Η συμβολή της μαγνητικής φασματοσκοπίας

Transcript

1 Η συμβολή της μαγνητικής φασματοσκοπίας στην διάγνωση άτυπων μηνιγγιωμάτων Ζήκου Αναστασία, Μούκα Βασιλική, Γκόγκος Βασίλειος, Αστρακάς Λουκάς, Αργυροπούλου Ι. Μαρία. Εργαστήριο Κλινικής Ακτινολογίας και Απεικόνισης, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο και Ιατρική Σχολή Ιωαννίνων

2 Σκοπός Το μηνιγγίωμα αποτελεί το συχνότερο όγκο του κεντρικού νευρικού συστήματος. H πλειοψηφία των μηνιγγιωμάτων έχει τυπική εικόνα, εντούτοις άτυπα μηνιγγιώματα ή όγκοι που μιμούνται τα χαρακτηριστικά τους αποτελούν διαγνωστική πρόκληση για τον ακτινολόγο. Σκοπός είναι να παρουσιάσουμε τη συμβολή της μαγνητικής φασματοσκοπίας στις περιπτώσεις αυτές.

3 Υλικό και μέθοδος Παρουσιάζουμε δύο περιπτώσεις, η πρώτη ενός ευμεγέθους ενδοκοιλιακού όγκου, με εντόπιση στο τρίγωνο της αριστερής πλάγιας κοιλίας (Εικ.1) και η δεύτερη μιας εξεργασίας δεξιά βρεγματικά που επεκτείνεται και αριστερά της μέσης γραμμής διηθώντας το παρακείμενο εγκεφαλικό παρέγχυμα και τον άνω οβελιαίο κόλπο(εικ.2). Σε μαγνητικό τομογράφο 1,5 Tesla, εκτός από τις κλασσικές ακολουθίες εγκεφάλου, πραγματοποιήθηκε στο επίπεδο της βλάβης φασματοσκοπία με μονήρες ογκοστοιχείο (2 x 2 x 2 ) cm και βραχύ ΤΕ (23ms).

4 Aποτελέσματα Η μαγνητική φασματοσκοπία ανέδειξε την παρουσία αλανίνης ως διπλέτα στα 1,3 ppm και 1,5 ppm, χαμηλό έπαρμα κρεατίνης, απουσία ΝΑΑ και υψηλό έπαρμα γλουταθειόνης στα 3,7 ppm. Ο συνδυασμός της παρουσίας των μεταβολιτών της αλανίνης και της γλουταθειόνης και των λόγων αυτών προς την κρεατίνη (υψηλοί λόγοι αλανίνης προς κρεατίνη και γλουταθειόνης προς κρεατίνη) αποτελεί χαρακτηριστικό εύρημα των μηνιγγιωμάτων. H διάγνωση επιβεβαιώθηκε με την ιστολογική εξέταση.

5 FLAIR Εικ.1 : T2 και Τ1-Gd ακολουθίες σε εγκάρσιο επίπεδο. Παρατηρείται ευμεγέθης ενδοκοιλιακός όγκος, στο τρίγωνο της αριστερής πλάγιας κοιλίας (βέλη). Ο όγκος εμπλουτίζεται ετερογενώς και φέρει κυστικές εκφυλίσεις (κυρτά βέλη)

6 Εικ.2 : Η μαγνητική φασματοσκοπία ανέδειξε την παρουσία Ala ως διπλέτα στα 1,3 ppm και 1,5 ppm, χαμηλό έπαρμα κρεατίνης, απουσία ΝΑΑ και υψηλό έπαρμα Gth στα 3,7 ppm.

7 α γ β δ Εικ.3 : T2 (α) και Τ1-Gd (β) ακολουθίες σε εγκάρσιο επίπεδο. Παρατηρείται εξεργασία δεξιά βρεγματικά που επεκτείνεται και αριστερά της μέσης γραμμής (βέλη) διηθώντας το παρακείμενο εγκεφαλικό παρέγχυμα (κυρτά βέλη) και τον άνω οβελιαίο κόλπο (κεφαλές βελών). Διάχυτος σκληρομηνιγγικός εμπλουτισμός και τεχνικά σφάλματα μαγνητικής επιδεκτικότητας από βαλβίδα παροχέτευσης (σταυρωτά βέλη). Επιπλέον παρατηρείται περιορισμός της διάχυσης (γ) και αυξημένη αιμάτωση (δ).

