνητικής επιδεκτικότητας (susceptibility weighting - SWI) 408 Λειτουργική απεικόνιση (functional imaging - fmri) 408 Επεμβατικές τεχνικές στη μαγνητική τομογραφία 410 Μαγνητική φασματοσκοπία (MR Spectroscopy, MRS) 412 Ολόσωμη απεικόνιση 415 Μαγνητική μικροσκοπία (magnetic microscopy, MRM) 416 Γλωσσάρι 417 Ευρετήριο 433