8 Gth Ala Εικ.4 : Η μαγνητική φασματοσκοπία ανέδειξε την παρουσία Ala στα 1,3 ppm και 1,5 ppm, απουσία ΝΑΑ και υψηλό έπαρμα Gth στα 3,7 ppm

9 Συζήτηση- Συμπεράσματα Τα τελευταία χρόνια η συμβολή της μαγνητικής φασματοσκοπίας στην προεγχειρητική εκτίμηση των ενδοκρανιακών όγκων είναι σημαντική. Σαν ειδικός δείκτης των μηνιγγιωμάτων έχει περιγραφεί το έπαρμα της αλανίνης (Ala) αλλά έχει παρατηρηθεί και σε άλλους όγκους. Το έπαρμα όμως της γλουταθειόνης (Gth) στα 3.7 ppm είναι ακόμη πιο ειδικός δείκτης διότι είναι υψηλότερο στα μηνιγγιώματα συγκριτικά με τα αστροκυττώματα δευτέρου βαθμού. Ο συνδυασμός λοιπόν των υψηλών επαρμάτων της αλανίνης και της γλουταθειόνης βοηθά στην διάγνωση του μηνιγγιώματος, ιδιαίτερα στις άτυπες μορφές. Αυτό είναι πολύ σημαντικό διότι τα μηνιγγιώματα συνήθως θεραπεύονται με χειρουργική αφαίρεση ενώ άλλοι όγκοι μετά το χειρουργείο χρειάζονται επιπλέον χημειο ή ακτινοθεραπεία. Η μαγνητική φασματοσκοπία αποτελεί χρήσιμο εργαλείο στο προεγχειρητικό διαχωρισμό των άτυπων μηνιγγιωμάτων από άλλα νεοπλάσματα με αποτέλεσμα την καλύτερη θεραπευτική προσέγγιση του ασθενούς. Βιβλιογραφία : 1. Majos C, et al (1999) Intraventricular meningioma : MR imaging and MR spectroscopic findings in two cases. AJNR Am J Neuroradiol 20: Opstad KS, et al (2003) Detection of elevated glutathione in meningiomas by quantitative in vivo H MRS. Magnetic Resonance in Medicine 49: Cho YD, et al(2003) H-MRS metabolic patterns for distinguishing between meningiomas and other brain tumors. Magn Reson Imaging 21(6):

10 Η συμβολή της μαγνητικής φασματοσκοπίας στην διάγνωση άτυπων μηνιγγιωμάτων. Ζήκου Αναστασία, Μούκα Βασιλική, Γκόγκος Βασίλειος, Αστρακάς Λουκάς, Αργυροπούλου Ι. Μαρία. Εργαστήριο Κλινικής Ακτινολογίας και Απεικόνισης, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο και Ιατρική Σχολή Ιωαννίνων Σκοπός: Το μηνιγγίωμα αποτελεί το συχνότερο όγκο του κεντρικού νευρικού συστήματος. H πλειοψηφία των μηνιγγιωμάτων έχει τυπική εικόνα, εντούτοις άτυπα μηνιγγιώματα ή όγκοι που μιμούνται τα χαρακτηριστικά τους αποτελούν διαγνωστική πρόκληση για τον ακτινολόγο. Σκοπός είναι να παρουσιάσουμε τη συμβολή της μαγνητικής φασματοσκοπίας στις περιπτώσεις αυτές. Υλικό Μέθοδος: Παρουσιάζουμε δύο περιπτώσεις, η πρώτη ενός ευμεγέθους ενδοκοιλιακού όγκου, με εντόπιση στο τρίγωνο της αριστερής πλάγιας κοιλίας (Εικ.1)και η δεύτερη μιας εξεργασίας δεξιά βρεγματικά που επεκτείνεται και αριστερά της μέσης γραμμής διηθώντας το παρακείμενο εγκεφαλικό παρέγχυμα και τον άνω οβελιαίο κόλπο(εικ.2). Σε μαγνητικό τομογράφο 1,5 Tesla, εκτός από τις κλασσικές ακολουθίες εγκεφάλου, πραγματοποιήθηκε στο επίπεδο της βλάβης φασματοσκοπία με μονήρες ογκοστοιχείο (2 x 2 x 2 ) cm και βραχύ ΤΕ (23ms). Αποτελέσματα : Η μαγνητική φασματοσκοπία ανέδειξε την παρουσία αλανίνης ως διπλέτα στα 1,3 ppm και 1,5 ppm, χαμηλό έπαρμα κρεατίνης, απουσία ΝΑΑ και υψηλό έπαρμα γλουταθειόνης στα 3,7 ppm. Ο συνδυασμός της παρουσίας των μεταβολιτών της αλανίνης και της γλουταθειόνης και των λόγων αυτών προς την κρεατίνη (υψηλοί λόγοι αλανίνης προς κρεατίνη και γλουταθειόνης προς κρεατίνη) αποτελεί χαρακτηριστικό εύρημα των μηνιγγιωμάτων. H διάγνωση επιβεβαιώθηκε με την ιστολογική εξέταση. Συζήτηση: Τα τελευταία χρόνια η συμβολή της μαγνητικής φασματοσκοπίας στην προεγχειρητική εκτίμηση των ενδοκρανιακών όγκων είναι σημαντική. Σαν ειδικός δείκτης των μηνιγγιωμάτων έχει περιγραφεί το έπαρμα της αλανίνης (Ala) αλλά έχει παρατηρηθεί και σε άλλους όγκους. Το έπαρμα όμως της γλουταθειόνης (Gth) στα 3.7 ppm είναι ακόμη πιο ειδικός δείκτης διότι είναι υψηλότερο στα μηνιγγιώματα συγκριτικά με τα αστροκυττώματα δευτέρου βαθμού. Ο συνδυασμός λοιπόν των υψηλών επαρμάτων της αλανίνης και της γλουταθειόνης βοηθά στην διάγνωση του μηνιγγιώματος, ιδιαίτερα στις άτυπες μορφές. Αυτό είναι πολύ σημαντικό διότι τα μηνιγγιώματα συνήθως θεραπεύονται με χειρουργική αφαίρεση ενώ άλλοι όγκοι μετά το χειρουργείο χρειάζονται επιπλέον χημειο ή ακτινοθεραπεία. Συμπεράσματα : Η μαγνητική φασματοσκοπία αποτελεί χρήσιμο εργαλείο στο προεγχειρητικό διαχωρισμό των άτυπων μηνιγγιωμάτων από άλλα νεοπλάσματα με αποτέλεσμα την καλύτερη θεραπευτική προσέγγιση του ασθενούς.. FLAIR α β γ δ Εικ.3 : T2 (α) και Τ1-Gd (β) ακολουθίες σε εγκάρσιο επίπεδο. Παρατηρείται εξεργασία δεξιά βρεγματικά που επεκτείνεται και αριστερά της μέσης γραμμής (βέλη) διηθώντας το παρακείμενο εγκεφαλικό παρέγχυμα (κυρτά βέλη) και τον άνω οβελιαίο κόλπο (κεφαλές βελών). Διάχυτος σκληρομηνιγγικός εμπλουτισμός και τεχνικά σφάλματα μαγνητικής επιδεκτικότητας από βαλβίδα παροχέτευσης (σταυρωτά βέλη). Επιπλέον παρατηρείται περιορισμός της διάχυσης (γ) και αυξημένη αιμάτωση (δ). Εικ.1 : T2 και Τ1-Gd ακολουθίες σε εγκάρσιο επίπεδο. Παρατηρείται ευμεγέθης ενδοκοιλιακός όγκος, στο τρίγωνο της αριστερής πλάγιας κοιλίας (βέλη). Ο όγκος εμπλουτίζεται ετερογενώς και φέρει κυστικές εκφυλίσεις(κυρτά βέλη) Εικ.2 : Η μαγνητική φασματοσκοπία ανέδειξε την παρουσία Ala ως διπλέτα στα 1,3 ppm και 1,5 ppm, χαμηλό έπαρμα κρεατίνης, Εικ. 2 απουσία ΝΑΑ και υψηλό έπαρμα Gth στα 3,7 ppm. Gth Εικ.4 : Η μαγνητική φασματοσκοπία ανέδειξε την παρουσία Ala στα 1,3 ppm και 1,5 ppm, απουσία ΝΑΑ και υψηλό έπαρμα Gth στα 3,7 ppm Βιβλιογραφία : 1. Majos C, et al (1999) Intraventricular meningioma : MR imaging and MR spectroscopic findings in two cases. AJNR Am J Neuroradiol 20: Ala 2. Opstad KS, et al (2003) Detection of elevated glutathione in meningiomas by quantitative in vivo H MRS. Magnetic Resonance in Medicine 49: Cho YD, et al(2003) H-MRS metabolic patterns for distinguishing between meningiomas and other brain tumors. Magn Reson Imaging 21(6):